Temmuz 2012
KONYA TİCARET ODASI İÇİNDEKİLER 1- Konya Perakende Güven Endeksi (KOPE) 2- Konya İstihdam İzleme Bülteni 3- Konya Dış Ticaret Bülteni
TÜRKİYE NİN İLK YEREL ENDEKSİ: KOPE HABER BÜLTENİ 03.07.2012 Sayı 5 Konya Ticaret Odası (KTO) ve Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) işbirliğinde gerçekleştirilen Konya Perakende Güven Endeksi Anketi (KOPE) Türkiye nin, yerel düzeyde perakende sektöründeki eğilimleri ölçen ilk gösterge oldu. KOPE ile Konya da faaliyet gösteren perakendecilerin nabzı tutulacak ve perakende sektöründeki gelişmeler izlenebilecek. Konya Perakende Güven Endeksi (KOPE) ile Konya daki perakende sektörünün Türkiye ve Avrupa Birliği üye ülkeleri ile karşılaştırılması mümkün hale gelecektir. Konya nın Perakendesi Artık Gözlem Altında: Mayıs 2008 den bu yana Konya nın da aralarında olduğu 32 ildeki 500 perakendeci ile gerçekleştirilen TEPAV Perakende Anketi (TEPE) artık Konya özelinde de gerçekleştirilmektedir. Konya Ticaret Odası (KTO) ve Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) işbirliğinde gerçekleştirilen Konya Perakende Anketi kapsamında Konya nın merkez ilçeleri olan Karatay, Meram ve Selçuklu da yiyecek, içecek ve tütün ürünleri, tekstil, hazır giyim ve ayakkabı, elektrikli ev aletleri, radyo ve televizyonlar, BYS mobilya, aydınlatma ekipmanı ve ev içi kullanım ürünleri, motorlu taşıtlar, birden fazla çeşit türde ürün satan büyük mağazalar ve diğer sektörlerde faaliyet gösteren 300 perakendeci ile her ay yüz yüze anketler yapılmaktadır. Bu kapsamda perakendeciler ile beşinci dönem görüşmeler Haziran ayında yapılmıştır. KOPE sonuçları her ayın 2. iş günü Konya Ticaret Odası internet sayfasında ve canlı yayında kamuoyuna açıklanacaktır. Perakende Güven Endeksi Nasıl Hesaplanıyor: Perakende Güven Endeksi; ankette yer alan Geçtiğimiz üç ayda işlerinizin gelişimi ne yönde oldu?, Mevcut stoklarınızın düzeyi hakkında ne düşünüyorsunuz? ve Satışlarınızın önümüzdeki üç ayda ne yönde değişeceğini düşünüyorsunuz? sorularına verilen yanıtların balanslarının ortalaması alınarak hesaplanmaktadır. Balans değeri, sorulara olumlu cevap verenler ile olumsuz cevap verenlerin farkı alınarak hesaplanmaktadır. www.kto.org.tr 1
Konya Perakendesi Düşmeye Devam Ediyor: Mayıs ayında Konya Perakende Güven Endeksi 1,0 değerini alırken TEPAV Perakende Güven Endeksi sıfırın altında 8,6 değerini almıştır. Böylelikle KOPE, beşinci ayında da TEPE den daha yüksek bir değer aldı. KOPE geçen aya göre 1,6 puan düşerken, TEPE geçen aya göre 6,8 puan düşmüştür. Konya perakendesi Mayıs ayından sonra Haziran ayında da düşmüştür. Haziran Ayının Lideri Yiyecek ve İçecek Sektörü: Konya da perakende sektöründe Haziran ayında da en iyi performansı yiyecek, içecek ve tütün ürünleri alt sektörü sergilemiştir. En olumsuz performansı ise elektrikli ev aletleri, radyo ve televizyonlar alt sektörü sergilemiştir. Geçen aya göre en fazla artış yiyecek, içecek ve tütün ürünleri alt sektöründe olurken, en fazla düşüş mobilya, aydınlatma ekipmanı ve ev içi kullanım ürünleri alt sektöründe olmuştur. Sektörler Bazında Konya Perakende Güven Endeksi (KOPE) Haziran 2012 (KOPE) Mayıs 2012 Haziran 2012 Mayıs 2012 Farkı Yiyecek, içecek ve tütün ürünleri 21,2 15,9 5,3 Tekstil, hazır giyim ve ayakkabı 18,3 20,8-2,5 Birden fazla türde ürün satan bakkal, market ve büyük mağazalar 8,3 6,8 1,6 Mobilya, aydınlatma ekipmanı ve ev içi kullanım ürünleri 2,6 17,9-15,4 Diğer -7,6-4,6-3,1 Motorlu taşıtlar -10,7-11,5 0,8 Elektrikli ev aletleri, radyo ve televizyonlar -12,3-10,5-1,8 Konya Perakendesinde Sipariş, Satış ve İstihdam Beklentileri Düşüyor: Konya daki perakendecilerin yüzde 39,3 ü önümüzdeki üç ayda satışlarının artacağını, yüzde 32,7 si ise önümüzdeki üç