SÜS BİTKİLERİ SEKTÖR RAPORU

SÜS BİTKİLERİ SEKTÖR RAPORU SÜS BİTKİLERİ VE MAMULLERİ İHRACATÇILAR BİRLİĞİ 2018

BAŞKANIN MESAJI Süs bitkileri sektörü son yıllarda tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de gelişen bir sektör. Türkiye sektörde sahip olduğu iklimsel ve coğrafi avantajın yanısıra, dinamik ve hızlı gelişen bir firma yapılanmasına da sahiptir. Türkiye toplam 20 milyar dolar olan dünya süs bitkileri ihracatında payını her geçen yıl arttırmaktadır. Bugün tüm dünya Türkiye deki potansiyelin farkındadır ve bizi önemli bir üretici/ihracatçı ülke olarak kabul etmiş durumdadır. Süs bitkileri ve mamulleri ihracatımız 2017 yılında bir önceki yıla kıyasla değer bazında %4 artış göstermiş ve toplam 84,8 milyon dolarlık ihracat yapılmıştır. Sektörün ihracatında Hollanda ilk sırada yer alırken, İngiltere, Özbekistan, Almanya, Türkmenistan, Irak, Azerbaycan, Romanya, Gürcistan, Bulgaristan ilk on sırada yer alan diğer ülkeler olmuştur. Birliğimiz süs bitkileri sektöründe önemli tanıtım faaliyetleri, yurtdışı heyet ve fuar organizasyonları gerçekleştirmeye devam etmektedir. 2017 yılında da süs bitkileri ihracatını arttırmak amacıyla pekçok organizasyona imza attık. Bu yıl hedef pazarlarımız olan Hollanda ve Almanya da önemli sektörel fuarlara katılım sağladık. Dünyadaki sektörel paydaşlarla da sürekli iletişim içindeyiz. Dünya çiçek ticaretinde önemli kuruluşlar olan Union Fleurs ve AIPH te ülkemizi başarıyla temsil etmeye devam ediyoruz. 2017 yılında yeni bir sektörel URGE projesi başlattık. Süs bitkileri sektöründe global trendler ve yeni pazarlar adlı projemiz yeni bir sektör yol haritası çizmede bize öncülük yapacak. Bu proje ile ülkemiz süs bitkileri sektörü ihracatını arttırarak, dünya ihracatçıları arasında yerini yükseltmeyi amaçlıyoruz. Projedeki firmalara hedef pazarlarda rekabetçi avantaj sağlamaya yönelik olarak üretim ve ihracat yapısının geliştirilmesi hedefleniyor. 2017 yılında sözkonusu proje kapsamında ihracatçılarımıza eğitimler düzenledik. İlk yurtdışı heyetlerimizi de İsveç, Norveç ve Almanya ya düzenledik. Ülkemiz için önemli bir istihdam, gelir ve ihracat kaynağı olan süs bitkileri sektöründe Türkiye yi bölgesel bir merkez haline getirmek amacıyla, uluslararası yatırımcılarla ortak projeler geliştirerek, gücümüzü arttırıyoruz. Bu kapsamda, Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçılar Birliği, Uluslararası Royal Floraholland Kooperatifi (RFH) ve Çiçekçiler Birliği Sektörel Dış Ticaret Şirketi (SDŞ) tarafından yeni Antalya Süs Bitkileri Üretim ve Lojistik Merkezi Projesi ni bu yıl başlattık. Toplamda üç yıl sürecek Antalya Üretim ve Lojistik Merkezi Projesi nde stratejik avantajlara sahip yeni kesme çiçek türleri üretilerek, ihracatının gerçekleştirilmesi hedefleniyor. Proje kapsamında Antalya da bir lojistik depolama merkez kuruldu. İlk etapta projede 7 ihracatçı firma yer alıyor ve firmalar toplam 2000 dekar alanda yeni kesme çiçek türlerinin üretimini yapıyorlar. Bu projenin ihracatımıza yeni bir ivme kazandırmasını bekliyoruz. Süs bitkileri sektörünün 2023 yılı hedefini 1 milyar dolar ihracat olarak belirledik. Bu hedefimizi gerçekleştirdiğimizde dünya ticaretinden aldığımız payı oldukça yükselterek, sektörde etkili ülkeler arasına girmesini sağlayacak. Sektörde emeği geçen ve sektörümüzü ileri taşıyan tüm ihracatçılarımıza teşekkür ederim. Osman BAĞDATLIOĞLU Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı 1

