27.02.2018 T.C. ÇEVRE ve ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Sn. Yasin KALEM, Sn. Murat ORAL, Sn. Atila ERENLER, Sn. Murat BAYRAM, Sn. Levent ÖZDEMİR Konu : Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik Kapsamındaki kablolar ile ilgili bölümlerin değişiklik önerisi Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik çok uzun süren, çok detaylı çalışmalar sonucunda 2002 yılında yayınlanmıştır. 2007, 2009 ve 2015 yıllarında da yönetmelikte değişiklik ve güncelleme çalışmaları yapılmıştır. CPR- Yapı Malzemeleri Yönetmeliği kapsamında yangına karşı güvenli kablolar ile ilgili standartlar o tarihlerde henüz uygulamaya girmemiş ve çok doğal olarak ta bu çalışmalarda CPR ve ilişkili temel standartlar doğrultusunda bir düzenleme yapılmamıştır. CPR doğrultusunda yangına karşı güvenli kablolar ile ilgili çalışmalar, bugüne kadar birçok kez yapılan ertelemeler sonrasında 10 Haziran 2016 tarihinden itibaren geçiş süresi ülkelere bırakılarak, en geç 1 Temmuz 2017 tarihine kadar tüm ülkelerde EN 50575 standardının uygulanması ve gereklerinin yerine getirilmesi zorunlu hale gelmiştir. Elektrik sektörümüzdeki elektrik tesisat tasarımcısı, yüklenici, üretici konusunda uzman arkadaşlarımızın görüşü alınarak hazırlanmış olan; yangın yönetmeliğimizin yangına karşı güvenli kablolar ile ilgili maddelerin CPR Yapı Malzemeleri Yönetmeliği ve ilişkili standartlar doğrultusundaki değişiklik önerilerimiz aşağıdadır. Madde 29 Binalarda Kullanılacak Yapı Malzemeleri (6) Malzemelerin yanıcılık sınıflarını gösteren tablolar aşağıda belirtilmiştir. Aşağıdaki d şıkkının eklenmesini öneriyoruz. d) Ek-15 de Yangına tepki performansına göre kabloların sınıflandırılması
Madde 63 Acil durum asansörü (4) Acil durum asansörünün kabin alanının en az 1.8 m², hızının zemin kattan en üst kata 1 dakikada erişecek hızda olması ve enerji kesilmesi hâlinde, otomatik olarak devreye girecek özellikte ve 60 dakika çalışır durumda kalmasını sağlayacak TS ISO 8528-12 standardına sahip bir acil durum jeneratörüne bağlı bulunması gerekir. (5) Acil durum asansörün besleme hatları (kolon hatları) en az 60 dakika yangın anında işlevini ve devrenin sürekliliğini sürdürebilecek ilgili EN 50577 standardı uygulamaya girene kadar EK-15 te belirtilen standartlara uygun kablolar kullanılarak acil durum asansörünü beslemeye devam ettirmesi gerekir. Madde 68 İç Tesisat (1)Her türlü binada elektrik iç tesisatı, koruma teçhizatı, kısa devre hesapları, yalıtım malzemeleri, bağlantı ve tespit elemanları, uzatma kabloları, elektrik tesisat projeleri ve kuvvetli akım tesisatı; 4/11/1984 tarihli ve 18565 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliğine, 21/8/2001 tarihli ve 24500 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliğine, 30/11/2000 tarihli ve 24246 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliğine ve ilgili diğer yönetmeliklere ve standartlara uygun olarak tesis edilir. (2) Yapı yüksekliği 51.50 m den fazla olan binalarda şaft içinde bus-bar sisteminin bulunması mecburidir. (1)Her türlü yapıda elektrik tesisatı; yürürlükte olan Elektrik İç Tesisleri Proje Yönetmeliği ne göre projelendirilecek; Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği ne, Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği ne ve Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği ne uygun olarak tesis edilecektir. (2) Her türlü yapıda tüm "güç, kontrol kabloları ve fiber optik kablolarda dahil olmak üzere iletişim kabloları Ek-15 ve Ek-16 gerekleri doğrultusunda seçilerek elektrik tesisat tasarımı ve uygulama yapılacaktır. (3)Elektrik tesisatında kullanılan tüm malzemeler özel önlemler alınmaksızın; ilgili standartlarında belirtilen yangına yangına dayanım ve alev geciktirici özelliklere göre deneyden geçmiş olmalıdır.