ayda tedarikçilerden siparişlerinin artacağını beklerken yüzde 44,7 si geçen 3 aya göre bugün işlerin kötüleştiğini, yüzde 55 i ise geçen yılın aynı dönemine göre bugün işlerin kötüleştiğini ifade etmiştir. Konya ve Türkiye, Perakende Anketi soruları bazında karşılaştırıldığında (balans değerlerine bakıldığında), Konya nın işlerin geçen yılın aynı dönemine göre durumu ve gelecek 3 aydaki satış fiyatları beklentileri dışında tüm beklenti ve durumlarda Türkiye ye göre daha olumlu bir durumda olduğu görünmektedir. Konya özelinde Haziran 2012 de, Mayıs 2012 ye göre geçtiğimiz 3 aya göre işlerin bugünkü durumunda ve mevcut stok düzeyinde olumlu gelişmeler yaşanmıştır. Ancak önümüzdeki 3 ayda tedarikçilerden sipariş beklentilerinde, satış hacmi ve satış fiyatı beklentilerinde, istihdam beklentilerinde, gelecek 12 ayda mağaza sayısı artış beklentilerinde ve işlerin geçen yıla göre bugünkü durumunda düşüş olmuştur. www.kto.org.tr 2
Konya daki faaliyet gösteren perakendecilerin geçmiş 3 aya göre bugünkü işlerinde geçen aya göre sınırlı toparlanma vardır ancak geleceğe ilişkin sipariş, satış ve istihdam beklentileri azalmaktadır. Sorular (Balans değeri) Konya (KOPE) Haziran 2012 Konya (KOPE) Mayıs 2012 Türkiye (TEPE) Haziran 2012 Geçtiğimiz üç ayda işlerinizin gelişimi ne yönde oldu? -22,7-23,7-33,9 Mevcut stoklarınızın düzeyi hakkında ne düşünüyorsunuz? 19,7 10,3 10,2 Tedarikçilere verdiğiniz siparişlerin önümüzdeki üç ayda ne yönde değişeceğini düşünüyorsunuz? 1,0 7,7-5,5 Satışlarınızın önümüzdeki üç ayda ne yönde değişeceğini düşünüyorsunuz? 6,0 21,0-1,9 İstihdam ettiğiniz personel sayısının önümüzdeki üç ayda ne yönde değişeceğini düşünüyorsunuz? 5,0 15,7 3,0 Satış fiyatlarınızın önümüzdeki üç ayda ne yönde değişeceğini düşünüyorsunuz? 4,0 11,0 5,9 İşleriniz geçen yılın aynı dönemine göre bu yıl nasıl gelişti? -35,0-22,3-29,4 Mağaza sayınızın önümüzdeki 12 ayda nasıl değişmesini bekliyorsunuz? 15,7 21,3 8,0 TEPAV Perakende Güven Endeksi (TEPE) Hakkında: Avrupa ekonomilerindeki gelişmelerin karşılaştırılabilir bir şekilde izlenebilmesi, bölge ülkeleri arasındaki entegrasyon düzeyi dikkate alındığında, etkili ekonomi politikalarının tasarımı için son derece önemlidir. Bundan dolayı, Avrupa Komisyonu Ekonomik ve Finansal İşler Direktörlüğü bünyesinde yürütülmekte olan Avrupa Birliği İş Dünyası ve Tüketici Anketleri Ortak Uyumlaştırılmış Programı böyle bir karşılaştırmayı mümkün kılmak amacıyla, 27 Avrupa Birliği üyesi ülkede perakende sektöründeki gelişmeleri izlemek üzere başlatılmıştır. AB üyesi ülkelerin tümünde yürütülmekte olan program daha sonra Türkiye nin de aralarında bulunduğu aday ülkeleri de kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Programın, Türkiye deki perakende sektöründeki gelişmeleri izlemeyi amaçlayan aşaması, TEPAV tarafından gerçekleştirilmektedir. TEPAV Perakende Anketi, Mayıs 2008 den bu yana her ay 32 ilde 500 perakendeci ile yüz yüze görüşülerek yapılıyor. Perakendecilere geçmiş döneme, mevcut durum ve gelecek döneme ilişkin beklentiler soruluyor. Türkiye nin en kapsamlı perakende sektörü anketi olan TEPAV Perakende Anketi'nin sonuçları, Aralık 2009 dan itibaren her ayın 2. iş günü TEPAV ın internet sayfasında ve CNBCe canlı yayını ile kamuoyuna açıklanmaktadır. Nisan 2011'den itibaren TEPE verileri mevsimsellikten arındırılmış ve arındırılmamış seriler olarak açılanmaktadır. www.kto.org.tr 3