SÜS BİTKİLERİ VE MAMULLERİ SEKTÖRÜ I- SEKTÖRÜN DÜNYADAKİ DURUMU Dünyada süs bitkileri üretimi 20. yüzyıl başlarında önem kazanmaya başlamıştır. Günümüzde süs bitkileri sektörü dünya üzerinde hızlı değişim görülen bir sektör olarak nitelendirilebilir. Küreselleşme ve bunun dünya üzerinde değişik bölgelerdeki gelire olan etkisine bağlı olarak çoğu ülkede kişi başına düşen süs bitkileri tüketiminin arttığı görülmektedir. Buna bağlı olarak dünya üzerindeki rekabet de artmaktadır. Bazı geleneksel pazarlarda artık bozulma görülmekte, diğer yanda yeni ülkeler pazarda yer almaya çalışmaktadır. ÜRETİM ABD, Japonya, İtalya, Hollanda gibi geleneksel üretim yerlerinin yanında, Latin Amerika ve Afrika da üretim çok hızlı artış göstermektedir. Son yıllarda süs bitkileri üretiminde iklim koşulları ve ucuz işgücü gibi avantajlara sahip olan Kolombiya, Ekvador, Etiyopya ve Kenya gibi ülkeler dünyanın en önemli kesme çiçek üreticisi ve ihracatçısı ülkeleri konumuna gelmişlerdir. Geleneksel merkezlerde ise üretim alanları aynı kalmakla veya azalmakla birlikte, verimlilik artışına gidilmeye başlanmıştır. Süs bitkilerinin arzı dünyada artış eğilimindedir. Tablo: Dünya Kesme Çiçek ve Saksılı Bitkiler Üretim Alanları (2017) Üretim Ülkeleri Alan (hektar) AVRUPA 60.000 ORTA DOĞU 6.200 GÜNEY AFRİKA 11.461 ASYA/PASİFİK 480.000 KUZEY AMERİKA 30.200 ORTA/GÜNEY AMERİKA 49.000 TOPLAM 650.000 Kaynak: AIPH Statistical Yearbook 2017 Tabloda görüldüğü üzere 2017 verilerine göre, dünyada kesme çiçek ve saksılı bitkiler üretimi toplam 650.000 hektarlık bir alanda yapılmaktadır. Bu alanın büyük bir kısmında Asya/Pasifik kıtası üretimi tek başına üstlenmektedir ve toplam 480.000 hektarlık üretim alanını kaplamaktadır. Süs bitkileri üretim alanlarının %75 i Asya/Pasifik bölgesindedir. En az üretim alanı Orta Doğu bölgesinde bulunmakla birlikte, Amerika, Afrika, Avrupa ve Orta Doğu nun toplam alanı, dünya üretim alanlarının hektar bazında sadece %25 ini oluşturmaktadır. 2

Tablo: Dünya Kesme Çiçek ve Saksılı Bitkiler Üretim Alanları (2017) Ülkeler Alan (ha) Avusturya 348 Belçika 1.019 Danimarka 282 Finlandiya 211 Fransa 6.520 Almanya 7.307 İrlanda 415 İtalya 12.724 Hollanda 6.570 Norveç 113 Polonya 5.460 Portekiz 1.700 İspanya 6.297 İsveç 187 İsviçre 183 İngiltere 6.322 İsrail 2.748 Türkiye 3.603 Etiyopya 1.426 Kenya 4.039 Afrika 18.000 Avustralya 4.138 Çin 170.397 Tayvan 5.020 Hindistan 243.000 İran 5.700 Japonya 16.840 Güney Kore 2.343 Tayland 12.324 Vietnam 4.500 Kanada 722 ABD 29.407 Brezilya 14.992 Kolombiya 6.796 Kosta Rika 850 Ekvador 8.454 Meksika 16.745 TOPLAM 650.000 Kaynak: AIPH Statistical Yearbook 2017 3

