Bilimsel Bilgiye Erişim. Yrd. Doç. Dr. Coşkun POLAT

Transkript

1 Bilimsel Bilgiye Erişim Yrd. Doç. Dr. Coşkun POLAT

2 PLAN Araştırma Süreci Bilimsel Bilgi İçin Kaynak Türleri Bilimsel Bilginin Bulunması ve Elde Edilmesi Kütüphane Kullanımı Alternatif Bilgi Erişim Kaynakları

3 İlişkile Tanımla Tespit et Seç Elde et (Eriş) Düzenle ARAŞTIRMA SÜRECİ Araştır Belirle Analiz et Test et Sentez et Gözden geçir Hazırla Sun Paylaş Ayıkla BİLİMSEL BİLGİYE ERİŞİM Aşama 1: Araştırma sorusunun belirlenmesi ve ifade edilmesi Aşama 2: Kaynakların bulunması ve elde edilmesi Aşama 3: Değerlendirme ve sentezleme Aşama 4: Bilginin ya da ürünün iletilmesi

4 Bilimsel Bilgiye Erişim Süreci 1. Bilgi Gereksiniminin İfade Edilmesi 2. Bilgi Kaynaklarının Belirlenmesi 3. Bilginin Bulunması 4. Bilginin Elde Edilmesi

5 Bilimsel Bilgiye Erişim Süreci Konunun belirlenmesi Önceden yapılmış çalışmaların incelenmesi Background Bilgi Kapsamlı Bilgi Gerçek in araştırılması (Ön bilgi elde edilmesi- Ansiklopediler, el kitapları) Bilinen atıflardan bilgi erişim araçları ile aranması (kataloglar, dizinler, veritabanları, web, vb) Bulunan bilgiye erişilmesi (kütüphaneler, veritabanları, web)

6 Bilgi Gereksiniminin İfade Edilmesi Gereksinim: Ergenekon soruşturması kapsamında yapılacak duruşma Karbonik Anhidraz Enzimlerinin Katalizlediği Bazı Reaksiyonlar hakkında bilimsel bilgi Türkiye deki krem üreticilerinin X markalı el ve yüz kremi hakkındaki görüşleri Kaynak: Gazeteler ve Web Bilimsel Dergiler ve kitaplar (ve e-dergiler ya da e-kitaplar) Magazinler (ve belki e- zine* ler) *E-zine: Basılı bir magazin in çevrimiçi ya da elektronik sürümü.

7 Bilgi Kaynakları Magazinler Dergiler Süreli Yayın Dizinleri Gazeteler WWW Kütüphane Kataloğu Kitaplar Ansiklopediler E-Posta

8 Bilgi Kaynağı Türleri Birincil Kaynaklar Geçerli bilimsel ve teknik bilgiyi kendisinde bulunduran kaynaklar Kitaplar Bilimsel Dergi Makaleleri Konferans Sunumları Bilimsel Raporlar Ön Baskılar Patentler Tezler İnternet Kaynakları İkincil Kaynaklar Birincil kaynaklardaki bilgiye ulaşmada yol gösterici kaynaklar Kütüphane Katalogları Bibliyografik veritabanları Ansiklopediler El Kitapları Tanıtımlar Güncel Duyuru Kaynakları İnternet Kaynakları

9 Bilginin Bulunması ve Elde Edilmesi Bilgi her yerdedir Kitaplar, bilimsel dergiler ve Web bilimsel bilgi için en önemli kaynaklardır Bilimsel bilginin elde edilmesinde başlangıç noktası kütüphanelerdir. Kütüphanelerde danışma kaynakları, kitaplar, dergiler, tezler, görsel-işitsel bilgi kaynakları bulunur. Günümüzde kütüphanedeki bilgi kaynakları da dahil olmak üzere çoğu bilgiye bilgisayarlar aracılığı ile erişmek mümkündür.

10 Niçin Kütüphane? Koleksiyonun oluşumu paydaşlarının istek ve beklentileri doğrultusunda gerçekleşir. Kaynaklar satın alınmadan önce incelenir (Bibliyografik kaynaklardan doğrulanır). Çoğu bilgi ve hizmet ücretsizdir. Bilgi düzenlenmiştir. Çoğu bilgi/bilgi kaynağı uzun süreli koruma altındadır.

