BİR METAL SANAYİİ ATIK SUYUNDAN KROM GİDERİMİ
|
|
- Ilker Tarhan
- 9 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 BİR METAL SANAYİİ ATIK SUYUNDAN KROM GİDERİMİ Raziye ERTAŞ a, Neşe ÖZTÜRK b,* a 1 inci Hava İkmal Bakım Merkezi Komutanlığı, Eskişehir, b Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir, * Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir, 26480, nozturk@ogu.edu.tr ÖZET Bu çalışmada bir metal sanayii atık su arıtım tesisinin mevcut durumu ele alınmış, optimum krom giderim koşulların belirlenmesi için 2 3 tam faktöriyel deney tasarımı uygulanmıştır. Deneysel çalışmada CaCl 2 ve Al 2 (SO 4 ) 3, başlangıç ph değerleri 6 ve 9 da 7,5 ve 15 g/l lik dozlarda kullanılmıştır. Çöktürücü türü CaCl 2 ve ph değeri 9 olduğu durumlarda % 99 un üzerinde krom giderim verimi elde edilmiştir. Çöktürücü türü ve başlangıç ph ının giderime etkisinin büyük olduğu gözlenmiştir. Toplam krom için Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği nde alıcı ortam standartlarını (2 mg/l) sağlayacak şekilde daha düşük çöktürücü dozunun belirlenmesine yönelik ilave çöktürme deneyleri yapılmıştır. Al 2 (SO 4 ) 3 ın 0,3 g/l den daha büyük miktarları, başlangıç ph değerini düşürdüğünden etkin bir giderim olmamıştır. Her iki çöktürücü türü için 0,3 g/l ve 0,15 g/l dozlarda deşarj limiti (2 mg/l) sağlanamamıştır. CaCl 2 ün 0,6-5 g/l lik dozlarında krom giderim veriminin % 90 ın üzerinde olduğu belirlenmiştir. Deşarj limitinin sağlanması için minimum 0,6 g/l lik CaCl 2 doz uygulamasının yeterli olacağı belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Metal Sanayii, Atık Su Arıtımı, Kimyasal Çöktürme, Deney Tasarımı, Krom Giderimi. GİRİŞ Metal sanayii atık suları içerdiği kurşun, krom, kadmiyum gibi ağır metal kirlilikleri nedeniyle, alıcı su ortamlarının kalitesinin bozulmasında önemli bir etken olmakta ve canlı yaşamını tehdit etmektedir. Bu nedenle ağır metal içeren atık suların mevcut yasal standartlara uygun olarak deşarjları için çeşitli arıtım yöntemlerinden biri ya da birkaçı ile arıtılması gerekmektedir. Çöktürücü olarak yaygın kullanılan kimyasal maddeler; kireç, demir sülfat, alüminyum sülfat, demir III klorür, sodyum hidroksit ve kalsiyum klorür vb.dir. Bunlardan kireç, atık suda çöktürücü olarak davranan kalsiyum karbonat üretir ve diğer çöktürücülerden daha çok çamur meydana getirir. CaO (quicklime) ya da Ca(OH) 2 (hydrated lime) formlarında kuru olarak satılır. Kalsiyum klorür (CaCl 2 ), özellikle atık sulardan fosfat, florür, yağlı atıklar ve krom giderim işlemlerinde kullanılır. Çözünürlüğü yüksek, hazır kalsiyum iyonu kaynağıdır ve ph değerini artırmaz. Yoğun çökelek oluşturma özelliği nedeniyle atık çamur uzaklaştırma işlemlerini kolaylaştırır. Alüminyum sülfat, Al 2 (SO 4 ) 3.18H 2 O ise mevcut alkalilik (karbonat, bikarbonat ve hidroksit) ya da fosfat ile çözünmez alüminyum tuzları oluşturur. Suda çözününce asidik koşullar meydana getirir. Sıvı ya da katı şekilde kullanımı; saklama yerine, besleme metoduna ve ekonomiye bağlıdır [1]. Bir metal sanayii kuruluşunda bulunan arıtım tesisinin akış şeması Şekil 1 de görülmektedir. Arıtım tesisi girişinde bulunan toplama tanklarına, kaplama-durulama banyolarının krom, siyanür ve asit / alkali suları, borular vasıtasıyla ayrı ayrı gönderilmekte ve buradan arıtım tesisindeki işleme tanklarına pompalar vasıtasıyla otomatik olarak aktarılmaktadır [2]. Şekil 1 de görülen siyanür işleme tankında, % 15 klorür içeren sodyum hipoklorit ile siyanür siyanata yükseltgenmektedir. Bu esnada sodyum hidroksit ile çözeltinin ph değeri yükseltilir. Optimum ph arasındadır. Elektrotlarla çözeltinin ph ve ORP (yükseltgenme / inirgenme potansiyeli) değerleri sürekli ölçülür.
2 NaOH NaOCl NaOH H 2 SO 4 CaCl 2 FeCl 3 Polielektrolit Siyanür toplama tankı ph ORP Siyanür işleme tankı Yumaklaştırma ph H 2 SO 4 Na 2 S 2 O 5 Nötralizasyon tankı 1 ph 8,0-9,0 Nötralizasyon tankı 2 ph 8,6-9,0 Deşarj Durultma Krom toplama tankı ph ORP Krom işleme tankı Filtre pres Çeşme suyu Çamur toplama tankı Asit/Alkali toplama tankı İmha edilecek katı atıklar Şekil 1. Metal sanayii atık su arıtım tesisi. Tepkime iki aşamalı olup, aşağıda verildiği gibi gerçekleşir: NaCN + NaOCl NaCNO + NaCl 2 NaCNO + 4 NaOH + 3 Cl 2 2 CO NaCl + N H 2 O Krom atık sularının toplandığı krom işleme tankında, çözeltide bulunan altı değerlikli (hekzavalent) krom (Cr 6+ ), sodyum metabisülfit (Na 2 S 2 O 5 ) ile üç değerlikli (trivalent) kroma (Cr 3+ ) indirgenir. Elektrodlarla çözeltinin ph ve ORP değerleri sürekli denetlenir. Tepkimenin hızlı gerçekleşmesi ve tam bir indirgenme olması için ph 2,0-2,5 arasında tutulur, ORP metre ise +300 milivolta ayarlanır. İndirgenme tepkimesi aşağıda görüldüğü gibidir: 4 CrO Na 2 S 2 O H 2 SO 4 2 Cr 2 (SO 4 ) Na 2 SO H 2 O
3 Nötralizasyon ünitelerine siyanür ve krom işleme tanklarında işlem gören atık sular ile asit / alkali çözeltisi gelmekte olup; sülfürik asit, sodyum hidroksit, kalsiyum klorür ve demir 3 klorür ilaveleriyle birinci nötralize tankında ph 8,0-9,0 aralığına, ikinci nötralize tankında ise ph 8,6-9,0 gibi spesifik değere getirilir. Yumaklaştırma ünitesinde; polielektrolit yumaklaştırıcı (flocculant) kullanılarak metal hidroksitlerin yumaklaşması sağlanır. En uygun ph aralığı 7,5-9,0 dur. Durultma ünitesinde; çökelmeye başlayan metal hidroksitler yoğunluk farklılıkları ile çözeltiden ayrılarak çamur toplama tankına gönderilir. Buradan ayrılan arıtılmış temiz su, otomatik ph denetimi yapılarak deşarj edilir. Filtre pres çamurun durultucu içinden dışarıya atılmasını hızlandırmak ve suyunu uzaklaştırmak için kullanılır. Filtre pres çemberlerinde biriken atıklar, kalıplar halinde presten alınarak polietilen torbalara doldurulur ve varillere yerleştirilir. Uygun şekilde tanıtıcı etiketlerle etiketlenir [2]. Deney tasarımı ürünün (sürecin) ilgilenilen kalite karakteristiğine etki eden denetlenebilir değişkenlerin değerlerini sistematik olarak değiştirerek ürün (süreç) verimini etkileyecek değişken değerlerini belirlemek için kullanılan bir tekniktir. Deney tasarımı ile istatistiksel değerlendirme yapılarak, daha az sayıda deney ile daha çok veri elde edilir. Böylece zaman daha etkin olarak kullanılmış olur ve maliyet düşer. Bu çalışmada bir metal sanayii atık suyundan krom giderimi için, kimyasal çöktürme, pıhtılaştırma, yumaklaştırma yöntemleri uygulanmıştır. Yukarıda anlatılan metal sanayii atık su arıtım tesisi krom toplama tankından numune alınarak özellikleri belirlenmiştir. Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği ne (S.K.K.Y.)[3] uygun şekilde atık suyun deşarjının sağlanması için gerekli optimum koşulların belirlenmesine yönelik deney tasarımı çalışması yapılmıştır. DENEYSEL ÇALIŞMALAR Bir metal sanayii arıtım tesisinin krom toplama tankından atık su numunesi alınarak ph, KOİ, AKM, toplam krom, krom VI, kadmiyum, kurşun ve toplam fosfor tayinleri yapıldı (Çizelge 1). Tayinlerde ph metre (Orion 420A), spektrofotometre (Cecil CE4003), termoreaktör (Merk TR620), Merk Spectroquant test kitleri, etüv (WTW Binder), Hassas terazi (Metler AT201), Vakum pompası ve süzme cihazı (Millipore) kullanıldı. Çizelge 1. Atık suyun karakteristik özellikleri. Parametre (Birim) Ölçülen Değer ph 8,01 KOİ (mg/l) 24 AKM (mg/l) 24,7 Toplam Krom (mg/l) 25,65 Krom VI (mg/l) 25,06 Kadmiyum (mg/l) 0,034 Kurşun (mg/l) 0,75 Toplam Fosfor (mg/l) 0,0 Atık suya önce krom indirgeme işlemi uygulandı. Bunun için 65 g/l lik sodyum metabisülfit çözeltisi hazırlandı. ph değeri sülfürik asit ilavesiyle 2,0-2,5 aralığına getirildi ve sodyum metabisülfit çözeltisi ilave edilerek (152,75 mg/l) 300 rpm hızda karıştırıldı. Sonra atık sudaki toplam krom 25,6 mg/l ve krom VI 0,010 mg/l olarak tayin edildi.
