ANADOLU ÜNİVERSİTESİ Eğitim Bilimleri Enstitüsü TEZ YAZIM YÖNERGESİ ESKİŞEHİR

Transkript

1 ANADOLU ÜNİVERSİTESİ Eğitim Bilimleri Enstitüsü TEZ YAZIM YÖNERGESİ ESKİŞEHİR Eylül, 2011

2 2 İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM: GENEL AÇIKLAMALAR.. 4 Giriş 4 Tezin Dili. 5 Biçim.. 5 Kağıt Ölçüsü ve Özellikleri 6 Yazı Biçimi (Font). 6 Satır Aralıkları ve Hizalama.. 6 Satır Başı. 6 Sayfaların Numaralandırılması 6 Bölüm ve Alt Bölümlerin Numaralandırılması 7 İKİNCİ BÖLÜM: ARAŞTIRMA RAPORU YAPISININ OLUŞTURULMASI 9 Ön Bölüm 9 Cilt Kapağı Sayfası... 9 Başlık Sayfası... 9 Jüri ve Enstitü Onay Sayfası Özet.. 10 Abstract 10 Önsöz.. 10 Özgeçmiş 11 İçindekiler 11 Tablolar Listesi 12 Şekiller Listesi 12 Kısaltmalar Listesi.. 13 Ana Bölüm.. 13 Giriş. 13 Yöntem Bulgular. 14 Tartışma 15 Son Bölüm.. 15 Ekler.. 15 Kaynakça 15 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: TEZİN ENSTİTÜYE TESLİMİ.. 16

3 3 BİRİNCİ BÖLÜM GENEL AÇIKLAMALAR Giriş Bilimsel araştırmanın aşamalarından biri de araştırma sonuçlarının kayıt altına alınmasıdır. Bu kayıt altına alma bilimdeki birikimi, diğer yandan onun açık seçikliğini, denetlenebilirliğini ve gerektiğinde tekrarlanabilirliğini; diğer bir ifadeyle eleştirilebilirliğini sağlar. Bu çerçevede bir bilimsel araştırma ürünü olan lisansüstü çalışmaların veya tezlerin de kayıt altına alınması veya raporlaştırılması gerekir. Tezlerin kendine özgü içeriği, biçimi ve anlatımı vardır. Bu bağlamda, tez yazma, klasik kompozisyon derslerinde öğretilen ya da öğretilmek istenenlerden öte bazı bilgi ve beceriler gerektirir. Çünkü tez, yapılan çalışmanın ve çalışmayı yapanın izlemiş olduğu süreci açıkça gösteren bir belgedir. Bu belge aynı zamanda araştırmayı yapan araştırmacı ile okuyucu arasında iletişim ve paylaşma aracıdır. Bilimsel çalışmaların ve tezlerin yazımına ilişkin izlenmesi gerekli temel ilkeleri ve ana çerçeveyi sunmak üzere hazırlanan bu kılavuz, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Lisansüstü eğitim programlarına kayıtlı öğrencilerin bilimsel araştırmalarını ve tezlerini yazmalarına veya raporlaştırmalarına rehberlik etmeyi amaçlamaktadır. Bu bakımdan çalışmaların ve tezlerin belirli bir sistem içerisinde sunulması ve ortak biçimsel bütünlük sağlanması amaçlanmaktadır. Lisansüstü tezlerin hazırlanmasında dört temel amaç gözetilmelidir. Bunlar: a) amaca uygunluk, b) anlaşılırlık, c) etkililik, d) özgünlüktür. Tezler, özgün ve hazırlanış amacına uygun bir içerikte olmalı; dil ve anlatım yönünden okuyucunun kolayca anlamasını sağlamalıdır. Ayrıca tezin hazırlanmasında araştırmacı gerek araştırma süreci gerekse de araştırmanın sonuçlarıyla ilgili etik kurallara uymalıdır. Bu çerçevede araştırmacı yapılan çalışmanın yinelenebilirliğini ve güvenilirliğini zedeleyen bilimsel ihmal (disiplinsiz araştırma), bilimsel saptırma (kasıtlı sahtekârlık) ve/veya bilimsel aşırma (intihal) girişimlerinde bulunmamalıdır. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsünün tarih ve ½ sayılı yönetim kurulu kararı gereğince Enstitümüzde tamamlanan tezlerin yazımında APA (American Psychological Association) kullanılması benimsenmiştir. Bu konuya ilişkin karar şöyledir: Enstitümüz lisansüstü programlarında tez çalışmalarını bitiren

