ASELSAN ELEKTRONİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 30 EYLÜL TARİHİNDE SONA EREN DOKUZ AYLIK ARA DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR
ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOSU... 1-3 ÖZET KONSOLİDE KÂR VEYA ZARAR TABLOSU... 4 ÖZET KONSOLİDE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOSU... 5 ÖZET KONSOLİDE ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOSU... 6 ÖZET KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOSU... 7-8 ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN DİPNOTLAR... 9-49 NOT 1 GRUP UN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU... 9-10 NOT 2 ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR... 11-19 NOT 3 İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI... 19-23 NOT 4 TİCARİ ALACAKLAR VE BORÇLAR... 24-26 NOT 5 STOKLAR... 27 NOT 6 PEŞİN ÖDENMİŞ GİDERLER VE ERTELENMİŞ GELİRLER... 28 NOT 7 MADDİ VE MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR... 29 NOT 8 KARŞILIKLAR, KOŞULLU VARLIK VE BORÇLAR... 30 NOT 9 TAAHHÜTLER... 31-33 NOT 10 ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR... 34-35 NOT 11 SERMAYE, YEDEKLER VE DİĞER ÖZKAYNAK KALEMLERİ... 36-37 NOT 12 HASILAT VE SATIŞLARIN MALİYETİ... 38 NOT 13 İNŞAAT SÖZLEŞMELERİ... 39 NOT 14 ESAS FAALİYETLERDEN DİĞER GELİRLER VE GİDERLER... 40 NOT 15 FİNANSMAN GELİRLERİ...... 41 NOT 16 FİNANSMAN GİDERLERİ... 41 NOT 17 PAY BAŞINA KAZANÇ... 41 NOT 18 YABANCI PARA POZİSYONU... 42-47 NOT 19 FİNANSAL ARAÇLAR GERÇEĞE UYGUN DEĞER AÇIKLAMALARI VE FİNANSAL RİSKTEN KORUNMA ÇERÇEVESİNDEKİ AÇIKLAMALAR... 48 NOT 20 RAPORLAMA DÖNEMİNDEN SONRAKİ OLAYLAR... 49
30 EYLÜL TARİHİ İTİBARIYLA ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOSU VARLIKLAR Dipnot Referansları Cari Dönem Bağımsız Sınırlı Denetimden Geçmemiş Önceki Dönem Bağımsız Denetimden Geçmiş 31 Aralık Dönen Varlıklar 2.071.505.864 2.049.564.480 Nakit ve Nakit Benzerleri 18.002.288 103.683.817 Ticari Alacaklar İlişkili Taraflardan Ticari Alacaklar 3-4 97.490.744 145.157.039 İlişkili Olmayan Taraflardan Ticari Alacaklar 4 686.490.514 611.089.356 Diğer Alacaklar İlişkili Taraflardan Diğer Alacaklar 3 2.672.391 32.771.269 İlişkili Olmayan Taraflardan Diğer Alacaklar 49.035.951 48.741.727 Stoklar 5 770.822.150 645.849.543 Peşin Ödenmiş Giderler 6 248.609.187 277.369.147 Diğer Dönen Varlıklar 198.382.639 184.902.582 Duran Varlıklar 2.147.572.439 1.958.410.870 Finansal Yatırımlar 45.019.317 12.724.210 Ticari Alacaklar İlişkili Taraflardan Ticari Alacaklar 3-4 57.715.059 26.392.887 İlişkili Olmayan Taraflardan Ticari Alacaklar 4 255.580.609 312.343.820 Diğer Alacaklar İlişkili Taraflardan Diğer Alacaklar - - İlişkili Olmayan Taraflardan Diğer Alacaklar 262.748 197.085 Maddi Duran Varlıklar 7 811.545.958 741.988.200 Maddi Olmayan Duran Varlıklar 7 404.168.515 372.807.645 Peşin Ödenmiş Giderler 6 296.354.276 274.439.651 Ertelenmiş Vergi Varlığı 270.895.239 212.862.628 Diğer Duran Varlıklar 6.030.718 4.654.744 TOPLAM VARLIKLAR 4.219.078.303 4.007.975.350 Ekteki dipnotlar bu özet konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 1
