İNSAN OLMAK- SANAT*BİREYSEL VE TOPLUMSAL DUYARLIK. Prof. Hasan Pekmezci

Transkript

1 İNSAN OLMAK- SANAT*BİREYSEL VE TOPLUMSAL DUYARLIK Prof. Hasan Pekmezci

2 Sanat-bireysel ve toplumsal duyarlık gibi sorgulamaları toplumların genel yönelimleri, yaşamı anlama ve algılama birikimleri; dünyaya ve insana bakış açıları ile paralellikler gösteren toplumsal sistemlerinde aramak gerekir. Toplumları yönlendiren erklerin ve egemen güçlerin bakış açılarının bu oluşumda önemli payları bulunur. Toplumbilim/sosyoloji, toplum psikolojisi, siyasal sistemler, eğitim, bilim, kültür, sanat politikaları, din, gelenek ve görenekler ; ekonomi, endüstri, teknoloji gibi üst ve altyapı kurumları bu bu egemen güçlerin gerçek niteliği ve birikimi ile biçimlenir. Sanat-bireysel ve toplumsal duyarlık gibi konuların dayanağı olan Sanat, Eğitim, Eğitimde Sanat, Sanat Eğitimi, Duyarlık Eğitimi, Müze Eğitimi gibi konuların kavranması ve yaşam için gerekliliği de bu biçimlenmeden nasibini alır.

3 İnsan öğesini odak alan, birey ve toplum ilişkilerinin hümanizma içinde geliştiği; çağın nimetlerinin paylaşımında insan onurunu temel ilke olarak gören; bilimi, sanatı, edebiyatı, kültürü, siyaseti yaşamsal dinamizmin temeli sayan bir toplumsal düzende çağdaşlıktan söz edilebilir. Böylesi toplumlarda eğitim, sanat, sanat eğitimi, toplumsal duyarlık gibi sorgulamalar neden, niçin, nasıl sorularının yanıtları içinde bilimden, sanattan ve aklın egemenliğinden geçer. Bunların tersine giden toplumların ne hallerde olduğunu ve olacağını tartışmaya bile gerek yoktur. Aklını, beynini, inançlarını başkalarının güdümüne bırakan birey ve toplumların sürü mantığından kurtulması mümkün değildir.

4 İnsan duygusal bir varlıktır. Bu nedenle başta egemen güçler, çağlar boyu sanatı toplumsal etkileşimde, insanların duygu dünyalarına girerek dinsel, siyasal, sosyal amaçlarının benimsetilmesinde bir araç olarak kullanmasını bilmişlerdir. Bütün uygarlıklarda yönetim erklerinin, dinin, adaletin, tarihin temsilinde inanç, saray, adliye sarayı ve müze mimarisinin ön plana çıkması bundandır.

5 Babil Kulesi-Peter Brueghel

6 Keops-Kefren-Mikerinos Pramitleri (mö.2500)

7 Hatshepsut ( BC)Tapınağı

8 Ayasofya (532-37) Jüstinyen-Mimarlar: İsidoros ve Anthemius

9 Ayasofya Mozaikler

10 Ayasofya Vitrayları

11 Notre Dame ( )

12 Notre Dame vitrayları

13 Köln -Cologne Kathedrali-1248)

14 Dünya müzeciliğine kısa bakış: Müzeler toplumların çeyiz sandıklarıdır. Müzeler tarihsel ve kültürel duyarlığın beslendiği eğitildiği hazinelerdir. Dünyanın ilk halk müzesi Rönesans döneminde İtalya da açıldı. Capitoline Müzeleri olarak bilinen sanat ve arkeoloji müzeleri grubu 1536 da Roma nın yedi tepesinden biri olan Capitoline Hill de kuruldu. Müzenin tasarımı Michelangello tarafından yapıldı. Kare bir planın üç tarafında, üç saray şeklindeki bir müze planı. Papa Sixtus IV in Roma halkı için bağışladığı antik eserleri ve bronz koleksiyonu müzenin temelini oluşturdu. Bu koleksiyon Ortaçağ ve Rönesans sanat koleksiyonu olarak bilinir ve müze 1571 yılından itibaren halk tarafından izlenebildi. Bu müze bugün de aynen planlandığı şekliyle yoğun bir izleyici çekmektedir.

