Türkiye Geneli Makro Ekonomik Verileri GSYH (Milyar $) (2017 yılı II. Dönem (Nisan-Haziran) GSYH Büyüme Hızı (%) (2017 yılı II. Dönem (Nisan-Haziran)) Sanayi Üretim Endeksi (%) (Ağustos 2017) Kapasite Kullanım Oranı (%) (Ekim 2017) MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER 2013 2014 2015 2016 2017 2017* 823,0 799,3 719,6 856,7 204,8 756 4,2 3,0 4,0 3,5 5,1 4,4-0,7 0,4 0,7-0,2-0,1-76,0 74,6 75,8 76,5 79,7 - TÜFE % (Ekim 2017) 7,40 8,17 8,81 8,53 +2,08 6,5 ÜFE % (Ekim 2017) 6,97 6,36 5,71 9,94 +1,71 - İşsizlik Oranı % (Temmuz 2017) 9,0 9,0 10,3 10,9 10,7 10,2 Cari Açık (Milyar $) (Ağustos 2017) Kaynak: TÜİK, TCMB (*) : Orta Vadeli Program Yılsonu Gerçekleşme tahmini -63,6-43,5-32,2-32,6-36,9-32,0 TÜİK ve TCMB Verilerine göre, 2017 yılı Nisan-Haziran Döneminde GSYH değeri 204,8 milyar dolar olurken, GSYH Büyüme Hızı % 5,1 oranında artmıştır. Sanayi Üretim Endeksi, Ağustos 2017 de bir önceki aya göre %-0,1 oranında düşüş göstermiştir. Kapasite Kullanım Oranı Ekim 2017 ayında %79,7 ye ulaşmıştır. 2017 yılı Ekim ayında, bir önceki aya göre TÜFE de %+2,08 artış, ÜFE de %1,71 artış gerçekleşmiştir. İşsizlik Oranı 2017 yılı Temmuz ayında %10,7 ye ulaşmıştır. Cari Açık 2015 yılında -32,2 milyar $ olurken, 2016 yılında -32,6 milyar $, 2017 Yılı Ağustos ayında -36,9 milyar $ a ulaşmıştır. 1
DÖVİZ KURLARINDAKİ DEĞİŞİM (EKİM 2017) Sayı: 11 5 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 4,3927 3,7768 1,1631 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 USD EURO EURO/USD Kaynak: TÜİK, TCMB 2000-2017 yılları arasındaki döviz kurları incelendiğinde, USD ve EURO nun 2001 yılında ani bir yükseliş trendine girdiği, USD nin 2002 yılından itibaren düşüş trendine girdiği, 2011 yılından itibaren tekrar bir yükseliş trendine girdiği ve 2016 yılında son yılların en yüksek değerine ulaştığı görülmektedir. EURO 2017 yılı Ekim ayında son yılların en yüksek değerine ulaşmıştır. 2
TÜRKİYE GENELİ DIŞ TİCARET VERİLERİ (OCAK-EYLÜL 2017*) 400 350 300 250 200 150 100 50 0-50 -100 157,6 milyar dolar 399,7 351 341,2 284 242,1 207,2 143,8 198,6 142,6 168,9 115,1 İhracat İthalat Dış Ticaret Hacmi Dış Ticaret Dengesi -63,3-56 -53,8-84,5 2014 2015 2016 2017 OCAK-EYLÜL Kaynak: TÜİK TÜİK verilerine göre, 2017 yılı Ocak-Eylül döneminde ihracat 115,1 milyar dolar, ithalat 168,9 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Dış ticaret hacmi 284 milyar dolar, dış ticaret dengesi -53,8 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. (*: Türkiye Geneli ithalat verilerine sadece TÜİK verilerinden ulaşılmakta olup, TÜİK te Eylül ayına ait veriler yer almaktadır.) 3
TÜRKİYE GENELİ ÜLKE BAZINDA İHRACAT (OCAK-EKİM 2017) (İlk 10 Ülke, milyar $) 14,0 12,0 11,4 12,2 10,0 8,0 6,0 4,0 7,0 7,7 6,8 5,7 6,0 6,7 6,7 5,3 4,9 5,3 4,1 5,2 3,0 3,0 2,3 2,8 2,0 - ALMANYA BİRLEŞİK KRALLIK IRAK İTALYA BİRLEŞİK DEVLETLER FRANSA İSPANYA HOLLANDA BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ Ocak-Ekim 2016 Ocak-Ekim 2016 Kaynak: TİM Ülkeler Bazında 2017 yılı Ocak-Ekim dönemi Türkiye Geneli ihracatı incelendiğinde, Almanya pazarı 12,2 milyar dolar ihracat değeri ile ilk sırada yer alırken, Almanya yı sırasıyla 7,7 milyon dolar ile Birleşik Krallık pazarı, 6,8 milyon dolar ile Irak pazarı, 6,7 milyon dolar ile İtalya ve Birleşik Devletler pazarı izlemektedir. 4
