BİL1007 BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE UYGULAMALARI

Transkript

1 BİL1007 BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE UYGULAMALARI Yard. Doç. Dr. Ayşe Övgü KINAY DEÜ Fen Fakültesi Bilgisayar Bilimleri Bölümü

2 Ders Hakkında Genel Bilgi Ders Kodu BİL1007 Dersin Adı Bilgi Teknolojileri ve Uygulamaları Dersin Düzeyi Lisans Dersin Durumu Zorunlu Dersin Dili Türkçe Öğretim Elemanı Yard. Doç. Dr. A. Övgü KINAY Haftalık Ders Saati (Teori+Uygulama) Ulusal Kredisi 3 AKTS Kredisi 4 2

3 Değerlendirme Yöntemi Değerlendirme Yöntemi Yüzde (%) Ara sınav 40 Ödev/Sunum 10 Derse Katılım 10 Final 40 (Final < 20) VE (Ham Ortalama < 30) İSE BNS 3

4 Kaynaklar Ana kaynak: Green, B.C., Information Technology and Systems, Longman Scientific & Technical Publishers, England, Yardımcı Kaynaklar: Mansfield, R., Mastering VBA for Microsoft Office, Sybex, Yanık, M., Herkes İçin Microsoft Word & Microsoft Excel, Beta Yayınları, Ocak

5 Dersin İçeriği Hafta 1: Bilgisayarın tarihçesi, İkilik sayı sistemi, Bilgisayar bileşenleri (yazılım donanım) Hafta 2: Microsoft Windows a giriş, Kullanıcı ara yüzü, Klavye kısa yolları, Kişiselleştirme, Yönetim, Temel Windows uygulamaları Hafta 3,4: Microsoft Word 2010 Hafta 5-7: Microsoft Excel

6 Dersin İçeriği Hafta 8: Ara sınav Hafta 9: Microsoft Powerpoint 2010 Hafta 10: Internet ve Web, Bilgisayar ağları ve Sunucular, DNS, http, smtp, ftp, IP adresi, ping Hafta 11-14: Temel HTML bilgisi, Frameler, Tablolar ve Formlar, CSS 6

7 Bilgisayar Bilimleri Nedir? Veri ve komutların hesaplama araçlarında iletilme, saklanma ve işlenme yöntemlerini inceleyen bilim dalıdır. Veri işleyen algoritmalar, veri ve komutların sembolik temsili Veri işlemek için komut dillerinin tasarımı, çeşitli hesaplama algoritmaları üzerinde veri işleyen yazılım oluşturmak için teknikler Çeşitli türde ve ölçekteki veritabanlarında verinin organizasyonu İnsan zekâsının taklit edilmesi ve bilgisayar algoritmaları yoluyla öğrenme Çıkarım yapmayı desteklemek için büyük veri tabanlarındaki verinin istatistiksel modellenmesi 7

8 Bilgisayar Bilimcisi / Mühendisi? Bilgisayar Bilimcisi Yazılım algoritmalarının ardındaki teoriyi bilir. Uygulamaların programlanması C++, Lisp, Python, Java Algoritma Analizi, Yazılım Sistemi, Teori Güçlü uygulamalar oluşturur. Bilgisayar Mühendisi Programlama bilgisine sahiptir. Donanım programlaması Embedded C, Assembly Donanım ve İşletim Sistemi Tasarımı Çalışma ortamları ve sistemler oluşturur. 8

9 Bilgisayar Bilgisayar Nedir? Günlük hayattaki işlerimizi kolaylaştırmak üzere geliştirilmiş, kullanıcıdan aldığı verilerle mantıksal ve aritmetiksel işlemleri yapan, yaptığı işlemlerin sonucunu saklayabilen, sakladığı bilgilere istenildiğinde ulaşılabilen elektronik bir alettir. 9

10 10

11 Göz sağlığı için; Ekrandan cm. uzakta oturmalı Ekranın üst kenarı ile göz hizası aynı seviyede olmalı Kağıt tutucu, ekranla aynı hizada tutulmalı Oda loş ışıklı, aydınlatma mumluk ve endirekt olmalı Işık ekrana dik açıyla gelmemeli, yansıma ve parlama önlenmeli dakikada bir kısa süre gözleri uzağa odaklayarak göz kaslarının dinlenmesi sağlanmalı. 11

12 Bilgisayar Denince Ekran (monitör), Klavye, Mouse, Kasa, Modem, Kamera, Tarayıcı (Scanner) Windows, Facebook, Twitter Office (Word, Excel...) MP3, Media Player Antivirüs 12

13 Bilgisayarın Bileşenleri Bilgisayar Donanım Bilgisayarların elektronik, metal ve/veya plastik parçalarından oluşan fiziksel kısımlarına donanım denir. Yazılım Donanımı kullanmak için gerekli, özel amaçlara yönelik uygulamalara hizmet etmek üzere geliştirilmiş programlardır. 13