15 Michelangello nun Tasarımı Roma Capitoline Museums (1571)

16 Capitoline Museums Meydanı-Bugünkü Durumu (2010)

17 Capitoline Museums-Bugünkü Durumu

18 Galeri Borghese-Roma (Kuruluşu:1610) Roma Capitilone Müzelerinde olduğu gibi Batıda ilk müzelerin oluşumu varlıklı ve meraklı aileler tarafından ata yadigarlarının ya da çevrelerinden toplanan antik eserlerin küçük odalar ya da bölümlerde sergilenmesi şeklinde başlamıştır. Bugün Roma da, Galeri Borghese olarak bilinen dünyanın en önemli heykel müzesi de böyle soylu ve zengin Borghese ailesinin desteğiyle 1610 da Kardinal S. Borghese ve Papa Paul V. tarafından kuruldu. Bernini ( ) ve Canova nın ( ) heykelleri bu müzede.

19 Gallery Borghese (Kuruluşu:1610)

20 Bernini ( )

21 Canova ( )-Üç Güzeller

22 St. Peter Katedrali ve Meydanı (1626)

23 St. Peter Katedrali-Absid

24 St. Peter Katedrali -Bernini nin Altarı

25 St. Peter Katedrali Altarda Kardinaller

26 St. Peter Katedrali -MİCHELANGELLO ( )-Pieta.1499-

27 British Museum-İngiltere (Kuruluşu:1753) Batıdaki en eski müzelerden biri İngiltere deki British Museum dur. Sir Hans Sloane nin kişisel koleksiyonunu bağışlamasıyla 1753 yılında kuruldu yıllık bir tarihi kapsar. 8 milyon eser, 6 milyon izleyici ile dünyanın en önemli müzelerinden biridir. British Museum un eserleriyle tarih yeniden yazılabilir diye bir söz vardır.

28 British Museum (Kuruluşu:1753)

29 ABD de ilk müze 1773 yılında kurulan Charleston Museum dur. Batı ülkelerinde 1800 lerden sonra kişiler, devletler ve üniversiteler tarafından pek çok müze kurulmuşlardır. Örneğin, Yale Üniversitesi Sanat Müzesi nin kuruluş tarihi esere sahip.

30 Yale Üniversitesi Sanat Müzesi (Kuruluşu:1832)

31 ABD İlk Müzesi Charleston Museum (Kuruluşu:1773)

32 Dünyanın en zengin, en önemli ve en çok ziyaretçi çeken müzelerinden biri de 1793 te Devlet tarafından kurulan Louvre Müzesidir. 3.milyon esere sahiptir. Yılda bin ziyaretçi çekmektedir. Bu müzede İmparatorların koleksiyonlarının önemli payı vardır. Leonardo da Vinci nin Mona Lisa adlı tablosu başta olmak üzere dünyanın en değerli, en çok ilgi gören eserlerine sahiptir. Bu müze aynı zamanda Fransızlar için kültürel/sanatsal üstünlük sembolüdür. 60 bin m2 alanı kapsar. Üç büyük sarayın koridorlarının uzunluğu 16km dir.

33 Louvre Museum (Kuruluşu:1793)

34 Mona Lisa-Lonardo da Vinci ( )

35 Müzeler Adası-Berlin

36 Pergamon Museum-Berlin

37 Pergamon Müzesi Girişi

39 Pergamon Müzesi Girişi

41 Bode Museum-Berlin

42 Bode Müzesi girişi

43 Altes Museum-Berlin

44 Alte Museum-Berlin

45 Neues Museum-Berlin

46 Nefertiti-Neues Museum-210 Room.

47 Schlieman's Troy Treasures-in Neues MUSEUM Room Homer's legends of the Illiad and Odyssey.

48 Hermitage Museum (Kuruluşu ) Avrupa nın önemli kentlerinden olan St. Petersburg 1703 te Büyük Petro (Deli Petro) tarafından bir bataklıkta, sıfırdan kuruldu. Bugün Rusların iftihar kaynaklarından biri olan Hermitage Museum aradan yıl geçmeden yılında Büyük Katerina tarafından bu kentte kuruldu. 3 milyon eser, 5 milyondan fazla ziyaretçi. Neva nehri kenarında kışlık saray ve dairesel planlı geniş mimari eserleri ile dünyanın en önemli müzelerinden biridir.

