BORSA HABER TRABZON FINDIK İÇİN BÜTÜNLÜK İSTİYORUZ TÜRK HALKININ DEMOKRASİ AŞKI 15 TEMMUZ DA ANLAŞILDI TİCARET BORSASI EKİM 2016

Transkript

1 BORSA HABER TRABZON TİCARET BORSASI EKİM 2016 TÜRK HALKININ DEMOKRASİ AŞKI 15 TEMMUZ DA ANLAŞILDI Söz konusu demokrasi olduğunda bazı kesimlerin Türk Halkının sahiplenme güdüsünün azlığından, hatta yokluğundan şikayet etmelerinin ne denli dayanağı olmayan bir tespit olduğunu 15 Temmuz gecesi hep beraber yaşadık. / Sayfa 4 de Mehmet Cirav Meclis Başkanı FINDIK İÇİN BÜTÜNLÜK İSTİYORUZ Bir elin nesi var iki elin sesi var gerçeğinden hareketle, Trabzon Ticaret Borsası olarak, en önemli tarımsal ihraç ürünümüz olan fındık için başlattığımız seferberliği, hemen hemen her konuda tüm kesimlerle işbirliği yaparak sürdürüyoruz. / Sayfa 5 te Şükrü Güngör Köleoğlu Yönetim Kurulu Başkanı

2 2 TOBB camiasının ortak basın açıklaması DEMOKRASİ VAZGEÇİLMEZİMİZ, MİLLİ İRADE GÜCÜMÜZ, KARDEŞLİĞİMİZ, GELECEĞİMİZ Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ne (TOBB) bağlı oda ve borsalar adına 81 ilde aynı andaki açıklama Trabzon da da yapıldı. Trabzon daki açıklamaya, Trabzon Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Şükrü Güngör Köleoğlu, Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Başkanı Şadan Eren, Yönetim Kurulu Başkanı Suat Hacısalihoğlu, Of Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Başkanı Zühal Akyüzlü, Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Saral ile 3 oda ve borsanın yönetim kurulu üyeleri katıldı. TOBB tarafından hazırlanan ortak bildiriyi Trabzon TSO Yönetim Kurulu Başkanı Suat Hacısalihoğlu okudu.

3 3 BORSAHABER TOBB ODA-BORSA BAŞKANLARINDAN DEMOKRASİYE DESTEK TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, oda ve borsa başkanlarıyla birlikte Cumhurbaşkanlığı Külliyesi nde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile düzenlenen istişare toplantısına katıldı. Başkanlar, Başbakan Binali Yıldırım ı da ziyaret ederek, görüş alış verişinde bulundular. Toplantı ve buluşmalara Trabzon Ticaret Borsası adına Yönetim Kurulu Başkanı Şükrü Güngör Köleoğlu iştirak etti. Trabzon Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Şükrü Güngör Köleoğlu, yaptığı değerlendirmede toplantıların ve buluşmaların Türkiye nin birlik ve beraberliği ile kalkınma hareketindeki bütünlüğüne önemli katkılar yapacağına inandığını belirterek, Bu ülke hepimizin. Onun için, ihanetin en büyüğü olan darbe teşebbüsünü kıran millet olarak kalkınma hareketini topyekün bir şekilde hızlandırmalıyız dedi. 9. TİCARET ve SANAYİ ŞURASI... Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu nun ev sahipliğinde yapılan ve Başbakan Binali Yıldırım ile bazı bakanların da katıldığı 9. Ticaret ve Sanayi Şurası nda Trabzon un sorunları ve çözüm önerileri de dile getirildi. TOBB ye bağlı oda ve borsaların meclis ile yönetim kurulu başkanlarının da katıldığı şurada Trabzon adına Trabzon Ticaret Borsası Başkanı Şükrü Güngör Köleoğlu söz aldı. TTB, TTSO ve Of TSO adına konuşan Şükrü Güngör Köleoğlu, önceliği yörenin iki önemli tarımsal ürünü fındık ve çaya vererek şunları söyledi: Çay Kanunu acilen çıkarılmalı, kaçak çay girişi önlenmeli ve temel gıda maddesi olan bu üründe KDV yüzde 1 e indirilmelidir. Fındıkta yaşanan üretim azalması ve buna bağlı olarak fiyatlardaki aşırı dalgalanmalar Pazar payımızı tehdit etmektedir. İstikrarlı bir üretim için devlet mutlaka bazı düzenlemeler yapmalıdır. Türk fındığının geleceğini üretim bazında tehdit eden külleme hastalığı ile topyekün mücadeleye acilen başlanmalıdır. Trabzon da sanayinin rekabet gücünün arttırılması için organize sanayi bölgelerinin doğal gaza kavuşturulmasının şart olduğunu belirten Şükrü Güngör Köleoğlu, Arsin de çok amaçlı olarak planlanan yatırım adasının da kısa sürede tamamlayarak müteşebbislere tahsis edilmesi gerektiğini söyledi. Dünya da küresel ısınmaya dikkat çekip, Doğu Karadeniz in bu açıdan en az riskli kesimler arasında yer aldığına dikkat çeken Köleoğlu; Bu gerçekler göz önünde bulundurularak Doğu Karadeniz de dağ ve yayla turizminin geliştirilmesi için planlı ve projeli hareket edilmelidir. Özellikle Arap ve Körfez turizminden istikrarlı bir şekilde pay alınabilmesi için kalıcı ve kazandırıcı politikalar uygulanmalıdır dedi. Trabzon un ulaşımdaki sorunlarına da değinen Şükrü Güngör Köleoğlu, şöyle devam etti: Trabzon un neredeyse tamamında büyük bir sorun haline gelen trafikte çözüm için Güney Çevre Yolunun yapımına ivedilikle başlanmalıdır. Bölgenin ticaret ve ulaşım merkezi olan Trabzon tren yoluna kavuşturulup, ulusal ve uluslar arası yol ağına bağlanmalıdır. Giderek artan ticaret ve turizm de göz önünde bulundurularak, Trabzon Havalimanı ikinci bir piste kavuşturulmalıdır.

4 4 Mehmet Cirav Meclis Başkanı TÜRK HALKININ DEMOKRASİ AŞKI 15 TEMMUZ DA ANLAŞILDI... Söz konusu demokrasi olduğunda bazı kesimlerin Türk Halkının sahiplenme güdüsünün azlığından, hatta yokluğundan şikayet etmelerinin ne denli dayanağı olmayan bir tespit olduğunu 15 Temmuz gecesi hep beraber yaşadık. Yıllardan beri kendilerini kamufle ederek, alçakça düşünce ve hedefleri için dış destekçileri ile birlikte ağlarını sinsi sinsi örenlerin hayallerini bir kaç saat içinde namluların önüne, tankların altına kendini atıp, demokrasiye siper ederek boşa çıkardı. Bu tablo bir kere daha gösterdi ki, Türk insanı değerlerine dokunulduğu anda sağına soluna, kaşına gözüne bakmadan kendini feda edecek derecede sahiplenme güdüsünü öne çıkarır, 15 Temmuz da da çıkardı. 15 Temmuz, bu milletin tek diye tarif ettiği ve asla vazgeçmem dediği değerlerine ne kadar önem verdiğinin göstergesidir. 15 Temmuz, yıllardan beri demokrasiden anlamaz diye adeta alay konusu edilen bir halkın, seçtiği sisteme ve kişilere ne denli değer verdiğinin fotoğrafıdır. 15 Temmuz, Türk halkının istismarcılara, ihanet şebekelerine, neme lazımcılara ne kadar tepkili, ne denli düşman olduğunun gözler önüne serildiği tablodur. Bu tabloyu ortaya koyan, başta Cumhurbaşkanımız Sayın Erdoğan dan şehit verdiğimiz evlatlarımıza ve kahraman gazilerimize kadar yaratanlara minnet ve şükran borçluyuz. Böylesine ödenmesi zor bir borç için, her alanda daha çok çalışıp, daha çok gayret göstererek Türkiye yi 2023 hedeflerine taşıyıp, Dünyanın 10 büyük ekonomisi arasına sokmalıyız. Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan ın, Dünya 5 den büyüktür diye ifade ettiği tabloya her alanda güçlenmiş bir Türkiye ile katkıda bulunmalıyız. İÇİŞLERİ BAKANI SÜLEYMAN SOYLU YA GÜVEN MESAJI Trabzon Ticaret Borsası, İçişleri Bakanlığı na getirilen Süleyman Soylu ya başarılar diledi. Meclis Başkanı Mehmet Cirav ve Yönetim Kurulu Başkanı Şükrü Güngör Köleoğlu imzasıyla yapılan yazılı açıklamada şöyle denildi: Son yapılan düzenleme ile Hükümette İçişleri Bakanı olarak görevlendirilen Milletvekilimiz Sayın Süleyman Soylu nun, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı nda olduğu gibi başarılı hizmet vereceğine inanıyoruz. Sayın Soylu, özellikle 15 Temmuz da yapılmak istenen darbenin teşebbüs aşamasında kalması sırasında özverili davranış göstermiştir. Sonrasında da söylem ve eylemleri ile takdire değer, istikrarlı bir tavır sergilemiştir. Ülkemizin asayiş bakımından zor bir süreçten geçtiği dönemde İçişleri Bakanı olarak kabine de görevlendirilmesi, kendisine olan güvenin de tezahürüdür. MGK GENEL SEKRETERİ NDEN FINDIK PROJESİ İÇİN TEBRİK Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri Seyfullah Hacımüftüoğlu, Trabzon Ticaret Borsası nın fındıkta verim ve kaliteyi arttırmak için yaptığı çalışmaları takdirle karşıladığını bildirdi. Seyfullah Hacımüftüoğlu, Yönetim Kurulu Başkanı Şükrü Güngör Köleoğlu na konu ile ilgili olarak gönderdiği yazıda şu görüşlere yer verdi: Tarım sektöründe ihraç edilen ürünler arasında en ön safta yer alması sebebiyle, adeta ülkemizin medar-ı iftiharı olan fındık, bilhassa Karadenizli hemşerilerimize sağladığı istihdam ve ekonomik katkısıyla yöresel önemi haiz bir tarım ürünümüzdür. Bu önemli ürünümüzü daha verimli ve kaliteli kılacak her türlü gayreti memnuniyetle karşıladığımı ifade etmek isterim. Bu sebeple, özelde fındık üretiminde verimi ve kaliteyi artırmaya, genelde ise ülke ekonomisine ve refahına katkı sağlamaya yönelik çabalarınızda muvaffak olmanızı temenni ederim.

