TÜRKİYE BİLİMLER AKADEMİSİ

Transkript

1 TÜRKİYE BİLİMLER AKADEMİSİ Üstün Başarılı Genç Bilim İnsanlarını Ödüllendirme Programı (GEBİP) Aday Değerlendirme Formu (Lütfen ekteki program ilkelerini okuyunuz) Başvuru tarihi: Kişisel Bilgiler 1.1. Başvuranın Adı ve Soyadı : İrem DİKMEN TOKER 1.2. İş Adresi : ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü, 1.3. Çalışma Alanı : Yapım Yönetimi (Construction Management) Bilim Dalı 2. Başvuranın (Adayın) Akademik Özgeçmişinin Değerlendirilmesi (aldığı eğitimin kalitesi, doktora tez konusu ve tez danışmanı, işbirliği yaptığı araştırma grupları, adayın bu formasyonu ile yurt dışında iş bulabilme olanakları vb.) (10 puan) Aday, Lisans öğrenimini yılları arasında, Yüksek Lisans öğrenimini yılları arasında ve Doktora öğrenimini yılları arasında ODTÜ Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü nde gerçekleştirmiştir. ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü nde yer alan Yapım Yönetimi Bilim Dalı, gerek kadrosu, gerekse bugüne kadar gerçekleştirdiği çalışmalar ve uluslararası düzeydeki faaliyetleri ile ülkemizde bu alanda ayrıcalıklı bir konuma sahiptir. Bu grubun içinde yer alması ve belirtilen kademelerdeki öğrenimini bu bilim dalında yapmış olması adayın sahip olduğu formasyonu ve kalitesini açıklamaktadır. Doktora tez konusu ve danışmanına ilişkin bilgi dosyada yer almamaktadır; ancak, Prof.Dr. Talat BİRGÖNÜL ile birlikte bu çalışmalarını gerçekleştirdiği bilinmektedir. Dr. Birgönül, Yapım Yönetimi alanında uluslararası düzeyde, niteliği yüksek çalışmaları ile tanınmakta olup, danışmanı olarak adaya önemli katkılarda bulunduğu şüphesizdir. Adayın, kendi kurumunda üyesi olduğu çalışma grubunun niteliklerine ek olarak, uluslararası düzeyde tanınmış ve alanda çalışanların saygısını kazanmış değerli araştırmacı ve akademisyenlerle birlikte yürüttüğü çalışmaları ve uluslararası atıf dizinlerince taranan, alana ilişkin değerli dergilerde yayınlanmış, önemli sayıda atıf alan yayınları bulunmaktadır. Bu araştırmacı/akademisyenler arasına Ranko BON ve David ARDITI yapım yönetimi alanının en önde gelen isimleri arasındadır. Bu isimlere erişmiş ve birlikte çalışma olanağını bulabilmiş olması üyesi olduğu çalışma grubunun ve bu grubun uluslararası ilişkilerinin gücünün yanısıra adayın da yüksek niteliklere sahip

2 olmasını gerektirmektedir. Adayın çalıştığı bilimsel alana hakimiyetinin yanısıra, sağlam bir yabancı dil bilgisi bulunduğu da kongrelerdeki sunum ve tartışmalara katılımındaki performansından bilinmektedir. Aday, tüm bu nitelikleri ile dünyanın herhangi bir üniversitesinde, dilediği her akademik çalışmaya çok rahatlıkla katılabilecek bir formasyona sahiptir. Özgeçmişinden de yapım yönetimi alanındaki önde gelen bölümlerden birine sahip olan Reading University de ziyaretçi öğretim üyesi olarak uzun süreli görevlendirildiği anlaşılmaktadır. Yukarıda açıklanan nedenlerle, adayın bu başlık altında alabileceği puan 10 üzerinden 10 olarak değerlendirilmiştir. 