PAS ve SEPTORİA HASTALIKLARI GAP TEYAP. Kerem AKDOĞAN Bitki Yetiştirme Uzmanı



Benzer belgeler
EKİN KURDU (Zabrus Spp.) Özden Güngör Ziraat Mühendisleri Odası Genel Merkez Yönetim Kurulu Başkanı 23.Temmuz Ankara

Hastalık Adı Etkili Madde Adı ve Oranı Ticari Adı Formülasyonu Doz İlaçlama Zamanı Hasat Aralığı (Gün) BUĞDAY PAS HASTALIKLARI

NOHUT HASTALIKLARI VE ZARARLILARI

zeytinist

zeytinist

Ziraat Mühendisi Ayşegül DEMİRÖRS

HUBUBAT Hastalık ve Zararlıları ile Mücadele

Macar Fiği Neden Önemlidir? Hangi Topraklarda Yetişir?

8. Familya: Curculionidae. Sitophilus granarius (L.) (Buğday biti) Sitophilus oryzae (L.) (Pirinç biti)

Buğday ve Arpa Gübrelemesi

ZİRAİ MÜCADELE TEKNİK TALİMATLARI CİLT IV. BAĞ MİLDİYÖSÜ Plasmopara viticola (Berk. Et Curt) Berl et de Toni

T.C. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü. HUBUBAT Hastalık ve Zararlıları ile Mücadele

ÜRETİM AŞAMASINDA ADIM ADIM HASTALIKLARLA MÜCADELE

derin sürüm zabrus zararını azaltmaktadır. Ekin Kambur Böceği Larvası

B U Ğ D A Y H A S T A L I K VE Z A R A R L I L A R I

Dryocosmus kuriphilus(kestane gal arısı)sürvey Talimatı. Dryocosmuskuriphilus(Yasumatsu) (Kestane gal arısı)

Patates te Çözümlerimiz

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI TARIM TEKNOLOJİLERİ TARLA BİTKİLERİ ZARARLILARIYLA MÜCADELE 621BHY124

TARLA BİTKİLERİ HASTALIKLARI

ÖNEMLİ ZARARLILARI. Spodoptera spp. (Yaprak kurtları) yumurta

FİĞ TARIMI Prof. Dr. Mustafa TAN Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü ERZURUM

SÜNE ( Eurygaster spp. Hem.: Scutelleridae) ZİRAİ MÜCADELE TEKNİK TALİMATI

TARLA BİTKİLERİ MERKEZ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ TESCİL YILI:

YULAF YETİŞTİRİCİLİĞİ

zeytinist

HUBUBAT ÖNSÖZ. Mehmet Mehdi EKER Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı

zeytinist

F. Takım: Coleoptera

Prof. Dr. Mustafa TAN Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü ERZURUM

BAHRİ DAĞDAŞ ULUSLARARASI TARIMSAL ARAŞTIRMA ENST. ALDANE TRAKYA TARIMSAL ARAŞTIRMA ENST./EDİRNE

BADEM YETİŞTİRİCİLİĞİ

Toprak hazırlığı İyi bir tohum yatağı hazırlamak için; Bir önceki üründen kalan sap-samanın uygun ekipmanla çok iyi parçalanması gerekli Toprakta

BUĞDAY (Triticum spp.) Buğdayda Toprak Hazırlığı:

GAP Bölgesinde Yetiştirilen Bitkilerin Sulama Proğramları

BAĞ MİLDİYÖSÜ Plasmopara viticola

PAMUK TARIMI TOHUM YATAĞI HAZIRLAMA

6. Familya: Tenebrionidae

VIII. Hafta: Şeker Pancarında Toprak altı Zararlılar; Nematodlar, Tel kurtları, Toprak Kurtları ve Toprak Pireleri

SÜNE (Eurygaster integriceps, E. maura, E. austriaca)

NERGİS ZARARLILARI

TANIMI VE ÖNEMİ Susam dik büyüyen tek yılık bir bitkidir. Boyu ( cm) ye kadar uzayabilir. Gövdeler uzunlamasına oluklu (karıklıdır) ve sık tüylü

Korunga Tarımı. Kaba yem açığının giderilmesinde, maliyetlerin düşürülmesinde etkili, kıraç topraklara ekilebilmesi ile üstün bir yem bitkisi.

BUĞDAY YETİŞTİRİCİLİĞİ

a) Oksin b) Etilen c) Gibberellinler d) Maleic Hydrazide 3) Yedi noktalı gelin böceği aşağıdaki zararlı böceklerden hangisi ile beslenmektedir?