4 Krom giderimi için, jar testleri yapılarak kimyasal çöktürme, pıhtılaştırma, yumaklaştırma yöntemi (Heidolph RZR 2102 hızı ayarlanabilir dijital göstergeli karıştırma cihazı kullanılarak) uygulandı. ph ayarı ve kimyasal çöktürme için NaOH çözeltisi kullanıldı. Pıhtılaştırmada stok kalsiyum klorür (120 g/l), alüminyum sülfat (120 g/l) ve polielektrolit (1 g/l) çözeltileri kullanıldı. Pıhtılaştırma için performansı etkileyen üç parametrenin iki düzeyinin dikkate alınacağı, 2 3 tam faktöriyel bir deney tasarımı seçildi. Deney tasarımı için düzeyler Çizelge 2 de, uygulanan deney tasarım matrisi Çizelge 3 de verilmiştir. Çizelge 2. Deney tasarımında seçilen faktörlerin düzeyleri. Düşük düzey (-) Yüksek düzey (+) Çöktürücü türü CaCl 2 Al 2 (SO 4 ) 3 Çöktürücü dozu (g/l) 7,5 15 ph 6 9 Çizelge 3. Uygulanan deney tasarım matrisi. Deney no İşleyimler Çöktürücü türü (a) Çöktürücü dozu (g/l) (b) Başlangıç ph ı (c) Etkiler 1 a o b o c o CaCl 2 7,5 6 Ortalama 2 a 1 b o c o Al 2 (SO 4 ) 3.18 H 2 O 7,5 6 Türün etkisi 3 a o b 1 c o CaCl Dozun etkisi 4 a 1 b 1 c o Al 2 (SO 4 ) 3.18 H 2 O 15 6 Tür-doz ikili etki 5 a o b o c 1 CaCl 2 7,5 9 6 a 1 b o c 1 Al 2 (SO 4 ) 3.18 H 2 O 7,5 9 7 a o b 1 c 1 CaCl a 1 b 1 c 1 Al 2 (SO 4 ) 3.18 H 2 O 15 9 Başlangıç ph ının etkisi Tür-başlangıç ph ı ikili etki Doz-başlangıç ph ı ikili etki Tür-doz-başlangıç ph ı üçlü etki Buna göre 8 farklı deney iki paralel numune kullanılarak gerçekleştirildi. Her bir deneyde NaOH ile atık suyun ph ı istenilen değere ayarlandı. Pıhtılaştırıcı (kalsiyum klorür / alüminyum sülfat) ilavesinden sonra 30 sn 200 rpm hızda hızlı karıştırma, 30 dk 95 rpm hızda yavaş karıştırma yapıldı. Polielektrolit yavaş karıştırma sırasında ilave edildi. Karıştırma süresi tamamlanınca numune 30 dk çökelmeye bırakıldı. Numunenin berrak kısmı ayrılarak temiz cam kaplara konuldu. Arıtılmış suyun ph, toplam krom, krom VI tayinleri yapıldı. Çizelge 4 de deney koşulları ve gerçekleştirilen deneyler sonucunda elde edilen veriler görülmektedir.
5 Çizelge 4. Deneysel analiz sonuçları. 1) CaCl 2 dozu: 7,5 g/l, başlangıç ph ı : 6, polielektrolit miktarı: 1,25 mg/l İlave edilen sodyum hidroksit dozu, ml/l ph (CaCl 2 ilavesinden sonra) 6,2 6,2 Toplam Krom mg/l 1,930 2,180 Krom VI mg/l 0,00 0,022 2) Al 2 (SO 4 ) 3.18 H 2 O dozu: 7,5 g/l, başlangıç ph ı : 6, polielektrolit miktarı: 1,25 mg/l İlave edilen sodyum hidroksit dozu, ml/l 10,4 10,4 ph (Al 2 (SO 4 ) 3.18 H 2 O ilavesinden sonra) 3,8 (18 o C) 3,8 (18 o C) Toplam Krom mg/l 22,15 22,40 Krom VI mg/l 0,00 0,00 3) CaCl 2 dozu: 15 g/l, başlangıç ph ı : 6, polielektrolit miktarı: 1,25 mg/l İlave edilen sodyum hidroksit dozu, ml/l 10 10,1 ph (CaCl 2 ilavesinden sonra) 6,1 6,1 Toplam Krom mg/l 1,776 1,414 Krom VI mg/l 0,00 0,016 4) Al 2 (SO 4 ) 3.18 H 2 O dozu: 15 g/l, başlangıç ph ı : 6, polielektrolit miktarı: 1,25 mg/l İlave edilen sodyum hidroksit dozu, ml/l 10,1 10,1 ph (Al 2 (SO 4 ) 3.18 H 2 O ilavesinden sonra) 3,7 (18 o C) 3,8 (18 o C) Toplam Krom mg/l 20,20 20,80 Krom VI mg/l 0,00 0,00 5) CaCl 2 dozu: 7,5 g/l, başlangıç ph ı : 9, polielektrolit miktarı: 1,25 mg/l İlave edilen sodyum hidroksit dozu, ml/l 12,5 12,9 ph (CaCl 2 ilavesinden sonra) 8,2 8,2 Toplam Krom mg/l 0,117 0,091 Krom VI mg/l 0,00 0,00
6 6) Al 2 (SO 4 ) 3.18 H 2 O dozu: 7,5 g/l, başlangıç ph ı : 9, polielektrolit miktarı: 1,25 mg/l İlave edilen sodyum hidroksit dozu, ml/l 13,4 13,4 ph (Al 2 (SO 4 ) 3.18 H 2 O ilavesinden sonra) 4,0 (18 o C) 4,0 (18 o C) Toplam Krom mg/l 20,95 20,90 Krom VI mg/l 0,00 0,00 7) CaCl 2 dozu: 15 g/l, başlangıç ph ı : 9, polielektrolit miktarı: 1,25 mg/l İlave edilen sodyum hidroksit dozu,ml/l 12,5 13,1 ph (CaCl 2 ilavesinden sonra) 8,0 (20 o C) 8,0 (20 o C) Toplam Krom mg/l 0,067 0,053 Krom VI mg/l 0,00 0,00 8) Al 2 (SO 4 ) 3.18 H 2 O dozu: 15 g/l, başlangıç ph ı : 9, polielektrolit miktarı: 1,25 mg/l İlave edilen sodyum hidroksit dozu, ml/l 13,1 13,1 ph (Al 2 (SO 4 ) 3.18 H 2 O ilavesinden sonra) 3,9 (18 o C) 3,9 (18 o C) Toplam Krom 22,10 21,90 Krom VI 0,00 0,00 SONUÇLAR VE TARTIŞMA Bir metal sanayii atık suyundan alınan numunede krom NaOH ile çöktürüldükten sonra Çizelge 3 deki deney planına göre pıhtılaştırma deneyleri gerçekleştirildi. Giriş ve çıkıştaki veriler kullanılarak her bir deney koşulu için toplam giderim verimler hesaplandı. Her iki pıhtılaştırıcı için deney bulguları Çizelge 5 de, deney tasarımı hesaplamaları ise Çizelge 6,7 ve 8 de verilmiştir. Çizelge 5. CaCl 2 ve Al 2 (SO 4 ) 3.18 H 2 O için atık sudan toplam krom giderim yüzdeleri. Başlangıç ph ı 6 9 CaCl 2 Al 2 (SO 4 ) 3.18 H 2 O 7,5 g/l 15 g/l 7,5 g/l 15 g/l (1) 92,5 93,1 13,5 21,1 (2) 91,5 94,5 12,5 18,8 (1) 99,5 99,7 18,2 13,7 (2) 99,6 99,8 18,2 14,5
7 Çizelge 6. CaCl 2 ve Al 2 (SO 4 ) 3.18 H 2 O için deney bulguları. 1 a b ab c ac bc abc 1 92,5 13,5 93,1,1 99,5 18,2 99,7 13,7 2 91,5 12,5 94,5 18,8 99,6 18,2 99,8 14,5 toplam ,6 39,9 199,1 36,4 199,5 28,2 A = y 2 iα =92, , , , , ,5 2 = 76444,47 i α T = 1/n y i 2 = ½ ( , ,2 2 ) = 76439,515 C = Y 2 / N = 900,7 2 / 16 = 50703,78063 A T = 76444, ,515 = 4,955 A C = 76444, ,78063 = 25740,68937 T C = 76439, ,78063 = 25735,73437 *Y çizelge 7 de üçüncü ikili grup toplam ve farkları oluşturularak elde edilen 900,7 değeridir. *N yapılan deney sayısını göstermektedir (2 paralel 8 deney olmak üzere toplam 16). Çizelge deney için ana etkiler ile etkileşimlerin ve bunların kareler toplamlarının hesabı. İşleyişin tanımı İkili grup toplam ve farkları Z 2 D*r Z 2 / D*r İlk İkinci üçüncü ,5 900,7 Y 16 a ,5 463,2-639,7 A , , b 187,6 235,5-305,7 9,7 B 94, , ab 39,9 227, ,7 AB 2, , c 199, ,5 25,7 C 660, , ac 36,4-147,7-7,8-28,3 AC 800, , bc 199,5-162,7 10,3-25,3 BC 640, , abc 28,2-171,3-8,6-18,9 ABC 357, , toplam 900,7 2625, ,734375
