Genel Hatları ile Çerçeve AnlaĢma (2005) 5303 Sayılı Kanun. Türkiye-Avrupa Birliği Çerçeve AnlaĢması Genel Tebliğleri

Transkript

1 Genel Hatları ile Çerçeve AnlaĢma (2005) 5303 Sayılı Kanun Türkiye-Avrupa Birliği Çerçeve AnlaĢması Genel Tebliğleri 1

2 Genel Hatları ile Çerçeve AnlaĢma Katma Değer Vergisi Özel Tüketim Vergisi Gelir ve Kurumlar Vergisi Damga Vergisi Veraset ve Ġntikal Vergisi Gümrük Vergisi 2

3 Genel Hatları ile Çerçeve AnlaĢma 5303 Sayılı Kanunla Onaylanması Uygun Bulunan Çerçeve AnlaĢma ve Bununla Ġlgili Genel Tebliğlerin Durumu Çerçeve AnlaĢma kapsamındaki iģ ve iģlemler halen olduğu gibi devam edecektir. Bu AnlaĢma kapsamındaki sözleģmeler, AnlaĢma hükümlerine göre iģlem görecektir. Çerçeve AnlaĢma ile IPA Çerçeve AnlaĢmasının karıģtırılmaması çok önemlidir. 3

4 Genel Hatları ile Çerçeve AnlaĢma Çerçeve AnlaĢma- IPA Çerçeve AnlaĢması Farklar 1- IPA Çerçeve AnlaĢmasında KDV sertifikası baģvurusu yapılacak makamlar değiģmiģtir. (SözleĢme makamının yurt içinde ve dıģında olması ve sözleģme tutarına göre ayrıma gidilmiģtir. 2- IPA Çerçeve AnlaĢmasına Motorlu TaĢıtlar Vergisi ve Özel ĠletiĢim Vergisi Ġstisnaları dahil edilmiģtir. Damga Vergisi muafiyetinin kapsamı geniģletilmiģtir. 3- SözleĢme Makamlarına ve AT Yüklenicisine çeģitli yükümlülük ve sorumluluklar getirilmiģtir 4

5 Farklar (2) 4- Düzenlenmesi gereken bildirim, dilekçe örneklerine tebliğ ekinde yer verilmiştir. 5- Konsorsiyum ortaklarının KDV istisna sertifikasından nasıl faydalanacağı düzenlenmiştir. 6- Tanımlar değiştirilmiştir. Yararlanıcı yerine Hibe yararlanıcısı ; Hibe sözleşmeleri için Hibe yararlanıcısı Konumunda olan AT yüklenicisi

6 6

7 Genel Hatları ile IPA Çerçeve AnlaĢma(2008) 5824 Sayılı Kanun IPA Çerçeve AnlaĢması Genel Tebliğleri 7

8 SÖZLEġME MAKAMLARI 8

9 Genel Hatları ile IPA Çerçeve AnlaĢma IPA Çerçeve AnlaĢması Tanımlar Hibe Yararlanıcısı: AT sözleşmesi kapsamında nihai olarak hibeden yararlanan gerçek veya tüzel kişilerdir. (Önceki tebliğde hibe yararlanıcısı yerine yararlanıcı ifadesi vardı. Hibe sözleşmelerinde hibe faydalanıcısı için ise Hibe yararlanıcısı konumunda olan AT yüklenicisi ifadesi kullanılmıştır. 9

10 Genel Hatları ile IPA Çerçeve AnlaĢma AT Yüklenicisi IPA Çerçeve AnlaĢması Tanımlar Örnek: MFĠB, Sosyal Güvenlik Kurumu nun Kapasitesi nin Güçlendirilmesi projesi için ihale açmıģ ve ihaleyi ABC ġirketi kazanmıģtır. Bu tür projeler ticari maksatlı sözleģmelerdir, hibe sözleģmelerinden farklıdır. ABC Şirketi SGK : AT Yüklenicisi : Hibe Yararlanıcısı Hibe Yararlanıcısı Konumunda Olan AT Yüklenicisi Örnek: MFĠB Kayıtlı Ġstihdamın TeĢviki hibe programı kapsamında teklif çağrısına çıkmıģ ve XYZ Belediyesi ile hibe sözleģmesi imzalamıģtır. Bu durumda, XYZ Belediyesi hem proje yürütücüsü hem de hibe yararlanıcısı konumundadır. 10