14 DONANIM Klavye Fare Tarayıcı Optik Okuyucu Barkod Okuyucu Mikrofon Giriş Birimleri Çıkış Birimleri Veri Depolama Monitör Yazıcı Çizici Hoparlör Bellek : RAM ROM Saklama: Hard Disk, Disket, CD, DVD Temel Donanım Elemanları Anakart Ekran Kartı Ses Kartı Ethernet Kartı Fax-Modem Kartı Güç Kaynağı 14

15 Yazılım Bilgisayar donanımını kullanarak belli bir amaca yönelik hazırlanmış bilgisayar programlarıdır. Sistem Yazılımları: İşletim sistemleri (Windows, Linux, Unix, vs ) Sürücüler Uygulama Yazılımları: Oyunlar Müzik ve film programları, Web tarayıcılar Virüs programları 15

16 Programlama Dili Uygulama ve sistem programlarını geliştirmek için kullanılan yazılımlardır. Bütün programlar, programlama dilleri ile yazılırlar. 16

17 Programlama Dilleri Assembly Fortran Visual Basic C C ++ C# Delphi Basic Pascal Java PHP Perl.NET KyLix 17

18 Uygulama Programları Programlama dillerinden biri kullanılarak belli bir uygulama için yazılan programlardır. Mesleki ve ticari yazılımlar Bilimsel ve Mühendislik yazılımları Grafik ve animasyon Veritabanı programları Kelime işlem programları Hizmet programları LOGO, VEGA, ETA, NETLE SPSS, MINITAB, SAS, AutoCAD PHOTOSOP, 3DMAX, DBASE, MYSQL, ORACLE WORD, WORDSTAR, NORTON, WINZIP, WINAMP 18

19 Bilgisayar Çeşitleri 1. Süper Bilgisayar: Yoğun paralel işlemciler, yüksek başarımlı vektör işlemciler ve öbek bilgisayarlar. 2. Mainframe Bilgisayarlar (Ana bilgisayar): Kullanıcı sayısı > 250 İşlem gücü oldukça yüksek Büyük şirketler, bilgi işlem merkezleri, araştırma kurumları, üniversiteler Süper bilgisayarlar işlemci gücüne dayalı tek bir çalışma için, mainframe çok kullanıcılı yapıya sahiptir. 3. PC (Personal Computer): Kişisel bilgisayarlar. 4. Mini Bilgisayar (Netbook), Dizüstü (Laptop), Tablet 19

20 20

21 Anakart: elektronik sistemlerin birincil ve en merkezî baskılı devre kartıdır. Özel alaşımlı bir blok üzerine yerleştirilmiş ve üzerinde RAM yuvaları, genişleme kartı slotları, devreler ve yongalar bulunan kare şeklinde bir plakadır. Chipset (Yonga seti): anakartın "beynini" oluşturan entegre devrelerdir. PC içindeki veri akışını denetler. Veri yolu (Bus): Bilgisayarın farklı bileşenleri arasında İletişimi sağlamak amacıyla kullanılan kanallara denir. 21

22 Merkezi işlem birimi (CPU Central Processing Unit) (İşlemci): Bilgisayarda yapılan tüm işlemleri kontrol eder. Giriş ve çıkış birimlerinin denetimi Bellek ile ilgili işlemler Komutların yorumlanması Bilgisayarın bir bütün olarak çalışmasını sağlar. 22

23 Bellek Çeşitleri RAM, Random Access Memory (rasgele erişimli bellek): Diğer hafıza birimlerinden okunması gereken bilgiler RAM belleğe gönderilir. Bu bilgiler bellekteki herhangi bir boş alana yazılır. Veri depolanabilir, silinebilir, okunabilir, değiştirilebilir. Elektrik kesintisi veya makineyi kapatma durumunda RAM deki tüm bilgiler silinir. ROM, Read Only Memory (sadece okunabilir bellek): Bilgisayarın açılışını ve çalışmasını etkileyen kodlar saklanır. Kullanıcı tarafından değiştirilemez bellek türüdür. 23

24 Bilgisayar Monitör: Ekran kartından gelen görüntü bilgisini ekrandan yansıtırlar. Sadece ekran kartının emirleri doğrultusunda görüntüyü oluştururlar. İşlemciden tamamen bağımsızdırlar. Klavye: Bilgi girişi yapılan en yaygın girdi aygıtıdır. (F/Q) Mouse: Ekrandaki öğeleri (icon ları) seçmenizi ve hareket ettirmenizi, bu icon ların temsil ettiği işlemleri (sol tuş ile bir veya iki kez tıklayarak) yaptırmanızı sağlayan bir giriş aygıtı dır. 24

