TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR"

Transkript

1 ISSN: Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi 2006 (4) TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR Makale (Beyaz Metal) Yataktaki Alaşım Elementlerinin Aşınmaya Etkisinin İncelenmesi Bekir Sadık ÜNLÜ*, Hülya DURMUŞ, Cevdet MERİÇ * Celal Bayar Üniversitesi TMYO Makina Bölümü, Turgutlu - MANİSA Celal Bayar Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Bölümü, Muradiye MANİSA Özet Kaymalı yatak malzemesi olarak kalay-kurşun esaslı alaşımlar otomotiv endüstrisinde yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Bu malzemelerin esasını oluşturan saf kalay ve kurşun ise iyi kayma özelliği olmasına rağmen çok düşük sertliğe sahip olduğundan düşük aşınma dayanımı göstermekte ve düşük mekanik özellikleri nedeniyle tek başına yatak malzemesi olarak kullanılmamaktadır. İyi bir kayma özelliğine sahip bu malzemelerin içerisine bakır ve antimun gibi elementler ilave edildiğinde kaymalı yataklarda iyi sonuçlar vermektedir. Bu çalışmada; kalay kurşun esaslı (beyaz metal) alaşımı ve bu malzemelerin esasını oluşturan saf, saf ve alaşım elementlerinden saf dan üretilen kaymalı yatakların sürtünme ve aşınma özellikleri belirlenip, birbiriyle karşılaştırılmıştır. Alaşımı oluşturan Sb çok kırılgan bir malzeme olduğundan dolayı bu malzemeden yatak üretilememiştir. Karşı aşındırıcı olarak SAE 1050 çelik mil kullanılmıştır. Deneyler radyal kaymalı yatak aşınma deney cihazında 20 N yük, 1500 d/dak ve 2.5 saatte yapılmıştır. Sonuç olarak, malzemesi, saf durumda üretilen numunelere göre daha iyi aşınma direnci göstermiştir. Anahtar Kelimeler: Beyaz metal yataklar, Alaşım elementi, Aşınma 1. Giriş Kaymalı yatak malzemesi olarak, teknikte ilk zamanlar tahta, demir, deri v.b. malzemeler kullanılmıştır. Zamanla bunların yerini pirinç, bronz, beyaz metal almıştır. Son zamanlarda alüminyum ve çinko esaslı malzemeler kullanılmaya başlanmıştır. İlerleyen teknoloji ile sinter yataklar ve polimer malzemeler kullanılmaya başlanmıştır [1]. Kaymalı yatakların seçiminde ise kullanım yerlerine göre kendinden beklenen özellikleri sağlayan malzemeler seçilmelidir. Kaymalı yatak konstrüksiyonlarında mil veya aks genellikle çelikten yapılmakta ve yüzeyleri sertleştirilmektedir. Bu yolla mil veya aksın abraziv aşınmasına karşı bir önlem alınmaktadır. Yatak malzemeleri ise mikrokaynaklanma sonucu ortaya çıkan adheziv aşınmayı önlemek amacıyla demir dışı malzemelerden imal edilmektedir [2]. Yatak malzemelerinden, yüksek basma ve yorulma dayanımı, aşınma ve korozyon dayanımı, sert parçacıkları bünyesine gömebilme yeteneği, düşük sürtünme katsayısı, düşük ısıl genleşme katsayısı, kolay işlenebilme ve düşük maliyet gibi özellikler istenmektedir. Kaymalı yatak malzemelerinden beklenen bu özellikleri bir arada bulunduran malzeme henüz geliştirilememiştir. Bu yöndeki araştırmalar devam etmektedir [3-4]. Kaymalı yataklardan beklenen en önemli özellik aşınma direncinin iyi olmasıdır. Mil veya akslarda imalat, maliyet ve yenisiyle değiştirme veya tamir etmenin zorlukları nedeniyle aşınmanın minimum düzeyde gerçekleşmesine çalışılmaktadır. Yatak malzemeleri imalat kolaylığı, düşük maliyetleri ve değiştirilmesinin kolay olması nedeniyle aşınmasına (mil veya aksı korumak amacıyla) daha fazla izin verecek şekilde seçilmekte ve tasarlanmaktadır. Yatak malzemeleri metalik ve metalik olmayan malzemelerden

2 Teknolojik Araştırmalar: MTED 2006 (4) Beyaz Metal Yataktaki Alaşım Elementlerinin Aşınmaya Etkisi yapılmaktadır. Kalay kurşun alaşımları bu gibi özelliklere sahip olduğundan yatak malzemesi olarak önem teşkil etmektedir. Triboloji uygulamalarında otomobil yatakları iyi bir örnek oluşturmaktadır. Bu otomobil yatakları sürtünme alanlarını gösteren Stribeck diyagramında hidrodinamik yağlama bölgesinde çalıştığı görülmektedir [5]. Bir otomobil birçok tribo-bileşenden oluşur. Bunlardan biri yatak sistemleridir. Otomobillerde krank mili yatakları için yüksek aşınma direnci ve yabancı partikülleri gömme kabiliyeti olan tribo malzemeler kullanılır. Bunlar kurşun, kalay, alüminyum ve bakır içeren yataklardır. Bu elementler dayanımı da sağlamak için çelikten imal edilen yatak yüzeyine kaplanırlar [6-8]. Kurşun ve kalay esaslı beyaz metal alaşımları anti sürtünme özelliğinden dolayı yatak malzemesi olarak kullanılır. Bu alaşımlar çelik yatak üzerine farklı işlem şartlarında döküm ve püskürtme ile şekillendirilirler. Döküm alaşımları intermetalik faz içerir. Yatak metalinin püskürtme şekillendirmesi esnasındaki işlem değişiklikleri mikroyapı ve püskürtme çökeltisi gözenekliliği etkiler. Püskürtme şekilli alaşımın aşınma oranı döküm alaşımınkinden daha düşüktür. Bu alaşımın aşınma özellikleri intermetalik fazın azalmasına ve ötektik fazın mikroyapısının iyileşmesine yardımcı olur [9]. Kurşun elementinin antimun, kalsiyum ve kalay ile alaşımları yapılır. Bunlar beyaz metal, ergitilebilir alaşımlar veya lehim olarak adlandırılır. Bu alaşımlara antimun ilavesiyle serlik ve dayanım arttırılır. Antimun sertliğin yanında, kurşunun katılaşması sırasındaki oluşan büzülmeye engel olur [10, 11]. Bakır esaslı alaşımlar iyi korozyon direnci, yüksek termal ve elektriksel iletkenlik, kendi kendini yağlayabilme ve iyi aşınma direnci gibi özelliklerinden dolayı uzun zamandan beri yatak malzemesi olarak kullanılmaktadırlar [12, 13]. Beyaz metal içerisine ilave edilen saf ve saf Sb aşınmanın yanında, yatak malzemesinin mekanik özelliklerini arttırır. Bu malzeme otomobil yataklarında yaygın olarak kullanılır [14]. Bu çalışmada, endüstride kullanım alanı sınırlı, ve anti sürtünme özelliği iyi fakat sertliği ve aşınma dayanımı da çok düşük olduğundan, tek başına yatak olarak kullanılmayan ve, dayanımı artırmak için beyaz metal içerisine katılan saf ve (beyaz metal) alaşımından üretilen kaymalı yataklar yeni geliştirilen radyal kaymalı yatak aşınma deney cihazında [15]. aşındırılarak sürtünme katsayısı, yatak sıcaklığı, yatak ve mil ağırlık kayıpları belirlenmiştir. Ayrıca bu yatak malzemelerinin içindeki elementlerin etkileri de belirtilerek aşınma özellikleri incelenmiştir. 2. Deneysel Çalışma Deneyler radyal kaymalı yatak aşınma deney cihazında yapılmıştır. Bu cihaz kaymalı yatak aşınmasının yanında mil malzemesinin de aşınmasını inceleyebilecek şekilde tasarlanmıştır. Deney malzemeleri olarak; mil numunesi için SAE 1050 çelik mil, yatak numunesi için gemi yataklarından ergitilerek külçeler halinde üretilen alaşımı ve bu malzemelerin esasını oluşturan saf, saf ve saf dan üretilen kaymalı yataklar, yükleme için 20 N kuvvet, devir sayısı için 1500 d/dak, yağlayıcı olarak SAE 90 yağı seçilmiştir. Deneyler bu parametreler altında tekrarlanmıştır. Sürtünme, sıcaklık ve aşınma değerleri belirlenip kaydedilmiştir. Deneylerde kullanılan yatakların iç çapı d=10, genişliği B=10, dış çapı D=15 mm, milin ise çapı d=10 mm dir. Bu malzemelerin kimyasal bileşenleri Tablo 1 de gösterilmiştir. Deneyler her 30 dakikada bir tekrarlanarak toplam 2.5 saat sürdürülmüştür. Deney 20 N yükte 1500 d/dak da yağlı ortamda tekrarlanmıştır. Bu deney sonundaki süre; n=1500 devir sayısında v=0.785 m/s hıza ve 7065 m kayma mesafesine karşılık gelir. Tablo 1(a) SAE 1050 çelik milin kimyasal bileşenleri (% Ağırlık). Malzeme C Si Mn P S Fe SAE Kalan Tablo 1 (b) yatağın kimyasal bileşenleri (% Ağırlık). Malzeme Sb