HABER BÜLTENİ 03.07.2012 Sayı 5 Konya Ticaret Odası (KTO) İstihdam İzleme Bülteni, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) verilerinin bir araya getirilerek Konya daki kayıtlı istihdama (4/a, 4/b, 4/c) ilişkin tespitler yapılmasını, ayrıca istihdam piyasasında Konya nın Türkiye genelindeki yerinin tespit edilmesini hedeflemektedir. Konya da son 1 yılda 24 bin kişi sigortalı iş sahibi oldu SGK verilerine göre Mart 2012 de sigortalı ücretli (4/a) çalışanların sayısı Türkiye genelinde 11 milyon 257 bin olurken Konya da ise 226 bin olmuştur. Mart 2011 den Mart 2012 ye sigortalı ücretli sayısı Türkiye de 1 milyon (yüzde 9,8) artarken Konya da 24 bin (yüzde 11,9) artmıştır. Mart 2009 dan Mart 2012 ye Türkiye deki sigortalı ücretli çalışan sayısı yüzde 33,9 artarken, Konya da artış oranı yüzde 40,8 olmuştur. Mevsimsellikten arındırılmış serilerde ise son 1 ayda sigortalı ücretli çalışan sayısındaki artış Konya da ve Türkiye de yüzde 1 olmuştur. Tablo 1. Sigortalı Ücretli (4/a) Çalışan Sayısı (Mart, 2009-2012; Şubat-Mart 2012) Konya (4/a) Türkiye (4/a) Mart 2009 160.580 8.410.234 Mart 2010 176.494 9.136.036 Mart 2011 201.929 10.252.034 Mart 2012 226.048 11.257.343 Mart 12 - Mart 11 (Fark) 24.119 1.005.309 Mart 12 - Mart 11 (Artış, %) 11,9 9,8 Mart 11 - Mart 10 (Artış, %) 14,4 12,2 Mart 10 - Mart 09 (Artış, %) 9,9 8,6 Mart 12 - Mart 09 (Artış, %) 40,8 33,9 Şubat 2012* 231.189 11.355.428 Mart 2012* 233.599 11.466.928 Mart 12 - Şubat 12 (Fark)* 2.411 111.500 Mart 12 - Şubat 12 (Artış, %)* 1,0 1,0 *Mevsimsellikten arındırılmış rakamlar Kaynak: Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), KTO Hesaplamaları www.kto.org.tr 4
Konya, sigortalı ücretli çalışan sayısı en fazla olan iller arasında 8. sıradadır. Konya, 3 büyük şehrin yanı sıra Bursa, Antalya, Kocaeli ve Adana nın arkasında yer almaktadır. Konya yı Gaziantep, Tekirdağ ve Mersin takip etmektedir. Son 1 yıldaki sigortalı ücretli artışına en fazla katkı sağlayan iller arasında ise Konya 9. sırada yer almıştır. Mart 2011 den Mart 2012 ye sigortalı ücretli çalışan sayısı değişiminde Konya, yüzde 11,9 luk artış ile 81 il arasında 18. sırada, istihdamın en fazla olduğu ilk 15 il arasında ise Konya, 6. sırada gelmektedir. Türkiye ve Konya daki sigortalı ücretli (4/a) çalışan sayısı Ekim 2008 de 100 kabul edildiğinde, söz konusu değer, Mart 2012 de, Türkiye için 130,2 olurken Konya içinse 140,3 olmuştur. Ekim 2008 den bu yana Konya daki sigortalı ücretli sayısındaki artış oranı Türkiye genelinin üzerinde olmuştur. Konya daki sigortalı ücretli istihdamı Aralık 2009 dan bu yana sürekli artmaktadır. Şekil 1. Aylara Göre Sigortalı Ücretli (4/a) Çalışan Sayısı (Ekim 2008=100 olarak endekslenmiştir) (Mevsimsellikten arındırılmış seriler) 145,0 140,0 135,0 130,0 125,0 120,0 115,0 110,0 105,0 100,0 95,0 140,3 130,2 Türkiye Endeks Konya Endeks Kaynak: Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), KTO Hesaplamaları Konya da işyeri artış hızı Türkiye den daha fazla Mart 2012 de işyeri sayısı Türkiye genelinde yaklaşık 1 milyon 467 bin olurken Konya da ise yaklaşık 36 bin olmuştur. Mart 2011 den Mart 2012 ye işyeri sayısı Türkiye de 122 bin (yüzde 9,1) artarken Konya da 3 bin 600 (yüzde 11,3) artmıştır. Mart 2009 dan Mart 2012 ye Türkiye deki işyeri sayısı yüzde 27,8 artarken Konya da artış oranı ise yüzde 37,5 olmuştur. Mevsimsellikten arındırılmış serilerde ise son 1 ayda Konya da işyeri sayısındaki artış yüzde 0,9, Türkiye genelinde ise yüzde 0,8 olmuştur. www.kto.org.tr 5
