Kazakça Öğreniyorum. İstanbul University. From the SelectedWorks of Muhammet Negiz. Muhammet Negiz. Summer July 7, 2014

Transkript

1 İstanbul University From the SelectedWorks of Muhammet Negiz Summer July 7, 2014 Kazakça Öğreniyorum Muhammet Negiz This work is licensed under a Creative Commons CC_BY International License. Available at: 9/

2 1

3 Kardeş ülke Kazakistan ın Abay Kazak Milli Pedagoji Üniversitesi ile Erzincan Üniversitesi arasında imzalanan işbirliği anlaşması doğrultusunda ikili ilişkiler hızla gelişti. Bu süreçte Kazak Dili ve Kültürü Erzincan da tanıtılmaya başlandı ve akademisyenlerimiz karşılıklı olarak ziyaretlerde bulundular, eğitim ya da proje çalışmaları konusunda çeşitli faaliyetleri gerçekleştirdiler. Ayrıca üniversitemiz bünyesinde kurulan Erzincan Üniversitesi Abay Kazak Dil ve Kültür Merkezi, öğrencilerimizin Kazakça ve Kazak Kültürü hakkındaki öğrenme isteğine yanıt vermeye çalışmaktadır. Bu doğrultuda çeşitli sosyal etkinlikler gerçekleştirilmiştir. Nevruz kutlamalarında Kazak motifleri de yer almıştır. Erzincan ile Almatı arasındaki kültür ve diyalog köprüsünün birçok dostluk ve sevgiye destek taşımaya devam edeceği gözükmektedir. Bu küçük çeviri-derleme kitapçık bu amaca hizmet için hazırlanmıştır. Eksiklikler için şimdiden affınıza sığınırım. Faydalı olması dilekleriyle 7 Temmuz 2014 / ERZİNCAN Arş. Gör. Muhammet Negiz Erzincan Üniversitesi, İİBF, İşletme Bölümü, Yönetim ve Organizasyon ABD. Erzincan Üniversitesi Abay Kazak Dil ve Kültür Merkezi Koordinatör Yardımcısı

4 DERS 1: SELAMLAMA 4 DERS 2: TEMEL İFADELER 5 DERS 3: SAYILAR 6 DERS 4: HAVAALANI 7 DERS 5: ŞEHİRDE YERLEŞİM 8 DERS 6: NASIL İSTİKAMET SORULUR? 9 DERS 7: OTELDE 10 DERS 8: TANIŞMA VE SOHBET 11 DERS 9: RESTORANDA 12 DERS 10: ZAMAN BELİRTME 13 DERS 11: PARA 14 DERS 12: ALIŞVERİŞ 15 DERS 14: TREN İSTASYONUNDA 16 DERS 15: OLAĞANÜSTÜ DURUMLARDA YARDIM 17 DERS 16: HAFTANIN GÜNLERİ, AYLAR VE MEVSİMLER 18 DERS 17: EĞLENCE 19 DERS 18: SORULAR 19 TASVİR İÇİN KULLANILAN KELİMELER: 20 3

5 DERS 1: SELAMLAMA İyi akşamlar İyi günler İyi geceler Günaydın Görüşmek üzere Hoşça kal Nasılsın? Nasılsınız? Keyfin nasıl? Keyfiniz nasıl? Nasıl hissediyorsun? Adın ne? Adınız ne? Benim adım. (Arnat): Benim adım..(saule Maratkızı): Önemli değil Fena değil Mükemmel Merhaba Tanıştığıma memnun oldum Sen yorulmadın İyi, tamam Hoş Geldin! Kayırlı Keş Kayırlı Kün Kayırlı Tün Kayırlı Tan Kelesi Kezdeskenşe Sau Bol Sau Bolınız (Saygı ifadesi) Halın kalay? Halınız kalay? Könil küyin kalay? Könil küyiniz kalay? (Saygı ifadesi) Hal jağdayın kalay? Hal jağdayınız kalay? (Saygı ifadesi) Senin atın kım? Sizdin atınız kım? (Saygı ifadesi) Menin atım.. (Arnat) Menin atı-jönim.(saule Maratkızı) Maz emes Jaman emes Öte jaksı Salem, Salemetsiz be (saygı ifadesi) Tanıskanıma kuanıştımın Sizben tanıskanıma kuanıştımın (Saygı ifadesi) Şarşağan joksın ba Şşarşağan joksız ba (Saygı ifadesi) Jaksı Koş Geldin! Koş geldinizder! (Saygı ifadesi) 4

