BURSA İLİ 2016 YILI DIŞ TİCARET DEĞERLENDİRME RAPORU

Transkript

1 BURSA İLİ 2016 YILI DIŞ TİCARET DEĞERLENDİRME RAPORU ULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ AR-GE ŞUBESİ Şubat, 2017

2 İÇİNDEKİLER 1. Genel Bilgi Bursa İli Dış Ticaret Verileri Bursa İli İhracatının Sektörel Değerlendirmesi Otomotiv Sektörü Tekstil ve Hazırgiyim ve Konfeksiyon Sektörü Gıda Sektörü Makine ve Metal Sektörü İllere Göre İhracatçı/İthalatçı Firma Sayısı Kaynaklar

3

4 1.GENEL BİLGİ Tarih boyunca ipekbo cegĭ u retimiyle bir do nem du nyanın en çok aranılan atlas ve ipekli kumaşlarının u retildigĭ Bursa, gu nu mu zde otomotiv, makine, tekstil ve gıda sanayinde u lke çapında so z sahibi olmuştur. O nemli ulaşım ag larının u zerinde bulunması ve temel ihtiyaç mallarının temini için hammadde kaynaklarının varlıgĭ, Bursa'nın her do nemde ticari bir merkez olmasını sag lamıştır. Ekonomik gu cu ve yarattıgĭ katma degĕrle bugu n Tu rkiye ekonomisinin lokomotiflerinden biri olan Bursa; ekonomik aktivitenin zenginligĭ ve sosyo-ku ltu rel çeşitliligĭ ile Tu rk ekonomisinin geliştirilmesi, ekonomiye yeni ivmeler kazandırılmasında aktif ve yo nlendirici bir gu cu temsil etmektedir. U lke ve bo lge ekonomisinin gelişmesine, ihracat yo nuÿle do viz girdisi sag lanmasına, istihdama ve sanayi altyapısının gu çlenmesine sag ladıgĭ katkılarla Bursa, ekonomik açıdan buÿu k bir dinamizm sergilemektedir. I l sanayisi ve ihracatında; otomotiv, tekstil, makine imalatı ve gıda sekto rleri ilk sıralarda yer almaktadır. Tarım ve gıda sekto ru il ekonomisinde o nemli yer tutmaktadır. Taze sebze-meyve, dondurulmuş gıda vb. u ru nler u retilmekte ve ihraç edilmektedir. Buna bag lı olarak il, o zellikle meyve suyu, alkolsu z içki, işlenmiş suẗ u ru nleri, konserve, konsantre salça u retiminde u lke genelinde o nemli paya sahiptir. Toprak ve maden işleme sekto ru nde; çimento, cam imalatı ve linyit çıkarma işlemleri gerçekleştirilmektedir. Uludag U niversitesi Go ru kle kampu su nde kurulan Teknopark, Ar-Ge maliyetlerini du şu rerek Bursa sanayine o nemli hizmetler verecek, yurtdışı kaynaklı yu ksek bilgi ve teknoloji isteyen sekto rlerin gelişmesine katkı sag layacaktır. Konferans salonu, yemek salonu ve kafeteryası, seminer ve sergi salonları, ofisler ve laboratuvar alanları ile birçok firmaya ve kişiye hizmet verme kapasitesine sahiptir. Bursa Ticaret ve Sanayi Odası tarafından hazırlanan, Açılan-Kapanan Firma Iṡtatistiklerine go re; 2016 yılı itibariyle Bursa da, 3bin 567 firma kurulmuş, 1093 firma kapanmıştır. Bursa Ticaret ve Sanayi Odası na, 04 Ocak 2016 tarihi itibari ile uÿe sayısı, kayıtlı uÿe bulunmaktadır. Bursa Ticaret ve Sanayi Odası na (BTSO) kayıtlı uÿelerin sekto rel sınıflamaya go re, inşaat ve madencilik sekto ru nu n % 15,91 ile ilk sırada, gıda-tarım-hayvancılık sekto ru nu n % 10,71 ile ikinci sırada, tekstil sekto ru nu n % 10,46 ile u çu ncu sırada, makine-metal sanayi ve ticareti sekto ru ise % 9,85 ile do rdu ncu sırada yer almaktadır. Bursa, nu fus bakımından Iṡtanbul, Ankara ve Iżmir den sonra 4. buÿu k ildir. Marmara Bo lgesi nin gu neydogŭsunda yer alan Bursa ili, 2016 yılı ADNKS verilerine go re 2,9 milyon kişilik nu fusuyla Tu rkiye nin do rdu ncu buÿu k kenti olma o zelligĭni taşımaktadır. En son açıklanan 2011 yılı illerin ve bo lgelerin sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralaması araştırması (SEGE) sonuçlarına go re; sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasında Bursa, Iṡtanbul, Ankara, Iżmir, Kocaeli ve Antalya nın ardından 6. sırada yer almaktadır. 13 adet organize sanayi bo lgesi ile imalat sanayinde Tu rkiye katma degĕrinin (GSMH dan aldıgĭ pay) % 8-9'unu tek başına sag lamaktadır. Bursa ili çalışan kişi sayısı ve işyeri sayısı bakımından Iṡtanbul ve Iżmir den sonra Tu rkiye de 3. Sırada, u lke ekonomisine sag ladıgĭ katma degĕr açısından 4. sıradadır. Bursa istihdam ettigĭ çalışan sayısı açısından u lke genelinin yaklaşık %5 lik bir dilime sahiptir. 1

