Çeşitli kanunlarda yapılan değişiklikler ve diğer düzenlemeler; İstanbul un uluslararası bir finans merkezi haline getirilmesi, Yurtiçi tasarrufların artırılması, Finansman imkanlarının çeşitlendirilmesi ve finansman vadelerinin uzatılması, Girişimciliğin desteklenmesi alanlarında önemli adımlar içermektedir. 2
Bu çerçevede; Bireysel emeklilik sistemi, Sigortacılık sektörü, Hazine Müsteşarlığı tarafından kira sertifikaları ihracı, Bireysel katılım sermayesi sisteminin esaslarının oluşturulması, Girişim sermayesinin desteklenmesi, Fonlama vadelerinin uzatılması konularında düzenlemeler öngörülmektedir. 3
EMEKLİLİK ŞİRKETİ KATILIMCI BES HESABI Devlet Katkısı Alt Hesabı Katkı Payı KP KP Bilgisi Devlet Katkısı Katılımcı Emeklilik Gözetim Merkezi Devlet Katkısı Hesaplaması Kamu 4
Katkı Payı Ödemesi Aşaması: Katkı payı ödemeleri vergi matrahından indirilmeyecektir. Bunun yerine, katılımcının ödediği katkı payının %25 i oranında devlet katkısı katılımcının Devlet Katkısı alt hesabına ödenecektir. Bir katılımcıya ödenebilecek azami devlet katkısı tutarı, yıllık brüt asgari ücretin %25 i ile sınırlıdır. Yatırım Aşaması: Mevcut sistemde olduğu gibi emeklilik yatırım fonları ve devlet katkısı üzerinden vergilendirme yapılmayacaktır. Birikimlerin Geri Ödenmesi Aşaması: Sadece getiri üzerinden vergilendirme yapılacaktır. Devlet katkısına sistemde uzun süre kalmayı özendirecek şekilde kademeli olarak hak kazanılacaktır. (Devlet katkıları ve getirilerine 3. yılda %15 ine, 6. yılda %35 ine, 10. yılda %60 ına ve emeklilikte %100 üne hak kazanılacaktır.) 5
SİGORTACILIK DÜZENLEMELERİ Mali bünyeyi güçlendirecek ve risk yönetimini etkin kılacak düzenlemeler yapılmaktadır. Güvence Hesabının görev ve fonksiyonları, tanıtımı, zorunlu sigorta denetimini ve eğitim merkezine katkıyı da içerecek biçimde yeniden tanımlanmaktadır. Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi, yapısı güçlendirilmek suretiyle yeniden düzenlenmektedir. Tarım sigortaları uygulamasında etkinliği artıracak bazı tedbirler getirilmektedir. Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği yapısı içerisinde Emeklilik Şirketleri ne de yer verilerek; Birlik yapısı yeniden oluşturulmakta ve adı Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği şeklinde değiştirilmektedir. Destek hizmetleri tanımlanarak, Kanun kapsamına alınmaktadır. Uygulamada tereddüt oluşturan bazı tanımlar açıklığa kavuşturulmaktadır (Bazı teknik karşılıklar, minimum garanti fonu, iç kontrol gibi). 6
Kira sertifikaları hızla büyüyen bir piyasadır. 2012 itibarıyla global piyasalarda ihraç edilmiş olan kira sertifikalarının toplam hacmi 170 milyar dolardır. Malezya, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Endonezya, Katar, Bahreyn ve Kuveyt bu piyasadaki başlıca ihraççı ülkelerdir. Bu ülkelerin dışında batılı devlet ve şirketler de bu piyasada ihraç gerçekleştirmişlerdir (Örn: Almanya nın Saxony-Anhalt eyaleti 2004 yılında, General Electric şirketi 2009 yılında, HSBC bankası 2011 yılında kira sertifikası ihraç etmiştir). İngiltere ve Fransa kira sertifikası ihracı için yasal düzenlemeler yapmaktadır. Türkiye nin bu piyasada yer alması finansman kaynaklarının çeşitlendirilmesi açısından önem arz etmektedir. Hazine tarafından gerçekleştirilecek bir kira sertifikası ihracı, ülkemizdeki özel sektör şirketleri açısından bir gösterge niteliği taşıyacak olup, bu piyasanın derinleşmesine katkı sağlayacaktır. İstanbul un uluslararası bir finans merkezi olması açısından değerlendirildiğinde, ülkemizdeki kira sertifikası piyasasının derinleşmesi olumlu bir gelişme olacaktır. 7