6 Çok teşekkür ederim DERS 2: TEMEL İFADELER Ülken rahmet Siz Kazakça konuşuyor musunuz? Evet Afedersin/ Afedersiniz Teşekküre gerek yok; bir şey değil Yok Lütfen Afedersin (niz), fark etmedim Tekrar et Tekrar ediniz, lütfen Teşekkür ederim Sen kazakça biliyor musun? Ben kazakça bilmiyorum Ben kazakçayı çok iyi bilmiyorum Ben anlamıyorum Siz kazakşa bilesiz be? İye Keşir / Keşiriniz; Keşirinizşi Okası jok Jok Tük te emes Renjime (keşir), baykamay kaldım Renjimeniz (keşiriniz), baykamay kaldım (Saygı ifadesi) Kaytala Ötinemin, kaytalanızşı Rahmet Sen kazakşa bilesin be? Men kazakşa bilmeymin Men kazakşa jaksı bilmeymin Men tüsinbedim 5

7 DERS 3: SAYILAR 0-Nöl 1-Bir 2-Yeki 3-Üş 4-Tört 5-Bes 6-Altı 7-Jeti 8-Segiz 9-Toğız 10-On 11-On bir 12-On yeki 80-Seksen 90-Toksan 100-Jüz 101-Jüz bir 102-Jüz yeki 103-Jüz üş 13-On üş 14-On tört 15-On bes 16-On altı 17-On jeti 18-On segiz 19-On toğız 20-Jiyırma 30-Otız 40-Kırık 50-Elu 60-Alpıs 70-Jetpis 200- Yeki jüz 300-Üş jüz 400-Tört jüz 500-Bes jüz Bir mın Bir million 6

8 Havaalanı Bu sizin aktarma kuponunuz Nerede? Gümrük nerede? Pasaport kontrolü nerede? Bagaj alım noktası nerede? DERS 4: HAVAALANI Avejay Bu sizdin otıratın talonınız Kayda? Keden kayda (eken)? Küjattardı tekseru ornı kayda (eken)? Jük alatın orın kay jerde? Uluslar arası uçuş bölgesi nerede? Gelen uçuş bölgesi nerede? İyi yolculuklar Deklare edeceğiniz bir şey var mı? Ben pencere kenarında yer isterdim Ben kenarda bir yer isterdim Halıkaralık üşu ornı kayda? Üşup kelu ornı kayda? Jolın bolsın Jolınız bolsın (Saygı ifadesi) Sizge kündı zattar men valütalar turalı melimdeme beru kerek pe? Tereze janınan orın bolmas pa eken Şetinen orın bolmas pa eken Voznesenskij sobor 7

9 Hangi yerde? Nerede? DERS 5: ŞEHİRDE YERLEŞİM Kay jerde? Kayda? Nerede taksi tutmak mümkün? Yakında durak var mı? Nasıl? Tren istasyonuna nasıl gidebilirim? Şehir haritasını veriniz, lütfen Neyle? Nereden? Beni bu adrese götürünüz, lütfen Lütfen, burada durunuz Satpayeva ve Rozıbakiyeva sokaklarının kavşağında Yol parası ne kadar? Bu otobüs Abılay Han Sokağı na kadar gider mi? Taksige kay jerde otıruğa boladı? Jakın manda ayaldama bar ma? Kalay? Temir jol beketine kalay baruıma boladı? Kalanın kartasın berinizşi. Nemen? Kaydan? Meni mına mekenjayğa jetkizip tastanızşı. Osı aradan toktanızşı Satpayev pen Rozıbakiyev köşelerinin kiyılısı Jolakısı kanşa turadı? Mına avtobus Abılay han köşesine deyin bara ma? Bäyterek 8