5 2. BURSA İLİ DIŞ TİCARET VERİLERİ 2013 yılında 1 milyar dolar, 2015 yılında 1,2 milyar dolar dış ticaret fazlası veren Bursa ili dış ticaret fazlası veren iller arasında ilk sıralarda yer almaktadır.2014 yılında Bursa ihracatı bir o nceki yıla go re %0,4 oranında artmıştır ve 9,3 milyar USD olarak gerçeklemiştir yılında 8,6 milyar dolar, 2016 yılında 9,7 milyar USD olarak gerçekleşmiştir (Tablo1, Grafik1). Tablo 1. Bursa İli Dış Ticaret Verileri (Milyar USD) Yıllar İhracat İthalat Dış Ticaret Hacmi Dış Ticaret Dengesi ,9 7,9 16, ,3 8,1 17,4 1, ,6 8,0 16,6 0,6 Kaynak: TÜİK ,7 8,7 18,4 1 Grafik 1. Bursa İli Dış Ticaret Verileri TUÏ K tarafından açıklanan verilere go re, 2014 yılında Bursa nın ithalatı, bir o nceki yıla go re %0,2 artarak 8.1 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir yılında ise Bursa ithalatı, bir o nceki yıla go re %0,1 oranında azalarak 8,0 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir yılında Bursa ithalatı 8,7 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir (Tablo1, Grafik1) yılında, Tu rkiye ihracatı 142,6 milyar dolar olarak gerçekleşmiş olup, Iṡtanbul un ihracatı %-1 du şu şle 76,2 milyar dolar gerçekleşmiş ve Tu rkiye Geneli Iḣracatından %53 pay almıştır. Bu do nemde Iṡtanbul u sırasıyla, Bursa, Iżmir, Kocaeli ve Ankara izlemiştir (Tablo2). Bursa nın ihracatı 2016 yılında %13 artışla 9,7 milyar olarak gerçekleşmiştir. Bursa nın toplam ihracat içindeki payı %7 olarak gerçekleşmiştir (Tablo2). Tablo 2. İllere Göre İhracat Verileri (1000 $) DEĞİŞİM İLLER FOB USD 2015 PAYI FOB USD 2016 PAYI % 1 İstanbul % % -1% 2 Bursa % % 13% 3 İzmir % % 3% 2

6 4 Kocaeli % % -13% 5 Ankara % % -8% 6 Gaziantep % % 2% 7 Sakarya % % 31% 8 Denizli % % -4% 9 Manisa % % 0% 10 Hatay % % -4% 11 Adana % % -5% 12 Kayseri % % -3% 13 Mersin % % 5% 14 Trabzon % % -11% 15 Konya % % -3% Diğerleri % % -4% Türkiye Toplam % % -1% Kaynak: TÜİK 2016 yılında Tu rkiye Geneli ithalatı bir o nceki yıla go re %-4 du şu şle 198,6 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Toplam ithalat gerilerken illerin ithalat performansları farklılıklar go stermiştir. En yu ksek ithalatı gerçekleştiren Iṡtanbul un ithalatı 2016 yılında %-2 du şu şle 116 milyar dolara gerilemiştir. Iṡtanbul un toplam ithalat içinde payı yu zde 58 olmuştur. Iṡtanbul u izleyen beş buÿu k digĕr ithalatçı iller içinden sadece Kocaeli nin ithalatı gerilerken, Ankara, Iżmir ve Bursa nın ithalatı yu kselmiştir (Tablo3). Bursa nın ithalatı 2016 yılında bir o nceki yılın aynı do nemine go re %+8 artışla 8,7 milyar dolar olmuştur. Bursa nın toplam ithalat içindeki payı %4 olarak gerçekleşmiştir (Tablo3). 3

