KRİSTAL KAFES HATALARI

Transkript

1 KRİSTAL KAFES HATALARI

2 Kristal kafes: Birim hücrelerin üç boyutta tekrarı ile meydana gelen düzendir. Kristal yapılı malzemelerde; yapı içindeki atomların diziliş düzenindeki hatalardır. Malzemelerin özellikleri, bu hatalardan etkilenmektedir. Gerçekte kristaller asla mükemmel değildirler, onlarda daima kusurlar vardır.

3 Merkezlerinin geometrik şekline göre, kristal hataları üç gruba ayrılır; 1. Nokta hataları 2. Çizgi hataları 3. Yüzey hataları

4 1. Nokta Hataları Kafes yapısının çok küçük bölgelerindeki hatalar olup; atom boşluğu ve yabancı atom (yeralan ve arayer) olarak ortaya çıkarlar.

5 Boşluk kusuru, atomun bulunması gereken yerde olmamasından kaynaklanır. Arayer kusurunda ise, bir atom normal kafes pozisyonunun dışında bir yerdedir. Araya giren atom diğer atomlarla aynı ya da farklı bir atom olabilir. Yüzey merkezli bir yapıda aralara daha küçük boyutlu atomların girmesi

6

7 A malzemesine B malzemesinin ilave edilmesi durumunda: Yeralan atomları (yeralan katı çözeltisi) (Örneğin; Ni içinde Cu ) Arayer atomları (arayer katı çözeltisi) (örneğin, Fe içinde C) 7

8 Frenkel ve Schottky Kusurları Frenkel kusuru, bir iyonun normal kafes konumundan bir arayer konumuna atlaması ile oluşan boş kafes noktası ara yer atomu çifti olup, radyasyona maruz kalan metallerde görülür.

9 Schottky kusuru ise, iyonik bağlarla bağlı malzemelerde meydana gelen boş nokta çiftidir. Kristal yapı içerisinde eşit elektriksel yükün korunması için kafesten bir anyon ile bir katyonun ayrılması gerekir.

10 İkincil bir atom türünün büyük miktarlarda ana kafeste bulunması ile elde edilen kristal yapıya katı çözelti denir. Bu kristallerde kafesin yabancı atomlar ile gerilmesi ve dayanım artışına neden olur.

11 Değişik nokta kusurları yanda görülmektedir. Bu şekilde, 1.kusur; boşluk, 2.kusur; kendiliğinden araya girme, 3.kusur; farklı araya girmesi, bir atomun 4 ve 5. kusur ise, katkının değişmesidir.

12 2. Çizgi Hataları (Dislokasyon) Dislokasyonlar, yapı içerisinde tam olmayan atomsal düzlemlerdir. Daha çok plastik şekil değiştirmede çok önemli bir rol üslenirler. (Noktasal kusurları daha çok termal aktivasyon ile oluşmaktadır). En önemli oluşum sebepleri plastik (kalıcı) şekil değişimleridir. Malzemelerin mekanik özelliklerinde önemli role sahiptirler.

13 Dislokasyon Kristal yapıdaki düzensizlik, merkezi bir çizgi boyunca oluşmuş ise bu tür hatalara dislokasyon denir. Yapı içinde üç farklı şekilde bulunur. 1.Kenar dislokasyonu, 2.Vida dislokasyonu, 3.Karışık dislokasyon

14 Dislokasyon, bir kristalin mükemmel iki bölümü arasında yapı düzeni bozulmuş bir bölge anlamına gelir ve kristalin kaymış bölgesi ile kaymamış bölgesi arasında sınır oluşturan çizgisel hata olarak tanımlanabilir.

15 Burgers vektörü: Dislokasyonların hareket yön ve büyüklüklerini ifade etmek için kullanılan parametredir. Yön ve şiddet belirtir. Dislokasyonun kafes içerisinde ilerlemesi için gereken minimum mesafeyi gösterir.

16 Burgers vektörü, hareket eden dislokasyonun hareket doğrultusunu ve miktarını gösterir.

17 Burgers vektörü doğrultusunda (yönünde) hareket eden bir kayma (makaslama) kuvveti, dislokasyon içeren bir kristale uygulandığında, diskolasyonun bulunduğu düzlemde diskolasyonlar atomlar arası bağları kırarak hareket edebilir. Kesilen düzlemin orijinal kısmı, atom düzlemi ile bağ kurması için kaydırılır. Bu, kaydırma dislokasyonun bir atom aralığı kenara hareket etmesine neden olur.