3 Ünlü, BS, Durmuş, H, Meriç C Teknolojik Araştırmalar: MTED 2006 (4) Aşınmayı etkileyen parametrelerden olan yüzey pürüzlülük değerleri profilometre cihazında hassas ölçümlerle gerçekleştirilmiştir. Numuneler deney cihazına bağlanarak toplam 2.5 saat olmak üzere her 30 dakikada bir sürtünme kuvveti ve buradan da sürtünme katsayısı hesaplanmıştır. 3. Deney Sonuçlar ve Tartışma Kaymalı yatak numuneleri 20 N yük ve 1500 d/dak hızla, 30 dakikada bir ölçülmek üzere toplam 150 dak. yağlı ortamda aşındırılmıştır. Şekil 1 de sürtünme katsayısı, işlem süresinin fonksiyonu olarak verilmiştir. Deneylerde her 30 dakikada bir yatak sıcaklığı dijital termometre ile ölçülüp kaydedilmiştir. Yatak sıcaklığının süre ile değişimi Şekil 2 de, yatak ve milin ağırlık kaybı sonuçları da Şekil 3 4 de verilmiştir. Aşınmayı etkileyen parametrelerden olan aşınma öncesi ve sonrası yüzey pürüzlülük değerleri Mitutoyo-CE marka profilometre cihazında hassas ölçümlerle yapılıp, Tablo 2 de verilmiştir. Aşınma sonrası yüzey pürüzlülük değerleri Saf da azalmış, diğerlerinde ise artmıştır. Tablo 2. Numunelerin yüzey pürüzlülüğü değerleri. Pürüzlülük SAE 1050 Saf Saf Saf Ra (μm) (Aşınma Öncesi) Ra (μm) (Aşınma Sonrası) Deneylerde saf, saf, ve yatakların sürtünme katsayısı ve yatak sıcaklıkları yaklaşık birbirine yakın olarak ve düşük değerde elde edilmiştir. Saf yatağın ise sürtünme katsayısı ve yatak sıcaklıkları yüksek elde edilmiştir. Buna karşın saf Al, saf ve saf yatakların mili diğer alaşımlı yatağa göre daha fazla aşındırdığı gözlenmiştir. Ayrıca, en düşük yatak ağırlık kaybı saf ve alaşımlı yatakta elde edilmiştir. En fazla yatak ağırlık kaybı saf yatakta olmuştur. Fakat mili ise en fazla saf ve ardından saf ve saf yatak, en az ise yatak aşındırmıştır. Optik mikroyapı görüntüleri incelendiğinde; saf yatakta ince ve uzun, saf yatakta ise kalın ve uzun yarıkların oluştuğu, yüzeyden ayrılmış partiküllerin tekrar yüzeye gömüldüğü görülmektedir. Bu durumlar yüzey kalitesinin bozulmasına neden olmaktadır. Saf yatakta aşınma izleri homojen ve malzeme yumuşak olduğundan sıvanma olmuştur. yatakta ise, bölgesel hareket ve sürtünme doğrultusunda paralel olmayan aşınma izleri oluşmuştur. (Şekil 5-8). Bu ince, uzun, yarık kısımlar ve aşınma izleri mikroyapıdaki açık renkli ve kabartılı bölgelerdir. Bu görüntüler Hund Wetzlar CCD-290 ışık mikroskobunda 100 büyütmede çekilmiş olup, 10 mm lik uzunluk 100 μm değerini göstermektedir. Ayrıca, kırılgan olduğu için yatak olarak üretilemeyen Sb malzemesinin kırılgan iç yapısı 500 büyütmedeki SEM görüntüsüyle Şekil 9 da verilerek desteklenmiştir. Bu şekilde, kalaykurşun esaslı yatak malzemesinin ve bunların esasını oluşturan saf, saf ve bunlara ilave edilen alaşım elementlerinden saf malzemelerinden üretilen kaymalı yatakların tribolojik özellikleri belirlenerek endüstride uygun bir şekilde kullanılabilmeleri, birbiriyle karşılaştırılarak gösterilmiştir. 0,12 Sürtünme Katsayısı ( μ) 0,1 0,08 0,06 0,04 0,02 0 Şekil 1. Sürtünme katsayısı-işlem süresi değişimi 17

4 Teknolojik Araştırmalar: MTED 2006 (4) Beyaz Metal Yataktaki Alaşım Elementlerinin Aşınmaya Etkisi Sıcaklık T ( 0 C) Şekil 2. Yatak sıcaklığı-işlem süresi değişimi Aşıma Kaybı (mg) Şekil 3. Yatak ağırlık kaybı - işlem süresi değişimi Aşınma Kaybı (mg) 5 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Şekil 4. Mil ağırlık kaybı - işlem süresi değişimi 18

5 Ünlü, BS, Durmuş, H, Meriç C Teknolojik Araştırmalar: MTED 2006 (4) Şekil 5. Saf yatağın aşınma yüzeyi görüntüsü Şekil 6. Saf yatağın aşınma yüzeyi görüntüsü Şekil 7. yatağın aşınma yüzeyi görüntüsü Şekil 8. yatağın aşınma yüzeyi görüntüsü Şekil 9. Sb malzemenin iç yapı görüntüsü (x500). 19

6 Teknolojik Araştırmalar: MTED 2006 (4) Beyaz Metal Yataktaki Alaşım Elementlerinin Aşınmaya Etkisi 4. Sonuçlar 1. Saf, saf, ve yatakların sürtünme katsayısı ve yatak sıcaklıkları yaklaşık birbirine yakın olarak ve düşük değerde elde edilmiştir. Saf yatağın ise sürtünme katsayısı ve yatak sıcaklıkları yüksek elde edilmiştir 2. Saf Al, ve saf yataklar mili daha fazla aşındırmıştır. 3. En düşük yatak ağırlık kaybı saf ve alaşımlı yatakta elde edilmiştir. En fazla yatak ağırlık kaybı saf yatakta olmuştur. 4. Külçe olarak alıp, ürettiğimiz (beyaz metal) alaşımı hem yatak malzemesinin az aşınması hem de mil malzemesini az aşındırması açısından oldukça önemli sonuçlar vermiştir. Görüldüğü gibi kayma özelliği iyi fakat sertliğinin çok düşüklüğü nedeniyle aşınma dayanımı az olan saf ve Saf içerisine belirli oranlarda saf ve saf Sb gibi alaşım elementleri katıldığında tribolojik özelliklerin iyileştiği belirlenmiştir. Kaynaklar 1. Pürçek, G., Zn Al Esaslı Alaşımlardan İmal Edilen Kaymalı Yatakların Tribolojik Özelliklerinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, K. T. Ü., Fen Bil. Enst., Neale, M.J., Bearings (A Tribology Handbook), London, Eyre, T. S., Friction an Wear Control in Industry, Surface Engineering, Vol. 7, pp , Schatt W., Wieters K.P., Powder Metallurgy, Processing and Materials, EPMA, 1997, Shrewsbury, U.K., pp Priest, M., Taylor, C. M., Automobile Engine Tribology-Approaching The Surface, Wear, 241, pp , Enomoto, Y., Yamamoto, T., New Materials in Automotive Tribology, Tribology Letters, 5, pp , Dowson, D., History of Tribology, Professional Engineering Publishing, pp. 768, Coy, R. C., Practical Applications of Lubrication Models in Engines, New Dir. Tribology MEP, pp , Upadhyaya, A., Mishra, N. S., Ojha, S. N., Microstructural Control by Spray Forming and Wear Characteristics of a Babbit Alloy, Journal of Materials Science, 32, pp , Durmuş, H., Meriç, C., Yılmaz, S. S., Akoral, E., Yüksek Antimunlu Kurşun Alaşımlarında Doğal Yaşlanmanın İncelenmesi, 10. Malzeme Sempozyumu, s , Nisan www. İhracatdunyasi.com/Kurşun/html 12. Schmidt R. F., Schmidt D.G., Selection and Application of Copper Alloy Castings, ASM Handbook (II), 1993, pp Prasad B.K., Dry Sliding Wear Response of Some Bearing Alloys as Influenced by the Nature of Microconstituents and Sliding Conditions, Metall Trans. (A-28), 1997, pp Ünlü, B. S., Kaymalı Yataklarda Tribolojik Özelliklerin ve Borlanmış Demir Esaslı Malzemelerin Yatak Olarak Kullanılabilirliğinin Belirlenmesi, Doktora Tezi, C. B. Ü. Fen Bil. Enst., Manisa, Atik,E., Ünlü, B., S., Meriç, C., Radyal Kaymalı Yatak Aşınması Deney Cihazı Tasarımı, Makine Malzemeleri ve Teknolojisi (MAMTEK) Sempozyumu, Manisa, Sayfa ,