4 4 öğrencilerin tezlerinin yazımını APA nın (American Psychological Association) Türkçe 5. Versiyonuna uyularak yazmalarının kabulüne oybirliği ile karar verildi. Bu klavuzda APA nın Türkçe 5. versiyonu temel alınarak açıklanan kural ve önerilere uygun olarak hazırlanan bir tez bu yönergeye eklenmiştir. Bu tez örnek olarak alındığında Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Tez Yazım Klavuzunda belirtilen konulara uygun bir tez sunulmuş olacaktır. Bu klavuzda belirtilmeyen tüm konularda ve Kaynakça gösterim kurallarında Amerikan Psikoloji Derneği Yazım Kılavuzu 5. Baskı temel alınmalıdır. Tezin Dili Araştırma raporunda genel (kişisel olmayan) bir anlatım kullanılır. Bu nedenle birinci tekil ve çoğul kişi zamirleri kullanılmaz. Gerekli olması durumunda yazar kendisinden araştırmacı, yazar gibi ifadelerle bahseder veya edilgen cümleler kullanır. Çalışmada genel olarak geniş veya geçmiş zamanlı ifadeler tercih edilir. Yazımda yazım kurallarına uygun bir biçimde noktalama işaretleri kullanılır. Ayrıca hazırlanan metnin dilbilgisi açısından uygunluğunun ilgili uzmanlarca incelenmesi sağlanır. Metin içerisinde kısaltma kullanımı yapılacaksa, ilk kullanımda kısaltma parantez içerisinde verilmeli, daha sonraki kullanımlarda kısaltmaya yer verilir. Araştırma raporlarında bilgilerin sunumunda kullanılan terimlerin bir örnekliğine önem gösterilmelidir. Araştırma konusu açısından önemli olan terimlerin her bir kullanımında ortak anlam taşımasına ve bu anlamı yansıtmasına dikkat edilir. Biçim Tezler biçim yönünden yalınlık, mantığa uygunluk, denge, simetri ve bir örneklik ilkelerine uygun olarak yapılandırılmalıdır. Biçimin yalın, kolayca anlaşılabilir olması iletişim ve değerlendirme açısından önemlidir. Tezde uyulan biçimin olabildiğince zihinsel işleyişe ve genel beklentilere uygunluğu sağlanmalıdır. Bilgilerin sunuluşunda denge ve simetri sağlanmalıdır. Örneğin, başlık sayfasındaki bilgilerin yazı alanı ortalanarak ve belli aralıklarla sayfada kümeleştirilmeleri, yazıya daha iyi bir görünüm ve anlaşılırlık kazandırır. Kaynak gösterme bir yerde dipnotlarla, başka bir yerde kaynakça bağlaçlarıyla yapılmamalıdır. Başlık biçimleri, tablo ve şekillerin gösterimi tezin tüm bölümlerinde aynı mantıkla ve aynı biçimde verilmelidir. Tez hazırlarken biçimde uyulması gereken yazım alanı, bölüm ve alt bölümlerin

5 5 başlatılması, satır aralıkları, satır başı ve sayfaların numaralandırılmasına ilişkin genel kurallar aşağıda ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Kâğıt Ölçüsü ve Özellikleri Enstitüye teslim edilecek olan çalışmalar A4 boyutlu, gr/m2 özelliklerine sahip mat beyaz birinci hamur kâğıda basılmalıdır. Kâğıdın alt ve üst kenarlarından 3 cm, sağ kenarından 2,5 cm ve sol kenarından 3,5 cm boşluk bırakılır. Kalan kısım yazı alanı olarak kullanılır. Yazı alanı olarak kâğıdın sadece ön yüzü (tek yüzü) kullanılır (EK-1). Yazı Biçimi (Font) Bilimsel araştırmaların veya tezlerin yazılı olarak hazırlanmasında uygun bir yazı programı kullanılmalıdır. Bu programlarda Times New Roman yazı biçimi kullanılmalıdır. Yazılar 12 punto harf boyutu ile yazılmalıdır. Ancak gerekli durumlarda (dipnot, tablo, şekil ve doğrudan alıntılarda) yazılar 8 puntoya kadar küçültülebilir. Satır Aralıkları ve Hizalama Yazılar 1.5 satır aralıklı olarak yazılmalıdır. Ancak üç satırdan uzun doğrudan alıntılar sadece soldan 1,25 cm içerden başlanmalıdır, sık satır ve sağdan girinti gibi uygulamalara yer verilmemelidir. Tüm başlıklardan önce bir paragraf aralığı 1.5 satır aralığı boşluk bırakılmalıdır. Başlık ya da alt başlık olmadığı sürece paragraflar arası boşluk verilmemelidir. Tez metni yazı alanında ana bölüm başlıklar hariç sola yaslanmış biçimde yer almalıdır. Sağdan ve soldan bloklama uygulamasına yer verilmemelidir. Satır Başı Tüm başlıklardan hemen sonra gelen ilk paragraf girinti yapılmadan sola dayalı yazılmalı izleyen paragraflarda 1.25 cm içeriden girinti olacak şekilde satır başı yapılmalıdır. Satır başı uygulamasında tüm dokümanda bir örneklik sağlanmalıdır. Sayfaların Numaralandırılması Sayfa numaraları; sayfanın sağ üst köşesinde sadece rakam (rakam harici her hangi bir noktalama, çizgi veya diğer işarete yer verilmez) olarak yer alır. Ancak, ön bölümleri oluşturan sayfalar küçük Romen rakamları (i, ii, iii,...) ile belirtilir. Bu nedenle, ana

