Bir Tünel Macerası...

Transkript

1 Bir Tünel Macerası... Tünel kazma belki de insanlığın inşaat mühendisliği alanındaki ilk uygulaması. Günümüzde gelişen teknoloji ile devasa tüneller yapmak mümkün. Dünyada olduğu gibi Türkiye de de tünel yapımı hızlandı. Türkiye de tünel ve tünelcilik konusunda uzman firmalar, geleceğe kalacak bu yapılarda teknolojinin son nimetlerinden yararlanarak tünelin ucundaki ışığı görüyor. Sayılı tünel firmalarından, 1954 yılından bu yana yaptığı baraj, enerji, içmesuyu ve yol tünelleri ile sektörde önemli bir konumda bulunuyor. Fermanoğlu nun büyüme serüvenini, tünel yapımının ayrıntılarını Fermanoğlu İnşaat tan Mimar Zafer Öner ile görüştük. Fermanoğlu nun Sektördeki Yolculuğu Hareketsiz maddeler cansız gözükse de aslında her şey canlıdır. Şirketlerde soyut ve cansız bir varlık gibi gözükse de, şirketin bünyesindeki çalışanlarla beraber şirket de canlılaşır. Bunun neticesinde ortada mali hayata katkıda bulunan faydalı bir yapı ortaya çıkar. Bizde bu bağlamda canlılığın sürdürülebilirliğini sağlamak için hareketli bir değişim sürecinden geçmekteyiz. Biz Karadeniz menşeili bir firmayız. Memleketimizde çok çeşitli iş kolları yok. Orda var olan insan potansiyelinin kısıtlı imkanlarla yapılan işlerde nüfusun bir kısmına iş imkanı sağlaması göç hareketlerini başlatmıştır. Bu hareket insanlarda sosyal anlamda değişimle birlikte kültürel anlamda da değişim ve dönüşüm başlatmıştır. İşte bu noktada aynı serüveni biz de aile olarak yaşadık. Büyükbabamda o sıkışıklıkta kendini farklı bir yere atarak bir değişim süreci başlatmış oldu. 000

2 anbarapor 04/11 129

3 Bizim yoğun şekilde yapımında heyecanla yer aldığımız iş kolları Tünel (otoyoltren yolu-metro-hes), madencilik, şevli kazılar, zemin destekleme gibi spesiyal olarak yapımını gerçekleştirdiğimiz projelerdir. Makine parkımız, teknik ekip ve ekipmanımız bu konularda yeterli ve uzmandır. Her geçen gün; işlerin yoğunluğu ve teknolojinin gelişmesiyle bu ekip ve ekipmanları daha yeni makineler ve ekipler ile bünyemize katıp güçlendirmekteyiz yılında başlayan bu dönüşüm ve çekirdekten madencilik sektöründe yaşanan tecrübeler 1968 yılında Doğuş İnşaat a Doğankent HES de ilk taşeronluk deneyimiyle yeni bir ivme kazanmış, 1980 li yıllarda sırasıyla Palet İnşaata Almus Köklüce HES isale tüneli, ATA İnşaat a Atatürk Barajı Sağ ve Sol sahil Enjeksiyon Tünellerini başarıyla tamamlamıştır. 90 lı yılların ikinci yarısında ülkemizde yaşanan mali ve sosyal sorunlar neticesinde sektörde önemli projeler başlamamış bu arada firma olarak farklı iş kollarında faaliyetlerimiz devam etmiştir yılında şirketleşme süreci başlamasıyla; 1999 yılında Nurol-Tekfen- Yüksel ortaklığının taşeronu olarak Karadeniz Sahil Yolu Bolaman-Perşembe Kesiminde tünel (1100 m) açık kazı ( m3), şev destekleme gibi işlerle tekrar bir ivme kazanmıştır yılında Aydıner İnşaat Yamula Barajı Şaft Kazısı, Enjeksiyon ve Enerji Tünelleri (2000 m), Akpınar İnşaat Kirazlıköprü Barajı ve HES Derivasyon Tüneli (950 m), 2004 yılında Yüksel İnşaat Artvin-Borçka Karayolu Tünelleri (1000 m), Polat İnşaat Karadeniz Sahil Yolu Yoroz Tüneli, 2004 yılında Alke-Ataç otaklığı İstanbul İçmesuyu Melen Projesi İletim Tünelleri (6000 m), 2005 yılında Mapa İn- 130