18 Dislokasyon çizgisi: Ek yarı düzlemin alt sınırında atomların oluşturduğu çizgidir. Kayma düzlemi: Dislokasyonun üzerinde hareket ettiği düzlemdir.

19 Dislokasyon hareketi ile şekil değişimini sağlayan işlem kayma olarak adlandırılır. Dislokasyon çizgisinin hareket ettiği doğrultu kayma doğrultusu, kenar dislokasyonları için Burgers vektörlerinin doğrultusudur. Kayma sırasında kenar dislokasyonu Burgers vektörü tarafından oluşturulmuş, düzlemi ve dislokasyonu dışarı götürür; bu düzlem kayma düzlemi olarak adlandırılır. Kayma doğrultusu ve kayma düzleminin bütününe kayma sistemi denir.

20 Kayma sitemleri Kayma: Yüksek atomsal yoğunluğa sahip düzlemler ve bu düzlemlerde en büyük atomsal yoğunluğa sahip doğrultularda diğerlerine göre çok daha kolaydır.

21 Kayma sitemleri Kayma sistemi Her bir kristalde ayrı ayrı tanımlanan ve kaymanın en kolay olduğu en yüksek atom yoğunluğuna sahip düzlem ve doğrultuların oluşturduğu kombinasyonlardır. En kolay kaymanın olduğu doğrultuda; burgers vektörü en küçüktür, dolayısıyla kayma mesafesi en küçüktür.

22 HMK YMK SDH

23 Kayma sistemi HMK En yoğun düzlem {110} ailesi, ve bu ailede en yoğun doğrultu <111> ailesidir. Ailede 6 düzlem ve her düzlemde 2 doğrultu mevcuttur: Kayma sistemi 6 x 2 = 12 dır. YMK: En yoğun düzlem {111} ailesi, ve bu ailede en yoğun doğrultu <110> ailesidir. Ailede 4 düzlem ve her düzlemde 4 doğrultu mevcuttur: Kayma sistemi 4 x 3 = 12 dir. SDH: En yoğun düzlem {0001} ailesi ve bir tanedir. Bu ailede en yoğun doğrultu 3 tanedir. Kayma sistemi 1 x 3 = 3 dür.

24 Hemen hemen her zaman kayma doğrultusu, sıkı paket (atom yoğunluğunun en fazla olduğu) doğrultusudur ve kayma düzlemi bir sıkı paket düzlemidir. Metallerde en çok bilinen kayma düzlemleri gösterilmiştir.

25

26 KENAR DİSLOKASYONU Kenar dislokasyonu, kafes içerisine ilave edilen tam olmayan ek düzlemdir. Kenar dislokasyonu kayma gerilmesi yönünde hareket eder.

27 Kenar Dislokasyonu Kenar dislokasyonunda Burgers vektörü, dislokasyon çizgisine diktir. Diğer bir değişle kayma, dislokasyon çizgisine dik olarak gerçekleşir. Pozitif kenar dislokasyonu sembolü ile ifade edilir. Ek yarı düzlem kayma düzleminin üzerindedir. Negatif kenar dislokasyonu sembolü ile ifade edilir ve dislokasyon kayma düzmelinin altında bulunur.

28 Kenar dislokasyonu, mükemmel bir kristale bir yarım atom düzlem veya tabakasının ilavesi ile oluştuğu gibi, mükemmel bir kristalden bir veya iki sıra atom tabakasının çıkarılması ile de oluşabilir.

29 T Kenar dislokasyonu, simgesi ile gösterilir.

30 Şekilde Atomların içindeki dislokasyon kaydırma kuvveti uygulandığında, dislokasyonlar kayma doğrultusunda bir Burgers vektörü mesafesi hareket edene kadar atomlar yer değiştirir.

31

32 Şekilde atomların içindeki dislokasyon kaydırma kuvveti uygulandığında, dislokasyonlar kayma doğrultusunda bir Burgers vektörü mesafesi hareket edene kadar atomlar yer değiştirir.

33 Dislokasyon yoğunluğu, birim hacimdeki toplam dislokasyon çizgileri boyu ile tanımlanır ve birimi mm/mm3 tür. Katılaşma süresinde oluşan ortalama dislokasyon yoğunluğu mm/mm3 kadardır. Plastik şekil değiştirme sonucu mm/mm3 e kadar yükselebilir.