7 Tablo 3. İllere Göre İthalat Verileri (1000 $ ) DEĞİŞİM FOB USD PAY FOB USD PAY 1 İstanbul % % -2% 2 Ankara % % 12% 3 İzmir % % 1% 4 Bursa % % 8% 5 Kocaeli % % -4% 6 Gaziantep % % -2% 7 Manisa % % -19% 8 Hatay % % -20% 9 Sakarya % % 35% 10 Adana % % -8% 11 Denizli % % -12% 12 Kayseri % % -2% 13 Kahramanmaraş % % 25% 14 Mersin % % -1% 15 Antalya % % 14% Diğerleri % % -22% Türkiye Toplam % % -4% Kaynak: TÜİK Iṡtanbul-Antalya; Ankara-Çanakkale; Iṡtanbul-Iżmir karayolu aksı u zerinde bulunması ve havaalanının bulunması nedeniyle yatırımcılar için o nemli bir konumda bulunan Bursa I li nden 2016 yılında 176 u lke ile 13 serbest bo lgeye ihracat gerçekleştirilmiştir yılında Bursa ili ihracatında ilk sırada yer alan ilk 10 u lkeye toplam ihracatı, 6,6 milyar dolar olarak gerçeklemiştir. En fazla ihracat yapılan iller sırasıyla; Almanya, Iṫalya, Fransa, Iṡpanya ve ABD olmuştur (Tablo4). Tablo 4. Bursa İli Ülke İhracatı Verileri (1000$) DEĞİŞİM 2016 Ülkeler FOB USD FOB USD FOB USD PAYI Almanya % 20% İtalya % 16% Fransa % 7% İspanya % 6% ABD % 5% İngiltere % 5% Polonya % 2% Romanya % 2% Belçika % 2% İran % 1% İlk 10 Ülke % 68% Diğerleri % 32% TOPLAM % 100% Kaynak: TÜİK 4

8 2016 yılında Bursa ili ihracatında ilk 5 sırada yer alan u lkelerden; Almanya ya 1,9 milyar dolar, Iṫalya ya 1,5 milyar dolar, Fransa ya 659 milyon dolar, Iṡpanya ya 606,2 milyon dolar ve Birleşik Devletlere 507,1 milyon dolar degĕrinde ihracat gerçekleştirilmiştir. Bir o nceki yıla kıyasla Birleşik Devletler dışında, digĕr 4 u lkeye ihracatda artış go ru lmektedir (Tablo4, Grafik2). Bursa ili ihracatında Almanya nın aldıgĭ pay %20, Iṫalya nın %16, Fransa nın %7, Iṡpanya nın %6 ve Birleşik Devletler in %5 tir yılında Bursa ili ihracatında ilk 10 sırada yer alan u lkelere toplam ihracatı, Bursa ili ihracatının %68 ini oluşturmaktadır (Tablo4). Grafik 2. Bursa İli Ülke İhracatı Verileri 5

