SİRKÜLER İstanbul, Sayı: 2017/128 Ref: 4/128

Transkript

1 SİRKÜLER İstanbul, Sayı: 2017/128 Ref: 4/128 Konu: TÜRKİYE FİNANSAL RAPORLAMA STANDARTLARINI UYGULAMAK ZORUNDA OLMAYAN BAĞIMSIZ DENETİME TABİ ŞİRKETLER BÜYÜK VE ORTA BOY İŞLETMELER İÇİN FİNANSAL RAPORLAMA STANDARDI NI(BOBİ FRS) UYGULAYACAKLARDIR Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı Hakkında 56 Seri Numaralı Tebliğ (BOBİ FRS) Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından tarihli ve Sayılı Mükerrer Resmi Gazete de yayınlanmıştır. Tebliğ ile bağımsız denetime tabi olup Türkiye Finansal Raporlama Standartlarını uygulamayan işletmelerin münferit ve konsolide finansal tablolarının gerçeğe uygun, ihtiyaca uygun ve karşılaştırılabilir bilgi sağlamasını teminen Büyük ve Orta Boy İşletmeler için Finansal Raporlama Standardı (BOBİ FRS) yürürlüğe konulmuştur. BOBİ FRS, tarihi ve sonrasında başlayan hesap dönemlerinde uygulanmak üzere, Resmi Gazete de yayınlandığı tarih itibariyle yürürlüğe girmiştir. Kamu Gözetimi Kurumu (KGK) tarafından tarih ve [01/26] numaralı karar ile TFRS (Türkiye Finansa Raporlama Standartları) uygulamak zorunda olanlar belirlenmişti. Bu konu hakkında tarih ve 2014/159 sayılı sirkülerimizde açıklama yapılmıştı. Bu karar ile TFRS uygulama kapsamı genel olarak kamu yararını ilgilendiren kuruluşlarla (KAYİK) sınırlandırılmıştı. Bağımsız denetim kapsamında olup TFRS uygulama zorunluluğu dışında bırakılan şirketlere ise istemeleri halinde TFRS veya Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından bir belirleme yapılıncaya kadar yürürlükteki mevzuatı uygulamaları; bir diğer ifadeyle Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri (MSUGT) çerçevesinde finansal raporlama yapabilme imkânı tanınmıştı. Bağımsız denetim kapsamında olan ve bağımsız denetime tabi tutulacak finansal raporlarında TFRS uygulamayı tercih etmeyen ve MSUGT leri çerçevesinde finansal raporlama yapacak şirketler için KGK tarafından tarih ve [01/41] sayılı Bağımsız Denetime Tabi Olup TMS ları Uygulamayan Şirketlerin Finansal Tablolarının Hazırlanmasında ve Sunulmasında Uygulanacak İlave Hususlar başlıklı karar yayınlanmıştı. Bu karara ilişkin tarih ve 2014/227 sayılı sirkülerimizde açıklama yapmıştık. Söz konusu kararla ilgili olarak KGK tarafından yayınlanan duyuru için ise tarih ve 2015/19 sayılı sirkülerimiz yayınlanmıştı. Söz konusu (41) sayılı kararda MSUGT lerinde yer almayan veya ihtiyari bırakılan bazı hususlarla ilgili temel kurallar (kıdem tazminatı karşılığı, reeskontlar, stok değer düşüklüğü karşılığı, konsolidasyon gibi işlemler) zorunlu hale getirilmişti.

