Genelleştirme. Bu, haritanın haritası olduğu bölgenin basitleştirilmiş durumunu yansıtması anlamına gelir.

Transkript

1 Genelleştirme Haritayı uydu görüntüsü veya hava resminden ayıran en büyük özellik, haritanın haritası olduğu bölge ile ilgili tüm somut objelerin gösterimini içermemesidir. Bu, haritanın haritası olduğu bölgenin basitleştirilmiş durumunu yansıtması anlamına gelir. Geniş anlamdaki bu basitleştirme eylemine kartografya da genelleştirme denilmektedir. Kartografya 1

2 Haritası yapılacak bölgeyi, kullanma amacı, konu ve ölçeğe bağlı olarak kendine özgü en önemli ve en tipik yanları ile yansıtabilmek için önemsiz sayılan bilgilerin gösterimi göz ardı edilirken, bazı bilgilerin vurgulanarak gösterilmesine genelleştirme denir. Genelleştirme sırasında hangi özelliklerin önemli, hangilerinin önemsiz olduğu konusunda karar vermek ve bu kararların ortaya çıkaracağı grafik tasarımla ilgili sorunları çözümlemek, uzun zamandan beri kartografyanın önemli araştırma konularından birini oluşturmaktadır. Kartografya 2

3 Kartografik genelleştirme; ölçek ve/veya amaca bağlı olarak harita nesnelerinin önemlilerine vurgu yapıp diğerlerini azaltarak, aralarındaki mantıksal ve belirli ilişkileri koruyarak ve estetik kaliteyi sürdürerek bir haritadaki karmaşıklığı azaltmayı amaçlar. Ana hedef, haritanın kolaylıkla algılanabilmesi ve harita ile aktarılmak istenen konunun kolaylıkla anlaşılabilmesi için grafik olarak nitelikli ve anlaşılır haritalar oluşturmaktır. Klasik genelleştirmede büyük ölçekteki haritalardan daha küçük ölçekli haritalar üretmek amacıyla bir takım kurallar tanımlanmıştır. Bu kuralların uygulanması büyük oranda insan yorumuna bağlıdır. Dolayısıyla uygulama kişilere göre farklılıklar göstermekte ve belli bir standart sağlamak mümkün olamamaktadır, Aynı zamanda klasik yolla yapılan genelleştirme işlemi oldukça uzun zaman almaktadır. Bugün için otomatik genelleştirme konusunda yapılan çalışmalarda çok başarılı ve çok somut sonuçlar alındığı söylenemese de önümüzdeki yılarda yazılım ve donanımdaki genelleştirmeye yönelik kısıtlamaların asılmasıyla daha iyi sonuçlar alınabileceği söylenebilir. Kartografya 3

4 Mekansal bilgilerin farklı ayrıntı düzeylerinde modellenmesi ve görselleştirilmesine yönelik karmaşık bir işlem olan kartografik genelleştirmenin otomatikleştirilmesi, bilgisayar ve enformasyon (bilgi) bilimlerine ilişkin ileri tekniklerin kullanımını gerektirmektedir. Kartografya nın en karmaşık problemlerinden olan genelleştirme için çözümler üretilebilmesi için yapay zeka tekniklerinden yoğun olarak yararlanılmaktadır. Bir dağıtık yapay zeka tekniği olan çok ajanlı sistemler, çözülmesi güç durumlarda özerk karar verme yeteneği ile son yıllarda kartografik genelleştirme çalışmalarında tercih edilen bir yaklaşım olmuştur. Bilgisayar Destekli Tasarım, Bilgisayarlı Görme, Karar Destek, Elektronik Ticaret, İş Modelleme, Üretim Sistemleri, Doğal Dil İşleme, Ağ İzleme,Büro ve Ev Otomasyonu, Robotik Kontrol, Topluluk Simulasyonu, Mekansal Veri İşleme,Telekomünikasyon Amaçlı Rota Belirleme,Trafik Yönetimi Kartografya 4

5 Bina genelleştirme örneği Kartografya 5

6 Büyük, orta ve küçük ölçekli haritaların genel özellikleri Yapım yöntemlerine göre haritalar türetme harita ve temel harita olarak adlandırılır. Türetme harita, daha büyük ölçekli haritalardan ve bölgeye ait başka bilgi kaynaklarından yararlanılarak üretilen haritadır. Türetme haritaya temel altlık oluşturan harita ise kaynak harita olarak adlandırılır. Kaynak haritalar arazi ölçmelerinden ya da fotogrametrik değerlendirme yoluyla elde edilmiş temel haritalar olabileceği gibi, daha büyük ölçekli başka kaynak haritalardan elde edilmiş türetme haritalar da olabilirler. Kartografya 6

7 Örnek: 1/10000 den küçük ölçekli haritaların üretilmesi Kartografya 7

8 Kartografya 8

9 Kartografya 9

10 Yol genelleştirmesi 1/50 den 1/100 elde edilmesi Genelleştirme işlemi yapılmazsa Genelleştirme işlemi yapılırsa Kartografya 10

11 Kartografya 11