30 EYLÜL TARİHİ İTİBARIYLA ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOSU KAYNAKLAR Dipnot Referansları Cari Dönem Bağımsız Sınırlı Denetimden Geçmemiş Önceki Dönem Bağımsız Denetimden Geçmiş 31 Aralık Kısa Vadeli Yükümlülükler 951.753.502 936.244.985 Kısa Vadeli Borçlanmalar 42.905.136 157.226.761 Uzun Vadeli Borçlanmaların Kısa Vadeli Kısımları 37.585.284 22.832.818 Ticari Borçlar İlişkili Taraflara Ticari Borçlar 3-4 30.786.847 16.265.805 İlişkili Olmayan Taraflara Ticari Borçlar 4 478.309.852 377.182.297 Çalışanlara Sağlanan Faydalar Kapsamında Borçlar 10 20.497.739 19.226.599 Diğer Borçlar İlişkili Taraflara Diğer Borçlar 3 17.983.462 30.320 İlişkili Olmayan Taraflara Diğer Borçlar 680.896 418.061 Devlet Teşvik ve Yardımları 16.230.727 11.280.034 Ertelenmiş Gelirler 6 182.505.709 214.035.003 Dönem Kârı Vergi Yükümlülüğü 219.792 480.904 Kısa Vadeli Karşılıklar Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Kısa Vadeli Karşılıklar 10 30.686.770 25.395.640 Diğer Kısa Vadeli Karşılıklar 8 91.216.255 88.973.470 Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler 2.145.033 2.897.273 Uzun Vadeli Yükümlülükler 1.433.951.244 1.459.244.914 Uzun Vadeli Borçlanmalar 370.441.418 173.227.412 Ticari Borçlar İlişkili Taraflara Ticari Borçlar 3-4 697.884 - İlişkili Olmayan Taraflara Ticari Borçlar 4 2.760.582 12.163.376 Diğer Borçlar İlişkili Taraflara Diğer Borçlar - - İlişkili Olmayan Taraflara Diğer Borçlar 31.684 30.518 Devlet Teşvik ve Yardımları 2.165.653 1.878.514 Ertelenmiş Gelirler 6 944.378.212 1.162.027.069 Uzun Vadeli Karşılıklar Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Uzun Vadeli Karşılıklar 10 110.566.794 107.067.815 Diğer Uzun Vadeli Karşılıklar 8 2.909.017 2.850.210 Ekteki dipnotlar bu özet konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 2
30 EYLÜL TARİHİ İTİBARIYLA ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL DURUM TABLOSU Dipnot Referansları Cari Dönem Bağımsız Sınırlı Denetimden Geçmemiş Önceki Dönem Bağımsız Denetimden Geçmiş 31 Aralık ÖZKAYNAKLAR 1.833.373.557 1.612.485.451 Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar 1.832.577.704 1.611.967.650 Ödenmiş Sermaye 11 500.000.000 500.000.000 Sermaye Düzeltme Farkları 11 98.620.780 98.620.780 Kâr veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler veya Giderler - - Tanımlanmış Fayda Planları Yeniden Ölçüm Kazançları/Kayıpları (3.866.388) (3.866.000) Maddi Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Artışları 177.565.341 177.532.454 Kârdan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler 11 73.669.442 69.677.755 Geçmiş Yıllar Kârları 740.957.659 531.921.172 Net Dönem Kârı 17 245.630.870 238.081.489 Kontrol Gücü Olmayan Paylar 795.853 517.801 TOPLAM KAYNAKLAR 4.219.078.303 4.007.975.350 Ekteki dipnotlar bu özet konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 3
30 EYLÜL TARİHİNDE SONA EREN 9 AYLIK DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE KÂR VEYA ZARAR TABLOSU KÂR VEYA ZARAR KISMI Dipnot Referansları Cari Dönem Bağımsız Sınırlı Denetimden Geçmemiş Cari Dönem Bağımsız Sınırlı Denetimden Geçmemiş Önceki Dönem Bağımsız Sınırlı Denetimden Geçmemiş Önceki Dönem Bağımsız Sınırlı Denetimden Geçmemiş 1 Ocak- 1 Temmuz- 1 Ocak- 1 Temmuz- Hasılat 12 1.781.219.311 659.492.271 1.444.160.700 462.475.213 Satışların Maliyeti (-) 12 (1.359.739.234) (509.235.807) (1.071.011.193) (333.966.229) BRÜT KÂR 421.480.077 150.256.464 373.149.507 128.508.984 Genel Yönetim Giderleri (-) (81.480.120) (24.871.805) (71.526.752) (18.336.935) Pazarlama Giderleri (-) (30.463.405) (10.983.122) (24.494.051) (6.419.433) Araştırma ve Geliştirme Giderleri (-) (46.881.863) (15.430.557) (47.060.053) (16.035.686) Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler 14 390.881.509 94.819.422 201.206.664 74.969.820 Esas Faaliyetlerden Diğer Giderler (-) 14 (444.571.520) (158.134.404) (331.259.548) (136.833.620) ESAS FAALİYET KÂRI 208.964.678 35.655.998 100.015.767 25.853.130 Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler 1.874.341-10.441.552 - FİNANSMAN GİDERİ ÖNCESİ FAALİYET KÂRI 210.839.019 35.655.998 110.457.319 25.853.130 Finansman Gelirleri 15 24.986.994 6.770.779 2.682.094 282.350 Finansman Giderleri (-) 16 (47.826.571) (29.883.101) (31.398.562) (18.439.092) SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER VERGİ ÖNCESİ KÂRI 187.999.442 12.543.676 81.740.851 7.696.388 Sürdürülen Faaliyetler Vergi Geliri 57.812.826 34.294.846 46.472.818 20.496.373 - Dönem Vergi Gideri (-) (219.792) 188.207 (204.063) (63.183) - Ertelenmiş Vergi Geliri 58.032.618 34.106.639 46.676.881 20.559.556 SÜRDÜRÜLEN FAALİYETLER DÖNEM KÂRI 245.812.268 46.838.522 128.213.669 28.192.761 Dönem Kârının Dağılımı Kontrol Gücü Olmayan Paylar Ana Ortaklık Payları 17 181.398 (183.621) 389.780 365.010 245.630.870 47.022.143 127.823.889 27.827.751 245.812.268 46.838.522 128.213.669 28.192.761 100 Adet Pay Başına Kazanç 17 0,49 0,09 0,26 0,06 Ekteki dipnotlar bu özet konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 4
30 EYLÜL TARİHİNDE SONA EREN 9 AYLIK DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE DİĞER KAPSAMLI GELİR TABLOSU Dipnot Referansları Cari Dönem Bağımsız Sınırlı Denetimden Geçmemiş Cari Dönem Bağımsız Sınırlı Denetimden Geçmemiş Önceki Dönem Bağımsız Sınırlı Denetimden Geçmemiş Önceki Dönem Bağımsız Sınırlı Denetimden Geçmemiş 1 Ocak- 1 Temmuz- 1 Ocak- 1 Temmuz- DÖNEM KARI 245.812.268 46.838.522 128.213.669 28.192.761 DİĞER KAPSAMLI GELİRLER Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacaklar - - 8.886.308 2.753.340 Tanımlanmış Fayda PlanlarıYeniden Ölçüm Kazançları - - 11.107.885 3.441.674 Ertelenmiş Vergi Gideri - - (2.221.577) (688.334) DİĞER KAPSAMLI GELİR - - 8.886.308 2.753.340 TOPLAM KAPSAMLI GELİR 245.812.268 46.838.522 137.099.977 30.946.101 Toplam Kapsamlı Gelirin Dağılımı Kontrol Gücü Olmayan Paylar 181.398 (183.621) 389.780 365.010 Ana Ortaklık Payları 245.630.870 47.022.143 136.710.197 30.581.091 245.812.268 46.838.522 137.099.977 30.946.101 Ekteki dipnotlar bu özet konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 5
30 EYLÜL TARİHİNDE SONA EREN 9 AYLIK DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE ÖZKAYNAKLAR DEĞİŞİM TABLOSU Kâr veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler veya Giderler Birikmiş Kârlar Ödenmiş Sermaye Sermaye Düzeltme Farkları Maddi Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Artışları/ Azalışları Tanımlanmış Fayda PlanlarıYeniden Ölçüm Kazançları/Kayıpları Kârdan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler Geçmiş Yıl Kârları Net Dönem Kârı Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar Kontrol Gücü Olmayan Paylar Özkaynaklar 1 Ocak İtibarıyla Bakiyeler (Yeniden Düzenlenmiş) 500.000.000 98.620.780 - (13.175.916) 52.071.680 321.656.271 