10 Otobüs durağı Otogar Sağa ikinci dönüş Sokağın sonunda Otel Tren garı Yürü (yünüz) Geri gidin (iz) Düz gidiniz Soldan ilk dönüş Kavşak Sola dön (ünüz) Sağa dön(ünüz) DERS 6: NASIL İSTİKAMET SORULUR? Avtobus ayaldaması Avtobeket On jaktağı yekinşi bürılıs Köşenin sonında Konak üy Temir jol beketi Jür, Jüriniz Artka jür (iniz) Keri kayt (ınız) Tura jüriniz Sol jaktağı birinşi burılıs Köşe kiyılısı Solğa burıl (ınız) Onğa burıl (ınız) Geri dön, geri dönünüz (Eczanenin, stadyumun). Yanında İstasyon Trafik lambası Sokak Bu yakın mı? Bu uzak mı? Oraya gidiniz Af edersiniz,.. (stadyum, gar) nerede bulunmaktadır? Köşede Keri burıl, keri burılınız.. (Derihananın, stadionnın) janında Beket Bağdarşam Köşe Jakın ba? Alıs ba? Bılay jüriniz Keşiriniz,..(stadion, beket) kayda eken? Burışta 9

11 İşte (sizin) anahtarınız Bir kişilik Başka oda var mı? Burada spor salonu var mı? Burada havuz var mı? İki kişilik Kaç günlük? Bir gecelik mi? İki günlük Bir haftalığına Oda kiraladım Ben hesabı ödemek istemiştim DERS 7: OTELDE Mine kilt, mınav (sizdin) kitliniz Bir adamğa Baska orın bar ma? Munda sport zalı bar ma? Munda havız (basseyn) bar ma? Yeki adamğa Kanşa Tevlikke? Bir tünge me? Yeki tevlikke Bir aptağa Men orındı aldın ala tağayından koyğanmın Men esepteseyin dep edim. Ben otele kaydımı yapmak istemiştim Bir oda istemiştim Bugün ayrılıyorum Yarın ayrılıyorum Men konak üyge tirkelsem be dep edim. Orın alsam ba dep edim. Men bugin kaytamın. Men erten kaytamın Isık Gölü 10

12 Sizin ülkeniz çok güzel mi? DERS 8: TANIŞMA VE SOHBET Sizdin el öte edemi me? Kazakistan da kaldınız mı? Nerede yaşıyorsunuz? Merhaba, adınız ne? Bana uğrayınız Telefon numaranız nedir? Sizin arkadaşınızla tanışabilir miyim? Buraya oturabilir miyim? Benim ülkem çok güzel Biz turistiz Bu benim arkadaşım Bu benim damadım Bu benim gelinim Bu benim hanımım Bu benim kocam Ben Londra da yaşıyorum Ben burada iş gezisindeyim Ben çok güzel zaman geçirdim Ben ailemle seyahat ediyorum Siz Kazakstanda boldınız ba? Siz kayda turasız? Selemetsiz be, sizdin atınız kim? Mağan kelip ketiniz. Telefon nömirin kanday, sizdin telefon nömiriniz kanday? Sizdin dosınızben tanısuvma bola ma? Mına jerge otıruıma bola ma? Menin elim öte unaydı. Biz turistermiz. Bul menin dosım Bul menin küyev jigitim. Bul menin kalındığım. Bul menin eyelim. Bul menin küyevim. Men Londonda turamın. Men jumıs babımen kelgen edim. Vakıtımdı öte jaksı ötkizdim. Januyamızben Birge sayahatta jürmiz. 11

13 DERS 9: RESTORANDA İçki Şarap Çatal Şanışkı Dana eti Siyır eti Tatlı Tokbasar Reçel Kuvrılğan Meze Jenil dem Kahvaltı Tanğı (azanğı) as Ekşi Kışkıl Kaşık Kasık Yağ May Dondurma Balmuzdak Bıçak Pışak Öğlen yemeği Tüski as Sebze Kökönis Acı Aşı Çubuklar Tayakşalar Biber Bürış Bira Sıra Pirinç Küriş Şeker Kant Domuz eti Şoşka eti Tatlı Tetti Meyve suyu Şırın Tuz Tuz Çorba Sorpa Peynir İrimşik Tabak Tabak Akşam yemeği Keşki as Ekmek Nan Civciv Balapan Yumurta Jumurtka Sıcak türde Istık küyinde Soğuk türde Salkındatılğan Nerede yemek yemek mümkündür Kay jerde tamaktanuğa boladı? Burada iyi restoran nerede var? Bul jerde jaksı meyramhana bar ma? Menü, lütfen Dastarkan mezirin berinizşi. Sütlü kahve Süt kaktan kofe. Buz Muz Milli yemek kuvırdak Kuvırdak Servis hesaba dâhildir Kızmet körsetu esepke alınğan. Esas yemek Negizgi as. Çok lezzetli Öte demdi eken. Bir fincan çay, lütfen Bir kese şay ekelip berinizşi. Lütfen tekrar ediniz Kaytalanızşı. Lütfen veriniz Berip jiberinizşi. Afiyet olsun As demdi bolsın, asınız demdi bolsın. 12

