ANKARA UNION OF TRADESMEN AND CRAFTSMEN CHAMBERS ODALARIMIZA ( 2013/21 ) SAYILI GENELGE.

Transkript

1 .ANKAR~ ESNAF ve SANATKARLAR ODALARı BiRLiöi ANKARA UNION OF TRADESMEN AND CRAFTSMEN CHAMBERS SAYı : EG.AR-GE 242/362 KONU: İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatı /2013 ODALARIMIZA ( 2013/21 ) SAYILI GENELGE. İLGİ; a) tarih ve sayılı resmi gazetede yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu. b)birliğimizin 20102/2013 tarih ve 242/289 sayı ve 2013/19 rıolu genelgesi. İlgi (a) İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Adı geçen kanunla kamu kurumlarında çalışanlar dahil bütün çalışanlar ve işyerleri iş sağlığı ve güvenliği kapsamına alınmıştır. İlgi (b) yazımızda da,"bağlı odalarımız üyesi esnaf ve sanatkarlanmızın çalıştığı işyerlerinde risk değerlendirilmesi yapılması ve bununla ilişkili olarak önleyici ve koruyucu. tedbirlerin alınması, çalışaıı sayısı ile ilgili bir sınırlama olmaksızın tüm işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sağlanması zorunlu kılınmaktadır. İlgi (a) kanun ve kanuna bağlı olarak çıkartılan yönetmelik ve tebliğlerle ilgili. sorumluluk ve yükümlülüklerimizi yerine getirmek açısından, İş Sağlığı ve Güvenliği mevzuatı uygulamaları ile ilgili olarak Oda Başkanlarımızın bilgilendirilmesi önem arz ettiğinden "İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatı" bilgilendirme toplantısı yapılacaktır." denmi ştir. 27/02/2013 tarihinde Birliğimizde yapılan toplantıya katılan Oda başkanlarımız İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile ilgili mevzuat ve açıklamaları içeren bilgilerin Odalarımıza gönderilmesini istemişlerdir.. Birliğimiz Eğitim,Proje ve AR-GE Birimince hazırlanan konu ile ilgili mevzuat açıklamaları Birliğimiz web sitesinde ( genelgemiz ekinde yer almaktadır. Bilgilerinizi ve gereğini rica ederiz. Saygılanrnızla... Glo~ Abdurrahman VAROL Genel Sekreter. Mehmet YİCİNER Başkan Anafartalar Caddesi Konya Sokak No. 18 Kat ULUS - ANKARA Tel: (0312) (Pbx) Fax: (0312)

2 iş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun Getirdikleri* (iş Sağ"ğı ve Güvenliği Kanunu Tarih ve sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Adı geçen kanun Ek-1 'de sunulmuştur.) iş sağlığı ve güvenliği kanunu ile herkes sağlık ve güvenle çalışacak. Kamu ve özel sektörde çalışan herkes kanundan yararlanabilmektedir. Kişinin bulunduğu işyerindeki çalışan sayısı ve işyeri türü kanundan yararlanmasına engel elmayacaktır. Kanun aynı zamanda çırak ve stajyerler için de geçerlidir. Her çalışan, iş Sağlığı ve güvenliği ile ilgili uygulamalardan faydalanacak ve bütün işyerlerinde sağlıklı ve güvenli çalışma ortamları oluşturulacaktır. iş sağlığı ve güvenliğ.inin sağlanması için yeni bir sistem uygulanacak. iş sağlığı ve güvenliğinin işyerlerinde benimsenmesi, yönetilip uygulamaya konulması ve sürekli gözden geçirilmesiyle sağlanacak bir sistem oluşturulmuştur. En iyi koşullar hedeflenerek, işyerlerinin mevcut durumunun iyileştirilmesi ve devamlılığının sağlanması amaçlanmaktadır. Bu sistemin işleyişinde işverenin ciddi sorumlulukları vardır. Her işyerinde iş Sağlığı ve Güvenliği profesyonelleri görevlendirilecek. iş sağlığı ve güvenliği konularında işverene en büyük desteği isg profesyonelleri sağlayacaktır. iş sağlığı ve güvenliği profesyonelleri, özel eğitim görmüş, mesleki yeterlilikleri güvence altına alınmış, iş sağlığı ve güvenliği alanında yetkinleşmiş kişilerdir. Özel sektörde olduğu gibi kamu kurum ve kuruluşlarında da iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirme zorunluluğu getirilmiştir. işverene iş sağlığı ve güvenliği hizmeti için alternatif çözümler sunuluyor. iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin işyeri bünyesindeki isg profesyoneli tarafından sağlanması