306.378.584 1.265.551.399 544.192 1.266.095.591 Transferler - - - - 17.595.111 210.283.473 (227.878.584) - - - Toplam Kapsamlı Gelir - - - 8.886.308 - - 127.823.889 136.710.197 389.780 137.099.977 Temettüler - - - - - - (78.500.000) (78.500.000) (2.500) (78.502.500) İtibarıyla Bakiyeler (Dönem Sonu) 500.000.000 98.620.780 - (4.289.608) 69.666.791 531.939.744 127.823.889 1.323.761.596 931.472 1.324.693.068 1 Ocak İtibarıyla Bakiyeler (Dönem Başı) 500.000.000 98.620.780 177.532.454 (3.866.000) 69.677.755 531.921.172 238.081.489 1.611.967.650 517.801 1.612.485.451 Transferler - - - - 3.983.319 209.098.170 (213.081.489) - - - Toplam Kapsamlı Gelir - - - - - - 245.630.870 245.630.870 181.398 245.812.268 Temettüler - - - - - - (25.000.000) (25.000.000) - (25.000.000) Kontrol Gücü Olmayan Pay Sahipleri ile Yapılan İşlemler - - 32.887 (388) 8.368 (61.683) - (20.816) 96.654 75.838 İtibarıyla Bakiyeler (Dönem Sonu) 500.000.000 98.620.780 177.565.341 (3.866.388) 73.669.442 740.957.659 245.630.870 1.832.577.704 795.853 1.833.373.557 Ekteki dipnotlar bu özet konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 6
30 EYLÜL TARİHİNDE SONA EREN 9 AYLIK DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOSU Dipnot Referansları Cari Dönem Bağımsız Sınırlı Denetimden Geçmemiş 1 Ocak- (*)Önceki Dönem Bağımsız Sınırlı Denetimden Geçmemiş 1 Ocak- İşletme Faaliyetlerinden Nakit Akışları 55.847.756 69.357.970 Dönem Kârı 245.812.268 128.213.669 Dönem Net Kârı Mutabakatı ile İlgili Düzeltmeler 60.334.127 59.600.620 - Amortisman ve İtfa Giderleri ile İlgili Düzeltmeler 7 72.026.873 61.334.327 - Araştırma ve Geliştirme Giderleri ile İlgili Düzeltmeler 17.750.416 11.336.316 - Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Karşılıklar 13.113.905 15.057.268 - Şüpheli Ticari Alacak Karşılığı Gideri /(İptali)- Net 4 176.975 168.953 - Garanti Gider Karşılığı /(İptali)- Net 8 10.876.529 8.039.272 - Gecikme Cezası Nedeniyle Ayrılan Karşılık Gideri/(İptali) - Net 8 (5.824.963) (593.088) - Dava Karşılığı Giderleri Net 8 (63.700) (425.231) - Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı - Net 5 5.549.760 (1.987.137) - Diğer Karşılıklar (2.686.274) (2.132.373) - Faiz Gelirleri ile İlgili Düzeltmeler 14 (3.062.517) (5.298.883) - Faiz Giderleri ile İlgili Düzeltmeler 16 6.709.171 6.220.295 - Finansal Borçlardan Kaynaklanan Kur Farkları- Net 5.455.119 24.795.271 - Vergi Gideri/Geliri ile İlgili Düzeltmeler (57.812.826) (46.472.818) - Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler (1.874.341) (10.441.552) İşletme Sermayesinde Gerçekleşen Değişimler (246.340.912) (113.328.656) - Stoklardaki Artış/Azalışla İlgili Düzeltmeler (130.522.367) (34.677.096) - Ticari Alacaklardaki Artış/Azalışla İlgili Düzeltmeler (2.311.932) (162.302.246) - Faaliyetlerle İlgili Diğer Alacaklardaki Artış/Azalışla İlgili Düzeltmeler 29.961.074 (22.736.727) - Peşin Ödenmiş Giderler 6 6.845.335 (46.862.825) - Diğer Dönen Varlıklar (12.713.166) (25.320.187) - Diğer Duran Varlıklar (1.375.974) (1.644.409) - Ticari Borçlardaki Artış/Azalışla İlgili Düzeltmeler 4 106.943.687 (35.606.984) - Faaliyetlerle İlgili Diğer Borçlardaki Artış/Azalışla İlgili Düzeltmeler 253.850 1.024.428 - Çalışanlara Sağlanan Faydalar Kapsamında Borçlar 10 1.271.140 335.421 - Devlet Teşvik ve Yardımları 5.237.832 3.942.760 - Ertelenmiş Gelirler 6 (249.178.151) 212.661.705 - Diğer Yükümlülükler (752.240) (2.142.496) Faaliyetlerden Elde Edilen /(Kullanılan) Nakit Akışları 59.805.483 74.485.633 Ekteki dipnotlar bu özet konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 7