Tablo 2. İşyeri Sayısı (4/a) (Mart, 2009-2012; Şubat-Mart 2012) Konya (4/a) Türkiye (4/a) Mart 2009 26.053 1.147.158 Mart 2010 28.699 1.219.254 Mart 2011 32.191 1.344.545 Mart 2012 35.830 1.466.571 Mart 12 - Mart 11 (Fark) 3.639 122.026 Mart 12 - Mart 11 (Artış, %) 11,3 9,1 Mart 11 - Mart 10 (Artış, %) 12,2 10,3 Mart 10 - Mart 09 (Artış, %) 10,2 6,3 Mart 12 - Mart 09 (Artış, %) 37,5 27,8 Şubat 2012* 35.657 1.462.730 Mart 2012* 35.983 1.474.940 Mart 12 - Şubat 12 (Fark)* 325 12.210 Mart 12 - Şubat 12 (Artış, %)* 0,9 0,8 *Mevsimsellikten arındırılmış rakamlar Kaynak: Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), KTO Hesaplamaları Konya, işyeri sayısı en fazla olan iller arasında İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Antalya nın ardından 6. sırada yer almıştır. Konya, son 1 yıldaki işyeri sayısı artışına katkıda bulunan iller arasında, üstteki illerin yanı sıra Adana nın gerisinde kalarak 7. sırada yer almıştır. Mart 2011 den Mart 2012 ye işyeri sayısı değişiminde Konya, yüzde 11,3 lük artış ile 81 il arasında 16. sırada, işyeri sayısının en fazla olduğu ilk 15 il arasında ise Adana, Gaziantep, Mersin ve Antalya dan sonra 5. sırada gelmektedir. Konya yı, Bursa, Aydın ve İzmir takip etmektedir. İşyeri sayısı Ekim 2008 de 100 kabul edildiğinde, söz konusu değer Mart 2012 de 138,4 e çıktı. Aynı dönemde Türkiye genelindeki artış 100 den 127,3 e gerçekleşti. www.kto.org.tr 6
Şekil 2. Aylara İşyeri Sayıları (4/a) (Ekim 2008=100 olarak endekslenmiştir) (Mevsimsellikten arındırılmış seriler) 140,0 135,0 130,0 125,0 120,0 115,0 110,0 105,0 100,0 95,0 138,4 127,3 Türkiye Endeks Konya Endeks Kaynak: Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), KTO Hesaplamaları Konya en fazla kadın istihdam edilen iller arasında 13. sırada ama SGK verilerine göre Mart 2012 de sigortalı ücretli (4/a) kadın çalışan sayısı Türkiye genelinde 2 milyon 753 bin olurken Konya da ise 33 bin 768 e yükselmiştir. Mart 2011 den Mart 2012 ye sigortalı ücretli kadın çalışan sayısı Türkiye de 237 bin (yüzde 9,4) artarken Konya da 3 bin 181 kişi (yüzde 10,4) artmıştır. Mart 2009 dan Mart 2012 ye Türkiye deki sigortalı ücretli kadın çalışan sayısı yüzde 38 artarken Konya da artış oranı ise yüzde 53 olmuştur. Mart 2009 da Konya daki kadın istihdamının Konya nın toplam istihdamına oranı yüzde 13,7 iken, Mart 2012 de yüzde 14,9 olmuştur. Ancak Mart 2012 de Türkiye genelinde kadın istihdamının toplam istihdama oranı yüzde 24,5 olmuştur. Konya, kadın istihdam oranlarında Türkiye geneline göre kötü durumdadır. En fazla kadın istihdam edilen iller arasında Konya 13. sırada iken, illerdeki kadın istihdamının ildeki toplam istihdama oranına göre sıralama yapıldığında Konya 81 il arasında 63. sırada yer almaktadır. Mevsimsellikten arındırılmış serilerde ise son 1 ayda Konya da sigortalı ücretli kadın çalışan sayısı yüzde 2,2 artarken Türkiye genelinde de yüzde 0,9 artmıştır. www.kto.org.tr 7
Tablo 3. Sigortalı Ücretli (4/a) Kadın Çalışan Sayısı (Mart, 2009-2012; Şubat-Mart 2012) Konya (4/a) Türkiye (4/a) Konya daki Kadın İstihdamının Konya daki Toplam İstihdama Oranı (%) Mart 2009 22.070 1.995.022 13,7 Mart 2010 24.993 2.215.763 14,2 Mart 2011 30.587 2.516.222 15,1 Mart 2012 33.768 2.753.281 14,9 Mart 12 - Mart 11 (Fark) 3.181 237.059 Mart 12 - Mart 11 (Artış, %) 10,4 9,4 Mart 11 - Mart 10 (Artış, %) 22,4 13,6 Mart 10 - Mart 09 (Artış, %) 13,2 11,1 Mart 12 - Mart 09 (Artış, %) 53,0 38,0 Şubat 2012* 33.804 2.739.251 14,6 Mart 2012* 34.550 2.765.260 14,8 Mart 12 - Şubat 12 (Fark)* 746 26.009 Mart 12 - Şubat 12 (Artış, %)* 2,2 0,9 *Mevsimsellikten arındırılmış rakamlar Kaynak: Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), KTO Hesaplamaları Mart 2011 den Mart 2012 ye sigortalı ücretli (4/a) kadın çalışan sayısı değişiminde Konya, yüzde 10,4 lük artış ile 81 il arasında 24. sırada, kadınların en çok istihdam edildiği ilk 15 il arasında ise 11. sıradadır. Ekim 2008 de 100 olan sigortalı ücretli (4/a) kadın çalışan sayısı endeks değeri Mart 2012 de Konya da 177,2 ye yükselirken Türkiye geneli endeks değeri 135,6 değerini almıştır. Aralık 2009 dan bu yana Konya daki sigortalı ücretli kadın sayısının artış eğilimi devam etmiştir. Şekil 3. Aylara Göre Sigortalı Ücretli (4/a) Kadın Çalışan Sayısı (Ekim 2008=100 olarak endekslenmiştir) (Mevsimsellikten arındırılmış seriler) 190,0 180,0 170,0 160,0 150,0 140,0 130,0 120,0 110,0 100,0 90,0 177,2 135,6 Türkiye Endeks Konya Endeks Kaynak: Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), KTO Hesaplamaları www.kto.org.tr 8