49 Hermitage Museum 1764 Eser Sayısı 3 milyon Ziyaretçi Sayısı: 5 milyon

50 Hermitage Museum 1764

51 The State Russian Museum and Pushkin s Monument in Saint Petersburg- 1898

52 Saint Isaac s Cathedral in Saint Petersburg (1818)

53 Saint Isaac s Cathedral

54 Saint Isaac s Cathedral-Interior

55 Moscow Bolshoi Theatre ( )

56 Moscow Bolshoi Theatre 1900 ler

57 Akşam Üzeri Saat Louvre Müzesinde Kuyruklar

58 Prado Müzesi-Madrid (Kuruluşu:1819) Avrupanın önemli müzelerinden biri de İspanya/Madrid deki Prado Müzesi. Kraliyet koleksiyonu için 1819 da kurulmuştur. 40 bine yakın eser bulunmakta bin izleyici. Ünlü ressamlar Goya nın, Velasquez in eserleri bu müzede.

59 Prado Müzesi-Madrid (Kuruluşu:1819)

60 Goya ( )-Giyinik Maja

61 Goya ( ) Çıplak Maja

62 Goya ( Mayıs.1808 Katliamı

63 Barselona Miro Müzesi

64 Miro Müzesi-Barselona

65 Kahire Müzesi (Kuruluşu:1902) Batılıların ve eski eser kaçakçılarının yağmalarından kurtulabilen Mısır Uygarlığının eserlerinden oluşan Kahire Müzesi 5000 yıllık bir tarihin hazinelerinden örnekler taşımaktadır. Eser sayısı 120 bin. 19 yaşında ölen Kral Tutankamon un hazineleri bu müzede. Her yıl 8 milyon turistin geldiği Mısır ın en çok ziyaret edilen mekanı-müzesi.

66 Kahire Müzesi (Kuruluşu:1902)

67 Firavun Tutankamon-(M.Ö )

68 Firavun Tutankamon-(M.Ö )

69 İstanbul Arkeoloji Müzesi (Kuruluşu:1891) Türkiye deki en eski müzemizin kuruluşu Aya İrini de toplanan Müze-i Hümayun/İmparatorluk Müzesi eserleriyle 1869 yılında başlar. Kuruluşta, yabancı uzmanlardan ve müdürlerden yararlanılır. Ancak çağdaş anlamda müze Osman Hamdi Bey tarafından Asar-ı Atika Nizamnamesi ile ilkeleri tespit edilen İstanbul Arkeoloji Müzesi olarak 13 Haziran 1891 yılında kurulmuştur. 1 milyonu aşkın eserle dünyanın sayılı müzelerindendir. Yılda 200 bin ziyaretçisi vardır.

70 İstanbul Arkeoloji Müzesi (Kuruluşu:1891)

71 Anadolu Medeniyetleri Müzesi-(Kuruluşu:1921) Ankara da kurulan ilk müzedir. Ankara Kalesinin Akkale burcunda 1921 yılında, tam savaş sırasında Atatürk ün emri ile kurulmuştur. Daha sonraki yıllarda bedestenlerin düzenlenmesiyle şimdiki durumuna gelmiştir e Avrupa da 68 müze içinden Yılın Müzesi ödülünü kazanmış, tarihi değeri çok yüksek bir müzedir. 200 bin esere, Yılda 450 bin izleyiciye sahiptir.

72 Anadolu Medeniyetleri Müzesi (Kuruluşu:1921)

73 Mustafa Ayaz Müzesi

74 Müze bir milletin medeniyetinin ve sanatının iç kudretinin yanılmaz bir tapınağıdır. Bir ulusun geçmişini en iyi, en doğru şekilde göz önüne ancak müzeler serebilir. Herhangi bir ulusun var olma, yaşama yolundaki attığı adımları, ilerlemeleri müzeler şaşmaz bir ayna gibi göstermektedir. Yaşım ilerledi. Artık bu koleksiyonu toplu olarak milletimizin sinesine, müzesine yatırmak zamanının gelmiş olduğuna hükmettim. Baki kalan bu kubbede hoş bir seda imiş! Besim Atalay ( ) evinde sakladığı bütün koleksiyonunu Ankara Etnografya Müzesi ne 25 Ocak 1963 yılında yukarıdaki konuşma ile devretmiş ve bu müzemizde adına düzenlenmiş bir bölüm var bugün.

75 Bazı müzelerin temel sloganları: BAK, KEŞFET, HİSSET, ANLA, DENE Böylesi bir eğitim bireyin özgüven açısından bilgi-görgü kazanımları yanında; ülkesine, toplumuna, tarihine, yönetim sistemine güveni, sanatçılarına karşı sevgisi, saygısı yönünden de önemli birikim sağlaması; AİDİYET DUYGUSU kazanması demektir.

76

77

78 Albertina Müzesi-Viyana

79

80

81

82

83 Kröller-Muller-Museum.Offerlo Milli Parkı-Hollanda

84

85

86 Louvre Müzesinde Ders

87