Domates Yaprak Galeri Güvesi Tuta absoluta

SOĞAN YETİŞTİRİCİLİĞİ GİRİŞ:

Uzm. Sedat EREN AĞUSTOS-2015 Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü/DİYARBAKIR

AHUDUDUNUN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ

zeytinist

ELMA KARALEKESİ Venturia inaequalis (Cke) Wint.

ANTEP FISTIĞI YETİŞTİRİLMESİ VE BAKIMI

Tohum yatağının hazırlanması:

NİSAN 2017 ÜLKESEL BUĞDAY GELİŞİM RAPORU

ÖLÜKOL HASTALIĞI Phomopsis viticola. MANĠSA TARIM ĠL MÜDÜRLÜĞÜ BĠTKĠ KORUMA ġb. MD.

ANTEPFISTIĞI HASTALIK ve ZARARLILARI ANTEPFISTIĞI HASTALIKLARI VE ZARARLARI

KIRAÇ ARAZİLERE UYGUN ALTERNATİF BİR TAHIL TRİTİKALE YETİŞTİRİCİLİĞİ

ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç.Dr. Soner KAZAZ

MISIR TARIMI. Giriş. İklim ve Toprak İstekleri

BÖRÜLCE YETĠġTĠRĠCĠLĠĞĠ Black Strong Ürünlerinin Börülce YetiĢtiriciliğinde Kullanımı Besin maddelerince zengin toprakları sever. Organik madde oranı

Önceden Tahmin ve Erken Uyarı

2. Endüstri Bitkileri: 2.1. Yağ Bitkileri 2.2. Lif Bitkileri 2.3. Nişasta ve Şeker Bitkileri 2.4. Tütün, İlaç ve Baharat Bitkileri

E. Takım: Lepidoptera. 1. Familya: Pyralidae 2. Familya: Galleriidae 3. Familya: Tineidae 4. Familya: Gelechiidae

HAMAMBÖCEKLERİ ve MÜCADELE YÖNTEMLERİ

PESTİSİT UYGULAMA TEKNİKLERİ. ARŞ. GÖR. EMRE İNAK ANKARA ÜNİVERSİTESİ/ ZİRAAT FAKÜLTESİ/ BİTKİ KORUMA BÖLÜMÜ

Yabancı Ot Standart İlaç Deneme Metotları

TARIMSAL DEĞERLERİ ÖLÇME DENEMELERİ TEKNİK TALİMATI

SÜNE. YAZARLAR Dr. Mümtaz ÖZKAN Dr. Numan E. BABAROĞLU K A T K I D A B U L U N A N L A R

KARASİNEKLER SUNUM: İLKER KIRHAN ZİRAAT MÜHENDİSİ/ZOOTEKNİST

İNCİRİN TOPRAK İSTEKLERİ VE GÜBRELENMESİ. Yrd. Doç. Dr. Mehmet ZENGİN

Ürün Kataloğu

TOHUM ÜRETİMİ ve EKOLOJİ Prof. Dr. Necmi İŞLER M.K.Ü. Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü. Tarl

Anoplophora chinensis(turunçgil uzun antenli böceği) Sürvey Talimatı

Çayın Bitkisel Özellikleri

Yabancı Ot Standart İlaç Deneme Metotları

BAĞ MİLDİYÖSÜ Plasmopara viticola. MANĠSA TARIM ĠL MÜDÜRLÜĞÜ BĠTKĠ KORUMA ġb. MD.

ÇİLEK YETİŞTİRİCİLİĞİNDE GÜBRELEME

Badem Yetiştiriciliğinde Genel Bahçe İlaçlama Programı Nasıl Olmalıdır?

kalkerli-kumlu, besin maddelerince zengin, PH sı 6-8

A. Tahıl ve Tahıl Ürünlerinin Sınıflandırılması B. Mikrobiyel Bozulmalar C. Depolama Koşulları

BAĞ KÜLLEMESĠ Uncinula necator. MANĠSA TARIM ĠL MÜDÜRLÜĞÜ BĠTKĠ KORUMA ġb. MD.

BİTKİ TANIMA I. P E P _ H 0 4 C h a m a e c y p a r i s l a w s o n i a n a ( L a v z o n Ya l a n c ı S e r v i s i ) Yrd. Doç. Dr.

Gemlik Zeytini. Gemlik

Orijin: Asya ve Avrupa (Mısır, Yunan ve Roma medeniyetleri döneminden beri biliniyor. Yabani form: Lactuca serriola x L.