Konya da esnaf sayısı azalıyor SGK verilerine göre Mart 2012 de kendi hesabına çalışan kayıtlı esnaf (4/b) sayısı Türkiye genelinde 1 milyon 932 bin olurken Konya da ise 54 bin 658 olmuştur. Mart 2011 den Mart 2012 ye kayıtlı esnaf sayısı Türkiye de yaklaşık 31 bin kadar (yüzde 1,6) artarken Konya da bin 557 (yüzde 2,8) azalmıştır. Mart 2009 dan Mart 2012 ye Türkiye deki kayıtlı esnaf sayısı yüzde 0,8 artarken Konya da ise yüzde 4,9 azalmıştır. Mevsimsellikten arındırılmış serilerde ise son 1 ayda kayıtlı esnaf sayısı Konya da yüzde 0,2 azalırken, Türkiye genelindeki ise yüzde 0,1 artmıştır. Tablo 4. Kayıtlı Esnaf (Kendi Hesabına Çalışan) (4/b) Sayısı (Mart, 2009-2012; Şubat- Mart 2012) Konya (4/b) Esnaf Türkiye (4/b) Esnaf Mart 2009 57.461 1.916.016 Mart 2010 56.213 1.836.519 Mart 2011 56.215 1.901.119 Mart 2012 54.658 1.932.074 Mart 12 - Mart 11 (Fark) -1.557 30.955 Mart 12 - Mart 11 (Artış, %) -2,8 1,6 Mart 11 - Mart 10 (Artış, %) 0,0 3,5 Mart 10 - Mart 09 (Artış, %) -2,2-4,1 Mart 12 - Mart 09 (Artış, %) -4,9 0,8 Şubat 2012* 53.907 1.904.660 Mart 2012* 53.814 1.907.057 Mart 12 - Şubat 12 (Fark)* -94 2.397 Mart 12 - Şubat 12 (Artış, %)* -0,2 0,1 *Mevsimsellikten arındırılmış rakamlar Kaynak: Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), KTO Hesaplamaları Konya, kendi hesabına çalışan kayıtlı esnaf sayısı en fazla olan iller arasında 6. sıradadır. Konya, 3 büyük şehrin yanı sıra Antalya ve Bursa nın arkasında yer almaktadır. Konya yı Mersin, Adana ve Gaziantep takip etmektedir. Mart 2011 den Mart 2012 ye kendi hesabına çalışan kayıtlı esnaf sayısı değişiminde Konya, yüzde 2,8 lik azalış ile 81 il arasında 58. sırada, esnaf sayısının en fazla olduğu ilk 15 il arasında ise Konya, 14. sırada gelmektedir. www.kto.org.tr 9
Türkiye ve Konya daki kendi hesabına çalışan kayıtlı esnaf sayısı Ekim 2008 de 100 kabul edildiğinde, söz konusu değer, Mart 2012 de, Türkiye için 98,5 olurken Konya içinse 92,9 olmuştur. Konya nın endeks değeri Şubat 2011 den bu yana Türkiye endeks değerinin altındadır. Şekil 4. Aylara Göre Kayıtlı Esnaf (Kendi Hesabına Çalışan) (4/b) Sayısı (Ekim 2008=100 olarak endekslenmiştir) (Mevsimsellikten arındırılmış seriler) 110,0 105,0 100,0 95,0 90,0 98,5 92,9 Türkiye Endeks Konya Endeks Kaynak: Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), KTO Hesaplamaları Konya, azalışa rağmen çiftçi sayısında Türkiye birincisi SGK verilerine göre Mart 2012 de tarım kapsamında çalışan kayıtlı çiftçi (4/b) sayısı Türkiye genelinde 1 milyon 136 bin olurken Konya da ise 61 bin olmuştur. Mart 2011 den Mart 2012 ye kayıtlı çiftçi sayısı Türkiye de 22 bin kadar (yüzde 1,9) azalırken Konya da bin 669 (yüzde 2,8) artmıştır. Mart 2009 dan Mart 2012 ye Türkiye de kayıtlı çiftçi sayısı yüzde 1,2 azalırken Konya da ise yüzde 5,9 oranında artmıştır. Mevsimsellikten arındırılmış serilerde ise son 1 ayda kayıtlı çiftçi sayısı Türkiye de yüzde 0,4 azalırken, Konya da yüzde 1 azalmıştır. www.kto.org.tr 10
