ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI. Doç.Dr. Soner KAZAZ

Transkript

1 ZBB306 KODLU SÜS BİTKİLERİ YETİŞTİRİCİLİĞİ DERSİ NOTLARI Doç.Dr. Soner KAZAZ Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Ankara

2 GERBERA YETİŞTİRİCİLİĞİ-1

3

4 Anavatanı Familya Tür Tipleri Güney Afrika nın doğusu (Transvaal) ile Asya nın ılıman sıcak bölgeleri Compositae Gerbera jamesonii 1) Spider 2) Standard 3) Midi 4) Mini

5 SPIDER STANDARD MIDI MINI

6 Sıcaklık Nem %60-85 Işık Gün uzunluğu Toprak EKOLOJİK İSTEKLERİ Gündüz: o C Gece: o C lüx Bazı çeşitler nötr, bazı çeşitler kısa gün reaksiyonu gösterir. Derin, geçirgen, hafif, organik maddece zengin, taban suyu seviyesi yüksek olmayan ve tuzluluk sorunu görülmeyen ph sı 5-7, EC değeri ms/cm arasında olan topraklarda iyi gelişir. Taban suyu seviyesi 1 m den daha yüksek olmamalıdır.

7 Gündüz maksimum sıcaklığın o C, gece minimum sıcaklığın ise o C olması istenir. Gerbera gece ve gündüz sıcaklıklarında meydana gelen ani sıcaklık değişimlerine karşı çok hassastır.

8 Işığın azaldığı kış aylarında gündüz sera içi sıcaklığı o C ile gece sıcaklığı 12 o C düzeyine kadar inebilir.

9 Sera içi sıcaklık değerleri bu derecelerin altına düştüğünde sera içinde mutlaka ısıtma yapılmalıdır. Toprak sıcaklığı optimum o C olmalıdır.

10 Gerbera yetiştiriciliğinde bitkilerin dikiminden itibaren ilk 4 hafta için optimum gece sıcaklığı o C, daha sonraki 2-3 haftalık dönemde o C ve bundan sonraki dönem için o C dir o C ise optimum gündüz sıcaklıklarının üst sınırıdır. İlk dönemde gece sıcaklıklarının daha yüksek tutulmasıyla kök gelişimi daha güçlü gerçekleşir.

11 c) Işık: Gerbera çeşitlerinin gün uzunluğuna tepkisi farklıdır. Bazı çeşitlerin gün uzunluğuna karşı nötr, diğer bazı çeşitlerin ise kısa gün reaksiyonu gösterdiği belirlenmiştir.

12 Bununla birlikte kısa gün koşulları (7-8 saat) ile 13 o C gece sıcaklığında çok fazla sayıda sürgün tomurcuğu oluşturmaktadır.

13 Gerbera ışığı seven bir bitki olmasına rağmen, özellikle yaz aylarında lüx ten fazla ışık şiddeti sera içinde sıcaklığın aşırı derecede yükselmesine neden olur. Bu durum bitki gelişimini olumsuz etkiler.

14 Özellikle yaz aylarında sera içine doğrudan giren güneş ışığının %25-70 oranında gölgeleme ile azaltılması gerekir.

15 Böylelikle bitkinin yaprak rengi, çiçek sapı uzunluğu, çiçek büyüklüğü ve rengi ile bitkinin genel görünümünde bir gelişme görülür.

16 d) Nispi Nem: Sera içi nispi nem değerinin %60-85 arasında olması en idealdir.

17 Sera içi neminin çok yüksek olması (%90 ve üzerinde) durumunda özellikle kış aylarında Botrytis (Kurşuni Küf) ve Sclerotinia gibi mantari hastalıklar gelişir, aynı zamanda stomalar da kapanır.

