SInIrsIz KatI Erİyebİlİrlİk Faz DİyagramlarI (İkİlİ İzomorfİk Sİstemler)
|
|
- Asli Onaral
- 6 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 SInIrsIz KatI Erİyebİlİrlİk İkİlİ Faz DİyagramlarI (İkİlİ İzomorfİk Sİstemler) Prof. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü, 54187, SAKARYA
2 SINIRSIZ KATI ERİYEBİLİRLİK İKİLİ FAZ DİYAGRAMLARI (İkili İzomorfik Sistemler) İki veya daha fazla elementin karıştırılması sonucu meydana gelen metale alaşım adı verilir. Bir alaşımın mikroyapısını etkileyen faktörler şunlardır: 1- Hangi alaşım elementlerinin bulunduğu 2- Bu alaşım elementlerinin ağırlıkça oranı 3- Alaşıma uygulanan ısıl işlem türleri Birbiri içerisinde oranları ne olursa olsun sınırsız eriyebilirlik (katı eriyik) özelliğine sahip elementlerin karıştırılması sonucu elde edilen sisteme Sınırsız Katı Eriyebilirlik İkili Faz Diyagramları adı verilir
3 Birbiri içerisinde sınırsız eriyebilen sisteme en güzel örneklerden birisi Cu-Ni ikili faz diyagramıdır. Birbiri içerisinde oranları ne olursa olsun sınırsız eriyebilirlik (katı eriyik) özelliğine sahip elementlerin karıştırılması sonucu bir alaşım yapabilmek için bazı şartlar gereklidir. Katı eriyik oluşturmak için gerekli olan bu şartlar, Hume-Rothery kuralları olarak bilinir. İki elementin birbiri içerisinde sınırsız katı eriyik yapabilmesi için, bu iki elementin özellikleri Hume-Rothery kurallarının bir kaçına uymaları gerekir
4 HUME-ROTHERY KURALLARI 1) KRİSTAL YAPI: Katı eriyik oluşturacak her bir elementin aynı kristal yapısına sahip olması gerekir. Örneğin, bakır-nikel katı eriğinde, bakır ve nikel YMK kristal yapısına sahiptirler. Cu (YMK) Ni (YMK)
5 2) ATOM BOYUT FAKTÖRÜ: Elementlerin atom yarıçaplarının farkı % 15 den düşük olmalıdır. Örneğin, bakırın atom yarıçapı Å ve nikelin atom yarıçapı ise Å dur. Her iki elementin yüzde boyut farklarını hesapladığımız zaman % -2.7 buluruz. Bu sonuç, bakır ile nikelin katı eriyik yapabilmesi için gerekli şartlardan ikincisini de sağladığını gösterir
6 3) ELEKTRONEGATİFLİK: Katı eriyik oluşturacak elementler, mümkün mertebe yaklaşık aynı elektronegatifliğe sahip olmalıdırlar. Çünkü elektronegatiflikleri birbirinden çok farklı elementler, katı eriyik yerine, bileşik yapma eğilimine sahiptirler. Örneğin, bakırın elektronegativitesi 1.9 iken, nikelin ise 1.8 dir. Katı eriyik için bakır ve nikelin elektronegativiteleri birbirine çok yakın değerdedirler. 4) VALANS ELEKTRON SAYISI: Katı eriyik oluşturacak elementler aynı valans elektronlara sahip olmalıdırlar. Çünkü farklı valans elektronlarına sahip elementler, katı eriyik yerine birbirleri ile bileşik yapma eğiliminde olurlar. Örneğin, bakır-nikel katı eriğinde bakırın valans elektron +1 (Cu 1+ ) iken, nikelin valans elektronu +2 (Ni 2+ ) dir. Cu 1+ Ni 2+ Fakat Hume-Rothery kurallarının diğer koşullarını sağladığı için, bakır-nikel alaşımı bir katı eriyik yapmaktadır
7 SINIRSIZ KATI ERİYEBİLİRLİK İKİLİ FAZ DİYAGRAMLARI ÖRNEKLERİ Bizmut Antimon faz diyagramı Cu-Ni Faz Diyagramı
8 SINIRSIZ KATI ERİYEBİLİRLİK İKİLİ FAZ DİYAGRAMLARI ÖRNEKLERİ Al 2O3 Cr2O3 Faz Diyagramı NiO MgO faz diyagramı
9 BAKIR-NİKEL İKİLİ FAZ DİYAGRAMI Yavaş soğuma şartlarında (denge hali) ve bir atmosfer basınç altında belirlenmiş bakır-nikel ikili faz diyagramı Yavaş soğuma şartlarında (denge hali) ve bir atmosfer basınç altında belirlenmiş bakır-nikel ikili faz diyagramı Bakır-nikel faz diyagramında dikey eksen, sıcaklığı yatay eksen, elementlerin yüzde miktarlarını yani bileşimi göstermektedir
10 Diyagramın sol tarafındaki sıcaklık ekseninin yatay ekseni kestiği noktadaki nikel miktarı % 0 dır. Fakat bu noktadaki bakır miktarı ise % 100 *Diyagramın sağ tarafındaki sıcaklık ekseninin yatay ekseni kestiği noktada nikel % 100 olup, bakır ise %
11 Diyagramda üç farklı faz bölgesi görülmektedir: 1) sıvı faz, 2) katı (α) faz (katı çözelti) ve (3) sıvı + katı (α) ikili fazı Metalik alaşımlarda katı eriyikler α, ß, ϫ, δ gibi Yunan harfleri ile gösterilirler. Bakır-nikel faz diyagramında sadece bir tane katı eriyik olduğu için, α ile gösterilmiştir
12 Bu üç faz bölgesi, faz sınır çizgileri tarafından ayrılmıştır. Bu sınır çizgilerinin diyagramın sol tarafındaki kesiştikleri nokta, bakırın ergime sıcaklığını (1085 C) gösterir. Diyagramın sağ tarafında kesiştikleri nokta ise, nikelin ergime sıcaklığını (1455 C) ifade eder
13 Diyagramın üst bölgesinde, sıvı - sıvı+katı (α faz bölgelerini ayıran sınır çizgisine likidüs adı verilir. Sıvı+katı (α) katı (α) bölgelerini ayıran sınır çizgisine de solüdüs denir. Liküdüs ile solüdüs arasındaki sıvı+katı ikili faz bölgesine de, katılaşma aralığı adı verilir
14 Sıvı faz, homojen bir sıvı eriyik olup bakır ve nikel atomlarını içerir. α fazı, bakır ve nikel atomlarını içeren yer alan atom katı eriğidir. α katı eriği YMK kristal yapısına sahiptir C altındaki sıcaklıklarda, bakır ve nikel miktarları, ne olursa olsun bakır ile nikel sınırsız katı eriyik oluştururlar
15 Saf bakır ve saf nikel tek bir ergime noktasına sahip olup, bu noktada direk sıvı fazdan katı faza dönüşüm söz konusudur. Fakat bakır-nikel alaşımları, katılaşma aralığı dediğimiz bir sıcaklık aralığında ergirler. Örneğin, %40 Ni - %60 Cu alaşımını ele alalım (Çizgi çizilerek işaretlenmiştir). Bu alaşım solidüs çizgisini geçerken yaklaşık 1240 C de ergimeye başlar. Sıvı faz miktarı, sıcaklık 1280 C oluncaya kadar artar. Alaşım, 1280 C yi yani likidüs çizgisini geçince, tamamen sıvı faza dönüşür