2 Yukarıda da belirttiğimiz gibi, isteğe bağlı olarak TFRS uygulamayıp bunun yerine MSUGT leri ile KGK tarafından belirlenen ek kurallar çerçevesinde finansal raporlama yapabilme imkânı, bu konuda KGK tarafından bir düzenleme yapılıncaya kadar geçerli olacak bir düzenlemeydi. BOBİ FRS ile KGK bu konuda düzenleme yapmış bulunmaktadır. BOBİ FRS, bağımsız denetime tabi olup TFRS uygulama zorunluluğu olmayan şirketlerde MSUGT ve ilave hususların yerini alacaktır. Tebliğin 4. maddesinde de belirtildiği üzere BOBİ FRS nın, bağımsız denetime tabi olup, tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanan [01/26] sayılı Kurul Kararı kapsamında TFRS uygulamayan işletmelerin münferit ve konsolide finansal tablolarının hazırlanmasında uygulanması zorunlu olacaktır. Diğer bir ifadeyle, bağımsız denetime tabi olup TFRS uygulama zorunluluğu olmayan şirketler Türk Ticaret Kanunu uyarınca genel kurullarına sunulacak finansal tablolarının hazırlanmasında BOBİ FRS nı esas alacaklardır. Ancak söz konusu şirketlerin TFRS nı uygulamaları da mümkün bulunmaktadır. Tebliğin 5. maddesinde belirtildiği üzere, BOBİ FRS nı uygulayan işletmeler iki yıl geçmedikçe isteğe bağlı olarak TFRS nı uygulayamayacaklardır. Diğer taraftan isteğe bağlı olarak TFRS nı uygulayan işletmelerin BOBİ FRS nı uygulayabilmeleri için en az iki yıl TFRS nı uygulamış olması zorunlu olacaktır. Sirkülerimiz ekinde yer verilen Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu Basın Duyurusunda yer verildiği üzere, 2016 yılında bağımsız denetim sözleşmesi imzalayan şirket bulunmakta olup, bu şirketlerden KAYİK tanımını karşılayan şirket TFRS uygulamaktadır. Kalan şirket ise 1/1/2018 tarihinden itibaren TFRS uygulamayı seçmediği sürece BOBİ FRS nı uygulaması gerekecektir. Olası yanlış anlama ve değerlendirmeleri önlemek adına belirtmek isteriz ki, bu düzenleme, resmi defter kayıtlarının VUK ve MSUGT leri ile düzenlenen Tekdüzen Hesap Planına göre tutulması kuralını değiştirmemektedir. Muhasebe kayıtlarının yapılmasına dair süreçte bir değişiklik olmayacaktır. Finansal raporlama standartları sadece bağımsız denetime tabi şirketlerin bağımsız denetime sunacakları finansal raporlarının hazırlanmasında geçerli olan kurallardır. Saygılarımızla, DENGE İSTANBUL YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.

3 EK: - Büyük Ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı Hakkında Tebliğ (Sıra No: 56) - BOBİ FRS Hakkında KGK Basın Duyurusu - Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı (BOBİ FRS) (*) Sirkülerlerimizde yer verilen açıklamalar sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tereddüt edilen hususlarda kesin işlem tesis etmeden önce konusunda uzman bir danışmandan görüş ve destek alınması tavsiyemiz olup; sadece sirkülerlerimizdeki açıklamalar dayanak gösterilerek yapılacak işlemler sonucunda doğacak zararlardan müşavirliğimiz sorumlu olmayacaktır. (**) Sirkülerlerimiz hakkında görüş, eleştiri ve sorularınız için aşağıda bilgileri yer alan uzmanlarımıza yazabilirsiniz. Erkan YETKİNER YMM Mazars/Denge, Ortak eyetkiner@mazarsdenge.com.tr Güray ÖĞREDİK SMMM Mazars/Denge, Direktör gogredik@mazarsdenge.com.tr

