Aslı İngilizce İSLAM İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI (İİT) EKONOMİK VE TİCARİ İŞBİRLİĞİ DAİMİ KOMİTESİ YİRMİ YEDİNCİ OTURUMU RAPORU (İstanbul, 17-20 Ekim 2011) 1. İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi nin (İSEDAK) Yirmi Yedinci Toplantısı İstanbul da 17-20 Ekim 2011 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir.. 2. Oturumda, aşağıdaki İİT Üyesi Ülkelerin temsilcileri hazır bulunmuştur: 1- Afganistan İslam Devleti 2- Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti 3- Bahreyn Krallığı 4- Bangladeş Halk Cumhuriyeti 5- Brunei Darüsselam 6- Burkina Faso 7- Kamerun Cumhuriyeti 8- Çad Cumhuriyeti 9- Komor Birliği 10- Fildişi Sahili Cumhuriyeti 11- Cibuti Cumhuriyeti 12- Mısır Arap Cumhuriyeti 13- Gabon Cumhuriyeti 14- Gambiya Cumhuriyeti 15- Gine Cumhuriyeti 16- Endonezya Cumhuriyeti 17- Irak Cumhuriyeti 18- İran İslam Cumhuriyeti 19- Haşimi Ürdün Krallığı 20- Kazakistan Cumhuriyeti 21- Kuveyt Devleti 22- Lübnan Cumhuriyeti 23- Libya 1
24- Kırgızistan 25- Malezya 26- Maldivler Cumhuriyeti 27- Mali Cumhuriyeti 28- Moritanya İslam Cumhuriyeti 29- Fas Krallığı 30- Nijer Cumhuriyeti 31- Nijerya Federal Cumhuriyeti 32- Umman Sultanlığı 33- Pakistan İslam Cumhuriyeti 34- Filistin Devleti 35- Katar Devleti 36- Suudi Arabistan Krallığı 37- Senegal Cumhuriyeti 38- Sierra Leone Cumhuriyeti 39- Somali Demokratik Cumhuriyeti 40- Sudan Arap Cumhuriyeti 41- Suriye Arap Cumhuriyeti 42- Tacikistan Cumhuriyeti 43- Togo Cumhuriyeti 44- Tunus Cumhuriyeti 45- Türkiye Cumhuriyeti 46- Türkmenistan 47- Uganda Cumhuriyeti 48- Birleşik Arap Emirlikleri Devleti 49- Yemen Cumhuriyeti 3. Bosna-Hersek, Rusya Federasyonu, Tayland ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, zirveye gözlemci olarak katılmışlardır. 4. İİT Genel Sekreterliği ve aşağıdaki yan organlar ve özel ve bağlı İİT kurumları Oturuma katılmışlardır: 1- İslam Ülkeleri İstatistik, Ekonomik ve Sosyal Araştırma ve Eğitim Merkezi (SESRIC) 2- İslam Ticareti Geliştirme Merkezi ( ICDT) 3- İslam Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA) 4- İslam Teknoloji Üniversitesi (IUT) 2
5- İslam Kalkınma Bankası (IDB) Grubu 6- İslam Ticaret ve Sanayi Odası (ICCI) 7- İslam Armatörler Derneği Organizasyonu (OISA) 8- İslam Ülkeleri Danışmanlar Federasyonu (FCIC) 9- Islam Ükleleri Standartlar ve Metroloji Enstitüsü (SMIIC) 10- İslami Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı 11- Ulusal Kalkınma Finansmanı Kurumları Birliği (ADFIMI) 5. Bilimsel ve Teknolojik İşbirliği Daimi Komitesi (COMSTECH) temsilcisi de oturuma katılmıştır. 6. BM ve aşağıdaki uluslararası örgütlerin temsilcileri de oturuma katılmışlardır: 1- Körfez İşbirliği Konseyi (GCC) 2- Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (ECO) 3- Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Teşkilatı (UNIDO) 4- Gelişen Sekizler (D-8) 5- Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) 6- Uluslararası Ticaret Merkezi (ITC) 7- Batı Afrika Ekonomi ve Para Birliği (WAEMU) 8- Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Ticaret ve Kalkınma Bankası (ECOBANK) (İSEDAK 27. Toplantısı nın Katılımcı Listesi Ek 1 dedir.) 7. İSEDAK Yüksek Düzeyli Uzmanlar Toplantısı, Bakanlar Çalışma Oturumu öncesinde, Sayın Türkiye Cumhuriyeti Kalkınma Bakanlığı Müsteşarı Sayın Kemal MADENOĞLU başkanlığında, 17 18 Ekim, 2011 tarihlerinde gerçekleştirilmiştir. Bu toplantıda gündem maddeleri üzerinde tartışmalarda bulunulmuş ve Bakanlar Oturumuna sunulmak üzere Taslak Kararlar Yüksek Düzeyli Uzmanlar tarafından hazırlanmıştır. 3