16 FAZ DİYAGRAMLARININ ÇİZİLMESİ Sınırsız katı eriyebilirlik faz diyagramlarını elde etmek için sıvı-katı soğuma eğrilerinden yararlanılır. Önce alaşımı oluşturan elementler, çeşitli oranlarda karıştırılarak değişik alaşımlar elde edilir ve bu alaşımlar ergitilir. Daha sonra her bir alaşımın katılaşması süresince, sıcaklığın zamana bağlı olarak değişimi tespit edilir. * Sıcaklık ordinat ve Alaşımın Bileşimi apsiste yer alacak şekilde bir diyagram çizilerek, elde edilen soğuma eğrileri ile eşleştirilir
17 Örnek olarak Cu-Ni faz diyagramının çizimini verelim. Saf elementin (burada Cu ve Ni) sıvı fazdan katı faza geçişi sırasında atomların enerjisi azaldığı için serbest enerjide bir azalma meydana gelir. O sırada ısı açığa çıkarak malzemenin sıcaklığını faz dönüşümü işlemi sona erene kadar sabit tutar. Faz dönüşümü sona erince elementin sıcaklığı yine düşer
18 * Saf bakırın soğuma eğrisinde faz dönüşümünün tamamlandığı sabit sıcaklık değerine bakırın ergime derecesi denir ve faz diyagramında % 100 Cu hizasındaki ordinat zerinde işaretlenir. * Aynı durum yani Nikelin ergime sıcaklığı da nikelin %100 olduğu diğer ordinat üzerinde işaretlenir
19 Bir alaşım ise, belirli bir sıcaklık aralığına bağlı olarak katılaşır. Alaşımın faz dönüşümünde açığa çıkan enerji alaşımın sıcaklığını dönüşüm sona erene kadar sabit tutmaya yetmez. Sadece bu süre içinde soğuma hızı yavaşlatılmış olur. Alaşımların bu şekildeki soğuma eğrileri yardımıyla faz dönüşümlerinin bitiş ve başlangıç noktaları belirlenir. Bir koordinat siteminde her alaşımın kimyasal bileşimi apsise ve dönüşümün başlangıç ve bitiş noktaları da ordinata işaretlenir. Bütün alaşımların başlangıç noktaları birbiri ile ve bitiş noktaları da birbiri ile kendi aralarında birleştirilir. Böylece faz diyagramı elde edilmiş olunur
20 Bakır Nikel alaşım sisteminde örnek olarak %30 Ni - %70 Cu içeren bir alaşım ve %60 Ni-%40 Cu içeren alaşım verilmiştir. %30 Ni - %70 Cu içeren alaşımda katılaşma sıcaklık aralığının başlangıç ve bitiş noktaları (c ve d noktaları), faz diyagramı üzerinde alaşımın içeriğine denk gelecek şekilde işaretlenmiştir
21 Bakır Nikel alaşım sisteminde örnek olarak %30 Ni - %70 Cu içeren bir alaşım ve %60 Ni-%40 Cu içeren alaşım verilmiştir. %60 Ni - %40 Cu içeren alaşımda katılaşma sıcaklık aralığının başlangıç ve bitiş noktaları (e ve f noktaları), faz diyagramı üzerinde alaşımın içeriğine denk gelecek şekilde işaretlenmiştir
22 Bütün alaşımlar için belirlenen faz dönüşümünün gerçekleştiği başlangıç ve bitiş noktaları belirlenir. Başlangıç noktaları kendi aralarında ve bitiş noktaları da kendi aralarında birleştirilerek faz diyagramı oluşturulmuş olunur
23 Başlangıç noktalarının meydana getirdiği eğrinin adı likidüs eğrisidir. Bu eğri farklı bileşime sahip olan Cu-Ni alaşımlarının her biri için soğutma sırasında katılaşmanın başladığı veya ısıtma sırasında da ergimenin tamamlandığı sıcaklığı göstermektedir
24 Likidüs eğrisinin üzerindeki alaşım ergimiş durumdadır. Bu bölgede sıvı fazı veya sıvı ergiyik i göstermek için diyagram üzerinde S (sıvı) harfi kullanılır. İngilizce diyagramlarda L (liquid) harfi kullanılır. Sıvı faz homojen bir sıvı ergiyik olup bu diyagramda bakır ve nikel atomlarını içerir
25 Solidüs eğrisinin altında alaşım katıdır. Bu bölge α ile gösterilmiştir. Metalik alaşımlarda katı ergiyikler yunan harfleri olan α (alfa), β (beta), γ (gama), δ (delta) sembolleri ile gösterilir. Ni-Cu faz diyagramında sadece bir tane katı ergiyik olduğu sadece α sembolü kullanılmıştır
26 Likidüs ile solüdüs eğrilerrinin arasındaki bölgede sıvı ve katı faz beraberce bulunmaktadır. Bu bölgedeki fazlar α + S şeklinde ifade edilir. Bu katılaşma bölgesine katılaşma aralığı adı verilir
27 FAZ DİYAGRAMLARINDA SICAKLIĞIN İFADESİ Faz diyagramlarının oluşturulmasında sıcaklık değeri genellikle Santigrat ( C) olarak gösterilir. Ayrıca Fahrenhayt ( F) olarak gösterilir. Veya diyagramın sağ ve sol taraflarında her iki birim olacak şekilde de gösterilebilinir
28 FAZ DİYAGRAMLARINDA BİLEŞİMİN İFADESİ Faz diyagramların alaşımın bileşimi ya % ağırlık veya % atomsal oran olarak ifade edilir. En yaygın kullanım biçimi ise % ağırlık oranıdır
29 Her hangi bir alaşımda, bileşim % ağırlık oranı ile ifade edilmiş ise elementlerin ağırlıkça % oranı anlaşılır. Örneğin Ni-Cu sisteminde Cu - %35 Ni (% ağırlık) verelim. Ağırlık oran olarak ifade edilmiş Cu - %35 Ni (% ağırlık) alaşımının belli bir ağırlığı olduğu düşünülürse, bu ağırlığın % 65 i Cu ve % 35 i Ni elementinden oluştuğu anlaşılmaktadır
30 Her hangi bir alaşımda, bileşim % atomsal oranı ile ifade edilmiş ise elementlerin atom % oranı anlaşılır. Örneğin Ni-Cu sisteminde Cu - %35 Ni (% atomsal) verelim. Bu alaşımın % 65 i Cu elementinin atomlarından ve % 35 i Ni elementinin atomlarından oluştuğu anlaşılmaktadır
31 % AĞIRLIK ORANININ % ATOMSAL ORANA DÖNÜŞTÜRÜLMESİ Örnek olarak 100 gram ağırlığındaki Fe - %7ağ. C alaşımını verelim. Bu alaşımın ağırlıkça %7 si karbon ve % 93 gr da demirden meydan gelmektedir. a) 12 gr/mol atom kütlesine sahip karbonda, Avagadro sayısı kadar (6.02 x atom/mol) atom olduğuna göre, basit bir orantı ile 7 gr karbondaki atomların sayısını bulabiliriz
32 % AĞIRLIK ORANININ % ATOMSAL ORANA DÖNÜŞTÜRÜLMESİ Örnek olarak 100 gram ağırlığındaki Fe - %7ağ. C alaşımını verelim. Bu alaşımın ağırlıkça %7 si karbon ve % 93 gr da demirden meydan gelmektedir. (b) 56 gr/mol atom kütlesine sahip demirde, Avagadro sayısı kadar (6.02 x atom/mol) atom olduğuna göre, basit bir orantı ile 93 gr demirdeki atomların sayısını bulabiliriz
33 % AĞIRLIK ORANININ % ATOMSAL ORANA DÖNÜŞTÜRÜLMESİ Bu durumda karbonun % atomsal olarak ifade edilmesi için 7gr karbon içerisindeki hesaplanan atom sayısının toplam atom sayısına oranlayıp 100 ile çarpılması gerekmektedir. bulunur. % ağırlık olarak verilen Fe - %7ağ. C alaşımı, % atomsal olarak Fe - %26at. C şeklinde ifade edilir