9 Tu rkiye Iḣracatçılar Meclisi (TIṀ) verilerine go re 2016 yılında Bursa dan yapılan ihracatın sekto rel dagĭlımını aşagĭdaki tabloda go rebiliyoruz. I lk sırada taşıt araçları ve yan sanayi, ikinci sırada tekstil, u çu ncu sırada ise hazır giyim ve konfeksiyon yer almaktadır (Tablo 5). Tablo 5. Bursa İli Sektörel İhracat Verileri (1000$) SEKTÖRLER OCAK-ARALIK (1000 $) DEĞ payı % Otomotiv Endüstrisi ,60% 65,24 Tekstil ve Hammaddeleri ,07% 7,30 Hazırgiyim ve Konfeksiyon ,34% 4,63 Çelik ,24% 4,33 Makine ve Aksamları ,41% 4,24 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri ,47% 3,05 Mobilya,Kağıt ve Orman Ürünleri ,87% 2,76 Demir ve Demir Dışı Metaller ,95% 2,27 İklimlendirme Sanayii ,68% 1,70 Elektrik Elektronik ve Hizmet ,30% 1,14 DİĞER SEKTÖRLER ,08% 3,35 TOPLAM ,26% 100,00 Kaynak: TİM TIṀ verilerine go re, en yu ksek paya sahip sekto rlerin ilk sırasında %65,2 ile Taşıt araçları ve yan sanayi gelmektedir. Ardından Tekstil sekto ru %7,3, Hazır giyim sekto ru %4,6, Çelik Sekto ru %4,3 ve Makine ve Aksamları sekto ru nu n %5 pay aldıgĭ go ru lmektedir (Tablo 5, Grafik3). Grafik 3. Bursa İli Sektörel İhracat Payları (%) 3. BURSA İLİ İHRACATININ SEKTÖREL DEĞERLENDİRMESİ Bursa nın bugu nku ekonomik yapısı içerisinde, u lke ekonomisini temsil eder mahiyetteki temel sekto rler, en o nemli yeri işgal etmektedir. Ancak, Bursa sanayisinin ve ihracatının temelinde yatan ve "çekirdek sanayi sekto rleri" olarak adlandırılan tekstil ve otomotiv sekto ru, gerek u retim gerekse istihdam açısından hayati o nem taşımaktadır. Bursa ilinde sanayide çalışanların, %25 i tekstil u ru nleri imalatı, %21 i motorlu kara taşıtı, ro mork ve yarı ro mork imalatı sekto ru nde istihdam edilmektedir. Sanayideki istihdamın % 81 i işçi, %4 u muḧendistir. Bursa ilinde faaliyet go steren sanayi işletmelerinin; %50 si mikro o lçekli, %38 i ku çu k o lçekli, %10 u orta o lçekli, %2 si buÿu k o lçekli işletmelerdir. Bursa ilindeki personel sayısına 6

10 go re buÿu k firmalar; Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret, Tofaş Tu rk Otomobil Fabrikası A.Ş.,Yeşim Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş, Oyak-Renault Otomobil Fab. A.Ş, Bosch Sanayi ve Ticaret A.Ş. dir. Bursa nın imalat sanayi, Tu rkiye de GSMH ın yaratılmasında etken olan sekto rlerin buÿu k bir kısmını oluşturmaktadır. O zellikle tekstil ve konfeksiyon, otomotiv ana ve yan sanayi, makinemetal eşya sanayileri, gıda sanayi Bursa nın imalat sanayinin temel belirleyicisi olmaktadır. Bu sekto rler hakkındaki etraflı bilgiler, şu şekilde verilebilir: 3.1. OTOMOTİV SEKTÖRÜ Tofaş-Fiat, Oyak-Renault, Karsan gibi dev otomotiv u retim tesislerini bu nyesinde barındıran Bursa, Tu rkiye nin otomotiv u retim sekto ru konumundadır. Bursa nın ihracattaki lokomotif sekto ru otomotivdir. Bursa dan yapılan otomotiv ihracatında ise en o nemli pay binek otomobillere aittir. Bugu n Bursa da iki adedi binek tipi otomobil, bir adedi de minibu s, az sayıda kamyonet u retiminin gerçekleştirildigĭ u ç adet ana sanayi otomotiv u retim fabrikası mevcuttur. Otomotiv sekto ru nu n kalbinin attıgĭ merkez olan Bursa da motorlu kara taşıtları için çok sayıda parça ve aksesuar imalatı yapılmaktadır. Bursa da imalat sanayi içerisinde, gerek u retim çeşitleri, gerekse u retim miktarları açısından en geniş faaliyet alanına sahip sekto r budur. Otomotiv Sanayicileri Dernegĭ (OSD) verilerine go re; 2015 yılında adet araç u retilmiştir ve bu araçlardan i ihraç edilmiştir yılında ise adet araç u retilmiştir ve bu araçlardan si ihraç edilmiştir (Tablo 8). Tablo 8. Türkiye Araç Üretimi ve İhracatı Verileri Üretim (Adet) İhracat (Adet) Kaynak: OSD 2016 yılında Bursa I l indeki otomotiv firmaları tarafından 8,4 milyar dolar degĕrinde kaydedilen ihracat Tu rkiye geneli otomotiv ihracatının % 35 ini karşılamaktadır (Tablo 9). Tablo 9. Bursa ve Türkiye Otomotiv İhracatı Verileri SEKTÖR 2015 İhracat 2016 İhracat Değişim (%) Taşıt Araçları ve Yan Sanayi (Bursa) ,6 Taşıt Araçları ve Yan Sanayi (Türkiye) Kaynak: TİM ,9 Grafik 4. Bursa ve Türkiye Geneli Otomotiv Endüstrisi İhracat Değerleri ($) 7