6 6 metinleri oluşturan sayfalarda sayfa numaraları Arap rakamları (1,2,3, ) ile sayfanın sağ üst köşesinde verilmelidir. Bölüm ve Alt Bölümlerin Başlıklandırılması Tezlerde konuların ve aralarındaki ilişkileri yansıtan ana hatların kolaylıkla anlaşılabilmesi gerekir. Bu çerçevede başlıklar verilirken bir örneklik sağlanması açısından aşağıdaki kurallara uygun başlıklandırma biçimine uyulmalıdır. Başlıklandırmada, birinci düzey olan her bölümün bir başlığı ve numarası vardır. Bölüm numarası başlıktan önce mutlaka yazıyla (BİRİNCİ BÖLÜM şeklinde) verilmelidir. Birinci düzey bölüm numarası ve başlığı yazı alanının üst kenar çizgisinin 1.5 satır aralığı aşağısından başlar, başlık büyük harflerle koyu olarak yazılır ve satırda ortalanır. Bölüm numaraları ile bölüm başlığı arasında boşluk bırakılmaz. Birinci düzey bölüm başlığından sonra tek 1.5 satır aralığı boşluk bırakılarak sola dayalı yazılır ve yazı sürdürülür. Birinci düzey başlıklar her zaman yeni bir sayfada verilmelidir. Bölümlerdeki bilgiler belirli bir akış düzeni içerisinde birbirinden alt bölümlere ayrılarak verilebilir. Alt bölümler kendi içerisinde farklı düzeyde başlıklar içerebilir. Bu başlıkların da birbirini kapsayıcılığının ayırt edilebilir olması gerekir. Bu nedenle, alt bölüm içerisindeki başlıklar hiyerarşik olarak farklı düzeylerde verilmelidir. Alt başlıklarda numaralandırma yapılmamalıdır. Tez yazımında, makalelere göre daha fazla alt başlığa gereksinim duyulması nedeniyle APA dan farklı olarak alt başlık düzeylerinde artışa gidilmiştir. İkinci düzey başlık, ortalanmış şeklide ilk harfleri büyük ve koyu olarak verilmelidir. Başlıktan sonra yazı satır başından sola dayalı başlamalıdır. Üçüncü düzey başlık ise, ilk harfleri büyük olacak biçimde koyu olarak satır başında verilir. Başlıktan sonra yazı satır başından sola dayalı başlanmalıdır. Dördüncü düzey başlık ilk harfleri büyük olacak biçimde paragraf başında verilir. Beşinci düzey başlık ise sadece ilk harfi büyük koyu ve paragraf başından olacak biçimde verilmelidir. Başlığın sonuna nokta konarak metne devam edilmelidir. Altıncı düzey başlık ilk harfi büyük, italik, koyu ve sadece paragraf başında verilmelidir. Başlığın sonunda nokta konulmalıdır. Yedinci düzey başlık ilk harfi büyük, italik ve paragraf başı verilmelidir. Başlık sonuna nokta konulmalıdır. Başlıklandırmaya ilişkin bir örnek aşağıda yer almaktadır.