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.teknolojikarastirmalar.com ISSN:134-4141 Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi 25 (1) 1-5 TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR Makale Kalay -Kurşun Esaslı Yataklardaki aşım Elementlerinin Aşınmaya Etkisi Bekir

Detaylı

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.teknolojikarastirmalar.org ISSN:134-4141 Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi 26 (2) 11-17 TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR Makale Bakır Esaslı 1 ve 3 Yataklardaki Alaşım Elementlerinin Aşınma ve Mekanik

Detaylı

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.teknolojikarastirmalar.org ISSN:13-11 Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi () 37- TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR Kısa Makale Saf,, den üretilen yatakların aşınma özelliklerinin incelenmesi 1.Giriş Bekir

Detaylı

CuSn10 YATAK MALZEMESİNİN TRİBOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ

CuSn10 YATAK MALZEMESİNİN TRİBOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ PAMUKKALE ÜNİ VERSİ TESİ MÜHENDİ SLİ K FAKÜLTESİ PAMUKKALE UNIVERSITY ENGINEERING COLLEGE MÜHENDİ SLİ K B İ L İ MLERİ DERGİ S İ JOURNAL OF ENGINEERING SCIENCES YIL CİLT SAYI SAYFA : 25 : : : 4-45 CuSn

Detaylı

BORLANMIŞ VE SEMANTASYON YAPILMIŞ SAE 1020 YATAĞIN AŞINMA ÖZELLİKLERİ WEAR PROPERTIES OF BORONIZED AND CARBURED SAE 1020 BEARING

BORLANMIŞ VE SEMANTASYON YAPILMIŞ SAE 1020 YATAĞIN AŞINMA ÖZELLİKLERİ WEAR PROPERTIES OF BORONIZED AND CARBURED SAE 1020 BEARING BORLANMIŞ VE SEMANTASYON YAPILMIŞ SAE 1020 YATAĞIN AŞINMA ÖZELLİKLERİ WEAR PROPERTIES OF BORONIZED AND CARBURED SAE 1020 BEARING Bekir Sadık ÜNLÜ 1, Selim Sarper YILMAZ 1, Mehmet UZKUT 2 ÖZET Kaymalı yatak

Detaylı

DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN ve MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 5 Sayı: 2 sh. 103-108 Mayıs 2003

DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN ve MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 5 Sayı: 2 sh. 103-108 Mayıs 2003 DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN ve MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 5 Sayı: 2 sh. 13-18 Mayıs 23 BAKIR ESASLI BRONZ VE PİRİNÇ YATAKLARIN TRİBOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI (COMPARISON OF TRIBOLOGICAL PROPERTIES

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Öğrenim Durumu :

ÖZGEÇMİŞ. Öğrenim Durumu : ÖZGEÇMİŞ Akademik Ünvanı : Öğr. Gör. Dr. Adı ve Soyadı : Bekir Sadık ÜNLÜ Doğum Tarihi-Yeri : 30. 08. 1968 Telefon : 0 535 7215591 E-mail : bekir.unlu@bayar.edu.tr Web Sitesi : Öğrenim Durumu : Derece

Detaylı

CuSn10 YATAKLARIN TR BOLOJ K ÖZELL KLER N N BEL RLENMES. DETERMINATION OF TRIBOLOGICAL PROPERTIES OF CuSn10 BEARINGS

CuSn10 YATAKLARIN TR BOLOJ K ÖZELL KLER N N BEL RLENMES. DETERMINATION OF TRIBOLOGICAL PROPERTIES OF CuSn10 BEARINGS CuSn10 Yataklar n Tribolojik Özelliklerinin Belirlenmesi C.B.Ü. Fen Bilimleri Dergisi ISSN 1305-1385 C.B.U. Journal of Science 1.1 (2005) 45 51 1.1 (2005) 45 51 CuSn10 YATAKLARIN TR BOLOJ K ÖZELL KLER

Detaylı

DOĞAL KURŞUN METALİK KURŞUN PLAKALAR

DOĞAL KURŞUN METALİK KURŞUN PLAKALAR KURŞUN ve ALAŞIMLARI DOĞAL KURŞUN METALİK KURŞUN PLAKALAR 1 KURŞUN ve ALAŞIMLARI Romalılar kurşun boruları banyolarda kullanmıştır. 2 KURŞUN ve ALAŞIMLARI Kurşuna oda sıcaklığında bile çok düşük bir gerilim

Detaylı

ELKTRİK AMAÇLI ALUMİNYUM KULLANIMI

ELKTRİK AMAÇLI ALUMİNYUM KULLANIMI ELKTRİK AMAÇLI ALUMİNYUM KULLANIMI 1 ELKTRİK AMAÇLI ALUMİNYUM KULLANIMI 2 Elektrik ışığı ilk kez halka tanıtıldığında insanlar gaz lambasına o kadar alışkındı ki, Edison Company talimat ve güvenceleri

Detaylı

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.teknolojikarastirmalar.org ISSN:1304-4141 Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi 2005 (4) 41-45 TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR Teknik Not Soner BUYTOZ, İlyas SOMUNKIRAN Fırat Üniversitesi, Teknik Eğitim

Detaylı

PTFE Kaplanmış Gözenekli Kaymalı Yatağın Sürtünme ve Aşınma Davranışları

PTFE Kaplanmış Gözenekli Kaymalı Yatağın Sürtünme ve Aşınma Davranışları PTFE Kaplanmış Gözenekli Kaymalı Yatağın Sürtünme ve Aşınma Davranışları * 1 Kadir Güngör, 2 Ahmet Demirer, 2 Ibrahim Ozsert * 1 Vocational School of Hendek, Department of Mechanical and Metal Technologies,

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Bekir Sadık ÜNLÜ

Yrd. Doç. Dr. Bekir Sadık ÜNLÜ Yrd. Doç. Dr. Bekir Sadık ÜNLÜ ÖĞRENİM DURUMU Derece Üniversite Bölüm / Program Yıllar Lisans Dokuz Eylül Üniversitesi Makina Mühendisliği 993 Y. Lisans Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Enst. (Makina)

Detaylı

PÜSKÜRTME ŞEKİLLENDİRME (SPRAY FORMING / SPRAY DEPOSITION)

PÜSKÜRTME ŞEKİLLENDİRME (SPRAY FORMING / SPRAY DEPOSITION) PÜSKÜRTME ŞEKİLLENDİRME (SPRAY FORMING / SPRAY DEPOSITION) Püskürtme şekillendirme (PŞ) yöntemi ilk olarak Osprey Ltd. şirketi tarafından 1960 lı yıllarda geliştirilmiştir. Günümüzde püskürtme şekillendirme

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: B.S. ÜNLÜ Doğum Tarihi: 30 08 1968 Öğrenim Durumu: Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl Lisans Makine Mühendisliği Dokuz Eylül Üniversitesi 1993 Y. Lisans

Detaylı

MMT113 Endüstriyel Malzemeler 5 Metaller, Bakır ve Magnezyum. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı

MMT113 Endüstriyel Malzemeler 5 Metaller, Bakır ve Magnezyum. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı MMT113 Endüstriyel Malzemeler 5 Metaller, Bakır ve Magnezyum Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2013-2014 Güz Yarıyılı Cu Copper 29 Bakır 2 Dünyada madenden bakır üretimi, Milyon ton Yıl Dünyada madenden bakır

Detaylı

UTS TRIBOMETER T10/20 TURQUOISE 2.0

UTS TRIBOMETER T10/20 TURQUOISE 2.0 UTS TRIBOMETER T10/20 TURQUOISE 2.0 TURQUOISE 2.0 UTS Tribometer T10/20 Yüksek kalite, hassas ölçüm Esnek Tasarım Akademik bakış açısı Hassas ve güvenilir ölçüm TRIBOMETER T10/20 UTS Mühendislik firması

