MUHASEBE BÖLÜMÜ Rödl & Partner Danışmanlık Hizmetleri Ltd. Şti. Teşvikiye Cad. No: 17 D 12/13/15 İkbal Ticaret Merkezi TR-34365 Teşvikiye-İstanbul Telefon + 90 (212) 310 14 00 Telefax + 90 (212) 327 32 14 E-mail : info@roedl.com.tr Web : www.roedl.com.tr sirkuler@roedl.pro İstanbul, 04.07.2012 Sirküler No: 2012 / 60 Konu: Türk Ticaret Kanunu ile Türk Ticaret Kanunu nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 30 Haziran 2012 tarih ve 28339 No.lu Resmi Gazete de 6335 Sayılı Türk Ticaret Kanunu İle Türk Ticaret Kanunu nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun yayımlanmıştır. Bilindiği üzere 14 Şubat 2011 tarihinde Resmi Gazete de yayımlanan 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu nun yürürlük tarihi 1 Temmuz 2012 olarak belirlenmişti. Uygulamada oluşabilecek sorunları en aza indirebilmek amacıyla tanınan bir buçuk yıllık sürede 6102 Sayılı TTK nın bazı maddeleri gerek iş dünyası, gerek meslek odaları, gerekse konunun uzmanları tarafından çeşitli değerlendirmelere tabi tutulmuştur. Kamuoyu tarafından yöneltilen eleştiriler dikkate alınarak 50 maddelik bir değişiklik paketi meclise sunulmuş ve bu kapsamda 6102 Sayılı TTK nın uygulamasında şirketlere ve tacirlere büyük yük getiren bazı maddeler yeniden düzenlenmiştir. 6335 sayılı Kanun ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu nun 26 maddesi yürürlükten kaldırılmış, ayrıca 75 madde de önemli değişiklikler yapılmıştır. Yeni düzenlemeler ile birlikte TTK ya Geçici 7, Geçici 8 ve Geçici 9. maddeler eklenmiştir. 6335 Sayılı Kanun ile yapılan değişikliklerin bazıları aşağıdaki gibidir; Her türlü kâğıt ve belgede bulunan kayıtlar ifadesi ticari mektup ve ticari defterlere yapılan kayıtların dayandığı belgelerde olarak değiştirilmiş ve belgelerde bulunması gereken bilgilerin kapsamı daraltılmıştır. Yeni düzenlemeler ile birlikte ticari mektup ve kayıtlara dayanak teşkil eden belgelerde bulunması gereken bilgiler aşağıdaki gibidir; - Ticaret unvanı, - İşletmenin merkezi, - Ticaret sicili numarası - Eğer tacir internet sitesi oluşturma yükümlülüğüne tabi ise internet sitesi adresi Ticari defter tutma ve kayıt zamanı ile ilgili düzenlemelerin VUK hükümlerine göre yapılması gerektiği vurgulanmıştır. Türkiye Muhasebe Standartlarına (TMS) ve Türkiye Finansal Raporlama Standartlarına (TFRS) göre defter tutuma zorunluluğuna ilişkin Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Avusturya, Beyaz Rusya, Birleşik Arap Emirlikleri, Bosna Hersek, Brezilya, Bulgaristan, Tic Sicil No: 409612/357194 Büyük Britanya, Çek Cumhuriyeti, Çin Halk Cumhuriyeti, Endonezya, Estonya, Fransa, Güney Afrika, Gürcistan, Hırvatistan, Vergi No: 7350232482 Hindistan, Hong Kong, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, Kazakistan, Letonya, Litvanya, Macaristan, Meksika, Moldova, Polonya, Vergi Dairesi: Beyoğlu Romanya, Rusya Federasyonu, Singapur, Slovakya, Slovenya, Tayland, Türkiye, Ukrayna, Vietnam
düzenlemeler kanun metninden çıkarılmıştır. Ancak tacirlerin TMS ve TFRS hükümleri uyarınca mali tablo hazırlama zorunluluğu devam etmektedir. Ticari defterlerin açılış ve kapanış onayına tabi olma zorunluluğu konusunda değişikler getirilmiştir. 6335 sayılı Kanun ile yapılan düzenlemeler ile sadece yevmiye defteri ve yönetim kurulu karar defteri için kapanış onayı yaptırılması zorunluluğu getirilmiştir. Kapanış oya süresinde de değişikliğe gidilmiş ve kapanış onayının izleyen faaliyet döneminin 3. ayı sonuna kadar yaptırılması gerektiği hüküm altına alınmıştır. Yeni düzenlemeler ışığında açılış ve kapanış tasdikine tabi defterlere ilişkin özet tablo aşağıdaki gibidir. Defter Açılış Onayına Kapanış Onayına Yevmiye defteri Tabi Tabi Envanter defteri Tabi Tabi değil Kebir defteri Tabi Tabi değil Yönetim kurulu karar defteri Tabi Tabi Genel kurul toplantı ve müzakere defteri Yeterli sayfası