34 % AĞIRLIK ORANININ % ATOMSAL ORANA DÖNÜŞTÜRÜLMESİ Örnek olarak Fe - %25at. C alaşımını verelim. Bu alaşımın 100 atom içerdiği göz önünde bulunulursa atomsal oran olarak verilen kimyasal bileşime göre bu alaşımın 25 karbon ve 75 demir atomundan meydana geldiği görülecektir. a) % atomsal oranın % ağırlık oranına dönüştürülebilmesi için 25 karbon atomunun ağırlığının bulunması gerekir
35 % AĞIRLIK ORANININ % ATOMSAL ORANA DÖNÜŞTÜRÜLMESİ Örnek olarak Fe - %25at. C alaşımını verelim. Bu alaşımın 100 atom içerdiği göz önünde bulunulursa atomsal oran olarak verilen kimyasal bileşime göre bu alaşımın 25 karbon ve 75 demir atomundan meydana geldiği görülecektir. b) % atomsal oranın % ağırlık oranına dönüştürülebilmesi için 75 demir atomunun ağırlığının bulunması gerekir
36 % AĞIRLIK ORANININ % ATOMSAL ORANA DÖNÜŞTÜRÜLMESİ Bu durumda karbonu % ağırlık olarak ifade edebilmek için 25 karbon atomunun ağırlığını toplam ağırlığa oranlayıp 100 ile çarpılması gerekir.. bulunur. % atomsal olarak verilen Fe - % 25at. C alaşımı, % ağırlık olarak Fe - % 6.66ağ. C şeklinde ifade edilir
37 SAF METALİN SOĞUMA EĞRİSİ Dışarıdan çekirdek eklenmemiş (tam olarak aşılanmamış) bir saf metalin soğuma eğrisi Çekirdeklenmenin olması için Ergime noktasının altına (C noktasına) yani süper soğuma sıcaklığı değerine inilmesi gerekir. C noktasında çekirdeklenme başlıyor, füzyon ısısı (Hf) dışarıya verildiği için bu ısı sıvının sıcaklığını artırıyor. Metal sabit sıcaklıkta (ergime sıcaklığında) katılaşmaya devam ediyor. E noktasında katılaşma tamamlanıyor
38 SAF METALİN SOĞUMA EĞRİSİ Saf fakat çekirdeklenme için harici müdahelede bulunulmuş bir ergimiş metalin soğuma eğrisi Ergime sıcaklığının altına soğutma gerekmiyor. Katılaşma, ergime sıcaklığında başlıyor
39 SAF METALLERİN KATILAŞMASI Kalıp cidarının aşırı soğutma etkisi (chilling) nedeniyle, dökümden hemen sonra ara yüzeyde ince taneli bir katı metal filmi oluşur. Katılaşma sürerken film kalınlığı, ergimiş metalin çevresinde bir kabuk oluşturacak şekilde artar Katılaşma hızı, kalıba olan ısı transferine ve ayrıca metalin ısıl özelliklerine bağlıdır Kalıp cidarı yakınında eşeksenli ince taneleri ve dökümün merkezine doğru yönlenmiş büyük kolonsal taneleri gösteren, saf bir metalin dökümündeki karakteristik tane yapısı
40 ALAŞIMLARIN SOĞUMA EĞRİSİ o Çoğu alaşım, sabit bir sıcaklık yerine bir sıcaklık aralığında katılaşır (Likidüs ve solidüs sıcaklıkları aralığı) a) Bir bakır-nikel alaşım sisteminin faz diyagramı; b) Döküm sırasında % 50 Ni - % 50 Cu bileşimindeki bir alaşımın soğuma eğrisi
41 ALAŞIMLARIN KATILAŞMASI o o o Alaşımların çoğunda katılaşmanın bir sıcaklık aralığında oluşması sonucu, dendritik tane yapısı, mikro ve makro segregasyon oluşumu, mikrogözeneklilik ve belirgin çekme boşluğu oluşumu gerçekleşir. Bu olumsuz özellikler, ergime sıcaklıkları birbirinden farklı katılaşma aralığı büyük ve hızlı soğuyan alaşımlarda daha bariz olarak ortaya çıkar. Ötektik bileşimli alaşımlar ise tek bir sıcaklıkta katılaştıklarından bu sorunlar yaşanmaz ve bu yüzden dökümcülükte tercih edilirler. Döküm merkezinde alaşım elemanlarının segregasyonunu gösteren, bir alaşım dökümündeki karakteristik tane yapısı
42 ÖDEV Soru 1- % 100 saf alüminyumun ve içerisine çekirdek görevi görecek Ti katı parçacıkları ilave edilen saf alüminyumun sıcaklık-zaman eğrilerini çiziniz. Bu iki eğri arasında ne gibi bir fark mevcuttur yazınız. (Alüminyumun süper soğuma sıcaklığı 130 C) Soru 2- Sınırsız katı eriyebilirlik ikili faz diyagramı terimini nasıl tanımlarız. Örnek bir sınırsız katı eriyebilirlik ikili faz diyagramı internetten bularak çiziniz. Soru 3- Hume-Rothery kuralları nelerdir? Bu kuralları Bi (bizmut)-sb (antimon) ikili alaşımını örnek vererek açıklayınız. Soru 4- Hume-Rothery kuralarına dayanarak, aşağıdaki alaşım sistemlerinden hangilerinin sınırsız katı çözelti meydana getirmesi ve hangisinin de meydana getirmemesi beklenir? Nedenlerini açıklayınız. (a) Al-Au (b) Au-Ag (c) Al-Cu (d) Mo-Ta (e) Mg-Zn (f) Mg-Cd (g) Al-Si
43 ÖDEV Soru 5- Cu-Ni ikili faz diyagramını çizerek her bir bölgesinin fazlarını yazınız. Bu diyagramdan yararlanarak %60Ni - %40Cu ve %10 Ni - %90Cu alaşımılarının (a) likidüs sıcaklığını (b) solüdüs sıcaklığını (c) katılaşma aralığı sıcaklıklarını bulunuz. Soru 6- Cu-Ni ikili faz diyagramından yararlanarak saf Ni, saf Cu ve %60Ni - %40Cu alaşımın soğuma eğrilerini ayrı ayrı çiziniz. Soru 7- Ge (germanyum)-si (silisyum) faz diyagramını internetten bulunuz. %100 Si, %10Si, %20Si, %30Si, %40Si, %50Si, %60Si, %70Si, %80Si, %90Si, %100 Ge alaşımlarının soğuma eğrilerini faz diyagramındaki likidüs ve solüdüs eğrilerini dikkate alarak faz diyagramı ile karşılıklı gelecek şekilde çiziniz. Soru 8- Bir alaşımın mikroyapısını etkileyen faktörler nelerdir? Yazınız
44 ÖDEV Soru 9- Bi (bizmut)-sb (antimon) sistemi için yapılan deneysel çalışmalar sonucunda değişik bileşime sahip Bi-Sb alaşımlarının soğuma eğrileri çizilerek her bir alaşımın likidüs ve solüdüs sıcaklıkları aşağıdaki tabloda gösterildiği gibi belirlenmiştir. Bi (bizmut)-sb (antimon) sistemi için faz diyagramını çizerek, her bir faz bölgesini adlandırınız
45 ÖDEV Soru 10- Bi (bizmut)-sb (antimon) sistemi faz diyagramında %ağırlık olarak verilen değerlerin karşılığını % atomsal olarak bulunuz ve aşağıdaki faz diyagramında işaretleyiniz
46 ÖDEV Soru 11- Ge-Si sistemi faz diyagramında %atomsal olarak verilen değerlerin karşılığını % ağırlık olarak bulunuz ve aşağıdaki faz diyagramında işaretleyiniz
47 KAYNAKLAR H. Uzun, Faz Diyağramları internet sunusu S.Gündüz Metalurjide Faz Diyağramları internet sunusu Çeşitli sunumlar Çeşitli internet web sayfaları