5 5 BORSAHABER Şükrü Güngör KÖLEOĞLU Yönetim Kurulu Başkanı FINDIK İÇİN BÜTÜNLÜK İSTİYORUZ... Bir elin nesi var iki elin sesi var gerçeğinden hareketle, Trabzon Ticaret Borsası olarak, en önemli tarımsal ihraç ürünümüz olan fındık için başlattığımız seferberliği, hemen hemen her konuda tüm kesimlerle işbirliği yaparak sürdürüyoruz. Bu fındığın tanıtımından, ekmeğin içine konularak tüketiminin arttırılmasına, Trabzonspor ile işbirliği yapılarak reklamının yapılmasına, oradan bahçelere inilerek verim ve kalitenin yükseltilmesi için projeler uygulanmasına kadar her aşamada bu tercihle, yani sektörün tüm taraflarıyla birlikte olma şekliyle devam etti, ediyor, edecek. Çünkü, biz üretimden tüketime kadar halkalardan birinde eksiklik olması halinde zincirin bozulacağını, en azından işlevini istenilen şekilde yerine getiremeyeceğini iyi biliyoruz. Onun için de topyekûn kalkınma ve birlikte hareket diyoruz. Bunlardan birisi ve hem bugün hem de gelecek için çok büyük bir tehlike arz eden fındıktaki külleme hastalığının bahçelerde yaygınlaşmasını önlemeyi ele almak oldu. İnce eleyip sık dokuyup, Türkiye nin dört bir yanını tarayıp, herkes ile istişare yaparak fındık sektörü ile ilgili tüm kesim ve kişilerin katılımı ile Fındıkta Külleme Çalıştayı nı gerçekleştirdik. Lokal mücadelelerle ele alınan, ancak bu tür tercihlerle hiç bir sonuç alınamayacağı bilinen külleme ile ülke genelinde, devlet politikası şekliyle bir mücadelenin başlatılması için düğmeye bastık. Konu ile ilgili tüm tarafların görüşlerini aldık. Bilim adamlarının sunumları ile birleştirdik. Şimdi DOKA nın desteği ile kitap halinde raporluyoruz. Bu raporu Ankara da TOBB Başkanı Sayın Hisarcıklıoğlu nun himayesinde yapılacak bir buluşma ile devletin ilgili ve yetkili kademelerine ulaştırıp, mücadelenin nasıl ve ne şekilde yapılması gerektiğine de katkı sağlayacağız. Bu konuda başta fındık üreten iller olmak üzere siyasetçisinden sivil toplum örgütü temsilcisine, üreticisinden ihracatçısına kadar herkesten azami katkı bekliyoruz. Çünkü, Türk fındığının geleceğini de tehdit eden bu hastalığın kökünü kazıyamaz isek, Dünya piyasalarındaki hakimiyetimiz tartışılmaya başlanacak bir tabloya doğru yol alacaktır. Böyle olumsuz bir tablo ile karşılaşmamak için herkesi göreve çağırıyoruz. TRABZON HİZMET ÖDÜLÜ, CELAL HEKİMOĞLU NA VERİLDİ Trabzon Vakfı ve Trabzon Derneği tarafından kente emeği geçen kişilere verilen Trabzon a Hizmet Ödülü, sanayici Celal Hekimoğlu na verildi. Ödüle layık görülen Celal Hekimoğlu konuşmasında Trabzon Vakfı Başkanı nezdinde tüm yöneticilerine teşekkür ederek sanayisiz bir ülkenin ilerleyemeyeceğine dikkat çekti. Hekimoğlu, şunları söyledi: Trabzon da sanayi olmaz diyenler hata yapıyor. Neden hata yapıyor? Ben yaptım. Ki, ben ilkokul mezunuyum. Trabzon da da çok başarılı mühendislerimiz var. Her şeyi yapabilirler. Ben Trabzon un önünü açtım. Öyle bir sanayi yaptım ki, herkes oradan istediği yardımı görebilir. Şunu söylüyorum; Trabzon umuzu büyütmemiz, ülkemize, Milletimize faydalı olabilmemiz için sanayi yapmamız şarttır. Çünkü, sanayisiz bir ülke ilerleyemez. Trabzon da sanayi zor olur ama yapılması lazım. Trabzon un gençlerine, mühendislerine güveniyorum. Sanayi yaptığınız zaman ben buradayım. Sanayinin güzelliklerini, sıkıntılarını her şeyini anlatayım. Bu mübarek ülke için sanayi yapmamız lazım.

6 6 ÇAYDA ÇÖP SORUNU Çay Sanayicisi İşadamları Derneği (ÇAYSİAD) Başkanı Erdal Saral, yanlış toplama yüzünden Türk çayında kalite sorununun yaşandığına dikkat çekti. Aynı zamanda Of Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı da olan Erdal Saral, çayda toplama işleminin gereken ölçülerde ve dikkatle yapılmadığına işaret ederek şunları söyledi: Özellikle Gürcistan dan gelen işçilere yaş yaprağını toplatan üreticiler, bunu kilo karşılığı ücretlendirerek yapmaktadırlar. Bu durumda işçiler daha fazla toplayıp para kazanmak için gelişi güzel toplama yaparak, hem bitkiye zarar veriyorlar, hem de çöpü fazla yaprak koparıyorlar. Erdal Saral çayda verimin düşmemesi için çok dikkatli hareket edilmesi gerektiğini vurgulayarak şöyle devam etti: Kilo karşılığı toplayan işçi daha çok gelir elde etmek için normalde 2,5 yaprak ya da 3,5 yaprak toplanması gereken çayı kökleriyle birlikte topluyor. Dolayısıyla çayda bir kere verimlilik düşüyor. İkincisi ise çayın kalitesi gittikçe azalıyor. Bir hesap yapacak olursak, geçen seneye ya da bir evvelki seneye göre bir hayli düşüş var. Burada yüzde 8 lerden yüzde 11 lere çıkan bir çöp sorunu var. Bu direk kuru çayın maliyetini de etkiliyor. Eğer müstahsil 2,5 yaprak ya da 3,5 yaprak çayı bahsettiğimiz kökü, çöpü olmayacak şekilde getirse inanıyorum ki hiçbir firma devletin açıkladığı taban fiyatının altında çay almak için en ufak bir çaba sarf etmez. Çay Kanunu na kesinlikle ihtiyaç olduğunu belirten Erdal Saral bu işin takipçisi olduklarını kaçak çayın sektöre büyük darbe vurduğunu, hatta bu çayları kullanan üreticinin bile piyasada haksız rekabet ortamı yaratmış olduğunu ifade ederek Kuru çay fiyatları yine düşüyor. Düşmesi sonucunda da fabrikanın, üreticinin ayakta kalması için bu sefer müstahsilden kendi imalatlarını kendi sisteminin yürüyüşünü sağlamak adına fiyat verip çayı almaya bakıyorlar. Kaçak çayın da böyle olumsuz etkisi de var. Ayrıca kuru çaydaki yüzde 8 olan KDV oranının yüzde bire indirilmesi gerek. Böylece haksız rekabetin önlenmesinde ve kaçak çayın yurda girişindeki cazibenin ortadan kaldırılmasında önemli bir etken olacaktır. diye konuştu.