(4)Her türlü yapıda yapının içinde elektrik iç tesisatında kullanılacak boru sistemleri; ilgili TS EN 61386 standartlarına göre olmalıdır. Yapı içindeki elektrik iç tesisatında kullanılacak tüm borular ve boru sistemleri ( buat, kasa, muf..vb)en azından alev geciktirici özeliklere sahip olmalı, EK-16 te kablolar ile ilgili tanımlanan yapılarda da düşük duman yoğunluklu, halojenden arındırılmış boru sistemleri tasarlanmalı ve uygulanmalıdır. Kullanılacak borular ve boru sistemlerinin tip deneyleri ilgili standartlara göre akredite laboratuvarlarda yapılarak belgelendirilmelidir. (5)Her türlü yapıda yapının içinde elektrik iç tesisatında kullanılacak kapaklı/kapalı kablo kanal sistemleri; TS EN 50085 standartlarına göre olacaktır. Yapı içindeki elektrik iç tesisatında kullanılacak tüm kablo kanal sistemleri en azından alev geciktirici özeliklere sahip olmalı, EK- 16 te kablolar ile ilgili tanımlanan yapılarda da düşük duman yoğunluklu, halojenden arındırılmış kablo kanal sistemleri tasarlanmalı ve uygulanmalıdır. Kullanılacak kablo kanal sistemlerinin tip deneyleri ilgili standartlara göre akredite laboratuvarlarda yapılarak belgelendirilmelidir. (6)Bağlantı ve Tespit Elemanları: Bütün bina ve yapılarda elektrik tesisatı ile ilgili her türlü cihaz ve akım taşıyıcıların bina veya yapıya tespiti ve tespit maksadıyla kullanılan askı mesnet, konsol ve benzeri bağlantı elemanları oluşabilecek deprem kuvvetlerine göre hesaplanarak tasarlanmalı ve uygulamaları yapılmalıdır. (7)Elektrik tesisatı tasarımında ve uygulamada kullanılacak standartlar TS veya sırasıyla EN, HD, IEC, ISO standartlarıdır. İlgili Türk standartları bu Yönetmeliğin tamamlayıcı ekidir. Ancak bu yönetmelik ve diğer ilgili yönetmeliklerde bulunmayan hükümler ve standartlar için; ilgili direktifler/yönergeler, direktiflerin/yönergelerin altındaki standartlar ve EN, HD, IEC, ISO standartları geçerlidir. Çelişme durumunda yukarıda belirtilen öncelik sırası göz önüne alınır. Madde 69 Yangın bölmelerinden geçişler (1) Bütün bina ve yapılarda elektrik tesisatının bir yangın bölmesinden diğer bir yangın bölmesine yatay ve düşey geçişlerinde yangın veya dumanın veyahut her ikisinin birden geçişini engellemek üzere, bütün açıklıkların güncel EN1366-3 standardı gerekleri doğrultusunda uluslararası akredite laboratuvarlardan yapılmış testlerin sonuçlarını içeren test raporları, bu test raporları doğrultusunda ilgili üretici tarafından hazırlanmış uygulama kılavuzları gereklerine göre yangın durdurucu harç, yastık, kaplama tipi panel, kelepçe ve benzeri malzemeler ile kapatılması gerekir. (2) Yapılarda baralı kanal sistemleri ( busbar) kullanıldığında yangın bölmelerinden geçişlerde baralı kanal sistemlerinin hava aralıklı olması durumunda, baralı kanal sistemi için özel olarak üretilmiş ve Uluslarası onaylı laboratuvarlarından alınmış test raporları ve onayları bulunan yangın bariyerleri kullanılması gerekir. Kompakt baralı kanal sistemlerde ise yangına karşı yalıtım ilgili Uluslararası standartlara göre sağlanması gerekir. Baralı kanal sistemlerinin yangın bölmelerinden geçişlerinde, baralı kanal sistemlerinin dışında kalan açık bölümlerin yangına karşı yalıtımının ayrıca yapılması gerekir.