gerekmektedir. Ancak işyerinde isg eğitimi alarak bu görevi üstlenecek uygun vasıflara sahip bir personel bulunmaması halinde bu hizmet ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden sağlanarak da yerine getirilebilecektir. iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekiminin tam süreli görevlendirilmesi gereken işyerlerinde, işveren, 'işyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi' kurmakla yükümlüdür. Gerekli şartları taşıması durumunda, işverenin kendisi de iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin bir kısmını üstlenebilecektir. isg profesyonelleri büyük bir sorumluluk üstleniyor. iş güvenliği uzmanları ve işyeri hekimlerinin temel görevi, işyerindeki tehlikeleri ve bu tehlikelerden doğabilecek riskleri ortaya çıkartarak, alınması gereken tedbirleri belirlemektir. iş sağlığı ve güvenliği hizmeti sunan kuruluşlar ve isg profesyonelleri, işverenlere karşı sorumludur. Bu sorumluluktan dolayı isg profesyonelleri, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili hususları işverene iletmek ve işverence uyulmayan hayati tehlike arz eden riskleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na bildirmek" ile yükümlüdür. Risk değerlendirmesinin yapılmaması işi durdurma sebebi oluyor. Genç, yaşlı, engelli, gebe, emziren çalışanlar ve kadın çalışanlar gibi öncelikli grupta yer alan çalışanların durumunun risk değerlendirmesinde özellikle dikkate alınması sağlanmış ve alınan önlemlerin çalışanlara uygun olma zorunluluğu getirilmiştir. Buradan yola çıkarak, çok tehlikeli sınıfta yer alan maden, metal, yapı işleri ve tehlikeli kimyasallarla çalışılan sektörler veya büyük endüstriyel kazaların olabileceği işyerlerinde risk değerlendirmesi yapılmaması işi durdurma sebebi sayılacaktır. 1

3 J Bakanlık, küçük işletmelere destek oluyor. Kamu kurumları hariç 10'dan az çalışanı olan ve tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin, ekonomik sürdürülebilirliklerinin sağlanması amacıyla, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yerine getirilmesinde, Bakanlık maddi destekte bulunacaktır. Çalışanlar sağlık gözetiminden geçmeden işe başlayamıyor. Çalışanlar için riskli durumların belirlenebilmesi, hassasiyetlerin saptanması ve alınacak önlemlerin bu doğrultuda oluşturulabilmesi için tüm çalışanların sağlık gözetimine tabi tutulmaları gerekmektedir. Bu yükümlülüğün maliyeti işveren tarafından karşılanacaktır. Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışacak olanlar ise yapacakları işe uygun olduklarını belirten sağlık raporu olmadan işe başlatılamayacaklardır. iş kazası ve meslek hastalıklarının kayıtları etkin ve günceloluyor. işverenler, tüm iş kazaları ve meslek hastalıklarının kaydını tutmak, gerekli incelemeleri yaparak rapor hazırlamak ve son dakika önlenmiş olayların dahi değerlendirmesini yapmak ile yükümlüdür. Böylece yaşanan olumsuz deneyimlerin tekrarlanmaması ve oluşabilecek zararların önüne geçilmesi sağlanacaktır. işyeri hekimi ve sağlık görevlileri tarafından meslek hastalığı ön tanısı konulan vakalar, yetkili sağlık birimlerine sevk edileceklerdir. iş kazası ve meslek hastalıkları artık sadece sosyal güvenlik kurumuna bildirilecektir. Yetkili sağlık birimleri ise iş kazaları ve teşhis koydukları meslek.hastahklannı 10 gün içinde sosyal güvenlik kurumuna bildireceklerdir. Tüm işyerleri acil durumlara karşı hazırlanıyor. ilkyardım, yangınla mücadele, kişilerin tahliyesi, ciddi ve yakın tehlikeyle karşılaşılması gibi durumlar için önceden planlama ve hazırlık yapılması işyerlerinin yükümlülükleri arasındadır. Bu yükümlülükle birlikte, hayati ve özel tehlike bulunan yerlere yeterli bilgi ve talimatı olmayan çalışanların girmemesi için de gerekli tedbirlerin alınması sağlanmış ve oluşabilecek kayıpların önüne geçilmiştir. iş