Detaylı

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.teknolojikarastirmalar.org ISSN:1304-4141 Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi 2005 (3) 11-21 TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR Makale Borlanmış Demir Esaslı FeCu-Grafit T/M Malzemenin Aşınma ve Mekanik Özellikleri

Detaylı

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 BÖLÜM 2

İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 BÖLÜM 2 İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 Malzeme Seçiminin Temelleri... 1 1.1 Giriş... 2 1.2 Malzeme seçiminin önemi... 2 1.3 Malzemelerin sınıflandırılması... 3 1.4 Malzeme seçimi adımları... 5 1.5 Malzeme seçiminde dikkate

Detaylı

DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN ve MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 4 Sayı: 2 sh Mayıs (WEAR RESISTANCE OF POLIESTER- Al 2 O 3 COMPOSITES)

DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN ve MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 4 Sayı: 2 sh Mayıs (WEAR RESISTANCE OF POLIESTER- Al 2 O 3 COMPOSITES) DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN ve MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 4 Sayı: 2 sh. 73-78 Mayıs 2002 POLYESTER-Al 2 O 3 KOMPOZİTLERİNİN AŞINMA DAYANIMLARI (WEAR RESISTANCE OF POLIESTER- Al 2 O 3 COMPOSITES) Enver

Detaylı

Prof. Dr. HÜSEYİN UZUN KAYNAK KABİLİYETİ

Prof. Dr. HÜSEYİN UZUN KAYNAK KABİLİYETİ KAYNAK KABİLİYETİ Günümüz kaynak teknolojisinin kaydettiği inanılmaz gelişmeler sayesinde pek çok malzemenin birleştirilmesi artık mümkün hale gelmiştir. *Demir esaslı metalik malzemeler *Demirdışı metalik

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. SELDA KAYRAL

Yrd. Doç. Dr. SELDA KAYRAL Yrd. Doç. Dr. SELDA KAYRAL ÖĞRENİM DURUMU Derece Üniversite Bölüm / Program Yıllar Lisans Celal Bayar Üniversitesi Makine Mühendisliği 1995-2000 Y. Lisans Celal Bayar Üniversitesi Makine Mühendisliği 2001-2004

Detaylı

KAYMALI YATAKLAR I: Eksenel Yataklar

KAYMALI YATAKLAR I: Eksenel Yataklar KAYMALI YATAKLAR I: Eksenel Yataklar Prof. Dr. İrfan KAYMAZ Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Giriş Bu bölüm sonunda öğreneceğiniz konular: Eksenel yataklama türleri Yatak malzemeleri Hidrodinamik

Detaylı

2/13/2018 MALZEMELERİN GRUPLANDIRILMASI

2/13/2018 MALZEMELERİN GRUPLANDIRILMASI a) Kullanış yeri ve amacına göre gruplandırma: 1) Taşıyıcı malzemeler: İnşaat mühendisliğinde kullanılan taşıyıcı malzemeler, genellikle betonarme, çelik, ahşap ve zemindir. Beton, çelik ve ahşap malzemeler

Detaylı

Faz ( denge) diyagramları

Faz ( denge) diyagramları Faz ( denge) diyagramları İki elementin birbirleriyle karıştırılması sonucunda, toplam iç enerji mimimum olacak şekilde yeni atom düzenleri meydana gelir. Fazlar, İç enerjinin minimum olmasını sağlayacak

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. SELDA KAYRAL

Yrd. Doç. Dr. SELDA KAYRAL Yrd. Doç. Dr. SELDA KAYRAL ÖĞRENİM DURUMU Derece Üniversite Bölüm / Program Yıllar Lisans Makine Mühendisliği 1995-2000 Y. Lisans Makine Mühendisliği 2001-2004 Doktora Makine Mühendisliği 2004-2011 İLETİŞİM

Detaylı

Dökme Demirlerin Korozyonu Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER

Dökme Demirlerin Korozyonu Prof.Dr.Ayşegül AKDOĞAN EKER Dökme Demirlerin Korozyonu DÖKME DEMİR %2,06-%6,67 oranında karbon içeren Fe-C alaşımıdır. Gevrektirler. İstenilen parça üretimi sadece döküm ve talaşlı şekillendirme ile gerçekleştirilir. Dayanım yükseltici

Detaylı

PİRİNCİN TALAŞLI İŞLENEBİLME KABİLİYETİ

PİRİNCİN TALAŞLI İŞLENEBİLME KABİLİYETİ PİRİNCİN TALAŞLI İŞLENEBİLME KABİLİYETİ 1 1) TALAŞLI İŞLEME KABİLİYETİ Malzemelerin talaşlı işlem kabiliyetini belirlemede kullanılan kantitatif değerlendirme kriterleri; 1) Talaşlı işlenebilirlik indeksi

Detaylı

AlSi7Mg DÖKÜM ALAŞIMINDA T6 ISIL İŞLEM DEĞERLERE ETKİSİNİN İNCELENMESİ. Onur GÜVEN, Doğan ALPDORUK, Şükrü IRMAK

AlSi7Mg DÖKÜM ALAŞIMINDA T6 ISIL İŞLEM DEĞERLERE ETKİSİNİN İNCELENMESİ. Onur GÜVEN, Doğan ALPDORUK, Şükrü IRMAK AlSi7Mg DÖKÜM ALAŞIMINDA T6 ISIL İŞLEM PARAMETRELERİNİN MEKANİK DEĞERLERE ETKİSİNİN İNCELENMESİ Onur GÜVEN, Doğan ALPDORUK, Şükrü IRMAK DÖKÜMCÜLÜK İSTENEN BİR ŞEKLİ ELDE ETMEK İÇİN SIVI METALİN SÖZ KONUSU

Detaylı

formülü zamanı da içerdiği zaman alttaki gibi değişecektir.

formülü zamanı da içerdiği zaman alttaki gibi değişecektir. Günümüz endüstrisinde en yaygın kullanılan Direnç Kaynak Yöntemi en eski elektrik kaynak yöntemlerinden biridir. Yöntem elektrik akımının kaynak edilecek parçalar üzerinden geçmesidir. Elektrik akımına

Detaylı

Isıl Çevrim Uygulanmış Al-Bronz Alaşımında Mikroyapı ve Aşınma Özelliklerinin Araştırılması

Isıl Çevrim Uygulanmış Al-Bronz Alaşımında Mikroyapı ve Aşınma Özelliklerinin Araştırılması Fırat Üniv. Müh. Bil. Dergisi Science and Eng. J of Fırat Univ. 29(2),131-136, 2017 29(2),131-136, 2017 Isıl Çevrim Uygulanmış Al-Bronz Alaşımında Mikroyapı ve Aşınma Özelliklerinin Araştırılması Özet

Detaylı

T.C. GAZĠ ÜNĠVERSĠTESĠ MAKĠNE RESĠM VE KONSTRÜKSĠYON ÖĞRETMENLĠĞĠ ANABĠLĠM DALI LĠSANS TEZĠ KAYMALI YATAKLAR. Hazırlayan : Ġrem YAĞLICI

T.C. GAZĠ ÜNĠVERSĠTESĠ MAKĠNE RESĠM VE KONSTRÜKSĠYON ÖĞRETMENLĠĞĠ ANABĠLĠM DALI LĠSANS TEZĠ KAYMALI YATAKLAR. Hazırlayan : Ġrem YAĞLICI T.C. GAZĠ ÜNĠVERSĠTESĠ MAKĠNE RESĠM VE KONSTRÜKSĠYON ÖĞRETMENLĠĞĠ ANABĠLĠM DALI LĠSANS TEZĠ KAYMALI YATAKLAR Hazırlayan : Ġrem YAĞLICI 051227054 Tez Yöneticisi : Prof. Dr. H. Rıza BÖRKLÜ ANKARA 2009 Giriş

Detaylı

Mühendislik Makina ve Metalurji San. Tic. Ltd. Şti. Standart Elemanlar. www.ozyigit.com

Mühendislik Makina ve Metalurji San. Tic. Ltd. Şti. Standart Elemanlar. www.ozyigit.com Mühendislik Makina ve Metalurji San. Tic. Ltd. Şti. Standart Elemanlar www.ozyigit.com GRAFİTLİ KAYDIRMA ELEMANLARI Grafitli kaydırma elemanları: Taşıyıcı ana yapısı genlikle yüksek dayanımlı bronz olan,