Açılış Oturumu 8. İSEDAK ın 27.Oturumu nun Açılış Töreni, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı ve İSEDAK başkanı Ekselansları Abdullah GÜL ün başkanlığında 19 Ekim 2011 tarihinde yapılmıştır. 9. Delegelere hoş geldiniz diyen Ekselansları Abdullah GÜL, İSEDAK ın ekonomi ve ticaret alanlarında sağlam bir platform olmasının ne kadar önemli olduğunu vurgulamışlardır. Bazı üye devletlerdeki gelişmelerin altını çizen Cumhurbaşkanı GÜL, gerekli siyasi, toplumsal ve ekonomik reformların gerçekleştirilmesi amacıyla üye devletlere değişim sürecine liderlik etme ve bu süreci yönetme çağrısında bulunmuşlardır. 10. Ekselansları GÜL konuşmasına, küreselleştirmenin beraberinde getirdiği fırsat ve tehditler ile bu gelişmeler karşısında dayanışma ve işbirliğinin geliştirilmesinin gerekliliğine dikkat çekerek devam etmişlerdir. Mevcut küresel ekonomik görünümün, Üye Devletleri arasındaki, ticaret ve yatırım akışlarının arttırılmasını gerektirdiğini de sözlerine eklemişlerdir. 11. Bu bağlamda Ekselansları Abdullah GÜL, TPS-OIC, SMIIC, Borsalar Arası İşbirliği Forumu, Merkez Bankaları Toplantıları ve Sermaye Piyasalarını Düzenleyici Kurumlar Forumu gibi İSEDAK Proje ve programlarının, önemini vurgulayarak, üye devletlere bu projelere ilişkin anlaşmaları imzalayıp onaylamaları ve amaçlanan kalkınma hedeflerine ulaşılabilmesi amacıyla ilgili toplantılara aktif katılım göstermeleri yönünde çağrıda bulunmuşlardır. 12. Ekselansları Abdullah GÜL ayrıca, İSEDAK ın öncelikli sektörleri olan tarım, turizm ve taşımacılığa ilişkin son gelişmelere de değinmişlerdir. Sayın Cumhurbaşkanı bu alanlarda kaydedilen en son ilerlemelere ilişkin duyduğu memnuniyetini de dile getirmiş ve üye devletleri işbirliklerini derinleştirmek amacıyla daha çok çaba sarf etmeye davet etmişlerdir. 13. Sözlerine son vermeden önce, Ekselansları Abdullah GÜL Somali'deki duruma ilişkin derin kaygılarını dile getirmişler ve üye devletlerden Somali 4
halkına daha fazla yardım ederek dayanışma göstermeleri çağrısında bulunmuşlardır. ( Ekselansları Abdullah GÜL ün Açılış Konuşması nın bir kopyası Ek. de sunulmuştur.) 14. Ekselansları Cumhurbaşkanı nın Açılış Konuşması nı takiben, İİT Genel Sekreteri Sayın Prof. Dr. Ekmeleddin İHSANOĞLU Açılış Oturumu nda bir konuşma yapmışlardır. Sergilenen sıcak misafirperverlik ve İİT Üye Devletleri arasındaki ekonomik ve ticari işbirliğini geliştirmeye yönelik sürekli desteği için Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ne şükranlarını sunmuşlardır. 15. Sayın Ekmeleddin İHSANOĞLU, konuşmalarında, İİT bünyesindeki ortak çabaların sonucu olarak, İİT Üyesi Devletler arasındaki ticaret hacminin ve bu ülkelerin küresel üretimdeki paylarının artırılması konusunda kaydedilen gelişmelere vurgu yapmışlardır. Sayın İhsanoğlu, delegelere, ticaret hacminin geliştirilmesi ve karşılaşılan engellerin kaldırılmasına yönelik çeşitli kararların hayata geçirilmesi için çağrıda bulunmuşlardır. Genel Sekreter, ortak eylemlerde bulunmanın gerekliliğini dile getirmiş ve bu eylemlerin etkin bir şekilde uygulanması amacıyla, ilgili devletlerin İİT faaliyetlerini