34 VİDA DİSLOKASYONU Vida dislokasyonu, hatasız kristali yarısına kadar kesmekle, sonra kristali bir atom aralığı kadar eğmekle gösterilebilir. Eğer kristalin eğildiği her doğrultuda, bir atom aralıklı eşitlikte hareket ettiği eksen etrafında bir tür dönülerek kristalografik düzlem takip edilirse, başlangıç noktasından bir atom aralığı aşağıda bitirilir. Çevrimi tamamlayan ve başlangıç noktasına geri getiren vektör Burgers vektorü "b" dir. Dönülmeye devam edilseydi bir spiral yolun krokisi çizilebilirdi. Etrafında bu yolun krokisinin çizildiği eksen veya çizgi vida dislokasyonudur. Burgers vektorünün, vida dislokasyonuna paralel olduğu görülür.

35 Ötelenmenin dislokasyon çizgisine paralel olması halinde meydana gelen vida dislokasyonudur. Vida dislokasyonunun hareketi, dislokasyon çizgisine paraleldir.

36

37

38

39 Şekilde Dislokasyon üzerinde etkiyen bir kaydırma kuvvetinin hatasız kristale uygulanmasıyla bir basamak oluşturulana kadar dislokasyonun kristal boyunca hareket etmesine neden olur, şimdi kristal şekil değiştirilmiştir.

40 Kenar ve vida dislokasyonlarının her ikisinin de birarada bulunmasına karışık dislokasyon denir.

41 Dislokasyonların Önemi Kayma işlemi özellikle metallerin mekanik davranışlarının anlaşılmasına yardımcı olur. Metalik malzemelerin plastik deformasyonu, en genel olarak belirli düzlemlerde ve doğrultularda atomların kayması ile gerçekleşir. Kayma, ilk olarak metallerin dayanımının metalik bağdan tahmin edilen değerden neden çok daha az olduğunu açıklar.

42 Örnek: Aşağıdaki şekilde gösterildiği gibi, bir demir çubuğun kesit alanı boyunca metalik bağların hepsi kopartılarak kırılma gerçekleştirilseydi her cm2 için milyonlarca kg'lık kuvvet sarf edilmek zorunda kalınırdı. Bunun yerine kayma olayının herhangi bir anında sadece metalik bağların çok küçük bir kısmının kırılmasına gerek duyulan kaymayı sağlamakla çubuğun şekli değiştirilebilir. Demir çubuğun kayma ile şeklini değiştirmek için sadece 70 MPa'lik bir kuvvet yeterli olabilir.

43 Şekilde Dislokasyonsuz bir malzeme (a) yüzey (A0) boyunca bağlarının hepsini koparmakla kopabilirdi. Buna karşın bir dislokasyon kaydığıda (b), bağlar sadece dislokasyon çizgisi boyunca kırılır.

44

45

46 Dislokasyonlar elektron mikroskobu ile görülebilir.

47 Zıt dislokasyonların karşılaşmaları ve birbirlerini yok etmesi

48 Plastik biçimlendirme, iki hareket mekanizması ile oluşur: a) Belirli kristalografik düzlemler boyunca öteleme hareketleri ile kayma olayı b) Belirli kristalografik düzlemlere göre dönme hareketleri ile ikiz oluşumu

49 Kayma ile şekillendirme tüm metallerde ortaya çıkabildiği halde, ikiz oluşumu daha çok kayma olasılığı düşük olan belirli malzemelerde görülmektedir (Şekil 6).

50

51

52

53

54 Dislokasyon-Şekil değiştirme ilişkisi Dislokasyon hareketi mekanizması, kristal yapıya sahip malzemelerde kalıcı şekil değişiminin nasıl olduğunu açıklamaya yardım eder. Malzemelerde bir miktar dislokasyonlar bulunur. Etkiyen gerilmeler altında yeni dislokasyonlar da oluşur. Dışarıdan mekanik bir zorlama olursa, oluşan kayma gerilmeleri dislokasyonları hareket ettirir ve şekil değişimi olur. Dislokasyonlar özellikle metal kafeslerinde kolay ilerler. Kafes içindeki tüm atomlar elektronlarını ortak kullandıkları için şekil değişimi sonrası elektrik iletkenliği de değişmez.

