YANGINLA MÜCADELE. Yangın merdiveni, kaçış yolları ve çıkış kapılarını her türlü engelden koruyarak sürekli açık bulundurmak.

Transkript

1 YANGINLA MÜCADELE Yangın merdiveni, kaçış yolları ve çıkış kapılarını her türlü engelden koruyarak sürekli açık bulundurmak. Mesai sonunda her tarafı kontrol etmek, kapı ve pencereleri kapatmak ve açıkta yanıcı bir şey bırakmamak. Elektrik tesisatında kendi kendine bir değişiklik yapmamak, sigortalara tel sarmamak, otomatik sigorta tercih etmek, kullanılmayan elektrikli cihazları geceleri kapatmak, şalterlerini indirmek, mecbur kalmadıkça işyerinde elektrikli ocak ve ızgara gibi cihazlar kullanmamak. Ġş yerlerinde mecbur kalmadıkça, LPG kullanmamak, mecbur kalındığında kaçak ihtimaline karşı gaz dedektörü bulundurmak, tüplerin hortum ve dedantörlerini sık sık kontrol etmek, bir kaçak vukuunda elektrik anahtarlarını kullanmamak ve gazı ortamdan tahliye etmek. Yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı maddelere karşı dikkatli olmak, bu tür tehlikeli maddeleri güvenlik önlemi alınmış mahallerde talimatlara uygun olarak muhafaza etmek ve kullanım alanında ihtiyaç miktarı bulundurmak. Yasaklanan yerlerde sigara içmemek, söndüğünden emin olmadıkça sigara ve izmaritleri yerlere atmamak. Çatı arasını yanıcı maddelerden arındırmak ve temiz tutmak, ihtiyaç fazlası eşyaları koymak gerekiyorsa bacalardan uzak yerlere koymak, Bacaları her yıl en az iki kere yetkili firmalara temizlettirmek, çatlak bacaları tamir ettirmek ve tıkalı bacaları açtırmak YANGIN SENARYOSU Yangın senaryosunda öncelikle duman dedektörü, yangın butonuna alarm geldiğinde; (Butonlar çalışır durumda olmalıdır, duman dedektörleri ilk montaj sırasında kalan koruyucu varsa çıkarılmalı, dedektörlerin periyodik bakımları yapılmalıdır) Taze hava sistemi kapanacak (klima santrali damper motorlu olmalı, damper motorunun normal şekilde çalışması gereklidir). Yangın merdiveni basınçlandırma fanı çalışacak, (Basınçlandırma fanının periyodik bakımının yapılması gereklidir, uzun süre çalışmayan basınçlandırma fanının içinde tozlar meydana gelir, devreye girmesiyle merdivenler toz bulutu halinde olabilir.

2 Üfleme kısmına bir şey engel teşkil etmeyecek şekilde olması gereklidir. Yangın kapılarının çalışır durumda olmasına özen gösterilmelidir. Merdivenlere ve kapılara herhangi madde konulmamalı, kaçışı engelleyici durum olmamalıdır. Merdivenler kaymaz ve temiz olmalıdır. Dış alana açılan kapı üzerinde bina cephesinde mermer, seramik gibi kolay kurtulabilen malzemeler olmamalıdır. Binanın gaz girişleri kapanmalıdır. Asansörler giriş katına inmelidir. Yürüyen merdivenler durmalıdır. Duman fanları çalışmalı. (Duman fanları sıcağa dayanıklı fanlardan olmalıdır). Duman perdesi kapanmalı. Bina turnike sistemi ve çıkış kapıları açılmalı. Araç bariyerleri açılmalı. Sulu söndürme sisteminde, sprinkler 68 C de patlar, yangın dolapları, itfaiyeci ağızları, hidrant hatlarını besleyen dizel ve elektrikli pompalarının çalışırlığı basıncı kontrol edilmelidir YANGIN ANINDA YAPILMASI GEREKENLER a-) Mesken sakinlerin yapacağı iģler: Yangın da; duman, yanık kokusu, alev gibi anormal bir durumla karşılaşan kişiler soğukkanlılığını muhafaza etmeli ve paniğe sebebiyet vermeden çevresindeki personeli uyarmalı, Eğer varsa hemen yangın butonuna basarak alarm sistemini devreye sokmalı, Ġtfaiye aranarak, yangın güvenlik merkezini olaydan haberdar etmeli ve Ġtfaiye ye ihbar yapmalı, Yangın yerini terk ederken imkan varsa kapı ve pencereleri kapatılmalı, Yangın her tarafı sarmış ve kaçış yolları dumanla kaplı ise, muhafazalı bir yere sığınıp kapıyı kilitlemeden kapatarak, battaniye ve ıslak bezle kapı kenarlarından içeriye duman girişini önlemeli ve mevcut imkanlarladurumdan yangın merkezi veya çevredekileri haberdar ederek kurtarılmayı beklemelidir. b-) Görevlilerin Yapacağı iģlemler: Ġlgililere ve koruma amirine durum derhal bildirilmeli, Tüm görevli ekipler harekete geçirilmeli, Yangın söndürme ekibi mevcut yangın söndürme cihazları ile ilk müdahaleyi yapmalı, Kurtarma ekibi eşyaların tahliye edilmesine yardım etmeli, Ġlkyardım ekibi hazır duruma getirilmeli ve yaralananlara gerekli müdahaleyi yapmalı, Koruma ekibi harekete geçmeli ve güvenliği sağlamalı, Bölge itfaiyesi yangın mahalline geldiğinde; görevi Ġtfaiye ye devretmeli, Yangın Amiri nin istediği bilgiler açık ve net bir şekilde verilerek amire yardımcı olunmalıdır.