Buğday da Çökerten Hastalığı ve Mücadele Yöntemleri. Ocak 2013 Trakya Sunumu

YAPRAKLARI YENEN YEŞİL SEBZE ZARARLILARINA KARŞI KULLANILAN TARIM İLAÇLARI. TİCARİ ADI (100 lt suya) dekara

BUĞDAY TARIMI. Çizelge 1: Başlıca ülkelerin buğday ekiliş, üretim ve verim değerleri (1.Uluslararası Buğday Sempozyumu Meksika-1997)

ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç.Dr. Soner KAZAZ

ZİRAİ MÜCADELE TEKNİK TALİMATLARI CİLT IV. ALTIN KELEBEK Euproctis chrysorrhoea L (Lepidoptera: Lymantriidae)

MÜCADELESİ: Ağaçlar arasında hava akımının iyi olması yani fazla sık dikilmemeleri ve gölgede bulunan ağaçların ışık alımının sağlanması

Elma kış dinlenmesine ihtiyaç duyan meyve türü olup, soğuklama gereksinimi diğer meyvelere göre uzundur.

5. SINIF SOSYAL BİLGİLER BÖLGEMİZİ TANIYALIM TESTİ. 1- VADİ: Akarsuların yataklarını derinleştirerek oluşturdukları uzun yarıklardır.

Hazırlayan: Tarım Dairesi Müdürlüğü-Zirai Mücadele ve Karantina Şubesi 2013

Ceviz Fidanı-Ağacı İklim ve Toprak İstekleri

Şeker Kamışı Sugarcane (Saccharum officinarum L.)

Arpada Hastalıklara Bağlı Olmayan Yaprak Lekeleri

ŞEKER PANCARI BİTKİSİNDE GÜBRELEME

Prof. Dr. Necmi İŞLER M.K.Ü. Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü

BÖRÜLCE (Vigna sinensis) 2n=22

BROKOLĠ YETĠġTĠRĠCĠLĠĞĠ Gübreleme Organik madde oranı toprak analizi sonucunda 0-2 arasında ise ekim öncesinde dekara 1,5 lt gelecek şekilde Hum Elit

Bilim adamları canlıları hayvanlar, bitkiler, mantarlar ve mikroskobik canlılar olarak dört bölümde sınıflandırmışlar.

Transkript:

PAS ve SEPTORİA HASTALIKLARI GAP TEYAP Kerem AKDOĞAN Bitki Yetiştirme Uzmanı

SARI PAS En erken görülen pas türüdür. Hastalık buğday tarlalarında ilk baharda hava sıcaklığının 10*-15*C (optimum 11*C) olduğu zaman görülmeye başlar.yaprakların üst yüzeylerinde makine dikişine benzer şekilde püstüller oluşur.sıra veya sıralar üzerine dizilmiş noktacıklar biciminde olan bu püstüllerin içinde etmenin yazlık sporları meydana gelir.bu püstüller limon veya portakal rengindedir. Sıcaklık 25 C den yüksek oldugunda, ürediospor oluşması azalır veya yavaşlar.

İlkbaharda bu püstüllerden oluşan milyonlarca yazlık spor rüzgarla çevreye dağılır.enfeksiyonların oluşumunda sıcaklık ve nem çok önemlidir.üredosporların çimlenip konukcuya giriş yapabilmesi için %100 e yakın orantılı neme veya yağışa gereksinimi vardır. Etmen yazı yüksek rakımlı bölgelerde canlı kalan yabani buğdaygillerde,kışı ise güzlük ekilen buğdaylar üzerinde ürediospor veya urediomisel halinde geçirir

HASTALIĞIN BELİRTİLERİ, EKONOMİK ÖNEMİ VE YAYILIŞI Tahılların sap ve başaklarında görülebilirse de esas görüldüğü yer yapraklardır. Yaprakların üst yüzeyinde makine dikişi şeklinde ve sarı renkte püstüller oluşur. Bu püstüllerin dizilişi bir çizgiyi andırdığı için bu pasa çizgi pası da denir. Püstüller yazlık sporların üretildiği yerlerdir. Mevsim sonuna doğru yazlık sporların yerini siyah renkli kışlık sporlar alır. Hastalığın şiddetli olduğu yıllarda sporlar başakların kavuz ve kılçıkları üzerinde de görülebilir.