3. Adayın Bilimsel ve Araştırmacı Niteliğinin Değerlendirilmesi. (40) 3.1. Uluslararası (Atıf Dizinleri kapsamındaki) dergilerde çıkan yayınlarının niteliği/düzeyi (özgünlüğü, yaratıcılığı, kullanılan yöntemlerin niteliği vb.) Adayın yayınları incelendiğinde, inşaat sektöründeki temel sorunların, olguların ve gerçekliklerin anlaşılmasına yönelik modellemeler üzerinde çalıştığı, bu amaçla uluslararası düzeydeki çalışmalarda kullanılan temel kavramsal araç ve yaklaşımları içselleştirmiş ve çalışmalarında başarıyla kullanmakta olduğu görülmektedir. Gerçekleştirilen çalışmalar uygulamadaki somut sorunları hedeflemekte ve bunların çözümü konusunda tutarlı modeler ortaya koymakta, bu nedenle de nitelikli yayınların yer aldığı dergilerce kabul edilip basılmaktadır Yayınların yer aldığı dergilerin düzeyi (dergilerin etkileme faktörü ("impact factor'') değerleri) Adayın 10 atıf alan 2 ve 3 atıf alan 3 No lu makalelerinin yayınlandığı Journal of Construction Management and Economics in etkileme faktörlerine Web of Science dan erişilememiştir. Ancak bu dergi, alandaki en önemli ve değerli yayınlardan biridir. 2 adet atıf alan 4 Nolu makalesi v eve yine 2 adet atıf alan 7 Nolu makalesinin yayınlandığı ASCE Journal of Management in Engineering dergisinin etki faktörü 0,462 dir. Yine adayın 1 atıf alan 5 ve 2 adet atıf alan 6 Nolu makalelerinin yayınlandığı ASCE Journal of Construction Engineering and Management dergisinin etkileme faktörü 0,471 olarak belirlenmiştir. Adayın 3 adet atıf alan 8 Nolu makalesi ve diğer çeşitli makalelerinin yayınlandığı Building and Environment dergisinin etkileme faktörü 0,686 olarak tespit edilmiştir. Tüm dergilerin etkileme faktörlerinin artan bir trende sahip olduğu da anlaşılmaktadır Yayınların yurtiçi ve yurtdışı adresleri olarak değerlendirilmesi Niceliksel açıdan değerlendirildiğinde, adayın, çoğu SCI Expanded ve bazıları da SCI Core dizinlerince taranan değerli dergilerde yayınlanmış/kabul edilmiş toplam 24 adet makalesi buunduğu anlaşılmaktadır. Bu yayınlardan 12 tanesinde aday 2/7

3 birinci isim olarak yer almaktadır. Tümü çok yazarlı olan bu yayınların dışında, adayın tek başına yaptığı yayın bulunmamaktadır. Yayınların sürekliliğine bakıldığında adayın sürekli ve kararlı bir biçimde 1996 yılından itibaren giderek artan bir performans gösterdiği anlaşılmaktadır. Ek olarak yine uluslararası işbirliği içinde gerçekleştirilmiş 4 adet kitap içinde bölüm, 34 adet uluslararası ve 13 adet yurtiçi bildiri, adayın yayın performansına eklenmektedir. Her ne kadar çok yazarlı yayınlarla sağlanmış da olsa ülkemizde yeni gelişmekte olan Yapım Yönetimi alanında bu düzeyde performansın gözlenebildiği bir başka örnek olmadığı açıktır Yayınların evrensel bilime katkıları Adayın yaptığı çalışmaların gerek seçilen konular, ortaya konan sonuçların önemli noktalara parmak bastığı ve gerekse araştırma metodolojisi, kullanılan kavramsal yöntem ve araçların güncelliği yönlerinden evrensel standartlara uygun olduğu görülmektedir. Formel yönüyle gereken süreçleri başarıyla yerine getirdiği gibi, içerik açısından da Yapım Yönetimi alanının