Hindistan, Çin, ABD, Japonya, Meksika, Brezilya, Tayland gibi önemli üreticiler üretimi kendi iç pazarlarına yönelik yapmaktadırlar. Ekvador, Kolombiya gibi üreticiler ise ihracata yönelik üretim yapmaktadır. İHRACAT 2016 yılı dünya toplam süs bitkileri ihracatı 20 milyar 110 milyon dolardır. Dünya süs bitkileri ihracatının mal gruplarına göre dağılımı aşağıdaki tabloda yer almaktadır. En fazla ihracat yapılan ürün grubu kesme çiçekler ve canlı bitkilerdir. Tablo: Ürün Grubuna Göre Dünya Süs Bitkileri Ihracatı (Değer: 1.000 USD) ÜRÜN GRUBU 2015 2016 Çiçek Soğanları 1.452.163 1.455.387 Canlı Bitkiler 7.275.909 7.279.508 Kesme Çiçekler 8.121.355 7.929.992 Yosun ve Ağaç Dalları 1.044.858 1.085.073 Kaynak: UN COMTRADE /ITC Tabloda çiçek soğanları, canlı bitkiler, kesme çiçekler, yosun ve ağaç dalları nın 2012-2016 yılları arasındaki ihracat değerleri görülmektedir. Dört ürün grubunda da bir ihracat daralması görülmektedir. Dünya süs bitkileri ihracatçıları aşağıdaki tabloda gösterilmektedir. Dünya üzerindeki en önemli ihracatçı ülkeler sırasıyla, Hollanda, Kolombiya ve Almanya dır. Türkiye dünya ihracatçıları içinde 26. sırada yer almaktadır. Tablo 2.2.6 Ülkelere Göre Dünya Süs Bitkileri İhracatçıları (2016) İHRACATÇI ÜLKELER İhracat Değeri (1.000 USD) Hollanda 9.846.802 Kolombiya 1.328.138 Almanya 1.012.532 İtalya 833.914 Ekvador 806.932 Kenya 732.445 Belçika 603.055 Danimarka 464.644 ABD 424.420 4

Kanada 366.271 İspanya 360.082 Çin 331.766 Etiyopya 258.300 Tayvan 194.317 Fransa 154.174 İsrail 141.559 Malezya 139.454 Litvanya 139.194 Kosta Rika 138.882 Polonya 135.115 Tayland 119.348 Guatemala 90.796 İngiltere 90.565 Portekiz 86.762 Japonya 83.900 Türkiye 81.613 Hindistan 78.593 Meksika 76.419 Mısır 73.133 Güney Afrika 67.452 Diğerleri 849.580 Toplam 20.110.157 Kaynak: UN COMTRADE /ITC İTHALAT Dünya süs bitkileri ithalatı 2017 yılında 18 milyar 427 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. En fazla ithalat yapılan mal grubu 7 milyar 892 milyon dolarlık ithalat hacmiyle kesme çiçeklerdir. 5

Tablo: Dünya Süs Bitkileri İthalatı (Değer:1.000 USD) ÜRÜN GRUBU 2015 2016 Çiçek soğanları 1.581.606 1.549.910 Canlı bitkiler 6.623.531 6.746.565 Kesme çiçekler 7.729.969 7.892.361 Yosun ve ağaç dalları 1.070.569 1.046.886 Kaynak: UN COMTRADE/ITC Dünya süs bitkileri ithalatçısı olan ilk 20 ülke aşağıdaki tabloda gösterilmektedir. En önemli ithalatçı ülkeler Almanya, Hollanda, ABD, İngiltere ve Fransa dır. Tablo : Ülkelere Göre Dünya Süs Bitkileri İthalatı (2016) İTHALATÇI ÜLKELER Değer (1.000 USD) Almanya 3.031.900 Hollanda 2.432.778 ABD 2.164.983 İngiltere 1.594.296 Fransa 1.152.602 Japonya 582.834 İtalya 580.014 Rusya 577.756 İsviçre 557.080 Belçika 443.315 Kanada 376.669 Avusturya 356.061 Danimarka 333.194 İsveç 278.056 Polonya 262.146 Norveç 243.802 İspanya 231.699 Çin 226.260 Çek Cumhuriyeti 179.848 Finlandiya 162.387 Diğerleri 2.660.105 Toplam 18.427.785 Kaynak: UN COMTRADE/ITC Bu tabloya göre, Almanya değer bazında 3 milyar 31 milyon dolarlık, Hollanda 2 milyar 432 milyon dolarlık, ABD ise 2 milyar 164 milyon dolarlık süs bitkileri ithalatı gerçekleştirmiştir. 6