4 Makine Parkı * Tünel Jumboları Atlas Copco Jumbo ad. ( ) Atlas Copco L2 D 1 ad. (2009) Tamrock H 207 T 2 ad. (1997) Mine Master ad. (2010) * Kaya Delici Atlas Copco D7 1 ad. (2011) Frukawa HCR 9 1 ad. (2000) * Yaş Shotcrete Makinesi (Robot) Aliva ad. ( ) Tema 3 ad. ( ) Havelli6 ad. ( ) * Jet Fan Emak 2x110 kw R=2.0 m 4 ad. (2010) Alfer 2x90 kw R=1.60 m 4 ad. (2010) Radyal Emak 2x45 kw R=1.0 m 8 ad. (2008) * Kompresörler Atlas Copco GA ad. ( ) Dalgakıran DVK 150-DVK ad. ( ) * Jeneratörler Aksa 45 KW KW 15 Ad. ( ) * Ekskavatörler (Kırıcılı) New Holland E 215-E265-E305-E ad. ( ) Komatsu-Hidromek-Daewoo (20-35 ton) 3 ad. ( ) Beko-Loder 6 ad. ( ) * Lastikli Yükleyiciler New Hollanda W 190 -W ad. ( ) Case 821 E-821 C 4 ad. ( ) şaat kavak-merzifon Bölünmüş Karayolu Tünelleri (3000 m), 2007 STY İnşaat Gümüşhane Mescitli Tüneli ve Mescitli Köprüsü, 2008 Cengiz-Mapa-Makyol ortaklığı Hopa Tüneli, 2009 Eti Bakır Murgul HES Enerji Tüneli (4000 m), 2009 Cengiz İnşaat Atasu Barajı ve HES Enerji Tüneli ve Şaftı (2700 m), 2009 STY İnşaat Ünye Çevre Yolu Tünelleri (5200 m), Cengiz İnşaat Azerbaycan Şemkirçay Barajı ve HES Şaft Kazıları, Enerji Tüneli ve Dolusavak Tüneli (2200 m), 2010 Cengiz-Mapa- Kolin-Limak ortaklığı Ankara-Sivas Hızlı Tren Projesi Yozgat Tüneli (4500 m), 2011 Özka-Kalyon Ortaklığı Ordu-Mesudiye Yolu Tünelleri (1350 m) ile bu sektörde önemli bir konumda özveriyle projelerimizi gerçekleştirmekteyiz. 40 yıla aşkın bu sürede m. son bir yılda ise m. (90 m 2 ve 135 m2 kesitli) tünel açtık. Türkiye de tünelcilik 2000 li yıllardan sonra yeni teknolojilerin ülkemize girmesiyle farklı bir ivme kazanmıştır. Teknolojinin gelişmesi, ülkemizin ekonomik potansiyelinin artması, daha az personelle daha hızlı iş yapılması, makineleşmenin getirdiği kolaylıklardır. Makineleşme aynı zamanda iş sağlığı ve işçi güvenliği açısından firmaların kazanımıdır li yıllarda 5 km lik tüneli 3-4 yılda yaparken şimdi 1 yılda 10 km. tüneli yapar seviyeye geldik. Bu teknolojiye ve İnsana yatırımdan kaynaklanıyor. Bu hız maliyetleri de doğal olarak düşürüyor. Bilirsiniz ki 21. Yy da zaman bir maliyettir. Zamanı iyi kullanmak gerekir. Artık Devlet yatırım yaptığında karşılığını kısa sürede alabiliyor. Eskiden 3 yılda bir iş bitirebilirken şimdi yılda 3 iş bitirebiliyoruz. Bunu yapabilmek iş için en uygun ve gerekli makineyi seçebilmekle oluyor. Ülke zenginleştikçe projeler artacak ve biz daha çok yatırım yapacağız. Şuan dünyada en çok iş makinesi alan ülke Türkiye dir. Biz mesela yeni makineler alacağız bize en erken 6 ay sonraya vakit veriliyor. En iyi bildiğin işi yapacaksın. Biz yol yaparız, tünel yaparız ve teknik şartnameye en uygun en kaliteli şekilde en hızlı şekilde yapmak için çapa sarfederiz. Bu bağlamda Türkiye de gerçek anlamda tünelcileri saysan iki elin parmaklarını geçmez. En nihayetinde bizim yaptığımız işler 5-10 yıl ömürlü işler değil. 100 yılları aşkın projeler neredeyse. Bunun için Tünel imalatlarında kullandığımız malzemeler uluslararası Kalite Yönetmeliğine uygun olmalı, yani seçici olmalıyız. Aynı zamanda da bu ürünler belirli fiyat aralığında olduğundan maliyetler fazlada minimize edilemiyor. Shotcrete katkısı, patlayıcı madde, havalandırma ekipmanları, tünel delici gibi tünelde kullanılan her türlü ekipmanın en iyisini kullanmaya çalışıyoruz. 132