MÜCADELESİ Kültürel Önlemler : Sık ekim yapılmamalıdır. Yabancı ot mücadelesi zamanında yapılmalıdır. Aşırı azotlu gübrelemelerden kaçınılmalıdır. Pas hastalıklarına karşı dayanıklı çeşit ekilmelidir. Pas hastalıklarında yeni ırkların oluşumuna önemli bir etken olan ara konukcu bitkiler (Berberis v.b.) tespit edilerek imha edilmelidir

Kimyasal Mücadele : Buğday pas hastalıklarına karşı uygulanacak kimyasal mücadele; hastalığın hemen her yıl şiddetli olarak görüldüğü yerlerde ve hastalığa duyarlı buğday çeşitlerinde yeşil aksam ilaçlaması olarak uygulanabilir. Bu gibi durumlarda, ilk pas püstülleri görülmeye başladığında ilk ilaçlama uygulanır. Bundan sonra çeşide, hastalığın gelişmesine ve iklim durumuna bağlı olarak ilaçlamalar değişir. Dayanıklı çeşitlerde ilaçlamaya gerek duyulmazken, hassas çeşitlerde bazen iki ilaçlamaya gerek duyulabilmektedir.

KULLANILACAK İLAÇLAR VE DOZLARI İLAC İSİMLERİ MANCOZEB MANEP FOLİCUR EC 250 ARMURE 300 EC DÜETT TRUMPER SPOTLESS 5 EC İLACIN ETKİLİ MADDE ADI VE ORANI % KULLANIM DOZU (da) Mancozeb 80 WP Maneb 80 wp Tebuconazole 250 g/l EC/WP Difenoconazde + Propiconazole Epoxiconazole 125 g/l + Carbendazim 125 g/l SC Propiconazole 250 g/l Diniconazole 50 g/l 350 gr. 350 gr. 75 ml-gr. 40 ml. 100 ml. 50 ml. 100 ml.

BUĞDAYDA SEPTORİA YAPRAK LEKE HASTALIĞI (Septoria tritici)

Septoria yaprak leke hastalığı; dünyanın buğday yetiştirilen bir çok bölgesinde önemli ürün kayıplarına neden olmaktadır. Özellikle buğdayı enfekte eden Septoria tritici fungusunun neden olduğu bu hastalık, uygun koşullarda Triticale ( Buğday-Çavdar melezi ) ve Çavdarıda enfekte etmektedir. Bazen arpa ve bazı yulaf türleri üzerinde de görülmekdir. Hastalık ilk olarak en alt yapraklarda görülür. Daha üst yapraklara yayılma hızı çevre koşullarına ve çeşidin duyarlılığına bağlı olarak değişir. Hastalığın şiddeti bitki olgunluğa yaklaştıkca daha az olmaktadır. Septoria tritici, bulaşık ürün kalıntılarında ve kendiliğinden buğday üzerinde yaşamını sürdürür. Enfekteli artıklar, şayet tarla derin sürülmemişse ve çürümemişse 3 yıldan fazla canlı kalabilir ve spor üretebilirler.

Hastalığın Belirtileri, Ekonomik Önemi Ve Yayılışı Buğday Septoria hastalıkları, bitki üzerinde görünüşleri ve tarlada ortaya çıkışlarına göre Septoria yaprak lekesi, Septoria kavuz lekesi yada Septoria kompleksi olarak bilinmektedir. Simptomlar bitkilerin bütün yeşil aksamı üzerinde gelişir. İlk simptomlar özellikle toprağa temas eden alt yapraklar üzerindeki klorotik lekelerdir. Yaprak kınında oluşan lekeler yaprağın tamamen ölümüne neden olur. Septoria hastalıkları ekonomik düzeyde zarar yapabilmektedir.

Mücadelesi : Kültürel Önlemler: 1-Hastalığın sürekli sorun olduğu, özellikle uzun süreli yağış ve sisli havaların olduğu alanlarda,duyarlı çeşitlerin ekiminden kaçınılıp dayanıklı çeşitlerin ekilmesi gereklidir. 2-Erken ekimlerden kaçınılarak hastalığın şiddeti düşürülebilir. Ekim tarihi toprak tipi ve iklim şartlarına bağlıdır. 3-Ekim nöbeti uygulanarak hastalığın şiddeti düşürülebilir.ancak iklim koşulları uygun olmadığı durumlarda hastalığın başlangıç inekulumu düşük olsa bile hastalık şiddetli olabilir. 4-Derin sürüm yapılarak bitki artıklarının toprağa gömülmesi sağlanır. 5-Bitkinin ihtiyacından fazla azotlu gübre kullanmak hastalığın zararını artırmaktadır. 6-Sık ekimden kaçınılmalı ve mibzerle ekim tercih edilmelidir.

