Yeni Nesil. Refik C. Arkut.

Transkript

1 Yeni Nesil Internet Çözümleri Refik C. Arkut Yönetim Danõşmanõ

2 Genel Bakõş Yeni nesil ağlar Yeni nesil ağ işleticilerin işlevleri Yeni nesil ağ çözümleri Özet Veri erişimle başlar Ses ve veri yakõnsamasõ Akõllõ IP ağlarõ Veri ve optik yakõnsamasõ (elektrondan fotona...) 2

3 Yeni Nesil Ağlar

4 1999 servis CPE Erişim Kenar Çekirdek Taşõma ses Çoklu-servis (FR, ATM) IP (Internet) CO Günümüzde ağ çözümleri ses (anahtarlamalõ) ağ FR & ATM (veri) ağ IP ağõ sonet SDH DWDM IP POP Her uygulama için bir ağ Ses -> anahtarlamalõ TDM Veri -> FR/ATM IP uygulama -> en-iyi-çaba IP/Internet Yalnõz ATM in çoklu-servis taşõma yeteneği var, ancak Ses ve veri hala ayrõ uygulamalar (servis tümleşimi yok) Seçimli iş fõrsatlarõ (Tandem anahtar değişimi, ) Tümleşim yalnõz SDH/sonet taşõma seviyesinde bulunuyor 4

5 servis CPE Erişim Kenar Çekirdek Taşõma ses Çoklu-servis (FR, ATM) IP (Internet) CO IP POP Veri & Optik Yakõnsamasõ ses & Veri Yakõnsamasõ Ağ dönüşüyor... ses (anahtarlamalõ) ağõ FR & ATM (veri) ağõ IP ağõ sonet SDH DWDM Çokluservis Veri & ses Çokluservis CPE Tümleşik Erişim sistemleri Yeni CO/POP Ağ yönetimi servis yönetimi Akõllõ ses & Veri (IP VPN & Qos) ağlanmasõ Erişim & Ana- Devre (Trunk) Çağrõ sunucu Ortam Erişimi & Geçiti Optik & Fotonik Çekirdek Yönlendirici DWDM 5

6 Stratejik yönelimleri Yeni nesil ağlanma: Tümleşim: ses (anahtarlama) & veri (paket yönlendirme) ses sadece bir başka uygulama: azaltõlmõş yatõrõm & işletim maliyetleri optik & veri yalõn ağ: azaltõlan işletim maliyetleri mobil & veri mobil sadece başka bir erişim ağõ: yeni gelirler kullanõcõlarõn gezginliği Akõllõ veri çözümleri: Ağlanmanõn değerinin artõrõlmasõ (VPN, toptan satõş, demetleme) Mevcudun farklõlaştõrõlmasõ ve işleticiler için yeni iş ufuklarõ Açõk arayüz çözümleri: Yeni iş modelleri olurlu, örneğin, Bağõmsõz Yazõlõm sağlayõcõlarõ (ISV) Ürün kullanõm kapsamõnõn genişletilmesi Yeni uygulamalar sunumunun hõzlandõrõlmasõ 6

7 Ana kolaylaştõrõcõlar Yüksek-hõz erişim & bakõrõn tekrar kullanõmõ Başka ortamlar üzerinden yüksek-hõz erişim Optik & veri izdivacõ Ses paketlenmesi Donanõm-temelli yönlendirme & anahtarlama Merkezi kullanõcõ & servis yönetimi Ağ yönetim etkinliği Yeni telekom görünümünde ana kolaylaştõrõcõ etkenler Teknolojiler Bakõr - ADSL (xdsl) Telsiz - LMDS Optik - DWDM, tera-bit yönlendirici, OXC Erişim Geçiti, softswitch Yönlendiriciler ve anahtarlar SMC & Politika sunucu NM & Trafik Mühendisliği 7

8 Yeni telekom görünümü için ana yönelimler Ana yönelimler Ses ve çoklu-servis veri için YeniNesil ağ kenarõ Qos & VPN Daha akõllõ CPE Merkezi anahtarlamanõn tam dağõtõlmõş modele evrimi 4/5 şõnõfõ gelişimi ve değişimi Teknolojiler BRAS Politika sunucu, VPN Terminaller, DSP UAG-VoP Ana-devre Geçiti, UAG-VoIP Erişim Geçiti, SMC Geçitbekçisi & İşaretleşme Geçiti, Çağrõ sunucu 8