48 Dinlediğiniz için Teşekkür ederim!
49
PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ
Sınırsız Katı Eriyebilirlik İkili Faz Diyagramları (İkili İzomorfik Sistemler) Malzeme Malzeme Bilgisi Bilgisi PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ 1 /94 Sınırsız Katı Eriyebilirlik İkili Faz Diyagramları
DetaylıFAZ DİYAGRAMLARI ve DÖNÜŞÜMLERİ HOŞGELDİNİZ
FAZ DİYAGRAMLARI ve DÖNÜŞÜMLERİ Malzeme Malzeme Bilgisi Bilgisi PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ Prof. Dr. Hüseyin UZUN-Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü 1 /94 İkili Faz Diyagramından Hangi Bilgiler
DetaylıİKİLİ ÖTEKTİK FAZ DİYAGRAMLARI
İKİLİ ÖTEKTİK FAZ DİYAGRAMLARI Prof. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü, 54187, SAKARYA İKİLİ ÖTEKTİK FAZ DİYAGRAMLARI
DetaylıFAZ DİYAGRAMLARI ve DÖNÜŞÜMLERİ HOŞGELDİNİZ
FAZ DİYAGRAMLARI ve DÖNÜŞÜMLERİ Malzeme Malzeme Bilgisi Bilgisi PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ Prof. Dr. Hüseyin UZUN-Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü 1 /94 Ötektik bileşim Birbirlerini sınırlı
Detaylışeklinde, katı ( ) fazın ağırlık oranı ise; şeklinde hesaplanır.
FAZ DİYAGRAMLARI Malzeme özellikleri görmüş oldukları termomekanik işlemlerin sonucunda oluşan içyapılarına bağlıdır. Faz diyagramları mühendislerin içyapı değişikliği için uygulayacakları ısıl işlemin
DetaylıFaz kavramı. Kristal yapılı malzemelerin iç yapılarında homojen ve belirli özellikler gösteren bölgelere faz (phase) adı verilir.
Faz kavramı Kristal yapılı malzemelerin iç yapılarında homojen ve belirli özellikler gösteren bölgelere faz (phase) adı verilir. Fazlar; bu atom düzenlerinden ve toplam iç yapıda bu fazların oluşturdukları
DetaylıFaz Dönüşümleri ve Faz (Denge) Diyagramları
Faz Dönüşümleri ve Faz (Denge) Diyagramları 1. Giriş Bir cisim bağ kuvvetleri etkisi altında en düşük enerjili denge konumunda bulunan atomlar grubundan oluşur. Koşullar değişirse enerji içeriği değişir,
DetaylıMALZEME BİLGİSİ DERS 7 DR. FATİH AY.
MALZEME BİLGİSİ DERS 7 DR. FATİH AY www.fatihay.net fatihay@fatihay.net GEÇEN HAFTA KIRILMANIN TEMELLERİ KIRILMA ÇEŞİTLERİ KIRILMA TOKLUĞU YORULMA S-N EĞRİSİ SÜRÜNME GİRİŞ Basınç (atm) Katı Sıvı Buhar
DetaylıMalzemeler yapılarının içerisinde, belli oranlarda farklı atomları çözebilirler. Bu durum katı çözeltiler olarak adlandırılır.
KATI ÇÖZELTİ Malzemeler yapılarının içerisinde, belli oranlarda farklı atomları çözebilirler. Bu durum katı çözeltiler olarak adlandırılır. Katı çözeltilerin diğer bir ismi katı eriyiktir. Bir çözelti
DetaylıGaz. Gaz. Yoğuşma. Gizli Buharlaşma Isısı. Potansiyel Enerji. Sıvı. Sıvı. Kristalleşme. Gizli Ergime Isısı. Katı. Katı. Sıcaklık. Atomlar Arası Mesafe
İmal Usulleri DÖKÜM Katılaşma Döküm yoluyla üretimde metal malzemelerin kullanım özellikleri, katılaşma aşamasında oluşan iç yap ile belirlenir. Dolaysıyla malzeme özelliklerinin kontrol edilebilmesi
DetaylıFaz ( denge) diyagramları
Faz ( denge) diyagramları İki elementin birbirleriyle karıştırılması sonucunda, toplam iç enerji mimimum olacak şekilde yeni atom düzenleri meydana gelir. Fazlar, İç enerjinin minimum olmasını sağlayacak
DetaylıÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ
ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ Prof. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü, 54187, SAKARYA ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ (Yaşlandırma
DetaylıMMM291 MALZEME BİLİMİ
MMM291 MALZEME BİLİMİ Yrd. Doç. Dr. Ayşe KALEMTAŞ Ofis Saatleri: Perşembe 14:00 16:00 ayse.kalemtas@btu.edu.tr, akalemtas@gmail.com Bursa Teknik Üniversitesi, Doğa Bilimleri, Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi,
DetaylıMETALLERDE KATILAŞMA HOŞGELDİNİZ
METALLERDE KATILAŞMA Malzeme Malzeme Bilgisi Bilgisi PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ 1 /94 METALLERDE KATILAŞMA Metal ve alaşımlar, belirli bir sıcaklıktan sonra (ergime sıcaklığı) katı halden sıvı
Detaylıİmal Usulleri. Döküm Tekniği
İmal Usulleri Döküm Tekniği Örnek Heterojen Çekirdeklenme Alışılmamış laboratuar deneyleri dışında, sıvı metal için homojen çekirdeklenme asla olmaz. Uygulamadaki sıvı metallerin içinde hemen her zaman
DetaylıMETALLERDE KATILAŞMA
METALLERDE KATILAŞMA Prof. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü, 54187, SAKARYA METALLERDE KATILAŞMA Metal ve alaşımlar,
DetaylıCALLİSTER FAZ DİYAGRAMLARI ve Demir-Karbon Diyagramı
CALLİSTER FAZ DİYAGRAMLARI ve Demir-Karbon Diyagramı Bileşen deyimi, çoğunlukla alaşımı oluşturan saf metaller ve/veya bileşikler için kullanılır. Örneğin bir bakır-çinko alaşımı olan pirinçte Cu ve Zn,
DetaylıFAZ DİYAGRAMLARI ve DÖNÜŞÜMLERİ HOŞGELDİNİZ
FAZ DİYAGRAMLARI ve DÖNÜŞÜMLERİ Malzeme Malzeme Bilgisi Bilgisi HOŞGELDİNİZ 1 /94 2 /94 ÇÖZÜNEN ve ÇÖZEN İki maddeyi birbirleri ile karıştırarak bir bileşik veya alaşım yapmak istediğimiz zaman, bileşik
DetaylıChapter 9: Faz Diyagramları
Chapter 9: Faz Diyagramları İki elementi birleştirdiğimizde... ortaya çıkan denklik durumu nedir? genel olarak aşağıdakileri belirlersek... -- kompozisyon (örn., ağ% Cu - ağ% Ni), ve -- sıcaklık (T ) şunlara
DetaylıMALZEME BİLGİSİ. Katılaşma, Kristal Kusurları
MALZEME BİLGİSİ Dr.- Ing. Rahmi ÜNAL Konu: Katılaşma, Kristal Kusurları 1 Saf Metallerde Katılaşma Metal ve alaşım malzemelerin kullanım özellikleri büyük ölçüde katılaşma sırasında oluşan iç yapı ile
DetaylıKTÜ, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü
FAZ DİYAGRAMLARI DERS NOTLARI İçerik KTÜ, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Peritektik Alaşım Sistemleri Peritektik Dönüşüm: Peritektik dönüşüm; ötektik dönüşüm gösteren alaşım sistemlerine benzer
DetaylıMALZEME BİLGİSİ. Katı Eriyikler
MALZEME BİLGİSİ Dr.- Ing. Rahmi ÜNAL Konu: Katı Eriyikler 1 Giriş Endüstriyel metaller çoğunlukla birden fazla tür eleman içerirler, çok azı arı halde kullanılır. Arı metallerin yüksek iletkenlik, korozyona
DetaylıFAZ DİYAGRAMLARI ve DÖNÜŞÜMLERİ HOŞGELDİNİZ
FAZ DİYAGRAMLARI ve DÖNÜŞÜMLERİ HOŞGELDİNİZ 1 /94 GİRİŞ * Endüstriyel amaçlı kullanılan malzemelerin pek çoğu saf metal değildir. Çünkü saf metaller, servis şartlarında istenilen mekanik özelikleri sağlayamamaktadırlar.
DetaylıÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ HOŞGELDİNİZ
ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ Malzeme Malzeme Bilgisi Bilgisi PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ 1 ÇÖKELME SERTLEŞTİRMESİ (Yaşlandırma Sertleşmesi) Bazı metal alaşımlarının sertlik ve mukavemeti, soğuk deformasyon
DetaylıMalzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Temel kavramlar Demir-Karbon Denge Diyagramı
Malzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN Temel kavramlar Demir-Karbon Denge Diyagramı İçerik Giriş Demir-sementit diyagramı Demir-grafit diyagramı Dökme demir 2 Giriş Demir, pek çok mühendislik alaşımının
DetaylıATOMLAR ARASI BAĞLAR Doç. Dr. Ramazan YILMAZ
ATOMLAR ARASI BAĞLAR Doç. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü, 54187, SAKARYA Atomlar Arası Bağlar 1 İyonik Bağ 2 Kovalent
DetaylıBMM 205 Malzeme Biliminin Temelleri
BMM 205 Malzeme Biliminin Temelleri Atom Yapısı ve Atomlar Arası Bağlar Dr. Ersin Emre Ören Biyomedikal Mühendisliği Bölümü Malzeme Bilimi ve Nanoteknoloji Mühendisliği Bölümü TOBB Ekonomi ve Teknoloji
DetaylıERGİTME,DÖKÜM VE KATILAŞMA
ERGİTME,DÖKÜM VE KATILAŞMA GİRİŞ Metalik malzemeler çoğunlukla ergitme ve döküm yöntemi ile üretilirler. Bazı metalik malzemeler sinterleme ile üretilir. Örneğin W alaşımları. Döküm sırasında kullanılan
DetaylıFaz dönüşümleri: mikroyapı oluşumu, faz dönüşüm kinetiği
Faz dönüşümleri: mikroyapı oluşumu, faz dönüşüm kinetiği Faz dönüşümleri 1. Basit ve yayınma esaslı dönüşümler: Faz sayısını ve fazların kimyasal bileşimini değiştirmeyen basit ve yayınma esaslı ölçümler.
DetaylıBMM 205 Malzeme Biliminin Temelleri
BMM 205 Malzeme Biliminin Temelleri Faz Diyagramları Dr. Ersin Emre Ören Biyomedikal Mühendisliği Bölümü Malzeme Bilimi ve Nanoteknoloji Mühendisliği Bölümü TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Ankara
DetaylıProf. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1
MAKİNE PROGRAMI MALZEME TEKNOLOJİSİ-I- (DERS NOTLARI) Prof.Dr.İrfan AY Öğr. Gör. Fahrettin Kapusuz 2008-20092009 BALIKESİR Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1 DEMİR-KARBON (Fe-C) DENGE DİYAGRAMI
DetaylıFAZ DİYAGRAMLARI VE DÖNÜŞÜMLERİ
FAZ DİYAGRAMLARI VE DÖNÜŞÜMLERİ Prof. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü, 54187, SAKARYA ÇÖZÜNEN VE ÇÖZEN İki maddeyi
DetaylıDemir-Karbon Denge Diyagramı
Demir-Karbon Denge Diyagramı Sıcaklık Demir-Karbon diyagramı Demir, pek çok mühendislik alaşımının temelini oluşturan metaldir. Külçe demir olarak bilinen ve hemen hemen saf durumdaki demir çatı, soba
DetaylıTEKNOLOJİSİ--ITEKNOLOJİSİ. Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ
MAKİNE PROGRAMI MALZEME TEKNOLOJİSİ--ITEKNOLOJİSİ (DERS NOTLARI) Prof.Dr.İrfan AY Öğr. Gör. Fahrettin Kapusuz 2008-2009 2008BALIKESİR 1 DEMİR-KARBON DEMİR(Fe--C) (Fe DENGE DİYAGRAMI 2 DEMİR KARBON DENGE
Detaylı1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. MALZEME BILGISI B9
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Aşağıdaki grafik saf suya (H 2 0) ait faz diyagramını göstermektedir. Bu grafikte yer alan değişkenler; dış basınç (düşey eksende ve logaritmik ölçekte) ve sıcaklıktır. Bir bakıma
DetaylıDöküm Prensipleri. Yard.Doç.Dr. Derya Dışpınar. İstanbul Üniversitesi
Döküm Prensipleri Yard.Doç.Dr. Derya Dışpınar BeslemeKriterleri Darcy Kanunu DökümdeDarcy Kanunu KRİTİK KATI ORANI Alaşım Kritik KatıOranı Çelikler % 35 50 Alaşımlı çelikler % 45 Alüminyum alaşımları
DetaylıAlüminyum Test Eğitim ve Araştırma Merkezi. Mart 2017
Alüminyum Test Eğitim ve Araştırma Merkezi Mart 2017 Alüminyumun Sıvı Metal Hareketleri ve Ürün Kalitesine Etkisi (sıvı-çekirdeklenme-büyüme) Prof. Dr. Fevzi Yılmaz FSMVÜ Mart 2017 GÜNDEM 1. Alüminyum
DetaylıPaslanmaz Çelik Gövde. Yalıtım Sargısı. Katalizör Yüzey Tabakası. Egzoz Emisyonları: Su Karbondioksit Azot
Paslanmaz Çelik Gövde Yalıtım Sargısı Egzoz Emisyonları: Su Karbondioksit Azot Katalizör Yüzey Tabakası Egzoz Gazları: Hidrokarbonlar Karbon Monoksit Azot Oksitleri Bu bölüme kadar, açıkça ifade edilmese
DetaylıErgime ve katılaşma 2/41
Faz Diyagramları Ergime ve katılaşma Bir malzemenin eritilmesi ve katılaşması sırasında meydana gelen olayları bilerek bizler amacımıza uygun malzemeler elde edebiliriz. Bunun için erime ve katılaşma sırasında
DetaylıFaz dönüşümünün gelişmesi, çekirdeklenme ve büyüme olarak adlandırılan iki farklı safhada meydana gelir.