4 29 Temmuz 2017 CUMARTESİ Resmî Gazete Sayı : (Mükerrer) TEBLİĞ Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumundan: BÜYÜK VE ORTA BOY İŞLETMELER İÇİN FİNANSAL RAPORLAMA STANDARDI HAKKINDA TEBLİĞ (SIRA NO: 56) Amaç ve kapsam MADDE 1 (1) Bu Tebliğin amacı, bağımsız denetime tabi olup Türkiye Finansal Raporlama Standartlarını uygulamayan işletmelerin münferit ve konsolide finansal tablolarının gerçeğe uygun, ihtiyaca uygun ve karşılaştırılabilir bilgi sağlamasını teminen Ek teki Büyük ve Orta Boy İşletmeler için Finansal Raporlama Standardının (BOBİ FRS) yürürlüğe konulmasıdır. Dayanak MADDE 2 (1) Bu Tebliğ, 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 88 inci maddesi ile 26/9/2011 tarihli ve 660 sayılı Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 26 ncı maddesine dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar MADDE 3 (1) Bu Tebliğde geçen; a) Kurum: Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumunu, b) Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS): Kurum tarafından Türkiye Muhasebe Standardı, Türkiye Finansal Raporlama Standardı, Türkiye Muhasebe Standardı Yorum ve Türkiye Finansal Raporlama Standardı Yorum adlarıyla yayımlanan standartları, c) Türkiye Muhasebe Standartları (TMS): Kurum tarafından yayımlanan, (b) bendinde tanımlanan Türkiye Finansal Raporlama Standartları ile Büyük ve Orta Boy İşletmeler için Finansal Raporlama Standardını ve Kurum tarafından farklı işletme büyüklükleri, sektörler ve kâr amacı gütmeyen kuruluşlar için belirlenen standartları ve bunlarla ilişkili diğer düzenlemeleri, ifade eder. BOBİ FRS yi uygulayacak işletmeler MADDE 4 (1) Bu Tebliğ ve Eki BOBİ FRS nin, 19/12/2012 tarihli ve 2012/4213 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Bağımsız Denetime Tabi Olacak Şirketlerin Belirlenmesine Dair Karar uyarınca bağımsız denetime tabi olup, 26/8/2014 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Kurul Kararı kapsamında TFRS uygulamayan işletmelerin münferit ve konsolide finansal tablolarının hazırlanmasında uygulanması zorunludur. BOBİ FRS ve TFRS arasında geçiş MADDE 5 (1) BOBİ FRS yi uygulayan işletmeler iki yıl geçmedikçe isteğe bağlı olarak TFRS yi uygulayamazlar. Diğer taraftan isteğe bağlı olarak TFRS yi uygulayan işletmelerin BOBİ FRS yi uygulayabilmeleri için en az iki yıl TFRS yi uygulamış olması zorunludur. Büyük işletme MADDE 6 (1) BOBİ FRS nin uygulanması açısından, aşağıdaki üç ölçütten en az ikisinin eşik değerlerini, varsa bağlı ortaklıklarıyla birlikte, art arda iki raporlama döneminde aşan işletmeler müteakip raporlama döneminde büyük işletme olarak değerlendirilir: a) Aktif toplamı 75 milyon ve üstü Türk Lirası. b) Yıllık net satış hasılatı 150 milyon ve üstü Türk Lirası. c) Ortalama çalışan sayısı 250 ve üstü. (2) Aktif toplamı ve yıllık net satış hasılatının hesabında işletmenin ve bağlı ortaklıklarının BOBİ FRS ye göre hazırlanmış finansal tabloları dikkate alınır. Bununla birlikte işletmenin BOBİ FRS ye göre finansal tablo hazırlamayan bağlı ortaklıkları varsa bu bağlı ortaklıkların vergi mevzuatı çerçevesinde hazırlanıp vergi dairelerine sunulan finansal tabloları esas alınır. (3) Aktif toplamı ve yıllık net satış hasılatının hesabında konsolide olmayan finansal tabloların kullanılması durumunda, BOBİ FRS nin Konsolide Finansal Tablolar Bölümünde paragrafının (b) ve (c) bentlerinde belirtilen eliminasyonlar yapılabilir. Eliminasyonların yapılmaması durumunda birinci fıkradaki aktif toplamı ve net satış hasılatı tutarına ilişkin eşik değerler yüzde 20 artırılarak dikkate alınır. (4) Büyük işletme tanımını karşılayan bir işletme, birinci fıkradaki üç ölçütten en az ikisinin eşik değerlerinin art arda iki raporlama döneminde altında kalması durumunda büyük işletme olarak değerlendirilmez. (5) Ortalama çalışan sayısının hesabında Bağımsız Denetime Tâbi Olacak Şirketlerin Belirlenmesine Dair Karar ile 12/3/2013 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Bağımsız Denetime Tabi Olacak Şirketlerin Belirlenmesine Dair Bakanlar Kurulu Kararına İlişkin Usul ve Esaslar dikkate alınır.

