Pilot Bölge Çalışması Raporu

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Pilot Bölge Çalışması Raporu"

Gülbahar Kuş
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Pilot Bölge Çalışması Raporu Yol Envanteri Gülyalı Pilot Bölge Çalışması Raporu TRABZON

2 GİRİŞ Bilişim Çağı nın yaşandığı günümüzde, bilgi ve teknolojiyi en etkin şekilde kullanabilen insanların, gelişmişlik düzeylerinin de üst seviyede oldukları görülmektedir. Bugün, sadece bilgiye sahip olmak değil, aynı zamanda bilgiyi aktif olarak hizmetlerde kullanmak, güncellemek, şeffaf yönetimcilik, katılımcılık ve çağdaş gelişme adına büyük önem taşımaktadır. Dünyada, tüm bilgilerin elektronik ortamlarda tutulması ve hizmetlerin bilişim araçları ile gerçekleşmesi bilgi sistemleri olarak anılmakta ve bu tür sistemler ile bireylerin ve yöneticilerin hızlı ve doğru karar-verme kapasiteleri sürekli olarak artırılmaktadır. Günümüzde, bilgi teknolojisinde yaşanan hızlı gelişmeler sonucunda, kamu yönetiminde hizmetlerin daha etkin yürütülmesine olanak veren yeni yönetim kavramları ortaya çıkmıştır. Özellikle ülkemizdeki aşırı istihdam ve mevcut yönetim anlayışı, hizmetlerde kamu kesimini öncü olmak yerine, adeta gelişmeleri engelleyici bir noktaya getirmiştir. Nitekim hizmetlerin aksamasına neden olan bu türden sorunların aşılabilmesi için, kamu kurumları teknolojiye dayalı yeni yönetim modellerine yönelmiştir. e-dönüşüm Türkiye projesi konulu, 27 Şubat 2003 tarihli, 2003/12 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile Türkiye Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri ni oluşturmaya yönelik ilk resmi adım atılmıştır. Arkasından T.C. İçişleri Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı tarafından Nisan 2007 de yayınlanan Coğrafi Tabanlı İl-Kent Yönetim ve Bilgi Sistemi isimli teknik rapor ile bu süreç oldukça hızlandırılmıştır. Bu raporda İl Özel İdareleri İl veritabanlarının oluşturulması ve işletilmesi için gerekli mal ve hizmet yatırımlarını yapmakta sorumlu olacaktır ibaresi yer almaktadır. Bu sorumluluk çerçevesinde, kurumun gerekli dijital veri altyapısını ivedilikle hazırlaması gerekmektedir.

Dünyada, tüm bilgilerin elektronik ortamlarda tutulması ve hizmetlerin bilişim araçları ile gerçekleşmesi bilgi sistemleri olarak anılmakta ve bu tür sistemler ile bireylerin ve yöneticilerin hızlı

3 1. AMAÇ 1.1 Ordu İl Özel İdaresi tarafından yapılması planlanan Ordu Kırsal Alan Bilgi Sistemi Projesi (OKABİS) ile e-türkiye gibi ulusal bazda gerçekleştirilecek projelerin kırsal uygulamaları sağlanacaktır. Proje Türkiye ölçeğinde bir ilk olacağından, burada oluşturulacak model diğer iller için bir emsal teşkil edecektir. 1.2 Ordu il i kırsalına ait bütün verilerin ortak bir veri tabanında tutulduğu ve bu verilere bütün resmi ya da özel kurum ve kuruluşların webtabanlı olarak elektronik erişiminin sağlandığı, verinin tüm kullanıcılarca paylaşılıp, güncellendiği dinamik ve dijital bir kırsal dönüşüm modeli oluşturulması amaçlanmaktadır. 1.3 Bu amaçla, Ordu İl ine ait coğrafi/kırsal/arazi bilgilerinin toplanması ve gerekli veri katmanlarının üretilmesi, ardından il özel idare bünyesinde kurulacak veritabanı sistemleri ile toplanan bilgilerin diğer temel hizmetlerle birlikte sunulması sağlanacaktır. Bu verilerin sürekli olarak güncellenmesi ve yetki karmaşasına karşı veri kullanım standartlarının geliştirilmesi yine bu modeli ile gerçekleştirilecektir. Sanat Yapıları Kadastral Altlıklar Yol Jeoloji Eğim Arazi kullanım Gerçek dünya 1.4 Projenin ilk aşaması Ordu İl Özel İdaresi nin görev ve sorumluluk alanında olan yollara ve ilgili yapılara (sanat yapıları, önemli kuruluşlar, resmi kurumlar vb.) ait verilerin toplanması ve yol bilgi sistemi nin oluşturulmasıdır. 1.5 Projenin fizibilite çalışmalarının yapılabilmesi, maliyet/fayda analizlerinin gerçekleştirilebilmesi ve en uygun veri toplama yöntemlerinin geliştirilebilmesi için Ordu ili Gülyalı İlçesi ne pilot bölge yol envanter bilgi sistemi çalışmaları tamamlanmıştır.