11 3.2. TEKSTİL ve HAZIR GİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRLERİ Pamuklu dokuma, suni ve sentetik iplik u retimi, yu nlu dokuma, fantezi iplik u retimi, o rme ve trikotaj, havlu, boya-apre-emprime, konfeksiyon, hazır giyim şeklinde alt sekto rlere ayrılmış durumdadır. Tekstil sekto ru geçmişten gu nu mu ze, Bursa nın geleneksel endu stri dokusunda, odak sayılabilecek bir go ru nu m sergilemektedir. Bursa da bu sekto rde faaliyet go steren 8000 civarında, çeşitli buÿu klu klerde işyeri mevcuttur. Tu rkiye de Kurulu 11 adet sentetik iplik fabrikasının 8 tanesi de Bursa'da bulunmaktadır. Sentetik iplik u retim kapasitesi itibariyle Bursa, Tu rkiye'nin toplam kapasitesinin % 75' ine sahiptir. Ayrıca du nyada bu kadar iplik fabrikasının bir arada bulundugŭ tek bo lge Bursa'dır yılında Bursa I l indeki tekstil firmaları tarafından 946,6 milyon dolar degĕrinde kaydedilen ihracat Tu rkiye geneli tekstil ve hammaddeleri ihracatının % 12,02 sini karşılamaktadır. Bursa I li Hazır Giyim ve Konfeksiyon sekto ru nde ise 2016 yılında 600,3 milyon dolar degĕrinde kaydedilen ihracat Tu rkiye Geneli hazırgiyim ve konfeksiyon sekto ru ihracatının %3,54 u nu karşılamaktadır (Tablo 10). Tablo 10. Bursa ve Türkiye Tekstil ve Hazırgiyim ve Konfeksiyon Sektörü İhracat Verileri (1000 $) SEKTÖR Değişim Pay (%) Tekstil ve Hammaddeleri (Bursa) ,07% 12, ,0% Tekstil ve Hammaddeleri (Tu rkiye) 100 Hazır Giyim ve Konfeksiyon (Bursa) ,34% 3, ,15 Hazır Giyim ve Konfeksiyon (Tu rkiye) 100 Kaynak: TİM Grafik 5. Bursa ve Türkiye Geneli Tekstil ve Hazırgiyim Sektörleri İhracat Değerleri ($) Tekstil sekto ru u lkemizin geleneksel sanayi kollarından olup sanayi ve ihracatta başarı oÿku su nu n mihenk taşlarından birisidir. Tu rkiye tekstil ve hazır giyim sekto ru bir buẗu n olarak bugu n en fazla dış ticaret fazlası veren birinci sekto rdu r. Buna ek olarak oluşturdugŭ istihdam ile işsizligĭn azalmasına ve toplumun refahına çok ciddi du zeyde katkıları mevcuttur. Tu rk Tekstil Sekto ru, u ru n kalitesi, moda ve trendleri belirleme gu cu ne sahip tasarımları ve yu ksek teknolojisi 8