8 Çizelge 8. Verilerin değişke çözümlemesi. Değişim kaynağı Serbestlik derecesi Kareler toplamı Alt bölümleme s.d. Kareler ortalaması F (kareler ortalaması/ SE 2 ) A 5576, ,25 (T-C) B 1 5, ,49 işleyimler t-1= ,73437 AB 1 0, ,29 C 1 41, ,65 AC 1 50, ,82 (A-T) BC 1 40, ,59 yanılgı N-t=8 4,955 ABC 2, ,05 genel (N-1) 16-1=15 SE 2 =(A-T)/8 SE 2 = 0, Genel F = ST 2 / SE 2 ( ST 2 = (T-C) / t-1 dir.) F = 3676, / 0, = 5935,87 % 5 düzeyinde aynı serbestlik dereceleri için F değeri 3,5 olduğundan işleyimlerin etki farkları % 5 düzeyinde anlamlıdır. % 95 güven aralığında F değeri tablosuna göre: γ = 0,05, V 1 =1, V 2 =8 için F KRİTİK = 5,32 dir [4]. Çizelge 8 deki F değerlerinden faydalanılarak; 1. Çöktürücü türünün pıhtılaştırmaya etkisi (A); F A = 41293,25 ve F A >F KRİTİK olduğu için çöktürücü türü pıhtılaştırmayı büyük ölçüde etki ile etkilemektedir. 2. Çöktürücü dozunun pıhtılaştırmaya etkisi (B); F B = 9,49 ve F B >F KRİTİK olduğu için çöktürücü dozu pıhtılaştırmayı etkilemektedir. 3. Başlangıç ph değerinin pıhtılaştırmaya etkisi (C); F C =66,65 ve F C >F KRİTİK olduğu için başlangıç ph değeri pıhtılaştırmayı etkilemektedir. 4. Çöktürücü türü ve çöktürücü dozunun pıhtılaştırmaya ikili etkisi (AB); F AB =0,29 ve F AB <F KRİTİK olduğu için çöktürücü türü ve çöktürücü dozunun pıhtılaştırmaya ikili etkisi yoktur. 5. Çöktürücü türü ve başlangıç ph ının pıhtılaştırmaya ikili etkisi (AC); F AC =80,82 ve F AC >F KRİTİK olduğu için çöktürücü türü ve başlangıç ph ının pıhtılaştırmaya ikili bir etkisi vardır.
9 6. Çöktürücü dozu ve başlangıç ph ının pıhtılaştırmaya ikili etkisi (BC); F BC =64,59 ve F BC >F KRİTİK olduğu için çöktürücü dozu ve başlangıç ph ının pıhtılaştırmaya ikili etkisi vardır. 7. Çöktürücü türü, çöktürücü dozu ve başlangıç ph ının pıhtılaştırmaya üçlü etkisi (ABC); F ABC =36,05 ve F ABC >F KRİTİK olduğu için çöktürücü türü, çöktürücü dozu ve başlangıç ph ının pıhtılaştırmaya üçlü bir etkisi vardır. Grafiksel yöntem kullanılarak parametrelerin pıhtılaştırma üzerine tekli ve ikili etkileri Şekil 2-7 de gösterilmiştir. 100 Toplam krom Kalsiyum klorür Çöktürücü türü Alüminyum sülfat Şekil 2. Çöktürücü dozu: 7,5 g/l ve başlangıç ph ı :6 için çöktürücü türünün etkisi. Toplam krom 93, ,8 92,6 92,4 92,2 7,5 15 Çöktürücü dozu (g/l) Şekil 3. Çöktürücü türü: CaCl 2 ve başlangıç ph ı: 6 için çöktürücü dozunun etkisi. Toplam krom ph Şekil 4. Çöktürücü türü: CaCl 2 ve çöktürücü dozu: 7,5 g/l için başlangıç ph ının etkisi.
10 Toplam krom ,5 15 Çöktürücü dozu (g/l) Kalsiyum klorür Alüminyum sülfat Şekil 5. Başlangıç ph ı: 6 için çöktürücü türü ve çöktürücü dozunun ikili etkisi. Toplam krom ph Kalsiyum klorür Alüminyum sülfat Şekil 6. Çöktürücü dozu: 7,5 g/l için çöktürücü türü ve başlangıç ph ının ikili etkisi. Toplam krom ph 7,5 g/l 15 g/l Şekil 7. Çöktürücü türü: CaCl 2 için çöktürücü dozu ve başlangıç ph ının ikili etkisi. Deney tasarımı sonucunda krom giderimi için optimum koşullar: ph: 9, kimyasal madde miktarı: 7,5 g/l, kimyasal madde türü: CaCl 2 olarak belirlenmiştir. Çöktürücü türünün CaCl 2 ve ph değerinin 9 olduğu durumlarda % 99 un üzerinde krom giderim verimi sağlanmıştır. Alüminyum sülfat kullanılan deneylerde ph değerinin 3-4 aralığına kadar düştüğü ve bunun da çökelmeyi engellediği, kalsiyum klorür kullanılan deneylerde ise ph değerinin fazla değişmediği gözlenmiştir. Alüminyum sülfat atık suya ilave edildiğinde hidrolize olduğu ve yüksek dozlarda kullanıldığı için ph değerini çok düşürmüştür.
11 S.K.K.Y. nde verilen 2 mg/l lik toplam krom sınır değerini geçmeyecek şekilde daha düşük çöktürücü dozunun seçiminin yapılabileceği düşünülmüştür. Buna göre, ph değeri sabit tutularak her iki çöktürücü türü için daha düşük dozlarda ilave pıhtılaştırma deneyleri yapılmış olup sonuçlar Çizelge 9 da verilmiştir. Çizelge 9. Dozun etkisinin incelendiği deneylerin sonuçları. a) Çöktürücü türü: CaCl 2, başlangıç ph ı: 9, İlave edilen çöktürücü dozu, g/l 5 3 1,2 0,6 0,3 0,15 İlave edilen sodyum hidroksit dozu, ml/l 11,3 11,3 11,5 11,8 14,6 14,8 ph (CaCl 2 ilavesinden sonra) 9,1 9,2 9,3 9,4 9,0 (20 o C) 9,0 (20 o C) Toplam krom 0,420 0,693 0,980 1,534 2,65 4,05 Toplam krom giderim verimi, % 98,4 97,3 96,2 94,0 89,6 84,2 b) Çöktürücü türü: Al 2 (SO 4 ) 3.18 H 2 O, başlangıç ph ı: 9, İlave edilen çöktürücü dozu, g/l 5 3 1,2 0,6 0,3 0,15 İlave edilen sodyum hidroksit dozu, ml/l 11,3 11,4 11,8 15,0 15,9 14,6 ph (Al 2 (SO 4 ) 3 ilavesinden sonra) 4,1 4,1 4,3 4,9 (20 o C) 7,8 (20 o C) 8,5 (20 o C) Toplam krom 25,5 21,8 9,4 5,25 3,4 4,0 Toplam krom giderim verimi, % 0,4 14,8 63,3 79,5 86,7 84,4 İlave deneylere göre arıtım tesisinde sınır değerleri sağlayabilmek için ph 9 da minimum 0,6 g/l CaCl 2 dozunun uygulanması gerektiği belirlenmiştir. Şekil 8 de çöktürücü dozu ve türünün toplam krom giderim verimine etkisi görülmektedir. Toplam krom ,15 0,3 0,6 1,2 Çöktürücü dozu (g/l) Kalsiyum klorür Alüminyum sülfat Şekil 8. Çöktürücü türünün ve dozunun toplam krom giderim verimine etkisi.