Proje Türkiye ölçeğinde bir ilk olacağından, burada oluşturulacak model diğer iller için bir emsal teşkil edecektir. 1.

2. OLUŞTURULAN VERİ KATMANLARI 2.1. Uydu Görüntüsü Çalışmanın ilk aşamasında, Ordu İli ne ait IKONOS uydu görüntüsü için gerekli düzeltme ve dönüşüm işlemleri yapılmıştır.

4 2. OLUŞTURULAN VERİ KATMANLARI 2.1. Uydu Görüntüsü Çalışmanın ilk aşamasında, Ordu İli ne ait IKONOS uydu görüntüsü için gerekli düzeltme ve dönüşüm işlemleri yapılmıştır. Bu sürecin ardından uydu görüntüsü çalışmanın bütünü için bir altlık haline getirilmiştir. Çalışma yapılacak Gülyalı İlçesi, idari sınırları da dikkate alınarak, görüntünün bütünü üzerinden Erdas 9.2 yazılımı kullanalarak çekilmiştir (Şekil 1). Şekil 1. Gülyalı İlçesi ne ait uydu görüntüsü 2.2. İdari Sınırlar Karar verme mekanizmasının hızlı ve etkin bir şekilde çalıştırılması, özellikle il bazlı çalışmalarda, idari sınır sorunlarının tamamen ortadan kaldırılmasına bağlıdır. Bu bağlamda, Gülyalı İlçesi ve çevresine ait idari sınır haritaları temin edilmiş ve akıllı hale dönüştürülerek sisteme aktarılmıştır (Şekil 2). Şekil 2. İdari sınır haritası

2 yazılımı kullanalarak çekilmiştir (Şekil 1). Şekil 1. Gülyalı İlçesi ne ait uydu görüntüsü 2.2. İdari Sınırlar Karar verme mekanizmasının hızlı ve etkin bir şekilde çalıştırılması, özellikle il bazlı çalışmalarda, idari sınır sorunlarının tamamen ortadan kaldırılmasına bağlıdır.

2.3. Pafta Indeksi Projenin bütününde, veri toplama aşamasından analiz aşamasına kadar uzanan süreçte, dolu pafta sistemine göre çalışılacağı için 1/25.

Pafta indeks haritası Şekil 4. Sayısal arazi modeli 2.4. Topografya 1/25.000 lik G39-b- 2 paftası ile G40-a-1 paftası üzerine düşen 10m.

5 2.3. Pafta Indeksi Projenin bütününde, veri toplama aşamasından analiz aşamasına kadar uzanan süreçte, dolu pafta sistemine göre çalışılacağı için 1/ lik pafta indeks haritası oluşturulmuş ve pilot bölgeye denk gelen G39-b-2 paftası ile G40-a-1 paftaları kullanılarak çalışmalara başlanmıştır (Şekil 3).. Şekil 3. Pafta indeks haritası Şekil 4. Sayısal arazi modeli 2.4. Topografya 1/ lik G39-b- 2 paftası ile G40-a-1 paftası üzerine düşen 10m. Sıklıklı eş yükselik eğrileri üzerinden gerekli dönüşüm, sorgulama ve analizler yapılarak pilot bölgenin topografik haritası üretilmiştir (Şekil 4). Özellikle arazi üzerindeki doğal sınırların belirlenebilmesi ve bunlara göre düzeltmeler yapılabilmesi açısından araziye ait sayısal yükseklik modelinin oluşturulması önemlidir.