Kimyasal Mücadele : Hastalığa karşı ne zaman ilaç kullanılacağını saptamak son derece önemlidir. Erken uygulamalar ilaçlama sayısını artıracağından ekonomik olmayabilir. Geç kalmış uygulamalarda ise yeterli etkiyi sağlamak mümkün olmayabilir. İlaçlamanın hedefi bayrak yaprağı dediğimiz en üst yaprağın korunmasıdır. Genel olarak ilaçlama için en iyi zaman bayrak yaprağının tamamen açıldığı kın döneminin sonu veya başak çıkışı öncesidir. Ancak burada da geç kalmamak gerekir. Erken dönemde bitkinin üst kısımlarına doğru tırmanan bir enfeksiyon için bayrak yaprağının çıkması beklenmemelidir. Aynı şekilde, tarla bulaşıksa ve başaklanma döneminde yağışlı havalar devam ediyorsa ilaçlamaya gerek duyulabilir. İlaçlamanın tekrarlanması gerektiği durumlarda ilaçların etiketinde belirtilen etki süreleri dikkate alınmalıdır.

KULLANILACAK İLAÇLAR VE DOZLARI İLACIN ETKİLİ MADDE MADDE ADI VE ORANI (%) TİCARİ ADI KULLANMA DOZU (Dekara ) Difenoconazde + Propiconazde Armure 300 EC, 40 ml. Metconazole 60 g/l Tebuconazole 25 EC/WP Aspire 60 SL Folicur EC 250,Miracle 25 EC,Bestkur 25 WP, Tebucur 25 WP 150 ml. 75 ml. Fluquinconazole 100 gr/ lt Flamenco 100 ml

Ekin Kambur Böceği (Zabrus spp., Carabidae, Coleoptera)

Tanımı ve Yaşayışı Erginler 1.0-2.0 cm boyunda ve yaklaşık 0.5-1.0 cm enindedir. Sırt kısımları dışbükey ve parlak siyah renklidir. Sırtlarında uzunlamasına nokta ve çizgiler vardır.

Larva

Yaşayışı Mayıs ayından itibaren erginler çıkar. Erginler yazın sıcak günlerinde toprak içinde yazlamaya girer. Sonbaharda yağışların başlaması ile topraktan çıkan erginler yumurtalarını toprağa bırakırlar. Yumurtalar 10-20 gün içinde açılır. Yumurtadan çıkan larvalar çok hareketli olup toplu olarak görülürler. Yılda bir döl verir.

Zarar Şekli Genç larvalar, sonbahar aylarında uygun koşulları bulduklarında ekin yapraklarını toprak içine çekerek yerler. Olgun larvalar ilkbaharda yaprak ve sürgünleri yiyerek zararlı olurlar, m2 de 3-4 larva olduğunda tarlalarda yer yer yenik bölümler, açık hububat sıraları ve boşluklar görülür. Erginler hasada yakın günlerde başak tanelerini, ekimde ise toprak altındaki taneleri kemirerek zararlı olurlar.

Zararlı Olduğu Bitkiler Ergin ve larvaları yabani ve kültürü yapılan tüm buğdaygillerde beslenir. Başlıca buğday, arpa, yulaf ve çavdarda zarar yapar. Bazen çimlenmekte olan mısır tohumlarında da zararlı olmaktadır.

Mücadele Yöntemleri Kültürel Önlemler Zararlı olmadığı bitkilerle ekim nöbeti uygulanmalıdır. Nadasa bırakılan tarlalar uygun bir zamanda derince sürülmek suretiyle yabancıotlar yok edilmelidir. Tahıllar olgunlaşır olgunlaşmaz bekletmeden hasat edilmelidir.

Kimyasal Mücadele Ekin Kambur Böceklerine karşı en etkili mücadele, tohum ilaçlamasıdır. Bu nedenle zararlının bulaşık olduğu alanlarda tohum mutlak usulüne uygun ilaçlandıktan sonra ekilmelidir. Ancak zorunlu kalındığı hallerde, zararı önleyebilmek amacıyla yüzey ilaçlaması da yapılabilir.

Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları Tohum İlaçlamasında (100 kg tohuma) Endosülfan % 32.9WP 200 g Chlorpyrifos - ethyl % 25 WP 200 g İmidacloprid % 70 WS 200 g Isofenphos % 40 DS 175 g Yüzey İlaçlamasında (da) Fenitrothion % 3 Toz 3000 g Fenitrothion 550 g/1 EC175 ml Fenthion 525 g/l EC175 ml Chlorpyrifos-ethyl 480 g/1 EC200 ml Azinphos-methyl 230 g/1ec250 ml Carbosulfan 250 g/1 EC100 ml Deltamethrin 25 g/1 EC20 ml Lambda-Cyhalotrin 50 g/1 EC50 ml

EKİN BAMBUL BÖCEĞİ (Anisoplia spp., Scarabaeidae Coleoptera)