9 Yeni Nesil Ağ İşleticilerin İşlevleri

10 100 yõl telefon: Geçmiş milenyumda operatörler CPE Yerel Kenar Çekirdek İçerik Erişim şerviş Omurga ILEC CLEC IXC Yönetilen servisler ATM/FR Veri İşleticileri İçerik sağlayõcõ ISP ILEC ve IXC ce (PTT) adreslenmiş CLEC ten benzer çözümler için yarõşma 30 yõl çoklu-servis veri (X.25, FR, ATM): uçtan-uca veri işleticileri bazõlarõ yönetilmiş (veri) servisleri sunumuna geçmiş veri VPN de içeriliyor 10 yõl (ticari) IP: Günümüz ağ sağlayõcõlarõ ISS lerce kenardan içerik e kadar adresleniyor (e-posta, haberler, v.s.) içerik sağlayõcõlar info-otoyoluna giriyor geniş ölçekli kullanõcõ-bilgisayar etkileşiminin başlamasõ 10

11 Kuralsõzlaştõrma (deregülasyon): Yeni telekom döneminde işleticilerin sorunlarõ aşõrõ fiyat yarõşmasõ sesten veri gelirlerine (ses sonsuza kadar gelir kaynağõ olmayacak) küresel oyuncular ağlar-arasõ bağlaşõmlar Ölçeklenebilirlik ( >500) paket temelli çözümler: yanlõz veri anahtarlarõ bu tarz ölçeklenebilir Maliyet-etkin çoklu-uygulama desteği VPN ve Qos, farklõ ücretlendirme olanaklarõ Güvenirlik: % kendi kendine iyileşen ağlar: iletim çözümün esas parçasõ 11

12 Kullanõcõ gezginliği: Yeni telekom döneminde işleticilerin sorunlarõ merkezi akõl: örnek, kullanõcõ servis profili Müşteri bağlõlõğõnõ yakalama: uç-kullanõcõlara değer yaratma Yeni bir milenyuma girerken telekom endüstrisinin yeniden biçimlenmesi bir on-yõl almayacaktõr 12

13 CPE Yerel Kenar Çekirdek İçerik Erişim şervişi Omurga 100 yõl telefon Yönetilen servisler 30 yõl veri CLEC 10 yõl IP Günümüzde Ağ sağlayõcõlar ILEC ATM/FR Veri işleticiler Yeni milenyumda işletici işlevleri IXC ISS İçerik sağlayõcõlar Perakende Yeni Nesil Ağ ve servis sağlayõcõlarõn İşlevleri Yerel Erişim sağlayõcõlarõ ILEC, CLEC, v.s. İçerik sağlayõcõ ISS Yönetilen IP VPN Veri (IP) SS Portal Mobil SS.com MAN Toptancõlõk Güvenlik / erişim servisleri Erişim Toptancõlõğõ BG Toptancõlõğõ ASP Web Evsahipliği 13

14 Veri Erişimle Başlar

15 DSL: bakõrõ altõna dönüştürüyor DSL Hõzlõ Internet Erişimi Artan Hõz ÇEKİRDEK KENAR/ TOPLAMA ADSL: Bakõr bağlantõlar üzerinde Internet e genişbantlõ erişim çözümleri Mevcut bakõr kablo alt-yapõsõ üzerinde ERİŞİM 15

16 Esneklik: A 5620 NM Alcatel 7300: evrensel DSL Erişim çoklayõcõsõ ST CPE/ IAD A 7300 xdsl A 7410 Erişim sunucu A 5735 SMC Kenar IP/ATM A 7420 A 7470 A 7270 A 7300 ASAM xdsl ST CPE/ IAD ADSL SHDSL A1540 Litespan VoDSL PSTN VDSL/PON e hazõr Çevirmeli 16

17 DSL üzerinden ses LEX Acil hat POTS V5.2/GR-303 Data Geçit Bakõr çift POTS ayõrõcõlar Geçit ASAM CPE Tek bakõr kablo çifti üzerinde aynõ zamanda 16 ses kanalõ Yazõlõm tasarõmlõ ses kanallarõ Tümleşik ses ve data çözümü KOBİ ve konuttan çalõşana & SOHO pazarlarõna yönelik 17

18 ADSL de sonra ne var? VDSL! Gigabit/s erişim sistemlerine doğru APON dan sonra ne var? super-pon! PON kapsam ve kapasitesinin genişletilmesi Düşük maliyetli optik ara-yüz (pasif ağlar) PON ve VDSL birleştirilmeşi DWDM in erişime uzanmasõ Düşük maliyetli WDM arayüzü WDM ve PON birleştirilmesi 18