11 Genel Hatları ile IPA Çerçeve AnlaĢma Tedarikçi XYZ Belediyesinin hibe sözleşmesi kapsamında açmış olduğu ekipman alımı ihalesini C şirketi almıştır. Bu durumda C şirketi düzenleyeceği faturada KDV hesaplamayacak, yüklendiği ancak indiremediği KDV nin iadesini alabilecektir. Ancak bu ekipmanı aldığı alt tedarikçi D şirketi ise KDV hesaplayacaktır. C şirketi Tedarikçi dir. IPA Çerçeve AnlaĢması Tanımlar

12

13 13

14 Katma Değer Vergisi Ġstisna Uygulaması AT SÖZLEġMESĠ KAPSAMINDA AT YÜKLENĠCĠSĠ TARAFINDAN TESLĠM EDĠLEN KATMA DEĞER VERGĠSĠNDEN ĠSTĠSNADIR. (Tam istisna mahiyetindedir) 14

15 15

16 16

17 KDV ĠADESĠ AT YÜKLENĠCĠSĠNE KDV ĠADESĠ TEDARĠKÇĠLERE KDV ĠADESĠ KDV Mükellefi Olan AT Yüklenicisine KDV Ġadesi KDV Mükellefi Olmayan AT Yüklenicisine KDV Ġadesi 17

18 AT Yüklenicilerine KDV Ġadesi (1) KDV MÜKELLEFĠ AT YÜKLENĠCĠSĠNE KDV ĠADESĠ Süresi Devam Eden AT SözleĢmeleri Kapsamındaki KDV Ġadesi Süresi Sona Eren AT SözleĢmeleri Kapsamındaki KDV Ġadesi Ġade için AT Yüklenicisi, KDV Ġstisna Sertifikası aldığı Vergi Dairesi Müdürlüğüne BaĢvuracak. Öncelikle KDV Ġstisna Sertifikası baģvurusu yapılacak. Uygun bulunması halinde, sertifika verilmeyecek ancak, AT Yüklenicisine bir özelge verilecek. Bu özelge ile iade talebinde bulunulabilecek 18

19 AT Yüklenicilerine KDV Ġadesi (2) KDV MÜKELLEFĠ OLMAYAN AT YÜKLENĠCĠSĠNE KDV ĠADESĠ Süresi Devam Eden AT SözleĢmeleri Kapsamındaki KDV Ġadesi Süresi Sona Eren AT SözleĢmeleri Kapsamındaki KDV Ġadesi Ġade için AT Yüklenicisi, KDV Ġstisna Sertifikası aldığı Vergi Dairesi Müdürlüğüne BaĢvuracak. Sertifikanın GĠB den alınması durumunda ise; öncelikle GĠB e baģvurulup, BaĢkanlıkca kendisine bildirilen vergi dairesi müdürlüğüne iade baģvurusu yapılacak. Öncelikle KDV Ġstisna Sertifikası baģvurusu yapılacak. Uygun bulunması halinde, sertifika verilmeyecek ancak, AT Yüklenicisine bir özelge verilecek. Bu özelge ile iade talebinde bulunulabilecek 19