sağlığı ve güvenliği, çalışanların katkı ve katılımıyla sağlanıyor. iş sağlığı ve güvenliği için yapılacak faaliyetlere çalışanların aktif katılımının sağlanması en önemli konular arasındadır. Çalışanların olası tehlikelerin belirlenmesi ve risk değerlendirmesi çalışmalarında yer almaları ve alınacak önlemlerle ilgili öneri geliştirmeleri sağlanarak, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği şartlarının iyileştirilmesi amaçlanmıştır. Çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği için bi~give eğitim ile donanıyor. işveren, tüm çalışanlarını iş sağlığı ve güvenliği konusunda bilgilendirmekle yükümlüdür. iş ya da işyeri değişikliği, uzun süreli izin, kullanılan donanım ya da malzemelerin değişikliği ardından, yeni çalışma koşullarına yönelik olarak çalışan eğitim alacak ve düzenli aralıklarla bu eğitimler tekrarlanacaktır. Aynı zamanda tüm çalışanlar, işyerinde karşılaşabilecekleri her durum hakkında olduğu gibi, hak ve sorumlulukları ile ilgili de bilgilendirilecektir. Çalışanlar için bir başka zorunlu eğitim ise mesleki eğitim olarak belirlenmiştir. Tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerinde çalışacak olanların, yapacağı işle ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeleri şart olmuştur. Böylece iş sağlığı ve güvenliği, mesleki eğitimle de desteklenmiştir. Eğitim maliyetlerinin çalışana yansıtılmaması ve eğitim süresinin iş süresinden sayılması sağlanmıştır. 2

4 Çalışanlara, çalışmaktan kaçınma hakkı doğuyor. Çalışanların; verilen talimatlara uymak, kişisel koruyucu donanımları doğru kullanmak ve işbirliği yapmak gibi, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yükümlülükleri düzenlenmiştir. Ciddi ve yakın tehlikeyle karşı karşıya kalma ve talep edilmesine rağmen gerekli tedbirlerin alınmaması durumunda çalışanlar, çalışmaktan kaçınma hakkına sahip olmuşlardır. Çalışanın, gerekli tedbirler alınıncaya kadar çalışmadığı dönemin ücretini alması ve gerek kanunlardan gerek ise iş sözleşmelerinden doğan haklarının kısıtlanmaması sağlanmıştır. iş sağlığı ve güvenliği için bir çalışan temsilcisi görevlendiriliyor. işyerlerinde, iş sağlığı ve güvenliği için işverene önerilerde bulunacak, gerekli tedbirlerin alınmasını istemek gibi konularda işyerindeki tüm çalışanlarla işveren arasındaki iletişimi sağlayacak bir iş sağlığı ve güvenliği çalışan temsilcisi görevlendirilecektir. Çalışan temsilcisi, çalışanlar arasında yapılacak seçimle veya seçimle belirlenemediği durumda atama yoluyla belirlenecektir. Ulusal isg Konseyinin kuruluş esaslarıyla hareket başlıyor. iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili politika ve stratejilerin belirlenmesi için çalışacak kamu ve sosyal taraflardan paydaşları bir araya getiren ve salt çoğunluk ile karar verilerek tüm tarafların fikirlerinin yansıtılması sağlanan Ulusal iş Sağlığı ve Güvenliği Konseyinin çalışma esasları kanuni dayanağa kavuşturulmuş ve konsey üyeleri belirlenmiştir. işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği kurulu oluşturuluyor. iş sağlığı ve güvenliği kurulları; elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu ve altı aydan fazla devamlılığı olan işlerin yapıldığı tüm işyerlerinde oluşturulacaktır. Asıl işveren ve alt işveren ilişkisinin bulunduğu işyerlerinde oluşturulacak kurul ile ilgili düzenlemeler yapılmıştır. Bu düzenlemeye göre işveren, kurul tarafından alınan iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun kararları uygulamakla yükümlüdür. Aynı çalışma alanında birden fazla işverenin bulunması ve bu işverenlerce birden fazla kurulun oluşturulması halinde, işverenler birbirlerinin çalışmalarını etkileyebilecek kurul kararları hakkında diğer işverenleri bilgilendirmekle yükümlüdür. işyerlerinin toplu halde bulunduğu yerlerde iş sağlığı ve