3 YANGIN ĠHBARININ BĠLDĠRĠLMESĠ Yangın mahallinin adresini açık ve doğru olarak ver ve bilinen noktalardan hareketle yangın yerini açık olarak tarif ediniz, Yangının çeşidi ve yerini, binanın kat adedi, konumu ve yapı tarzını (ahşap, kagir vb. gibi) belirtiniz, Ġhbar esnasında; adınızı, soyadınızı ve telefon numaranızı Ġtfaiye Komuta Merkezine doğru olarak bildiriniz. TAHLĠYE ESNASINDA ÖNERĠLER Paniğe kapılmayınız, kapı ve pencereleri kilitlemeden kapatınız, Çalışma yerinizi terk ederken önemli evrak vs. yi almayı unutmayınız, Çıkış levhalarını takip ederek yangın kaçış yollarını ve merdivenlerini, sıkışıklığa meydan vermeden düzenli bir şekilde kullanınız. Binayı terk ettikten sonra hiç bir surette binaya geri dönmeyiniz. Yangın emniyet alanında dolaşmayınız, yetkililer sizden bilgi istediğinde bildiklerinizi sakin bir şekilde; kısa, açık ve net olarak aktarınız YANGIN SÖNDÜRME PRENSĠPLERĠ Yangın söndürmede temel prensip, yangının klasik tanımı yapılırken, belirtilen ve yanma şartı için geçerli olan üç unsurdan birinin ( Isı veya Oksijenin veya Yanan Maddenin herhangi birisinin ) ortadan kaldırılması yada Yanan Madde ile havadaki Oksijen arasındaki kimyasal zincir reaksiyonunun kırılması gerekir. Bu tanımlama ile, yangın söndürme prensipleri 4 grupta incelenir. 1- SOĞUTARAK SÖNDÜRME ( Isının DüĢürülmesi ) : Yanma esnasında, yanan maddenin ısısı azaltılır ve yanma derecesinin altına düşürülürse yanma durur. Soğutarak söndürme iki şekilde uygulanır ; - SU ĠLE SOĞUTARAK SÖNDÜRME - YANAN MADDEYĠ DAĞITARAK SÖNDÜRME - Burada amaç, yangın nedeni olan yüksek ısıyı bölmek ve ısıyı düşürmektir. - Su ile soğutarak söndürmenin temeli, yanan maddenin soğutulmasına ve açığa çıkan yanıcı buhar ve gazların azaltılması ve durdurulmasına dayanır. - Su ile soğutarak söndürme işleminde, özellikle geniş açılı sprey şeklinde püskürtme nozulları kullanılır ve bu püskürtme nozulları vasıtası ile, su buharı oluşturulur ve kısmen boğma etkisi meydana gelir. - Soğutma yolu ile söndürmede kullanılan maddelerin, söndürmedeki etkinliği, bu maddelerin,