TÜKETİM Dünya üzerinde bazı ülkelerde tüketime ilişkin oranlar aşağıdaki tabloda yer almaktadır. Tablo: Dünya Kesme Çiçekler ve Saksılı Bitkiler Tüketimi 2015 Bahçe, bitki, çiçek harcamaları Kişi başına tüketim (Değer: EUR) Bahçe, bitki, çiçek toplam harcamaları (Değer: Milyon EUR) Avusturya 158 153 1.132 1.102 Belçika 137 135 1.249 1.240 Çek Cumhuriyeti 41 32 368 284 Danimarka 189 184 862 846 Fransa 129 127 6.802 6.732 Almanya 139 139 9.851 9.900 İtalya 113 75 5.871 3.835 Hollanda 125 126 1.724 1.738 Norveç 283 1.131 İspanya 28 1.092 İsveç 150 170 1.174 1.342 İngiltere 86 78 4.453 4.062 Japonya 49 39 6.250 5.056 ABD 68 81 21.544 25.936 2015 yılı verilerine göre ise bahçe, bitki ve çiçek toplam harcamalarının değer bazında en yüksek olduğu ülkeler 25 milyar 936 milyon dolarlık harcamayla ABD ve 5 milyar 56 milyon dolarlık harcamayla Japonya olarak görülmektedir. 7

II- SÜS BİTKİLERİ VE MAMULLERİ SEKTÖRÜ 2017 YILI DEĞERLENDİRMESİ ÜRETİM Türkiye, süs bitkileri açısından oldukça zengin bir çeşitliliğe sahiptir. Türkiye, süs bitkileri yetiştiriciliğinde uygun iklimsel ve coğrafi koşulları, pazar ülkelere yakınlığı ve ucuz işgücüne sahip olması gibi nedenlerle önemli avantajlara sahiptir. Türkiye de 2016 yılında toplam 48.581 da. alanda süs bitkileri üretimi yapılmaktadır. Tablo : Türkiye Süs Bitkileri Üretim Alanları (da) ÜRÜN GRUPLARI 2017 Kesme Çiçekler 11.949 İç Mekân (saksılı) Süs Bitkileri 1.313 Dış Mekân Süs Bitkileri 34.722 Çiçek Soğanları 597 TOPLAM 48.581 Kaynak: TUİK 2016 yılında ürün gruplarına göre üretim miktarları ise aşağıdaki tabloda verilmektedir. En fazla üretimi yapılan ürün dış mekan süs bitkileridir. Tablo :2017 Yılı Türkiye Süs Bitkileri Üretimi Ürün adı Ekilen alan (da) Üretim (Bin Adet) Kesme Çiçekler 11.949 1.037.996 İç Mekan Süs Bitkileri 1.313 38.151 Dış Mekan Süs Bitkileri 34.722 412.228 Çiçek Soğanları 597 25.337 Toplam 48.581 1.513.713 Kaynak: TUİK Türkiye de süs bitkileri üretiminin en fazla yapıldığı iller sırasıyla İzmir, Sakarya, Antalya, Yalova ve Bursa dır. 8