Detaylı

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.teknolojikarastirmalar.org ISSN:1304-4141 Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi 2004 (4) 1-8 TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR Makale Demir Esaslı Toz Metal (T/M) Yatakların Aşınma Özelliklerinin Bulanık Mantıkla

Detaylı

6.WEEK BİYOMATERYALLER

6.WEEK BİYOMATERYALLER 6.WEEK BİYOMATERYALLER Biyomedikal Uygulamalar İçin Malzemeler Doç. Dr. Ayşe Karakeçili 3. BİYOMATERYAL TÜRLERİ METALİK BİYOMATERYALLER Hard Tissue Replacement Materials Metalik materyaller, biyomateryal

Detaylı

Çift Fazlı Paslanmaz Çeliklerde Yaşlandırma Koşullarının Mikroyapı Özellikleri Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi

Çift Fazlı Paslanmaz Çeliklerde Yaşlandırma Koşullarının Mikroyapı Özellikleri Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi Çift Fazlı Paslanmaz Çeliklerde Yaşlandırma Koşullarının Mikroyapı Özellikleri Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi Alptekin Kısasöz 1,a, Ahmet Karaaslan 1,b 1 Yildiz Technical University, Department of Metallurgical

Detaylı

3. MALZEME PROFİLLERİ (MATERİALS PROFİLES) 3.1. METAL VE ALAŞIMLAR. Karbon çelikleri (carbon steels)

3. MALZEME PROFİLLERİ (MATERİALS PROFİLES) 3.1. METAL VE ALAŞIMLAR. Karbon çelikleri (carbon steels) 3. MALZEME PROFİLLERİ (MATERİALS PROFİLES) 3.1. METAL VE ALAŞIMLAR Karbon çelikleri (carbon steels) Çelik, bileşiminde maksimum %2 C içeren demir karbon alaşımı olarak tanımlanabilir. Karbon çeliğin en

Detaylı

YAPI MALZEMELERİ DERS NOTLARI

YAPI MALZEMELERİ DERS NOTLARI YAPI MALZEMELERİ DERS NOTLARI YAPI MALZEMELERİ Herhangi bir yapının projelendirmesi ve inşaatı aşamasında amaç aşağıda belirtilen üç koşulu bir arada gerçekleştirmektir: a) Yapı istenilen işlevi yapabilmelidir,

Detaylı

THE PRODUCTION OF AA5049 ALLOY SHEETS BY TWIN ROLL CASTING

THE PRODUCTION OF AA5049 ALLOY SHEETS BY TWIN ROLL CASTING AA5049 ALÜMİNYUM ALAŞIMI LEVHALARIN İKİZ MERDANELİ SÜREKLİ DÖKÜM TEKNİĞİ İLE ÜRETİMİ Koray TURBALIOĞLU Teknik Alüminyum San. A.Ş., İstanbul koray.turbalioglu@teknikaluminyum.com.tr ÖZET AA5049 alaşımı

Detaylı

MMM 2011 Malzeme Bilgisi

MMM 2011 Malzeme Bilgisi MMM 2011 Malzeme Bilgisi Yrd. Doç. Dr. Işıl BİRLİK Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü isil.kayatekin@deu.edu.tr Materials Science and Engineering: An Introduction W.D. Callister, Jr., John Wiley

Detaylı

ÇİNKO ALAŞIMLARI :34 1

ÇİNKO ALAŞIMLARI :34 1 09.11.2012 09:34 1 Çinko oda sıcaklıklarında bile deformasyon sertleşmesine uğrayan birkaç metalden biridir. Oda sıcaklıklarında düşük gerilimler çinkonun yapısında kalıcı bozunum yaratabilir. Bu nedenle

Detaylı

AŞINDIRICI PARTİKÜL KARIŞIMLARININ Ti6Al4V ALAŞIMININ KATI PARTİKÜL EROZYON DAVRANIŞINA ETKİLERİ

AŞINDIRICI PARTİKÜL KARIŞIMLARININ Ti6Al4V ALAŞIMININ KATI PARTİKÜL EROZYON DAVRANIŞINA ETKİLERİ IV. ULUSAL HAVACILIK VE UZAY KONFERANSI 12-14 Eylül 2012, Hava Harp Okulu, İstanbul AŞINDIRICI PARTİKÜL KARIŞIMLARININ Ti6Al4V ALAŞIMININ KATI PARTİKÜL EROZYON DAVRANIŞINA ETKİLERİ Alp Eren Şahin *, Yasemin

Detaylı

TOKLUK VE KIRILMA. Doç.Dr.Salim ŞAHĠN

TOKLUK VE KIRILMA. Doç.Dr.Salim ŞAHĠN TOKLUK VE KIRILMA Doç.Dr.Salim ŞAHĠN TOKLUK Tokluk bir malzemenin kırılmadan önce sönümlediği enerjinin bir ölçüsüdür. Bir malzemenin kırılmadan bir darbeye dayanması yeteneği söz konusu olduğunda önem

Detaylı

SinterlenmişKarbürler. Co bağlayıcı ~ Mpa Sertlikliğini 1100 ⁰C ye kadar muhafaza eder Kesme hızları hız çeliklerine nazaran 5 kat fazladır.

SinterlenmişKarbürler. Co bağlayıcı ~ Mpa Sertlikliğini 1100 ⁰C ye kadar muhafaza eder Kesme hızları hız çeliklerine nazaran 5 kat fazladır. SinterlenmişKarbürler Co bağlayıcı ~ Mpa Sertlikliğini 1100 ⁰C ye kadar muhafaza eder Kesme hızları hız çeliklerine nazaran 5 kat fazladır. Seramikler 3 Katogoride Toplanır: 1) Alumina (Al2O3) 2) Alumina

Detaylı

TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR

TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR www.teknolojikarastirmalar.com ISSN:1304-4141 Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi 2008 (1) 7-16 TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR Makale Borlanmış ve Bilyalı Dövülmüş Demir Esaslı T/M Malzemelerin Aşınma ve

Detaylı

ALÜMİNYUM T6 ISIL İŞLEMİ İÇİN GELİŞTİRİLEN SEPET TASARIMI İLE ZAMAN VE ENERJİ TASARRUFU SAĞLANMASI

ALÜMİNYUM T6 ISIL İŞLEMİ İÇİN GELİŞTİRİLEN SEPET TASARIMI İLE ZAMAN VE ENERJİ TASARRUFU SAĞLANMASI ALÜMİNYUM T6 ISIL İŞLEMİ İÇİN GELİŞTİRİLEN SEPET TASARIMI İLE ZAMAN VE ENERJİ TASARRUFU SAĞLANMASI Seracettin Akdı Aydınlar Yedek Parça San. ve Tic. A.Ş. Ar-Ge Merkezi Gamze Küçükyağlıoğlu Aydınlar Yedek

Detaylı

MALZEME ANA BİLİM DALI Malzeme Laboratuvarı Deney Föyü. Deneyin Adı: Malzemelerde Sertlik Deneyi. Deneyin Tarihi:

MALZEME ANA BİLİM DALI Malzeme Laboratuvarı Deney Föyü. Deneyin Adı: Malzemelerde Sertlik Deneyi. Deneyin Tarihi: Deneyin Adı: Malzemelerde Sertlik Deneyi Deneyin Tarihi:13.03.2014 Deneyin Amacı: Malzemelerin sertliğinin ölçülmesi ve mukavemetleri hakkında bilgi edinilmesi. Teorik Bilgi Sertlik, malzemelerin plastik

Detaylı

MMT407 Plastik Şekillendirme Yöntemleri

MMT407 Plastik Şekillendirme Yöntemleri K O C A E L İ ÜNİVERSİTESİ Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü MMT407 Plastik Şekillendirme Yöntemleri 3 Şekillendirmenin Metalurjik Esasları Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2012-2013 Güz Yarıyılı 3. Şekillendirmenin

Detaylı

Assist. Prof. Dr. Bekir Sadık ÜNLÜ

Assist. Prof. Dr. Bekir Sadık ÜNLÜ Assist. Prof. Dr. Bekir Sadık ÜNLÜ EDUCATION Degree University Department / Program Years Undergrad Dokuz Eylül University Mechanical Engineering 993 M.S. Celal Bayar University Scientific Inst. (Machinery)

Detaylı

Malzemelerin Yüzey İşlemi MEM4043 / bahar

Malzemelerin Yüzey İşlemi MEM4043 / bahar Malzemelerin Yüzey İşlemi MEM4043 / 2016-2016 bahar yüzey mühendisliği Prof. Dr. Gökhan Orhan istanbul üniversitesi / metalurji ve malzeme mühendisliği bölümü Ders İçeriği ve Konular 1 Ders içeriğ-amaç/yöntem

Detaylı

Ayrıca, bu kitapta sunulan bilgilerin İnşaat Mühendislerine de meslek yaşamları boyunca yararlı olacağı umulmaktadır.