7 7 BORSAHABER KARADENİZLİ GİRİŞİMCİLER TRABZON DA BULUŞTU Girişimci adaylarını Türkiye nin önde gelen işadamlarıyla buluşturan, Geleceğin Gücü Girişimciler G3 Forum Anadolu nun ikincisi Trabzon da gerçekleştirildi. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) tarafından Trabzon Ticaret Borsası ve Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası nın katkıları ile düzenlenen ve Türkiye nin en önemli girişimcilik etkinliklerinden biri olan, Geleceğin Gücü Girişimciler G3 Forum Trabzon da yapıldı. Foruma; Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı M.Rifat Hisarcıklıoğlu, TOBB Genç Girişimciler Kurulu Başkanı Ali Sabancı, Trabzon Ticaret Borsası Başkanı Şükrü Güngör Köleoğlu, TTSO Meclis Başkanı M.Şadan Eren, TTSO Başkanı M.Suat Hacısalihoğlu, Of TSO Meclis Başkanı Zühal Akyüzlü, Of TSO Başkanı Erdal Saral ın yanı sıra, ünlü işadamları, çeşitli odaların başkan ve temsilcileri ve Genç girişimcilerinde aralarında bulunduğu yüzlerce kişi katıldı. TTSO Kadın Girişimciler Kurulu Başkanı Hülya Ulusoy, TOBB Genç Girişimciler Kurulu Bölge Temsilcisi Tayfun Özlü ve Of Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Erdal Saral ın selamlama konuşmalarının ardından kürsüye gelen Trabzon Ticaret Borsası Başkanı Şükrü Güngör Köleoğlu şunları söyledi: Genç girişimcilerin heyecanları ve yeni bilgilerle donattıkları düşünceler geleceği oluşturacak. Günümüz girişimciliğine hiç şüphesiz inovasyon denilen yenilikçi düşünceler hakimdir. Örneğin Doğu Karadeniz in geleceği olan turizmden tutun da dünya üretim ve ticaretinin büyük kısmını elinde bulundurduğumuz fındığa kadar yenilikçi düşünceye ve girişimciliğe açık sektörler vardır. Başarılı uygulamaları ve bunların uygulayıcılarını genç girişimcilerin fikir ve idealleri ile birleştirirsek, Türkiye yakın gelecekte dünyanın 10 büyük ekonomisi arasına girecek imkan ve avantajlara sahiptir. Bu birlikteliğin sağlanması için çok çalışıp çok üreteceğiz. HİSARCIKLIOĞLU: 2 MİLYON YENİ GİRİŞİMCİYE İHTİYACIMIZ VAR TOBB Başkanı M.Rifat Hisarcıklıoğlu ise girişimciliği Anadolu ya yaymak için yoğun çabalarının olduğunu ifade ederek şunları söyledi: Bu devirde elinizde iyi fikir varsa para verecek olan çok. Yeter ki icat çıkartın, ne yaparsanız yapın yenilikçi yapın. Türk insanının hamurunda cesaret, elinde cevher var; marifet bunu işlemekte. Zenginlik ve refaha giden tek yol olan girişimcilik ülkeler arası rekabette ve işsizlik sorununu çözme konusunda ana etkendir. Japonya da her 100 kişiden 5 i girişimciyken, Türkiye de bu oran yüzde 2. Ülkemizi Japonya seviyesine çıkartabilmek için 2 milyon yeni girişimciye ihtiyacımız var. Girişimciliği ülke çapında yaymak için 2007 yılında TOBB Kadın Girişimci Kurulu nu, 2009 yılında TOBB Genç Girişimci kurulunu kurduk. Dünyanın 63 ülkesinden 100 girişimci ve yatırımcıyı iş kurma aşamasındaki gençlerimizle buluşturduk. Çünkü girişimciliğin gelişmesi için gerekli altyapıyı ancak ülkemizin her noktasında bu alanda bilinç oluşturarak kurabiliriz. Türkiye nin müthiş bir genç nüfus avantajı var. Girişimci sayımızı artırabilirsek sahip olduğumuz genç nüfus avantajını zenginleşmek için kullanabiliriz. Bu nedenle girişimcilik kültürünün Anadolu da yayılmasına büyük önem veriyoruz. GENÇ GİRİŞİMCİLER MENTÖRLERLE BİR ARAYA GELDİ Açılış konuşmalarının ardından 34 yuvarlak masada mentörler genç girişimcilerle bir araya geldi. Yarımşar saatlik 4 oturum halinde gerçekleşen etkinlikte Türkiye nin dört bir yanından gelen mentörler, gençlere tecrübelerini aktardı, fikirlerini dinledi. SABANCI: GİRİŞİMCİYE ÖNEM VERMEMİZ LAZIM G3 Forum un ikinci oturumunda konuşan TOBB Genç Girişimciler Kurulu Başkanı Ali Sabancı, girişime ve girişimcilere önem verilmesi gerektiğini belirterek şunları söyledi: Biz bu işe 2009 da başladık. Başlarken de bizim bir üst aklımız vardı. Bu üst akıl da Rıfat başkan. O dedi ki; Girişimciye önem vermemiz lazım. Bu ülkede girişimciliğin bir alternatif olduğunu anlatmamız, hissettirmemiz lazım.

8 8 ÜYELERE NEM ÖLÇME CİHAZI... Trabzon Ticaret Borsası tarafından Fındıkta Verim ve Kaliteyi Arttırma Projesi kapsamında fındık ticareti ile uğraşan üyelere nem ölçme tayin cihazı ücretsiz olarak dağıtıldı. Çok Amaçlı Toplantı Salonu ndaki dağıtım töreninde konuşan Yönetim Kurulu Başkanı Şükrü Güngör Köleoğlu, verim ve kalite için üretimden tüketim aşamasına kadar çalışmalar yaptıklarını hatırlatarak, Fındığın alım- satımını yapan tüccarlarımız da ürünün özelliklerini tespit etmelidirler. Bu noktada fındıktaki nem oranı çok önemlidir. Bunun tespitini çok kısa sürede yapan cihazlarla tüccarlarımız daha sağlıklı alış-verişler yapabileceklerdir dedi. Köleoğlu, borsa olarak son yıllarda fındıkta büyük bir tehlike haline gelen küllenme ile ilgili olarak da herkesimi bir araya getirerek çalışma yapacaklarını da bildirdi. Meclis Başkanı Mehmet Cirav ise, Trabzon da Türkiye fındığının yüzde 10 undan daha azının üretilmesine rağmen borsa olarak üretici bazında çalışmalara ağırlık verip öncülük ettiklerini hatırlatarak, Oysa bu konuda öncelik Ziraat Odaları nda olması gerekirdi. Daha doğrusu onların bu işlere öncülük etmeleri lazım. Ancak onlar sadece fiyatla meşgul olmaktan başka bir şey yapmıyorlar. İster istemez de tüccarlarla ilgili bir meslek kuruluşu olmamıza rağmen iş bize kalıyor. Şikayetçi değiliz. Ama herkes üzerine düşeni de doğru olarak yapmalı dedi. Mehmet Cirav, Fındık az olsun, fiyatı fazla olsun diyenlerin Türk fındığına ihanet ettiklerinin farkında olmadıklarını da vurgulayarak, Yazıktır. Bu verimsizlik böyle giderse, fındık 20 lira olur, dolara satılırsa yarın bu iş elimizden gider. Başkaları fındık diker satar, bizde kendi kendimize kalırız dedi. Daha sonra 104 üyeye dağıtılacak cihazın kullanışı anlatıldı ve temsili olarak 2 üyeye teslim yapıldıktan sonra diğerlerine imza karşılığı verildi. Fındıkçılar için büyük önem taşıyan PM-450 marka alet aynı zamanda hızlı rutubet ölçme cihazı olarak da adlandırılıyor ve 28 çeşit ürünün ölçümünü yapabiliyor. Tahıllar ve onlarca ürünün nemini ölçen cihaz 50 MHZ kapasitede. Digital ekrana sahip nem ölçme cihazı, 0-40 C sıcaklığa kadar ölçüm yapabiliyor. Numunelerin ağırlık ve sıcaklarını ölçen cihazda bilgiler işlendikten sonra gömülü mikro işlemcilerin kullanımıyla Rutubet Değeri gösteriliyor. Bu esnada ürünün nemi de ortaya çıkmış oluyor.