varsa onay yok Tabi değil Pay defteri Yeterli sayfası varsa onay yok Tabi değil Pay sahiplerinin şirkete borçlanmasını yasaklayan düzenleme yumuşatılmıştır. Bilindiği üzere Kanun un eski metninde pay sahipleri iştirak taahhüdünden doğan borç hariç, pay sahipleri şirkete hiçbir şart altında borçlanamaz hükmü geçmekte ve bu durumun aksine yapılan işlemlerde uygulanacağı belirtilmişti. Ancak 6335 sayılı Kanun un getirdiği düzenlemeler ile pay sahipleri sermaye taahhüdünden doğan vadesi gelmiş borçlarını ifa etmedikçe ve şirketin serbest yedek akçelerle birlikte karı geçmiş yıl zararlarını karşılayacak düzeyde olmadıkça şirkete borçlanamayacağı hüküm altına alınmıştır. Bu sayede ortakların ve şirket yöneticilerinin acil kaynak ihtiyaçlarının şirket varlıklarından karşılanabilmesi mümkün hale getirilmiştir. Ancak yapılan değişiklik şirket ortaklarının ve yöneticilerinin şirket varlıklarından sınırsız olarak borçlanmasına imkan tanımamaktadır. Zira para cezaları aynen korunmuştur. Kaldı ki, şirket varlıklarının uzun süreli ve yüksek oranlarda kullanılması halinde, ortaklara ve yönetim kurulu üyelerine 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu çerçevesinde güveni kötüye kullanma ve hileli iflas suçları sebebiyle dava açılması söz konusu olabilecektir. Yönetim kurulu üyelerinin en az birinin T.C. vatandaşı olması ve Türkiye de ikamet ediyor olması koşulu ile en az ¼ üyenin yüksek öğrenim görme koşulu kanun metninden çıkarılmıştır. Limited şirket müdürlerinden en az birinin yerleşim yerinin Türkiye olması ve bu müdürün şirketi tek başına temsile yetkili kılması şartı kaldırılmıştır. İşlem denetçisi müessesi yürürlüğe girmeden kaldırılmıştır. Hapis cezaları ve adli para cezaları yumuşatılmıştır. Kabul edilen metinden görüldüğü üzere suç ve cezalarda orantılılık ilkesine atıfla hapis cezalarının yerini adli ve idari para cezaları almıştır. Ancak hapis cezaları da tamamen kaldırılmamıştır. Bilindiği üzere karşılıksız çek suçu ile ilgili olarak Çek Kanunu nda yer alan hapis cezalarının ekonomik suça ekonomik ceza ilkesi nedeniyle kaldırılmasının tartışıldığı günlerde, ticari hayatı yakından ilgilendiren kanuni düzenlemelerde hapis cezalarının yer alması 6102 Sayılı TTK nın en çok eleştirilen maddeleri arasında yer alıyordu. Bu eleştiriler dikkate alınarak 6102 Sayılı TTK da yer alan hapis cezaları 2.000,00 TL 4.000,00 TL arasında değişen adli para cezalarına çevrilmiştir. Bunun yanında, internet sitesinde zorunlu içeriği yayınlamayanlar için 3 ay olarak kararlaştırılan hapis cezası yerine 100 2
güne kadar hükmü getirilmiştir. Değişiklik metni çerçevesinde, kanun kapsamında tanımlanan kabahatlerden birinin idari yaptırım kararı verilinceye kadar bir defadan fazla işlenmesi halinde, ilgili gerçek veya tüzel kişiye bir idari para cezası verilmesi kararlaştırılmıştır. Eski düzenlemeler ve yeni düzenlemeler çerçevesinde suç unsurunu oluşturan fiiller ve karşılığındaki cezalar aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Fiil ve Fail Defter tutma yükümlülüğünün yerine getirilmemesi halinde defter tutma yükümünü yerine getirmeyen Belgelerin bir kopyasının sağlanamaması halinde kopyaları saklama yükümüne yerine getirmeyen yöneticiler ve müdürler Defterlerin açılış ve kapanış onaylarının yaptırılmaması halinde gerekli onayları yaptırmayan yöneticiler YK ve müdürler Defterleri 6102 Sayılı TTK nın belirttiği şekilde tutmayan Hileli envanter çıkaranlar Elektronik ortamda saklanan belgelerin ibraz edilmemesi halinde bu belgeleri ibraz etmeyenler Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetimi Standartları na, kavramsal çerçevede yer alan muhasebe ilkelerini ve bunların ayrılmaz parçası olan yorumlara uyulmaması halinde; bu düzenlemelere uyma yükümlülüğünü yerine getirmeyen Bağlı şirket yönetim kurulunun şirketin hakim ve bağlı şirketlerle ilişkileri hakkında