19 Bükülmüş (bakõr) çift le erişim Mesafe ve bit-hõzõ arasõnda uzlaşma bit-hõzõ (Mbit/s) mm bükülmüş çift Kõsa mesafe VDSL VDSL ADSL (1) mesafe (km) 19

20 KADSL K8 8 Mbit/s ye kadar K6 6 Km ye kadar Access Node Bakõr telde turbo hõz: ADSL den VDSL e ADSL maks km KVDSL K26 Mbit/s e kadar K1.5 Km ye kadar KVDSL + PON Telecom Geneva 99 da VDSL gösterişi (video servisleri ve yüksek hõzda Internet erişimi) Erişim Düğümü ONU Kabin Uzak-mesafe VDSL maks. 1.5 km KS-VDSL K52 Mbit/s KS-VDSL + FTTC KS-VDSL + S-PON Access Node ONU = Optical Network Unit Kõsa-mesafe VDSL (FTTC) ONU sokak maks. 300 m 20

21 KAPON K1:32 Kullanõcõ K622 / 155 Mbit/s Hõz Çekirdek ağ NB BB SuperPON: kapsam ve kapasitenin genişletilmesi NB Erişim Ağõ AN 0-90 km 0-10 km KSuperPON (Alcatel Reşearch) K1:2048 Kullanõcõ K2488 / 311 Mbit/s Hõz Çekirdek ağõ NB BB Erişim ağõ AN Besleme tekrarlayõcõ Yükseltici ayõrõcõ 21

22 Ses ve Veri Yakõnsamasõ

23 Ses & veri ağlanmasõ evrimi TDM ağõ Yerel sõnõf 5 PSTN Yerel sõnõf 5 VoP Ana-devreler Geçit ATM Geçit-bekçişi Trank/sõnõf 4 Çağrõ sunucu Atanmõş IP Geçit VoDSL GB Erişim ATM Tek bakõr hattan çoklu ses bağlantõsõ Yerel VoP PBX Geçit Geçit-bekçisi Yerel/sõnõf 5 Çağrõ sunucu Qos Çoklu-servis IP Tatmin eden ses kalitesi? Yanlõz G.711 sõkõştõrõlmamõş Çoklu-servis IP üzerinde çalõşma? EF sõnõfõ Diffserv 23

24 Veri çevirmeli-ağlanma evrimi ISS çevirmeli PSTN RAS ISS ağõ IP Qos: eğer Qos IP ağõ ise Uç-kullanõcõ VPN olurlu (IPsec istemci) IAP (toptan-satõş ( çevirmeli / VPN) IPsec İstemci PSTN RAS Veri VPN tüneller: ATM VC, L2TP, MPLS IP Qos Uç-kullanõcõ IPsec ile VPN En-iyi-çaba IP ISS ve kurumsal ağlar Qos IP Genişbant çevirmeli Genişbant erişim -> yüksek hõz çevirmeli IPsec İstemci GB erişim RAS Uygulamalar arasõnda farklõlaştõrmalar için Qos Farklõ müşteriler ve uygulamalar için VPN 24

25 Mobil ağlarda ses ve verinin kaynaşmasõ 2G den 3G ye adõm adõm evrim UMTS EDGE EGPRS GPRS GSM Data HSCSD SIM Toolkit WAP Paket teknolojisi Devre anahtarlama teknolojisi Uygulamalar için teknoloji Zaman 25

26 Çevirmeli (veri) ve ses kullanõcõlarõn yönetilmesi Ses/veri tümleşimi için temel teknoloji ve bileşenler: ayrõk geçitler (erişim ve ana-devre) tümleşik geçitler Ses çağrõ denetim ve işaretleşme: basit H.323 kapsamlõ çağrõ sunucu Genişletilmiş akõl: IN ile bağlaşõm çevirmeli VPN CTI la tümleşik 26