9 9 BORSAHABER AZ FINDIK, ÇOK PARA POLİTİKASI YANLIŞ Trabzon Ticaret Borsası Meclis Başkanı Mehmet Cirav, Türkiye nin fındıkta pazarı elinde bulundururken, payını daha da arttırmak için istikrarlı politikalar izlemesi gerektiğini belirterek, Yılda 3 milyar dolar döviz kazandıracak hale gelen bu üründe üretimden tüketim aşamasına kadar planlı-programlı hareket edip, kendimize rakip yaratmamamız lazım dedi. 700 bin hektarı aşkın fındık bahçesine sahip olan ülkemizde yılda 1.5 milyon ton üretilebileceğini hatırlatan Mehmet Cirav şunları söyledi: Türkiye bugün için dünyanın en büyük fındık üreticisidir. Ama bu daima böyle olacaktır anlamına gelmiyor, gelmemeli. Onun için üretimden pazarına kadar fındığı bir bütün kabul ederek hareket etmeliyiz. Bakın son yıllarda üretimimiz artmıyor. Sadece 2008 de 900 bin ton fındık üretebilmişiz. Genel rakam ise 500 ile 750 arasında değişiyor. Son 10 yılın ortalamasına göre 600 bin ton civarında üretim yapabilmişiz. Tabiat şartları, bahçelerin yaşlanmış olması, budama işleminin gerektiği gibi yapılamamasının, bahçelere gereken ihtimamım gösterilmemesinin sebep olduğu bu rekolte azlığı büyük kısmını ihraç ettiğimiz bu üründe özellikle fiyat konusunda istikrarlı piyasaların oluşmasını etkilemektedir. Meclis Başkanı Cirav, fındıktan sadece yüksek fiyatla kazanç sağlanamayacağını, çünkü üretim yapan başka ülkelerin mevcut olduğunu vurgulayarak, Bu durumda Türkiye bugünkü pazar yapısını korumak, ya da daha da arttırmak noktasında sürdürülebilir politikalar izlemede zorluk çekecektir. Çünkü, diğer üretici ülkelerde fındık alanları genişlemekte, üretim artmaktadır. Yılda 3 milyar dolara çıkan fındık ihracatındaki geliri illa 500 bin tonluk kabuklu fındığı kırarak, işleyerek sağlamayı tercih edersek pazarı kaybetme durumu ile karşı karşıya kalırız. Biz 3 milyar doları bin ton fındığı ihraç ederek, satarak kazanmalıyız ki, diğer ülkelerdeki fındık dikimini azaltalım, hatta ABD nin bademde yaptığı gibi tamamen ortadan kaldıralım dedi. Mehmet Cirav bunun için fındıkta verim ve kaliteyi arttırma çalışmalarının hızlandırılması, dönümde ortalama kilo olan verimin en az kiloya çıkması gerektiğine de işaret etti. Cirav ayrıca, bu noktada en önemli tercihin halen alan bazlı yapılan çiftçi desteklemesinin üretime verilir hale getirilmesi olduğunu, bunun da üreticiyi bahçeye sokmada en etkin yöntem olacağını da sözlerine ekledi. SELDE ISLANAN 105 TON FINDIK, KURUTULDU Trabzon un Beşikdüzü ilçesinde 21 Eylül de meydana gelen sel felaketinde su basan depolarda olumsuz etkilenen fındıklar makinelerde kurutuldu. Trabzon Ticaret Borsası na üye fındık tüccarlarına ait depolardaki fındıklar, sel felaketinde su altında kalmışlardı. TTB Yönetim Kurulu Başkanı Şükrü Güngör Köleoğlu, Oltan Gıda ile sudan olumsuz etkilenen fındıkların kurutulması için anlaşma yaptıklarını belirterek, Mevcut 12 kurutma makinesinde yaklaşık 105 ton fındığın su baskını sonrası nemleri ölçülerek kurutulmuşlardır dedi. 3 yıl önce kurulan Fındık Kurutma Merkezi ne getirilen fındıklar nem oranlarına göre 4 ile 6 saat arasındaki bir sürede kabul gören miktar olan yüzde 6 ya düşünceye kadar kurutma işlemine tabi tutuldular.

10 FINDIK İHRAÇ SEZONU AÇILDI fındık ihraç sezonu, Giresun Limanı sahasında başlatıldı. Törende konuşan Karadeniz Fındık ve Mamulleri İhracatçı Birlikleri (KFMİB) Başkanı İlyas Edip Sevinç, Fındık bu bölgenin her şeyidir. Türkiye, dünya fındık üretiminde ve ticaretinde bir tekel konumundadır dedi. Ne Hamburg da ne de başka bir yerde fındık borsası bulunmadığını vurgulayan Sevinç şunları söyledi: Fiyatı, üretimi ve şartları belirleyen sadece Türkiye dir. Buradaki şartlar nasıl tecelli ederse böyle olmaktadır. Sayın Cumhurbaşkanımızın başbakanlığı sırasında büyük bir devrim mesafesinde aldığı karar çerçevesinde 2009 yılından itibaren fındık artık serbest piyasa ekonomisine arz talep dengesine göre oluşan fiyatlara bırakılmış durumdadır. Bunun nimetlerinin ne olduğunu hepimiz 2009 yılından bu yana yaşayarak gördük sezonunu açıyoruz, bırakalım bundan sonra piyasa konuşsun. Herkes tahminlerinde 64 YIL ÖNCEKİ BANKNOT GİBİ... yanılabilir ama piyasa yanılmaz ve daima doğruyu söyler. Piyasayı izleyelim, herkesin iddialarının ne derece doğru olup olmadığını görelim. Biz ihracatçılar olarak her zaman için yüksek üretim, yüksek tüketim, düşük üretim maliyetinin peşindeyiz. İhracattan gelen döviz elbetteki önemlidir ama ne miktarda ihracat yaptığımız hem dünya hem de Türkiye tüketiminin hangi doğrultuda geliştiğini izlemek bizim için daha önemlidir. O nedenle Fındık Tanıtım Grubu olarak elimizdeki kaynakları, fındık tanıtımının yanında üretimin artırılması, verimliliğin yükseltilmesi ve üretim maliyetinin aşağılara çekilmesi hususunda kullanmaya devam edeceğiz. Protokol konuşmalarının ardından geçtiğimiz sezon en fazla ihracat yapan firmalara Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından plaket verildi. Daha sonra tüm katılımcılarla birlikte başlatılan fındık ihracat sezonunun ilk ürünü tırlara yüklenerek yurt dışına gönderildi. Merkez Bankası tarafından 1952 yılında bastırılan 5 Türk Liralık banknotun üzerinde yer alan ve fındık toplayan kızların yer aldığı fotoğraf Giresun da canlandırıldı. Fındık Tanıtım Grubu tarafından fındık ihraç sezonunun başlatılması nedeniyle düzenlenen törende söz konusu banknotun üzerinde yer alan fotoğraf aynı görüntü ile 3 genç kız tarafından banknotun fotoğrafı ve bilgileri ile birlikte yer aldı. Fındık Tanıtım Grubu başkanı Edip Sevinç, fındığın geçmişten günümüze ülkemiz için çok önemli bir tarımsal ihraç ürünü olduğunu ve Karadeniz de de yaşam şeklinin düzenlenmesinde en etkili faktörler arasında yer aldığını belirterek, fındıkla ilgili tüm bilgi ve belgelerin bir araya toplanması için de çalışma yaptıklarını söyledi. TC Merkez Bankası nın 5. Emisyon 1. Tertip olarak 10 Ekim 1952 tarihinde tedavüle çıkardığı banknot 8 Ocak 1968 de tedavülden kaldırılmıştı. 68X150 mm ebadındaki 5 liranın ön yüzünde Atatürk portresi, arka yüzünde ise fındık toplayan kızlar resmi mevcut idi.