TÜRKİYE GENELİ SEKTÖREL BAZDA İHRACAT (OCAK EKİM 2017) (İlk 10 Sektör, milyar $) 25,0 23,4 20,0 19,3 15,0 10,0 5,0 14,3 14,2 13,3 11,5 9,2 7,4 8,1 8,4 6,5 6,7 4,9 5,5 5,1 5,2 4,4 4,9 3,0 3,9 0,0 Ocak-Ekim 2016 Ocak-Ekim 2017 Kaynak: TİM Sektörel Bazda 2017 yılı Ocak-Ekim dönemi Türkiye Geneli ihracatı incelendiğinde, Otomotiv Endüstrisi 23,4 milyar dolar ihracat değeri ile ilk sırada yer almaktadır. Otomotiv Endüstrisini sırasıyla, Hazırgiyim ve Konfeksiyon, Kimyevi Maddeler ve Mamulleri, Çelik, Elektrik Elektronik ve Hizmet ile Tekstil ve Hammaddeleri Sektörleri izlemektedir. 5
UİB İHRACAT VERİLERİ (Ocak-Ekim 2017) SEKTÖRLER 2016 2017 DEĞİŞİM % PAY % Otomotiv Endüstrisi 16.976.570.394 20.967.345.661 24% 87,3% Tekstil ve Hammaddeleri 940.970.467 960.834.669 2% 4% Hazırgiyim ve Konfeksiyon 430.805.970 469.134.161 9% 2% Meyve Sebze Mamulleri 130.118.929 131.999.905 1% 0,5% Yaş Meyve ve Sebze 89.364.848 100.572.602 13% 0,4% Diğer Sektörler 1.261.786.152 1.375.027.182 9% 5,7% TOPLAM 19.829.616.759 24.004.914.180 21% 100% Kaynak: UİB UİB ihracatı 2017 yılı Ocak-Ekim döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %+21 artışla 24 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 2017 yılı Ocak-Ekim döneminde en çok Otomotiv Endüstrisi ihracatı gerçekleşmiş olup, sektörün UİB ihracatından aldığı pay %87 olmuştur. Otomotiv Endüstrisini sırasıyla, %4 pay ile Tekstil ve Hammaddeleri, %2 pay ile Hazırgiyim ve Konfeksiyon, %0,5 pay ile Meyve Sebze Mamulleri ve %0,4 pay ile Yaş Meyve ve Sebze sektörleri izlemektedir. 6
TÜRKİYE GENELİ İLLER BAZINDA İHRACAT (Ocak-Ekim 2017) (milyon $) 60,0 51,3 50,0 47,5 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 11,6 10,6 10,4 8,3 7,1 6,6 5,4 5,3 5,1 5,1 4,3 3,2 3,1 1,7 2,3 2,5 1,3 İSTANBUL BURSA KOCAELI İZMIR GAZIANTEP ANKARA SAKARYA MANISA DENIZLI HATAY Ocak-Ekim 2016 Ocak-Ekim 2017 1,9 Kaynak: TİM Türkiye Genelinde 2017 yılı Ocak-Ekim döneminde en çok ihracat yapan il 51,3 milyar dolar ihracat ile İstanbul olmuştur. İstanbul u sırasıyla, 11,6 milyar dolar ile Bursa; 10,4 milyar dolar ile Kocaeli; 7,1 milyar dolar ihracat ile İzmir ve 5,4 milyar dolar ihracat ile Gaziantep izlemiştir. 7
BURSA İLİ DIŞ TİCARET VERİLERİ /(OCAK-EYLÜL 2017*) milyar dolar 20 15 18,4 16,817,4 16,6 14,2 10 8,9 9,3 9,7 8,6 7,7 7,9 8,1 8 8,7 6,5 5 0 1 1,2 0,6 1 1,2 İhracat İthalat Dış Ticaret Hacmi Dış Ticaret Dengesi 2013 2014 2015 2016 2017 Ocak-Eylül Kaynak: TÜİK 2017 yılı Ocak-Eylül döneminde Bursa ihracatı 7,7 milyar dolar, ithalat 6,5 milyar dolar olarak gerçekleşmiş ve dış ticaret hacmi 14,2 milyar dolar, dış ticaret dengesi 1,2 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. (*: Bursa İli ithalat verilerine TÜİK verilerinden ulaşılmakta olup, TÜİK te Ocak-Eylül dönemine ait veriler yer almaktadır.) 8