20 Ġade BaĢvurusunda Ġbraz Edilecek Belgeler KDV Mükellefi Olan AT Yüklenicisinden Ġstenilen Belgeler 1) İade talep dilekçesi, 2) İndirilecek katma değer vergisi listesi (AT SözleĢmesi kapsamında yapılan faaliyetler ve dıģındakiler için ayrı ayrı), 3) Katma Değer Vergisi İstisna Sertifikasının bir örneği, 4) AT Sözleşmesi kapsamındaki mal alım/satımı ile hizmet sunumu ve işlere ilişkin fatura veya benzeri belgelerin aslı veya fotokopileri, 5) Yüklenilen katma değer vergisi tablosu, KDV Mükellefi Olmayan AT Yüklenicisinden Ġstenilen Belgeler 1) İade talep dilekçesi, 2) SözleĢme Makamı tarafından onaylanmış yüklenilen KDV tablosu (Sözleşme Makamı yurt dışında ise; YMM Raporuna dayalı onay yapılacak) 3) Mal ve hizmet alımları ile yaptırılan işlere ilişkin fatura ve benzeri belgelerin aslı veya onaylı örnekleri, 4) Sözleşme Makamı tarafından, kendisine ibraz edilen fatura ve benzeri belgeler karşılığında yapılan ödemelere ilişkin makbuzların (banka dekontu dâhil) aslı veya onaylı fotokopisi, 5) GİB veya Vergi Dairesi Başkanlığınca iade ile ilgili verilen özelge örneği veya KDV İstisna Sertifikasının onaylı fotokopisi, 6) KDV den başka bir vergi türünden mükellefiyet kaydı bulunması halinde, bu vergi türünden dolayı borcu olup olmadığına dair ilgili vergi dairesinden alınan yazı. 20

21 Tedarikçilere KDV Ġadesi (1) AT SÖZLEġMESĠ KAPSAMINDA AT YÜKLENĠCĠSĠNE MAL TESLĠM EDEN VEYA HĠZMET SUNAN VEYA Ġġ YAPAN TEDARĠKÇĠ, DĠĞER ĠġLEMLERĠ ĠÇĠN TAHSĠL ETTĠĞĠ KATMA DEĞER VERGĠSĠNDEN ĠNDĠRĠM VE ĠADE HAKKINA SAHĠPTĠR. 21

22 Ġade BaĢvurusunda Ġbraz Edilecek Belgeler 1) Ġade talep dilekçesi, 2) Ġndirilecek katma değer vergisi listesi (AT SözleĢmesi kapsamında yapılan faaliyetler ve dıģındakiler için ayrı ayrı), 3) Katma Değer Vergisi Ġstisna Sertifikasının bir örneği (Mal veya hizmet tedarik edilen AT Yüklenicisine ait olan) 4) AT SözleĢmesi kapsamındaki mal alım/satımı ile hizmet sunumu ve iģlere iliģkin fatura veya benzeri belgelerin aslı veya fotokopileri, 5) Fatura veya benzeri belgedeki tutarda TL nin aģılması durumunda, AT Yüklenicisi ile yaptığı tedarik sözleģmesinin, onaylı örneği. 5) Yüklenilen katma değer vergisi tablosu, 22

23 KDV mükellefiyeti olmayan AT Yüklenicisine, öncelikle hiçbir vergi türünden mükellefiyet kaydı bulunmaması halinde; potansiyel bir vergi numarası verilecektir. KDV mükellefi olan AT yüklenicilerinin ve tedarikçilerin iade talepleri bağlı oldukları vergi dairesi müdürlüğü tarafından değerlendirilecektir Eğer KDV dıģında baģka vergi türünden mükellefiyet kaydı varsa, bu vergi kimlik numarasından iade dilekçesi kabul edilecektir. Yetkili vergi dairesi müdürlüğü, AT yüklenicisinin iade talebini, gerekli incelemeleri yaptıktan sonra, nakden veya mahsuben yerine getirecektir. Nakden veya mahsuben iade talepleri, 84 Seri No lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği nin mal ihracından doğan katma değer vergisinin iadesindeki esaslar çerçevesinde azami 10 gün içinde sonuçlandırılacaktır. 23