TANIMI Ülkemizde bulunan önemli türleri; Anisoplia austriaca Herbst., A. agricola (Poda), A. segetum Herbst., A. tenebralis Burm., A. dispar morio Kr., A. lat a E. ve A. syriaca Rche. dır. Ergin 10-15 mm boyunda, 6-8 mm enindedir. Baş öne doğru daralarak kıvrılır. Yapı ve renkleri türlere göre farklılık gösterir. En büyük tür A. austriaca olup baş ve gövde parlak madensel yeşil renkte, üst kanadın gövde ile birleşme yerlerinin ortasında köşeli kara bir leke vardır. Üst kanatlar kahverengidir. A. tenebralis ve A. lata siyah renkli türlerdir. A. agricola' nın vücudu siyah ve üst kanatlarda kirli sarı 2 büyük leke bulunur. Antenleri yelpaze tipindedir. Üst kanatlar vücudun arka bölümünü genellikle örtmez. Manas tipi larvaları kahverengi başlı ve yumuşak vücutludur.

YAŞAYIŞI Erginler tahılın süt olum döneminde başaklar üzerinde görülürler. Bir süre beslendikten sonra çiftleşmeye başlarlar. Dişiler yumurtalarını kumsal, hafif toprakların 10-25 cm derinliğine bırakırlar. Larvalar toprakta genellikle 2 yıl kalırlar. Son dönem süresinde pupa olurlar. Ortalama 15 gün süren bu dönemden sonra erginler çıkar. Erginler günün sıcak saatlerinde çok hareketlidirler. Erginlerin yaşam süresi 1-1.5 aydır. Genellikle 2 yılda bir döl vermekle birlikte uygun koşullarda yılda bir döl de verir.

YUMURTA

YUMURTA

LARVA

PREPUPA

PUPA

ZARAR ŞEKLİ Larvalar toprak altında genç tahılın kökünü kemirerek zararlı olmakla beraber büyük zararı erginler yapar. Sütolum döneminde başaklardaki taneleri kemirerek zarara neden olurlar. Bambul erginleri tarafından kemirilmiş taneler tohumluk olarak kullanılamayacağı gibi tanenin özü yenildiğinden ekmek yapımında da iyi sonuç vermezler. Zararlı tarlalarda eşit dağılım gösterdiği koşullarda m² de 3-4 adet ergin olduğunda ekonomik zarara neden olabilir. Ülkemiz tüm tahıl alanlarında yaygındır.

ERGİN BAMBULLAR

ERGİN BAMBUL

ERGİN BAMBULLAR

ERGİN ZARARI

LARVA ZARARI

KONUKÇULARI Başta buğday, arpa, yulaf ve çavdar ile küçük taneli diğer tahıllarla birçok yabani Gramineae türü

MÜCADELESİ Kültürel Önlemler a) Münavebe iyi uygulandığında çok iyi sonuç alınır. Münavebede bilhassa Şemsiyegiller ile Baklagillere ait bitki türlerine yer verilmelidir. b) Erken ekim ve erkenci çeşitleri ekmek ile olgunlaşan tahılları erken hasat etmek iyi sonuç vermektedir. c) Anızın erken ve derin şekilde sürülmesi, d) Larvaları yok etmek için tarla kenarlarında işlenmemiş toprak bırakılmaması, e) Temiz ziraat yapmak, özellikle ekimden önce hububat tarlalarının iyi hazırlanması gibi kültürel işlemlere önem vermek zararlı populasyonun büyük

Kimyasal Mücadele Erginlere karşı yüzey ilaçlaması şeklinde uygulanır. İlaçlama Zamanının Tespiti Sonbaharda yapılan sayımlarda da 3-4 larva görülen sahalar ertesi ilkbaharda ilaçlama yapılacak potansiyel alanlar olarak ilaçlama programına alınır. Sonbaharda larvalara karşı herhangi bir uygulama önerilmemektedir. Erginlere karşı yapılan yüzey ilaçlamasında esas ilk ergin çıkışının saptanmasıdır. Bu tarihten bir hafta sonra tarla büyüklüğü dikkate alınarak, tarlanın köşegenleri istikametinde zik zak çizilerek her 20 adımda bir 1/4 m²'lik sayım çerçevesi atılarak ergin sayımları yapılır.

Kullanılacak İlaçlar ve Dozları Etkili madde adı ve oranı Formülasyonu Dozu (Dekara) Carbaryl %5 Toz 2 kg.

KIMIL (Aelia spp., Pentatomidae, Heteroptera)

Tanımı Yaklaşık 1.0 cm uzunluğunda ve 0.5 cm genişliğindedir. Üzerinde yan yana önden arkaya uzanan siyah ve kirli sarı çizgiler bulunur. Familya özelliği olarak pis koku salgılarlar.