5 Elimizde 4 adet 2x110 kw güce sahip 2 m çapında jet fanlar var, diyebilirim ki Türkiye de tünellerde kullanılan en büyük havalandırma fanlarında birkaç tanesidir. Shotcrete robotlarımızı olabildiğince yerli üreticilerden tedarik etmeye çalışıyoruz. Servis, yedek parça, milli ekonomiye katkı açısından tercihimiz bu yönde ve son zamanlarda kaliteli beton pompaları ve shotcrete robotları yapılmaya başlandı ülkemizde. Daha sayamadığımız nice makinelere her geçen gün daha yenilerini ve daha büyük ebatlarda makineleri bünyemize katıyoruz. Tünelin ucundaki ışık... Tüneli Birleştirmek Tünelin ucunda ışığı görmek bizi rahatlatıyor. Sanki bir bayram havası oluyor şantiyede insanlar bayram kutlar gibi birbirini tebrik ediyor. Darısı yeni işlere. Emeğinin karşılığını görüyorsun. Eskiden bu tip projelerde çok ciddi kazalar oluyordu. Şimdi yok denecek kadar az oluyor. Bu da teknolojinin getirdiği nimet. Tünelde çalışan insanlar çalışma şartlarından dolayı daha hassastır. Biz o yüzden şantiyemizi kurarken en son teknoloji prefabrik evleri kullanıyoruz. Personel kendini evinde gibi hissetmeli. Bizim Çalışma alanımız 3 tarafı kapalı dairesel bir Tünel boyları uzadıkça kullanacağınız elektrik kablo kesiti büyüyor, havalandırma fan seçimi değişiyor hatta insan çalışma koşulları bile farklılaşıyor kısa tünellere oranla. İşte asıl tünel mühendisliği bu tip projelerde kendini gösteriyor. Şu an bünyemizde 25 e yakın mühendis kadrosu var. Şantiyelerde 500 civarı personel çalışıyor. Yeni projelerle bu sayı artacak inşallah. Yeni aldığınız projeler ile ilgili bilgi alabilir miyiz? Şuan elimizdeki projelerden biri Cengiz - Mapa - Kolin - Limak ortaklığı Ankara- kutu düşünün ve 24 saat hareket var. Çok da kolay değil. Ama kolaylaştırmaya çalışıyoruz. Güler yüzlü yaklaşım, Konfor, Makine ile çalışma prensipleri imkanlar ile bu zorlukları aşıyoruz. Tünelde en çok zorlandığınız olay nedir? Tüneller eskisi kadar bizi zorlamıyor. En nihayetinde her şeyin mühendislik olarak bir çözümü vardır. Fakat bu ekstra durumlar maliyeti artıyor tabi. Tünelde yoğun şekilde su olması su deşarj sistemi kurulmasını gerektiriyor. Çok kırıklı aynalar, yatay kırık zonları, killeşmiş zemin tünel ilerlemesinde ekstra destekleme unsurları ile ilerlemeyi gerektirdiğinden ilerleme boyunu ve hızını bu paralelde yavaşlatıyor. İnsan hayatı ve iş kalitesi için bu gerekliliktir. Sivas hızlı tren projesi taşeronu olarak. Bu projede 4500 mt 135 m 2 kesitli tünel yapıyoruz yılında bitirmeyi hedefliyoruz. Diğer projemiz STY inşaata Karadeniz sahil yolunun Ünye şehir geçiş projesindeki tünelleri. Bunu da 2012 yılında bitirmeyi planlıyoruz m. 90 m 2 kesitli çift tüp tüneller. Son aldığımız iş de Ordu- Mesudiye yolunun tünelleri Özka-Kalyon ortaklığı toplam 1350 mt karayolu tüneli 3 adet tünel var 90 m 2 kesitli bu projeyi betonlama dahil 1,5 yıl gibi bir sürede bitirmeyi planlıyoruz. İlgilendiğiniz projeler Biz genelde taşeronluk yaptığımız için yapımını düşündüğümüz projelerle ilgili Yüklenici firmalara maliyet çalışması, fiyat teklifi, fiyat analizleri ile ilgili çalışmalarımızı sunuyoruz. 134