12 ÖNERİLER Arıtım tesisi girişindeki atık su toplama tanklarına gelen suların değişkenlik göstermesi durumunda tesis performansı azalacağı için düzenli bir şekilde jar testlerinin yapılmasının uygun olacağı değerlendirilmiştir. KAYNAKLAR 1. U.S. EPA, Chemical Precipitation, Wastewater Technology Fact Sheet, EPA 832-F , Washington, D.C DMP Corporation, 1991, Instruction Manuel, Fort Mill, South Carolina. 3. Anonim, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Resmi Gazete, Sayı:25687, 31 Aralık Cuma Montgomery, D.C., Runger G.C., Applied Statistics and Probability for Engeneers, 3.baskı, Editör: Anderson, W., John Wiley & Sons, Inc., Arizona, 2003.
SU VERİMLİLİĞİ 16.12.2015
SU VERİMLİLİĞİ UYGULAMALARI 16.12.2015 E R K A N P E T E K A L ÇEVRE MÜHENDİSİ DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ 1987 epetekal@egeseramik.com EGE SERAMİK GENEL GÖRÜNÜŞ EGE SERAMİK UYDU GÖRÜNTÜSÜ EGE SERAMİK ATIK
ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI
ÇEV416 ENDÜSTRİYEL ATIKSULARIN ARITILMASI 6.Endüstriyel Kirlenme Kontrolü - Nötralizasyon Yrd. Doç. Dr. Kadir GEDİK Birçok endüstrinin atıksuyu asidik veya bazik olduğundan alıcı ortama veya kimyasal ve/veya
ALKALİNİTE. 1 ) Hidroksitler 2 ) Karbonatlar 3 ) Bikarbonatlar
ALKALİNİTE Bir suyun alkalinitesi, o suyun asitleri nötralize edebilme kapasitesi olarak tanımlanır. Doğal suların alkalinitesi, zayıf asitlerin tuzlarından ileri gelir. Bunların başında yer alan bikarbonatlar,
Elçin GÜNEŞ, Ezgi AYDOĞAR
Elçin GÜNEŞ, Ezgi AYDOĞAR AMAÇ Çorlu katı atık depolama sahası sızıntı sularının ön arıtma alternatifi olarak koagülasyon-flokülasyon yöntemi ile arıtılabilirliğinin değerlendirilmesi Arıtma alternatifleri
ÇERKEZKÖY ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ ENDÜSTRİYEL ATIKSU ARITMA TESİSİ
ÇERKEZKÖY ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ ENDÜSTRİYEL ATIKSU ARITMA TESİSİ Bölgemiz I. Kısım Atıksu Arıtma Tesisi (yatırım bedeli 15 milyon $) 1995 yılında, II. Kısım Atıksu Arıtma Tesisi ( yatırım bedeli 8 milyon
MESS Entegre Geri Kazanım ve Enerji San. ve Tic. A.Ş.
Sayfa : 1 / 12 1 ATIKLAR İÇİN NUMUNE SAKLAMA KOŞULLARI Parametre Numune Özelliği Numune Türü ICP ile Metal Tayinleri suları vb.), diğer her türlü sıvılar) Mikrodalgada (sıvı) yakılmış Minimum Numune Miktarı
T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü
Ek-9A T.C. ÇED İzin ve Denetim lüğü Kapsam : Su, Atık Su, Atık, Gürültü, Numune Alma Düzenleme Tarihi : 12.05.2015 Laboratuvar Adı : Gümüşsu A.Ş. Çevre Laboratuvarı Adres : Zafer Mah. Değirmen Cad. No:41
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Deney Laboratuvarı Adresi : Yakut Mah. Mustafa Kemal Paşa Bulvarı No:186 Kocasinan 38090 KAYSERİ / TÜRKİYE Tel : 0 352 337 09 45 Faks : 0 352 337 09 32 E-Posta
Akvaryum suyunda ph yı düşürmek ve bikarbonatları ortamdan uzaklaştırmak için filtre ortamında torf ve tampon tuzlarının kullanımı tavsiye edilir.
ph Yetiştiricilik sistemlerinde ph ölçümleri, günlük değişimi belirleyebilmek amacıyla sabah erken ve akşamüstü saatlerinde yapılmalıdır. Balık üretim havuzlarında ph seviyesini yükseltmek için kireçleme
T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü ÇEVRE ÖLÇÜM VE ANALİZLERİ YETERLİK BELGESİ EK LİSTE 1 / 5
ÇED, İzin ve Denetim lüğü EK LİSTE 1 / 5 Atık Su Metaller ( Alüminyum, Bakır, Çinko, Demir, Kadmiyum, Krom, Kurşun, Nikel, Sodyum ) ICP-OES Metodu TS EN ISO 11885 Amonyak/ Amonyak Azotu; Amonyum/ Amonyum
ÖLÇÜM VE /VEYA ANALĠZ ĠLE ĠLGĠLĠ;
Çevresel Etki Değerlendirmesi Ġzin ve Denetim lüğü EK LĠSTE-1/5 ph Elektrokimyasal Metot SM 4500 H + -B Sıcaklık Laboratuvar Metodu SM 2550-B Toplam Askıda Katı Madde (AKM) Gravimetrik Metodu SM 2540-D
Su Numunelerinin Alınması, Muhafazası, Taşınması ve Saklanması ile İlgili Kontrol Listesi
Sayfa 1 / 6 Tekniği SU-ATIKSU-DENİZSUYU NUMUNELERİ AKM 500 1 C ile 5 C 4 C 2 gün ten fazla saklanmamalı. Gravimetrik Metot SM 2540:D - Numuneler analizden önce oda sıcaklığına getirilmelidir. Alkalinite
İLK ANYONLAR , PO 4. Cl -, SO 4 , CO 3 , NO 3
İLK ANYONLAR Cl -, SO -, CO -, PO -, NO - İLK ANYONLAR Anyonlar negatif yüklü iyonlardır. Kalitatif analitik kimya analizlerine ilk anyonlar olarak adlandırılan Cl -, SO -, CO -, PO -, NO - analizi ile
Elektroflokülasyon Elektrokoagülasyon tekniği 1940 yılından bu yana bilinen ve sanayide kullanılan bir teknolojidir.
ENVİ-CLEAN Sistemi Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde belirlenen kriterlere göre tesis atık sularının en iyi şartlara getirildikten sonra alıcı ortama verilmesi gerekmektedir. Bu konuda ülkemiz de Avrupa
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Deney Laboratuvarı Adresi : Karaman Mah. Atıksu Arıtma Tesisi İdari Binası Adapazarı 54290 SAKARYA/TÜRKİYE Tel : 0 264 221 12 23 Faks : 0 264 277 54 29 E-Posta
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/10) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/10) Deney Laboratuvarı Adresi : Adnan Menderes Mah. Aydın Blv. No:43 09010 AYDIN / TÜRKİYE Tel : 0 256 211 24 04 Faks : 0 256 211 22 04 E-Posta : megagidalab@gmail.com
SU & ATIKSU GENEL BİLGİLER. Dünyadaki toplam suyun % 97,5 i tuzlu sudur, Geriye kalan tatlı suyun sadece % 0,3 ü kullanılabilir sudur.