Ayrıca, bu kitapta sunulan bilgilerin İnşaat Mühendislerine de meslek yaşamları boyunca yararlı olacağı umulmaktadır. Önsöz Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü, İNŞ 2023 Yapı Malzemesi I (3+0) dersinde kullanılmak üzere hazırlanan bu kitap, İNŞ 2024 Yapı Malzemesi II dersinde kullanılan

Detaylı

Retrogresyon İşleminin 7075 Alüminyum Alaşımının Aşınma Davranışına Etkisi

Retrogresyon İşleminin 7075 Alüminyum Alaşımının Aşınma Davranışına Etkisi 6 th International Advanced Technologies Symposium (IATS 11), 16-1 May 2011, Elazığ, Turkey Retrogresyon İşleminin 707 Alüminyum Alaşımının Aşınma Davranışına Etkisi H. Durmuş 1, R.O. Uzun 2, S. Şahin

Detaylı

Kompozit Malzemeler Metal Matrisli Kompozitler

Kompozit Malzemeler Metal Matrisli Kompozitler Kompozit Malzemeler Metal Matrisli Kompozitler Metal Matrisli Kompozitler Ticari olarak kullanılan önemli metal matris malzemeleri: Alüminyum alaşımları Magnezyum alaşımları Titanyum alaşımları Nikel esaslı

Detaylı

MALZEME BİLGİSİ DERS 7 DR. FATİH AY.

MALZEME BİLGİSİ DERS 7 DR. FATİH AY. MALZEME BİLGİSİ DERS 7 DR. FATİH AY www.fatihay.net fatihay@fatihay.net GEÇEN HAFTA KIRILMANIN TEMELLERİ KIRILMA ÇEŞİTLERİ KIRILMA TOKLUĞU YORULMA S-N EĞRİSİ SÜRÜNME GİRİŞ Basınç (atm) Katı Sıvı Buhar

Detaylı

ÜRÜN KATALOĞU BM TEKNİK

ÜRÜN KATALOĞU BM TEKNİK TR ÜRÜN KATALOĞU BM TEKNİK HAKKIMIZDA Bm Lazer olarak sektörde edindiğimiz tecrübe ile siz değerli müşterilerimize daha kaliteli, güvenilir ve sürdürülebilir hizmet ulaştırmayı hedefliyoruz. 2009 yılından

Detaylı

HİDRODİNAMİK KAYMALI YATAKLARIN TRİBOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN TAYİNİ

HİDRODİNAMİK KAYMALI YATAKLARIN TRİBOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN TAYİNİ HİDRODİNAMİK KAYMALI YATAKLARIN TRİBOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN TAYİNİ Hazırlayanlar: Doç.Dr. Gültekin KARADERE 1. Amaç Bu deneyde bir hidrodinamik kaymalı yatak burcu için sıcaklık, hız ve basınç parametrelerinin

Detaylı

KALAY ve ALAŞIMLARI 1

KALAY ve ALAŞIMLARI 1 1 . Tablo 10. Kalayın bazı mekanik ve fiziksel özellikleri Özgül ağırlık -Sn -Sn 7.30 5.75 Akma mukavemeti [Mpa] 1.5 Çekme mukavemeti [Mpa] 1.5 % uzama 50 Ergime sıcaklığı [ C] 232 Isıl genleşme katsayısı

Detaylı

MMT113 Endüstriyel Malzemeler 11 Kompozit Malzemeler. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2014-2015 Güz Yarıyılı

MMT113 Endüstriyel Malzemeler 11 Kompozit Malzemeler. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2014-2015 Güz Yarıyılı MMT113 Endüstriyel Malzemeler 11 Kompozit Malzemeler Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2014-2015 Güz Yarıyılı KOMPOZİT MALZEME TAKVİYE + MATRİKS Kompozit malzemeler 2 Kompozit malzemeler iki yada daha fazla bileşenden

Detaylı

İÇİNDEKİLER 1. Bölüm GİRİŞ 2. Bölüm TASARIMDA MALZEME

İÇİNDEKİLER 1. Bölüm GİRİŞ 2. Bölüm TASARIMDA MALZEME İÇİNDEKİLER 1. Bölüm GİRİŞ 1.1. Tasarım... 1 1.2. Makine Tasarımı... 2 1.3. Tasarım Fazları... 2 1.4. Tasarım Faktörleri... 3 1.5. Birimler... 3 1.6. Toleranslar ve Geçmeler... 3 Problemler... 20 2. Bölüm

Detaylı

BARTIN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ

BARTIN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BARTIN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ MALZEME LABORATUARI I DERSİ SERTLİK DENEY FÖYÜ SERTLİK TESTLERİ Sertlik Nedir? Basite indirgendiğinde oldukça kolay tanımlanan

Detaylı

KAYMALI YATAKLAR II: Radyal Kaymalı Yataklar

KAYMALI YATAKLAR II: Radyal Kaymalı Yataklar KAYMALI YATAKLAR II: Radyal Prof. Dr. İrfan KAYMAZ Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü Giriş Bu bölüm sonunda öğreneceğiniz konular: Radyal yataklama türleri Sommerfield Sayısı Sonsuz Genişlikte

Detaylı

BÖLÜM#5: KESİCİ TAKIMLARDA AŞINMA MEKANİZMALARI

BÖLÜM#5: KESİCİ TAKIMLARDA AŞINMA MEKANİZMALARI BÖLÜM#5: KESİCİ TAKIMLARDA AŞINMA MEKANİZMALARI Kesici Takımlarda Aşınma Mekanizmaları Aşınma, kesicinin temas yüzeylerinde meydana gelen malzeme kaybı olarak ifade edilir. Kesici Takımlarda Aşınma Mekanizmaları

Detaylı

TERMOKİMYASAL YÜZEY KAPLAMA (BORLAMA)

TERMOKİMYASAL YÜZEY KAPLAMA (BORLAMA) TERMOKİMYASAL YÜZEY KAPLAMA (BORLAMA) Deneyin Amacı: Demir esaslı bir malzemenin borlanması ve borlama işlemi sonrası malzemenin yüzeyinde oluşan borür tabakasının metalografik açıdan incelenmesi. Teorik

Detaylı

Bölüm 11: Uygulamalar ve Metal Alaşımların İşlenmesi

Bölüm 11: Uygulamalar ve Metal Alaşımların İşlenmesi Bölüm 11: Uygulamalar ve Metal Alaşımların İşlenmesi Metal alaşımlar nasıl sınıflandırılır ve genel uygulama alanları nedir? Metallerin genel üretim teknikleri nelerdir? Demir esalı olan ve olmayan alaşımlarda

Detaylı

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.teknolojikarastirmalar.org ISSN:134-4141 Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi 26 (3) 2-31 TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR Makale Toz Metalurjisi Yöntemi İle Üretilen Fe-C-Mo-FeCr Kompozitinin Adhesiv Aşınma

Detaylı

MMT310 Malzemelerin Mekanik Davranışı 2 Mukavemet ve deformasyon özelliklerinin belirlenmesi - Basma ve sertlik deneyleri

MMT310 Malzemelerin Mekanik Davranışı 2 Mukavemet ve deformasyon özelliklerinin belirlenmesi - Basma ve sertlik deneyleri MMT310 Malzemelerin Mekanik Davranışı 2 Mukavemet ve deformasyon özelliklerinin belirlenmesi - Basma ve sertlik deneyleri Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2011-2012 Bahar Yarıyılı 2. Mukavemet ve deformasyon

Detaylı

Çinko-Alüminyum esaslı ZA-12 alaşımının mikroyapı ve darbe dayanımına bor elementinin etkisi

Çinko-Alüminyum esaslı ZA-12 alaşımının mikroyapı ve darbe dayanımına bor elementinin etkisi Araştırma Makalesi BAUN Fen Bil. Enst. Dergisi, 20(1), 243-249, (2018) DOI: 10.25092/baunfbed.370595 J. BAUN Inst. Sci. Technol., 20(1), 243-249, (2018) Çinko-Alüminyum esaslı ZA-12 alaşımının mikroyapı