55 Dislokasyon-Şekil Değiştirme İlişkisi Plastik biçimlendirme, iki hareket mekanizması ile oluşur: a) Belirli kristalografik düzlemler boyunca öteleme hareketleri ile kayma olayı b) Belirli kristalografik düzlemlere göre dönme hareketleri ile ikiz oluşumu

56 Dislokasyon hareketi, kayma gerilmesi etkisi ile gerçekleşir. Dislokasyonlar, atom yoğunluğu en fazla olan düzlemlerde ve bu düzlemlerin üzerindeki yoğun doğrultularında gerçekleşir. Atomların kayması için gerekli yer değişimleri azalacak, kaymaya karşı dirençleri düşecek ve hareket daha düşük gerilmelerde gerçekleşecektir. Kaymanın oluştuğu düzleme kayma düzlemi, Kaymanın oluştuğu doğrultuya kayma doğrultusu Bu düzlem ve doğrultuların meydana getirdiği sisteme kayma sistemi denir. Kayma sistemi ne kadar çok olursa plastik şekil değişimi o kadar kolay gerçekleşir. (En sıkı diziliş yüzey merkezli kübik yapıdadır).

57 HMK YMK SDH Yüzey merkezli kübik kafes yapısına sahip olan Pb, Sn, Cu, Al, Ag, v.b. kayma gösteren malzemelerdir. Bunları, hacim merkezli kübik (HMK) ve hegzagonal kafes sistemine (SDH) sahip malzemeler izler.

58

59 Kayma sistemi HMK en yoğun düzlem {110} ve bu ailede en yoğun doğrultu <111> dir. Ailede 6 düzlem ve her düzlemde 2 doğrultu mevcuttur: Kayma sistemi 6 x 2 = 12 dir. YMK: en yoğun düzlem {111}, ve en yoğun doğrultu <110> ailesidir. Ailede 4 düzlem ve her düzlemde 3 doğrultu mevcuttur. Kayma sistemi 4 x 3 = 12 dir. SDH: en yoğun düzlem {0001} ailesi ve bir tanedir. Bu ailede en yoğun doğrultu 3 tanedir. Kayma sistemi ise 1 x 3 = 3 dür.

60 Kayma sistemleri sayısı YMK metaller düşük dayanım ve yüksek sünekliğe sahiptir. HSP metaller önemli ölçüde kayma olmaksızın kırılgan bir şekilde kopabilirler.

61 Malzemenin kristal yapısındaki kayma düzlemi ile kayma doğrultularının meydana getirdiği kayma sistemi sayısı ne kadar fazla ise, malzemenin kaymaya olan eğilimi de o ölçüde artış göstermektedir. En kolay kaymanın olduğu doğrultuda; burgers vektörü en küçüktür, dolayısıyla kayma mesafesi en küçüktür. YMK HMK

62 Mekanik Davranış -Dislokasyon Plastik deformasyonu zorlaştırmak, dislokasyon hareketlerine engel olmakla sağlanabilir (akma sınırının yükselmesi). Dislokasyon hareketlerini zorlaştıran farklı etkenler vardır: Dislokasyon hareketlerine engel oluşturması nedeniyle, tane sınırları mukavemet artışı sağlar. Tane sınırı arttıkça (taneler küçüldükçe) dislokasyon hareketi engellenecek ve dayanım artışına sebep olacaktır. Kafes içindeki yabancı atomlar da dislokasyon hareketi ne engel oluşturur. Dislokasyon sayısının aşırı artmış olduğu durumlarda (plastik deforme edilmiş) dislokasyonlar birbirine engel oluşturur. Sonuçta; kristal yapıya sahip metal malzemelerin mekanik davranışları dislokasyon hareketleri ile kolaylıkla açıklanabilir.

63 Dislokasyon hareketlerine engel oluşturması nedeniyle tane sınırları mukavemet artışı sağlar. (Küçük tanelerin dayanımının yüksek olması)

64

65

66 Dislokasyon Kaynakları Bütün metaller, ister tek taneli ya da çok taneli olsun, belli bir miktarda dislokasyon içerir. Özel işlemlerle katılaştırılan tek taneli kristal yapılar bile, bir miktar dislokasyon barındırarak büyüyorlar. Bu dislokasyonlar, kristal büyümesi sırasında, kristal içindeki sıcaklık ve kompozisyon dağılımının homojen olmamasına bağlı gerilimler nedeniyle ortaya çıkıyor.