güvenliği koordinasyonu sağlanıyor. Aynı işyerinde birden fazla işveren olması durumunda veya birden fazla işyerinin bulunduğu iş merkezleri, iş hanları, sanayi bölgeleri gibi yerlerde işyerleri arasında koordinasyon sağlanması zorunlu hale getirilmiştir. Bu zorunlulukla, her bir işyerinin kendi sağlık ve güvenliğini sağlamasının yanında bu işyerlerinin birbirlerini etkileyebilecek unsurlara sahip olma olasılığı göz önünde bulundurularak, bu konularda ortaklaşa hareket etmelerine olanak tanınmıştır. Birden fazla işyerinin bulunduğu yerlerde koordinasyon görevinin yönetim tarafından yerine getirilmesi sağlanmış ve uygulamaya netlik kazandırılmıştır. Kanunla uyumsuz davranışlara Kanunun doğru ve etkin uygulanıp teftişler, bu teftişlerde görevalacak konularında yapılacak olan ölçüm, düzenlenmiştir.. idari para cezası uygulanıyor. uygulanmadığının kontrolü için gerçekleştirilecek olan kişiler ve işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği inceleme, araştırma faaliyetlerine ilişkin hususlar 3

5 Bu faaliyetler sonucunda belirlenen, kanundaki hükümlere aykırı davrananlara uygulanacak idari para cezaları Ek-2'de sunu/muştur. Hayati tehlike tespitinde işyerlerinde işin durdurulması sağlanıyor. Hayati tehlike tespitinde işyerlerinin bu tehlike giderilinceye kadar, hayati tehlikenin niteliği ve bu tehlikeden doğabilecek riski n etkileyebileceği alan ile çalışanlar dikkate alınarak, işyerinin bir bölümünde veya tamamında işin durdurulması hükmü getirilmiş ve böylece işyerinin tamamen kapatılmasıyla yaşanabilecek mağduriyetler giderilmiştir. Çalışanların işin durdurulmasından dolayı işsiz kalması halinde ücretleri korunarak mesleklerine uygun başka bir işe verilmesi veya ücretlerinin ödenmesi işverenin yükümlülüğünde olacaktır... Büyük endüstriyel kaza oluşabilecek işyerleri için işletme kurulmadan tedbir alınıyor. Büyük endüstriyel kaza oluşabilecek işyerlerine, işyerinin büyüklüğüne göre büyük kaza önleme politika belgesi veya güvenlik raporunun işletmeye başlanmadan önce hazırlanması yükümlülüğü getirilmiştir. Böylece muhtemel endüstriyel kazaların engellenmesine yönelik önleyici çalışmaların yapılması ve kaza gerçekleştiğinde meydana gelebilecek büyük ölçekli kayıplardan korunması sağlanmıştır. iş sağlığı ve güvenliği kanunu kimleri kapsamaktadır? Kamu ve özel sektörde çalışan herkes, çırak ve stajyerler dahil kanundan yararlanabilmektedir. Kişinin bulunduğu işyerindeki çalışan sayısı ve işyeri türü kanundan yararlanmasına engelolmayacaktır. Her çalışan, iş Sağlığı ve güvenliği ile ilgili uygulamalardan faydalanacak ve bütün işyerlerinde sağlıklı ve güvenli çalışma ortamları oluşturulacaktı r. isg (iş Sağlığı ve Güvenliği) profesyonellerinin sorumlulukları nelerdir? iş güvenliği uzmanları ve işyeri hekimlerinin temel görevi, işyerindeki tehlikeleri ve bu tehlikelerden doğabilecek riskleri ortaya çıkartarak, alınması gereken tedbirleri belirlemektir. iş sağlığı ve güvenliği hizmeti sunan kuruluşlar ve isg profesyonelleri, işverenlere karşı sorumludur. Bu sorumluluktan dolayı isg profesyonelleri, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili hususları işverene iletmek ve işverence uyulmayan hayati tehlike arz eden riskleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na bildirmek ile yükümlüdür. iş yerinde risk değerlendirmesi neyi amaçlar? Genç, yaşlı, engelli, gebe, emziren çalışanlar ve kadın çalışanlar çalışanların durumunun risk değerlendirmesinde özellikle dikkate alınan önlemlerin çalışanlara uygun olma zorunluluğu getirilmiştir. Buradan yola çıkarak, çok tehlikeli sınıfta yer alan maden, metal, kimyasallarla çalışılan sektörler veya büyük endüstriyel kazaların değerlendirmesi yapılmaması işi durdurma sebebi sayılacaktır. gibi öncelikli grupta yer alan alınması sağlanmış