Yakın Gündem: ABD Ekonomisi Ne Durumda?

Transkript

1 Yakın Gündem: ABD Ekonomisi Ne Durumda? Amerikan Merkez Bankası (Fed) nın aralık 15 FOMC toplantısında para politikasında normalleşme stratejisi kapsamında Federal Fonlama Oranı nda artırım yapmasının ardından 16 yılının başlangıcından bu yana küresel piyasalarda merakla cevabı aranan soru bir sonraki adımın zamanlaması. Mayıs ayı içerisinde açıklanan FOMC toplantı tutanakları sonrasında bozulan risk algısının temelinde beklentilerin üzerinde şahin tonda algılanan mesajlar bulunuyordu. Yaz aylarında olası faiz artırımının fiyatlandığı mayıs ayı beklentilerini kısa vadede sınırlayan etken ise geride bıraktığımız hafta içerisinde açıklanan işgücü piyasası ve üretim verileri oldu. Orkun GÖDEK DenizBank Özel Bankacılık Grubu Yönetmen Düzey 3 Türev Araçlar Kredi Derecelendirme Kurumsal Yönetim Der. orkun.godek@denizbank.com İSTANBUL Zihinlerdeki karışıklığı daha anlaşılır hale getirebilmek adına önemli olarak gördüğümüz ABD ekonomisine dair verilerin son durumu hakkında bir çalışma yaptık. Sanayi Üretimi Sanayi üretim rakamları, yurtiçi piyasalarda olduğu şekilde dışarıda da kısa vadeli gelişmelerden çok orta ve uzun vadeli ortalama gelişmelere bakılarak takip ediliyor. Nisan ayında %0.66 artış gösteren veri, yıllık bazda ise -%1.7 gerilemeye işaret etti. İmalat kaleminde ise aylık %0.3, yıllık %0.4 yükseliş gözlendi. 6 aylık ortalamalara baktığımızda sanayide %0.02 gibi düşük bir performans ile karşılaşıyoruz. Yıllık kalemde ise -%1.69 luk düşüş söz konusu. İmalat sanayi orta vadeli ortalamalarda nispeten daha sağlıklı durumda gözükmekle birlikte yine de zayıf, %0.2. Lütfen son sayfada yer alan uyarı notunu okuyunuz. 1

2 MARKIT-ISM Öncü Göstergeler Ekonomide üretimin ve istihdamın ne yönde gelişim gösterdiğine dair önemli göstergelerin başında MARKIT ve ISM tarafından açıklanan veriler gelmekte. Mayıs ayı itibarıyla MARKIT (6 ay ortalama) imalat PMI verisi 51.3, hizmet ve bileşik PMI rakamları ise 52.0 düzeyinde gelişim göstermekte. Veride 50.0 seviyesi üzerindeki hareket üretim/gelişimin devam ettiği anlamına gelmekte. Ancak verilerde yıl başlangıcına göre bir miktar zayıflama olduğu durumu ise bir diğer önemli gerçek. Örneğin, imalat PMI datasında kasım 15 döneminde 53.4 seviyesinde bir ortalama gerçekleşirken bugün yaklaşık 2 puanlık bir gerilemeden söz ediyoruz. Keza aynı şekilde hizmet ve bileşik PMI datalarında da yaklaşık 3 puanlık düşüş söz konusu. ISM imalat ve imalat dışı PMI verileri mayıs ayında sırasıyla 51.3 ve 52.9 seviyelerinde açıklandılar. İmalat kalemi bir önceki aya göre 0.5 puan artarken, imalat dışı kalemde ise 2.8 puanlık düşüş takip edildi. Orta vadeli ortalama olarak tanımladığımız 6 aylık ortalamalarda ise imalat cephesinde 50.0 seviyesinin aşağısında 49.9 ile daralma, imalat dışında ise 54.3 ile gelişim söz konusu. Lütfen son sayfada yer alan uyarı notunu okuyunuz. 2

3 Dayanıklı Mal Siparişleri (Manşet) & Savunma Hariç Dayanıklı mal siparişleri verileri çoğu zaman GSYH nın gelişimine dair fikir sahibi olmamıza imkan tanır. Nisan ayında %3.4, yıllık %1.3 artış gösteren siparişler (manşet), 6 aylık ortalamada nispeten daha yavaş bir gelişim olduğuna işaret ediyorlar. (Sırasıyla; %0.2 ve %1.0) Çekirdek veri olarak tanımlanan savunma hariç siparişlerde ise negatif bölgede gelişim söz konusu. 6 aylık ortalamada yeni sermaye malı siparişleri -%0.7, yıllıkta ise -%3.4 lük geri çekilme takip ediliyor. Lütfen son sayfada yer alan uyarı notunu okuyunuz. 3