11 11 BORSAHABER FINDIK ve SAĞLIK Fındık ve sağlık konusu İstanbul da düzenlenen bir panel ve söyleşi ile ele alındı. Panelde fındığın üretiminden tüketim aşamasında sağlığa olan etkileri konusundaki konular ve sorunlar konuşuldu. Türkiye Gıda İşverenleri Sendikası (TÜGİS) ile Fındık Tanıtım Grubu (FTG) tarafından Wyndham Grand Hotel de düzenlenen panele sektörle ilgili kuruluşların temsilcileri ve bilim adamları katıldılar. Açılışta konuşan TÜGİS Başkanı Necdet Buzbaş, ülkemizde fındığın tarihi seyri hakkında bilgi vererek, dünya fındık sektöründe söz sahibi olan Türkiye nin bu ürüne dayalı sağlık konusunda yeterli düzeyde akademik çalışmalar bulunmadığına dikkat çekerek şunları söyledi: Öncelikle çok ürettiğimiz bu ürünü yeterince tüketemiyoruz. Oysa ülkeler ürünlerini öne çıkararak, özellikle sağlıklı ilgili çalışmalar yapıyorlar. Üzülerek itiraf etmeliyim ki, sağlık konusunda yeterli düzeyde akademik çalışmamız yok. Bu konuda dünya genelinde çalışma yaparak farkındalık yaratmamız lazım. FTG BAŞKANI EDİP SEVİNÇ Fındık Tanıtım Grubu Başkanı Edip Sevinç de, fındıkta serbest piyasa sistemine geçilen 2009 yılını milat olarak kabul ettiklerini belirterek şunları söyledi: 2009 da fındıkta her türlü vesayet ortadan kalkmıştır. Sistem kendi içinde işlemeye başlamıştır. Sonuçta ortadadır. Türkiye zaman zaman 300 bin ton iç fındığı satar, 3 milyar dolara yakın dövizi elde eder hale gelmiştir. Devlet sistem içinde üreticisini desteklemektedir. FTG olarak projeksiyonunda yılda 350 bin ton ihracat ve 3.5 milyar dolar hedefi koymuştuk. Buna bile yaklaştık. Ancak sektörde sürdürülebilir fındık politikaları uygulamamız lazım. Son yıllarda verim ve kalitede yaşanan sorunlar artmaktadır. Buna ve üretime bağlı gelişmeler yaşanıyor. Türkiye fındık ticaretinin yüzde 76 ını gerçekleştiriyor diye bunun illa nihayet böyle devam edeceğini söylemek mümkün değil. Kimi ülkeler fındık üretimini arttırmak için çok büyük çaba içinde. Gürcistan da fındık üretimi AB ve ABD tarafından destekleniyor. Çinliler harekete geçti. Onun için Türkiye bu tehditleri ortadan kaldıracak politikalar uygulamak zorundadır. Türk fındığı resmen tehdit altındadır. Bu tehditler Türkiye nin pazardaki payını yüzde 60 ların altına düşürme noktasına gelebilir. Edip Sevinç, çözümün verim ve kaliteyi arttırarak pazarları ele geçirmekten geçtiğini, bu ve sağlıklı ilgili konulardaki projelere FTG olarak destek verdiklerini ve vermeye de devam edeceklerini ifade etti. Dr. İrfan Demirkol un moderatörlüğünü yaptığı panelde konuşan Yaşar Holding yönetim kurulu üyesi Nur Demirok, fındık yağının sağlık açısından zeytinyağından daha üstün olduğunu vurgulayarak, fındığın yetiştiği toprağa göre lezzetinin ve besin değerinin arttığını, bunun da Karadeniz de yetişen Türk fındığını öne çıkardığını söyledi. Ferrero Türkiye Genel Müdürü Azmi Gümüşlüoğlu ise, Türk fındığının dünya en büyük temsilcisi konumunda bulunduklarına ve bunu ürünleri ile 160 ülkede sürdürdüklerini hatırlatarak, Türk fındığının kalite ve veriminde sürdürülebilirlik için çalışmalar yapıyoruz. Değerli tarım projeleri uyguluyoruz. Fındıkta her alanda sağlıklı politikalar uygulanması için hep birlikte çaba göstermeliyiz dedi. PROF.DR.OSMAN MÜFTÜOĞLU: Fındık atıştırmalık ürün değil, yiyecektir. Yaşasın Hayat Kliniği sahibi Prof. Dr. Osman Müftüoğlu, fındığın atıştırmalık bir ürün değil, gıda maddesi bir yiyecek olduğunu söyledi. Panelin söyleşi bölümünde, Necdet Buzbaş ın maderatörlüğünde söz olan Prof. Dr. Osman Müftüoğlu, sağlıklı beslenmede fındığın çok önemli yeri olduğunu vurgulayarak, Öncelikle fındığı bir atıştırmalık ürün değil, soframızda yer alması gereken bir yiyecek olarak görmeli ve kabul etmeliyiz dedi. İmkanı olan herkesin fındık yemesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Osman Mütüoğlu, Fındığa tek pencereden bakarsanız ayıp edersiniz diyerek şöyle devam etti: Fındığı atıştırmalık bir ürün olmaktan çıkarmamız lazım. Fındık bizim ulusal değerimizdir. Buna sahip çıkma mecburiyetimiz vardır. Dünya da herkes sahip olduğu böylesi ürünlere katma değerleriyle pazarlamaya çalışırken, bizim fındığa haksızlık etmemiz doğru değildir. Bakın fındık yağından daha az değerli olan bazı yağlar çok değerli diye kilosu 30 dolara kadar satılıyor. Oysa biz hala fındık yağının kıymetini anlatmakla meşgulüz. Her ürünümüz övgüye, öneme layık. Ama fındığı ilk sıraya koymamız lazım. Fındığa daha çok emek vermek, kafa yormak gerekiyor.

12 12 FINDIKTA KÜLLEME ÇALIŞTAYI... Dünya fındık üretimin büyük kısmını elimizde bulundurduğumuz fındıkta, son yıllarda bahçelerde yaşanan en büyük tehlike olan külleme hastalığı Trabzon da yapılan geniş katılımlı çalıştayda ele alındı. TTB Meclis Başkanı Mehmet Cirav da, son yıllarda özellikle Ziraat Odaları temsilcilerinin fındık az olsun, pahalı olsun mantığı ile hareket edildiğine dikkat çekerek şunları söyledi: Bu yanlıştır. Bu yanlışın faturasını böyle devam ederse gelecekte çok ağır ödeyeceğiz. Verim ve kalite düşerken basında sürekli fiyatla ilgili açıklamaların yer alması ne kadar yanlış bir alanda bulunduğumuzun resmidir. Dışarıdan talep artarken içeride üretimin düşmesini anlamak mümkün değildir. Buna en büyük etken yanlış destekleme sistemidir. Bu sistem 6 yıl önce başlatıldı. Sonucu ortada. Üretimimiz düştü. Rekolte artışı yok. Bu sistemin yerine ürüne destek verilerek üretimimiz arttırılmalıdır. Üretime destek verirsek, herkes bahçesine özen gösterir, verim ve kalitede yükselir. Trabzon Ticaret Borsası tarafından düzenlenen Fındıkta Külleme Çalıştayı nın açılışında konuşan Trabzon Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Şükrü Güngör Köleoğlu, Türkiye nin yıllık fındık üretiminin son 10 yılın ortalamasına göre 600 bin ton civarında olduğunu belirterek, Üretim ve ihracat rakamlarında ters orantılı olarak bir gelişme söz konusudur. Son 10 yılın ortalamasında 540 bin ton kabukluya kadar yükselen ihracatta rakamlar üretimin tersini artıyor. Ancak, biz üretimi arttırma konusunda biraz ihmalkar davranıyoruz. Bu büyük tehlike ile mücadele parça parça değil, topyekün yapılmalıdır. Bunun için bu çalıştaydan çıkacak raporu Ankara ya taşıyıp hükümete ileteceğiz. Ondan sonra da gerekenin yapılması için hep birlikte çaba göstereceğiz dedi. Fındık Tanıtım Grubu Başkanı Edip Sevinç de, ihracatçılar olarak üretimle ilgili her türlü projeye destek verdiklerini hatırlatarak şöyle konuştu: Fındık Araştırma Enstitüsü ile doku kültürü laboratuarı kurmak için çalışıyoruz. Bizim hedefimiz dış satıma paralel olarak üretimimizi arttırmaktır. Türk fındığının korunması, ancak ve ancak üretimin arttırılması ile mümkündür. Siz üretimi arttırmaz iseniz, başkaları devreye girer, giriyor da. Gürcistan da, Şili de, Çin de üretim arttırılmaya çalışılıyor. Bu da bizim tekel olduğumuz fındık piyasasında tehlikede olduğumuzun işaretidir. Fındık fidanımız yok. Bir de Gürcistan a fidan gidiyor diyorlar. Biz üretimimizi arttırırsak, rakiplerimiz söker ve tekel halimiz devam eder. Bunun için en büyük tehlikelerden biri olan fındık hastalıkları ile mücadele de yol almalıyız. Külleme başta olmak üzere sıkıntılarımız var. Birde fındık üretimi arttırıp, maliyetleri aşağıya çekersek, piyasalara tam anlamıyla hakim olur, elimize geçiririz. Yine de fındıkta söz sahibi Türkiye dir. Türk üreticisidir. Son söz hep onundur.