4 özgül ısıları, gizli buharlaşma ısıları ve kaynama noktalarına bağlıdır. - Suyun, spesifik ısısı ve buharlaşma gizli ısısı yüksek olduğu için, iyi ve etkili söndürme özelliği gösterir. - Bunun yanında Karbondioksit Gazı, Halojenlendirilmiş Hidrokarbonlu söndürme gazları, Köpük konsantrasyonları, söndürmede soğutma etkisi gösterirler. 2- HAVADAKĠ OKSĠJEN ĠLE ĠRTĠBATI KESEREK SÖNDÜRME : Havadaki oksijen ile irtibatı keserek söndürme iki şekilde uygulanabilir ; ÖRTME : Katı maddeler ( halı, kilim, battaniye, kum, toprak, v.s. ) kullanılarak veya kimyasal bileşikler ( Köpük konsantrasyonları veya Kuru Kimyevi Tozlar ) kullanılarak, Yanan Maddenin, Oksijen ile teması kesilir. BOĞMA : Bu yöntem, özellikle kapalı veya kolaylıkla kapalı hale getirilebilecek yerlerdeki yangınlarda kullanılır. Hava sirkülasyonuna yol açabilecek bütün açıklıklar kapatılır ve Oksijen yenilenememe nedeni ile yangın kendiliğinden söner. 3- YANICI MADDEYĠ ORTADAN KALDIRARAK SÖNDÜRME : Yanıcı maddeyi ortadan kaldırmak sureti ile söndürmede, ya bizzat yanıcı madde ortadan kaldırılır yada madde ısıdan korunur veya ayrılır. 4- KĠMYASAL REAKSĠYONUN KIRILMASI ĠLE SÖNDÜRME : Yanma Bölgesi içerisinde, ortamda mevcut oksijen konsantrasyonunu bozmak üzere, yanma bölgesine bir takım kimyasal maddeler ( Karbondioksit, Nitrojen veya Halon Alternatifi Gazlar ) boşaltmak veya Yanma bölgesinde bu nev-i, kimyasal gazları patlatmak sureti ile havanın içerisinde bulunan Oksijen ile Yanan Madde arasındaki kimyasal zincir reaksiyonu bozularak yangın söndürülebilinir. YANGIN ÇEġĠTLERĠ Yararlı ateş yakılan yerler dışında, kontrolü elden çıkmış yanma olayıdır. (Örneğin: Ormanda bir yanma olayı yangındır.akaryakıt depoların yanması bir yangındır.vs) 1-Yangın ÇeĢitleri ve Sınıflaması : Yangınları çeşitli gruplar altında toplamak için yapılan çalışmalar neticesinde en uygun ayrım yanıcı madde cinslerine göre yapılmıştır. Bu sınıflama aşağıda belirtildiği gibi dört ana grupta belirlenmiştir. A SINIFI : Katı yanıcı maddeler yangını; Çeşitli odun, kereste, ham ve mamul tekstil, maddeleri kağıt vb.maddeler. B SINIFI : Sıvı yanıcı maddeler yangını; Gazyağı, benzin, mazot, fuol-oil madeni yağlar, alkol, tiner, vernik, boyalar vb.maddeler. C SINIFI : Gaz haldeki yanıcı maddeler yangını; Likit petrol gazı (Tüp gaz havagazı, hidrojen vb. maddeler yangını.