SU & ATIKSU Dünyadaki toplam suyun % 97,5 i tuzlu sudur, Geriye kalan tatlı suyun sadece % 0,3 ü kullanılabilir sudur. % 97,5 Tuzlu Su % 0,3 kullanılabilir su % 2,5 Temiz Su % 68,9 buzullar % 30,8 yüzey
P-B / QAL Çevre Laboratuvarı Grubu. 01.03.2012, Mercedes-Benz Türk Werk Istanbul
P-B / QAL Çevre Laboratuvarı Grubu 01.03.2012, Mercedes-Benz Türk Werk Istanbul Çevre Laboratuvarı İçindekiler Atık Su Analizleri 1. ph Ölçümü 2. Mikrodalga ile Parçalama 3. Askıda Katı Madde Tayini 4.
Ca ++ +2HCO 3 CaCO 3(s) +CO 2 +H 2 O 2 CEV3352
Suyun sertliği, sabunu çökeltme kapasitesinin bir ölçüsüdür. Sabun suda mevcut kalsiyum ve magnezyum iyonları tarafından çökeltilir. Diğer çok değerlikli katyonlar da sabunu çökeltebilir. Fakat bunlar
MEMM4043 metallerin yeniden kazanımı
metallerin yeniden kazanımı Endüstriyel Atık Sulardan Metal Geri Kazanım Yöntemleri 2016-2017 güz yy. Prof. Dr. Gökhan Orhan MF212 Atıksularda Ağır Metal Konsantrasyonu Mekanik Temizleme Kimyasal Temizleme
TOPRAK ALKALİ METALLER ve BİLEŞİKLERİ
Bölüm 4 TOPRAK ALKALİ METALLER ve BİLEŞİKLERİ Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler derste verilecektir. Be, Mg, Ca, Sr, Ba, Ra Magnezyum, kalsiyum, stronsiyum, baryum ve radyumdan
ÖLÇÜM VE /VEYA ANALİZ İLE İLGİLİ; Kapsam Parametre Metot Adı Metot Numarası ph Elektrometrik metot TS EN ISO 10523
Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim lüğü EK LİSTE-1/8 ph Elektrometrik metot TS EN ISO 10523 SU, ATIK SU 1,2 İletkenlik Elektrot Metodu TS 9748 EN 27888 Sıcaklık Laboratuvar ve Saha Metodu SM
BĐLEŞĐK FORMÜLLERĐNĐN ADLANDIRILMASI
BĐLEŞĐK FORMÜLLERĐNĐN KONU ANLATIMI FĐGEN HASRET BĐLEŞĐK FORMÜLLERĐNĐN 1) METAL ĐLE AMETALDEN OLUŞAN BĐLEŞĐKLERĐN METALĐN ADI + AMETALĐN ADI + ÜR EKĐ ***Ametal oksijen ise oksit; azot ise nitrür; kükürt
ELEKTROKOAGÜLASYON İLE SULU ÇÖZELTİLERDEN BOYAR MADDELERİN GİDERİLMESİ
Güncelleme: Eylül 2016 ELEKTROKOAGÜLASYON İLE SULU ÇÖZELTİLERDEN BOYAR MADDELERİN GİDERİLMESİ DENEYİN AMACI: Sentetik olarak hazırlanmış bir boya çözeltisinden faydalanılarak elektrokoagülasyon işleminin
Normal derişimler için: PE- HD, PTFE Nitrik asit (ρ 1,42 g/ml) ile ph 1-2 olacak şekilde asitlendirilmelidir. Düşük derişimler için: PFA, FEP
Ek-1 Nnumunelerin Muhafazası İçin Uygun Olan Teknikler Yapılacak Tayin Kabın Tipi Muhafaza Tekniği En uzun Muhafaza Süresi Yüksek derişimde çözünmüş gaz içeren numuneler için, alındıkları yerde analiz
İÇİNDEKİLER 1.1. ATIKSU ARITMA TESİSLERİNİN PLANLAMA VE PROJELENDİRME ESASLARI
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1. GİRİŞ 1.1. ATIKSU ARITMA TESİSLERİNİN PLANLAMA VE PROJELENDİRME ESASLARI 1.1.1. Genel 1.1.2. Atıksu Arıtma Tesislerinin Tasarım Süreci 1.1.3. Tasarım İçin Girdi (Başlangıç)
BURSA HAMİTLER SIZINTI SUYU ARITMA TESİSİNİN İNCELENMESİ
BURSA HAMİTLER SIZINTI SUYU ARITMA TESİSİNİN İNCELENMESİ Korkut Kaşıkçı 1, Barış Çallı 2 1 Sistem Yapı İnşaat ve Ticaret A.Ş. 34805 Kavacık, İstanbul 2 Marmara Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü,
AKREDİTE ANALİZ LİSTESİ SU VE ATIK SU
AKREDİTE ANALİZ LİSTESİ SU VE ATIK SU Fiziksel ve Kimyasal Analizler - ph Değeri Elektrometrik AWWA 4500-H + B 21 st ed. 2005-103-105 o C de Toplam Katı Madde AWWA 2540-B 21 st ed. 2005 - İletkenlik AWWA
ANALİZ LİSTESİ EKOSFER LABORATUVAR VE ARAŞTIRMA HİZMETLERİ SAN. VE TİC.LTD.ŞTİ. SU ANALİZLERİ. Toplam Çözünmüş Mineral Madde (TDS) Tayini
Kod : Yayın : 26.09.2014 Revizyon /: 00/00 Sayfa : 1/15 SU ANALİZLERİ 1 Su (*) (**) (T) ph Tayini Elektrometrik 2 Su (*) (**) (T) İletkenlik Tayini Laboratuvar 3 Su (T) Toplam Çözünmüş Mineral Madde (TDS)
Çizelge 1 Numunelerin muhafazası için genellikle uygun olan teknikler. 100 Nitrik asit ile ph 1-2 olacak şekilde asitlendirilmelidir
Çizelge 1 Numunelerin sı için genellikle uygun olan teknikler Yapılacak tayin Kabın tipi Genellikle kullanılan hacim (ml) ve doldurma tekniği Alüminyum P C Muhafaza tekniği 100 Nitrik asit ile ph 1-2 ndirilmelidir
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) KAYSERİ BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ VE KANALİZASYON İDARESİ GENEL Deney Laboratuvarı Adresi : Yakut Mah. Mustafa Kemal Paşa Bulvarı No:186 Kocasinan 38090 KAYSERİ/TÜRKİYE
Hazır Kit(HACH)-DPD pp. Metot /Spektrofotometrik.
1-HAVUZ SUYU İ S.B. 15.12.2011 ve 28143 sayı ile yayımlanan " Yüzme Havuzlarının Tabi Olacağı Sağlık Esasları ve Şartları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik " Renk Tortu Bulanıklık
Çözünürlük kuralları
Çözünürlük kuralları Bütün amonyum, bileşikleri suda çok çözünürler. Alkali metal (Grup IA) bileşikleri suda çok çözünürler. Klorür (Cl ), bromür (Br ) ve iyodür (I ) bileşikleri suda çok çözünürler, ancak
BARTIN ÜNİVERSİTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MALZEME LABORATUVARI-I DERSİ OKSİTLİ BAKIR CEVHERİNİN LİÇİ DENEYİ DENEYİN AMACI: Uygun
BARTIN ÜNİVERSİTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MALZEME LABORATUVARI-I DERSİ OKSİTLİ BAKIR CEVHERİNİN LİÇİ DENEYİ DENEYİN AMACI: Uygun bir reaktif kullanarak oksitli bakır cevherindeki bakırı
Onuncu Ulusal Kimya Mühendisliği Kongresi, 3-6 Eylül 2012, Koç Üniversitesi, İstanbul
REACTİVE BLUE 160 BOYARMADDESİ İÇEREN TEKSTİL ENDÜSTRİSİ BOYAMA PROSESİ ATIKSUYUNUN ELEKTROKOAGÜLASYON YÖNTEMİ İLE ARITIMINDA İŞLETİM KOŞULLARININ ENERJİ TÜKETİMİNE ETKİSİ Bahadır K. KÖRBAHTİ, Gül Seren
ÖLÇÜM VE /VEYA ANALİZ İLE İLGİLİ;
NUMUNE ALMA T.C. Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim lüğü EK LİSTE-1/5 SU, ATIK SU 1 ph Elektrokimyasal Metot TS 3263 ISO 10523 İletkenlik Elektriksel İletkenlik Tayini TS 9748 EN 27888 Çözünmüş
ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2014 YILI ANALİZ LABORATUVARI FİYAT LİSTESİ
ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ 2014 YILI ANALİZ LABORATUVARI FİYAT LİSTESİ A. NUMUNE ALMA/ÖRNEKLEME A.1.Emisyon Kapsamında Numune Alma/Örnekleme Uçucu Organik
Ölçüm/Analiz Kapsamı Parametre Metot Metodun Adı
Çevre Mevzuatı Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (devamı var) Her tür kapsam Gürültü Gürültü Kömür Çevre Mevzuatında
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Deney Laboratuvarı Adresi : Osmangazi Mah. Gazi Cad. No:21 ESENYURT 34522 İSTANBUL/TÜRKİYE Tel : 0212 689 02 20 Faks : 0212 689 02 29 E-Posta : labinfo@bicakcilar.com
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Deney Laboratuvarı Adresi : Yavuz Sultan Selim Cad. 118. Sokak No: 29 Dilovası 41455 KOCAELİ/TÜRKİYE Tel : 0 262 754 17 81 Faks : 0 262 754 19 84 E-Posta : EHSTurkey@sgs.com
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Deney Laboratuvarı Adresi : Karaman Mah. Atıksu Arıtma Tesisi İdari Binası Adapazarı 54290 SAKARYA/TÜRKİYE Tel : 0 264 221 12 23 Faks : 0 264 277 54 29 E-Posta
HAZIRLAYAN-SUNAN İSMAİL SÜRGEÇOĞLU DANIŞMAN:DOÇ. DR. HİLMİ NAMLI
HAZIRLAYAN-SUNAN İSMAİL SÜRGEÇOĞLU DANIŞMAN:DOÇ. DR. HİLMİ NAMLI DÜNYADA yılda 40.000 km³ tatlı su okyanuslardan karalara transfer olmaktadır. Bu suyun büyük bir kısmı taşkın vb. nedenlerle kaybolurken
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) İSTANBUL SU VE KANALİZASYON İDARESİ Atık Laboratuvarı Deney Laboratuvarı Adresi : İSKİ Genel Müdürlüğü Laboratuvar ve Ek Hizmet Binası Güzeltepe Mah. Alibey Cad.