12 itibarıyla du nyada çok o zel bir yere sahiptir. GSYH içindeki payı ve yerli girdi kullanımı gibi parametrelerde u lkemizde ilk sırada olan sekto r ku resel pazarlarda da var oluşumuzun temelini oluşturmaktır. Tekstil sekto ru ile sanayileşmesine başlamış olan Bursa nın tekstil ihracatında yakaladıgĭ artış, sekto ru n ar-ge teknoloji ve tasarım yatırımlarına agĭrlık vermesinin neticesinde gerçekleşmiştir. Yapılan ar-ge ve inovasyon yatırımları Bursa yı du nyada hem mekan tekstilleri hem de giyim tekstilleri sekto ru nde moda ve trendlerin belirlendigĭ en o nemli merkezlerden biri haline getirmiştir GIDA SEKTÖRÜ Tu rkiye, uygun cog rafik yapısı ve iklim o zellikleri yanında, tarımsal u retimde sahip oldugŭ çeşit ve u retim potansiyeli ile du nya tarımında o nemli bir paya sahiptir. Birçok u ru nde kendine yeterli u lkeler arasında yer alan u lkemiz; hububat, baklagiller, pamuk, tuẗu n, fındık, taze ve kurutulmuş meyve, sebze, şekerpancarı gibi o nemli u ru nlerde u retici ve ihracatçı konumundadır. Bu hali ile tarım sekto ru, u lkemizin ekonomik ve sosyal gelişmesinde o nemli go revler u stlenmiştir. Bursa o zelinde degĕrlendirdigĭmizde; ilimizin dogăl şartlar itibariyle uygun bir fiziki konumda bulunması, tarım u ru nlerinin, kalite, miktar ve çeşit yo nu nden zenginlik go stermesine imka n sag lamaktadır. Bursa nın dogăl şartlar itibariyle uygun bir fiziki konumda bulunması, tarım u ru nlerinin, kalite, miktar ve çeşit yo nu nden zenginlik go stermesine imka n sag lamaktadır. Bursa da gıda endu strisine ilişkin olarak hemen her dalda faaliyet go steren firmalar mevcuttur. O zellikle meyve suyu, alkolsu z içki, konserve, konsantre salça u retiminde Bursa da mevcut kapasiteler, Tu rkiye genelinde o nemli paya sahiptir. Bursa, tarımsal kaynaklarının ve u retim gu cu nu n yu ksekligĭnin yanı sıra imalat gıda sekto ru nde de gerçekleştirdigĭ u retim degĕrleri ile bo lge ve u lke ekonomisinde o nemli agĭrlıgă sahiptir. Konserve gıda, işlenmiş gıda ve suẗ u ru nleri go z o nu ne alındıgĭnda Tu rkiye nin o nemli firmaları, Bursa da kapasitelerini geliştirmektedir. Tarımsal u ru nler, sanayi u ru nlerinin ardından ihraç edilen u ru nler listesinde o nemli yer almaktadır. Bursa da konserve ve salça fabrikalarının buÿu k bo lu mu dondurulmuş gıda u retimi de gerçekleştirmektedir. Bu nedenle, ilden yaş sebze - meyve ihracatı oldugŭ gibi dondurulmuş gıda u ru nu ihracatı da yapılmaktadır yılında Bursa I li nde yerleşik firmalar tarafından Yaş Meyve ve Sebze Sekto ru nde 53,9 milyon dolar ve Meyve Sebze Mamulleri sekto ru nde 89,2 milyon dolar degĕrinde ihracat gerçekleştirilmiştir (Tablo 11). 9