(3) Tüm yangın bölmelerindeki geçişlerde, yangına karşı yapılan yalıtımın dayanım süresi, bu yönetmeliğin ilgili maddelerinde belirtilen yangın bölmeleri ile ilgili tanımlanmış dayanım sürelerinden az olamaz. Madde 83 Kablolar (1)Bir yangın sırasında çalışır durumda kalması gereken; a) Yangın kontrol panellerinden, sesli ve ışıklı uyarı cihazlarına, sesli tahliye sistemi amplifikatör ve hoparlörlerine ve acil durum kontrol cihazlarına giden sinyal ve besleme kablolarının, b) İtfaiye ve yangın mücadele ekiplerine haber vermek için kullanılan kabloların bina içerisinde kalan kısımlarının, c) Ana yangın kontrol paneli ile tali yangın kontrol panelleri ve tekrarlayıcı panellerin birbirleri arasındaki haberleşme ve besleme kablolarının, ç) Bütün yangın kontrol panellerine ve tekrarlayıcı panellere enerji sağlayan besleme kablolarının, yangına karşı en az 60 dakika dayanabilecek özellikte olması şarttır. (2) Yangına karşı dayanıklı olması gereken kablolar Ek-15 te belirtilen standartlar doğrultusunda deneyleri uluslararası bağımsız akredite bir laboratuvarda yapılmış olacaktır. ın, ilgili standartlara uygun olarak deneye tabi tutulmuş ve sertifikalı olması gerekir. (3) Bir yangının algılanmasından sonra uzun süre çalışır durumda kalması gerekli olmayan yangın uyarı butonlarında, algılayıcılarda ve yangın kontrol panelleri arasındaki kablolarda ve enerjisi kesildiğinde tehlikeli bir durum oluşmayan elektromanyetik kapı tutuculara ve benzeri cihazlara giden kablolarda yangına dayanıklılık özelliği aranmayabilir. (4) Yangın alarm sistemi kablolarının, sistemin sağlıklı ve güvenilir çalışmasını sağlayacak şekilde yangın algılama, kontrol ve uyarı ekipmanı donanımı üreticilerinin spesifikasyonlarına teknik dokümanlarına uygun tipte olması ve elektriksel gürültü ve benzeri etkilerden korunacak şekilde, diğer sistemlerden ve enerji taşıyan kablolardan ayrılarak güncel EN 50174-2 standardı dikkate alınarak tasarım ve uygulama yapılmalıdır. tesis edilmesi gerekir.
(5) Sağlık hizmeti amaçlı binalarda, 100 den fazla kişinin bulunduğu konaklama amaçlı binalarda ve kullanıcı sayısı 1000 i geçen toplanma amaçlı binalarda her türlü besleme ve dağıtım kabloları ve kablo muhafazalarında kullanılan malzemelerin halojenden arındırılmış ve yangına maruz kaldığında herhangi bir zehirli gaz üretmeyen özellikte olması gerekir. Her türlü yapıda tüm kablolar ( Enerji, Zayıf Akım, Haberleşme, Fiber..vb.) Ek-15 ve Ek-16 gerekleri doğrultusunda seçilerek elektrik tesisat tasarımı ve uygulama yapılacaktır. Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliği mizin tüm bölümlerinin güncellenmesini beklemeksizin, kablolar ile ilgili bölümlerinin bir an evvel değişerek uygulamaya sokulması dileğiyle, bilgilerinize arz ederiz. Saygılarımızla Sabri Günaydın Elektrik Mühendisi Elektrik Tesisat Portalı cpr@elektriktesisatportali.com Ekler: a) Yapı Malzemeleri Yönetmeliği(305/2011 CPR) Kapsamında Yangına Karşı Güvenli Kablolar Teknik Kılavuzu Ek-15 b) Kabloların Yangına Tepki Performans Sınıfları ile Yapı Tiplerinin, Yapı İçindeki Alanların İlişkilendirilmesi Tablosu Ek-16 c) Kabloların Yangına Tepki Performans Sınıfları ile Yapı Tiplerinin, Yapı İçindeki Alanların İlişkilendirilmesi Tablosu renklendirilmiş Ek-16 Not: Elektrik Tesisat Portalı (www.elektriktesisatportali.com) olarak Elektrik Sektörümüzün, gelişen teknolojiler ve güncel standartlar doğrultusunda ilerleyerek gelişmesi için sektörü bilgilendirmek amacıyla Temmuz 2015 tarihinde yayına başlamıştır. 2015 yılında günümüze giderek artan kullanıcı sayısı ile elektrik sektörümüzü bilgilendirmeye devam etmektedir. Portalımız Facebook, Linkedin, Twitter..vb. sosyal medyada da başarıyla yer almaktadır. Facebook takipçi sayımız 12000 nin üzerindedir. Portalımızda elektrik sektörümüzü sürekli bilgilendirmek amacıyla Yangına Karşı Güvenli Kablolar ile ilgili ayrı bir bölüm bulunmaktadır. (http://www.elektriktesisatportali.com/guncel-standartlar/yangina-karsi-guvenli-kablolarcpr/yangina-karsi-guvenli-kablolar-cpr/)