Tablo 5. Kayıtlı Çiftçi (Tarım) (4/b) Sayısı (Mart, 2009-2012; Şubat-Mart 2012) Konya (4/b) Tarım Türkiye (4/b) Tarım Mart 2009 57.875 1.150.295 Mart 2010 58.250 1.044.023 Mart 2011 59.637 1.157.888 Mart 2012 61.306 1.136.096 Mart 12 - Mart 11 (Fark) 1.669-21.792 Mart 12 - Mart 11 (Artış, %) 2,8-1,9 Mart 11 - Mart 10 (Artış, %) 10,9 2,4 Mart 10 - Mart 09 (Artış, %) 0,6-9,2 Mart 12 - Mart 09 (Artış, %) 5,9-1,2 Şubat 2012* 62.024 1.155.879 Mart 2012* 61.395 1.151.598 Mart 12 - Şubat 12 (Fark)* -629-4.281 Mart 12 - Şubat 12 (Artış, %)* -1,0-0,4 *Mevsimsellikten arındırılmış rakamlar Kaynak: Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), KTO Hesaplamaları Konya, kayıtlı çiftçi sayısı en fazla olan iller arasında 61 bin 395 çiftçi ile 1. sıradadır. Konya yı Antalya, Manisa ve Mersin takip etmektedir. Konya da kayıtlı çiftçiler Mart 2012 verilerine göre Türkiye genelindeki kayıtlı çiftçilerin yüzde 5,4 ünü oluşturmaktır. Mart 2011 den Mart 2012 ye kayıtlı çiftçi sayısı değişiminde Konya, yüzde 2,8 lik artış ile 81 il arasında 16. sırada, esnaf sayısının en fazla olduğu ilk 15 il arasında ise Konya, 5. sırada gelmektedir. Türkiye ve Konya daki kayıtlı çiftçi sayısı Ekim 2008 de 100 kabul edildiğinde, söz konusu değer, Mart 2012 de, Türkiye için 101,5 olurken Konya içinse 106,8 olmuştur. Şekil 5. Aylara Göre Kayıtlı Çiftçi (Tarım) (4/b) Sayısı (Ekim 2008=100 olarak endekslenmiştir) (Mevsimsellikten arındırılmış seriler) 110,0 105,0 100,0 95,0 90,0 85,0 80,0 106,8 101,5 Türkiye Endeks Konya Endeks Kaynak: Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), KTO Hesaplamaları www.kto.org.tr 11
Konya, kamu çalışanı artışında Türkiye nin gerisinde kalmıştır SGK verilerine göre Mart 2012 de kamu çalışanlarının (4/c) sayısı Türkiye genelinde 2 milyon 575 bine yaklaşırken Konya da ise 64 bin olmuştur. Mart 2011 den Mart 2012 ye kamu çalışanı sayısı Türkiye de 268 bin kadar (yüzde 11,6) artarken Konya da 6 bin 262 (yüzde 10,8) artmıştır. Mart 2009 dan Mart 2012 ye Türkiye de kamu çalışanı sayısı yüzde 13 artarken Konya da artış oranı ise yüzde 13,6 olmuştur. Mevsimsellikten arındırılmış serilerde ise son 1 ayda kamu çalışanı sayısındaki artış Konya da yüzde 0,3 olurken Türkiye genelindeki artış da yüzde 0,2 de kalmıştır. Tablo 6. Kamu Çalışanı (4/c) Sayısı (Mart, 2009-2012; Şubat-Mart 2012) Konya (4/c) Türkiye (4/c) Mart 2009 56.531 2.279.020 Mart 2010 55.285 2.233.661 Mart 2011 57.982 2.306.477 Mart 2012 64.244 2.574.644 Mart 12 - Mart 11 (Fark) 6.262 268.167 Mart 12 - Mart 11 (Artış, %) 10,8 11,6 Mart 11 - Mart 10 (Artış, %) 4,9 3,3 Mart 10 - Mart 09 (Artış, %) -2,2-2,0 Mart 12 - Mart 09 (Artış, %) 13,6 13,0 Şubat 2012* 64.362 2.577.919 Mart 2012* 64.541 2.583.987 Mart 12 - Şubat 12 (Fark)* 179 6.068 Mart 12 - Şubat 12 (Artış, %)* 0,3 0,2 *Mevsimsellikten arındırılmış rakamlar Kaynak: Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), KTO Hesaplamaları Konya, kamu çalışanı sayısı en fazla olan iller arasında 5. sıradadır. Konya, 3 büyük şehrin yanı sıra Bursa nın arkasında yer almaktadır. Konya yı Adana, Antalya ve Diyarbakır takip etmektedir. Son 1 yıldaki kamu çalışanı artışına en fazla katkı sağlayan iller arasında ise Konya 9. sırada yer almıştır. Mart 2011 den Mart 2012 ye kamu çalışanı sayısı değişiminde Konya, yüzde 10,8 lik artış ile 81 il arasında 48. sırada, istihdamın en fazla olduğu ilk 15 il arasında ise Konya, 11. sırada gelmektedir. Türkiye ve Konya daki kamu çalışanı (4/c) sayısı Ekim 2008 de 100 kabul edildiğinde, söz konusu değer, Mart 2012 de, Türkiye için 106,6 olurken Konya içinse 120,2 olmuştur. www.kto.org.tr 12
Şekil 6. Kamu Çalışanı (4/c) Sayısı (Ekim 2008=100 olarak endekslenmiştir) (Mevsimsellikten arındırılmış seriler) 130,0 125,0 120,0 115,0 110,0 105,0 100,0 95,0 90,0 120,2 106,6 Türkiye Endeks Konya Endeks Kaynak: Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), KTO Hesaplamaları Konya da 267 kişi işsizlik sigortası ödeneği almaktadır Konya da Mart 2012 de 427 kişi İŞKUR a işsizlik sigortası ödeneği almak için başvuru yapmıştır. Geçen yıl aynı dönemde başvuru yapanların sayısı 509 dur. Mart 2012 de Konya da işsizlik sigortası ödeneği alan kişi sayısı 267 dir. Konya