anlamlı ve önemli sorunlarını ele alan çalışmaların ülkemizdeki inşaat sektörünün davranışını açıklamaya yönelik modellemeler kadar evrensel ve genel geçer sorunların çözümüne de odaklandığı ve bu dengenin başarılı bir biçimde kurulduğu gözlenmiştir. Sektörün makroekenomik parametreler açısından modellenmesine yönelik çalışmalara ek olara krisk Yönetimi konusundaki yöntem ve yaklaşımları orijinaldir Yayınların aldığı atıf sayıları göz önüne alınarak değerlendirilmesi (atıfsayıları Akademi tarafından belirlenecektir) Niteliksel açıdan değerlendirildiğinde, çalışmaların neredeyse tamamı SCI Core ve SCI Expanded tarafından taranan Yapım Yönetimi ve İnşaat Mühendisliği alanının saygın dergilerinde yayınlanmış olup, bu açıdan da önemli bir başarı sağlandığı açıktır. Adayın 7 yayınından toplam 23 atıf aldığı, 2006 ve 2007 de yaptığı toplam 11 ve 2008 için yayına kabul edilen şimdilik 2 adet makalesinde de benzer başarıları tekrarlama olasılığının yüksek olduğu görülmektedir Yayınların yapıldığı alan ve konunun uluslararası bilim çevrelerindeki yeri (önemi) Yapım Yönetimi alanı, İnşaat ve Yönetim gibi, temel bilimler alanında çalışan uluslararası şahsiyetler tarafından bile soft olarak nitelenen iki adet uygulamalı bilimin arakesitinde yer almaktadır. Bu yönüyle, bu alanda yapılan çalışmaların bilimselliği çoğu zaman tartışma konusu olmuş, çözümü son derece karmaşık matematik modellerle gerçekleştirilen problemlere yönelik çalışmaları yayınlayan dergileri taramayı ilke edinmiş atıf dizinleri, bu alana yönelik yayınların yer aldığı dergileri uzun süre dikkate değer bulmamışlardır. Bu durum, son yıllarda, özellikle İnşaat Mühendisliği tarafından konuya giriş yapan araştırmacıların mühendislik formasyonlarının da katkısıyla gerçekleştirdikleri çalışmalarla tersine dönmeye 3/7

4 başlamıştır. Adayın da bu değişime katkıda bulunan araştırmacılardan biri olduğu rahatlıkla söylenebilir. Çeşitli bilimsel alanlarda kullanılan bulanık kümeler, yapay sinir ağları, genetik algoritma, simulasyon, heuristic modeler vb araçlar ve çeşitli matematik modellerle birlikte araştırma metodolojisi açısından temel yöntem ve yaklaşımların doğru ve tutarlı biçimde uygulandığı, içerik açısından olduğu kadar biçim açısından da doğru süreçler içeren çalışmalar, Yapım Yönetimi alanını akademik ortamda yukarılara doğru taşımaya başlamıştır Yayınların yapıldığı alan ve konunun Türkiye açısından olabilecek önemi. Konunun bu kadar önemli bir diğer boyutu ise, içinde yaşadığımız yapma çevrede, kentsel alanlarda yer alan ürünlerin, yani binaların daha etkin yöntem, süreç ve organizasyonlarla gerçekleştirilmesine yönelik, çoğu kez bulunulan coğrafyaya özgü ama aynı zamanda evrensel doğrulara oturtulması da gereken çözümlerin, bugün sıkıntısını çektiğimiz sektörel bozuklukları ortadan kaldırmaya yönelik yapısal bir değişim ve dönüşüme de olanak verecek biçimde üzerinde çalışılması gerekliliği ve bunun yerinin de Yapım Yönetimi Bilim Dalı olmasıdır. Aday, çalışmalarıyla bu yöndeki gelişimi de olumlu yönde etkilemektedir. Yaşadığımız