Futbolda Yeni Ufuklar. Başarılı Yönetişim Modelleri. İstanbul Üniversitesi, 29 Mart 2013

Transkript

1 Futbolda Yeni Ufuklar Başarılı Yönetişim Modelleri İstanbul Üniversitesi, 29 Mart 2013

2 Günümüz endüstriyel futbolunda başarı 3 önemli alandaki performans ile değerlendirilmekte Sponsorları sektöre çekme Sağlıklı kulüp yönetimi ve kurumsallaşma Sporcu sayısını arttırma Tesisleşme vs. Stad ve tesis yatırımları Denetim mekanizması Risk ve Fırsatların Etkin Yönetimi Finansal Sosyal Sermaye Sportif Küresel Futbol Pazarında Yer Edinilmesi Altyapı modelinin uzun vadeli kurulması Tesisleşme şehirlerde herkesin spor yapacağı alanları artırma Akademik eğitim ve sporcu sağlığı sistemi Kulüp taraftar hakem sporcu ilişkileri Spor kültürü Medyanın rolü 2

3 Başarılı bir model

4 FC Barcelona Finansal Başarı Finansal Olarak Avrupa da 2. Sırada Maçgünü Gelirlerinde 3. Yayın Hakları Gelirlerinde 1. Ticari Gelirlerde M$ 606 M$ 494 M$ M$ 162 M$ 149 M$ M$ 247 M$ 178 M$ M$ 232 M$ 210 M$ Dernek statüsünde kulüp üyesi Profesyonel yöneticiler tarafından yönetiliyor Futbol dışı 14 spor branşı (Basketbol, hentbol, tekerlekli basketbol, salon futbolu, atletizm, rugbi, beyzbol, voleyball, paten hokeyi, çim hokeyi, buz hokeyi. buz pateni, bayan basketbol, bayan voleybol) Global sponsorlar Ana Sponsorları Sportif Başarı Son 5 Yılın Sportif Başarı Sıralamasında Avrupa da Premium Sponsorları Resmi Sponsorları Sosyal Sermaye Taraftar Sayısına Göre Avrupa da M 41 M 38 M Diğer Sporlardaki Sponsorları Kaynak: Deloitte, UEFA, Sport+Markt

5 Yaklaşık olarak 655 milyon değer biçilen 26 kişilik A takımı kadrosundan 18 i Barcelona altyapısından yetişmiş durumda Altyapıdan Yetişen Yıldızlar 336 Mio L. Messi 120 Mio. A. Iniesta 70 Mio. S. Busquets 42 Mio. Xavi 30 Mio. Pedro 28 Mio. Thiago 22 Mio. V. Valdés 18 Mio. C. Puyol 6 Mio. Altyapıdan Yetişen Sonradan Transfer Edilen Yıldızlar 115 Mio (53 Mio ) C. Fàbregas 55 Mio. (34 Mio ) G. Piqué 40 Mio. (5 Mio. ) J. Alba 20 Mio. (14 Mio. ) Transfer Edilen Yıldızlar 165,5 Mio (165 Mio ) A. Sánchez 38 Mio. (26 Mio ) J. Mascherano D. Alves 30 Mio. 30 Mio. (20 Mlo ) (35,5 Mio ) David Villa 28 Mio. (40 Mio ) Alex Song 25 Mio. (19 Mio ) Adriano 12 Mio. (9,5 Mio ) Éric Abidal 2 Mio. (15 Mio ) J. M. Pinto 0,5 Mio. (bedelsiz) Altyapıdan Yetişen Yıldız Adayları 38 Mio XX: Piyasa Değeri XX: Transfer Bedeli M.Montoya 8 Mio. C. Tello 7,5 Mio. M. Bartra 5 Mio. M. Muniesa 5 Mio. I. Cuenca 5 Mio. J. d. Santos 4 Mio. A. Fontàs 3,5 Mio. Kaynak: Transfer Markt