14 DERS 10: ZAMAN BELİRTME Gün Kün Gece Tün Kaldı Kaldı Yarım Jarım Geçti Ketti Tam Tura Şimdi Kazır Saat kaç? Sağat kanşa boladı? Söyleyin lütfen, saat kaç? Ğafu etiniz, sağat neşe boldı? Şimdi saat gündüz 1 Kazir kündizgi sağat bir. Şimdi saat gece 11 Kazir tüngi sağat on bir. Şimdi 3:30 Sağt üşten otız minut ketti. Şimdi üç buçuk Kazir üş jarım. Şimdi 5:45 Besten kırık bes minut ketti. Şimdi altıya çeyrek var Kazir altığa on bes minut kaldı Şimdi yediyi üç geçiyor Jetiden üş minut ketti. Film dokuzu otuz geçe başlıyor Film toğızdan otız minut ketkende batsaladı. Film dokuz buçukta başlıyor Film toğız jarımda bastaladı. Nur Astana Camii 13

15 Para ABD Doları Kazakistan Tengesi Döviz kuru nasıldır? Ben döviz bodurmak istiyordum Ben bozuk para (tüm) isterdim Banka nerede bulunmaktadır? DERS 11: PARA Akşa AKŞ Dolları Kazakstan Tengesi Ayırbastav künı kanday? Men akşa ayırbastasam ba dep edim. Men usak (iri) akşamen alsam ba dep edim. Bank kay jerde ornalaskan? En iyi bank not olarak seçilen Kazak Tengesi 1000 Kazak Tengesi 14

16 DERS 12: ALIŞVERİŞ Pantolon Şalbar Üzüm Jüzim Vişne Şiye Tartı (nız) Ölşe (niz) Armut Almurt Çocuk dünyası Balalar alemi Ucuz Arzan Pahalı Kımbat Sonra ara (yınız) Keyinirek habarlas, keyinirek habarlasınız. Bunu göndermek ne kadar ediyor? Mınanı jiberu kanşa turadı? Aramak zorundayım Menin telefon şaluvım kerek. Kazak Madeni Parası 15

17 DERS 14: TREN İSTASYONUNDA Tek yön Bir bağıtka Moskova ya Moskvağa deyin Eğer mümkünse Mümkin bolsa Mümkün olursa bugün gidiyorum Mümkin bolsa bugin ketemin. Tren ne zaman geliyor? Poyezd kaşan keledi? Bana bilet gerek Mağan bilet kerek Tren çizelgesine bakmam mümkün mü? Poyezdardın jüru kestesin körüvme bola ma? Tren gecikmiyor mu? Poyezd keşikpey keledi me? Hangi platformdan? Kay jolmen? Orada vagon-restoran varmı? Onda vagon-meyramhana bar ma? Orada platskart vagon var mı? Onda platskarttı (kupeli) vagon var mı? Gidiş-dönüş Barıp, kaytuğa; barıp kaytu üşin. Kazakistan Tren İstasyonu 16

18 DERS 15: OLAĞANÜSTÜ DURUMLARDA YARDIM Bana yardım edebilir misiniz? Mağan kömek bere alasız ba? Ambülansı çağır(ınız) Jedel jerdem şakır, jedel jerdem şakırınız. Beni soydular Meni tonap ketti. Bana doktor gerek Mağan deriger kerek. Yardım et, ediniz Kömektes, kömektesiniz. Kayboldum Men adasıp kettim. Ben bagajımı kaybettim Men jügimdi joğaltıp aldım. Ben pasaportumu kaybettim Men tölküjatımdı (pasportımdı) joğaltıp aldım. Kazakistan 17