4 Kişisel Tüketim & Özel Yatırımlar Üretim tarafında gözlenen zayıflamanın aksine kişisel tüketim harcamalarında çeyrek bazda ciddi düzeyde bozulma durumu henüz söz konusu değil. Mart 16 itibarıyla harcamalar manşet rakamda %1.9, 4 çeyreklik ortalamada ise %2.7 lik yükseliş söz konusu. Özel yatırımlarda (GSYH içerisindeki pay) yılın ilk çeyreğinde -%2.6 gibi ciddi bir zayıflama takip edildi. Verinin 4 çeyreklik ortalaması aralık 15 te %3 artışa işaret ederken mart ayında %0.2 düzeyine geriledi. Tüketici Kredileri Tüketici kredileri (mortgage hariç) yılın ilk çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre 29.7 milyar USD artış gösterdi. Verinin 6 aylık kümülatif performansı ise milyar USD düzeyinde gerçekleşti. Harcamalarda gözlenen nisbi iyimserliğin tüketici kredileri cephesinde de mevcut olduğunu söyleyebiliriz. Lütfen son sayfada yer alan uyarı notunu okuyunuz. 4

5 GSYH ABD ekonomisinde büyüme performansı yılın ilk çeyreğinde tahminlere göre %0.8, yıllık bazda ise %2 düzeyinde gerçekleşti. GSYH performansında yavaşlama gözlenirken, resesyon tanımı içerisinde yer alan 2 çeyreklik performans ise aralık 15 döneminde %1.7 düzeyinde gerçekleşirken mart ayında %1.1 e geriledi. Lütfen son sayfada yer alan uyarı notunu okuyunuz. 5

6 Enflasyon & PCE Ekonomide görülen tüketim tabanlı gelişimin enflasyon cephesinde henüz Fed in arzu ettiği seviyelerde gerçekleşmelere neden olmadığı düşünülse de fiyat düzeylerinde önceki dönemlere kıyasla bir miktar yukarı yönlü kıpırdanma olduğu durumu göz ardı edilemez. Manşet TÜFE nisan ayında %0.4, yıllık bazda %1.1; çekirdek TÜFE %0.2, yıllık bazda %2.1 ve çekirdek PCE ise yıllık %1.6 düzeyinde artış gösterdi. Orta vadeli performanslara baktığımızda; manşet TÜFE (yıllık) %0.9, çekirdek TÜFE %2.2, çekirdek PCE ise %1.6 yukarı yönlü gelişim sergilemekte. Grafik üzerinden de net bir şekilde görülebildiği üzere fiyat gelişimlerinde 15 yılının ortalarından bu yana yukarı yönde hareketlilik söz konusu. Lütfen son sayfada yer alan uyarı notunu okuyunuz. 6

7 İşgücü Piyasası Cuma günü açıklanan işgücü piyasası verileri sonrasında küresel piyasalarda ABD ekonomisindeki yavaşlamanın istihdam piyasasına da sirayet etmeye başladığına yönelik düşünceler yüksek sesle dile getirilmeye başlandı. İşsizlik oranı mayıs ayında %4.7 seviyesine gerilerken, 27 hafta ve daha uzun süredir iş arayanların sayısı 1.8 mio kişi düzeyine geriledi. Havuzun daralması kaynaklı işsizlik oranında zayıf istihdam rakamına rağmen düşüş görüldü. Ülkedeki toplam işsiz sayısı ise 7.9 mio kişi düzeyinden 7.4 mio düzeyine geriledi. Tarım dışı istihdam 38 bin kişi düzeyine gerilerken (Verizon grev etkisi ile birlikte yaklaşık 80 bin kişi) geniş tanımlı işsizlik oranı ise %9.7 seviyesinde sabit kaldı ve değişim göstermedi. Tek bir aylık veri ile ekonomiye dair yorum yapmanın sağlıklı olmadığını düşünüyoruz. Buna göre tarım dışı istihdamın 12 aylık ortalaması 200 bin kişi gibi oldukça önemli bir düzeyinde bulunmaya devam ediyor. Söz konusu rakam aralık 07 de 96 bin kişi, temmuz 09 da ise -567 bin kişi düzeyinde oluşmaktaydı. JOLTS iş açılışları rasyosuna baktığımızda yılın ilk çeyreğinde %3.9, ayrılışların ise %3.5 seviyesinde oluştuğu görülüyor. Saatlik kazançlar yıllık bazda %2.4 artarken, istihdam maliyet endeksi yılın ilk çeyreğinde %1.9 luk yükseliş gösterdi. Lütfen son sayfada yer alan uyarı notunu okuyunuz. 7