5 Büyük işletme tanımına ilişkin geçiş hükümleri GEÇİCİ MADDE 1 (1) 6 ncı maddenin birinci fıkrasına göre büyük işletme tanımının karşılanıp karşılanmadığı değerlendirilirken TFRS ye göre hazırlanmış finansal tabloları bulunmayan işletmeler, Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri ile 30/12/2014 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Bağımsız Denetime Tabi Olup TMS leri Uygulamayan Şirketlerin Finansal Tablolarının Hazırlanmasında ve Sunulmasında Uygulanacak İlave Hususlara göre hazırlanmış finansal tablolarını kullanırlar. Kıdem tazminatına ilişkin geçiş hükümleri GEÇİCİ MADDE 2 (1) Bağımsız Denetime Tabi Olup TMS leri Uygulamayan Şirketlerin Finansal Tablolarının Hazırlanmasında ve Sunulmasında Uygulanacak İlave Hususların 6 ncı maddesinin ikinci fıkrası uyarınca önceki hesap dönemlerine ilişkin kıdem tazminatı tutarlarını eşit taksitlerle finansal tablolarına yansıtan işletmeler bu uygulamaya aynı şekilde devam edebilir. Bu durumda tahmin edilen kıdem tazminatı toplam tutarı ile bu tutarın finansal tablolara yansıtılmayan kısmı dipnotlarda açıklanır. Yürürlük MADDE 7 (1) Bu Tebliğ 1/1/2018 tarihi ve sonrasında başlayan hesap dönemlerinde uygulanmak üzere, yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 8 (1) Bu Tebliğ hükümlerini Kurum Başkanı yürütür. Ekleri için tıklayınız

6 BASIN DUYURUSU (Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı Yayımlanmıştır.) Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı Hakkında Tebliğ ve eki Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı 29 Temmuz 2017 tarihli ve Sayılı Mükerrer Resmi Gazete de yayımlanmıştır. Büyük ve Orta Boy İşletmeler için Finansal Raporlama Standardı (BOBİ FRS), bağımsız denetime tâbi olup Türkiye Finansal Raporlama Standartlarını (TFRS) uygulamayan işletmelerin uygulayacakları finansal raporlama çerçevesidir. BOBİ FRS nin amacı gerçeğe uygun, finansal bilgi ihtiyacına uygun ve karşılaştırılabilir finansal tablolar düzenlenmesini sağlamaktır sayılı Türk Ticaret Kanununun (TTK) 88 inci ve Geçici 1 inci maddeleri uyarınca tâbi oldukları kanunlar gereği defter tutmakla yükümlü olan gerçek veya tüzel kişi tacirlerin, münferit veya konsolide finansal tablolarını Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan Türkiye Muhasebe Standartlarına (TMS) uygun olarak hazırlamaları gerektiği öngörülmüştür. Ayrıca aynı maddelerde Kurumumuz değişik işletme büyüklükleri ve sektörler için özel standartlar koymaya ve düzenlemeler yapmaya yetkili kılınmıştır. Söz konusu maddeler uyarınca Kurumumuz 2013 yılı hesap dönemine ilişkin olarak; bağımsız denetime tâbi olan işletmelerin münferit ve konsolide finansal tablolarında TFRS uygulamalarını öngörmüştür. Ancak TFRS uygulama kapsamının bağımsız denetim kapsamıyla aynı olarak belirlenmesinin, sonraki yıllarda bağımsız denetim kapsamının genişletilmesiyle belirli büyüklüğün altındaki çok sayıda işletmeyi daha karmaşık bir standart seti olan TFRS yi uygulamak zorunda bırakacağı ve bunun da sözkonusu işletmelere ilave maliyet yükleyeceği değerlendirilmiştir. Diğer taraftan, Avrupa Birliği (AB) ülkeleri ve diğer gelişmiş ülke uygulamalarına bakıldığında Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS) uygulama kapsamının sadece borsada işlem gören işletmelerle sınırlandırıldığı ve borsada işlem görmeyen farklı büyüklükteki işletmeler için UFRS lere kıyasla uygulanması daha az maliyetli ve daha basit olan finansal raporlama çerçeveleri oluşturulduğu görülmektedir. Bahsedilen bu nedenlerle, Kurumumuz da 2014 yılında TFRS uygulama