da işsizlik sigortası alanlar Türkiye de işsizlik sigortası ödeneği alanların yüzde 1,1 ini oluşturmaktadır. Konya nın istihdamında özel sektörün payı yüzde 50 nin üzerinde Sigortalı ücretli sayısı artış oranında Türkiye nin üzerinde olan Konya, kamu çalışanı artışında Türkiye nin gerisinde kalmıştır. Konya nın işgücü piyasasında 226 bin kişi sigortalı ücretli olarak istihdam edilirken; kamu çalışanları, tarım sektöründe çalışanlar ve kendi hesabına çalışanların (esnaf) toplamı 180 bin dolayındadır. Özel sektör sigortalı ücretli istihdamının Konya nın işgücü piyasasındaki payı yüzde 50 nin üzerindedir ve önemlidir. Tarım sektöründe kayıtlı olan çiftçi sayısı son 1 yılda ve geçen aya göre azalmasına rağmen Konya hala Türkiye de ilk sıradadır. www.kto.org.tr 13
KONYA DIŞ TİCARET BÜLTENİ HABER BÜLTENİ 03.07.2012 Sayı 4 Konya Ticaret Odası (KTO) tarafından Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) ve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) nden alınan verilere dayalı olarak Konya nın dış ticaretinin durumu Konya Dış Ticaret Bülteni adıyla yayınlanmaktadır. Konya İli Dış Ticaret Bülteni ile hedefimiz, Konya nın dış ticaret durumunu güncel veriler ışığında izleyerek analiz etmek ve bunu ülkemizin dış ticaret durumu ile kıyaslayabilmektir. 2012 Yılının ilk 5 ayında ihracatımız geçen yıla göre %16,5 oranında arttı. Konya, 2012 yılının ilk beş ayında toplam 540,895 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirirken, geçen yılın ilk beş ayına göre artış oranı ise %16,5 olmuştur. Aynı dönemde ithalatımız ise %5,9 oranında azalarak 474,537 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Konya 2012 yılının ilk beş ayında yaklaşık 66,5 milyon dolar dış ticaret fazlası vermiştir. Yılın ilk beş ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı %113,9 olurken, bu rakam 2011 yılının aynı döneminde %92,3 dır. Burada 21,6 puanlık bir artış olmuştur. Konya Dış Ticareti - Yıllara Göre İlk 5 Ay (Milyon $) 600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 İhracat İthalat 504.625 540.895 373.838 398.539 283.591 465.964 474.537 348.667 318.015 217.153 2008 2009 2010 2011 2012 Kaynak: TÜİK, TİM 2012 yılının ilk beş ayında ülkemizin ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine göre %10,3 oranında artarak 59.8 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Aynı dönemde Konya nın ihracat artış oranı ise %16,5 olmuştur. Konya nın ihracat hızı Türkiye nin ihracat hızının ortalama 1,6 katı düzeyindedir. www.kto.org.tr 14
KONYA DIŞ TİCARET BÜLTENİ TABLO 1.TÜRKİYE-KONYA KARŞILAŞTIRMALI DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ(Ocak-Mayıs 2012) İhracat (milyon $) İthalat (milyon $) Dış Ticaret Dengesi (milyon $) Dış Ticaret Hacmi (milyon $) İhracatın İthalatı Karşılama Oranı (%) Türkiye 59.833 96.721-36.888 156.554 %61,8 Konya 540 474 66 1.014 %113,9 Kaynak: TÜK, TİM Konya İhracatının Lokomotif Sektörleri Sektörel olarak Konya ihracatında ilk beş içinde yer alan sektörler, toplam ihracatın %75 ini karşılamaktadır. Konya ihracatında en yüksek paya sahip olan taşıt araçları ve yan sanayi sektörünün ihracatı 2012 yılının ilk beş ayında bir önceki döneme göre %51,2 oranında artış göstererek 123.93 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. TABLO 2. DIŞ TİCARETİN SEKTÖREL DAĞILIMI Ocak-Mayıs Değişim (%) S SEKTÖRLER 2011 2012 1 Taşıt Araçları ve Yan Sanayi 81.923 123.933 51,27 22 2 Makine ve Aksamları 86.416 103.731 20,03 17 3 Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve 73.247 80.137 9,40 15 4 Demir ve Demir Dışı Metaller 63.116 57.858-8,33 10 5 Su Ürünleri ve Hayvancılık Mamulleri 32.882 36.758 11,78 6 6 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 35.835 34.623-3,38 