7 7 BİRİNCİ BÖLÜM TEZ YAZIM KLAVUZU Birinci düzey başlık, Birinci düzey başlık, Birinci düzey başlık, Birinci düzey başlık, Birinci düzey başlık, Birinci düzey başlık, Tez Yazım Klavuzu İkinci düzey başlık, İkinci düzey başlık, İkinci düzey başlık, İkinci düzey başlık, İkinci düzey başlık, İkinci düzey başlık, Tez Yazım Klavuzu Üçüncü düzey başlık, Üçüncü düzey başlık, Üçüncü düzey başlık, Üçüncü düzey başlık, Üçüncü düzey başlık, Üçüncü düzey başlık, Tez Yazım Klavuzu Dördüncü düzey başlık, Dördüncü düzey başlık, Dördüncü düzey başlık, Dördüncü düzey başlık, Dördüncü düzey başlık, Tez yazım klavuzu. Beşinci düzey başlık, Beşinci düzey başlık, Beşinci düzey başlık, Beşinci düzey başlık, Beşinci düzey başlık, Tez yazım klavuzu. Altıncı düzey başlık, Altıncı düzey başlık, Altıncı düzey başlık, Altıncı düzey başlık, Altıncı düzey başlık,

8 8 İKİNCİ BÖLÜM ARAŞTIRMA RAPORU YAPISININ OLUŞTURULMASI Araştırma raporları, yapılan araştırmaların bilim dünyasında her kesimden okuyucu tarafından kolaylıkla izlenebilmesi açısından son derece önemlidir. Eğitim Bilimleri Enstitüsü lisansüstü programlarında eğitim gören öğrenciler tarafından hazırlanan tezler üç ana bölümden oluşur. Bunlar ön bölüm, ana bölüm ve son bölümdür. Ön Bölüm Ön bölüm tezi tanıtmayı amaçlayan bilgilerden oluşur. Bu bölüm aşağıdaki sıraya göre ve verilen içerikteki gibi oluşur: Cilt kapağı sayfası Başlık sayfası Jüri ve Enstitü Onay Sayfası Özet Abstract (İngilizce Özet) Önsöz Özgeçmiş İçindekiler Tablolar Listesi Şekiller Listesi Kısaltmalar Listesi Cilt Kapağı Sayfası Tezin ciltlenmesinde Enstitü tarafından verilen standart cilt kapağı kullanılmaktadır. Cilt kapağından sonra yer alan ve cilt kapağının açık penceresinden teze ilişkin bilgileri gösteren ilk sayfa ön kapak sayfası olarak adlandırılır. Cilt kapağında yer alan boşluk 5.5 X 9 cm boyutlarında standart ölçülerdedir. Tezin başlığı bu çerçevenin içine sığacak şekilde yazılmalıdır. Cilt kapağında verilen boşluğa büyük harflerle Başlık Sayfası Başlık sayfasında, tezin adı, yazarı, programın adı (yüksek lisans veya doktora)

9 9 anabilim/bilim dalı, danışman adı, sunulan kurum, şehir ve kabul yılı bilgileri yer alır. Tez Türkçe dışında yabancı bir dilde hazırlanmış ise başlık ilgili yabancı dilde verilir. Tez başlıklarında anlaşılabilirliği zorlaştıracak uzun cümlelerden kaçınılmalıdır. Tez başlığının mümkün olduğunca kısa hazırlanmasına özen gösterilmelidir. Genellikle iyi bir tez başlığının 12 sözcükten fazla olmaması önerilmektedir. Jüri ve Enstitü Onay Sayfası Bu sayfa, tezin ilgili anabilim dalı tarafından kurulmuş bir jüri önünde başarıyla savunulduğunu ve tezin aranan nitelikleri taşıdığını gösteren bir belge niteliğindedir. Bu sayfada danışmandan başlamak üzere jüride yer alan üyelerin adları ve unvanları akademik kıdem dikkate alınarak yazılır. Yüksek lisans tezlerinde jüri üyesi sayısı tez danışmanı dahil toplam üç veya beş; doktora tezlerinde ise beştir. Jüri üyeleri tarafından onaylanan belge Enstitü Müdürünün de onayı alındıktan sonra teze ilave edilir. Özet Özet, tezin kısa bir tanıtımını sunmak üzere hazırlanan sayfadır. Ayrı bir sayfada yer alan özet, okuyucuya araştırma konusunda bilgi verir. Özet, 500 sözcüğü geçmeyecek biçimde hazırlanmalıdır. Özet metni, ÖZET" ifadesinin yer aldığı bölüm tanımlaması; tezin adı; tezin sunulduğu anabilim dalı, üniversite ve enstitü adları ile tezin kabul tarihi; danışman öğretim üyesinin unvanı ve adından sonra aynı sayfada başlar ve sürer. Tez özetinin altına Anahtar Sözcükler: ibaresi koyu renkli olarak yazılır ve buraya çalışma konusunda önem arz eden 3-5 anahtar sözcükler alfabetik olarak yazılır. Ek 7 de bir özet sayfası örneği verilmektedir. Özet, araştırmanın amacı, katılımcıları, araştırma modeli, veri toplama ve veri analizi süreci, bulguları ve sonuçlarını içerecek biçimde hazırlanmaya çalışılmalıdır. Özetlerde şekil, tablo, kaynakça bağlacı, dipnot gibi bilgilere yer verilmez ve alt başlık kullanılmaz. Abstract Abstract, Türkçe olarak yazılan bir tezin Özet bölümünün İngilizce dilinde yazımıdır. Özet sayfasında belirtildiği biçimde bu sayfa İngilizce olarak hazırlanır. Çalışmaya ilişkin anahtar kelimeler koyu renkli yazılan Key words: ibaresinin ardından İngilizce