24 Ġade için Yeminli Mali MüĢavir Tasdik Raporu ibraz edilen durumlarda mal ihracı için öngörülen limitler geçerli olacaktır. AT SözleĢmesinde yer alan bedeli aģan harcamalara ait KDV ile AT Yüklenicisi tarafından AT sözleģmesi kapsamında ödenen ve SözleĢme Makamından tahsil edilen KDV, AT Yüklenicisine iade edilemez. Vergi Dairesi Müdürlüğü, IPA Çerçeve Anlaşma kapsamında AT Yüklenicileri ve tedarikçilere yaptığı KDV iadelerine ilişkin olarak hazırlanacak listeyi takvim yılının üçer aylık dönemleri itibari ile ve bu dönemleri takip eden ayın 15. günü akģamına kadar Gelir İdaresi Başkanlığı na göndermekle yükümlüdür. Ayrıca, KDV ödemeksizin mal ve hizmet alan, iģ yaptıran AT Yüklenicisi, ünvanı ve vergi kimlik numarası ile söz konusu mal ve hizmetleri iliģkin bilgilerin yer aldığı (EK-7) tabloyu takvim yılının üçer aylık dönemleri itibariyle bu dönemleri izleyen ayın 25. günü akģamına kadar KDV Ġstisna Sertifikasını aldığı VD. Müdürlüğüne bildirilecek olup, bu bildirimlerin ilgili Müdürlükçe takibi gerekmektedir. 24

25 25

26 Ġthalat ĠĢlemlerinde Vergi Ġstisnası AnlaĢma Hükmü AT YÜKLENĠCĠSĠ ĠTHALAT TABĠ OLMADAN ÜLKEYE GĠRER 26

27 Ġthalat ĠĢlemlerinde Uygulama Gümrük Ġdaresine Nasıl BaĢvurulacak? AT YÜKLENĠCĠSĠ Ġthal Edilecek Mallara ĠliĢkin Onaylı Liste VE Vergi Dairesi Tarafından Düzenlenen KDV Ġstisna Sertifikası Düzenlenen bu listedeki malların AT SözleĢmesi kapsamında olduğunun hibe yararlanıcısına onaylatılması Gümrük Ġdaresine Ġbraz AT Yüklenicisi ve hibe yararlanıcısının aynı olduğu durumlarda; tebliğ eki (EK-1/b) Taahhütnamenin de ibrazı gerekir. 27

28 Ġthalat ĠĢlemlerinde Ġstisna Uygulaması Gümrük Ġdaresince Yapılacaklar Makbuz Düzenleyecek IPA Çerçeve AnlaĢması na atıf yapılarak Gümrük veya Ġthalat vergileri, harçları, KDV, ÖTV Diğer benzeri vergi ve harçlar hesaplanmayacak Gümrük Ġdaresi AT Yüklenicisinin ibraz etmiģ olduğu Ġthal edilecek mallar listesi ve KDV Ġstisna Sertifikası nın birer örneğini muhafaza edecektir 28

29 Ġthalat ĠĢlemlerinde Ġstisna Uygulaması Ġthalat Ġstisnası ile Ġlgili Özellikli Durumlar Ġthalatın idari iģlemlerden kaynaklanan çeģitli sebeplerle (güvenlik, sağlık vb.) AT SözleĢmesi süresinde tamamlanamaması Ġthal edilen malın Garanti süresi içinde ama SözleĢme süresi dıģında tekrar ihracı ve ithali AT SözleĢmesi kapsamında yapılan ithalatın kredili olması ya da kredi kullanımı söz konusu olması (KKDF Kesintisi) KDV Ġstisna Sertifikasının bir baģka gerçek veya tüzel kiģiye devredilmesi mümkün değildir (Genel Hüküm) 29

30 30

31 Özel Tüketim Vergisi Ġstisnası ve Uygulaması AnlaĢma Hükmü AT SÖZLEġMESĠ KAPSAMINDA AT YÜKLENĠCĠSĠ TARAFINDAN TEDARĠK EDĠLEN ÖZEL TÜKETĠM VERGĠSĠNDEN ĠSTĠSNADIR. 31

32 Özel Tüketim Vergisi Ġstisnası ve Uygulaması 32

33 Özel Tüketim Vergisi Ġstisnası ve Uygulaması ÖTV Mükellefi Olmayanlardan Yapılan Alımlarda AT Yüklenicisi, Özel Tüketim Vergisine tabi mallar için baģlangıçta ÖTV ödeyerek alıģ yapacaktır. BaĢlangıç tarihinden itibaren takvim yılının üçer aylık dönemleri itibariyle bu kapsamda satın alınan malların listesi hibe yararlanıcısına onaylattırılarak iade için istenen belgeler arasına eklenecek ÖTV Ġçeren mal alım listesi, SözleĢme Makamı tarafından AT sözleģmesi ile ilgili olarak düzenlenmiģ YMM Raporuna dayanılarak onaylanacaktır. 33