rapor düzenleme yükümlülüğünü yerine getirmeyen YK ve müdürler Hakim şirket tarafından talep edilmesine karşın bağlı şirketin rapor hazırlama yükümlülüğünü ihlal eden ve şirket hakkında bilgi vermekten kaçınan kişiler Defter, kayıt, bilgi ve belgelerin Gümrük ve Ticaret Bakanlığı nca denetime yetkili kişilere verilmemesi veya eksik verilmesi ya da Gümrük ve Ticaret Bakanlığı denetim elemanlarının görevini yapmalarının engellenmesi halinde, bu fiilleri gerçekleştirenler 6102 Sayılı TTK Eski Düzenleme 100 günden 300 güne kadar adlî para cezası 2 yıla kadar hapis ve adli para cezası 6335 Sayılı Kanun İle Getirilen Düzenleme 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası 300 günden az olmamak üzere 3
Şirketle işlem yapma, şirkete borçlanma yasağına aykırı hareket eden YK üyeleri (Ceza aynı kalmakla beraber madde metni yumuşatıldı) Yönetim kurulunca bilanço gününden itibaren altı ay içinde, finansal tabloların, yıllık faaliyet raporunun, kar dağıtımına ilişkin genel kurul kararının, denetçi görüşünün ve genel kurulun buna ilişkin kararının Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi nde ilan ettirilmemesi Görevleri dolayısıyla defter ve belgeleri inceleyenlerin sır saklama yükümüne aykırı hareket etmeleri halinde Kuruluş, sermaye artırımı, azaltımı, birleşme, bölünme gibi işlemlerdeki belgelerin ve beyanların kanuna aykırı olması durumu ve ticari defterlere kasıtlı olarak gerçeğe aykırı kayıt yapanlar Sermaye hakkında yanlış beyan verilmesi Ayni sermayenin yüksek belirlenmesi durumunda Şirket kurmak, sermaye artırmak amacıyla veya vaadiyle halktan para toplamak (SPK izni alınmaksızın) 1 Temmuz 2013 tarihinden itibaren 3 ay içerisinde internet sitesi oluşturulmaması veya mevcut internet sitesinin belli bir bölümünün bilgi toplumuna özgülenmemesi halinde YK üyeleri İnternet sitesine konulması gereken içeriği usulüne uygun bir şekilde koymayan YK üyeleri Tescil ve kayıt için bilerek gerçeğe aykırı beyanda bulunanlar Sicil müdürünce verilen süre içinde tescil isteminde bulunmayan ve kaçınma sebeplerini de bildirmeyen kişi, sicil müdürü tarafından Ticaret unvanının kullanılmasını ihlal edenler 300 günden az olmamak üzere Türk Ceza Kanunu nun 239. maddesine atıfla, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve 5.000 güne kadar 300 günden az olmamak üzere Metinden çıkarılmıştır. Türk Ceza Kanununun 239. maddesi hükümlerine göre cezalandırılırlar. 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası 1 aydan 2 yıla kadar hapis veya 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası 90 günden az olmamak üzere 6 aya kadar hapis cezası 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası 6 aya kadar hapis ve 100 günden 300 güne kadar 3 aya kadar hapis ve 100 güne kadar 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya yla cezalandırılırlar 200 TL den 4.000 TL ye kadar idari para cezasıyla cezalandırılır. 100 günden 300 güne kadar adli para cezası 100 güne kadar 2.000 TL idari para cezası Sicil müdürünün teklifi üzerine mahallin en büyük mülki amiri tarafından 1.000 TL idari para cezasıyla cezalandırılırlar. 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası 2.000 TL idari para cezası Her sermaye şirketi için getirilen internet sitesi kurma yükümlülüğü kaldırıldı ve bunun yerine sadece bağımsız denetime tabi şirketlerin internet sitesi zorunluluğuna tabi olacağı kabul edilerek internete sitesine koyulması gereken zorunlu içerik hafifletilmiştir. 4
Bağımsız denetime tabi olacak şirketlerin Bakanlar Kurulu tarafından belirlenmesi kabul edilmiştir. 6335 sayılı Kanun ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu nun değiştirilmiş şekli Sirkülerimizin ekinde yer almakta olup Kanun ile ilgili detaylar önümüzdeki günlerde siz değerli müşterilerimiz ile paylaşılacaktır. Bilgi edinilmesini rica ederiz. Saygılarımızla, 5