5 D SINIFI : Yanabilen hafif metaller yangını;alüminyum, magnezyum vb.maddeler. YANGINLARIN SEBEPLERĠ a-yangınlardan korunma önlemlerinin alınmaması, b-bilgisizlik, c-ihmal ve dikkatsizlik, d-kazalar, e-sıçrama, f -Sabotaj, g-tabiat olayları a) KORUNMA ÖNLEMLERĠNĠN ALINMAMASI Mesela elektrik sistemiyle ilgili gerek tesisat gerekse sigorta sistemlerinin yeterli düzeyde yapılmaması, binalarda çatı kirişleri ile baca ilişkilerinin gereği gibi düzenlenmemesi, bacaların yeterli özenle sıvanmaması, Likit Petrol Gazı kullanırken tüp kullanımı ile ilgili gerekli önlemlerin alınmaması, soba ve kalorifer sistemlerinde gerekli tertibatın alınmayışı ve gerekli periyodik temizlik ve bakımlarının yapılmaması, nedenleriyle yangın çıkmaktadır. b) BĠLGĠSĠZLĠK Mesela tavan arası ve çatıya kolay ve çabuk tutuşabilecek eşyalar koymak, yakıt depoları veya yakıtla çalışan yerlerde kıvılcım çıkartacak etkenlerin bilinmemesi vb. Durumlarda yangının çıkması kaçınılmazdır. c) ĠHMAL Mesela ağaçlık yerlerde söndürülmeden atılan kibrit, sigara izmarit gibi maddeler, Likit Petrol Gazı Tüplerinin kibritle kontrol edilmesi, prizde ütü ve ocak fişi unutulması, piknik tüpleri üzerine geniş tabanlı tencere, kazan konularak uzun süre ısıtılması, sigortaya gereğinde fazla tel sarılması vb. Yapılmaması bilindiği halde ihmal edilerek yapılan işler yangına sebep olur. d) KAZALAR Mesela trafik kazaları araç yangınlarına, iş kazaları makine ve bina yangınlarına soba vb. cihazlarda meydana gelen kazalar bina yangınlarına sebebiyet verirler. e) SIÇRAMA Mesela fabrika ve atölyelerde kaynak ve taşlama makinelerinden sıçrayan kıvılcımların etrafta bulunan benzin, mazot vb. maddeler üzerine düşmesi, sobadan

6 sıçrayan yanan kömür parçalarının halı, kilim vs. Maddeler üzerine düşmesi sonucu çıkan yangınlar. f) SABOTAJ Çeşitli amaçlar için bilerek ve isteyerek yangın çıkartılmasıdır. Mesela tarla, ev yeri açmak amacıyla ormanların yakılması bina, işyeri ve tesislerin kundaklanması gibi kasti olaylardan yangın çıkartılmasıdır. g) TABĠAT OLAYLARI Tabii olarak kendiliğinden ortaya çıkan yangınlardır. Mesela Deprem,Yıldırım düşmesi, güneş ışınlarından meydana gelen yangınlar gibi. YANGIN GÜVENLĠĞĠ Yangın güvenliğinin en önemli basamağı yangının çıkmasına mani olmak için gerekli tedbirlerin alınmasıdır. Yangın tehlikesinin daha iyi anlaşılması ile tehlike algısı ve risk değerlendirme yetisinde gelişme sağlanarak korunma tedbirlerine verilen önem artırılmalıdır. Yangına sebebiyet verebilecek unsurların daha iyi anlaşılması ile bunların kontrolü cihetine gidilerek yangınların çıkması minimize edilebilir ama asla sıfırlanamaz. Yangın çıktığında ise önemli olan onun gecikmeden fark edilmesidir. Sonra erken ve etkin müdahaleye hazır olunması gerekmektedir. Tüm önlem ve engellemelere rağmen yangın çıkıp ta başlangıçta söndürülemediğinde ve tahliyeye karar verildiğinde önceden planlı ve organize bir tahliyenin kıymeti hiçbir şey ile ölçülemez. Binanın tahliye edilmesini gerektiren şartlar gecikmeden görülerek tahliyenin başlatılması gerekmektedir. Tahliye kararının gecikmesi telafisi imkansız kayıpları beraberinde getirebilir. Yangını ilk gören çalışan veya vatandaş yangını uyarı butonları ve sair yollarla ihbar ve alarm vermesi gerekir. Sonra en yakın uygun söndürme cihazı ile söndürme çalışması yapması gerekir. Sıvı ve gaz yangınları hariç genelde yangının başlangıcındaki ilk bir dakikada sivil imkanlarla yangına müdahale edilebilmektedir. Buna göre tüm çalışanların ve vatandaşların söndürme cihazlarının kullanılmasını öğrenmesi gerekmektedir. Yangının başlangıcındaki ilk bir dakikadan sonra itfaiyenin yetişeceği zamana kadar işyerinin söndürme ekibinin itfaiyeci kişisel koruyucu donanımlarını kuşanarak