Yaşayışı Erginler havaların çok ısındığı dönemlerde kışı geçirdikleri 1500-2000 m yükseklikteki kışlak adını verdiğimiz dağ ve tepelere çıkarlar. Havaların soğuması ile birlikte aktiviteleri kesilir. Kışı uyku döneminde meşe, kirpigeven, kirpiotu, çam, ayıkulağı gibi kışlak bitkilerinin altlarında geçirirler. İlkbaharda havaların ısınması ile Nisan sonu Mayıs başında toplu olarak kışlaktan ovaya uçmaya başlarlar. Yeni nesil erginler havaların ısınması ve hasadı takiben kışlaklara çıkarlar. Yılda bir döl verirler.

Zararı Kışlaktan ovaya inen kımıl erginleri, hububatı kökboğazı üstünden emerek Kurtboğazı veya Göbek kurusu adı verilen zararı yapar. Bu şekilde zarar görmüş bitki başak bağlamaz. Bu erginler hububatın başaklanma döneminde başak sapını emerek bitkinin tane bağlamasına engel olurlar. Bu zarar şekline ise Akbaşak denir. Kımıl ın yumurtalarından çıkan nimfler ve daha sonra da bu nimflerin büyümesiyle meydana gelen yeni nesil erginler tanelerde beslenerek zararlı olurlar.

Zarar Şekli Kışlaktan ovaya inen kımıl erginleri hububatı kökboğazı üstünden emerek Kurtboğazı veya Göbek kurusu adı verilen zararı yapar. Bu şekilde zarar görmüş bitki başak bağlamaz. Bu erginler hububatın başaklanma döneminde başak sapını emerek bitkinin tane bağlamasına engel olurlar. Bu zarar şekline ise Akbaşak denir. Kımılın yumurtalarından çıkan nimfler ve daha sonra da bu nimflerin büyümesiyle meydana gelen yeni nesil erginler tanelerde beslenerek zararlı olurlar.

Zararlı Olduğu Bitkiler Başta buğday olmak üzere diğer kültür ve yabani buğdaygillerde beslenmektedirler.

Mücadele Yöntemleri Kimyasal Mücadele Kımıl Mücadelesi esas olarak ilkbaharda Nisan ayının ikinci haftasından itibaren ovaya gelen erginlere karşı yapılır. Zararlının dağılmasına ve yumurta bırakmasına fırsat verilmeden toplu iniş alanlarında hemen mücadeleye başlanır. Eğer dağılırsa o zaman m2 de 2 adet kımıl bulunan alanlar ilaçlanmalıdır. Takiben ilerleyen dönemlerde m2 de ortalama 10 adet 2.-5. dönem nimf veya yeni nesil ergin bulunan alanlar da ilaçlanmalıdır.

Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar, Dozları ve Uygulama Dönemleri Endosülfan % 5 Toz 2.5 Kg Kışlamış Erginlere Fenitrothion % 3 Toz 2.5 Kg Tüm Dönemlere Dioxacarb % 3 Toz 2 Kg Tüm Dönemlere Fenthion 525 g/1 EC 100 ml Tüm Dönemlere Endosülfan 360 g/1 EC 250 ml 2-5. Dönem Nimflere Fenitrothion 550 g/1ec 150 ml Tüm Dönemlere Endosülfan + Parathion Methyl (300 + 128) g/1 EC Lambda-cyhalothrin 50g/l CS 45 ml 200 ml Tüm Dönemlere Tüm Dönemlere

SÜNE (Eurygaster spp.) Heteroptera:Scutelleridae

Süne erginleri genel olarak toprak renginde, bazen tamamen siyah, bazen kırmızımsı, bazen kirli beyaz, bazen de renklerin bir kaçının karışımı olan alacalı desenli renklerdedir. Vücudu yassıca ve ovaldir. Hortumu yaklaşık 2 mm uzunlukta olup başın alt kısmında bulunur. Vücut uzunluğu 10.0-14.0 mm dir.

Güney Anadolu, Ege, Güneydoğu Anadolu ve Marmara Bölgesi Eurygaster integriceps İç Anadolu Bölgesi Eurygaster maura

KIŞLAMA YERLERİ Süne Kışlak Flora çeşidi Bitki türlerinin altında gizlenme Meşe Yere dökülmüş yaprakların altında Geven, Kirpigeven, Kirpiotu Kök etrafında yumuşak toprak içinde ( 2-4 cm derinlikte ) Diğer otumsu bitkiler ( ayı kulağı vs ) kök etrafıköke yakın toprak içinde

Kışlama yükseklikleri en uygun 1200-1600 metre Trakya ve Orta Anadolu da lokal olarak 600 metreden düşük yükseltilerde ( bazen tarlada ayçiçeği saplarının içinde ) kışlama