6 Türkiye nin Futbol Sistem Performansı

7 Türkiye nin genel performansını değerlendirmek gerekirse Türkiye Futbol Sektörünün Karşılaştırmalı Olarak Büyüklüğü 2009/2010 (Milyar ) Sezonu Transfer Gelir ve Giderleri (Milyon ) Transfer Gideri Transfer Geliri Transfer harcamalarına göre Avrupa ligleri 510 arasında Türkiye 7nci sıradadır Kaynak: UEFA Club Licensing Benchmarking Report Financial Year 2009/10 Futbolcu Transferi - Menajerlik Komisyon Gideri (Milyon ) Ortalama İzleyici Sayısı (Bin) Maç Günü Ortalama Seyirci Sayısı Toplam İzleyici Sayısı (Milyon) 15 GER ENG ESP ITA FRA NED SCO RUS SUI TUR POR UKR BEL POL NOR AUT DEN SWE GRE ROU ISR CZE KAZ CYP HUN SRB ALB Ortalama İzleyici Sayısı Toplam İzleyici Sayısı (Tahmini) 7

8 Türkiye nin genel performansını değerlendirmek gerekirse 10% Türkiye Süper Lig indeki yeni oyuncuların sadece %10 u Türkiye den yetişmiştir. 35% Yabancı oyuncuların oranı %35 yükselmiştir. (Bu oran bir önceki seneden %28 fazladır.) 20 Genç oyuncular (17-18 yaş) Avrupa da sezonda ortalama 60 maç oynarken, Türkiye de bu sayı 20 dir. >100M Genel olarak ligdeki oyuncu kalitesi ikinci seviye olsa da transferler için 100 milyon dan fazla para harcanmıştır. 1 Geçmiş on yılda Türk Milli Takımı sadece 1 prestijli turnuvaya katılabilmiştir. 4 Genç Milliler sadece 4 turnuvada başarılı olabilmiş, bunlardan 2 si 90 ların başında gerçekleştirilmiştir. 8 Kaynak: Kicker Dergisi Türk Futbolu Araştırması Deloitte Turkey. Member of Deloitte Touche Tohmatsu Limited

9 Başarılı modellerde ortak noktalar

10 Hedefte mutabakat ve uygulamada istikrar Taraftarlar Kulüp Üyeleri Divan Kurulu Hissedarlar (Halka Açık Olanlar) Başkan ve Yönetim Kurulu Medya Teknik Direktör ve Yardımcıları 18 Futbolcu Düzenleyici Kurumlar Sponosrlar / Ticari Ortaklar

11 Hedefte mutabakat ve uygulamada istikrar Taraftarlar Kulüp Üyeleri Divan Kurulu Hissedarlar (Halka Açık Olanlar) İç Denetim Mekanizması Başkan ve Yönetim Kurulu Medya İdari operasyonlar ve Kulüp Yönetimi İcra Yönetimi Teknik Direktör ve Yardımcıları 18 Futbolcu Ticari Operasyonlar Düzenleyici Kurumlar Ticari Operasyonlar Sponosrlar / Ticari Ortaklar

12 Tüm operasyonlarda işinin uzmanı profesyoneller ve bu performansı göstermelerini sağlayacak yönetişim yapısı Vizyon, Değerler ve Stratejiler Stratejik Yönetim Destek ve İdari Birimler Ana operasyonlar Spor Yönetimi Ticari Operasyonlar Kulüp Yönetimi Finans, Mali İşler Yönetimi İnsan Kaynakları Tesis ve İdari Yönetim Futbol Yönetimi Profesyonel Takım Altyapı Futbol Okulları Scout Sistemi Basketbol Yönetimi Voleybol Yönetimi Pazarlama, Satış ve Marka Yönetimi Bilet Satış Sponosrluk, reklam ve Lisanlı Üürnler Çaç Günü Dışı Organizasy onlar Markalı Ürünler İletişim ve Kanal Yönetimi Bilgi Teknolojileri Risk ve Kontrol Diğer Sporlar Yönetimi Mağazacılık Operasyonları İletişim Kanalları Dergi TV Mağazalar Markalı Üürnler Web Sosyal Medya Tesisler 12