T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü ÇEVRE ÖLÇÜM VE ANALİZLERİ YETERLİK BELGESİ EK LİSTE 1 / 11
ÇED, İzin ve Denetim lüğü EK LİSTE 1 / 11 Titrimetrik Metot SM 4500 NH ₃ F SM 4500 NH ₃ C - Ön İşlem Distilasyon Metodu SM 4500 NH ₃ B Askıda Katı Madde (AKM) Gravimetrik Metot TS EN 872 Zehirlilik Deneyleri
T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü
Belge No Kapsam T.C. : Y 41/006/2016 Düzenleme Tarihi : 18.10.2016* : Kömür,Sıvı Yakıt,Atık Su,Atık Yağ,Numune Alma,Emisyon Laboratuvar Adı Adres : STANDART LABORATUARLAR İŞLETMECİLİĞİ A.Ş. : Atalar Mah.
Doğal Rb elementinin atom kütlesi 85,47 g/mol dür ve atom kütleleri 84,91 g/mol olan 86 Rb ile 86,92 olan 87
Doğal Rb elementinin atom kütlesi 85,47 g/mol dür ve atom kütleleri 84,91 g/mol olan 86 Rb ile 86,92 olan 87 Rb izotoplarından oluşmuştur. İzotopların doğada bulunma yüzdelerini hesaplayınız. Bir bileşik
Normandy Madencilik A.Ş. Ovacõk Altõn Madeni
Normandy Madencilik A.Ş. Ovacõk Altõn Madeni İÇİNDEKİLER YÖNETİCİ ÖZETİ... 3 1 Toz ve Gaz Emisyonlarõnõn Kontrolü...4-5 Toz...4-5 Havada Hidrojen Siyanür (HCN) Gazõ... 6 2 Gürültü Kontrolü... 7 3 Kimyasal
BİLEŞİKLER VE FORMÜLLERİ
BİLEŞİKLER VE FORMÜLLERİ Bileşikler : Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur). Bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere
YEMEKLİK YAĞ SANAYİ PROSES ATIKSULARININ KİMYASAL - BİYOLOJİK ARITIMI
YEMEKLİK YAĞ SANAYİ PROSES ATIKSULARININ KİMYASAL - BİYOLOJİK ARITIMI İ.ÖZTÜRK*' t- Y.ÖZTAŞKENT**/ A.KEÇECİ*** * ÎTÜ İnşaat Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü ** ARTAŞ A.Ş., Cihannuma Mah.Bostancıbaşı
DERİ SANAYİNDE KROMUN GERİ KAZANILMASI VE ÜRETİMDE TEKRAR KULLANILMASI
DERİ SANAYİNDE KROMUN GERİ KAZANILMASI VE ÜRETİMDE TEKRAR KULLANILMASI Prof. Dr. Mustafa ÖZTÜRK Müsteşar Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (mustafa.ozturk@csb.gov.tr) 1. DERİ SANAYİSİ VE TABAKLAMA ATIK SUYU
BETON SANTRALLERĠ VE ASFALT PLANT TESĠSLERĠNDE SU KĠRLĠLĠĞĠ KONTROLÜ YÖNETMELĠĞĠ UYGULAMALARI
TC. TEKĠRDAĞ VALĠLĠĞĠ Ġl Çevre ve Orman Müdürlüğü BETON SANTRALLERĠ VE ASFALT PLANT TESĠSLERĠNDE SU KĠRLĠLĠĞĠ KONTROLÜ YÖNETMELĠĞĠ UYGULAMALARI 28 OCAK 2011 TEKĠRDAĞ SU KĠRLĠLĠĞĠ: Yeryüzündeki sular, güneşin
Chrome Gleam 3C. Çevre Dostu Üç Değerlikli Krom Kaplama
Chrome Gleam 3C Çevre Dostu Üç Değerlikli Krom Kaplama Çevreci Proses - Üç Değerlikli Krom Kaplama Chrome Gleam 3C/ 3C Jet Plating İçerik Üç Değerlikli Krom Tanıtımı Üç Değerlikliye Karşı altı Değerlikli
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/8) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/8) Deney Laboratuvarı Adresi : Organize Sanayi Bölgesi 1. Bulvar No: 18 İstasyon 47100 MARDİN / TÜRKİYE Tel : 0 482 215 30 01 Faks : 0 482 215 30 09 E-Posta : info@martest.com.tr
Sodyum Hipoklorit Çözeltilerinde Aktif Klor Derişimini Etkileyen Faktörler ve Biyosidal Analizlerindeki Önemi
Sodyum Hipoklorit Çözeltilerinde Aktif Klor Derişimini Etkileyen Faktörler ve Biyosidal Analizlerindeki Önemi Umut ŞAHAR Ege Üniversitesi EgeMikal Çevre Sağlığı Birimi 19.03.2014 Ulusal Biyosidal Kongresi
GEBZE PLASTİKÇİLER ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ İnönü Mahallesi Balçık Köyü Yolu Üzeri Gebze / KOCAELİ ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ
GEBZE PLASTİKÇİLER ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ İnönü Mahallesi Balçık Köyü Yolu Üzeri Gebze / KOCAELİ ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ MERKEZİ ATIKSU ARITMA TESİSİ FAALİYETİ İŞ AKIM ŞEMASI VE PROSES ÖZETİ 1 1. İŞLETME
T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü ÇEVRE ÖLÇÜM VE ANALİZLERİ YETERLİK BELGESİ EK LİSTE-1/7
ÇED, İzin ve Denetim lüğü EK LİSTE-1/7 (1, 2, 3,4) SU, ATIK SU ph Elektrometrik Metot SM 4500 H+ B Sıcaklık Laboratuvar ve Saha Metodu SM 2550 B İletkenlik Elektrokimyasal Metot SM 2510 B Renk Spektrofotometrik
İLERİ ARITIM YÖNTEMLERİNDEN FENTON REAKTİFİ PROSESİ İLE ENDÜSTRİYEL BİR ATIK SUYUN ISLAK HAVA OKSİDASYONU
İLERİ ARITIM YÖNTEMLERİNDEN FENTON REAKTİFİ PROSESİ İLE ENDÜSTRİYEL BİR ATIK SUYUN ISLAK HAVA OKSİDASYONU Gülin AYTİMUR, Süheyda ATALAY Ege Üniversitesi Müh. Fak. Kimya Müh. Bölümü 351-Bornova İzmir ÖZET
Çevre Kimyası 1, Örnek Çalışma Soruları
Çevre Kimyası 1, Örnek Çalışma Soruları 1. Çözelti Hazırlama ve ph S.1.1. Bir atıksu arıtma tesisinde ph ayarlamak için çözeltinin her bir litresine 1 ml 0.05N lik H 2 SO ilavesi yapılması gerekmektedir.