BİREYSEL KATILIM SERMAYESİ «İş Melekleri/Melek Yatırımcılar» Bireysel Katılım Yatırımcısı (BKY), kişisel varlığını, tecrübe ve birikimini başlangıç veya gelişim aşamasındaki girişimlere aktaran kişileri; Bireysel Katılım Sermayesi (BKS) ise, BKY lerin şirketlere aktardığı sermayeyi ifade etmektedir. Tasarıda yer alan düzenleme ile; Finansmana erişim sıkıntısı çeken erken aşama şirketler için yeni bir finansal enstrüman oluşturulması, Bu piyasada belli bir davranış kültürünün ve etik kuralların hakim kılınması ve profesyonelliğin artırılması, BKS nin kurumsallaştırılarak girişimcilerin güven duyacağı bir finans piyasası haline getirilmesi, Devlet destekleri ile BKS yatırımlarının cazip hale getirilmesi. hedeflenmektedir. 8
Başlangıç Firması Finansman Döngüsü Çekirdek Sermaye Başlangıç Sermayesi Erken Aşama/Geçiş Sermayesi Köprü Sermayesi Finansal Getiri 1-3 yıl 2-3 yıl 2-5 yıl 5 yıl- Hisselerin kamuya açılması Zaman/evre Devlet ve Üniversiteler Aile ve Yakın Dostlar BKY Girişim Sermayesi Şirket Birleşmeleri, Yatırım Fonları, Bankalar 9
BİREYSEL KATILIM YATIRIMCILARININ ŞİRKETLERE ORTAKLIK VE ÇIKIŞ SÜRECİ BKY Girişimci Ortaklık Sözleşmesi Girişimci Şirket (A.Ş.) Halka Arz Girişim Sermayesi Diğer Yatırımcılar Geri Satış BKY nin şirketten çıkışı 10
Tasarı ile 2017 Yılı Sonuna Kadar Uygulanmak Üzere, Hazine Müsteşarlığı ndan Lisans Alan BKY nin anonim şirketlere ortak olurken koydukları sermayenin %75 nin BKY indirimi olarak yıllık beyannamelerine konu kazanç ve iratlarından indirilmesi öngörülmektedir. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile TÜBİTAK tarafından belirlenen araştırma geliştirme ve yenilikçilik programları kapsamında son 5 yıl içinde projesi desteklenmiş kurumlara iştirak sağlayan BKY ler için bu oran %100 olarak uygulanacaktır. Hisse senetlerinin elden çıkarılmasıyla elde edilen sermaye kazançları gelir vergisinden ve tevkifattan müstesna tutulmaktadır. Vergi İndiriminden yararlanabilmek için aşağıdaki koşullar aranacaktır; Kanunda ve tebliğde öngörülen kriterlerin yerine getirilmesi İktisap edilen hisse senetlerinin en az 2 tam yıl süreyle elde tutulması Vergi matrahından indirilebilecek tutar yıllık bazda 1.000.000 x yi aşamayacaktır. 11
LİSANSLAMA VE VERGİ DESTEĞİNE HAK KAZANMA SÜRECİ Devlet Desteklerinden Yararlanmak Amacıyla Başvuru Hazine Müsteşarlığı Maliye Bakanlığı na Uygunluk Bildiriminin Gönderilmesi Maliye Bakanlığı BKY Lisanslı BKY Şirketlerden Periyodik Raporların Alınması Vergi İndirimi Hakkı Verilmesi 12
GİRİŞİM SERMAYESİNE YÖNELİK DÜZENLEMELER Girişim sermayesi fonu olarak ayrılan katkı paylarının gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde beyanname üzerinden indirilmesine imkan sağlanmaktadır. (Beyan edilen gelirin %10 unu aşmamak kaydıyla) Girişim sermayesi yatırım ortaklıklarına sermaye olarak konulması ve girişim sermayesi yatırım fonu paylarının satın alınması amacıyla ilgili dönem kazancından veya beyan edilen gelirden girişim sermayesi fonu ayrılabilmesine imkan sağlanmaktadır. (Kurum kazancının veya beyan edilen gelirin %10 unu ve öz sermayenin %20 sini aşmamak kaydıyla) Kurumların girişim sermayesi yatırım fonu katılma payları ile girişim sermayesi ortaklıklarından elde ettikleri kar payları, iştirak kazançları istisnası kapsamına alınmaktadır. 13
DİĞER DÜZENLEMELER Mevduattaki stopaj oranının vadeye göre farklılaştırılması hususunda Bakanlar Kurulu na yetki verilmektedir. Portföyünün %75 inden fazlası hisse senetlerinden oluşan yatırım fonlarının alım satımında stopaj oranı %0 a indirilmektedir. Birden fazla branşta faaliyet gösteren sigorta ve emeklilik şirketlerinin her faaliyet kolu için ayrı ayrı faaliyet harcı ödemesinden vazgeçilerek, bunlardan yalnızca yüksek olanının ödenmesi uygulamasına gidilmektedir. 14