13 Ekosistemin tamamında eşgüdüm TC. Gençlik ve Spor Bakanlığı Gençlik Spor Genel Müdürlüğü FIFA Türkiye Futbol Federasyonu Başkanlığı UEFA Gelir Mecraları Kaynak Yatırım Milli Takımlar Taraftarlar Sponsorlar ve Lisansiye Medya Hizmet Sağlayıcılar Tedarikçiler Bahis Şirketleri Stadyum Profesyonel Lig ve Spor Kulüpleri Profesyonel Süper Lig Profesyonel Birinci Lig Profesyonel Diğer Ligler FutSal Amatör Lig ve Kulüpler Kadın Ligleri Halı Saha Plaj Futbolu Akademi Ligleri Altyapı 18 Yaş 16 Yaş 8-12 Yaş 14 Yaş 2-8 Yaş Eğitim Kurumları Spor Adamları Antrenör, Yöneticiler, Hakemler Spor Akademisi Spor Okulları Sağlık Akademisi Tesisler Diğer Kamu ve Özerk Kurumlar Diğer Bakanlıklar TOKI SPK Çevre ve Şehircilik Milli Eğitim Belediyeler IMKB Sağlık Maliye 13

14 Örnek bir vaka

15 Galatasaray Spor Kulübü Kurumsal Yapılandırma ve Stratejik Planlama Projesi Deloitte, Galatasaray Spor Kulübü nün vizyonu ve kurumsallaşma ve performans odaklı yönetim hedeflerine ulaşabilmesi için stratejik hedeflerinin belirlenmesi ve stratejik iş planı hazırlanması, kurumsal yönetişim yapısı ve detaylı organizasyon modelinin tasarımı alanlarında hizmet sağlamıştır. Proje kapsamında, Avrupa nın lider kulüplerindeki en iyi uygulamalar ile karşılaştırmalı analizler yapılarak gelişim alanları belirlenmiştir. Kurumsal, şeffaf ve performans odaklı yönetimin sağlanması için roller ve sorumluluklar belirlenmiş ve performans yönetimi sistemi tasarlanmıştır. 15

16 Hangi örneklerden yararlanıldı? Yönetişim Yapısı FC Barcelona, Real Madrid, Alman Kulüpleri Spor Yönetimi FC Barcelona, Alman kulüpleri, İngiliz Kulüpleri, FC Porto, Lille, FC Lyon Ticari Yönetim Tüm Avrupa kulüpleri en iyi uygulamalar İletişim Yapısı FC Barcelona, Arsenal, Real Madrid, Manchester United 16

17 Uygulama ilerlemekte, ancak yolculuk oldukça uzun sürecektir. Tüm paydaşların desteğinin alınması Yönetim kurulu ve profesyoneller Divan kurulu ve kulüp üyeleri Medya ve düzenleyici kurumlar Taraftarlar Kırılgan yapının sürüyor olması Başkan ve yönetim kurulu değişirse, sistemin devamlılığı henüz garanti altına alınmış değil Hala sportif başarıya endeksli olunması Başarılı olunduğuna dair sonuçların ancak 3-4 senenin sonunda alınacak olması 17

18 Türkiye nin Futbol Sistem Performansı

19 Deloitte, faaliyet alanı bir çok endüstriyi kapsayan özel ve kamu sektörü müşterilerine denetim, vergi, danışmanlık ve kurumsal finansman hizmetleri sunmaktadır. Küresel bağlantılı 140 tan fazla ülkedeki üye firması ile Deloitte, nerede faaliyet gösterirse göstersin, başarılarına katkıda bulunmak için müşterilerine birinci sınıf kapasitesini ve derin yerel deneyimini sunar. Deloitte un inden fazla uzmanı, mükemmelliğin standardı olmayı kendilerini adamıştır. Deloitte uzmanları; ortak kültürün sağladığı birlik, pazar ve müşterilere sağlanan katma değer, birbirlerine olan bağlılık ve kültürel çeşitliliğin gücü ile tek bir bütündür. Uzmanlar, sürekli öğrenim, mücadele isteyen deneyimler ve zengin kariyer olanakları sunan bu çevrede çalışır. Deloitte uzmanları kurumsal sorumluluğu güçlendirmeye, kamu güvenini oluşturmaya ve toplumlarında pozitif bir etki yaratmaya kendilerini adamışlardır. Deloitte; bir veya birden fazla, ayrı ve bağımsız birer yasal varlık olan, İngiltere mevzuatına göre kurulmuş olan Deloitte Touche Tohmatsu Limited ve üye firma ağına atfedilmektedir. Deloitte Touche Tohmatsu Limited ve üye firmalarının yasal yapısının detaylı açıklaması için lütfen adresine bakınız.