11 Kütüphaneler

12 Katalog Tarama Neler Bulunabilir? Kütüphanedeki her şey Başka? Diğer Kütüphanelerin Dermeleri???

13 Katalog Tarama Kütüphanedeki kaynakları bulma Niçin? Herhangi bir konuda kapsamlı bilgi. Nasıl? Kütüphane kataloğunu kullanarak Toplu katalogları kullanarak Nerede? Yer numarası

14 Katalog Tarama

15 Katalog Tarama

16 Yer Numarası H HD HD 6181 LCSH de Sosyal Bilimler LCHS de Endüstri İş gücü sınıfları.93 T 374 Kadın işgücü Yazar Numarası

17 Toplu Katalog (Ulusal)

18 Toplu Katalog (Ulusal)

19 Toplu Katalog (Evrensel) Kütüphanedeki bilgi böyle, ancak WorldCat ana sayfasında 1,4 milyar parçanın olduğu söyleniyor.???

20 Toplu Katalog (Evrensel)

21 Toplu Katalog (Evrensel)

22 Toplu Katalog (Evrensel)

23 Toplu Katalog (Evrensel)

24 Toplu Katalog (Evrensel)

25 Makale Bulma Bilimsel Dergiler Popüler Dergiler Bir konuda makale bulma Nasıl? Science Direct, EbscoHost, PreQuest, ACS, Blackwell, vb gibi süreli yayın veritabanlarından.

26 ACS

27 ACS

28 ACS

29 Künye Okuma Makale Adı Yazarlar Süreli Yayın adı Yıl, Cilt (Sayı) Sayfa numaraları Erişim linki Elektronik obje numarası (Digital Object Identifer)

30 DOI

31 Makale Bulma

32 EBSCO A to Z

33 EBSCO A to Z

34 SerialsSolutions "Information science in theory and practice"

35 Alternatif Erişim Araçları Kütüphaneler bilimsel bilgiye erişimde temel başvuru kaynağıdır. Ancak, yegâne başvuru kaynağı değildir Bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan gelişmeler, alternatif erişim araçlarını ortaya çıkarmıştır Ticari amaçla ya da toplum yararına geliştirilen araçlar kütüphanelerdeki erişimin ötesinde hizmetler sunmaktadırlar

36 Scientific Commons ScientificCommons.org University of St.Gallen in Institute for Media and Communications Management biriminin öncülüğünde Ocak 2007 de geliştirilmiş bir projedir. Amacı bilimsel yayınların elektronik ortamdan dünya çapında serbestçe erişilebilir olmasıdır. Aralık 2009 itibariyle 1,158 oluşumdan 32,265,678 yayına erişim sağlanabilmektedir.

37 Scientific Commons Ocak 2007 itibariyle 13 milyon yayın ve 6 milyon yazar dizinlenmişken, yaklaşık iki sene sonra bu rakam iki buçuk kat artmıştır. PDF, PowerPoint, RTF, Microsoft Word ve maksimum 3 MB dosya büyüklüğündeki Postscript formatları dizinlenmektedir.

38 Scientific Commons

39 Ücretsiz Elektronik Dergiler

40 DOAJ

41 Anahtar Kelime Tarama

42 OPEN COURSEWARE

43 OPEN COURSEWARE

44 AÇIK DERS MALZEMELERİ - ODTÜ

45 Tam Metin Dijital Kütüphaneler

46 AÇIK ARŞİVLER Bir ya da daha çok üniversitenin / kuruluşun entelektüel ürünlerini kaydeden ve koruyan dijital derme (Tonta, 2006)

47 AÇIK ARŞİVLER ( )

48 AÇIK ARŞİVLER 20DESC&charttype=pie&width=600&height=300&caption=Proportion%20of%20Repository%20Organisations%20by%20Country%20-%20Worldwide ( )

49 Açık Arşivler Erişim Araçları

50 Açık Arşivler Erişim Araçları ( )

51 Açık Arşivler - Dünya

52 Açık Arşivler - Dünya

53 Konu Tabanlı Açık Arşivler

54 Atatürk Üniversitesi Açık Arşivi

55 Atatürk Üniversitesi Açık Arşivi odabaş

56 Atatürk Üniversitesi Açık Arşivi

57 Açık Arşivler Toplu Tarama-Türkiye

58 Elektronik Tezler

59 Elektronik Tezler

60 Elektronik Tezler

61 Elektronik Tezler hancer

62 Elektronik Kitaplar mathematics

63 Elektronik Kitaplar

64 Elektronik Kitaplar agriculture

65 Elektronik Kitaplar

66 Elektronik Patent Turkish delight

67 TEŞEKKÜRLER