daha da sahiplenmeleri konusunda delegelere çağrıda bulunmuştur. (Sayın Prof. Dr. Ekmeleddin İHSANOĞLU nun konuşmasının bir kopyası Ek... de sunulmuştur. ) 16. Kuveyt Devleti, Mali ve Afganistan Delegasyon Başkanları, Üye Devletlerin sırasıyla Arap, Afrika ve Asya grupları adına açıklamalarda bulunmuşlar ve Türkiye Cumhuriyeti ne sergilediği misafirperverlik, Ekselansları Abdullah GÜL'e de İİT Üye Devletleri arasındaki ekonomik ve ticari işbirliğini geliştirme adına göstermiş olduğu rehberliiten ötürü teşekkürlerini sunmuşlardır. 5
17. Delegasyon Başkanları, Üye Devletleri arasındaki işbirliğini geliştirme gereksinimine vurgu yapmışlar ve İİT Üye Devletleri arasındaki ekonomik ve ticari işbirliğini geliştirme bağlamında İSEDAK'ın üstlendiği önemli rolün de altını çizmişlerdir. 18. İslam Kalkınma Bankası (İKB) Başkanı Dr. Sayın Ahmed Mohammed ALİ, Açılış Oturumu nda açıklamalarda bulunmuşlardır. Dr. Sayın ALİ, İSEDAK tarafından İİT Üye Devletleri arasındaki işbirliğinin geliştirme adına başlatılan program ve projeleri takdir ettiklerini belirtmişlerdir. (İKB Başkanı nın Konuşma metni Ek... de sunulmuştur) 19. ICCI Başkanı Sayın Şeyh Saleh Bin Abdullah KAMEL, Açılış Oturumu nda açıklamalarda bulunmuştur. Sayın KAMEL, üye devletleri arasındaki ekonomik ve ticari işbirliğinin geliştirme bağlamında özel sektörün oynadığı role vurgu yapmışlardır. (ICCI Başkanı nın Konuşma metni Ek... de sunulmuştur.) 20. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Sayın Rıfat HİSARCIKLIOĞLU da Açış Oturumu nda bir konuşma yapmıştır. Sayın HİSARCIKLIOĞLU, İİT içi ticaretin genişletilmesi için Üye Devletleri arasındaki dayanışmayı artırmanın önemine vurgu yapmıştır. (TOBB Başkanı'nın Konuşma metni Ek...'de sunulmuştur.) 21. Açılış Töreni nin sonunda ödül töreni düzenlenmiştir. İKB nin Üye Devletlerarası Ticaretin Geliştirilmesi için İslam Dayanışma Ödülü, İslam Kalkınma Bankası (İKB) Başkanı Dr. Sayın Ahmed Mohammed ALİ tarafından Kurumu adına Tunus Ticareti Geliştirme Merkezi Müdürü Sayın Aldellatif HAMAM'a layık görülmüştür. 6
22. Açılış Töreni nin ardından Ekselansları Abdullah GÜL, Delegasyon Başkanlarını kabul etmiştir. Bakanlar Çalışma Oturumu 23. 27. İSEDAK Oturumu nun Bakanlar Arası Çalışma Oturumu, Türkiye Cumhuriyeti Kalkınma Bakanı Sayın Cevdet YILMAZ ın başkanlığında 19 Ekim 2011 tarihinde toplanmıştır. 24. Oturum, 27. İSEDAK Oturumu Taslak Gündemi ni kabul etmiştir. (Oturum Gündemi Ek... de sunulmuştur). 25. Oturumun başlangıcında, Kalkınma Bakanlığı Müsteşarı Sayın Kemal MADENOĞLU, Yüksek Düzeyli Uzmanlar Toplantısı Oturum Başkanı (SOM) olarak Bakanlara, Yüksek Düzeyli Bakanlar Toplantısı nın sonuçlarına ilişkin bilgi vermişlerdir. 26. Sayın Kemal MADENOĞLU nun konuşmasının ardından, 27. İSEDAK Oturumu nun Ulaşım Ağlarının Ticaret ve Turizm Üzerindeki Etkisi konu başlıklı Görüş Alış Verişi Oturumu düzenlenmiştir. 27. İslam Kalkınma Bankası (İKB) Ulaştırma Dairesi Başkanı Sayın Velid ABDULVAHHAB, açılış konuşmasında İİT Üye Ülkelerinde Ticarette Karşılaşılan Güncel Zorluklar, Trendler ve Beklentiler başlıklı bir sunum yapmıştır. 28. Uluslararası Nakliyeciler Derneği Başkanı Sayın Ruhi Engin ÖZMEN ise açılış konuşmasında Uluslararası Ticarette Lojistiğin Rolü başlıklı bir sunum yapmışlardır. 29. Saygıdeğer Bakanlar ve Delegasyon Başkanları, açılış konuşmacıları tarafından yapılan sunumlara ilişkin görüşlerini bildirmişlerdir, ulaştırma alanına ilişkin ülke deneyimlerini paylaşmışlardır ve İİT bölgesinin bu alana 7