30 EYLÜL TARİHİNDE SONA EREN 9 AYLIK DÖNEME AİT ÖZET KONSOLİDE NAKİT AKIŞ TABLOSU Dipnot Referansları Cari Dönem Bağımsız Sınırlı Denetimden Geçmemiş 1 Ocak- (*)Önceki Dönem Bağımsız Sınırlı Denetimden Geçmemiş 1 Ocak- Ödenen Faiz (1.067.710) (3.883.414) Alınan Faiz 1.914.683 3.161.132 Vergi Ödemeleri/İadeleri (480.904) (304.275) Ödenen Kıdem Tazminatı 10 (4.323.796) (4.101.106) Yatırım Faaliyetlerinden Kaynaklanan Nakit Akışları (212.390.285) (211.591.452) Maddi ve Maddi Olmayan Duran Varlık Satışından Elde Edilen Nakit 313.000 98.620 Maddi Duran Varlık Alımlarına İlişkin Nakit Çıkışları (103.653.129) (126.280.370) Maddi Olmayan Duran Varlık Alımlarına İlişkin Nakit Çıkışları - Net (78.705.228) (95.851.254) Finansal Yatırımlardaki Değişim (32.219.269) - Alınan Temettüler 1.874.341 10.441.552 Finansman Faaliyetlerinden Nakit Akışları 70.861.000 (26.636.056) Borçlanmadan Kaynaklanan Nakit Girişleri 429.352.357 418.888.069 Borç Ödemelerine İlişkin Nakit Çıkışları (351.373.484) (423.398.113) Finansal Kiralama Sözleşmelerinden Kaynaklanan Borç Ödemelerine İlişkin Nakit Çıkışları (81.166) (28.249) Ödenen Temettüler (7.036.707) (22.097.763) NAKİT VE NAKİT BENZERLERİNDEKİ NET AZALIŞ (85.681.529) (168.869.538) DÖNEM BAŞI NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ 103.683.817 352.533.570 DÖNEM SONU NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ 18.002.288 183.664.032 (*) Yeniden sınıflama etkileri Dipnot 2.1, Karşılaştırmalı Bilgiler ve Önceki Dönem Finansal Tabloların Düzeltilmesi notunda açıklanmıştır. Ekteki dipnotlar bu özet konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 8
1. GRUP UN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU Aselsan Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Ş. ( Şirket ) her türlü kurum, kuruluş ve tüketiciye yönelik olarak kara, hava, deniz ve uzay uygulamaları kapsamında her nevi elektrik, elektronik, mikrodalga, elektro-optik, güdüm, bilgisayar, bilişim, kriptoloji, güvenlik, mekanik kimya ve benzeri konularda çeşitli yazılım, cihaz, sistem, araç, gereç ve platformların araştırma, geliştirme, mühendislik, üretim, test, montaj, entegrasyon ve satışını yapmak, satış sonrası hizmetini vermek, ticaretini yapmak, yaptırmak ve proje, mühendislik, danışmanlık, servis, eğitim, taahhüt, inşaat, yayın, ticaret, işletme ve internet hizmetleri konusunda her türlü girişim ve faaliyetlerde bulunmak amacı ile kurulmuştur. Şirket, 1975 yılı sonunda Kara Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı öncülüğünde Vakıf Kuruluşu bir Anonim Şirket olarak kurulmuştur. Şirket 1979 yılı başlarında Ankara Macunköy tesislerinde üretim faaliyetine geçmiştir. Şirket yatırım ve üretim yapısı gerektiren proje konularına bağlı olarak Haberleşme ve Bilgi Teknolojileri Sektör Başkanlığı (HBT), Mikroelektronik, Güdüm ve Elektro-Optik Sektör Başkanlığı (MGEO), Savunma Sistem Teknolojileri Sektör Başkanlığı (SST), Radar ve Elektronik Harp Sistemleri Sektör Başkanlığı (REHİS) ve Ulaşım, Güvenlik, Enerji ve Otomasyon Sistemleri Sektör