Detaylı

MALZEME SEÇİMİNİN ÖNEMİ VE MÜHENDİSLİK MALZEMELERİ. Doç.Dr. Salim ŞAHİN

MALZEME SEÇİMİNİN ÖNEMİ VE MÜHENDİSLİK MALZEMELERİ. Doç.Dr. Salim ŞAHİN MALZEME SEÇİMİNİN ÖNEMİ VE MÜHENDİSLİK MALZEMELERİ Doç.Dr. Salim ŞAHİN MALZEME SEÇİMİNİN ÖNEMİ Günümüzde 70.000 demir esaslı malzeme (özellikle çelik) olmak üzere 100.000 den fazla kullanılan geniş bir

Detaylı

ÇÖKELME SERTLEŞMESİ (YAŞLANMA) DENEYİ

ÇÖKELME SERTLEŞMESİ (YAŞLANMA) DENEYİ 1. DENEYİN AMACI: Alüminyum alaşımlarında çökelme sertleşmesinin (yaşlanma) mekanik özelliklere etkisinin incelenmesi ve sertleşme mekanizmasının öğrenilmesi. 2. TEORİK BİLGİ Çökelme sertleşmesi terimi,

Detaylı

Döküm Prensipleri. Yard.Doç.Dr. Derya Dışpınar. İstanbul Üniversitesi

Döküm Prensipleri. Yard.Doç.Dr. Derya Dışpınar. İstanbul Üniversitesi Döküm Prensipleri Yard.Doç.Dr. Derya Dışpınar BeslemeKriterleri Darcy Kanunu DökümdeDarcy Kanunu KRİTİK KATI ORANI Alaşım Kritik KatıOranı Çelikler % 35 50 Alaşımlı çelikler % 45 Alüminyum alaşımları

Detaylı

MALZEME BİLGİSİ DERS 2 DR. FATİH AY. www.fatihay.net fatihay@fatihay.net

MALZEME BİLGİSİ DERS 2 DR. FATİH AY. www.fatihay.net fatihay@fatihay.net MALZEME BİLGİSİ DERS 2 DR. FATİH AY www.fatihay.net fatihay@fatihay.net DERSİN AMACI: Malzeme Biliminde temel kavramları tanıtmak ÖĞRENECEKLERİNİZ: Malzeme yapısı Yapının özelliklere olan etkisi Malzemenin

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ VE YAYINLAR

ÖZGEÇMİŞ VE YAYINLAR ÖZGEÇMİŞ VE YAYINLAR Yrd. Doç. Dr. Afşın Alper CERİT AKADEMİK GEÇMİŞİ Aksaray Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü İmalat ve Konstrüksiyon Anabilim Dalı Adana Yolu Üzeri E-90 Karayolu

Detaylı

BA KENT ÜNİVERSİTESİ. Malzemeler genel olarak 4 ana sınıfa ayrılabilirler: 1. Metaller, 2. Seramikler, 3. Polimerler 4. Kompozitler.

BA KENT ÜNİVERSİTESİ. Malzemeler genel olarak 4 ana sınıfa ayrılabilirler: 1. Metaller, 2. Seramikler, 3. Polimerler 4. Kompozitler. MALZEMELER VE GERĐLMELER Malzeme Bilimi mühendisliğin temel ve en önemli konularından birisidir. Malzeme teknolojisindeki gelişim tüm mühendislik dallarını doğrudan veya dolaylı olarak etkilemektedir.

Detaylı

Sentes-BIR Hakkında. Sentes-BIR metallerin birleştirmeleri ve kaplamaları konusunda çözümler üreten malzeme teknolojileri firmasıdır.

Sentes-BIR Hakkında. Sentes-BIR metallerin birleştirmeleri ve kaplamaları konusunda çözümler üreten malzeme teknolojileri firmasıdır. Sentes-BIR Hakkında Sentes-BIR metallerin birleştirmeleri ve kaplamaları konusunda çözümler üreten malzeme teknolojileri firmasıdır. Çalışan sayısı 80 İhracat > %50 Üretim Programı Sert Lehimleme Alaşımları

Detaylı

BMM 205 Malzeme Biliminin Temelleri

BMM 205 Malzeme Biliminin Temelleri BMM 205 Malzeme Biliminin Temelleri Faz Diyagramları Dr. Ersin Emre Ören Biyomedikal Mühendisliği Bölümü Malzeme Bilimi ve Nanoteknoloji Mühendisliği Bölümü TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Ankara

Detaylı

İNTERMETALİK MALZEMELER. Doç. Dr. Özkan ÖZDEMİR (DERS NOTLARI-4)

İNTERMETALİK MALZEMELER. Doç. Dr. Özkan ÖZDEMİR (DERS NOTLARI-4) İNTERMETALİK MALZEMELER (DERS NOTLARI-4) Doç. Dr. Özkan ÖZDEMİR BERİLYUM: Kimyasal özellikler bakımından alüminyuma benzer. Periyodik çizelgenin II A grubunun birinci elementidir ve metallere özgü özelliklerin

Detaylı

DENEYİN ADI: Kum ve Metal Kalıba Döküm Deneyi. AMACI: Döküm yoluyla şekillendirme işleminin öğrenilmesi.

DENEYİN ADI: Kum ve Metal Kalıba Döküm Deneyi. AMACI: Döküm yoluyla şekillendirme işleminin öğrenilmesi. DENEYİN ADI: Kum ve Metal Kalıba Döküm Deneyi AMACI: Döküm yoluyla şekillendirme işleminin öğrenilmesi. TEORİK BİLGİ: Metalik malzemelerin dökümü, istenen bir şekli elde etmek için, seçilen metal veya

Detaylı

Prof. Dr. Yusuf ÖZÇATALBAŞ. Malzeme Seçimi/ 1

Prof. Dr. Yusuf ÖZÇATALBAŞ. Malzeme Seçimi/ 1 Prof. Dr. Yusuf ÖZÇATALBAŞ Malzeme Seçimi/ 1 *Selection and use of engineering materials / J.A. Charles, F.A.A. Crane, J.A.G. Furness *Engineering materials : properties and selection / Kenneth G. Budinksi

Detaylı

KOROZYON. Teorik Bilgi

KOROZYON. Teorik Bilgi KOROZYON Korozyon, metalik malzemelerin içinde bulundukları ortamla reaksiyona girmeleri sonucu, dışardan enerji vermeye gerek olmadan, doğal olarak meydan gelen olaydır. Metallerin büyük bir kısmı su

Detaylı

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ CU VE FE ESASLI T/M YATAK MALZEMELERİNİN AŞINMA ÖZELLİKLERİNİN DENEYSEL İNCELENMESİ SERKAN ÖZÇELİK YÜKSEK LİSANS TEZİ MAKİNA ANABİLİM DALI KONYA, 2007 ii

Detaylı

2015-2016 Eğitim Öğretim Yılı Güz ve Bahar Dönemi Muhtemel Bitirme Çalışması Konuları. Tasarım Projesi Konusu Bitirme Çalışması Konusu Özel Koşullar

2015-2016 Eğitim Öğretim Yılı Güz ve Bahar Dönemi Muhtemel Bitirme Çalışması Konuları. Tasarım Projesi Konusu Bitirme Çalışması Konusu Özel Koşullar 2015-2016 Eğitim Öğretim Yılı Güz ve Bahar Dönemi Muhtemel Bitirme Çalışması Konuları Proje No Tasarım Projesi Konusu Bitirme Çalışması Konusu Özel Koşullar 1 Soğuk spray kaplama düzeneğinin tasarlanması

Detaylı

Assistant Professor Dr. Mehmet UZKUT

Assistant Professor Dr. Mehmet UZKUT Assistant Professor Dr. Mehmet UZKUT EDUCATION Degree University Programme-Department-Institute Years Bachelor s Dokuz Eylül Universi ty Mechanical Engineering 989 Master s Celal Bayar University Mechanical

Detaylı

Doç.Dr.Salim ŞAHİN YORULMA VE AŞINMA

Doç.Dr.Salim ŞAHİN YORULMA VE AŞINMA Doç.Dr.Salim ŞAHİN YORULMA VE AŞINMA YORULMA Yorulma; bir malzemenin değişken yükler altında, statik dayanımının altındaki zorlamalarda ilerlemeli hasara uğramasıdır. Malzeme dereceli olarak arttırılan

Detaylı

AN INVESTIGATION OF DRY SLIDE BEHAVIORS OF Cu/Ni 3 Al METAL MATRIX COMPOSITE

AN INVESTIGATION OF DRY SLIDE BEHAVIORS OF Cu/Ni 3 Al METAL MATRIX COMPOSITE 5. Uluslar arası İleri Teknolojiler Sempozyumu (İATS 09), 13-15 Mayıs 2009, Karabük, Türkiye Cu/Nİ 3 Al METAL MATRİSLİ KOMPOZİTİN KURU KAYMA AŞINMA DAVRANIŞLARININ ARAŞTIRILMASI AN INVESTIGATION OF DRY

Detaylı

Faz dönüşümleri: mikroyapı oluşumu, faz dönüşüm kinetiği

Faz dönüşümleri: mikroyapı oluşumu, faz dönüşüm kinetiği Faz dönüşümleri: mikroyapı oluşumu, faz dönüşüm kinetiği Faz dönüşümleri 1. Basit ve yayınma esaslı dönüşümler: Faz sayısını ve fazların kimyasal bileşimini değiştirmeyen basit ve yayınma esaslı ölçümler.