KIŞLAKTAN GÖÇ İlkbahar kışlak Havaların ısınması Metabolizma faaliyeti ( + ) Kış uykusu sona erer Kışlakta toprak üstü sıcaklığı 15 C< Süne ergin hareket Kışlaktan ovaya göç İklim koşullarına bağlı Bölgeden bölgeye farklı

KIŞLAKTAN GÖÇ Güney, Güneydoğu Anadolu ve Trakya Nisan ayı Orta Anadolu Nisan sonu-mayıs başı Uygun iklim koşullarında 1 Hafta İklim koşulları olumsuz ( yağmur, rüzgar, sıcaklık değişimleri ) daha uzun süre ( 20-30 gün )

AKTİF DÖNEM ( Tarla koşulları ) Kışlamış ergin ( KE ) Ovaya göç Aktif dönem Güneydoğu Anadolu Hububat kardeşlenme döneminde Ege ve Güney Anadolu Hububat çiçeklenme döneminde Trakya Hububat sapa kalkma döneminde Orta Anadolu Hububat sapa kalkmabaşaklanma döneminde

TARLADAKİ YAŞAM KE Hava açık, sakin beslenme ( + ) KE hava kapalı, yağışlı, soğuk, rüzgarlı beslenme (-) Bitki kök diplerinde ve toprak çatlaklarında gizlenme KE BESLENME + ÇİFTLEŞME + YUMURTLAMA 1,5-2 AY DOĞAL ÖLÜM

TARLADAKİ YAŞAM KE 5-6 kez yumurtlama ort. 80 yumurta ( en fazla 150 yumurta ) KE Dişi 2-3 sıralı dizi halinde 12-14 lük yumurta paketi ( çoğunlukla 14 lük ) YUMURTA Hububatta genellikle yapraklara

TARLADAKİ YAŞAM Yumurta açılım süresi İklim koşullarına bağlı (özellikle sıcaklık) doğada 10-20 gün Yumurta 3-4 gün (+) hafif esmerleşme 5 gün (+) siyah dairemsi leke 2-3 gün (+) kırmızı çapa altında siyah üçgen leke 5-6 gün (+) nimf

Nimf 4-10 gün ara 5 gömlek değiştirme Yeni Nesil Ergin (YNE) 5 Nimf dönemi gelişme süresi (yumurtadan çıkış YNE) iklim koşullarına bağlı olarak ortalama 1 ay

Süne zarar derecesi ve şekli; a) Zararlı yoğunluğuna b) Zararlının biyolojik dönemlerine c) Hububatın çeşidine ve fenolojisine d ) İklim koşullarına ( Özellikle sıcaklık ve yağış )

Nimf+Ergin (YNE+KE) çeşitli fenolojik dönemlerde hortumları ile sokup emerek

ZARAR ŞEKİLLERİ Kışlamış ergin KURTBOĞAZI ZARARI hububatın kardeşlenme dönemi saplarını toprağa yakın kısımdan emerek öz suyunu alır sap kurur başak bağlamaz

AKBAŞAK ZARARI başak yaprak kılıfı içinde, çiçeklenme döneminde veya tane bağlama döneminde Sapta beslenerek sarımsı beyaz renkte içi boş başak Akbaşak zararı, sünenin populasyon yoğunluğuna ve buğday çeşidine göre % 1-30

KURTBOĞAZI+AKBAŞAK ZARARI Kurtboğazı + Akbaşak zararı yağışlı yıllarda kardeşlenme fazla zarar oranı düşük kurak yıllarda kardeşlenme az zarar oranı yüksek

TANEDEKİ ZARAR YNE+Nimf ve KE (bazen) çimlenme gücü ekmek olma özelliği makarnalık olma özelliği

SÜRVEYLER 1. KIŞLAK SÜRVEYİ 2. KABA SÜRVEY 3. KIYMETLENDİRME SÜRVEYİ 4. YUMURTA PARAZİT SÜRVEYİ 5. NİMF SÜRVEYİ

Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları (da) Alphacypermethrin 100 g/l EC 15 ml Cyfluthrin 25 g/l EC 50 ml Cypermethrin 250 g/l EC 20 ml Cypermethrin 250 g/l EC 30 ml Deltamethrin 25 g/l EC 30 ml Deltamethrin 25 g/l EC 50 ml Fenitrothion 550 g/l EC 100 ml Fenthion 525 g/l EC 125 ml Lambda Cyhalothrin 50 g/l EC 20ml Tralomethrin 360 g/l EC 35 ml

TEŞEKKÜRLER Kerem AKDOĞAN Ziraat Mühendisi