6 7 İklimlendirme Sanayi 23.759 26.988 13,59 5 8 Savunma ve Havacılık Sanayi 4.406 12.646 187,01 2 9 Maden ve Metaller 20.302 12.040-40,69 2 10 Ağaç Mamülleri ve Orman Ürünleri 8.027 9.209 14,72 2 11 Çelik 6.464 8.161 26,25 2 12 Elektrik - Elektronik 4.126 6.621 60,47 1 13 Meyve Sebze Mamulleri 4.925 6.593 33,86 1 14 Hazırgiyim ve Konfeksiyon 5.744 5.894 2,61 1 15 Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri 5.616 4.749-15,43 1 16 Tekstil ve Hammaddeleri 2.923 3.847 31,61 1 17 Yaş Meyve ve Sebze 1.698 2.619 54,24 1 Toplam içindeki payı (%) www.kto.org.tr 15
KONYA DIŞ TİCARET BÜLTENİ 18 Kuru Meyve ve Mamulleri 1.274 2.120 66,41 1 19 Zeytin ve Zeytinyağı 658 777 18,09 1 20 Halı 573 579 1,05 1 21 Deri ve Deri Mamulleri 759 400-47,30 1 22 Fındık ve Mamulleri 100 190 90,00 1 23 Gemi ve Yat 14 85 507,14 0 24 Diğer Sanayi Ürünleri 116 3-97,41 0 25 Değerli Maden ve Mücevherat 11 0-100,00 0 Tüm Sektörlerin Toplamı 353.696 422.328 19 100 Kaynak: TİM İlk beş sektör içerisinde en fazla artış oranı ise Taşıt Araçları ve Yan Sanayi sektöründe görülmüştür. Sektörün ihracatı bir önceki döneme göre %51 oranında artarak 81 milyon dolardan 123 milyon dolara yükselmiştir. Savunma ve Havacılık Sanayi sektöründeki ihracat artışı apaçık göze çarpmaktadır. Sektörün ihracatı bir önceki döneme göre %187 oranında artarak 4.4 milyon dolardan 12.6 milyon dolara yükselmiştir. 2012 İlk 5 Ayında Irak a İhracat %89,7 Oranında Arttı Ülke bazında Konya ihracatına bakıldığında ise 2012 yılının ilk beş ayında ilk sırada 108 milyon dolarlık ihracat değeri ile Irak yer almaktadır. Irak a ihracatımız 2011 yılının Ocak- Mayıs döneminde 57 milyon dolar iken, 2012 yılının aynı döneminde %89,7 oranında artarak 108 milyon dolara ulaşmıştır. Irak ın ardından 31,2 milyon dolarlık ihracat değeri ile Almanya ve 25,8 milyon dolarlık ihracat değeri ile İtalya gelmektedir. İlk on ülke içerisinde Suudi Arabistan 5. Sırada yer almaktadır ve Suudi Arabistan a olan ihracatımız geçen yılın aynı dönemine göre %69 luk yüksek bir artış göstererek 11,6 milyon dolardan 19,5 milyon dolara yükselmiştir. İran a olan ihracatımız ise geçen seneye göre %23 oranında azalmıştır. www.kto.org.tr 16
KONYA DIŞ TİCARET BÜLTENİ 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 Ülkelere Göre Konya İhracatı (İlk 10 Ülke/Ocak- Mayıs) 56.904 107.999 26.974 31.125 25.138 25.840 30.384 23.159 11.605 19.522 12.066 17.666 11.884 17.116 20.995 16.844 11.706 15.238 9.593 13.020 2011 2012 Kaynak: TİM Konya Ticaret Odası Tır Karnesi İstatistikleri Uluslararası taşımada kullanılan Tır Karneleri, taşımanın uzaklığına ve boşaltma sayısına göre firmalar tarafından kullanılmaktadır. Kullanılan tır karne türleri sırasıyla şu şekildedir: 4 lü AB Tır Karnesi, 4 lü Tır karnesi, 6 lı tır karnesi, 14 lü tır karnesi, 20 li tır karnesidir. 4 lü AB Tır karnesi diğerlerinden farklı olarak AB ve AB ye sınırı olan ülkelere yapılan taşımacılıkta kullanılmaktadır. Konya Ticaret Odası verilerine göre 2012 yılının Mayıs ayında en fazla artış 4 lü AB tır karnesinde görülmüştür. 4 lü AB tır karnesi bir önceki yılın aynı ayına göre %30 luk artış göstererek 213 adede ulaşmıştır. Ocak-Mayıs döneminde de aynı şekilde en fazla artış 4 lü AB tır karnesinde görülmüş olup bir önceki yılın aynı döneminde göre %40,6 lık artış göstererek 823 adede yükselmiştir. TABLO 3. TIR KARNESİ SATIŞ RAKMALARI Türü 2011 2012 Mayıs Değişim Oranı (%) 2011 2012 Ocak-Mayıs Değişim Oranı (%) 4'lü AB TIR Karnesi 126 213 69 585 823 40,6 4'lü TIR Karnesi 49 45-8,1 206 170-17,4 6'lı TIR Karnesi 0 0 0 0 0 0 14'lü TIR Karnesi 697 660-5,3 3273 3156-3,7 20'li TIR Karnesi 35 28-20 200 184-8 Kaynak: Konya Ticaret Odası Dış Ticaret Birimi İstatistikleri www.kto.org.tr 17