7 yangına müdahale çalışmalarını devam ettirmesi gerekir. Ayrıca yine itfaiye yetişene kadar mahsur kalan varsa kurtarma çalışmalarının yapılması, ilkyardım gerektiren acil durum oluşmuşsa ilkyardım yapılması, korunması gereken kurtarılmış eşyanın koruma altına alınması gerekecektir. Tüm bunlar işyerlerinde acil durum ekiplerinin kurulmasını ve eğitilmesini gerektirmektedir. Ayrıca kişisel koruyucu donanımların ve diğer teçhizatın bulundurulacağı yangın istasyonu odası oluşturulması gerekmektedir. Yanıcı, parlayıcı türdeki tehlikeli maddelere dikkat ediniz. Tehlikeli maddeleri ayrı ve güvenli yerde depolayınız ve yönetmeliklere uygun tedbir alınız. Parlayıcı madde buharlarının bulunduğu yerde kıvılcım çıkaracak hareketlerden kaçınınız. Tehlikeli madde bulunan yerlerde statik elektriğe karşı önlem alınız. LPG (Likitgaz) tüplerini mutlaka servisine taktırınız. LPG hortum ve dedantörünü sık sık kontrol ediniz. Piknik tüpü üzerinde geniş tabanlı kab ile uzun süre ısıtma yapmayınız. LPG ve Doğalgaz kaçağını kibrit ve çakmak alevi ile kontrol etmeyiniz. Gaz kaçağı halinde vanayı kapatınız ve bulunduğunuz hacmi havalandırınız. Bodrum katlarda LPG tüpü bulundurmayınız. Elektrik tesisatınıza yönetmeliğe aykırı ilaveler yapmayınız. Tesisatınızda otomatik sigorta kulanınız. Elektrik tesisatınızın periyodik kontrolünü yaptırınız. Isıtma amacıyla, tehlikeli olabilecek elektrikli ocaklar kullanmayınız. Mesai bitince elektrik prizine takılı cihaz bırakmayınız. Binadan ayrılırken elektrik şalterlerini indiriniz. Yasaklanan yerlerde sigara içmeyiniz. Sigaranızı söndürmeden gelişi güzel şekilde atmayınız. Naylon, plastik gibi yanabilen malzemeden çöp kutusu kullanmayınız. Ayrılmış bölümler dışındaki yerlerde ateş yakmayınız. Çalışma yerlerinizi temiz ve düzenli tutunuz, talimatlara uyunuz. Yangına sebebiyet verecek hareketlerden kaçınınız. Kaçış yollarını sürekli açık tutunuz, engelleyici seyyar eşya ile kapatmayınız. Kazan dairelerini sürekli olarak temiz tutunuz Bacanızı yılda iki kez yetkili kişilere temizletiniz.

8 YANGIN SIRASINDA DĠKKAT EDĠLECEK HUSUSLAR Duman, yanık kokusu, alev ile karşılaştığınızda soğukkanlılığınızı muhafıza ediniz ve diğer kişilerin panik yapmasını önleyiniz. Yangının büyümemesi için pencere veya kapı açmayınız. Yangın alarm sistemine basarak diğer kişileri uyarınız. Elektrik şalterlerini indiriniz. Uygun yangın söndürme cihazı veya yangın hortumunu kullanarak yangına müdahale ediniz. Yangının sönmemesi halinde en yakın kaçış yolunu kullanarak tahliye olunuz. TAHLĠYE SIRASINDA DĠKKAT EDĠLECEK HUSUSLAR Paniğe kapılmayınız. Tahliye öncesi önemli evrak ve eşyanızı unutmayınız. Tahliye sırasında asansörleri kullanmayınız, yangın merdiveni veya mümkün ise dahili olağan merdiveni kullanınız. Çıkış yerine düzenli olarak gidiniz, sıkışıklığa sebebiyet vermeyiniz. Duman nedeniyle bina merdivenlerine ulaşılmaması halinde bulunduğunuz hacmin kapısını kapalı tutarak tüm aralıkları kapatınız ve itfaiyenin sizi kurtarmasını bekleyiniz. Binayı tahliye ettikten sonra daha önce belirlenmiş olan toplanma noktasına gidiniz ve sorumlu amirinizin gelmesini bekleyiniz.