Detaylı

Çelik Hasır Kaynak Elektrotları

Çelik Hasır Kaynak Elektrotları CUPRAL 5M CUPRAL 12M Çelik Hasır Kaynak Elektrotları Malzeme Adı, EN Malzeme Numarası, EN Malzeme Numarası, DIN Malzeme Numarası,ASTM Cr Zr Co Ni Be Al Sİ Fe Mn Diğerleri Cu Sertlik (HB) Çekme Dayanımı

Detaylı

CALLİSTER FAZ DÖNÜŞÜMLERİ

CALLİSTER FAZ DÖNÜŞÜMLERİ CALLİSTER FAZ DÖNÜŞÜMLERİ Faz dönüşümlerinin çoğu ani olarak gerçekleşmediğinden, reaksiyon gelişiminin zamana bağlı, yani dönüşüm hızına bağlı olarak gelişen yapısal özelliklerini dikkate almak gerekir.

Detaylı

MMM291 MALZEME BİLİMİ

MMM291 MALZEME BİLİMİ MMM291 MALZEME BİLİMİ Ofis Saatleri: Perşembe 14:00 16:00 ayse.kalemtas@btu.edu.tr, akalemtas@gmail.com Bursa Teknik Üniversitesi, Doğa Bilimleri, Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi, Metalurji ve Malzeme

Detaylı

ALUMİNYUM ALA IMLARI

ALUMİNYUM ALA IMLARI ALUMİNYUM ALA IMLARI ALUMİNYUM VE ALA IMLARI Alüminyum ve alüminyum alaşımları en çok kullanılan demir dışı metaldir. Aluminyum alaşımları:alaşımlama (Cu, Mg, Si, Mn,Zn ve Li) ile dayanımları artırılır.

Detaylı

METALİK MALZEMELERİN GENEL KARAKTERİSTİKLERİ BAHAR 2010

METALİK MALZEMELERİN GENEL KARAKTERİSTİKLERİ BAHAR 2010 METALİK MALZEMELERİN GENEL KARAKTERİSTİKLERİ BAHAR 2010 WEBSİTE www2.aku.edu.tr/~hitit Dersler İÇERİK Metalik Malzemelerin Genel Karakteristiklerİ Denge diyagramları Ergitme ve döküm Dökme demir ve çelikler

Detaylı

MALZEME BİLİMİ. Malzeme Bilimine Giriş

MALZEME BİLİMİ. Malzeme Bilimine Giriş MALZEME BİLİMİ Malzeme Bilimine Giriş Uygarlığın başlangıcından beri malzemeler enerji ile birlikte insanın yaşama standardını yükseltmek için kullanılmıştır. İlk uygarlıklar geliştirdikleri malzemelerin

Detaylı

WEAR BEHAVIOURS OF ALLOYED WITH Pb-Sn-Cu-ZrO 2 CRANK SHAFT MAIN BEARING MANUFACTURED BY POWDER SPRAYING PROCESS

WEAR BEHAVIOURS OF ALLOYED WITH Pb-Sn-Cu-ZrO 2 CRANK SHAFT MAIN BEARING MANUFACTURED BY POWDER SPRAYING PROCESS ISSN:1306-3111 e-journal of New World Sciences Academy 2009, Volume: 4, Number: 2, Article Number: 2A0020 TECHNOLOGICAL APPLIED SCIENCES Received: September 2008 Accepted: March 2009 Series : 2A ISSN :

Detaylı

7075 SERĠSĠ ALAġIMLARIN GENEL ÜRETĠM YÖNTEMLERĠ

7075 SERĠSĠ ALAġIMLARIN GENEL ÜRETĠM YÖNTEMLERĠ 7075 SERĠSĠ ALAġIMLARIN GENEL ÜRETĠM YÖNTEMLERĠ 1 7075 SERĠSĠ ALAġIMLARIN KULLANIM ALANI 7075 AlaĢımı Hava taģıtları baģta olmak üzere 2 yüksek Dayanım/Yoğunluk oranı gerektiren birçok alanda kullanılmaktadır.

Detaylı

Faz dönüşümünün gelişmesi, çekirdeklenme ve büyüme olarak adlandırılan iki farklı safhada meydana gelir.

Faz dönüşümünün gelişmesi, çekirdeklenme ve büyüme olarak adlandırılan iki farklı safhada meydana gelir. 1 Faz dönüşümlerinin çoğu ani olarak gerçekleşmediğinden, reaksiyon gelişiminin zamana bağlı, yani dönüşüm hızına bağlı olarak gelişen yapısal özelliklerini dikkate almak gerekir. Malzemelerin, özellikle

Detaylı

şeklinde, katı ( ) fazın ağırlık oranı ise; şeklinde hesaplanır.

şeklinde, katı ( ) fazın ağırlık oranı ise; şeklinde hesaplanır. FAZ DİYAGRAMLARI Malzeme özellikleri görmüş oldukları termomekanik işlemlerin sonucunda oluşan içyapılarına bağlıdır. Faz diyagramları mühendislerin içyapı değişikliği için uygulayacakları ısıl işlemin

Detaylı

MOTOR KONSTRÜKSİYONU-3.HAFTA

MOTOR KONSTRÜKSİYONU-3.HAFTA MOTOR KONSTRÜKSİYONU-3.HAFTA Yrd.Doç.Dr. Alp Tekin ERGENÇ İçten Yanmalı Motor Hareketli Elemanları 1- Piston 2- Perno 3- Segman 4- Krank mili 5- Biyel 6- Kam mili 7- Supaplar Piston A-Görevi: Yanma odası

Detaylı

MalzemelerinMekanik Özellikleri II

MalzemelerinMekanik Özellikleri II MalzemelerinMekanik Özellikleri II Doç.Dr. Derya Dışpınar deryad@istanbul.edu.tr 2014 malzemeler mekanikvefizikseltestler fiziksel testler: mekanik testler: yoğunluk manyetik özellik termal iletkenlik

Detaylı

MALZEME BİLİMİ. 2014-2015 Güz Yarıyılı Kocaeli Üniversitesi Ford Otosan Ġhsaniye Otomotiv MYO. Yrd. Doç. Dr. Egemen Avcu

MALZEME BİLİMİ. 2014-2015 Güz Yarıyılı Kocaeli Üniversitesi Ford Otosan Ġhsaniye Otomotiv MYO. Yrd. Doç. Dr. Egemen Avcu MALZEME BİLİMİ 2014-2015 Güz Yarıyılı Kocaeli Üniversitesi Ford Otosan Ġhsaniye Otomotiv MYO Yrd. Doç. Dr. Egemen Avcu Bilgisi DERSĠN ĠÇERĠĞĠ, KONULAR 1- Malzemelerin tanımı 2- Malzemelerinseçimi 3- Malzemelerin

Detaylı

1 MAKİNE ELEMANLARINDA TEMEL KAVRAMLAR VE BİRİM SİSTEMLERİ

1 MAKİNE ELEMANLARINDA TEMEL KAVRAMLAR VE BİRİM SİSTEMLERİ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 MAKİNE ELEMANLARINDA TEMEL KAVRAMLAR VE BİRİM SİSTEMLERİ 11 1.1. SI Birim Sistemi 12 1.2. Boyut Analizi 16 1.3. Temel Bilgiler 17 1.4.Makine Elemanlarına Giriş 17 1.4.1 Makine

Detaylı

Farklı Metalografik İşlem Yazılımlarının Küresel Grafitli Dökme Demirlerin Küresellik Boyut ve Oran Tayininde Kullanımı

Farklı Metalografik İşlem Yazılımlarının Küresel Grafitli Dökme Demirlerin Küresellik Boyut ve Oran Tayininde Kullanımı Tüdöksad Akademi 10. Uluslararası Döküm Kongresi 25-27 Ekim 2018 Farklı Metalografik İşlem Yazılımlarının Küresel Grafitli Dökme Demirlerin Küresellik Boyut ve Oran Tayininde Kullanımı Erdem FERİK* Eren

Detaylı