10 10 alfabetik olarak yazılır. Tez, yabancı dil eğitimi yapan bir programda ilgili programın gerektirdiği yabancı dilde hazırlanmalıdır. Bu çerçevede tez, eğer Türkçe dışında bir dilde hazırlanmakta ise ilk önce hazırlandığı dildeki özeti Almanca için Zusammenfassung, Fransızca için Résumé ve İngilizce için Abstract başlıkları altında en fazla 500 sözcükten oluşur. Daha sonra ise bu özetin Türkçe karşılığını içeren özeti sonraki sayfada verilir. Eğer tez İngilizce dışında Almanca veya Fransızca gibi bir yabancı dilde hazırlanmış ise istendiğinde kendi hazırladığı dil ve Türkçe nin yanında tezin İngilizce olarak da özeti ayrı bir sayfada verilebilir. Bu sayfaların hazırlanmasında da özet yazımında belirtilen ilkeler dikkate alınır. Önsöz Araştırmacının isteğine bağlı olarak araştırmaya dahil edilebilecek bir sayfadır. Bu sayfada araştırmacı, araştırmaya ilişkin önsöz niteliğinde açıklama ve teze önemli katkıları olan kişi veya kuruluşlara teşekkürlerini sunabilir. Araştırmacının adı ve soyadı yazının son cümlesinin bir satır aralığı altına ve yazı alanının sağ kenarına yaslanmış şekilde ilk harfleri büyük diğerleri küçük harflerle yazılır. Özgeçmiş Araştırmacının isteğine bağlı olarak mesleki ve eğitim geçmişi, yayınları (öncelikli olarak verilmek istenen en fazla beş tanesi), aldığı ödüller ve iletişim bilgileri (isteğe bağlı) bu sayfada yer alır. Özgeçmişte yer alan her bilgi kümesi sayfaya ortalanmış başlıklarla birbirinden ayrılır. Özgeçmişte yer alacak tarih sıralaması bugünden geçmişe doğru olmalıdır. Özgeçmiş iki sayfayı geçmemelidir. Özgeçmişte verilen yayınlar kaynakça kurallarına uygun olarak verilmelidir. İçindekiler Araştırma raporunda yer alan ön bölüm, ana bölüm ve son bölümü oluşturan tüm başlıklar ve yer aldıkları sayfa numaraları sistematik bir biçimde verilir. İçindekiler bölümünde başlıklara ilişkin kullanılacak olan adlandırma metin içerisindeki başlıklar ile aynı olmalıdır. İçindekiler bölümünde yer alan her başlığın adı ile başlığın yer aldığı sayfa numarası arasında noktalardan oluşan bir çizgi oluşturulur. Başlıklandırma 4.