67 Çok taneli kristallerde görülen dislokasyonlar ise, tane ya da faz sınırları gibi, kristalin yöneliminde ya da yapısında değişimlerin olduğu sınırlarda çekirdeklenerek kristal içine girer. Bu tür sınırların atom ölçeğinde pürüzsüz yapılara sahip olmaması ve ufak basamaklar, girintiler ya da çıkıntılar içermesi, dislokasyonların bu kusurlar üzerinde kolaylıkla çekirdeklenmesini sağlar. Dislokasyonlar, sadece kristal yapı oluşurken ya da kristalin yüzeyindeki hatalar nedeniyle ortaya çıkmaz. Kristal yapı içerisinde, bir işleyiş sayesinde de çoğalabilir. Bu çoğalmanın nasıl gerçekleştiği aşağıda açıklanmıştır:

68

69 Akma Gerilmesi

70

71

72

73 3. DÜZLEM (Yüzey) HATALARI İç yapıyı oluşturan atomların diziliş düzenindeki bozukluk, bir yüzey boyunca oluşmuş ise bu tür hatalara denir ve yapı içinde 4 farklı şekilde ortaya çıkar. Tane sınırları, Küçük ve büyük açılı tane sınırları İkiz sınırlar Yığılma hataları

74 Yapı içinde bu düzensizliklerin oluşumuna neden olan faktörler; Katılaşma sırasında, Katı fazda iken, yüksek sıcaklıktan dolayı oluşan termal titreşimler sonucunda, Yapı içinde farklı atomların bileşik oluşturmaları sırasında, Oksijene duyarlı olan elementlerin oksitlenmesi sırasında, Radyoaktif elementlerin α, β,ϒ ışınlarının açığa çıkması sırasında, Soğuk deformasyon sırasında, bu tür olumsuzluklar açığa çıkar.

75 Tane Sınırı Hataları Şekilde görüldüğü gibi, bu hata sıvı metal katılaşmasını tamamladığında; tane sınırlarında düzlemlerin kesişmesi sırasında oluşan düzensizliktir.

76 Tane Sınırları Tane sınırları, taneleri birbirinden ayıran yüzeyler olup, içerisindeki atom dizilişleri düzgün olmayan dar bölgeciklerden oluşur ve bu bölgelerdeki atomlar kararlı bir düzene sahip değillerdir. 76

77

78 (a) Üç tanenin sınırlarına yakın eşit aralıklı veya düzende değildir. (b) Paslanmaz çelik taneler ve tane sınırları

79

80 Hall Petch eşitliği; tane boyutu ile metalin akma dayanımı arasındaki ilişkiyi ifade etmektedir. Metalin özellikleri, tane boyutuna bağlı dayanımla kontrol edilebilir. Tane boyutu küçültülerek tane sayısı ve böylece de tane sınırları miktarı arttırılabilir. Herhangi bir dislokasyon, bir tane sınırı ile karşılaşmadan önce, sadece kısa bir mesafe hareket eder ve böylece metalin dayanımını arttırır.

81

82 Hall Petch eşitliği σy = σ0 + Kd -1/2 Burada σy ; malzemenin kalıcı şekil değiştirdiği akma dayanımı veya gerilmesidir, d: tanelerin ortalama çapı, σ0 ve K metal için sabitedir.

83 Tane boyutunun belirlendiği bir teknik, ASTM (Test ve Malzemeler için Amerikan Birliği) tane boyutu numarasıdır. Her inç2 deki tanelerin sayısı x 100 defa büyüterek çekilen bir metal fotoğrafından belirlenir.

84 Tane Boyutu Tane boyutu sayısal olarak ASTM kriterlerine göre; ASTM tane boyut numarası (n) şeklinde belirlenebilir. 1 (kaba tane) ve 12 (ince tane) numaraları arasında değişir. N, x100 büyütmede 1 inch2 alanda sayılan tane miktarıdır. n 1 N 2

85 Gerçek tane boyutu ise kesen doğru tekniği (intercept method) ile belirlenebilir.

86 N; Her inç2 deki tane sayısı N = 2n-1 Eşitlikte ASTM tane boyutu sayısı n hesaplanır. Büyük bir ASTM numarası, çok sayıda taneyi veya çok ince tane boyutunu gösterir ve bu durum yüksek dayanımla ilişkilidir.