Başkanlığı (UGES) olmak üzere beş ayrı Sektör Başkanlığı bünyesinde örgütlenmiştir. Şirket, Ankara'da, Macunköy ve Akyurt ta yerleşik iki ayrı tesiste üretim ve mühendislik faaliyetlerini sürdürmekte olup Genel Müdürlük teşkilatı Ankara Macunköy'de bulunmaktadır. Şirket in ana ortağı %84,58 oranında sermayesini elinde bulunduran Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı dır ( TSKGV ). TSKGV, 17 Haziran 1987 tarihinde 3388 sayılı yasa ile Türk Silahlı Kuvvetleri ne gerekli olan silah, araç ve gereçleri, yurt içinde üretmek veya yurt dışından temin etmek için kurulmuştur. Şirket, Sermaye Piyasası Kurulu na ( SPK ) kayıtlıdır ve hisseleri 1990 yılından bu yana Borsa İstanbul A.Ş. de işlem görmektedir. tarihi itibarıyla, Şirket in halka açıklık oranı % 15,30 dur (31 Aralık : %15,30) (Not 11). Şirket in ticaret siciline kayıtlı adresi Mehmet Akif Ersoy Mahallesi 296. Cadde No:16 06370 Yenimahalle/Ankara dır. Grup un itibarıyla çalışan ortalama personel sayısı 5.337 dir. (31 Aralık : 5.343). Şirket, aynı sektörde faaliyet gösteren ve finansal tablolarını konsolide ettiği bağlı ortaklıkları Mikrodalga Elektronik Sistemler Sanayi ve Ticaret A.Ş. ( Mikes ) ve AselsanNet Elektronik ve Haberleşme Sistemleri Sanayi Ticaret İnşaat ve Taahhüt Ltd. Şti. ( AselsanNet ) ile beraber ilerleyen dipnotlarda Grup olarak anılacaktır. 9
1. GRUP UN ORGANİZASYONU VE FAALİYET KONUSU (devamı) Konsolidasyona dahil edilen şirketlerin, esas faaliyet alanları ve Şirket in hisse oranları aşağıdaki gibidir: Şirket İsmi Faaliyet Alanı Hisse oranı (%) Mikes (*) 31 Aralık Mikrodalga araştırma, geliştirme projeleri 97,00 96,37 AselsanNet Haberleşme sistemleri 100,00 100,00 (*) Hisse oranındaki artış, Havelsan Hava Elektronik San. ve Tic. A.Ş. nin ve AselsanNet in Mikes deki payının satın alınmasından kaynaklanmaktadır. Uzun vadeli finansal yatırımlar içinde yer alan bağlı ortaklıklardan Mikroelektronik Ar-Ge Tasarım ve Ticaret Limited Şirketi ve ASELSAN Bakü Şirketi konsolide finansal tabloları önemli düzeyde etkilememeleri sebebiyle konsolidasyona dahil edilmemişlerdir. Şirket, 2011 yılında ASELSAN Elektronik Sanayi ve Ticaret A.Ş. EP Co. adı altında Güney Afrika da bir Şube açmış olup, Şube, finansal tabloları önemli düzeyde etkilememesi sebebiyle konsolidasyona dahil edilmemiştir. Ayrıca, uzun vadeli finansal yatırımlar içinde yer alan Grup un iş ortaklıklarından 2011 yılında kurulan IGG ASELSAN Integrated Systems LLC (Birleşik Arap Emirlikleri) ve Kazakhstan ASELSAN Engineering LLP (Kazakistan) ile 2012 yılında kurulan ASELSAN Middle East PSC LTD (Ürdün) konsolide finansal tabloları önemli düzeyde etkilememeleri sebebiyle konsolidasyona dahil edilmemiştir. yılının Mart ayı içerisinde, %50'si ASELSAN a, %50'si Sivas Optik Malzemeleri Sanayi ve Ticaret A.Ş.'ye ait olmak üzere ASELSAN Hassas Optik Sanayi ve Ticaret A.Ş. firması kurulmuştur. ASELSAN tarafından tasarlanarak yurt dışında ürettirilen, mor ötesi, görünür ve yakın kızılötesi bantlar için hassas optik teknolojisinin üretimi Sivas ta kurulan firma tesisinin tamamlanmasını takiben gerçekleştirilecektir. Firma konsolide finansal tabloları önemli düzeyde etkilememesi sebebiyle konsolidasyona dahil edilmemiştir. Özet Konsolide Finansal Tabloların Onaylanması Özet Konsolide finansal tablolar, Yönetim Kurulu tarafından 10 Kasım tarihinde 835 sayılı karar ile onaylanmış ve yayınlanması için yetki verilmiştir. Yönetim Kurulu ve Genel Kurul dışındakilerin konsolide finansal tabloları değiştirme yetkisi yoktur. 10
2. ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar TMS ye Uygunluk Beyanı Şirket ve Türkiye de yerleşik bağlı ortaklıkları olan Mikes ve AselsanNet, yasal defterlerini ve kanuni finansal tablolarını ( Kanuni Finansal Tablolar ) Türk Ticaret Kanunu ( TTK ) ve vergi mevzuatınca belirlenen muhasebe ilkelerine uygun olarak Türk Lirası ( TL ) olarak tutmakta ve hazırlamaktadır. İlişikteki özet konsolide finansal tablolar Sermaye Piyasası Kurulu nun ( SPK ) 13 Haziran tarih ve 28676 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Seri II, 14.1 No lu Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği ( Tebliğ ) hükümlerine uygun olarak hazırlanmış olup Tebliğin 5. Maddesine istinaden Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu ( KGK ) tarafından yürürlüğe konulmuş olan Türkiye Muhasebe Standartları ile bunlara ilişkin ek ve yorumları ( TMS ) esas alınmıştır. Ayrıca özet konsolide finansal tablolar ve dipnotlar SPK tarafından 7 Haziran tarihli duyuru ile açıklanan formatlara uygun olarak sunulmuştur. Konsolide finansal tablolar, arsaların yeniden değerlemesi haricinde, tarihi maliyet esasına göre hazırlanmaktadır. Tarihi maliyetin belirlenmesinde, genellikle varlıklar için ödenen tutarın gerçeğe uygun değeri esas alınmaktadır. Kullanılan Para Birimi Grup un her işletmesinin kendi finansal tabloları faaliyette bulundukları temel ekonomik çevrede geçerli olan para birimi ( Fonksiyonel Para Birimi ) ile sunulmuştur. Şirket ve bağlı ortaklıklarının fonksiyonel para birimi TL dir. Her işletmenin finansal durumu ve faaliyet sonuçları, Grup un geçerli para birimi olan ve konsolide finansal tablolar için sunum para birimi olan TL cinsinden ifade edilmiştir. Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Finansal Tabloların Düzeltilmesi SPK nın 17 Mart 2005 tarih ve 11/367 sayılı kararı uyarınca, Türkiye'de faaliyette bulunan ve SPK Muhasebe Standartları'na (UMS/UFRS uygulamasını benimseyenler dahil) uygun olarak finansal tablo hazırlayan şirketler için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamasına son verilmiştir. Buna istinaden, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren 29 No lu Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standardı ( UMS/TMS 29 ) uygulanmamıştır. 11
2. ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (devamı) Karşılaştırmalı Bilgiler ve Önceki Dönem Finansal Tablolarının Düzeltilmesi Finansal durum ve performans trendlerinin tespitine imkan vermek üzere, Grup un konsolide finansal tabloları önceki dönemle karşılaştırmalı olarak hazırlanmaktadır. Cari dönem konsolide finansal tabloların sunumu ile uygunluk sağlanması açısından karşılaştırmalı bilgiler gerekli görüldüğünde yeniden sınıflandırılır ve önemli farklılıklar açıklanır. Konsolidasyona İlişkin Esaslar Bağlı Ortaklıklar: Şirketin bağlı ortaklıklarının detayları aşağıdaki gibidir: Grup un sermayedeki pay oranı ve oy kullanma hakkı oranı (%) Bağlı Ortaklıklar Kuruluş ve Faaliyet Yeri 31 Aralık Ana Faaliyeti Mikes Türkiye 97,00 96,37 Mikrodalga ar-ge projeleri AselsanNet Türkiye 100 100 Haberleşme sistemleri