11 11 düzeye kadar (4. Düzey dahil) verilmelidir. Daha ileri başlıklandırmalara içindekilerde yer verilmemelidir. Bu bölümün hazırlanmasında İÇİNDEKİLER ibaresi büyük harflerle sayfa ortalanarak yazılır. Araştırmayı oluşturan unsurlar başlıktan tek 1.5 satır aralığı bırakılarak yazı alanının sol tarafından başlayarak büyük harflerle yazılır. Alt bölüm başlıkları, ana bölüm başlığından iki 1.5 satır aralığı aşağıdan ve içeriden başlar, kendi aralarında da tek 1.5 satır aralıkları bırakılarak yazılır. Bir bölümdeki en son alt bölüm ile daha sonraki ana bölüm arasında tek 1.5 satır aralığı boşluk bırakılır. Böylece her ana bölümdeki alt bölümler kendi aralarında kümelenmiş olur. Ana bölümlerin yazımı bittikten tek 1.5 satır aralığı sonra, büyük harflerle ve normal satır aralıklarıyla önce EKLER sonra KAYNAKÇA yazılır. Bölüm ve alt bölüm başlıkları içindekiler sayfasına yazılırken, hiçbir kısaltma ya da değiştirme yapılmaz ve metindeki ayrıntı olduğu gibi korunur. Tablolar Listesi Araştırma raporu metninde tablolar bulunması halinde bu tablolara ilişkin başlıklar ve yer aldıkları sayfalar Tablolar Listesi nde belirtilir. TABLOLAR LİSTESİ başlığı ibaresi büyük harflerle sayfa ortasına yazılır. Bu başlıktan sonra tek 1.5 satırlık boşluk verilerek metin içerisindeki sıra ile tabloların başlıkları italik olarak yazılır ve karşısında yer aldığı sayfa numarası düz yazı olarak verilir. Bu sayfanın hazırlanmasında içindekiler sayfasında belirtilen biçime uyulur. Şekiller Listesi Tez metninde bilgi ve bulguların şekiller halinde verilmesi durumunda bu şekillerin adları ve yer aldıkları sayfalar şekiller listesinde yer alır. Bu sayfanın başlığı olan ŞEKİLLER LİSTESİ büyük harflerle sayfa ortasına yazılır. Bu başlıktan itibaren içindekiler ve tablolar listesinde biçime ilişkin belirtilen kurallara uyulur. Ayrıca araştırmanın konu ve içeriklerine göre şekiller gruplandırarak verilebilir. Örneğin, Resimler Listesi, Haritalar Listesi, Fotoğraflar Listesi ve benzeri başlıklar kullanılabilir.

12 12 Kısaltmalar Listesi Tez metni içerisinde kullanılan kısaltmalar ve bu kısaltmaların açık ifadeleri bu kısımda listelenerek verilebilir. Bu kısımda başlık olarak KISALTMALAR LİSTESİ büyük harflerle sayfa ortasına yazılır. Başlıktan sonra 1.5 satır aralığı verilerek kısaltmalar alfabetik olarak verilir. Bunun içinde ilk önce kısaltma verilir ve iki nokta üst üste konularak karşısında kısaltmanın açılımı belirtilir. Kısaltmalarda Türk Dil Kurumu nun imla kılavuzu ve ilgili bilim dalında genel kabul gören kurallar dikkate alınır. Ana Bölüm (Tez Metni) Araştırmanın ana bölümü dört temel bölümden oluşur. Bu bölümler disiplin alanlarının tercihine göre aşağıdakiler gibi oluşturulabilir: Giriş Yöntem Bulgular Tartışma Giriş Giriş bölümünde tezin konusu hakkında sınırlı bilgi sahibi olan bir okuyucunun anlayabileceği ve ilgisini çekecek detaylı bilgiler sunulur. Bu bilgiler; Problem Durumu, İlgili Alanyazın, Amaç, Araştırmanın Önemi, Sayıltılar, Sınırlılıklar ve Tanımlar gibi alt bölüm başlıkları içerisinde verilir. Eğer araştırmayla ilgili sayıltılar ve tanımları içeren bilgiler bulunmuyorsa bu başlıklara yer verilmez. Giriş başlığından sonra herhangi bir alt başlığa (problem durumu gibi) yer verilmeksizin araştırmanın konusunu oluşturan problemin var olan durumu ortaya konulur. Bu çerçevede araştırma konusuyla ilgili kuramsal açıklamalar ile incelenen konuyla ilgili daha önce yapılmış araştırmalar genelden özele doğru gidilerek sistematik bir biçimde verilir. Böylece araştırmanın konusu betimlenmiş olur. Eğer problem durumunda araştırma konusuyla ilgili verilmesi gerekli bilgiler oldukça kapsamlı ise bu durumda araştırmacı problemi kısaca betimleyebilir ve diğer bilgileri ayrı bir bölüm olarak (giriş ve yöntem bölümü arasında) İlgili Alanyazın başlığı altında düzenler. Böylece ana bölüm beş bölümden oluşmuş olur. Araştırmanın konusunu oluşturan