87

88 Oda sıcaklığında çeliğin akma dayanımına tane boyutunun etkisi.

89

90 Nikelin tane yapısını gösteren fotoğraf (x 100)

91 a. Kafes yapıları aynı, fakat yönlenmeleri farklı olan taneler b. Kenar dislokasyonları tarafından oluşturulan küçük açılı tane sınırı 91

92 Küçük açılı tane sınırı bir grup dislokasyon tarafından oluşturulur. Diğer taraftaki latisten θ kadar açı oluşturarak ayrılır.

93 İki tane arasındaki açı, 10o den küçük ise küçük açılı tane sınırı, 10o den büyük (genellikle 20-30o) ise büyük açılı tane sınırı söz konusu olur.

94 İKİZ SINIRLARI İkiz sınırı, kristal kafes yapısındaki atom düzlemlerinin simetrik olarak farklı doğrultularda yönlenmeleri sonucunda birbirinin ayna görüntüsü şeklinde oluşan iki bölge arasındaki bir düzlem olarak tanımlanabilir. 94

95 Mükemmel kristalde gerilim uygulandığında; (a)atomların yer değiştirmesine sebep olur, (b)ikizlenme oluşur. Kristal ikizlenme mekanizması ile deforme olmuştur.

96 İkizlenme, belirli metallerin şekil değiştirmesi veya ısıl işlemi sırasında olur. İkiz sınırları, kayma işlemi ile kesişir ve metallerin dayanımını arttırır.

97 Eğer deformasyon ikiz mekanizması yolu ile olursa, referans bir eksene göre atomlar, atomlararası mesafenin kesri kadar bir yerdeğiştirme yaparlar. Mikroskop altındaki görüntüleri GENİŞ BAND lar şeklinde olur. Bu geniş bandlar polisaj işlemi ile giderilemezler.

98 Bir ikiz kristalinin oluşumu sırasında, kristalin bazı bölümleri, diğer kısımlara göre bağıl bir dönüş yapmakta ve son konum, ilk konuma göre bir ayna görüntüsü izlenimi veren simetri durumunu yaratmaktadır (Şekil). Bu iki kısmı birbirinden ayıran düzleme ikiz düzlemi denmektedir. Kayma olayında ise, kayan ve kaymamış kısımların yine aynı yönlenmede kaldıkları görülmektedir.

99 Kayma sistemi sayısının küçük olması ve kritik kayma gerilmesi değerini yükseltecek herhangi bir etkinin bulunmaması, ikiz oluşumuna sebep olabilmektedir. Ayrıca, YMK, HMK ve HSD kafes sistemine sahip olan malzemelerde, genellikle düşük sıcaklıklarda, yüksek şekil değiştirme hızlarında ve asal kayma yönleri ile uygun düşmeyen yönlenmelerde ikiz oluşumu ortaya çıkmaktadır. Bazı hallerde, ikiz ile birlikte kaymalar da oluşabilmektedir (Şekil 7). İkiz için gerekli gerilme değeri, kaymadan daha yüksektir.

100 İkiz oluşumunda GENİŞ BANDLAR Zn de ikiz bant görüntüsü

101 Bu kusurlardan istiflenme (yığılma) kusurları 101

102 YMK metallerde olur ve sıkıpaket düzlemlerin istiflenme sırasındaki bir hatayı gösterir. ABCABCABC (YMK metalde hatasız istiflenme) ABCABAB, CABC (YMK metalde istif hatası)

103

104 Hacimsel Kusurlar Hacimsel kusurlar, genelde malzemelerin üretimi veya şekillendirilmesi sırasında meydana gelir. Şekillendirme sırasında en yaygın olarak; döküm, biçimlendirme (dövme) ve kaynak kusurları görülür. Kısa lazer sinyaliyle aydınlatılmış melamin tanesindeki mikro çatlakların kümesi 104

105 Kafes Hatalarının Özelliklere Etkisi Yapı içindeki kristal hatalarının yoğunluğuna bağlı olarak; İletkenlik, Plastik şekil değiştirme ve Dayanım değerleri değişir.

106 Hataların Önemi Kayma Prosesinin Kontrolü ile Mekanik Özellikler Değiştirilebilir. Deformasyon Sertleşmesi Katı Çözelti Sertleşmesi Tane Boyutu Sertleşmesi Manyetik, elektrik ve optik özellikler üzerine etkisi.

107 Dislokasyon, A noktasından sola doğru yönlendiğinde noktasal hata ile engellenir. Sağa yönlendiğinde ikinci dislokasyon olan B ile engellenir. Sağa doğru daha fazla ilerlerse de tane sınırları ile karşılaşır.