deprem felaketlerindeki kayıplarımızın bu kadar büyük olmasının arkasında yatan çok sayıdaki faktörden birinin, belki de en önemlisinin, ortaya konan ürünlerin tasarımdan, yapımına kadar bir dizi altsürecine ürün ve süreç yönetimi açısından gereken önemin ve özenin gösterilmemesi olduğu söylenebilir. Yapılan yayınların ülkemizin, yurtdışında ayrı bir displin haline gelen bu alanda akademik açıdan varlığını göstermesi açısından katkısı yadsınamaz; ancak bu çalışmalar daha önemlisi, Mimar ve İnşaat Mühendislerinin lisans bilgileriyle inşaat sektöründeki çok sayıda kapsamlı ve karmaşık yapım projesini ve bunları gerçekleştiren organizasyonları yönetmekte yetersiz kaladıkları bir ortamda, Yapım Yönetimi alanının bir uzmanlık alanı olarak tanınması ve gereken önemin gerek eğitim/öğretim ve gerekse uygulama alanında artık verilmesi gerektiğini de ortaya koymaktadır Yayınların ne ölçüde tutarlı bir araştırma çizgisi gösterdiği. Adayın çalışmalarında ele aldığı konuların seçiminde ve bunların çözümüne yönelik olarak geliştirdiği modellerde belirli bir odaklanma görülmektedir. Birbiriyle ilgisiz konularda daldan dala atlayarak, günün popular konuları ile iştigal edilmemiş, birbirini destekleyen ve her aşamada bir önceki durumdan bir adım ötesine ulaşmayı hedefleyen bir tutarlı çizgi yakalanmıştır. Tüm bu değerlendirmelerin ışığında, adayın bu başlıkta öngörülen 40 puan üzerinden 38 puan alabileceği değerlendirilmiştir. 4/7

5 4. Başvuruda Önerilen Çalışma Planı Niteliği (40 puan) Önerilen çalışma planı içerik açısından önemli konuları hedeflemektedir. Özellikle uluslararas ıprojelerde ortaya çıkan hukuksal sorunların saptanması ve çözümlenmesine ilişkin çalışmalara ihtiyaç olduğu bilinmektedir. Adayın halen üzerinde çalışmakta olduğu Risk Yönetimi konusunu bu alana taşıma ve arakesitinde çalışma isteğinde olduğu görülmektedir. Önemli sonuçları olacağına inandığım bir seçimdir. Ek olarak, inşaat sektöündeki yönetimsel sorunların çözümünde güncel iletişim ve enformasyon teknolojisinin kullanımına ilişkin konulara da bir yönelme olacağı anlaşılmaktadır. Bu konular da giderek sektördeki rekabetin artması ve inovasyon konularının önem kazanmasına paralel olarak önem kazanmaktadır. Ancak adayın bu açıdan altyapısının ne akdar yeterli olduğu bilinmemektedir. Adayın çalışma planı incelendiğinde bu başlık altında önerilen 40 puan üzerinden 37 puan alabileceği değerlendirilmiştir Bilimsel açıdan önemi, tutarlılığı, yaratıcılığı. Önerilen çalışma planının kapsamında yer alan konular küresel ölçekte önemli ve alanın temel problemlerini içerir niteliktedir. Bu yönüyle önei tarışılamaz. Ancak, tutarlılık ve yaratıcılık konularında yorum yapabilmek için daha detaylı bilgiye ihtiyaç olduğu açıktır Adayın bulunduğu kurumun koşulları açısından yapılabilirliği (verilecek destek ile yeterli çalışma olanağının ve sürekliliğinin sağlanması) Önerilen çalışma planı ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü nün teknolojik olanaklarıyla ve verilecek ödülün sağlayacağı finansal olanaklarla