1 Faz dönüşümlerinin çoğu ani olarak gerçekleşmediğinden, reaksiyon gelişiminin zamana bağlı, yani dönüşüm hızına bağlı olarak gelişen yapısal özelliklerini dikkate almak gerekir. Malzemelerin, özellikle
DetaylıMalzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Kristalleşme ve kusurlar Kristal Yapılar
Malzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN Kristalleşme ve kusurlar Kristal Yapılar İçerik Kristalleşme Kristal yapı kusurları Noktasal kusurlar Çizgisel kusurlar Düzlemsel kusurlar Kütlesel kusurlar Katı
DetaylıBölüm 4: Kusurlar. Kusurlar
Bölüm 4: Kusurlar Malzemelerin bazı özellikleri kusurların varlığıyla önemli derecede etkilenir. Kusurların türleri ve malzeme davranışı üzerindeki etkileri hakkında bilgi sahibi olmak önemlidir. Saf metallerin
DetaylıDEMİR KARBON FAZ DİYAGRAMI
MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MALZEME BİLİMİ Demir, Çelik ve Dökme Demir Yrd. Doç. Dr. Abdullah DEMİR DEMİR KARBON FAZ DİYAGRAMI Saf demire teknolojik özellik kazandıran
DetaylıATOMİK YAPI. Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0
ATOMİK YAPI Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0 Elektron Kütlesi 9,11x10-31 kg Proton Kütlesi Nötron Kütlesi 1,67x10-27 kg Bir kimyasal elementin atom numarası (Z) çekirdeğindeki
DetaylıRadyoaktif elementin tek başına bulunması, bileşik içinde bulunması, katı, sıvı, gaz, iyon halinde bulunması radyoaktif özelliğini etkilemez.
RADYOAKTİFLİK Kendiliğinden ışıma yapabilen maddelere radyoaktif maddeler denir. Radyoaktiflik çekirdek yapısıyla ilişkilidir. Radyoaktif bir atom hangi bileşiğin yapısına girerse o bileşiği radyoaktif
Detaylı2-C- BAKIR VE ALAŞIMLARININ ISIL İŞLEMLERİ 2-C-3 MARTENSİTİK SU VERME(*)
2-C- BAKIR VE ALAŞIMLARININ ISIL İŞLEMLERİ 2-C-3 MARTENSİTİK SU VERME(*) Sınai bakırlı alaşımlar arasında sadece soğukta iki veya çok fazlı alüminyumlu bakırlar pratik olarak mantensitik su almaya yatkındırlar.
DetaylıFAZ DİYAGRAMLARI VE DÖNÜŞÜMLERİ
FAZ DİYAGRAMLARI VE DÖNÜŞÜMLERİ Prof. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü, 54187, SAKARYA FAZ DİYAGRAMLARI VE DÖNÜŞÜMLERİ
DetaylıBölüm 4: Kusurlar. Kusurlar. Kusurlar. Kusurlar
Bölüm 4: Kusurlar Malzemelerin bazı özellikleri kusurların varlığıyla önemli derecede etkilenir. Kusurların türleri ve malzeme davranışı üzerindeki etkileri hakkında bilgi sahibi olmak önemlidir. Saf metallerin
DetaylıATOMİK YAPI. Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0
ATOMİK YAPI Atom, birkaç türü birleştiğinde çeşitli molekülleri, bir tek türü ise bir kimyasal öğeyi oluşturan parçacıktır. Atom, elementlerin özelliklerini taşıyan en küçük yapı birimi olup çekirdekteki
DetaylıFiziksel özellikler nelerdir? Mekanik Elektriksel Termal Manyetik Optik
DENGE DİYAGRAMLARI Fiziksel özellikler nelerdir? Mekanik Elektriksel Termal Manyetik Optik Malzemeler neden farklı özellikler gösterirler? Özellikler Fiziksel Kimyasal Bahsi gecen yapısal etkenlerden elektron
DetaylıMalzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Temel kavramlar Faz Diyagramları
Malzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN Temel kavramlar Faz Diyagramları İçerik Giriş Ergime ve katılaşma Faz diyagramları Faz kuralı Faz diyagramlarından sağlanan bilgiler Denge halleri Dğer reksiyon
Detaylı1. Giriş 2. Yayınma Mekanizmaları 3. Kararlı Karasız Yayınma 4. Yayınmayı etkileyen faktörler 5. Yarı iletkenlerde yayınma 6. Diğer yayınma yolları
1. Giriş 2. Yayınma Mekanizmaları 3. Kararlı Karasız Yayınma 4. Yayınmayı etkileyen faktörler 5. Yarı iletkenlerde yayınma 6. Diğer yayınma yolları Sol üstte yüzey seftleştirme işlemi uygulanmış bir çelik
DetaylıATOM HAREKETLERİ ve ATOMSAL YAYINIM
ATOM HAREKETLERİ ve ATOMSAL YAYINIM 1. Giriş Malzemelerde üretim ve uygulama sırasında görülen katılaşma, çökelme, yeniden kristalleşme, tane büyümesi gibi olaylar ile kaynak, lehim, sementasyon gibi işlemler
DetaylıCALLİSTER FAZ DÖNÜŞÜMLERİ
CALLİSTER FAZ DÖNÜŞÜMLERİ Faz dönüşümlerinin çoğu ani olarak gerçekleşmediğinden, reaksiyon gelişiminin zamana bağlı, yani dönüşüm hızına bağlı olarak gelişen yapısal özelliklerini dikkate almak gerekir.
DetaylıMMT407 Plastik Şekillendirme Yöntemleri
K O C A E L İ ÜNİVERSİTESİ Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü MMT407 Plastik Şekillendirme Yöntemleri 3 Şekillendirmenin Metalurjik Esasları Yrd. Doç. Dr. Ersoy Erişir 2012-2013 Güz Yarıyılı 3. Şekillendirmenin
DetaylıFZM 220. Malzeme Bilimine Giriş
FZM 220 Yapı Karakterizasyon Özellikler İşleme Performans Prof. Dr. İlker DİNÇER Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü 1 Ders Hakkında FZM 220 Dersinin Amacı Bu dersin amacı, fizik mühendisliği öğrencilerine,
DetaylıMalzeme Bilimi I Metalurji ve Malzeme Mühendisliği
I Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Doç. Dr. Rıdvan YAMANOĞLU 2017-2018 Metaller katılaşırken kendilerine has, elektron düzenlerinin neden olduğu belli bir kafes sisteminde kristalleşirler. Aluminyum,
DetaylıBÖLÜM 2 ATOMİK YAPI İÇERİK. Atom yapısı. Bağ tipleri. Chapter 2-1
BÖLÜM 2 ATOMİK YAPI İÇERİK Atom yapısı Bağ tipleri 1 Atomların Yapıları Atomlar başlıca üç temel atom altı parçacıktan oluşur; Protonlar (+ yüklü) Nötronlar (yüksüz) Elektronlar (-yüklü) Basit bir atom
DetaylıMARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MALZEME BİLİMİ -Fazlar - Yrd. Doç. Dr. Abdullah DEMİR FAZ KAVRAMI Kristal yapılı malzemelerin iç yapılarında homojen ve belirli özellikler
DetaylıKırılma nedir? Bir malzemenin yük altında iki veya daha fazla parçaya ayrılması demektir. Her malzemede kırılma karakteri aynı mıdır? Hayır.
