Harran Üniversitesi Kısa tarihi

Transkript

1 Harran Üniversitesi Kısa tarihi 1976 : Şanlıurfa Meslek Yüksek Okulu Kuruldu 1978: Dicle Üniversitesi ne bağlı Ziraat Fakültesi, 1984: Dicle Üniversitesi ne bağlı Mühendislik Fakültesi (İnşaat Mühendisliği Bölümü) kuruldu 1988: Gaziantep Üniversitesi ne bağlı İlahiyat Fakültesi kuruldu. Bu birimler tarih ve 3837 sayılı kanunla Harran Üniversitesine bağlanmıştır Kuruluş Kanunuda : 1. Fen-Edebiyat, 2. Tıp Fakültesi, 3. Şanlıurfa Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, 4. Sosyal, Fen ve Sağlık Bilimleri Enstitüleri yer almıştır.

2 Harran Üniversitesi

3 Harran Üniversitesi

4 Harran Üniversitesi

5 Maden Sahaları Atıksularının Arıtımı: Asidik Maden Sızıntı Sularının Arıtımında Sülfat İndirgeme ve Metal Geri Kazanımı Deniz UÇAR Çevre Mühendisliği Bölümü Harran Üniversitesi 13. Uluslararası geri dönüşüm çevre teknolojileri ve atık yönetimi fuarı Mart, 2017

6 Asidik Maden Sızıntı Suları Hava ve suyun kükürt içeren mineraller ile teması ile oluşur Su Enayi Altını Yalancı Altın Pyrite (Fool's Gold) Oksijen Asidik Maden Sızıntı Suları (AMS)

7 Asidik Maden Sızıntı Suları

8 Asidik Maden Sızıntı Suları Peters Creek su havzası - ABD

9 Asidik Maden Sızıntı Suları Çan (Çanakkale) Havzası Yücel ve Baba, Mavi Gezegen 3013, 18

10 Asidik Maden Sızıntı Suları Hava ve suyun kükürt içeren mineraller ile teması ile oluşur FeS 2 + 7/2 O 2 + H 2 O Fe SO H + FeS Fe H 2 O 5 Fe SO H + Fe 2+ + H + + ¼ O 2 Fe 3+ + ½ H 2 O Fe H 2 O Fe(OH) 3 + 3H + (ph >3.5) Düşük ph ph : 3.4 Metal 391 Fe mg/l 45 Cu mg/l Sülfat 3360 mg/l Parametre Değişim Aralığı (mg/l) Konsantrasyon Debi L/sn ph Toplam Asidite (CaCO 3 ) Fe ±60 Al ±2.95 Mn ±1.72 SO Toplam Askıda Katılar Cu 44.91±2.75 KOI <30

11 Asidik Maden Sızıntı Suları Çevresel Etkileri ph Etkileri Toksik Etkiler Renk Düşük ph ya bağlı ekolojik etkiler Ağır metal toksisitesi Fotosentezin engellenmesi AMS nin ph sı 3 ün üzerine çıktığında tatlı su nötralize eden mineraller ile tepkime. Çözünmüş olan Fe(III) Demir(III) Hidroksit (Sarı çocuk)

12 Asidik Maden Sızıntı Sularının Arıtımı Hidroksit Çökeltim Demir Sülfür Çökeltimi Oksijen, Alkalinite, Sülfür 4Fe 2+ + O 2 + 4H + 4Fe H 2 O 4Fe H 2 O 4Fe(OH) H + ph>3.5 Fe 2+ + H 2 S FeS + 2H +

13 Temperature ( C) Oksidatif İndirgeme Hydroxy salts Hematite (Fe 2 O 3 ) 80 Geothite (FeO(OH)) Fe H 2 O α-feooh + 3H Fe 3+ Ferric hydroxide (Fe(OH) 3 ) ph Fe H 2 O Fe(OH) 3 (Sarı çocuk) + 3 H +

14 Metal Sülfür İndirgemesi + = MS + 2H + Metal Sülfür (H 2 S)

15 Metal Sülfür İndirgemesinin Avantajları Sülfür, geniş bir ph aralığında metaller ile hızlı bir reaksiyon vermektedir. AMS nin içerdiği bazı safsızlıklar (Kenetleme maddeleri) hidroksit çökeltimini zorlaştırabilir. Sülfür çökeltimi böyle durumlar için daha etkindir. Krom türevlerinin çökeltiminde 3 değerlikli krom formuna ulaşılmadan doğrudan uygulanabilir. Metal sülfür çamurları, metal hidroksit çamurlarına nazaran çok daha yoğun ve kararlıdır.

16 Asidik Maden Sızıntı Sularının Arıtımı Biyolojik Kimyasal Aktif Pasif Aktif Pasif Sülfat İndirgeyen Reaktörler Aerobik Sulak Alanlar Kompost Reaktörler Geçirgen Reaktif Bariyerler Paket yataklı demir oksitleyen biyoreaktörler Havalandırma Kireç ilavesi Anoksik kireç yatağından geçirme 1. Oksijen, Alkalinite, 2. Sülfür 4Fe 2+ + O 2 + 4H + 4Fe H 2 O 4Fe H 2 O 4Fe(OH) H + ph>3.5 Fe 2+ + H 2 S FeS + 2H +

17 Sülfat İndirgeyen Biyoreaktörler Düşük ph ph : 3.4 Metal 391 Fe mg/l 45 Cu mg/l Sülfat 3360 mg/l Biyoreaktör SO CH 2 O H 2 S + 2HCO 3 H 2 S + M 2+ MS(s) + 2H + Karışık metal çökeleği Alkalinite Sülfür CH 2 O (Organik Substrat) Etanol, Metanol, Glikoz Gübre, Talaş, Bitki Artıkları

18 Sülfat İndirgeyen Biyoreaktörler

19 Sülfat İndirgeyen Biyoreaktörler

20

21

22 Metal Sülfür Bileşiklerinin ph ya Bağlı Çözünürlük Değerleri Düşük ph ph : 3.4 Metal 391 Fe mg/l 45 Cu mg/l Sülfat 3360 mg/l

23 Düşük ph ph : 3.4 H 2 S <-- N 2 Azot Gazı Metal 391 Fe mg/l 45 Cu mg/l Sülfat HS - HCO 3 - SO CH 2 O H 2 S + 2HCO mg/l Cu 2+ + H 2 S CuS + 2H + S İ B Fe 2+ + HS - FeS + H + Substrat CH 2 O Çıkış

24

25

26 İlginiz için Teşekkür Ederim...