Tablo :Türkiye Süs Bitkileri Üretim Alanları (da) İL 2017 İZMİR 16.227 SAKARYA 10.690 ANTALYA 5.590 YALOVA 2.747 BURSA 2.873 İSTANBUL 515 DİĞER 9.939 TOPLAM 48.581 Kaynak: TUİK Sakarya, Yalova, İstanbul, Adana, Osmaniye iç ve dış mekan bitkileri üretiminde önemli yere sahiptir. Özellikle Sakarya merkez olmak üzere Arifiye, Sapanca, Pamukova ilçelerinde yoğun üretim alanları görülmektedir. Antalya ve İzmir kesme çiçek üretiminde en önemli illerdir. Marmara ve Ege Bölgesinde (İstanbul, Yalova, İzmir, Aydın) yapılan kesme çiçek üretimi genellikle iç pazara yöneliktir. Antalya bölgesinde ise çoğunluğu seralarda olmak üzere yüksek kaliteli ve ihracata yönelik üretim yapılmaktadır. İHRACAT Ülkemizde, ihracata yönelik süs bitkileri üretiminin yaklaşık 25 yıllık bir geçmişi vardır. Tablo: Türkiye Süs Bitkileri Sektör İhracatı 2000-2017 DEĞER(USD) 90.000.000 80.000.000 70.000.000 60.000.000 50.000.000 40.000.000 30.000.000 20.000.000 10.000.000-2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Süs bitkileri ve mamulleri ihracatı 2017 yılı Ocak-Aralık döneminde bir önceki yıl aynı döneme kıyasla değer bazında %4 artış göstermiş ve toplam 84,8 milyon dolarlık ihracat yapılmıştır. Bu dönemde ihracatımız miktar bazında %15 azalış göstermiştir. 9

Tablo: Türkiye Süs Bitkileri İhracatı 2016 2017 PAY (%) ÇİÇEK SOĞANLARI.703.041.293.161 1,5 CANLI BİTKİLER 5.206.806 7.831.471 56,4 KESME ÇİÇEKLER 7.292.732 8.466.226 33,6 YOSUN VE AĞAÇ DALLARI.154.336.217.348 8,5 TOPLAM 1.356.915 4.808.206 100,0 Kaynak: TUİK İhracatta en önemli ürün grubu canlı bitkilerdir. Bunu kesme çiçekler izlemektedir. Ülkelere göre süs bitkileri ihracatının dağılımı aşağıdaki tabloda verilmektedir. Sektörün ihracatında Hollanda ilk sırada yer alırken, İngiltere, Özbekistan, Almanya, Türkmenistan, Irak, Azerbaycan, Romanya, Gürcistan, Bulgaristan ilk on sırada yer alan diğer ülkeler olmuştur. Grafik: Türkiye Süs Bitkileri İhracatının Ülkelere Göre Dağılımı Kaynak: TUİK 10

Tablo :Ülkelere Göre Türkiye Süs Bitkileri İhracatı 2016 2017 HOLLANDA 16.488.052 18.009.944 İNGİLTERE 11.337.052 11.741.454 ÖZBEKİSTAN 6.551.123 11.004.965 ALMANYA 7.793.619 8.572.433 TÜRKMENİSTAN 8.686.406 6.232.163 IRAK 3.889.284 4.944.480 AZERBAYCAN 2.572.164 4.158.075 ROMANYA 1.871.780 2.673.960 GÜRCİSTAN 1.619.518 2.472.735 BULGARİSTAN 2.054.031 1.836.812 ABD 1.184.821 1.608.985 KKTC 933.664 1.286.750 CEZAYİR 242.405 932.239 KAZAKİSTAN 7.786.577 740.408 UKRAYNA 519.325 728.252 MACARİSTAN 496.963 614.750 SIRBİSTAN 90.545 612.504 POLONYA 538.166 545.187 PORTEKİZ 764.782 506.391 YUNANİSTAN 761.719 495.816 DİĞERLERİ 5.174.921 5.089.904 TOPLAM 81.356.915 84.808.206 Kaynak: TUİK Canlı Bitkiler Canlı bitkiler, süs bitkileri sektörünün önemli bir alt grubu olup; iç mekan bitkileri, dış mekan, bitkileri ve fideleri kapsamaktadır. Canlı bitkiler ihracatında, 2017 yılı Ocak-Aralık döneminde, geçtiğimiz yıl aynı döneme göre değer bazında %6 artış görülmüştür. Bu dönemde canlı bitkiler ihracatı 47 milyon 831 bin dolar olarak gerçekleşmiştir. Özbekistan, Almanya, Türkmenistan, Irak, Azerbaycan canlı bitkiler ihracatında en önemli pazarlarımızdır. 11