13 13 BORSAHABER Çalıştayda önce Ankara Üniversitesi öğretim üyeleri Prof. Dr. Fikret Demirci, Prof. Dr. Yeşim Okay, Prof. Dr. Nevzat Arık ile Fındık Araştırma Enstitüsü nden Dr. Arzu Sezer konu ile ilgili bildiriler sundular. Daha sonra katılımcılar, konu ile ilgili görüşlerini ve önerilerini sunarak katkıda bulundular. Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanı Orhan Fevzi Gümrükçüoğlu da,türkiye nin dünya fındık piyasasındaki hakimiyetinin tekel olma noktasında sürdürülmesi için üretimin mutlaka arttırılması gerektiğini vurgulayarak 50 yıldır budama, gübreleme veya diğer tarım tekniklerinde bildiklerimizin yanlış olduğunu görmeye başladık. Bunun üreticiye ısrarla anlatılması lazım. Biz kurum olarak elimizdeki laboratuarımızla toprak tahlilleri ile üreticilere destek veriyoruz. Fındığı sadece toplanıp, kurutulup, satılacak bir ürün olarak görmemeliyiz. Yıl boyu bahçelerde olmalıyız dedi. Trabzon Vali Yardımcısı, Necmettin Yalçınalp de ekonomiye büyük katkı sağlayan fındıkta ilgili tüm kesimlerin işbirliği yapması için devletin gerekeni yaptığını söyledi. Çalıştaya moderatörlük yapan Prof. Dr. İlhami Köksal ise, 30 yıl önce fındık alanların sınırlandırılmasından, hatta sökümünden söz edildiğini hatırlatıp, Ben o dönemde buna hep karşı çıktım. Şimdi bunun doğruluğu anlaşılıyor. Üretimimizi arttırmak için çaba göstermemiz gerektiğini görüyoruz. Bir zamanlar İspanya Türkiye ile rekabet ederdi. Bizim üretim politikalarımız İspanya yı sıfırladı. Şimdi durum değişti. Tehlike büyük. Üretimi mutlaka arttırmamız lazım. Bunu alan genişletme ile değil, verim artışını sağlamayla yapmalıyız dedi. Çalıştayın Sonuç Bildirisi: Fındıkta Külleme, önemli zarara sebep olan mantari bir hastalıktır. Özellikle son yıllarda ürün veriminde ve kalitesinde düşüşlere sebep olmaktadır. Hastalığın mücadelesi mümkündür ancak etkin bir mücadele için alınması gereken tedbirler şöyledir: Kültürel Tedbirler: Hastalıklı bitki artıklarının temizlenmesi, yok edilmesi, bahçelerde yabancı ot mücadelesinin yapılması. Fındık bahçelerinde hastalık etmesinin gelişmesini engelleyecek şekilde bahçelerde iyi havalanma ve güneşlenme sağlayacak budama, seyreltme, dip sürgünü temizliği, dikim aralıkları gibi işlemlerinin usulüne uygun yapılması. Kimyasal Mücadele: Kalıntı problemi oluşturmayacak şekilde etkin ilaçlama programının oluşturulması, bu amaçla tavsiyesi bulunan fungisitlere ilaveten yeni ve farklı fungisitlerin ruhsatlandırılması. Hastalık mücadelesindeki tahmin ve uyarı ile ilişkili çalışmaların yapılması. Alternatif yöntemlerinin denenerek kullanılmasına yönelik araştırmaların yapılması. Biyolojik preparatlar ve biyorasyonel maddelerin ilaçlama programlarına dahil edilmesi. Yetiştiricilikte hastalıklardan ari sağlıklı materyallerin kullanılmasının ve üretilmesinin sağlanması, kaçak fidan girişinin engellenmesi, sağlıklı sertifikalı materyallerin çoğaltımının yapılması. AB ülkelerince kabul edilen EPPO nun kabul ettiği MRL değerlerinin dikkate alınması ve ilaçlama programların bu değerleri aşmayacak şekilde düzenlenmesi. Çalıştay bir rapor haline getirilerek, Ankara da yapılacak toplantı ile Fındık üreten illerin milletvekilleri ve devlette bu konuyla ilgili makamlara dağıtılacak.