kapsamını bağımsız denetim kapsamından ayrıştırarak diğer ülke uygulamaları gibi TFRS uygulama kapsamını genel olarak kamu yararını ilgilendiren kuruluşlarla (KAYİK) sınırlandırmıştır. Bunun yanı sıra, KAYİK ler dışında kalan işletmelerin de isteğe bağlı olarak TFRS uygulamalarına izin verilmiştir. TFRS uygulamayan işletmelerin ise Kurumumuz tarafından bir belirleme yapılıncaya kadar yürürlükteki mevzuatı uygulamalarına karar verilmiştir. Bu çerçevede TFRS uygulamayan işletmelerin uygulayacakları geçerli finansal raporlama çerçevesi, Maliye Bakanlığı tarafından ilki 26/12/1992 tarih, (M) sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri (MSUGT) olarak belirlenmiştir. Vergi Usul Kanununa dayanılarak çıkarılan MSUGT larda öncelikli amacın, mali tabloların mükelleflerin vergi karşısındaki durumunun gösterilmesi olması sebebiyle finansal tabloların gerçeğe uygun, ihtiyaca uygun ve karşılaştırılabilir bilgi sağlama amacından uzaklaştığı görülmüştür. Bu sebeple Kurumumuz tarafından kapsamlı bir düzenleme yapılıncaya kadar söz konusu eksikliklerin giderilebilmesi amacıyla bağımsız denetime tâbi olup TFRS uygulamayan işletmelerin finansal tablolarının hazırlanmasında MSUGT lara ek olarak uygulanmak üzere 29/12/2014 tarihli ve 41 sayılı Kurul Kararıyla TMS leri Uygulamayan Şirketlerin Finansal Tablolarının Hazırlanmasında Uygulanacak İlave Hususlar yayımlanmıştır. Bu düzenlemeyle MSUGT larda yer almayan veya ihtiyari bırakılan hususlarla ilgili temel kurallar (amortisman ve kıdem tazminatı karşılığı ayılmasının zorunlu hale gelmesi gibi) getirilmesi amaçlanmıştır. BOBİ FRS, bağımsız denetime tabi olup TFRS uygulamayan işletmelerde MSUGT ve İlave Hususlar ın yerini alacaktır. Diğer bir ifadeyle, bağımsız denetime tabi olup TFRS uygulamayan şirketlerin TTK uyarınca genel kurullarına sunulacak finansal tablolarının hazırlanmasında esas alınacak finansal raporlama çerçevesi BOBİ FRS olacaktır. Ayrıca, BOBİ FRS nin genel olarak KAYİK ler dışındaki bağımsız denetime tâbi tüm şirketlerin bağımsız denetimlerinde kıstas

7 oluşturacak olması sebebiyle uluslararası standartlarda bir finansal raporlama ve bağımsız denetimin sağlanması açısından ülkemiz adına önemli bir adım olacaktır. BOBİ FRS, 1/1/2018 tarihi ve sonrasında başlayan hesap dönemlerinde uygulanmak üzere, yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir. Kurumumuz verilerine göre, 2016 yılında bağımsız denetim sözleşmesi imzalayan şirket bulunmaktadır. Bu şirketlerden KAYİK tanımını karşılayan şirket TFRS uygulamakta olup, kalan şirket 1/1/2018 den itibaren BOBİ FRS yi uygulayacaktır. BOBİ FRS nin Genel Özellikleri BOBİ FRS nin genel özelliklerini aşağıdaki şekilde özetlemek mümkündür: 27 bölümden oluşmaktadır. İşletmelerin genel olarak karşılaşabileceği tüm muhasebe işlemlerine ilişkin muhasebe esaslarını belirlemektedir. Bu yönüyle başka bir standart setine ihtiyaç duyulmadan finansal tabloların hazırlanmasına imkân vermektedir. Kabul edilebilir bir finansal raporlama çerçevesinin gerektirdiği tüm özellikleri taşımaktadır. Uluslararası muhasebe ve finansal raporlama uygulamalarıyla ve AB düzenlemeleriyle uyumludur. AB Muhasebe Direktifindeki önce küçükleri düşün yaklaşımına da uygun olarak, orta büyüklükteki işletmeler için genel olarak maliyet esaslı bir finansal raporlama öngörülmüş; büyük işletmelere yönelik ise ilâve yükümlülükler getirilmiştir. Ekinde münferit ve konsolide finansal tablo örneklerine yer verilmiştir. Ekinde ayrıca Terimler Sözlüğüne yer verilmiştir. Konular sade ve anlaşılabilir bir dille kaleme alınmıştır.