6 2.5. Yol Ağı Jeodezik GPS kullanılarak araziden toplanan yol orta ekseni verisi netcad formatında elde edilmiştir. Pilot bölge için yol verisi ve ilgili yapılara ait verilerin araziden elde edilmesi yaklaşık 30 gün sürmüştür. Yol ağı için işlem adımları; a- Arazi ölçümleri b- Netcad çizimleri c- Veri dönüşümleri d- Topolojik yapının oluşturulması e- Veritabanı tasarımı f- Verilerin veritabanına aktarılması g- İlişkilendirme işlemleri h- Sonuç katmanın elde edilmesi (Şekil 5) Şekil 5. Detaylandırılmış yol ağı ve veritabanı

Yol ağı için işlem adımları; a- Arazi ölçümleri b- Netcad çizimleri c- Veri dönüşümleri d- Topolojik yapının oluşturulması e-

7 2.6. Sanat Yapıları Yol ağı üzerinde menfez, köprü, kanal gibi objelere ait grafik ve non-graifk veriler toplanmıştır (Şekil 6). Şekil 6. Sanat yapıları haritası

8 2.7. Önemli Yapılar OKABİS bütüncül anlamda kırsal alanda kapsamlı bir planlamayı hedeflediğinden, arazi çalışmaları sırasında rastlanan önemli yapılara (kurum, kuruluş, ibadethane gibi) ait verilerde toplanmıştır (Şekil 7). Şekil 7. Önemli yapılar ve veritabanı

sırasında rastlanan önemli yapılara (kurum, kuruluş, ibadethane

9 3. SORGULAMA VE ANALİZLER 3.1. Pilot Bölge Yol Verileri (Bütün Yollar) Toplam Çalışma Alanı Ortalama Deniz Yük. Köprü Sayısı = 4 Menfez Sayısı = 21 = 7917 hektar Ortalama Yol Genişliği = 4,30 m. Yol Uzunluğu = m. Asfalt Yol = m. Stabilize Yol = m. Beton Yol = 6782 m. Parke Yol = 113 m. = 365 m. (1/ lik iki paftaya göre) Asfalt 26% Stabilize 67% Beton 7%

Köprü Sayısı = 4 Menfez Sayısı = 21 = 7917 hektar Ortalama Yol Genişliği = 4,30 m.

10 3.2. Seçilen Objelere Ait Bilgilerin Görüntülenmesi a- Bir köye ait bilgiler b- Bir yola ait bilgiler Görsel Bilgi

11 c- Bir menfeze ait bilgiler d- Bir kuruma ait bilgiler

12 3.3. Yolların Köy Bazında Dağılımı Veritabanından Elde Edilen İstatistiksel Bilgiler Köy İsmi Alanı (Hektar) Yol Uzunluğu (metre) Menfez Köprü Asfalt 6722 Ambarcılı Köyü 325,95 Stabilize 5892 Beton Toplam Asfalt 6010 Stabilize Ayrılık Köyü 383,59 Beton Parke 113 Toplam Asfalt 5143 Kestane Köyü 881,45 Stabilize Beton Toplam Mustafalı Köyü 440,15 Taşlıçay Köyü 457,58 Turnasuyu Köyü 890,15 Asfalt 6716 Stabilize 9144 Beton 465 Toplam Asfalt 3651 Stabilize Beton 950 Toplam Asfalt 8570 Stabilize Beton 1056 Toplam Uzunluk (m.) Asfalt Stabilize Beton Ambarcılı Ayrılık Kestane 1 Mustafalı Taşlıçay Turnasuyu Köyler

1711 8 2 Toplam 22645 Mustafalı Köyü 440,15 Taşlıçay Köyü 457,58 Turnasuyu Köyü 890,15 Asfalt 6716 Stabilize 9144 Beton 465 Toplam 16325 Asfalt 3651 Stabilize 11824 Beton 950 Toplam