gerçekleştirilebilir hedefler koymaktadır Adayın bulunduğu kurumun bilimsel alt yapısına katkısı (örneğin yaptırılacak yüksek lisans ve doktora tezleri) Adayın halihazırda yüksek lisans ve doktora tez danışmanlıklarını sürdürdüğü anlaşılmaktadır. Verilecek destek bu çalışmalarda daha başarılı sonuçlar alınmasına katkıda bulunacaktır Adayın ilerideki üretkenliğine olabilecek katkıları. Aday halihazırda üstün bir perfrmans göstermekte olup, bu ödülün maddi yönü kadar manevi desteği ile elde edeceği motivasyonun çalışmalarındaki performans üzerinde olumlu bir etki yapacağı açıktır. Uluslararası ilişkilerin güçlenmesinin ve ortak çalışma olanaklarının artırılmasının da üretkenlik üzerinde önemli etkisi 5/7

6 olacağı öngörülmektedir Adayın Türkiye'de 37 Yaş Altında Benzer Konuda Çalışan Araştırıcılar Arasındaki Yeri. Adayın Dünyadaki Benzer Yaş Grubundaki ve Benzer Konuda Çalışan Araştırıcılar Arasındaki Olası Yeri (l0 puan) Özellikle son yıllarda doktoralarını yurtdışında nitelikli kurumlarda gerçekleştiren araştırmacılarımızın sayısı artmakta ve bu meslekdaşlarımız Yapım Yönetimi alanında ülkemizin yüzünü ağartan çalışmalara imza atmaktadırlar. Çalışmalarını izleme olanağı bulduğum çok sayıda araştırmacı/akademisyenin bu açıdan alanın geleceğinin daha parlak olmasına hizmet ettiğini söyleyebilirim. Ancak, yapılan çalışmalar açısından temel birtakım eksikliklerin bu araştırmacılarda ortak bir özellik halinde olduğu da saptamalarım arasındadır. Özellikle, herhangi bir araştırma projesine dayanmayan yayınların arttığı, bilimsel araştırma proje başvurularının hiç olmadığı ya da çok az olduğu, bilim adamı yetiştirme konusunda fazla bir gayret gösterilmediği gibi gerçekler ortadadır. Bu örnekler göz önüne alındığında, İrem DİKMEN TOKER, her açıdan eksiksiz bir performansa sahip olarak öne çıkmaktadır. Bu yönüyle, diğer adaylara da iyi bir örnek olacağı kanaatini taşımaktayım. Adayın bu çalışmaları bir grup ile birlikte gerçekleştirdiği ve kişisel bir başarıya sahip olmadığı kritiğine karşılık, grup çalışması ile ortaya bir ürün koymanın güçlükleri pozitif yön olarak ifade edilebilir. Bu yönden de adayın performansının bu başlık altında öngörülen 10 puan üzerinden 10 puan olarak değerlendirilmesi gerekir kanaatindeyim. 5. Yukarıdaki Değerlendirmelerin Işığında Adaya 100 Üzerinden Verilecek TOPLAM PUAN: 95 (Doksanbeş) 7. GEBİP Ödülünün Verilip, Verilmemesi Konusunda Kısa Gerekçeli Görüş: Aday, ülkemizde bu alanda çalışan çok sayıdaki akademisyen ile karşılaştırıldığında önemli bir performans sergilemektedir. Bilimsel alandaki gayreti, uluslararası düzeydeki çalışmaları takdire şayandır. Aynı alanda çalışan meslekdaşları için çok iyi ve özendirici bir örnektir. Alanın gelişimine ulusal ve uluslararası düzeyde yaptığı katkı üst düzeydedir. Tüm bu nedenlerden dolayı ödülün kendisine verilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir. 6/7

7 İMZA TARİH Hakeme İlişkin Bilgiler: Adı ve Soyadı Uzmanlık Alanı Çalıştığı Kurum : Prof.Dr. Alaattin KANOĞLU : Yapım Yönetimi : İTÜ Mimarlık Fakültesi 7/7