25 Bilgisayarın Tarihçesi MÖ 2600 Abaküs Basit toplama ve çıkarma işlemleri 25

26 Bilgisayarın Tarihçesi 1621 Sürgülü Cetvel Öncelikle çarpma ve bölme işlemleri için kullanılmış. Ayrıca kök alma, logaritma ve trigonometrik fonksiyonlar da hesaplanabilir. William Ougtred 26

27 Bilgisayarın Tarihçesi 1642 Pascaline Hesap Makinesi Elde li toplama ve ödünç lü çıkarma Blaise Pascal Pascal programlama dili (1970) 27

28 Bilgisayarın Tarihçesi 1671 Leibniz Çarkı Çarpma, Bölme ve Karekök alma Gottfried Wilhelm Leibniz İkili sayı sistemi 28

29 Bilgisayarın Tarihçesi 1801 Dokuma tezgahı, Delikli kartlar Joseph Marie Jacquard 29

30 Bilgisayarın Tarihçesi 1822 Fark Motoru 1830 Analitik Motor çalışmaları başladı yeniden Fark Motoru. Charles Babbage Ada Byron Lovelace 30

31 Bilgisayarın Tarihçesi 1944 MARK-1 İlk otomatik dijital bilgisayar Logaritma/ Trigonometri Hızı saniyede 80 hertz Çarpma 6 sn. Bölme 15 sn. Log /Trigonometri 60 sn.den fazla Howard Hathaway Aiken 31

32 Bilgisayarın Tarihçesi 1946 ENIAC (Electrical Numerical Integrator And Computer) Askeri amaçlı Saniyede 5000 toplama/çıkarma 385 çarpma 40 bölme 3 karekök 30 ton 167 m 2 32

33 Bilgisayarın Tarihçesi Bilgisayarın çalışmasının program komutlarıyla denetlenmesi, Program ve verilerin birbirine karışmadan bellekte tutulması ile ilgili çalışmalar. Bilgisayarların temelini oluşturan bilgisayar mimarisinin ilkeleri John Von Neumann 33

34 Bilgisayarın Tarihçesi 1970 IBM anabilgisayar(3090, 7090, 360, 370) 1971 İlk Mikroişlemci 4004 Intel 1976 APPLE - Steve Wozniak ve Steve Jobs 34

35 Bilgisayarın Tarihçesi 1980 IBM PC (Personal Computer) Mikroişlemci 8088/ (Pentium) PII, PIII, PIV Core2 Duo, i5, i7 35

36 Bilgisayarın Tarihçesi 1. Kuşak ( ): Lambalı teknolojiye dayanan ENIAC benzeri çok büyük aygıtlar. 2. Kuşak ( ): Transistör kullanan bilgisayarlar. 3. Kuşak ( ): Transistör birleştirilerek Entegre devreler yapıldı. İlk merkezi işlem birimi CPU yapıldı. 4. Kuşak (1972-günümüz): Mikroişlemcili günümüz bilgisayarları. 5. Kuşak(Günümüz-Sonrası): Yapay zekâ teknolojileri. 36

37 Bilgisayarın Tarihçesi 1. Kuşak (Vakum Tüplü) ( ): Lambalı teknolojiye dayanan ENIAC benzeri çok büyük aygıtlar. 1. İşlemci olarak çok büyük vakum tüpleri kullanılırdı. 2. Fazla enerji harcarlardı. 3. Çevreye fazla ısı yayarlardı. 4. Veri programlarını ana belleklerinde tutarlardı. 5. Saklama aracı olarak manyetik teyp kullanılırdı. 6. Programlar fazla detay gerektiren makine dilinde yazılırdı. 37

38 Bilgisayarın Tarihçesi 2. Kuşak (Transistörlü)( ): Transistör kullanan bilgisayarlar. 1. İşlemci olarak vakum tüpleri kullanılırdı. 2. Ortalama transistör ile çalışırlardı. 3. Az enerji kullanırlardı. 4. Daha az ısı yayarlardı. 5. Transistörler tablolar üzerine el ile monte edilirdi. 38

39 Bilgisayarın Tarihçesi 3. Kuşak (Entegre Devreli) ( ): Transistörler bir araya getirilerek Entegre Devreler yapıldı. İlk Merkezi İşlem birimi CPU yapıldı. 1. İşlemci olarak entegre devreler kullanılırdı. 2. Düşük maliyet ile yüksek güvenirlik sağlanmaya başlandı. 3. Manyetik diskler kullanılmaya başlandı. 4. Program ve veriler ihtiyaç duyulduğu sürece saklanabiliyordu. 39