13 Tablo 11. Bursa ve Türkiye Yaş Meyve Sebze ve Mevve Sebze Mamulleri Sektörleri İhracat Verileri SEKTO R Degĭşim Pay (%) Yaş Meyve Sebze (Bursa) ,78% 2,73 Yaş Meyve Sebze (Tu rkiye) ,1% 100 Meyve Sebze Mamulleri (Bursa) ,93% 6,75 Meyve Sebze Mamulleri (Tu rkiye) ,4 100 Kaynak: TİM Bursa da gıda endu strisine ilişkin olarak hemen her dalda faaliyet go steren firmalar mevcuttur. O zellikle meyve suyu, alkolsu z içki, konserve, konsantre salça u retiminde Bursa da mevcut kapasiteler, Tu rkiye genelinde o nemli paya sahiptir. Konserve gıda, işlenmiş gıda ve suẗ u ru nleri go z o nu ne alındıgĭnda Tu rkiye nin o nemli firmaları, Bursa da kapasitelerini geliştirmektedir. Bursa da konserve ve salça fabrikalarının buÿu k bo lu mu dondurulmuş gıda u retimi de gerçekleştirmektedir. I limizden Yaş Meyve ve Sebze ihracatı oldugŭ gibi dondurulmuş gıda u ru nu ihracatı da yapılmaktadır. Tu rkiye Geneli Yaş Meyve ve Sebze Sekto ru ihracatı 2016 yılında %-5,1 oranında du şu şle 1,9 milyar dolar civarında gerçekleşmiş ve Yaş Meyve Sebze Sekto ru nde Bursa merkezli firmalar u lkemiz Yaş Meyve Sebze Sekto ru ihracatından %2,7 lik pay almışlardır Tu rkiye Geneli Meyve Sebze Mamulleri ihracatı 2016 yılında bir o nceki yıla go re %0,4 oranında artışla 1,3 milyar dolar civarında gerçekleşmiş ve Meyve Sebze Mamulleri sekto ru nde Bursa merkezli firmalar u lkemiz Meyve Sebze Mamulleri ihracatından %6,7 lik pay almışlardır (Tablo 11). Grafik 6. Bursa ve Türkiye Geneli Yaş Meyve Sebze ve Meyve Sebze Mamulleri İhracat Değerleri ($) 3.4. MAKİNA-METAL SEKTÖRÜ Bursa da o zellikle ihracat açısından hızla buÿuÿen bir digĕr sekto r de makine ve metal sekto ru du r. Sekto r, şu an Bursa da mal çeşitliligĭ ile 50 den fazla u lkeye u ru nlerini ihraç etmektedir. Tekstil makineleri, ambalaj makineleri, cnc hidrolik pres, hidrolik makas ve agĭr makineler u retim ve ihraç kalemlerinin o nemli bo lu mu nu oluşturmaktadır. Aynı zamanda metal sanayinde bu ro ekipmanları, sanayi ekipmanları ve otomobil yan sanayi ham maddesi olarak metal işleme de so z konusudur. 10

14 4. İLLERE GÖRE İHRACATÇI/İTHALATÇI FİRMA SAYISI Ekonomi Bakanlıgĭ verilerine go re; Tu rkiye Genelinde ihracat yapan firma sayısı 2015 yılında iken ihracatçı firma sayısı 2016 yılında 66 bin 955 e ulaşmıştır. Bursa, Iṡtanbul un ardından en fazla ihracatçı firma bulunduran 2. I ldir. Bursa nın 2015 yılında olan ihracatçı firma sayısı 2016 yılında ye yu kselmiştir (Tablo 6). Tablo 6. İllere Göre İhracatçı Firma Sayısı İHRACATCI FİRMA SAYISI % Değ. 1 IṠTANBUL ,5 2 BURSA ,1 3 IŻMIṘ ,4 4 KOCAELI ANKARA ,5 6 GAZIȦNTEP ,7 7 SAKARYA ,2 8 DENIŻLI ,9 9 MANIṠA ,6 10 HATAY ,9 11 ADANA ,1 12 KAYSERI ,4 13 MERSIṄ ,6 14 TRABZON ,8 15 KONYA ,8 DİĞERLERİ ,1 GENEL TOPLAM ,8 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı 11

15 Ekonomi Bakanlıgĭ verilerine go re; Tu rkiye Genelinde ithalat yapan firma sayısı 2015 yılında 69 b,in 387 adet iken 2016 yılında 68 bin 635 e gerilemiştir. Bursa, Iṡtanbul, Ankara ve Iżmir in ardından en çok ithalatçı firma sayısına sahip il olmuştur. Bursa nın ithalatçı firma sayısı 2015 yılında 3 bin 258 adet iken 2016 yılında %-2,7 du şu şle 3 bin 170 e gerilemiştir (Tablo7). Tablo 7. İllere Göre İthalatçı Firma Sayısı İTHALATÇI FİRMA SAYISI İL ADI % Değ. 1 IṠTANBUL ,6 2 ANKARA ,0 3 IŻMIṘ ,1 4 BURSA ,7 5 KOCAELI ,1 6 GAZIȦNTEP ,5 7 MANIṠA ,7 8 HATAY ,7 9 SAKARYA ADANA ,4 11 DENIŻLI ,6 12 KAYSERI ,5 13 KAHRAMANMARAŞ ,6 14 MERSIṄ ,8 15 ANTALYA ,4 DİĞERLERİ ,3 GENEL TOPLAM ,1 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı 12

16 KAYNAKLAR 1. T.C. Ekonomi Bakanlıgĭ ( 2. Tu rkiye Iḣracatçılar Meclisi ( 3. Tu rkiye Iṡtatistik Kurumu ( 4. Uludag Iḣracatçı Birlikleri ( 5. Otomotiv Sanayii Dernegĭ ( 13