ve yapı işleri ve tehlikeli olabileceği işyerlerinde risk Küçük işletmeler yeni kanundan nasıl yararlanabilir? Kamu kurumları hariç 10'dan az çalışanı olan ve tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin, ekonomik sürdürülebilirliklerinin sağlanması amacıyla, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yerine getirilmesinde, Bakanlık maddi destekte bulunacaktır. iş kazası ve meslek hastalıkları nasıl tespit edilir? işverenler, tüm iş kazaları ve meslek hastalıklarının kaydını tutmak, gerekli incelemeleri yaparak rapor hazırlamak ve son. dakika önlenmiş olayların dahi değerlendirmesini yapmak ile yükümlüdür. Böylece yaşanan olumsuz deneyimlerin tekrarlanmaması ve oluşabilecek zararların önüne geçilmesi sağlanacaktır. 4

6 işyeri hekim i ve sağlık görevlileri tarafından meslek hastalığı ön tanısı konulan vakalar, yetkili sağlık birimlerine sevk edileceklerdir. iş kazası ve meslek hastalıkları artık sadece sosyal güvenlik kurumuna bildirilecektir. Yetkili sağlık birimleri ise iş kazaları ve teşhis koydukları meslek hastalıklarını 10 gün içinde sosyal güvenlik kurumuna bildireceklerdir. işyerlerinde, acil durum sorumlulukları nelerdir? ilkyardım, yangınla mücadele, kişilerin tahliyesi, ciddi ve yakın tehlikeyle karşılaşılması gibi durumlar için önceden planlama ve hazırlık yapılması işyerlerinin yükümlülükleri arasındadır. Bu yükümlülükle birlikte, hayati ve özel tehlike bulunan yerlere yeterli bilgi ve talimatı olmayan çalışanların girmemesi için de gerekli tedbirlerin alınması sağlanmış ve oluşabilecek kayıpların önüne geçilmiştir. -s, Çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği için nasıl bir eğitim alır? işveren, tüm çalışanlarını iş sağlığı ve güvenliği konusunda bilgilendirmekle yükümlüdür. iş ya da işyeri değişikliği, uzun süreli izin, kullanılan donanım ya da malzemelerin değişikliği ardından, yeni çalışma koşullarına yönelik olarak çalışan eğitim alacak ve düzenli aralıklarla bu eğitimler tekrarlanacaktır. Aynı zamanda tüm çalışanlar, işyerinde karşılaşabilecekleri her durum hakkında olduğu gibi, hak ve sorumlulukları ile ilgili de bilgilendirilecektir. Çalışanlar için bir başka zorunlu eğitim ise mesleki eğitim olarak belirlenmiştir. Tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerinde çalışacak olanların, yapacağı işle ilgili mesleki eğitim aldığını belgelemeleri şart olmuştur. Böylece iş sağlığı ve güvenliği, mesleki eğitimle de desteklenmiştir. Eğitim maliyetlerinin çalışana yansıtılmaması ve eğitim süresinin iş süresinden sayılması sağlanmıştır. Çalışanların yeni hakları nelerdir? Çalışanların; verilen talimatlara uymak, kişisel koruyucu donanımları doğru kullanmak ve işbirliği yapmak gibi, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yükümlülükleri düzenlenmiştir. Ciddi ve yakın tehlikeyle karşı karşıya kalma ve talep edilmesine rağmen gerekli tedbirlerin alınmaması durumunda çalışanlar, çalışmaktan kaçınma hakkına sahip olmuşlardır. Çalışanın, gerekli tedbirler alınıncaya kadar çalışmadığı dönemin ücretini alması ve gerek kanunlardan gerek ise iş sözleşmelerinden doğan haklarının kısıtlanmaması sağlanmıştır. iş sağlığı ve güvenliği çalışan temsilcisi kimidir? işyerlerinde, iş sağlığı ve güvenliği için işverene önerilerde bulunacak, gerekli tedbirlerin alınmasını istemek gibi konularda işyerindeki tüm çalışanlarla işveren arasındaki iletişimi sağlayacak bir iş sağlığı ve güvenliği çalışan temsilcisi görevlendirilecektir. Çalışan temsilcisi, çalışanlar arasında yapılacak seçimle veya seçimle belirlenemediği durumda atama yoluyla belirlenecektir. AÇiKLAMA; 29/12/2012 tarih ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "iş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği" EK-3'de sunulmuştur.. * com web sitesinden alınmıştır. 5