27 Akõllõ IP Ağlanmasõ

28 Servis sağlayõcõlarõn değer zincirine tõrmanõş savaşõmõ Tüm servis IP Taşõyõcõ-sõnõfõ IP Yeni IP IP şimdi Akõllõ web evsahipliği, önbellek (e-ticaret uygulama....) İçerik teslim. ağlarõ Genişletilmiş ağ servisleri sanal Ekstranet (VPN güv.duvarõ,..) ses-veri servisleri tümleşimi Çoğul-ortam servisleri SLA yönetimi QOS(politikalar), bantgenişliği yönetimi IP VPN (ileri. AAA) - sanal Intranet Internet Erişim Toptancõlõğõ VPN Yüksek-hõz (Internet) erişimi saydam LAN servisleri Basit Web ev-sahipliği - Gigabit yerel yönlendirme Veri Taşõma - Yönlendirme / Anahtarlama Uygulama servis sağlayõcõlar (ASP) Tüm servis IP işleticiler Yeni IP ağõ işleticiler Internet Erişim sağlayõcõlar (IAP) Internet servis sağlayõcõlar (ISP) 28

29 Akõllõ IP ağlanma Akõllõ IP ağlarõ için temel teknolojiler: Trafik Mühendisliği ile tamamlanmõş Qos VPN 4-7 katman ağlanmasõ Akõllõ IP ağlarõ kurmak için temel bileşenler: Qos ve VPN yetenekli ağ bileşenleri 7 katman ağ bileşenleri SLA ve Politika yönetim sistemleri Tüm ağ yönetimi Akõllõ ses ağõ : denetim, işaretleşme ve uygulama sistemleri 29

30 İstemci-temelli VPN kullanõcõsõ CPE-temelli VPN kullanõcõsõ CO-temelli VPN kullanõcõsõ Sanal Özel Ağ (VPN) CPE CO VPN Toptan-satõş (omurga) VPN ağõ Çekirdek CO VPN Kenar CPE VPN kullanõcõ sanal yönlendirme (özel adresleri gizle) NAT kriptolama (IPsec) güvenlik duvarõ bantgenişliği yönetimi. RAS Kenar Toptan-satõş (çevirmeli) VPN Toptan-satõş (dial) VPN dõş-kaynak çevirmeli (UAG) dõş-kaynak erişim (BAS) tünelleme (L2TP, ATM VC, MPLS, FR) sanal yönlendirme bantgenişliği yönetimi. servis sağlayõcõlar Toptan-satõş (omurga) VPN dõş-kaynak (uzak-mesafe) bant-genişliği borularõ bant-genişliği yönetimi kenarda sanal yönlendirme L2 tüneller(atm, MPLS) 30

31 Servis Kalitesi (QoS) Politika sunucusu Bağlantõ kabul denetimi Bantgenişliği aracõsõ Trafik mühendislik aletleri Bant-genişliği aracõsõ diğer servis sağlayõcõlar Kenar Çekirdek Kenar CPE yönlendirici Kenar/ toplama yönlendiricisi Çekirdek yönlen. Çekirdek yönlen. Kenar/ toplama yönlendiricisi CPE yönlendirici MPLS Trafik sõnõfla & markala Diffserv 31

32 Veri ve optik Yakõnsamasõ

33 İlk tümleşim dalgasõ IP Frame Relay ATM, CES ses & Kiralık hatlar Mevcut Model IP / ATM / SONET IP / SONET IP Yönlendirici DS3 OC3c OC3c OC12c OC48c SONET ADM SONET DCS ATM Anahtar OC48c OC192c ATM & ses & Kiralõk hatlar Üsteserili Model IP / SONET / DWDM DS3 OC3c Kenar/POP Yönlendiriciler Gigabit Yönlendirici OC12c OC48c SONET ADM/ DCS OC192c 40 x λ Noktadan noktaya DWDM Fiber Bağlantõlar DWDM OADM ATM & ses & Kiralõk hatlar Yarõ-tümleşik Model IP / DWDM OC12c OC48c Optik Yönlendirici SONET ADM/ DCS Gigabit Yönlendiriciler OC192c 80 x λ DWDM OADM 33

34 Optik IP çözümleri Optik Çekirdek IP / λ Gigabit Yönlendiriciler (IP/MPLS) Optik IP Çekirdek Gigabit Yönlendiriciler OC12c OC48c Erişim Çevrimi Optik Terabit Yönlendirici ATM & ses & Kiralõk hatlar OC192c SONET ADM/ DCS Optical Terabit Yönlendirici (IP/MPλS) 80 x λ DWDM OADM Optik Çaprazbağlayõcõ (OXC) Tam veya Çevrim Fotonik Çekirdek Ağ Optik Terabit Yönlendirici OXC OXC OXC 34

35 TEŞEKKÜR EDERİM, SORULARINIZ? A R C H I T E C T S O F A N I N T E R N E T W O R L D refik.arkut@alcatel.com.tr rcarkut@ieee.org 35