8 Özetleyecek Olursak Ekonomide yılın ilk çeyreğinde bir yavaşlama olduğunu kabul ediyor ancak durumun resesyon olarak nitelendirilmesinin doğru olmadığı düşüncesindeyiz. Tüketici kanalı üzerinden kredi talebi ve harcamaların devam etmesinin üretim cephesinde gerçekleşen yavaşlamayı telafi ettiği görülüyor. Fiyat düzeylerinin artışında orta vadeli ortalamaların yukarı yönde seyrinin emtia fiyatlarında görülen artış ile birlikte gelecek dönemde gecikmeli etkiler ile birlikte manşet rakamlara yansıyacağını değerlendiriyoruz. İş açılışları rasyosunun 08 döneminin üzerinde seyretmesini piyasadaki canlılığın devam ettiğine ve momentumun korunduğuna yoruyoruz. Fiyat düzeylerindeki artış zaman içerisinde kazançlara yansıma gösterebilir. Fed e dair faiz artırım beklentimizde yılın son çeyreğini olası görmeye devam ediyoruz. Lütfen son sayfada yer alan uyarı notunu okuyunuz. 8

9 UYARI NOTU Bu e-posta, varsa ekleri ve içerdiği bilgiler, özeldir ve gizlidir, yalnızca gönderildiği belirtilen kişi/kişilerin kullanımı içindir. Bu e-postanın, alıcısı dışında başka bir kişi tarafından ve belirtilen amaç dışında okunması kopyalanması, yönlendirilmesi ve kullanılması yasaktır. Bu mesaj ve eklerinin tarafınıza yanlışlıkla ulaşmış olması durumunda lütfen mesajı gönderen kişiyi haberdar ederek bize ulaşın, gizliliğini koruyun ve hiçbir şekilde saklamayın. Mesajı gönderen kişinin veya DenizBank A.Ş. ve iştiraklerinin, yetkisiz kişilerce erişilen ve/veya içeriği bozulan mesajlar veya bu mesajların içerdiği bilgiler ile ilgili herhangi bir sorumluluğu ve yükümlülüğü bulunmamaktadır. Bu doküman DenizBank A.Ş. tarafından bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup, burada yer alan her türlü bilgi ve değerlendirme, hazırlandığı tarih itibarıyla mevcut piyasa koşulları ve güvenirliliğine inanılan halka açık yayın/yayım kaynaklarından elde edilerek derlenmiştir ve yatırım tavsiyesi niteliği taşımamaktadır. DenizBank A.Ş. ve iştirakleri, bu bilgilerin doğruluğunu ve yeterliliğini hiçbir şekilde garanti etmemektedir. Bu dokümanda belirtilen ürünler çeşitli oranlarda risklere tabidir. Piyasada oluşacak fiyat hareketleri sonucu para kaybı yaşanabilecektir. Yabancı para cinsinden yapılan işlemlerde kur riskinin olduğunu, kur dalgalanmaları nedeniyle Türk Lirası/Yabancı Para bazında değer kaybı olabileceği, devletin yabancı sermaye ve döviz hareketlerini kısıtlayabileceği, ek ve/veya yeni vergiler getirebileceği, alım-satım işlemlerinin zamanında gerçekleşmeyeceği bilinmelidir. Tanıtılan ürünler, belli bir yatırımcının hedefleri, mali durumu ya da gereksinimleri dikkate alınmadan hazırlanmıştır, bu nedenle mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu dokümandaki bilgilere dayanılarak alınacak yatırım kararlarının sonuçlarından, burada yer alan bilgi, değerlendirme ve istatistiki şekil ve değerlendirmelerin kullanımı sonucunda ortaya çıkacak doğrudan ve/veya dolaylı zararlardan hukuki açıdan müşteri sorumludur. Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan ve hiçbir şekilde yönlendirici nitelikte olmayan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Yatırım ürünleri; mevduat olmayıp, Denizbank A.Ş., ve diğer ilgili kuruluşların ya da Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nun teminatı, garantisi, sigortası ya da herhangi bir yükümlülüğü altında değildir. Yatırım ürünleri, Devlet güvencesi altında değildir. Anaparanın yitirilmesi dahil çeşitli yatırım riskleri içerebilir. Yatırım ürünlerinin geçmişteki performansları, gelecekteki performanslarının göstergesi değildir. Fiyatlar düşebilir ya da yükselebilir. Döviz cinsinden yatırım ürünleri, dövizdeki muhtemel dalgalanmalar nedeniyle anapara kaybı da dahil kur risklerine maruz kalabilir. Yorumların müşteri tarafından nihai değerlendirmesinde orijinal metnin dikkate alınması esastır. Ürünler ile ilgili soru veya şikayetlerinizi iletmek için Önce Müşteri Hattı'nı arayabilir ya da adresinden bize ulaşabilirsiniz. Lütfen son sayfada yer alan uyarı notunu okuyunuz. 9