ilişkin problemleri hakkında yorumlarda bulunmuşlardır. Buna ek olarak, Bakanlar, lojistik alanında teknik işbirliğinin artırılmasının önemini vurgulamışlardır ve İİT Üye Ülkelerdeki ulaştırma koridorları ve yöntemlerine ilişkin bilgileri içeren bir ulaştırma haritası hazırlanmasının gerekliliğinin altını çizmişlerdir. Kapanış Oturumu: 30. 27. İSEDAK Oturumu nun Kapanış Oturumu, Türkiye Cumhuriyeti Kalkınma Bakanı Sayın Dr. Cevdet YILMAZ başkanlığında, 20 Ekim 2011 tarihinde gerçekleştirilmiştir. 31. Pakistan İstanbul Başkonsolosu ve Oturum Raportörü Sayın Dr. Yousaf JUNAID Taslak Kararları Bakanlar Oturumu na sunmuştur. Dr. JUNAID sunumuda Oturum un işleyişini özetlemiş ve kararlarda yer alan anlaşmaların önemli noktalarını vurgulamıştır. 32. Sonrasında Oturum, OIC/COMCEC/27-11/RES kodlu Kararı kabul etmiştir. (OIC/COMCEC/27-11/RES kodlu Karar Ek..olarak eklenmiştir. ) 33. Kapanış Oturumu nda özel bir imza töreni de düzenlenmiştir. Bu törende Kuveyt, TPS-OIC için Tercihli Tarife Protokolü (PRETAS) Anlaşmasını ve TPS-OIC Menşe Kurallarını, Mali ise İslam Sivil Havacılık Konseyi Statüsünü imzalamıştır 34. Ekonomi İşleri Genel Sekreter Yardımcısı Sayın Hameed OPELOYERU, İİT Genel Sekreteri Prof. Dr. Sayın Ekmeleddin İHSANOĞLU'nun oturuma hitaben gönderdiği mesajını okumuştur. Sayın İHSANOĞLU mesajında bu toplantının etkileyici ve başarılı sonuçları dolayısıyla Oturum a tebriklerini iletmiştir. 35. Gambiya Cumhuriyeti Çalışma, İmar ve Altyapı Bakanı Sayın Dr. Njogou L. BAH, toplantıya katılan bütün Üye Devletler adına Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı ve İSEDAK Başkanı Sayın Abdullah GÜL e, İİT 8
(Sayın Dr. Cevdet YILMAZ ın Kapanış Konuşması metni Ek... de sunulmuştur). OIC/COMCEC/27-11/REP Genel Sekterliğine, İSEDAK Koordinasyon Bürosuna, SESRIC e, İKB Grubu na ve bu Oturum'un başarılı bir şekilde neticelenmesine katkıda bulunan ilgili tüm taraflara teşekkürlerini ilettiği bir konuşma yapmıştır. 36. Türkiye Cumhuriyeti Kalkınma Bakanı Sayın Cevdet YILMAZ Oturum da bir kapanış konuşması yapmıştır. Sayın Dr. Cevdet YILMAZ, üye ülkelerin ekonomik ve sosyal kalkınmasına için ulaşım, turizm ve tarım gibi öncelikli sektörlerin hayati önem taşıdığını vurgulamıştır. Sayın Dr. Cevdet YILMAZ, Ulaşım alanındaki işbirliğine ilişkin çerçeve belgesinin bu alanda gelecekte yürütülecek olan faaliyetlere ışık tutacağını belirtmiştir. Sayın Dr. Cevdet YILMAZ, bu alandaki kaynaklardan ve özel sektör canlılığından daha etkin bir şekilde faydalanılması için üye devletlere yardım etmek amacıyla, İSEDAK turizm platformlarının önemini vurgulamıştır. Sayın Dr. Cevdet YILMAZ, mali işbirliği alanında kaydedilen büyük ilerlemeden duyduğu memnuniyeti dile getirmiş ve bütün üye devletleri mali işbirliği girişimlerine katılmaya davet etmiştir. 37. Sayın Dr. Cevdet YILMAZ, bütün delegelere, İİT Kuruluşlarına, İSEDAK Koordinasyon Bürosu na, organizatörlere ve tercümanlara, 27. İSEDAK Oturumu na yapmış oldukları katkılardan ötürü teşekkür ederek konuşmasını bitirmiştir. 38. 27. İSEDAK Oturumu na ilişkin bütün belgeler ve sunumlar, İSEDAK resmi internet sitesinden yayınlanacaktır. (www.comcec.org). ------------ 9