34 Özel Tüketim Vergisi Ġstisnası ve Uygulaması ÖTV Mükellefi Olanlardan Yapılan Alımlarda ÖTV mükelleflerinden temin edilecek mallar için tedarikçi ile tedarik sözleģmesi yapılması ve bu sözleģme konusu malların AT SözleĢmesi kapsamında olduğunun hibe yararlanıcısı tarafından onaylanması halinde ÖTV ödenmeksizin tedarik edilmesi mümkündür. AT Yüklenicisi, AT SözleĢmesi kapsamında ÖTV mükellefinden ÖTV ödeyerek yaptığı alımlar için ÖTV içeren mal alım listesini (EK-10) onaylatıp, iade için istenilen belgeler arasına ekleyecektir. 34

35 ÖTV Ġstis. Yararlanan Araçların Üçüncü KiĢilere Devri ÖTV istisnasından yararlanılarak ilk iktisabı yapılan kayıt ve tescile tabi taģıt araçların AT YÜKLENĠCĠSĠ TARAFINDAN HĠBE YARARLANICISINA ÖTV YOK VERASET YOLU ĠLE ĠNTĠKALLER ÖTV VAR ÜÇÜNCÜ KĠġĠLERE DEVĠR 35

36 36

37 GELĠR VERGĠSĠ MUAFĠYETĠ Çerçeve anlaşmada gelir vergisi yönünden kısıtlı bir muafiyet öngörülmüştür. Yararlanabilmek için; Kazancın AT sözleşmesinden kaynaklanması Türk Vatandaşı olunmaması Türkiye de ikamet edilmemesi İki ülke çifte vergilendirme anlaşmalarının hükümleri uyarınca, Türkiye'de iş yeri veya sabit yerlerinin olmaması Şartları topluca aranılmaktadır.

38 Gelir Vergisi/Ücret AT sözleşmesi kapsamında AT yüklenicisine bağlı olarak hizmet ifa eden ve ücreti AT sözleşmesi bütçesinden ödenen TC vatandaşı olmayan ve Türkiye de ikamet etmeyen AT yüklenicilerine ödenen ücretler gelir vergisine tabi değildir.

39 Kurumlar Vergisi Muafiyeti Çerçeve anlaşmada kurumlar vergisi yönünden kısıtlı bir muafiyet öngörülmüştür. Yararlanabilmek için; Kazancın AT sözleşmesinden kaynaklanması Tüzel kişinin Türkiye de işyeri veya sabit yerinin bulunmaması İki ülke çifte vergilendirme anlaşmalarının hükümleri uyarınca, Türkiye'de iş yeri veya sabit yerlerinin olmaması Şartları topluca aranılmaktadır.

40 40

41 Damga Vergisi ve Harç Ġstisnası ve Uygulaması AnlaĢma Hükmü IPA ÇERÇEVE ANLAġMASI KAPSAMINDAKĠ AT SÖZLEġMELERĠ Damga Vergisi Tescil Harcı EĢ etkili diğer herhangi bir yükümlülüğe tabi değildir. Bu Muafiyet Tedarik SözleĢmeleri hariç, AT sözleģmeleri kapsamındaki iģlemler ve ilgili ödeme emirlerine de uygulanacak 41

42 42

43 Özel ĠletiĢim Vergisi Ġstisnası ve Uygulaması AnlaĢma Hükmü ve Ġstisna Uygulaması IPA ÇERÇEVE ANLAġMASI UYARINCA ĠMZALANAN AT SÖZLEġMELERĠ KAPSAMINDA OLAN VE AT SÖZLEġMESĠ BÜTÇESĠNDEN KARġILANAN ÖZEL ĠLETĠġĠM VERGĠSĠNĠN KONUSUNA GĠREN HARCAMALAR At SözleĢmesinin süresi ile sınırlı olmak üzere, Özel ĠletiĢim Vergisi nden istisnadır. 43