13 3.4. Yol Sorgulaması Nolu Grup Yolu İle İlgili İstatistikler; Toplam Uzunluk = m. Asfalt Uzunluğu = m. Stabilize Uzunluğu = 1754 m. Ortalama Yol Genişliği = 5,7 m. Köprü Sayısı = 1 Menfez Sayısı = 2 Bağlantı Köy Sayısı = En Optimum Güzergah Sorgulama Yol ağı verisi üzerinden köyler ya da mahalleler arası en optimum güzergah bulunabilir. Bu sorgulamada yolun kaplama türü ya da uzunluğu verisi kullanılabilir.

Köprü Sayısı = 1 Menfez Sayısı = 2 Bağlantı Köy Sayısı = 4 3.5.

14 4. Sonuçlar Ülkemizdeki geleneksel devlet yönetimi yerine dinamik ve vatandaşın tüm devlet hizmetlerinden zaman ve mekan ayrımı olmaksızın yaralanabildiği e-devlet modellerine geçiş zorunluluğu vardır. Bu zorunluluk bağlamında kırsal alanlar için bilgi sitemlerinin öncelikle oluşturulması gerekmektedir. Kaynakların optimum kullanılması için bu şarttır. Hedeflenen bu çalışma için gerçekleştirilen pilot bölge uygulaması sonucunda gerekli fizibilite çalışmaları yapılmış ve mevcut haliyle sistemin çalışabildiği görülmüştür. Ancak, sistemden doğru sonuçlar elde edilebilmesi verinin kalitesi ile doğrudan ilişkilidir. Yani veritabanlarına girilmiş bilgilerin güncel ve doğru olması gerekmektedir. Geri dönüşün olmaması açısından, mevcut olmayan verilerin araziden toplanması sırasında gereken hassasiyet gösterilmelidir. Özellikle kurum bağlamında ihtiyaç duyulan / duyulacak verilerin neler olabileceği net bir şekilde belirlenmeli ve bundan sonraki veri toplama süreci yeniden gözden geçirilmelidir. Örneğin yola ait yağmur kanalları verisinin toplanması gerekli midir? Ya da köprülere ait korkuluk var/yok verisi önemli midir? Arazi çalışmaları sırasında toplanan veriler, kodlama sistemi ile kayıt altına alınmalıdır. Örneğin bir köprüye ait konum verisi elde edildiğinde, konum verisine ait nokta numarası; diğer taraftan toplanacak öznitelik verilerinin de kod numarası olmalıdır. Araziden veri toplama süreci zaman alıcı ve maliyetlidir. Tek ekiple bu süreç çok uzamaktadır (Gülyalı ilçesi tek ekip yaklaşık 20 gün). Bu durum proje süresinin uzamasına ve aynı zamanda toplanan verinin güncelliğini kaybetmesine neden olmaktadır. Bu sorunun ortadan kaldırılması için ekip sayısı arttırılmalı ve verisi toplanmış alanlar için güncelleme mekanizması kurulmalıdır. Örneğin Gülyalı İlçesi nde bundan sonra herhangi bir çalışma yapılacaksa, güncellenen veriler aynı anda veritabanına işlenmelidir.

Hedeflenen bu çalışma için gerçekleştirilen pilot bölge uygulaması sonucunda gerekli fizibilite çalışmaları yapılmış ve mevcut haliyle sistemin çalışabildiği görülmüştür.

Benzer belgeler

TRABZON. Pilot Bölge Çalışması Raporu. Altlık Veri Katmanlarının Oluşturulması Ön Hazırlık Çalışması Raporu

TRABZON. Pilot Bölge Çalışması Raporu. Altlık Veri Katmanlarının Oluşturulması Ön Hazırlık Çalışması Raporu Pilot Bölge Çalışması Raporu Altlık Veri Katmanlarının Oluşturulması Ön Hazırlık Çalışması Raporu Doç. Dr. Osman DEMİR Doç. Dr. Recep NİŞANCI Doç. Dr. Volkan YILDIRIM Yrd. Doç. Dr. H. Ebru ÇOLAK TRABZON