Tablo: Türkiye Canlı Bitkiler ihracatı 2016 2017 ÖZBEKİSTAN 6.550.043 11.004.965 ALMANYA 6.087.695 6.566.618 TÜRKMENİSTAN 8.669.599 6.218.699 IRAK 3.865.499 4.926.076 AZERBAYCAN 2.521.654 4.111.228 HOLLANDA 2.037.899 2.592.234 GÜRCİSTAN 1.615.202 2.471.296 KKTC 804.728 1.140.022 CEZAYİR 173.424 932.239 BULGARİSTAN 624.862 924.050 KAZAKİSTAN 7.786.074 628.054 SIRBİSTAN 41.101 561.138 ABD 113.309 511.313 PORTEKİZ 764.782 506.391 İTALYA 620.954 417.608 ROMANYA 309.252 405.676 YUNANİSTAN 632.063 392.725 İNGİLTERE 236.973 348.088 TUNUS 135.480 341.293 KOSOVA 238.606 338.603 DİĞERLERİ 1.377.608 2.493.155 TOPLAM 45.206.806 47.831.471 Kaynak: TUİK Grafik: Türkiye Canlı Bitkiler ihracatı 2017 12

Kesme Çiçekler Kesme çiçekler ürün grubu ihracatı 2017 yılı Ocak-Aralık döneminde, geçen yıl aynı döneme göre %4 artış göstermiştir. Bu dönemde toplam 28,5 milyon dolarlık ihracat gerçekleşmiştir. Bu ürün grubunda en önemli pazarlar sırasıyla İngiltere, Hollanda, Romanya, Bulgaristan, Ukrayna olmuştur. Tablo: Türkiye Kesme Çiçek İhracatı 2016 2017 İNGİLTERE 11.019.613 11.298.685 HOLLANDA 9.682.847 11.016.163 ROMANYA 1.542.163 2.252.710 BULGARİSTAN 1.406.542 908.276 UKRAYNA 466.785 495.882 MACARİSTAN 407.238 469.896 POLONYA 337.388 446.883 LETONYA 0 280.738 ALMANYA 244.357 255.697 JAPONYA 435.609 178.010 AVUSTURYA 1.051.619 131.054 KKTC 83.625 115.932 SUUDİ ARABİSTAN 48.722 106.551 İSPANYA 75.971 104.764 YUNANİSTAN 129.656 100.296 MOLDAVYA 78.200 72.757 SIRBİSTAN 49.408 51.366 AZERBAYCAN 46.491 44.297 BİRLEŞİK ARAP EM. 50.198 34.139 RUSYA 14.756 24.655 DİĞERLERİ 121.547 77.474 TOPLAM 27.292.732 28.466.226 Kaynak: TUİK 13

Grafik: Türkiye Kesme Çiçekler İhracatı Yosun ve Ağaç Dalları Bu ürün grubunda yer alan süs amaçlı çelenkler en önemli ihraç kalemi olup, özellikle, paskalya, yılbaşı vb. önemli günlerde ihracatı artmaktadır. Yosun ve ağaç dalları ürün grubunda 2017 yılı Ocak-Aralık döneminde, bir önceki yıl aynı döneme göre %1 oranında ihracat artışı olmuş ve toplam 7,2 milyon dolarlık ihracat kaydedilmiştir. Bu ürün grubunda, Hollanda, Almanya ve A.B.D. ilk üç pazar olarak yerini almıştır. Grafik: Türkiye Yosun ve Ağaç Dalları İhracatı 2017 14

Tablo: Türkiye Yosun ve Ağaç Dalları İhracatı 2016 2017 HOLLANDA 3.283.916 3.174.901 ALMANYA 1.418.037 1.736.499 ABD 1.071.513 1.097.672 KANADA 128.037 261.540 İSPANYA 78.380 154.799 KAZAKİSTAN 503 103.911 POLONYA 200.778 98.303 İNGİLTERE 80.466 94.681 AVUSTURYA 97.386 71.243 FRANSA 56.523 69.068 BELÇİKA 119.637 58.763 ÇEK CUM. 45.401 56.764 DANİMARKA 12.092 46.646 JAPONYA 22.837 34.281 KKTC 44.339 30.157 İSVEÇ 36.541 28.444 GÜNEY AFRİKA CUM. 0 23.483 İTALYA 24.142 17.894 MACARİSTAN 17.341 17.119 İRLANDA 6.559 17.113 DİĞERLERİ 409.907 24.066 TOPLAM 7.154.336 7.217.348 Çiçek Soğanları Çiçek soğanları ürün grubunda ise 2017 yılı Ocak-Aralık döneminde bir önceki yıl aynı döneme göre değer bazında %24 azalış görülmüş ve toplam 1,3 milyon dolarlık ihracat yapılmıştır. Bu grupta, Hollanda ve Romanya ihracatın en fazla yapıldığı ilk üç pazar olarak yerini almıştır. 15