ELEKTROLİTİK TOZ ÜRETİM TEKNİKLERİ. Prof.Dr.Muzaffer ZEREN
Prof.Dr.Muzaffer ZEREN Bir çok metal (yaklaşık 60) elektroliz ile toz haline getirilebilir. Elektroliz kapalı devre çalışan ve çevre kirliliğine duyarlı bir yöntemdir. Kurulum maliyeti ve uygulama maliyeti
T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü ÇEVRE ÖLÇÜM VE ANALİZLERİ YETERLİK BELGESİ EK LİSTE-1/7
ÇED, İzin ve Denetim lüğü EK LİSTE-1/7 SU/ ATIK SU 1 ph Elektrometrik Metot TS 3263 ISO 10523 Çözünmüş Oksijen Azid Modifikasyon Metodu SM 4500-O C İletkenlik Elektrometrik Metot SM 2510 B Renk Spektrometrik
Teknik Dokümanlar ve Kullanım Talimatları Ön Arıtma Sistemi
Teknik Dokümanlar ve Kullanım Talimatları Ön Arıtma Sistemi 4.17 Fosfatlama Bölgesi İçin Kimyasalları Dozajlama Kostik Soda İçindekiler 1 Dozaj Sistemi... 2 1.1 Açıklama... 2 1.2 Seviye İzleme Aygıtı LSA
Örnek : 3- Bileşiklerin Özellikleri :
Bileşikler : Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere sahip milyonlarca yani
T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
T.C. Belge No Kapsam : Y-01/170/2011 Düzenleme Tarihi : 06.07.2011 : Su, Atık Su, Deniz Suyu, Numune Alma, Emisyon, İmisyon, Gürültü Laboratuvar Adı : ARTEK Mühendislik Çevre Ölçüm ve Danışmanlık Hiz.
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/5) Deney Laboratuvarı Akreditasyon No: Adresi :Güvercinlik Mah. Okul Sok. No 221/C Bodrum 48400 MUĞLA / TÜRKİYE Tel : 0252 374 54 77 Faks : 0252 374 54 78 E-Posta
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Deney Laboratuvarı Adresi : İncilipınar Mah. 3385 Sk. No:4 Pamukkale 21050 DENİZLİ / TÜRKİYE Tel : 0 258 280 22 03 Faks : 0 258 280 29 69 E-Posta : isanmaz_derya@hotmail.com
KİMYA II DERS NOTLARI
KİMYA II DERS NOTLARI Yrd. Doç. Dr. Atilla EVCİN Sulu Çözeltilerin Doğası Elektrolitler Metallerde elektronların hareketiyle elektrik yükü taşınır. Saf su Suda çözünmüş Oksijen gazı Çözeltideki moleküllerin
YETERLİLİK KATILIM Z SKOR SONUÇLARI
Sayfa No: 1/7 YETERLİLİK DENEYLERİ VE KARŞILAŞTIRMA ÖLÇÜMLERİ KATILIM LİSTESİ ve SONUÇLARI 2015-2018 LABORATUVARIN ADI : LABORATUVAR VE ARAŞTIRMA HİZMETLERİ SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. Kapsama İlişkin Bilgiler
EK 1 TABLO 1 ZEHİRLİLİK SEYRELME FAKTÖRÜ (ZSF) TAYİNİ
EK 1 TABLO 1 ZEHİRLİLİK SEYRELME FAKTÖRÜ (ZSF) TAYİNİ Atıksu muhtevası, balığın yüzgeçlerine yapışarak solunum epitellerinin şişmesine ve parçalanmasına neden olur ve bu şekilde balıklara zarar verir.
T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI ÇED, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü ÇEVRE ÖLÇÜM VE ANALİZLERİ YETERLİK BELGESİ EK LİSTE 1 / 14
ÇED, İzin ve Denetim lüğü EK LİSTE 1 / 14 Metaller ( Alüminyum, Antimon, Arsenik, Bakır, Baryum, Berilyum, Bor, Civa, Çinko, Demir, Gümüş, Kadmiyum, Kalay, Kalsiyum, Kobalt, Krom, Kurşun, Lityum, Magnezyum,
TEKSTĐL ENDÜSTRĐSĐ ATIKSUYUNUN ARDIŞIK KESĐKLĐ BĐYOREAKTÖR (AKR) ĐLE ARITILMASINDA OPTĐMUM ŞARTLARININ BELĐRLENMESĐ
TEKSTĐL ENDÜSTRĐSĐ ATIKSUYUNUN ARDIŞIK KESĐKLĐ BĐYOREAKTÖR (AKR) ĐLE ARITILMASINDA OPTĐMUM ŞARTLARININ BELĐRLENMESĐ Yasemin DAMAR, Burcu KIZILTAŞ, Recep ĐLERĐ ÖZET Yapılan çalışmanın amacı; bir sentetik
ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ NDE KİMYASAL PROSESLER
9 ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ NDE KİMYASAL PROSESLER 1. Koagülasyon- Flokülasyon Prosesleri 2. Elektrokoagülasyon Prosesi 3. Kimyasal Çöktürme Prosesleri 4. Su Yumuşatma Prosesleri 5. Adsorpsiyon Prosesleri 6.
Numune Alma Kılavuzu
Numune Alma Kılavuzu Bu kılavuz, numunelerin müşteriler tarafından alınarak İÇDAŞ Çevre Kontrol Laboratuvarına analiz talebi ile gönderildiği durumlarda, numunenin nakli ve laboratuvarların numuneyi kabul
İÇERİK. Suyun Doğası Sulu Çözeltilerin Doğası
İÇERİK Suyun Doğası Sulu Çözeltilerin Doğası Su içinde İyonik Bileşikler Su içinde Kovalent Bileşikler Çökelme Tepkimesi Asit-Baz Tepkimeleri (Nötürleşme) Yükseltgenme-İndirgenme Tepkimeleri Önemli Tip
FİLTRASYON. Şekil 4.1. Bir kum filtresinin kesit görünümü 1 GENEL BİLGİ
FİLTRASYON 1 GENEL BİLGİ Filtrasyon adından da anlaşılacağı üzere filtre etmek anlamına gelir. Başka bir deyişle filtrasyon, bir akışkanın katı parçacıklar içerisinden geçirilerek bünyesindeki kirliklerin
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/8) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/8) Deney Adresi : İSTAÇ GERİ KAZANIM VE KOMPOST TESİSİ Işıklar Köyü Ege Sokak No: 5/1 Kemerburgaz-Eyüp/İSTANBUL Tel : 02122065017 Faks : 02122065398 E-Posta : laboratuvar@istac.com.tr
SU NUMUNELERİNİN LABORATUVARA KABUL MİKTARLARI, SAKLAMA KOŞULLARI VE SÜRELERİ
Alkalinite Alüminyum (Al) Amonyum (NH 4 + ) Anyonlar (Br, F, Cl, NO 2, NO 3, SO 4, PO 4 ) PE veya BC 200 100 Tercihen arazide yapılmalıdır. sırasındaki indirgenme ve oksitlenme reaksiyonları numunede değişikliğe
S.S. YEŞİL DURU EVLERİ KOOPERATİFİ ATIKSU ARITMA TESİSİ PROJE RAPORU
S.S. YEŞİL DURU EVLERİ KOOPERATİFİ ATIKSU ARITMA TESİSİ PROJE RAPORU 1 - PROSESİN TANITILMASI Tatil sitesinden kaynaklanacak evsel nitelikli atıksuları arıtacak olan, arıtma tesisi, biyolojik sistem (aktif
ANYON DEĞİŞTİRİCİ VE ÇÖZÜCÜ EMDİRİLMİŞ REÇİNELERİN SULU ÇÖZELTİLERDEN Cr(VI) GİDERİM PERFORMANSLARININ KARŞILAŞTIRILMASI
ANYON DEĞİŞTİRİCİ VE ÇÖZÜCÜ EMDİRİLMİŞ REÇİNELERİN SULU ÇÖZELTİLERDEN Cr(VI) GİDERİM PERFORMANSLARININ KARŞILAŞTIRILMASI Ü. TOPAL *, Ö. SOLAK *, N. KABAY *, M. ARDA *, M. AKÇAY *, M. YÜKSEL * * Ege Üniversitesi,
ÖLÇÜM VE /VEYA ANALİZ İLE İLGİLİ; Kapsam Parametre Metot adı Metot Numarası CO Elektrokimyasal Hücre Metodu TS ISO 12039
Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim lüğü EK LİSTE-1/13 CO Elektrokimyasal Hücre Metodu TS ISO 12039 EMİSYON 1 O 2 Tayini Elektrokimyasal Hücre Metodu TS ISO 12039 CO 2 Tayini Elektrokimyasal
BÖLÜM 6 GRAVİMETRİK ANALİZ YÖNTEMLERİ
BÖLÜM 6 GRAVİMETRİK ANALİZ YÖNTEMLERİ Kütle ölçülerek yapılan analizler gravimetrik analizler olarak bilinir. Çöktürme gravimetrisi Çözeltide analizi yapılacak madde bir reaktif ile çöktürülüp elde edilen