KIRILMA İLE SON BULAN HASARLAR 1 Kırılma nedir? Bir malzemenin yük altında iki veya daha fazla parçaya ayrılması demektir. Her malzemede kırılma karakteri aynı mıdır? Hayır. Uygulanan gerilmeye, sıcaklığa
DetaylıBÖLÜM 2 ATOMİK YAPI İÇERİK. Atom yapısı. Bağ tipleri. Chapter 2-1
BÖLÜM 2 ATOMİK YAPI İÇERİK Atom yapısı Bağ tipleri 1 Atomların Yapıları Atomlar başlıca üç temel atom altı parçacıktan oluşur; Protonlar (+ yüklü) Nötronlar (yüksüz) Elektronlar (-yüklü) Basit bir atom
DetaylıDöküm Prensipleri. Yard.Doç.Dr. Derya Dışpınar. İstanbul Üniversitesi
Döküm Prensipleri Yard.Doç.Dr. Derya Dışpınar Şekilvermeyöntemleri Talaşlı Talaşsız Torna Freze Matkap Taşlama Dövme Çekme Ekstrüzyon Döküm Kaynak, lehim Toz metalurjisi Birleştirme Döküm 1. Metal veya
DetaylıBAKIR ALAŞIMLARI. Prof. Dr. Ramazan YILMAZ & Yrd. Doç. Dr. Zafer BARLAS
BAKIR ALAŞIMLARI Prof. Dr. Ramazan YILMAZ & Yrd. Doç. Dr. Zafer BARLAS Sakarya Üniversitesi Teknoloji Fakültesi, Metalürji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü BAKIR VE ALAŞIMLARININ SINIFLANDIRILMASI 2 BAKIR
DetaylıFAZ DİYAGRAMLARI. DERS NOTLARI Genel Kavramlar ve Tek Bileşenli Faz Diyagramları. İçerik
FAZ DİYAGRAMLARI DERS NOTLARI Genel Kavramlar ve Tek Bileşenli Faz Diyagramları İçerik KTÜ, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Ders İçeriği Malzemelerin farklı sıcaklık, basınç ve bileşim değerlerinde
DetaylıSCHRÖDİNGER: Elektronun yeri (yörüngesi ve orbitali) birer dalga fonksiyonu olan n, l, m l olarak ifade edilen kuantum sayıları ile belirlenir.
. ATOMUN KUANTUM MODELİ SCHRÖDİNGER: Elektronun yeri (yörüngesi ve orbitali) birer dalga fonksiyonu olan n, l, m l olarak ifade edilen kuantum sayıları ile belirlenir. Orbital: Elektronların çekirdek etrafında
DetaylıKRİSTAL KAFES SİSTEMLERİ
KRİSTAL KAFES SİSTEMLERİ Doç. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü, 54187, SAKARYA 1 Giriş 2 Kristal Yapısı ve Birim Hücreler
DetaylıİNTERMETALİK BİLEŞİKLER
İNTERMETALİK BİLEŞİKLER (ARA KİMYASAL BİLEŞİKLER) Denge diyagramlarında oluşan ara kimyasal bileşik bölgelerinde fazlar, Elektrokimyasal bileşikler, Boyut faktörü bileşikleri, Elektron bileşikleri şeklinde
DetaylıKristalleşme ve Kusurlar
Kristalleşme ve Kusurlar 1 Kristalleşme mekanizması Kristalleşme, sıvı halden katı hale geçiş olup, çekirdeklenme ve çekirdeklerin büyümesi aşamalarından meydana gelir. Sıvı içerisinde atomlar belirli
DetaylıBÖLÜM 2. Kristal Yapılar ve Kusurlar
BÖLÜM 2 Kristal Yapılar ve Kusurlar 1- ATOMİK VE İYONİK DÜZENLER Kısa Mesafeli Düzenler-Uzun Mesafeli Düzenler Kısa Mesafeli Düzenler (SRO): Kısa mesafede atomların tahmin edilebilir düzenlilikleridir.
DetaylıBÖLÜM 3 DİFÜZYON (YAYINIM)
BÖLÜM 3 DİFÜZYON (YAYINIM) 1 Mürekkebin suda yayılması veya kolonyanın havada yayılması difüzyona örnektir. En hızlı difüzyon gazlarda görülür. Katılarda atom hareketleri daha yavaş olduğu için katılarda
DetaylıProf. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1
MAKİNE PROGRAMI MALZEME TEKNOLOJİSİ-I- (DERS NOTLARI) Prof.Dr.İrfan AY Öğr. Gör. Fahrettin Kapusuz 2008-20092009 BALIKESİR Prof. Dr. İRFAN AY / Öğr. Gör. FAHRETTİN KAPUSUZ 1 KATILAŞMA-ERGİME DAVRANIŞLARI
DetaylıKATILARDA KRİSTAL YAPI. Hekzagonal a b c 90 o, 120. Tetragonal a b c 90 o. Rombohedral (Trigonal) Ortorombik a b c 90 o. Monoklinik a b c 90 o
KATILARDA KRİSTAL YAPI Kristal yapı atomun bir üst seviyesinde incelenen ve atomların katı halde oluşturduğu düzeni ifade eden birim hücre (kafes) geometrik parametreleri ve atom dizilimi ile tarif edilen
DetaylıMMT444 Malzemelerde Simülasyon Termodinamik ve Kinetik
K O C A E L İ ÜNİVERSİTESİ Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü MMT444 Malzemelerde Simülasyon Termodinamik ve Kinetik 4 Termodinamik modelleme: ThermoCalc Doç. Dr. Ersoy Erişir 2015-2016 Bahar Yarıyılı
Detaylımaddelere saf maddeler denir
Madde :Kütlesi olan her şeye madde denir. Saf madde: Aynı cins atom veya moleküllerden oluşan maddeye denir. Fiziksel yollarla kendisinden başka maddelere ayrışmayan maddelere saf maddeler denir Element:
DetaylıGENEL KİMYA. Yrd.Doç.Dr. Tuba YETİM
GENEL KİMYA MOLEKÜLLER ARASI KUVVETLER Moleküller Arası Kuvvetler Yüksek basınç ve düşük sıcaklıklarda moleküller arası kuvvetler gazları ideallikten saptırır. Moleküller arası kuvvetler molekülde kalıcı
DetaylıSTOKİYOMETRİ. Kimyasal Tepkimelerde Kütle İlişkisi
STOKİYOMETRİ Kimyasal Tepkimelerde Kütle İlişkisi Sülfür oksijen içerisinde yanarak kükürt dioksit oluşturur. Modeller elementel sülfürü (S8), oksijeni ve kükürt dioksit moleküllerini göstermektedir. Her
DetaylıBölüm 3 - Kristal Yapılar
Bölüm 3 - Kristal Yapılar Katı malzemeler, atomların veya iyonların oluşturdukları düzene göre sınıflandırılır. Kristal malzemede uzun-aralıkta atomsal ölçekte tekrarlayan bir düzen mevcuttur. Katılaşma
DetaylıPaylaşılan elektron ya da elektronlar, her iki çekirdek etrafında dolanacaklar, iki çekirdek arasındaki bölgede daha uzun süre bulundukları için bu
4.Kimyasal Bağlar Kimyasal Bağlar Aynı ya da farklı cins atomları bir arada tutan kuvvetlere kimyasal bağlar denir. Pek çok madde farklı element atomlarının birleşmesiyle meydana gelmiştir. İyonik bağ
DetaylıToz Metalurjik Malzemeler Yrd. Doç. Dr. Rıdvan YAMANOĞLU
Yrd. Doç. Dr. Rıdvan YAMANOĞLU Mikroyapı Kontrolü Tozlar, her taneciğin içerisinde fazların kontrolüne imkan tanıyan küçük boyutlardadır. Tozlar alışılagelmiş büyük cisimlerde ulaşılamayan yeni atomik
DetaylıMetallerde Döküm ve Katılaşma