III. BAZI MAL GRUPLARI İÇİN SON ON YILLIK İHRACAT VE BİRİM FİYAT DEĞİŞİMLERİ Grafik: İhracat: Doğal Çiçek Soğanları İhracat ve Birim Değişimi (Kaynak: TÜİK verileri) 16

Grafik: İhracat: Çelik ve Fideler İhracat ve Birim Değişimi (Kaynak: TÜİK verileri) 17

Grafik: İhracat: Ağaçlar Çalıları ve dalları İhracat ve Birim Değişimi (Kaynak: TÜİK verileri) 18

Grafik: İhracat: Oda Bitkileri İhracat ve Birim Değişimi (Kaynak: TÜİK verileri) 19

Grafik: İhracat: Kesme Çiçekler İhracat ve Birim Değişimi (Kaynak: TÜİK verileri) 20

Grafik: İhracat: Yosun ve Ağaç Dalları İhracat ve Birim Değişimi (Kaynak: TÜİK verileri) 21

TABLO SÜS BİTKİLERİ VE MAMULLERİ SEKTÖRÜ TÜRKİYE GENELİ 2016-2017 YILLARI OCAK- ARALIK DÖNEMİ İHRACATI TABLO 1- SÜS BİTKİLERİ VE MAMULLERİ SEKTÖRÜ TÜRKİYE GENELİ 2016-2017 YILLARI Ocak-Aralık DÖNEMİ İHRACATI MAL GRUBU Miktar (Adet) 2016 YILI 2017 YILI Değer Ort.İhr. Miktar Değer ( $) Fiyatı $ (Adet) ( $) Ort.İhraç Fiyatı $ (%) Değişim Miktar (Adet) Değer ( $) ÇİÇEK SOĞANLARI 29.079.839 1.703.041 0,06 20.642.693 1.293.161 0,06-29 -24 YUMRU HALİNDE DOĞAL ÇİÇEK SOĞANLARI 29.060.876 1.551.479 0,05 20.635.618 1.275.906 0,06-29 -18 SÜRGÜN VERMİŞ VEYA ÇİÇEKLENMİŞ DOĞAL ÇİÇEK SOĞANLARI 18.963 151.562 7,99 7.075 17.255 2,44-63 -89 CANLI BİTKİLER 126.399.923 45.206.806 0,36 150.092.403 47.831.471 0,32 19 6 ÇELİK VE FİDELER 103.287.641 28.218.176 0,27 134.982.626 31.148.044 0,23 31 10 AĞAÇLAR.ÇALILAR VE DALLARI 21.894.700 15.728.888 0,72 13.057.451 14.536.494 1,11-40 -8 ODA BİTKİLERİ 1.217.582 1.259.742 1,03 2.052.326 2.146.932 1,05 69 70 KESME ÇİÇEKLER 501.598.568 27.292.732 0,05 382.967.977 28.466.226 0,07-24 4 TAZE KESME ÇİÇEKLER TAZE OLMAYAN KURUTULMUŞ. BOYANMIŞ. İŞLEM GÖRMÜŞ DİĞER ÇİÇEKLER 500.177.782 27.139.119 1.420.786 153.613 0,05 0,11 382.794.604 28.415.059 173.373 51.168 0,07-23 5 0,30-88 -67 YOSUN VE AĞAÇ DALLARI 9.127.098 7.154.336 0,78 9.694.891 7.217.348 0,74 6 1 YOSUNLAR VE LİKENLER 1.214.540 1.741.022 1,43 1.256.783 1.706.707 1,36 3-2 ORMAN AĞAÇ DALLARI.KOZALAKLAR VB. 11 4.700 427,27 - - -100-100 ÇELENK VE BUKET YAPMAYA ELVERİŞLİ MALZEMELER 7.912.547 5.408.614 0,68 8.438.108 5.510.641 0,65 7 2 TOPLAM 666.205.427 81.356.915 0,12 563.397.963 84.808.206 0,15-15 4 22