18 Bu nedenle ya sera içinde üst havalandırmalar açılarak ya da ısıtma yapılarak sera içi neminin düşürülmesi gerekir.

19 Yetiştirme Tekniği: Günümüzde gerbera toprakta ve topraksız olmak üzere iki farklı şekilde yetiştirilmektedir.

20 Avrupa da ve dünyada gerbera yetiştiriciliği yapılan diğer ülkelerde topraksız gerbera üretimi giderek yaygınlaşırken ülkemizde topraksız gerbera yetiştiriciliği yok denecek kadar azdır.

21 TOPRAKTA GERBERA ÜRETİMİ Dikim Sıklığı ve Dikim: Gerbera lar Avrupa ülkelerinde genellikle cm genişliğindeki yastıklara (yatak) cm sıra arası ve cm sıra üzeri mesafelerde, metrekareye 6-8 bitki gelecek şekilde dikilir.

22 Ülkemizde ise daha çok 60 cm genişlikteki yastıklara 25 cm sıra arası ve 20 cm sıra üzeri mesafelerde metrekareye 10 bitki gelecek şekilde dikim yapılmakta ve dekara adet bitki dikilmektedir.

23 Bir yastığa (yatağa) üçgen dikim sisteminde iki sıralı olarak dikim yapılır. Yastıklar arasında gerek kültürel işlemlerin kolaylığı gerekse hava sirkülasyonunun sağlanması bakımından genellikle cm yollar bırakılır.

24 Bitki yapraklarının zarar görmemesi ve kök bölgesine basılmaması açısından yollar oldukça derin (yastık seviyesinden cm) olmalıdır.

25 Tek yıllık yetiştiricilikte, dikim ürün alınacak zamana göre ayarlanır. Sonbahar ve kış verimi için dikim genellikle mayıs-haziran ayında yapılır.

26 Antalya koşullarında ise dikim genellikle mayıs ayının sonunda veya haziran ayının başında yapılmaktadır. İlkbahar ve yaz verimi için ise ağustos ayında dikim yapılır.

27 Çok yıllık yetiştiricilikte ise dikim şubat-mart ayların da yapılmaktadır, fakat ülkemizde en fazla iki yıllık gerbera yetiştiriciliği yapılmaktadır. Dikim kök ve kök boğazı hastalıkları riski nedeniyle yüzlek yapılmalıdır.

28 Sulama: Toprak dikimden sonra sürekli nemli tutulmalı ancak ıslak olmamalıdır. Su ihtiyacı toprağın yapısı, mevsim, sera içindeki buharlaşma, ışık şiddeti ve sıcaklığa bağlı olarak değişir.

29 Sulama damla sulama, gübreleme ise fertigasyon (su ile gübrenin birlikte verilmesi) şeklinde yapılır.

30 Gübreleme: Gübreleme mutlaka yaprak ve toprak analiz sonuçlarına göre yapılmalıdır.

31 Dikimden önce temel gübre olarak dekara 4-6 ton yanmış çiftlik gübresi verilebileceği gibi dekara kg da DAP veya TSP verilebilir.

32 İki yıllık gerbera yetiştiriciliğinde gerbera nın bir yılda topraktan kaldırdığı besin elementi miktarları aşağıda verilmiştir:

33 N= gr/bitki/yıl, P2O5= gr/bitki/yıl, K2O= gr/bitki/yıl, CaO= gr/bitki/yıl, MgO= gr/bitki/yıl. Gübrelemede N: P 2 O 5 : K 2 O oranının 1:0.25:1.60 olmasına dikkat edilmelidir.

34 Gerbera yetiştiriciliğinde başta Demir, Mangan ve Çinko gibi mikro besin elementlerinin noksanlığı da görülebilir. Bu nedenle gübreleme de bu elementlere önem verilmelidir.

35 Yaprak Seyreltme: Gelişmenin hızlı olduğu dönemde bitkilerin yan ve orta kısımlarındaki fazla sayıdaki yaşlı yapraklar el ile koparılarak alınır. Yaprak seyreltme ile özellikle bitkinin taç kısmının açılması sağlanır bu da çiçek kalitesine olumlu etki yapar.