14 14 ÖRNEK BAHÇELERDE İLK FINDIK HASADI... Trabzon Ticaret Borsası nın koordinasyonunda 2013 yılında başlatılan Fındıkta Verim ve Kaliteyi Arttırma Projesi kapsamında yaşlı ağaçların sökümü yapılarak yeniden dikilen örnek fındık bahçelerinde ilk fındık hasadı gerçekleştirildi yılında söküm ve dikimi yapılan ilk 10 fındık bahçesinden biri olan Trabzon un Yomra ilçesine bağlı İkisu mahallesindeki Ömer Ustaömeroğlu na ait bahçede gerçekleştirilen hasat törenine, Trabzon Valisi Yücel Yavuz, Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanı Orhan Fevzi Gümrükçüoğlu, Yomra Kaymakamı Hasan Balcı, Yomra Belediye Başkanı İbrahim Sağıroğlu, Trabzon Ticaret Borsası Meclis Başkanı Mehmet Cirav, Karadeniz İhracatçı Birlikleri Başkanı Edip Sevinç, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı il Müdürü Cahit Gülbay, Giresun Fındık Araştırma Enstitüsü Müdürü Aysun Akar ile üreticiler katıldı. Hasat töreninde konuşan Trabzon Valisi Yücel Yavuz, fındık gibi her bakımdan yararlı olan ihraç ürününde böyle bir projenin uygulanarak, örnek olunmasını çok önemli bulduğunu belirterek, Herkes üzerine düşeni yapacak ve fındıktan kazancımızı daha da arttıracağız. Bunun için başta devlette bu alanda görevli olanlar olmak üzere herkes dairede değil, bağda bahçede görev yapacaktır. Bu millet son günlerdeki gelişmelerde devletine nasıl sahip çıktığını göstermiştir. Fındığın bölgemizin en önemli geçim kaynağı olduğunu biliyoruz. Burada şöyle bir mesaj var: Kendimizi yenilemezsek, çağa uygun hale gelmezsek hem ekonomik anlamda hem de sosyal anlamda. Çünkü bu bölgede en önemli ürün fındıktır. Fındıktaki kalitenin artması, verimin artması, gelirin de artması demektir. Tüm tarafların bu projeye destek vermesi lazım. Mükemmel bir proje. Kim katkı sağladıysa Allah hepsinden razı olsun. Bakın fındığı kırdık içinde boşluk yok dolu. Yani tam kapasite. Olması gereken. Bunu sağlamak için de gönül vermek, emek sarf etmek lazım. Bunu da yaptık ve yapacağız. Bu yönüyle projeye öncülük eden başta Trabzon Ticaret Borsamız olmak üzere bu konudaki tüm taraflara teşekkür ediyor, örnek olmasını diliyoruz. Bundan sonra şunu iyi bileceğiz. İhracatı artırmak, milli gelirimize katkı sağlamak bizim de bu milletin has evlatlarına daha çok çalışarak borcumuzu ödememiz gerekiyor. Bundan sonra bu çabanın içinde olacağız diye konuştu. Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanı Orhan Fevzi Gümrükçüoğlu, 3 yıl önce hayata geçirilen proje ile fındıkta bugüne kadar doğru bildikleri birçok uygulamanın yanlış olduğunu anladıklarını vurgulayarak, üreticileri verim ve kaliteyi arttırarak fındığa sahip çıkmaya çağırdı. Meclis Başkanı Mehmet Cirav, fındıkta üretim sorunumuz bulunduğunu hatırlatarak, 700 bin hektar alanda fındık üretip, dünya lideri olan bir ülkeyiz. Ancak üretimimiz çok düşük. 1 milyon, hatta 1.5 milyon ton fındık üretebileceğimiz alanlardan maalesef bin ton fındık alabiliyoruz. Verim ve kalitedeki bu eksikliği gidermek için herkese örnek olması için bu projeyi başlattık. Aldığımız mesafe olumludur. Daha olumlu olabilmesi için öncelikle fındıkta alan bazlı verilen üretici desteğinin ürüne dayalı hale getirilmesi gerekir. Çünkü, ürün değil de, arazi miktarına göre destek alan üretici garanti para olduğu için bahçesine gitmiyor. Bu da verim ve kaliteyi azaltıyor dedi. Karadeniz Fındık Mamulleri İhracatçılar Birliği Başkanı Edip Sevinç de, fındıkta serbest piyasa sistemine asla müdahale edilmemesi gerektiğini belirterek, birlik olarak önceliği ürün ve üreticiye veren çalışmalar ve projeler yaptıklarını bildirdi. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Trabzon İl Müdürü Cahit Gülbay ise, sektördeki kuruluşlar tarafından desteklenen projenin alandaki kısmını yürüttüklerini ve devletin de yaptığı katkıyla örnek bahçe sayısını 63 e ulaştırdıklarını belirterek, Hedefimizi Trabzon da dekarda kilogram olan üretimi asgari kilograma çıkarmaktır. Ürecilerimize örnek olsun diye başlattığımız çalışmaların sonucu verimli olmuştur. Hem Trabzon, hem de ülke genelinde yaşlı bahçelerin sökülerek yeniden ve farklı sistemlerle dikimine yönelinmiştir. Şimdi devlet tarafından programa alınan bu çalışmanın yasalarla desteklenmesi için çaba gösteriyoruz dedi. Giresun Fındık Araştırma İstasyonu müdürü Aysun Akar da, ülkemizde yıllardan beri fındıkta verim ve kaliteyi arttırmaktan söz edildiğini belirterek, hayata Trabzon da geçirilerek, herkese bu işin yapılabileceği şekliyle örnek olunduğunu hatırlattı. Akar ayrıca, tek dal ve ikili gibi yeni sistemlerle yapılan tarımın daha kaliteli ve verimli olduğunu da ifade ederek Allahverdi, Giresun Melezi ve Okay 28 gibi yeni türlerle bu çalışmalarında desteklendiğini sözlerine ekledi. Konuşmaların ardından ocak yerine tek dal ve ikili sistemle Giresun kalite fındığın dikildiği bahçede 4.5 yıllık fidanlarda olan fındıklar sepetlerle toplanarak ilk hasat gerçekleştirildi yılında uygulanmaya başlanan Fındıkta Verim ve Kaliteyi Arttırma Projesi, Trabzon Ticaret Borsası nın koordinasyonunda yaşlı bahçelerin sökülerek yeniden dikimi ve modern budama sistemlerinin hayata geçirilmesi ile sürdürülüyor. Projeye Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Fındık Araştırma Enstitüsü, Fındık Tanıtım Grubu, Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası, Doğu Karadeniz İhracatçı Birlikleri, Ferrero-Oltan Gıda Sanayi tarafından destek sağlanıyor.

15 15 BORSAHABER FINDIK HEM EKONOMİYE HEM SAĞLIĞA FAYDALI... Fındık ve fındık yağının ulusal ekonomiye 1 milyar doları aşkın katkı sağladığı ve bunun yanında besleyici özellikleri ile en önemli besinlerden biri olduğu belirtildi. TÜBİTAK Marmara Merkezi Beslenme ve Gıda Teknolojisi Bölümü Başkanı Prof. Dr. Mehmet Pala ve ekibi, Fındık ve Fındık yağının sağlık açısından değerlendirilmesi projesi kapsamında bir araştırma yaparak sonuçlarını açıkladı. Prof. Dr. Pala, fındık ve fındık yağının ulusal ekonomiye 1 milyar doları aşkın katkı sağladığını ve onun yanında besleyici özellikleri ile fındığın en önemli besinlerden biri olduğunu söyledi. Fındığın kalp ve damar hastalıklarına faydalı olduğunu belirten Pala, Elde edilen sonuçlar değerlendirildiğinde, enerji değeri 639 kcal/100 gram olan fındığın protein içeriği yüzde 8.2 olarak bulunmuştur. Bu değer bitkisel kaynaklı proteinler için önemli sayılmaktadır. İncelenen fındık çeşitlerinde ortalama yağ oranı yüzde 62.7 olarak saptanmıştır. Bu yağın, yağ asitleri bileşimin yüzde 82 sini oleik asit oluşturmaktadır. Son yıllarda yapılan çalışmalarda fındıkta çok yüksek düzeylerde bulunan tek çift bağlı doymamış yağ asidi oleik asidin kanda kolesterol yükselmesini önlediği ve böylece kalp-damar hastalıklarına karşı koruyucu etki gösterdiği bilinmektedir. Fındığın ve fındık yağının bu açıdan önemi Amerika Birleşik Devletleri nin Kaliforniya eyaletinde yapılan 6 yıl süreli bir araştırma ile de belirlenmiştir. Bu çalışmaya göre, günde en az 1 kere fındık yiyen veya fındık yağı kullanan bir insanın, hiç fındık yağı kullanmayan insana göre enfarktüs yani atar damar tıkanmasından ölme riski yarı yarıya azalmaktadır dedi. ÇOCUKLAR B GRUBU VİTAMİNİ YÖNÜNDEN YETERSİZ BESLENİYOR Fındık ve fındık yağının çocuklar üzerinde besleyici olduğundan bahseden Pala, Fındık ve fındık yağı vücutta karbonhidrat protein ve yağ metabolizmasında düzenleyici olarak görev yapan bazı B gurubu vitaminler için önemli bir kaynaktır. B1 ve B2 vitaminleri için iyi, B6 vitamini içinse çok iyi kaynak olduğu saptanmıştır. TÜBİTAK tarafından ülke çapında 960 okul çocuğuyla yapılan bir tarama çalışmasında, Türk çocuklarının yüzde 90 nı B2, yüzde 84 ünün de B6 vitamini yönünden yetersiz beslendikleri gözlenmiştir. Kan yapımı ve ruhsal sağlık açısından gerekli olan B2 ve B6 vitaminleri fındık ve fındık yağında önemli düzeylerde bulunduğundan bu besinin her gün düzenli olarak tüketilmesi ülkemiz çocuklarının iki ana beslenme sorununa pratik bir çözüm olarak düşünülmektedir. Fındık ve fındık yağı E vitaminin bilinen en iyi kaynağıdır. Bu vitaminin kalp ve diğer kasların sağlığı ile üreme sisteminin normal çalışması için gereklidir. Alyuvarların parçalanmasını önleyerek yine ülkemizde yaygın olan kansızlığa karşı koruyucu etki oluşmasını önleyerek veya oluştuktan sonra onları etkisiz hale getirerek kanser hastalığına karşı korumasıdır. Fındıkta ve fındık yağında E vitamini yüksek, çok çift bağlı doymamış yağ asidinin az olması vücutta özellikle kalp dokularındaki hücrelerin korunmasını sağlamaktadır ifadelerini kulandı. Fındık ve fındık yağının kemiklerin ve dişlerin yapımı için gerekli olan en iyi kaynaklarında birisidir diyen Pala, Kalsiyum kan yapımında görev alan demir büyüme ve cinsiyet hormonlarının gelişmesinde rol oynayan çinko için en iyi kaynaklarında birisidir. Ayrıca sinirlerin uyarımı ve kas dokusunun çalışması için gerekli olan potasyum açısından da zengindir. İşte bu yüzden fındığın ve fındık yağının insan yaşamında değerli bir yeri olduğu görülmektedir şeklinde konuştu. E vitamininin bilinen en iyi kaynağı fındık yağı olduğuna dikkat çeken Pala, Bu vitamin kalp ve diğer kasların sağlığı ile üreme sisteminin normal çalışması için gereklidir. Alyuvarların parçalanmasını önleyerek kansızlığa karşı koruyucu etki yapmaktadır. E vitaminin son yıllar da ortaya konan bir başka özelliği de kanser yapıcı etmenlerin oluşmasını önleyerek veya oluştuktan sonra onları etkisiz hale getirerek bu korkunç hastalığa karşı vücudu korumasıdır. Görülüyor ki, içerdiği zengin vitamin yapısıyla fındık yağı, kalp damar hastalıkları ve kansere karşı da koruyucu etkiye sahiptir şeklinde konuştu yılı Çernobil Nükleer patlamasından en çok etkilenen bölgeler Prof. Dr. Mehmet Pala den birincisinin Trakya, ikincisinin ise Doğu Karadeniz Bölgesi olduğunu hatırlatan Pala, açıklamalarına şöyle devam etti: 1968 yılında Türkiye Atom Enerji Kurumu nca yapılan tetkiklerde Trakya tarafında kanserli hasta oranı binde 2 iken Karadeniz Bölgemizde bu oran 10 binde 1 olarak belirlenmiştir. Bu durum da fındığın kansere karşı koruyucu etki yaptığını göstermektedir. Bileşimdeki minerallere gelince fındık yağı kemiklerin ve dişlerin güçlenmesi için gerekli olan kalsiyum, kan yapımında görev alan demir, büyüme ve cinsiyet hormonlarının gelişimde rol oynayan çinko için en iyi bitkisel kaynaktır. Ayrıca sinirlerin uyarımı ve kas dokusunun çalışması için gerekli olan potasyumca zengindir. Bu açıdan da bakıldığında fındık yağı E vitamininin bilinen en iyi kaynağıdır.