2015-2016 Güz Yarıyılı Metalurji Laboratuarı I Metallerde Döküm ve Katılaşma Döküm:Metallerin ısı etkisiyle sıvı hale getirilip uygun şekilli kalıplar içerisinde katılaştırılması işlemidir Döküm Yöntemi
DetaylıSÜPERALA IMLAR. Yüksek sıcaklık dayanımı
SÜPERALA IMLAR SÜPERALA IMLAR Nikel ve Kobalt alaşımları: Korozyon dayanımı ve yüksek sıcaklık dayanımı için kullanılırlar. Yüksek ergime sıcaklığına ve dayanıma sahiptirler.. Süperalaşımlar: Nikel bazlı
DetaylıELASTİK PLASTİK. İstanbul Üniversitesi
ELASTİK PLASTİK HOMOJEN HETEROJEN dislokasyon birkristalideformeetmekiçinharcananenerji, teorik ve hatasız olan kristalden daha daha az! malzemelereplastikdeformasyonuygulandığında, deforme edebilmek için
DetaylıÇİNKO ALAŞIMLARI :34 1
09.11.2012 09:34 1 Çinko oda sıcaklıklarında bile deformasyon sertleşmesine uğrayan birkaç metalden biridir. Oda sıcaklıklarında düşük gerilimler çinkonun yapısında kalıcı bozunum yaratabilir. Bu nedenle
DetaylıBMM 205 Malzeme Biliminin Temelleri
BMM 205 Malzeme Biliminin Temelleri Faz Dönüşümleri Dr. Ersin Emre Ören Biyomedikal Mühendisliği Bölümü Malzeme Bilimi ve Nanoteknoloji Mühendisliği Bölümü TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Ankara
DetaylıMETALİK MALZEMELERİN GENEL KARAKTERİSTİKLERİ BAHAR 2010
METALİK MALZEMELERİN GENEL KARAKTERİSTİKLERİ BAHAR 2010 WEBSİTE www2.aku.edu.tr/~hitit Dersler İÇERİK Metalik Malzemelerin Genel Karakteristiklerİ Denge diyagramları Ergitme ve döküm Dökme demir ve çelikler
Detaylı7. SİNTERLEME (PİŞİRME) İŞLEMİNDEKİ REAKSİYONLAR
7. SİNTERLEME (PİŞİRME) İŞLEMİNDEKİ REAKSİYONLAR Seramik malzemeye mukavemet kazandırmak için yapılan sinterleme (pişirme) işlemi sırasında malzemenin; 1-) Hacmi küçülür 2-) Bulk yoğunluğu artar 3-) Malzemede
DetaylıPERİYODİK SİSTEM VE ELEKTRON DİZİLİMLERİ#6
PERİYODİK SİSTEM VE ELEKTRON DİZİLİMLERİ#6 Periyodik sistemde yatay sıralara Düşey sütunlara.. adı verilir. 1.periyotta element, 2 ve 3. periyotlarda..element, 4 ve 5.periyotlarda.element 6 ve 7. periyotlarda
Detaylıİmal Usulleri. Fatih ALİBEYOĞLU -3-
Fatih ALİBEYOĞLU -3- İMAL USULLERİ Giriş Üretim, doğada bulunan maddeleri istenilen özellik ve biçimdeki ürünlere dönüştürmek olarak tanımlanabilir. Üretim yöntemleri iç dönüşümler ve dış dönüşümler olmak
DetaylıMADDENİN SINIFLANDIRILMASI
MADDENİN SINIFLANDIRILMASI MADDE Saf madde Karışımlar Element Bileşik Homojen Karışımlar Heterojen Karışımlar ELEMENT Tek cins atomlardan oluşmuş saf maddeye element denir. ELEMENTLERİN ÖZELLİKLERİ Elementler
DetaylıDÖKÜM İMAL USULLERİ 1
DÖKÜM İMAL USULLERİ 1 METAL DÖKÜMÜNÜN ESASLARI 1. Döküm Teknolojisine Genel Bakış 2. Ergitme ve Döküm 3. Katılaşma ve Soğuma 2 Katılaştırma Yöntemleri Başlangıç malzemesi, ya bir sıvıdır ya da yüksek derecede
DetaylıBoya eklenmesi Kısmen karışma Homojenleşme
DİFÜZYON 1 Katı içerisindeki atomların hareketi yüksek konsantrasyon bölgelerinden düşük konsantrasyon bölgelerine doğrudur. Kayma olayından farklıdır. Kaymada hareketli atom düzlemlerindeki bütün atomlar
DetaylıPaslanmaz Çeliklerin Kaynak İşlemi Esnasında Karşılaşılan Problemler ve Alınması Gereken Önlemler Paslanmaz çeliklerin kaynak işlemi esnasında
Paslanmaz Çeliklerin Kaynak İşlemi Esnasında Karşılaşılan Problemler ve Alınması Gereken Önlemler Paslanmaz çeliklerin kaynak işlemi esnasında karşılaşılan ve kaynak kabiliyetini etkileyen problemler şunlardır:
DetaylıJOMINY DENEYİ MALZEME MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
1. DENEYİN AMACI: Bu deney ile incelenen çelik alaşımın su verme davranışı belirlenmektedir. Bunlardan ilki su verme sonrası elde edilebilecek maksimum sertlik değeri olup, ikincisi ise sertleşme derinliğidir
DetaylıMetalurji Mühendisliğine Giriş
Metalurji Mühendisliğine Giriş Temel Malzeme Grupları Yrd. Doç. Dr. Rıdvan YAMANOĞLU Demir esaslı metaller Günümüzde kullanılan metal ve alaşımların % 85 i demir esaslıdır. Bunun nedenleri: Yerkabuğunda
DetaylıELEMETLER VE BİLEŞİKLER ELEMENTLER VE SEMBOLLERİ
ELEMENTLER VE SEMBOLLERİ Elementler Aynı cins atomlardan oluşan, fiziksel ya da kimyasal yollarla kendinden daha basit ve farklı maddelere ayrılamayan saf maddelere element denir. Elementler çok sayıda
DetaylıMAK 351 İMAL USULLERİ
MAK 351 İMAL USULLERİ Doç.Dr. Murat VURAL İTÜ Makina Fakültesi 1 METAL DÖKÜMÜNÜN ESASLARI 1. Döküm Teknolojisine Genel Bakış 2. Isıtma ve Dökme 3. Katılaşma ve Soğuma 2 1 Katılaştırma Yöntemleri Başlangıç
Detaylıİntermetalik bileşikler
Ara Bileşikler İntermetalik bileşikler İntermetalik bileşikler farklı elektronegatifliğe sahip, yani en dış yörüngesinde farklı sayıda elektron bulunduran elementler arasında oluşuyor. Bu bileşikler kovalent
DetaylıFZM 220. Malzeme Bilimine Giriş
FZM 220 Yapı Karakterizasyon Özellikler İşleme Performans Prof. Dr. İlker DİNÇER Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü 1 Atomsal Yapı ve Atomlararası Bağ1 Ders Hakkında FZM 220 Dersinin Amacı Bu dersin
DetaylıMOL KAVRAMI I. ÖRNEK 2
MOL KAVRAMI I Maddelerin taneciklerden oluştuğunu biliyoruz. Bu taneciklere atom, molekül ya da iyon denir. Atom : Kimyasal yöntemlerle daha basit taneciklere ayrılmayan ve elementlerin yapıtaşı olan taneciklere
DetaylıMalzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Temel kavramlar Atomsal yapı
Malzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN Temel kavramlar Atomsal yapı İçerik Temel kavramlar Atom modeli Elektron düzeni Periyodik sistem 2 Temel kavramlar Bütün maddeler kimyasal elementlerden oluşur.
Detaylı