19 DERS 16: HAFTANIN GÜNLERİ, AYLAR VE MEVSİMLER Pazartesi Düysenbi Salı Seysenbi Çarşamba Sersenbi Perşembe Beysenbi Cuma Juma Cumartesi Senbi Pazar Jeksenbi Ocak Kantar Şubat Akpan Mart Navrız Nisan Sevir Mayıs Mamır Haziran Mavsım Temmuz Şilde Ağustos Tamız Eylül Kırküyek Ekim Kazan Kasım Karaşa Aralık Jeltoksan İlkbahar Köktem Yaz Jaz Kış Kıs Sonbahar Küz Dün Keşe Yıl Jıl Yarın Erten Ay Ay Hafta Apta Bugün Bugin Bu pazartesi Osı düysenbide 20 Martta Navrızdın jiyırmasında Bugün hangi gün? Bugin kay kün? Geçen haftada Ötken aptada Gideceğim Baramın Geleceğim Kelemin Uçakla geleceğim Uşıp kelemin Bugün 25 Nisan Bugin sevirdin jiyırma besi Gelecek hafta Kelesi ay Toplantı 11 Kasım da Çarşamba günü Jinalıs sersenbide kazannın on biri kuni boladı. olacak Uçakla gideceğim Üşıp ketemin Ben yazın Temmuz da tatile çıkacağım Men jazda, şildede demalıska şığamın. Ben Pazar günü uçakla geldim Men jeksenbi üşıp keldim. Ben Perşembe günü gidiyorum Men beysenbi küni ketemin 18

20 Çok teşekkür ederim, ben size sonra cevap vereceğim Nerede yüzmek mümkündür? Nerede eğlenmek mümkündür? Burada yakında sinema var mı? Burada yakında müze var mı? Burada görülmeye değer neler var? Akşam benimle tiyatroya gider misiniz? Göreceğiz Tavsiye et, ediniz, nerede oturmak, dinlenmek mümkündür? DERS 17: EĞLENCE Rahmet, sizge javabımdı keyin beremin. Key jerde şomıluğa boladı? Kay jerde könil köteruge boladı? Jakın manda kinoteatr bar ma? Jakın manda mürajay bar ma? Bul jerde kanday körikti orındar bar? Keşke siz menimen Birge teatrğa bara alasız ba? Körermiz Kenes ber, berşi, kay jerde otırıp, demaluğa boladı; kenes beriniz, berinizşi, kay jerde otırıp demaluğa boladı. DERS 18: SORULAR Nerede? Çıkış nerede? Hangisi? Sizin elektornik posta adresiniz hangisidir? Hangi seferle geliyorsunuz, geliyorsun (uçak)? Nasıl? Rusya ya nasıl telefon açabilirim? Kim? Bu kim? Ne zaman? Uçak (tren) ne zaman geliyor? Ne kadar? Bizim şehrimizde kaç gün kalacaksın, kalacaksınız? : Ne? Bana ne söylediniz? Sen bana ne söyledin? Ne oldu? Kayda Şığatın esik kayda? Kay? Kanday? Sizdin elektondık poştanızdın adresi kanday? Kay reyspen üşıp kelesiz, kelesin? Kalay? Reseyge kalay telefon şaluvma boladı? Kim? Bul kim? Kaşan? Uşak (poyezd) kaşan keledi? Kanşa? Bizdin kalada neşe (kanşa) kün bolasın, bizdin kalada kanşa (neşe) kün bolasız? Ne? Siz mağan ne ayttınnız (ne dediniz)? Sen mağan ne ayttın (ne dedin)? Ne boldı? 19

21 TASVİR İÇİN KULLANILAN KELİMELER: Beyaz Ak Büyük Ülken Hızlı Jıldam Yüksek Biyik Sarı Sarı Yeşil Jasıl Kahverengi Konır Kırmızı Kızıl Güzel Ademi Küçük Kişkentay Yavaş Bayav Kısa Alasa Yeni Jana Kötü Jaman Mavi Kök Eski Eski İyi Jaksı Siyah Kara Dikkat ediniz Abay bolınız Size yardım gerek mi? Sizge kömek kerek pe? Sağlıklı Berekeldi Bu önemli Bul öte manızdı Bilmiyorum Men bilmeymin Başarılar dileriz! Settilik tileymiz 20

22 21