13 13 problem betimlendikten sonra, araştırmanın amacı açıkça belirtilir. Araştırmacının amacı ortaya konduktan sonra araştırmanın önemi ve gerekçesi somut bir biçimde ifade edilir. Bu alt bölümden sonra var ise araştırmanın sınırlılıkları, sayıltıları ve tanımları belirtilir. Tanımlar alt bölümünde araştırmada geçen önemli kavramların hangi anlamlarda kullanıldığına ilişkin bilgiler yer alır. Eğer verilen tanımlar belirli bir kaynak veya kaynaklardan yararlanılarak veriliyorsa bu durumda ilgili kaynakça bağlaçları kullanılarak belirtilir. Yöntem Yöntem bölümünde araştırma sırasında izlenen bilimsel yaklaşım ayrıntıları ile açıklanır. Bu bölümde Araştırmanın Modeli, Evren ve Örneklem (veya Çalışma Grubu), Veri Toplama Araçları ve Verilerin Toplanması ve Çözümlenmesi alt bölüm başlıklarına yer verilir. Yöntem bölümünde öncelikle araştırmanın modeli kısaca ifade edilir. Evren ve örneklem (veya çalışma grubu, katılımcılar) alt başlığında ise araştırma kapsamında yer alan veri grubu açıklanır. Veri toplama araçları alt başlığında ise araştırma kapsamında yer alan ölçme araçları tanıtılmalıdır. (Eğer araştırmacı araştırma kapsamında bir ölçme aracı geliştirmiş ise bu ölçme aracına ilişkin çalışmalarını çeşitli başlıklar çerçevesinde sistematik bir biçimde verebilir.) Verilerin toplanması ve çözümlenmesi alt başlığında ise araştırmacı veri toplama araçlarının uygulamasına ilişkin aşamaları ve verilerin çözümlenmesinde kullandığı analizleri belirtir. Eğer araştırmacı deneysel bir araştırma yapıyor veya nitel araştırma yöntemleri kullanıyorsa yukarıda belirtilen başlıklardan önemli bir biçimde sapma olmaksızın araştırma yöntemine uygun bir biçimde başlıklar düzenleyebilir. Bulgular Bulgular, bölümünde araştırma kapsamında elde edilen bulgular araştırmanın amacı çerçevesinde bir sistematik bir biçimde verilir (gerektiğinde tablolara, şekillere veya grafiklere de yer verilebilir). Bulguların sonrasında o bulguyla ilgili yorumlara yer verilebilir. Ayrıca araştırmanın ortaya koyduğu bulguların, araştırma kapsamındaki önceki kuramsal bilgiler ve ilgili araştırma sonuçlarıyla karşılaştırılması ve araştırmacının bu bulgulara yönelik yorumlarına yer verilmesi oldukça önemlidir.

14 14 Tartışma Bu bölümde araştırmanın ortaya koyduğu bulgulara ve yorumlara dayalı olarak araştırmanın sonuçları somut bir biçimde ifade edilir. Bunun yanı sıra elde edilen bulgular, giriş bölümünde açıklanan ilgili alanyazın doğrultusunda ayrıntılı olarak tartışılır. Ayrıca bu bölümde araştırmanın sonuçlarına dayalı olarak araştırmanın sınırlılıkları ve geliştirilen önerilere yer verilir. Son Bölüm Son bölüm, (var ise) ekler ve kaynakçadan oluşur. Araştırmanın ana bölümünü tamamlayıcı bir özelliğe sahip olan bu bölüm, ekler ve kaynakça olmak üzere iki alt bölüm halinde düzenlenmelidir. Ekler Eğer araştırma raporunda metin içinde verildiğinde konuyu dağıtabilecek ve akışı engelleyebilecek türden açıklamalara veya belgelere yer verilmesi gerekiyor ise o zaman ekler alt bölümü düzenlenebilir. Ekler alt bölümünde EKLER başlığı ayrı bir sayfanın ortasına denk gelecek biçimde büyük harflerle verilir. Bu sayfayı takiben metin içerisinde yer alan sıra ile ekler verilir. Her ekin sayfa başında EK A, EK B, EK C vb harflendirme ile sistematik bir biçimde sunumu yapılır. Kaynakça Araştırma raporunda yararlanılan tüm kaynaklar yazar soyadı gözetilerek KAYNAKÇA alt başlığının altında alfabetik olarak verilir. Kaynakça alt başlığında verilen kaynakların mutlaka metin içerisinde kaynakça bağlacı ile gösterimi yapılmış olmalıdır. Ayrıca metin içerisinde yer alan kaynakça bağlacına ilişkin her bir kaynağın da kaynakçada verilmesi sağlanmalıdır. Bu tutarlılığın sağlanması oldukça önemlidir. Kaynakça yazımında, kaynakça yazım kurallarına uyulması ve gerekli titizliğin gösterilmesi bilimsel araştırma süreci açısında önem göstermektedir. Kaynakça alt başlığı ayrı bir sayfadan başlar ve KAYNAKÇA başlığı ilk satırda ortalanarak verilir. Başlıktan sonra 1.5 satır aralık bırakılarak yararlanılan kaynaklar sıralanır. Tüm kaynakların kaynakça alt bölümünün bitimini takiben boş bir sayfa eklenerek araştırma raporu tamamlanır.