16 16 ÇAY DA ŞAPKAYI ÖNÜMÜZE KOYMA DÖNEMİ... Mustafa Yılmaz KAR ÇAYSİAD Genel Sekreteri Türkiye de nüfus artışına bağlı olarak sürekli bölünen araziler her bölgemizde olduğu gibi Karadeniz bölgemizde de tarım alanlarını küçültmüştür. Birçok aile için küçülen tarım alanları, baba malı, dede malı olmaktan öte ekonomik bir anlam taşımaz hale gelmiştir. Devlet de bu perakende alanları istediği gibi yönetemediği gibi, gelinen bu noktada oluşan yükümlülükleri kendisine maliyet artışı olarak yansıtmaktadır. Bu gün çay sektörü ile ilgilenen tüm taraflar aynı şeyi söylüyorlar. Çay alanları birleştirilmeli. Ama nasıl? İnsanların ellerinden atadan, deden kalan mallarını mülkiyeti ile almak kolay değil. Ancak, çay sektöründe oluşan bu büyük sorunu öteledikçe, sektörün geleceği ile ilgili ortaya çıkan rasyolar, kötüye gidişin daha da büyüyeceğine işaret ediyor. Sektörde oldukça fazla düşen hammadde kalitesi, yönetilemeyen arz talep dengesi ve artan üretim maliyetleri mevcut tablonun sonucudur. Bu tablo karşısında beş yıl sonrasının hesabını çıkarmak, gelecekte daha iyi olacağımızın iddiasını yapmak da inandırıcı değil. Sektörün ıslah edilmeye ihtiyacı var. Çay alanlarının birleştirilmesi ve birleştirilerek yönetilebilir hale getirilmesi en önemli aşama olacaktır. Bu anlamda 201 bin müstahsili üç gruba ayırabiliriz. Bu üç gruptan aşağıda tanımı yapılan iki grubu çay alanları birleştirilebilecek hedef kitle olarak görebiliriz. Bu iki grup toplam alanların yaklaşık % 70 ine sahiptir. 1. Grup; Çay bahçesi sahibi olan, ancak geçimini çaydan sağlamayanlar.. Çay bölgesinden göç eden insanlar, gittikleri yerlerde yeni bir hayat düzeni kurarak, geçimlerini farklı işlerden temin eder hale geldiler. Ulaştıkları bu nokta onlar için yeni bir hayat düzeni oluşturdu ve çay gelirine olan ihtiyaçları ortadan kalktı. Bu kişiler sahibi oldukları çay bahçelerini yükünden kurtulmak için yarılığa, olmazsa üçte bire, oda olmazsa arazime bak çay parasını al hesabı ile devretmektedirler. Amaçları gelir elde etmek olmayan, alanların yaklaşık %20 sini elinde tutan bu müstahsil grubu mahalle baskısından kurtulmak ve çaylarının toplandığını göstermek amacındadır. 2- Çay bahçesi sahibi olup, Çay bahçelerini işçi marifeti ile toplatanlar.. Birçoğu bölge dışında yaşayan, çay gelirinden yararlanmak isteyen, ancak kendi emekleri ile değil de, bu işi işçi marifeti ile yaptırmak isteyenlerdir. Çay sezonunda bölgeye intikal ederler ve mübaya dönemi başladığında çayını bir an önce toplatmak ve satmak isterler. Zamanları kısıtlıdır. Aceleci yaklaşımları piyasada arz talep dengesini bozar ve özel sektör fiyatlarını düşürür. Kendi emeklerini işe koymadıkları için de işçilerin ücret taleplerini sorunsuz kabul ederler. Ne kalırsa kar mantığı ile mübaya dönemini atlatırlar. Sektörde işçi ücretlerindeki kontrolsüz artışın sebebi büyük çoğunlukla bu kesimdir. Çay alanlarında %50 den daha büyük bir paya sahip bu grup piyasada arz talep dengesini de bozan en önemli unsurdur. Bu iki grup müstahsil çay alanlarının toplamda %70 ine sahiptir. Nüfus olarak bakıldığında ise yaklaşık, 1 milyonluk kesimi oluşturuyor. Çay alanlarını birleştirmek istiyorsak bu iki kesimi organize etmemiz gerekir. Çay alanlarını birleştirmek adına bu iki kesimin ellerinden tapularını alabilir miyiz? Elbette hayır. Çay alanlarını birleştirmemiz gerekiyor mu? Elbette evet. Şapkamızı önümüze koyup düşünmemiz gerekir. Tapular üzerinde yoğunlaşmanın anlamı yok. Bu çözüm düşüncesi asla sonuç vermez. Atadan, dededen kalan toprağı kutsal sayan bir zihniyetin var olduğu yerde, arazileri birilerinin elinde toplamak ve mülkiyetini onlara vermek akıl karı değil. Ortaya konulacak çözüm herkesi mutlu etmeli. Hiç kuşkusuz çay sektörümüz maliyet düşürücü politikalara en fazla ihtiyaç duyan sektördür. Sektörün 2030 yılına baktığımız zaman maliyetler yönünden dünya piyasasından kopacağımızı görmekteyiz. Dünyada oluşacağı öngörülen perakende satış fiyatlarının iki katından fazla bir fiyata çayımızı mal edebileceğimizi ve bu sonucun sürdürülebilir olmadığını biliyoruz. O zaman alanların yönetimini hedef almalıyız. Yaş Çay Bizim İşimiz projesi büyük resme bakıldığı zaman, bu amaçla hazırlanmıştır. Proje yerli istihdam oluşturan ve çay alanlarını yarılık hesabı üzerinden kiralayan bir sistemin adıdır. Amaç kayıt dışında olan, yönetilmesi zor çay alanlarını kurulacak şirketlerin elinde toplamaya ve kayıt içine alarak yönetilebilir hale getirmeğe yöneliktir. Bu yolla dönüm araziler şirketlerin elinde toplanacak ve kayıt içinde vergi üretir hale getirilecektir. Aynı zamanda hammadde kalitesinin artırılması ve arz talep dengesinin korunması da sağlanmış olacaktır.