40 Bilgisayarın Tarihçesi 4. Kuşak (Mikroişlemcili) (1972-günümüz): İşlem ve kontrol birimlerinin tümünün bir arada bulunduğu chipler geliştirildi. 1. Mikroişlemcilerle daha hızlı işlemler yapılmaktadır. 2. Daha fazla bilgi ve program saklanabilen disk ve CD'ler kullanılabilmektedir. 3. Yapay zekâ kavramı hayata geçirilmiştir. 4. Ağ sistemleri oluşturulup bilgisayarlar arasında iletişim sağlanabildi. 5. Bilgisayarlar fiziksel olarak küçülerek kullanışlı ve taşınabilir hale geldi. 40

41 Bilgisayarın Tarihçesi 5. Kuşak (Yapay Zekâlı) (Günümüz ve Sonrası): Yapay Zekâlı makineler - kendi kendini denetleyebilen, daha akıllı ve insanlarla tam bir uyum içerisinde olabilen zeki makineler. Beklenen hedefler; 1. Üretkenliğin düşük olduğu alanlarda, üretkenliği arttırmak amacıyla pratik metotlar geliştirmek. 2. Kalkınmada ve gelişmede, uluslar arası dayanışmaya katkıda bulunmak. 3. Enerji ve kaynak tasarrufunda bulunmak. 4. Toplumun sorunlarına pratik çareler bularak, toplumsal huzur ve güvenin sağlanmasında katkıda bulunmak. 41

42 2015 Bilgisayar alırken Core i7 4.0GHz ya da AMD FX 4.7GHz 16 GByte RAM 3 TByte Hard Disk 27" LCD Monitör 4 GByte Ekran Kartı Kablosuz Modem Blu-Ray Disc Windows 10 / Mac OS X 2008 Core2 Duo 2.4 GHz 1 GByte RAM 320 GByte Hard Disk 19" TFT Monitor 512 Mbyte Ekran Kartı Kablosuz Modem DVD-RW Windows Vista / XP 1996 Intel Pentium 166 Mhz 32 MByte RAM 540 MByte Hard Disk 14" CRT Monitör 4 MByte Ekran Kartı 56 Kbit/sn Modem 4x CD-ROM MS DOS + Windows 95 42

43 Bilgisayar Bilgisayar ne ile çalışır? Elektrik enerjisi ile Bilgisayarın Dili nedir? İkilik düzen (Binary system) 0 ve 1 Bit (Binary digit) Bit = 1 Byte 43

44 İkilik Düzen 1 Byte 2 10 Byte 2 20 Byte 2 30 Byte 2 40 Byte = 8 bit = 1024 Byte = 1 KiloByte = 1 KByte = 1024 KByte = 1 MegaByte = 1 MByte = 1024 MByte = 1 Giga Byte = 1 GByte = 1024 GByte = 1 Terra Byte = 1 TByte 44

45 Alıştırmalar-İkilik Düzen ( ) 2 = ( 10 ( ) 2 = ( 1 ) 10 ( ) 2 = ( 2 ) 10 ( ) 2 = ( 4 ) 10 ( ) 2 = ( 5 ) 10 ( ) 2 = ( 7 ) 10 ( ) 2 = ( 255 ) ) 45

46 Alıştırmalar 3 Byte =??? 24 Bit 5 MByte =???? 5120 KByte 10 MByte =????? 10x1024x1024x8 Bit 46

47 Neler öğrendik? İlk elektronik temelli bilgi işlem birimi (bilgisayar) hangisidir? a. UNIVAC b. IBM c. Apple d. MARK-1 e. ENIAC 47

48 Neler öğrendik? İlk bilgisayarlar hangi alanda faaliyet göstermişlerdir? a. Nüfus sayımı b. Bankacılık c. İletişim d. Savunma Sanayi e. Eğitim 48

49 Neler öğrendik? Günümüz bilgisayarlarınca da temel alınan mimari ilk kimin tarafından ortaya konmuştur? a. Steve Jobs b. John von Neumann c. Gordon Moore d. John Mauchly e. Bill Gates 49

50 Neler öğrendik? Kişisel bilgisayarların yaygınlaşmasındaki etkenleri hangi şık en iyi ifade etmektedir? a. Transistörün bulunması b. Entegre devreler c. Neumann mimarisi d. Üst düzey programlama dillerinin çıkması e. Entegre devrelerin gelişimi ile ucuz ve hızlı çözümlerin 50

51 Neler öğrendik? RAM bellek için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? a. Bilgilerin geçici olarak tutulduğu bellektir. b. RAM bellek üzerinde o an çalışan program bilgileri yer alır. c. Elektrik kesildiğinde RAM bellek üzerindeki bilgiler silinir. d. RAM bellek yardımcı bellek olarak da adlandırılır. 51

52 Neler öğrendik? Aşağıdakilerden hangisi depolama birimi değildir? a. Sabit disk b. RAM c. ROM d. Anakart 52