KAYSERİ ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ ATIKSU ARITMA TESİSİ
KAYSERİ ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ ATIKSU ARITMA TESİSİ Yakup GÜLTEKİN Çevre Yönetim Müdürü 26.05.2016 Hidrolik Kapasite Debi Günlük Ort. m 3 /gün Saatlik Ort. m 3 /h Minimum Kuru Hava m 3 /h Maksimum Kuru
ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞĐŞĐM ÜNĐTE 3 : MADDENĐN YAPISI VE ÖZELLĐKLERĐ
ÖĞRENME ALANI : MADDE VE DEĞĐŞĐM ÜNĐTE 3 : MADDENĐN YAPISI VE ÖZELLĐKLERĐ C- BĐLEŞĐKLER VE BĐLEŞĐK FORMÜLLERĐ (4 SAAT) 1- Bileşikler 2- Đyonik Yapılı Bileşik Formüllerinin Yazılması 3- Đyonlar ve Değerlikleri
GEPOSB MERKEZİ ATIKSU ARITMA TESİSİ
GEPOSB MERKEZİ ATIKSU ARITMA TESİSİ Gebze Plastikçiler Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü olarak OSB bünyesinde artan sanayi kapasitesi göz önüne alınarak 600 m /gün kapasiteli ve faaliyette olan merkezi
AyDo Süper İyonize Su (SIW) Teknolojisi ile. Rehabilite Sistemleri
AyDo Süper İyonize Su (SIW) Teknolojisi ile Kirletilmiş Suları Rehabilite Sistemleri AyDo Süper İyonize Su Teknolojisi www.ayhandoyuk.com.tr Nisan 2015 www.ayhandoyuk.name www.aydowater.com.tr www.aydosu.com
- Bioanalytic; Biyokimya otoanalizörleri için test kitleri üretimi,
Testonic kitleri Colin Kimya Sanayi ve Ticaret A.Ş. Tarafından üretilmektedir. Colin Kimya Sanayi ve Ticaret A.Ş. - Colin; Tekstil yardımcı kimyasalları üretimi http://www.colin.com.tr - Vilso; Endüstriyel
Serüveni 3.ÜNİTE:KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİM FİZİKSEL VE KİMYASAL DEĞİŞİM KİMYASAL TEPKİME TÜRLERİ
Serüveni 3.ÜNİTE:KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİM FİZİKSEL VE KİMYASAL DEĞİŞİM KİMYASAL TEPKİME TÜRLERİ FİZİKSEL VE KİMYASAL DEĞİŞİM FİZİKSEL DEĞİŞİM Beş duyu organımızla algıladığımız fiziksel özelliklerdeki
İnegöl OSB Müdürlüğü Atıksu Arıtma, Çamur Kurutma ve Kojenerasyon Tesisleri 6/3/2016 1
Atıksu Arıtma, Çamur Kurutma ve 6/3/2016 1 İnegöl İlçesinde Organize Sanayi Bölgesi Kurulması; Yüksek Planlama Kurulunun 19.12.1973 tarihli raporu ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının 19.11.1973 tarihli
3) Oksijenin pek çok bileşiğindeki yükseltgenme sayısı -2 dir. Ancak, H 2. gibi peroksit bileşiklerinde oksijenin yükseltgenme sayısı -1 dir.
5.111 Ders Özeti #25 Yükseltgenme/İndirgenme Ders 2 Konular: Elektrokimyasal Piller, Faraday Yasaları, Gibbs Serbest Enerjisi ile Pil-Potansiyelleri Arasındaki İlişkiler Bölüm 12 YÜKSELTGENME/İNDİRGENME
GRUP: ELEKTRO-KİMYASAL USULLERLE MADEN KAPLAMACILIĞI: 1983/12-16
GRUP: 3819 DİĞER METAL EŞYA 2- ELEKTRO-KİMYASAL USULLERLE MADEN KAPLAMACILIĞI: 1983/12-16 Maden kaplamacılığı yapan müesseselerde sıcak ve hareketli kaplama banyoları mevcut olduğu taktirde bu banyolara
ATIKSU ARITMA TESİSLERİNİN İŞLETİLMESİ-BAKIM VE ONARIMI. Fatih GÜRGAN ASKİ Arıtma Tesisleri Dairesi Başkanı
ATIKSU ARITMA TESİSLERİNİN İŞLETİLMESİ-BAKIM VE ONARIMI Fatih GÜRGAN ASKİ Arıtma Tesisleri Dairesi Başkanı UZUN HAVALANDIRMALI AKTİF ÇAMUR SİSTEMİ Bu sistem Atıksularda bulunan organik maddelerin mikroorganizmalar
ÇÖZÜNMÜŞ OKSİJEN TAYİNİ
ÇEVRE KİMYASI LABORATUVARI ÇÖZÜNMÜŞ OKSİJEN TAYİNİ 1. GENEL BİLGİLER Doğal sular ve atıksulardaki çözünmüş oksijen (ÇO) seviyeleri su ortamındaki fiziksel, kimyasal ve biyokimyasal aktivitelere bağımlıdır.
ph'sinin DÜŞÜRÜLMESİ
C02 GAZI İLE SODA FABRİKASI SIVI ATIKLARININ ph'sinin DÜŞÜRÜLMESİ Hidayet ÖZDEMİR - Halil AKİN - Mehmet TEMİZ Kimyasallar Grubu, Üretim Başkan Yardımcılığı Dr.Vedat SEDİROĞLU Kimyasallar Grubu, Geliştirme
ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİNDE ATIKSU ARITIMI: BURSA DAN BİR O.S.B. ÖRNEĞİ
Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt 9, Sayı 1, 2004 ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİNDE ATIKSU ARITIMI: BURSA DAN BİR O.S.B. ÖRNEĞİ Gökhan Ekrem ÜSTÜN * Seval Kutlu AKAL SOLMAZ *
5. GRUP KATYONLAR (Alkali grubu)
5. GRUP KATYONLAR (Alkali grubu) Mg +2 Na + K + Li + Bu gruptaki katyonların hepsini çöktürebilen ortak bir reaktif yoktur. Na, K ve Li alkali metaller grubunun üyeleridir. NH 4 da bileşikleri alkali metal
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/8) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/8) Deney Laboratuvarı Adresi : Sanayi Cad. No: 50/D Bornova 35100 İZMİR/TÜRKİYE Tel : 02324350548 Faks : 02324611147 E-Posta : info@deppolab.com Website : www.deppolab.com
HAZIRLAYAN Mutlu ŞAHİN. Hacettepe Fen Bilgisi Öğretmenliği. DENEY NO: 6 DENEYİN ADI: DOYMUŞ NaCl ÇÖZELTİSİNİN ELEKTROLİZİ
HAZIRLAYAN Mutlu ŞAHİN Hacettepe Fen Bilgisi Öğretmenliği DENEY NO: 6 DENEYİN ADI: DOYMUŞ NaCl ÇÖZELTİSİNİN ELEKTROLİZİ DENEYİN AMACI: Doymuş NaCl çözeltisinin elektroliz sonucu elementlerine ayrışmasının
Bu tepkimelerde, iki ya da daha fazla element birleşmesi ile yeni bir bileşik oluşur. A + B AB CO2 + H2O H2CO3
DENEY 2 BİLEŞİKLERİN TEPKİMELERİ İLE TANINMASI 2.1. AMAÇ Bileşiklerin verdiği tepkimelerin incelenmesi ve bileşiklerin tanınmasında kullanılması 2.2. TEORİ Kimyasal tepkime bir ya da daha fazla saf maddenin
BORUSAL (TUBULAR) AKIŞ REAKTÖRÜ
BORUSAL (TUBULAR) AKIŞ REAKTÖRÜ Bursa Teknik Üniversitesi DBMMF Kimya Mühendisliği Bölümü 1 1. Amaç Borusal akış reaktörde, sabunlaşma reaksiyonunun kalma zamanına bağlı olarak dönüşümünü ve bu dönüşüm
Akreditasyon Sertifikası Eki. (Sayfa 1/8) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki. (Sayfa 1/8) Deney Laboratuvarı Adresi : Adnan Menderes Mah. Aydın Blv. No:43 09010 AYDIN/TÜRKİYE Tel : 0 256 211 24 04 Faks : 0 256 211 22 04 E-Posta : megagidalab@gmail.com
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Akreditasyon Kapsamı
Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Deney Laboratuvarı Adresi : İstanbul Yolu, Gersan Sanayi Sitesi 2306.Sokak No :26 Ergazi/Yenimahalle 06370 ANKARA / TÜRKİYE Tel : 0 312 255 24 64 Faks : 0 312 255