2. Haramı ve helali tayin etmek Allah ın hakkıdır. Bir harama helal demek vebal olduğu gibi helale haram demek de vebaldir.

Transkript

1 Duası müstecap, günü bereketli, kalbi mutmain, huzurlu, umutlu, salih bir mü min olabilmek için helal yeme-içme ve helal yaşama ölçülerimizin bilinmesi gerekiyor. Her imtihanımızda ve hayatımızın her kesitinde kendimize uyarlamamız gereken helallik ölçülerimizi şöyle sıralayabiliriz: 1. Allah, kullarına kaldıramayacakları şeyleri yüklememiştir. Emrettiği ve yasakladığı ya da haram kıldığı veya serbest bıraktığı şeyler kulların yararına göredir. Ne haramların haram olmasında ne de helallerde O na dönen bir şey yoktur. Kullar hikmetlerini bilmeseler de bu böyledir. Zaten eşyada asıl olan da mubahlıktır. Haramlar ise sınırlıdır. 2. Haramı ve helali tayin etmek Allah ın hakkıdır. Bir harama helal demek vebal olduğu gibi helale haram demek de vebaldir. 3. Allah ın haramları da helalleri de bellidir. İkisinin arasında ise şüpheli şeyler vardır. Dünyaya imtihan için geldiğini bilen mü min, şüpheli şeylerden kaçınarak dinini ve şerefini korur. Helali aramak, helal titizliği göstermek bir iman alametidir. 4. Dinimiz rızık için çalışıp yorulmayı teşvik etmiş, bu konuda ecir vaat etmiştir. Peygamber aleyhisselam efendimiz: Helali aramak her Müslüman ın üzerine bir görevdir. demiştir. (Taberani, Evsat 8610) Başka bir hadiste de şöyle buyurmaktadır: Helal rızık peşinde koşmak yiğitlerin vuruşması gibidir. Helal peşinde iken yorulup akşamlayan, mağfiret görmüş olarak akşamlar. (Şuabu l İman, 1117) 1 / 5

2 Bir kimse Allah yolunda uzun seferler yapar. Saçı başı dağınık, toza toprağa bulanmış vaziyette ellerini gökyüzüne açarak: Ya Rabbi! Ya Rabbi! diye dua eder. Halbuki onun yediği haram, içtiği haram, gıdası haramdır. Böyle birinin duası nasıl kabul edilir! (Ebu Hureyre radıyalla-hu anhın Müslim deki hadisi, Zekât 19/2343) 1. Haramlar kalbi öldüren, takvaya giden yolu zorlaştıran tuzaklardır. Haramlarla iç içe olanlar, imanın lezzetinden yoksun olarak yaşamaya, her haramdan sonra bir diğer harama kaymaya mahkûm olurlar. 2. Allah temizdir, temizi kabul eder. Haram yiyen içen, haram giyen bir insanın ibadetleri ve duaları kabul dairesinin dışında kalabilir. Haramla gıdalanan bedenler ateşe yakıt olarak beslenmektedirler. Peygamber aleyhisselam efendimiz Haramla gelişen bir vücut ateşe daha uygundur. diyerek dikkatimizi çekmiştir. (Ahmed, 13919) Ashaptan Sa d radıyallahu anh, Peygamber aleyhisselam efendimize duasının kabul olması için ne yapması gerektiğini sorduğunda ona: Yiyip içtiğini helalleştir ki duan kabul olsun. şeklinde cevap vermiştir. (Taberani, Evsat 6495) 3. Kumar, hırsızlık, rüşvet, gasp, karaborsacılık, hile ve faiz yoluyla elde edilen bütün kazançlar haramdır. 2 / 5

3 4. Kullanılması haram olan bir şeyin ticareti de haramdır. Üretimi harama dayanan bir iş yerinde çalışmak da haramdır. 5. Haramı yemek için uydurulmuş kılıfların Allah katında bir değeri yoktur. Esas olan harama yol aramak değil, haramdan uzak durmaktır. Mesela, kullanılması haram olan bir paranın vergi ve benzeri bir şekilde harcanması sadece devekuşu mantığına uygundur. 6. Kazancı haramdan olan birisinin ikramı veya hediye vermesi durumunda fakihler şöyle bir yol göstermişlerdir: Eğer verilen veya yenen şey muhakkak o kazançtan elde edilmiş ise almak veya yemek haram; başka kazançlarından da vermiş olmak gibi bir tereddüt oluşuyorsa, o takdirde almak veya yemek mekruhtur. 7. Buluntu bir şeye din ıstılahında LUKATA denmektedir. Lukatanın bulana helal olabilmesi için onu uygun şekilde duyurup bir yıl bekletmesi, buna rağmen sahibinin bulunmaması gerekir. 8. Faiz, Allah ve Resûlü ile savaşmaktır. Yedi büyük günahtandır. Faiz ve onun oluşmasına aracı olan her şey melundur. Faiz, kişinin annesi ile zina etmesi gibi çirkindir. Allah ın toplu azap indirmesine neden olan cürümlerdendir. 9. Faizin bir türü de ölçü birimleri aynı olan malları kendi cinsleriyle peşin olarak değiştirirken elde edilen fazlalıktır. Altın, gümüş; buğday, arpa, tuz, ve hurma gibi maddeler kendi cinsleriyle; mesela, altın altın ile, buğday buğday ile peşin olarak değiştirilirken miktarlarının eşit olması gerekir. Bu değişimde aynı cins oldukları sürece kaliteli ile kalitesizin farkı yoktur. Altında değişim yapılırken sanata itibar edilmez. 10. Haramdan temizlenmenin yolu onu zimmetinden çıkarmak ve tövbe etmektir. Zimmetinden çıkarmak ise, sahiplerine vermek, ölmüş ise varislerine vermektir. Sahibi bilinemiyorsa fakirlere sadaka olarak vermektir. 3 / 5

4 11. Yiyecek ve içeceklerde şunlar haramdır: Kendiliğinden ölmüş hayvan (leş), Kan, Domuz, Allah tan başkasının adına kesilmiş hayvan, Alkol, Tedavi dışında kullanılan uyuşturucular İmam Gazali nin İHYA sındaki tarife göre haramlara bakış açısından Müslümanlar dört grupturlar: Birinci Seviye: 4 / 5

5 Genel olarak haram anlayışı: İmani kimliği belirleyen, mü mini fasık sınıfına sokan bakış İkinci Seviye: Salihlerin haram anlayışı: Harama düşme ihtimalinden ötürü şüpheli şeylerden kaçınırlar. Üçüncü Seviye: Muttakilerin haram anlayışı: Fetva açısından haramdır denmediği halde, şüphe bile bulunmayan şeyleri titizlik gösterip terk etmek. Dördüncü Seviye: Sıddıkların haram anlayışı: Helale bile sınır getirme seviyesidir. 5 / 5