6 * Devam eden projeler Özka-Kalyon Ortaklığı Ordu-Mesudiye Yolu Tünelleri (1350 m) (90 m 2 ) Cengiz - Mapa - Kolin - Limak ortaklığı Ankara - Sivas Hızlı Tren Projesi Yozgat Tüneli (4500 m) (135 m 2 ve 150 m 2 invertli) STY İnşaat Ünye Çevre Yolu Tünelleri (5200 m) (90 m 2 ) * Tamamlanan projeler Cengiz İnşaat Azerbaycan Şemkirçay Barajı ve HES Şaft Kazıları, Enerji Tüneli ve Dolusavak Tüneli, Cengiz İnşaat Atasu Barajı ve HES Enerji Tüneli ve Şaftı, Eti Bakır Murgul HES Enerji Tüneli ve Atıksu tünelleri, Cengiz-Mapa-Makyol ortaklığı Hopa Tüneli (500 m 90 m 2 ) 2007 STY İnşaat Gümüşhane Mescitli Tüneli (285 m) ve Mescitli Köprüsü Mapa İnşaat kavak-merzifon Bölünmüş Karayolu Tünelleri (3000 m) Alke-Ataç otaklığı İstanbul İçmesuyu Melen Projesi İletim Tünelleri (6000 m), 2004 Polat inşaat Karadeniz Sahil Yolu Yoroz Tüneli (300 m) Yüksel İnşaat Artvin-Borçka Karayolu Tünelleri (1000 m), 2003 Akpınar İnşaat Kirazlıköprü Barajı ve HES Derivasyon Tüneli (950 m), Aydıner İnşaat Yamula Barajı Şaft Kazısı, Enjeksiyon ve Enerji Tünelleri (2000 m), Nurol-Tekfen-Yüksel ortaklığının taşeronu olarak Karadeniz Sahil Yolu Bolaman- Perşembe Kesiminde tünel (1100 m), açık kazı ( m 3 ), şev destekleme Yeni olarak ilgilendiğimiz işler, yeni çıkacak otoyol projelerindeki tünel inşaatları, şevli kazılar, dolgu, zemin destekleme gibi yapım işleri, Metro projelerindeki istasyon kazıları, şaft kazıları, tünel kazıları, Yeni Hızlı tren projesindeki tünel inşaatları ve HES projelerinin tüm mühendislik ve yapım işleriyle ilgileniyoruz. Çalışmalarımız en makul fiyat, en hızlı iş programı çerçevesinde şekilleniyor. Projelerden özel olarak bahsetmek istemiyorum çünkü nihayetinde her şey nasip. Ama şunu belirtmek isterim şu anki mevcut ekip ve ekipmanlarımla 6 şantiyeyi yürütebilecek durumdayız. Ama bu demek değil ki daha fazla şantiye açılamaz. Yeni yatırımlarla bunun da üstesinden evvel Allah gelebiliriz. Tabii en önemlisi kalite. 40 yılı aşkın süredir bu piyasanın içindeysek herhalde bu da bu açıdan bir göstergedir. Kurumlarla, Firmalarla uyumlu çalışmak, işi kaliteli ve şartnamelere uygun yapmak bizi bunca yıl canlı tutan unsurlardan olsa gerek. Ayrıca TBM tünelleri konusunda yeni tecrübeler edinmek istiyoruz. Bu konuda yapabilecek mühendis kadromuzun olduğunu düşünüyoruz. Firmaların sizi tercih etme sebepleri sizce nelerdir? Önce güven bence ve sırasıyla kalite, uyum, ekonomik iş programı, iş hızı bunlar firmaların bizden istedikleri ve bizde buldukları unsurlar. Firmalar bizden teklif istediklerinde biz işi tüm boyutlarıyla, haritacılık olarak, jeolojik olarak, ekonomik olarak, inşaat yapım teknikleri olarak inceliyoruz. Fiyatlandırma konusunda sürdürülebilir bir çalışma içerisinde olduğumuzdan malzeme, işçilik fiyatları güncel olarak her zaman arşivimizde bulunuyor zaten. Dolayısıyla teklif hazırlarken pek de zorlandığımız söylenemez. Çok süratli şekilde sonuçlandırabiliyoruz. Ayrı olarak işin yapılacağı yeri bir de kendi gözümüzle inceliyoruz. Bu gerçekçi sonuçlar elde etmemizde önemli bir unsur. Bu 3 boyutlu düşünebilmek için ve gerçekçi çalışma koşulları açısından bir etkendir. Son olarak şunu söyleyebilirim. Tüneller her ne kadar yapım maliyeti açısından pahalı bir ulaşım gözükse de orta ve uzun vadede rantabl ulaşım çözümleridir. Ülkemiz zenginleştikçe daha nice özel projelerle dünyada ki ulaşmak istediği hedefe daha kısa sürede varacaktır. Ve biz bu uğurda canla başla çalışan firmalar olmaya devam edeceğiz. 136