44 44

45 Motorlu TaĢıtlar Vergisi Ġstisnası ve Uygulaması AT SözleĢmesinin süresi içerisinde ödenen Motorlu TaĢıtlar Vergisi, AT sözleģmesinin süresi sona erdikten sonra söz konusu araç hibe yararlanıcısına devredildikten sonra, baģvuru yapılması halinde AT yüklenicisine iade edilecektir. MTV nin Ġadesi için, MTV nin tahsiline yetkili vergi dairesi müdürlüğüne baģvuru lacak olup, MTV nin tahsiline yetkili vergi dairesi müdürlüğünün bulunmadığı durumlarda ise; KDV Ġstisna Sertifikası nın verildiği VD Müd. ne baģvuru yapılacak. Doğrudan GĠB den KDV Ġstisna Sertifikası alan AT Yüklenicileri ise, iade baģvurusu yapılmak istenen ildeki MTV nin tahsiline yetkili vergi dairesi müdürlüğüne baģvuracaktır. MTV nin tahsiline yetkili vergi dairesi bulunmadığı durumlarda ise; bildirilen VD Müd. baģvuru 45 yapılacak.

46 46

47 Sorumluluk 47

48 HĠBENĠN MUHASEBELEġTĠRMESĠ Devlet teşviklerinin muhasebeleştirme yöntemine ilişkin iki genel yaklaşım bulunmaktadır: Teşvikin doğrudan özkaynak olarak kaydedildiği "sermaye yaklaşımı" Teşvikin bir veya daha fazla dönemde gelir kaydedildiği "gelir yaklaşımı" Hangisi doğrudur? İkisi de doğrudur

49 HĠBENĠN MUHASEBELEġTĠRMESĠ Sermaye yaklaģımının dayandığı gerekçeler şunlardır: (a). Bir finansman aracı olan devlet teşvikleri, finanse ettikleri harcama kalemini netleştirmek amacıyla gelir tablosunda gösterilmek yerine, bilanço ile ilişkilendirilmelidir. Geri ödeme beklenmediğinden dolayı söz konusu teşvikler doğrudan özkaynak olarak kaydedilmelidir ve (b). Kazanılmış bir gelir olmamaları, aksine herhangi bir maliyeti olmaksızın devlet tarafından sağlanan bir teşviki temsil etmeleri nedeniyle, devlet teşviklerine gelir tablosunda yer verilmemelidir.

50 HĠBENĠN MUHASEBELEġTĠRMESĠ Gelir yaklaģımının dayandığı gerekçeler ise şunlardır: (a). Devlet teşvikleri, hissedarlar dışındaki bir kaynaktan elde edilmiş olmaları nedeniyle, doğrudan özkaynak olarak kaydedilmemeli, fakat uygun dönemlerde gelir olarak finansal tablolara yansıtılmalıdır; (b). Devlet teşvikleri nadiren karşılıksızdır. İşletmeler koşullara uymakla ve önceden konan yükümlülüklerini yerine getirmekle teşvikleri kazanır. Bu nedenle bu teşvikler gelir kaydedilmeli ve teşviklerle karşılanması amaçlanan ilgili giderlerle eşleştirilmelidir; ve (c). Gelir vergisi ve diğer vergilerin gelir tablosunda gelirden düşülüyor olması göz önüne alındığında, mali politikaların bir uzantısı olan devlet teşvikleri de gelir tablosu ile ilişkilendirilmelidir.

51 HĠBENĠN MUHASEBELEġTĠRMESĠ Maliye Bakanlığı nın TÜRMOB un talebine karşılık verdiği görüş yazısında AB Hibeleri kullanan KOBİ lerin gelir yaklaşımına uygun olarak muhasebeleştirme işlemlerini yapmalarının uygun olacağı belirtilmiştir. Maliye Bakanlığı tarih ve B GIB / sayılı görüş yazısı TÜRMOB Gelen evrak tarihi:11/02/2008 sayısı:2319..