15 15 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM TEZİN ENSTİTÜYE TESLİMİ Yapılan çalışmanın ilgili bilim dalında bir jüri önünde savunulmasından önce enstitüye teslimi gerekmektedir. Jüri öncesi tezlerin enstitüye tesliminde öncelikle danışman tarafından ilgili bölüme tezin tamamlandığına ilişkin bir dilekçe ve eşliğinde yüksek lisans tezleri 4, doktora tezleri ise 6 nüsha olarak bölüme teslim edilir. İlgili anabilim dalı tarafından üst yazı ile tezler enstitüye gönderilir. Bu aşamada tezlerin ciltlenmesine gerek yoktur. Ancak sunulan çalışmanın dağılmasını engelleyecek bir biçimde muhafaza edilmesine imkan sağlayan bir klasör, dosya veya muhafaza kabı içerisinde ilgili anabilim dalına teslim edilmesi uygun olur. Çalışmanın jüri tarafından uygun bulunmasının ardından ise enstitüye ciltli bir biçimde en geç bir ay içerisinde son halinin teslimi gerekmektedir. Tezin Enstitüye teslim edilen nüshalarının orijinal çıktı ya da orijinal çıktı kalitesinde fotokopi olması gerekmektedir. Fotokopi esnasında sayfalarda oluşabilecek kusurlar kabul edilmez. Enstitü tarafından düzeltilmesi istenir. Jüri tarafından onaylanmış çalışmaların teslimi aşamasında enstitüye şunlar teslim edilmelidir: Düzeltmelerin tamamlanmış olduğuna ilişkin danışman onayı yazısı. Çalışmanın ciltlenmiş yüksek lisans tezleri için beş, doktora tezleri için yedi nüshası. Bu nüshalarda, enstitüden alınan orijinal kapaklar ile ciltleme yapılmalı ve mutlaka tüm imzaları tamamlanmış olarak tez onay sayfası eklenmiş olmalıdır. Çalışma metninin tümü, öz ve abstract sayfalarının tekil.pdf dosyalarının tümünün bulunduğu muhafaza kabı içerisinde üç kopya CD. Bu üç kopya CD nin muhafaza kabının etiketinde; lisansüstü programın adı, araştırmacının adı ve soyadı ve teslim tarihi mutlaka yer almalıdır. Tez çalışmasının uygulama veya veri toplama işlemleri, eğer Milli Eğitim Bakanlığına bağlı kurumlardan izin alınarak gerçekleştirilmiş ise bu durumda ilgili kuruma iletilmek üzere tezin bir nüshası ve bir CD kopyası. Tez Veri Giriş Formu: Bu formun doldurulabilmesi için web adresine üye olunması ve Tez yazarı tarafından Üye Oturumu ndan giriş yapılarak bu form doldurulup imzalanması

16 16 gerekmektedir. *Teslim aşamasında gerektiğinde enstitü sekreterliğinden ve ilgili web sayfasından detaylı bilgiler edinilebilir.

17 17 KAYNAKÇA American Psychological Association. (2001). Publication manual of the American Psychological Association (5th ed.). Washington, DC: Author. Amerikan Psikoloji Derneği (2009). Amerikan Psikoloji Derneği Yayım Kılavuzu. (5. basım). H. Ekşi (Ed.). (C. Pamay ve Z. Gökay Üstün, Çev.). İstanbul: Kaknüs Yayınları. (Orijinal eser 2001 yılında basılmıştır). American Psychological Association. (2010). Publication manual of the American Psychological Association (6th ed.). Washington, DC: Author. BU KLAVUZ TEMEL ALINARAK HAZIRLANMIŞ ÖRNEK TEZLER Kılıçer, K. (2011). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi öğretmen adaylarının bireysel yenilikçilik profilleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.