BURSA ÜLKE BAZINDA İHRACAT VERİLERİ (Ocak-Ekim 2017) (1000 $) ÜLKELER Ocak-Ekim 2016 Ocak-Ekim 2017 DEĞİŞİM 2017 PAYI % İRAN (İSLAM CUM.) 286.679 204.185 ALMANYA 1.648.894 1.719.292 4,27% 15% İTALYA 1.440.582 1.600.144 11,08% 14% FRANSA 1.115.142 1.140.857 2,31% 10% İSPANYA 626.829 732.546 16,87% 6% BİRLEŞİK 603.095 648.734 7,57% 6% DEVLETLER BİRLEŞİK KRALLIK 580.698 572.860-1,35% 5% ROMANYA 508.323 514.912 1,30% 4% POLONYA 246.863 343.562 39,17% 3% FAS 265.635 291.223 9,63% 3% İRAN (İSLAM CUM.) 204.185 286.679 40,40% 2% DİĞER ÜLKELER 3.348.091 3.736.282 12% 32% GENEL TOPLAM 10.588.335 11.587.091 9% 100% FAS POLONYA ROMANYA BİRLEŞİK KRALLIK BİRLEŞİK DEVLETLER İSPANYA FRANSA İTALYA ALMANYA Kaynak: TİM 291.223 265.635 343.562 246.863 514.912 508.323 572.860 580.698 648.734 603.095 732.546 626.829 1.140.857 1.115.142 1.600.144 1.440.582 1.719.292 1.648.894 0 500.000 1.000.000 1.500.000 2.000.000 9
SEKTÖRLER BURSA SEKTÖREL BAZDA İHRACAT VERİLERİ (Ocak-Ekim 2017) OCAK-EKİM 2016 2017 DEĞ. 2017 payı % OTOMOTİV ENDÜSTRİSİ 6.881.550 7.328.625 6% 63% TEKSTİL VE HAMMADDELERİ 776.440 805.342 4% 7% ÇELİK 450.693 634.969 41% 5% HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON 512.188 542.870 6% 5% MAKİNE VE AKSAMLARI 449.443 510.630 14% 4% KİMYEVİ MADDELER VE MAMULLERİ 333.516 348.658 5% 3% MOBİLYA,KAĞIT VE ORMAN ÜRÜNLERİ 287.941 344.253 20% 3% DEMİR VE DEMİR DIŞI METALLER 236.877 280.783 19% 2% İKLİMLENDİRME SANAYİİ 180.299 215.340 19% 2% ELEKTRİK ELEKTRONİK VE HİZMET 117.397 130.000 11% 1% Diğer Sektörler 361.992 445.623 23% 4% TOPLAM 10.588.335 11.587.091 9% 100% Kaynak TİM Sektörel bazda 2017 yılı Ocak-Ekim dönemi Bursa ihracatı incelendiğinde, Otomotiv Endüstrisi sektörünün %63 ile en büyük paya sahip olduğu görülmektedir. Bu dönemde Otomotiv Endüstrisi ihracatı %+6 oranında artışla, 7,3 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Otomotiv Endüstrisi sektörünü sırasıyla, %7 pay ile Tekstil ve Hammaddeleri sektörü, %5 pay ile Çelik ve Hazırgiyim ve Konfeksiyon sektörü, %4 pay ile Makine ve Aksamları sektörleri izlemektedir. 10
3% 4% 5% 5% 3% 2% 2% 1% Otomotiv Endüstrisi Tekstil ve Hammaddeleri Çelik Hazırgiyim ve Konfeksiyon Makine ve Aksamları 7% 63% Kimyevi Maddeler ve Mamulleri Mobilya,Kağıt ve Orman Ürünleri Demir ve Demir Dışı Metaller İklimlendirme Sanayii Elektrik Elektronik ve Hizmet 11
KG BAŞINA İHRACAT DEĞERLERİ ($) (OCAK-EKİM 2016/17) SEKTÖRLER TÜRKİYE GENELİ UİB BURSA 2016 2017 2016 2017 2016 2017 Otomotiv Endüstrisi Hazırgiyim ve Konfeksiyon Tekstil ve Hammaddeleri Yaş Meyve Sebze Meyve Sebze Mamulleri TOPLAM 6,53 6,90 15,54 14,92 4,31 4,40 0,58 0,57 0,90 0,86 1,25 1,26 7,29 7,73 7,86 7,84 20,04 19,33 16,19 15,94 8,41 7,92 10,20 9,46 2,14 2,13 2,67 2,59 0,78 0,76 0,71 0,75 3,61 3,78 3,65 3,47 12
KG BAŞINA İHRACAT DEĞERLERİ ($) / (OCAK-EKİM 2017) 25,00 TÜRKİYE GENELİ UİB BURSA 20,00 19,33 15,00 14,92 15,94 10,00 7,73 7,84 6,90 9,46 7,92 5,00 0,00 Otomotiv Endüstrisi Hazırgiyim ve Konfeksiyon 4,4 Tekstil ve Hammaddeleri 2,13 2,59 0,57 0,86 0,76 0,75 Yaş Meyve ve Sebze Meyve Sebze Mamulleri 13