ASELSAN Bakü Şirketi (*) Azerbaycan 100 100 Grup ürünlerinin pazarlama ve satışı Mikroelektronik Ar-Ge Tasarım ve Tic. Ltd Şti. (*) Türkiye 85 85 Mikroelektronik Ar-ge projeleri (*) Konsolide finansal tabloları önemli düzeyde etkilememeleri sebebiyle konsolidasyona dahil edilmemişlerdir. Konsolide finansal tablolar, Şirket ve Şirket in bağlı ortaklıkları tarafından kontrol edilen işletmelerin finansal tablolarını kapsar. Kontrol, Şirket in aşağıdaki şartları sağlaması ile sağlanır: yatırım yapılan şirket/varlık üzerinde gücünün olması; yatırım yapılan şirket/varlıktan elde edeceği değişken getirilere açık olması ya da bu getirilere hakkı olması; ve getiriler üzerinde etkisi olabilecek şekilde gücünü kullanabilmesi. 12
2. ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (devamı) Konsolidasyona İlişkin Esaslar (devamı) Bağlı Ortaklıklar (devamı): Yukarıda listelenen kriterlerin en az birinde herhangi bir değişiklik oluşmasına neden olabilecek bir durumun ya da olayın ortaya çıkması halinde Şirket yatırımının üzerinde kontrol gücünün olup olmadığını yeniden değerlendirir. Şirket in yatırım yapılan şirket/varlık üzerinde çoğunluk oy hakkına sahip olmadığı durumlarda, ilgili yatırımın faaliyetlerini tek başına yönlendirebilecek/yönetebilecek şekilde yeterli oy hakkının olması halinde, yatırım yapılan şirket/varlık üzerinde kontrol gücü vardır. Şirket, aşağıdaki unsurlar da dahil olmak üzere, ilgili yatırımdaki oy çoğunluğunun kontrol gücü sağlamak için yeterli olup olmadığının değerlendirmesinde konuyla ilgili tüm olayları ve şartları göz önünde bulundurur: Şirket in sahip olduğu oy hakkı ile diğer hissedarların sahip olduğu oy hakkının karşılaştırılması; Şirket ve diğer hissedarların sahip olduğu potansiyel oy hakları; Sözleşmeye bağlı diğer anlaşmalardan doğan haklar; ve Şirket in karar verilmesi gereken durumlarda ilgili faaliyetleri yönetmede (geçmiş dönemlerdeki genel kurul toplantılarında yapılan oylamalar da dahil olmak üzere) mevcut gücünün olup olmadığını gösterebilecek diğer olay ve şartlar. Bir bağlı ortaklığın konsolidasyon kapsamına alınması Şirket in bağlı ortaklık üzerinde kontrole sahip olmasıyla başlar ve kontrolünü kaybetmesiyle sona erer. Yıl içinde satın alınan veya elden çıkarılan bağlı ortaklıkların gelir ve giderleri, satın alım tarihinden elden çıkarma tarihine kadar konsolide kâr veya zarar ve diğer kapsamlı gelir tablosuna dahil edilir. Kâr veya zarar ve diğer kapsamlı gelirin her bir kalemi ana ortaklık hissedarlarına ve kontrol gücü olmayan paylara aittir. Kontrol gücü olmayan paylar ters bakiye ile sonuçlansa dahi, bağlı ortaklıkların toplam kapsamlı geliri ana ortaklık hissedarlarına ve kontrol gücü olmayan paylara aktarılır. Gerekli olması halinde, Grup un izlediği muhasebe politikalarıyla aynı olması amacıyla bağlı ortaklıkların finansal tablolarında muhasebe politikalarıyla ilgili düzeltmeler yapılmıştır. Tüm grup içi varlıklar ve yükümlülükler, özkaynaklar, gelir ve giderler ve Grup şirketleri arasındaki işlemlere ilişkin nakit akışları konsolidasyonda elimine edilir. 13
2. ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar (devamı) Konsolidasyona İlişkin Esaslar (devamı) İş Ortaklıklarındaki Paylar: ve 31 Aralık tarihleri itibarıyla Grup un iş ortaklıklarının detayı aşağıdaki gibidir: Grup un sermayedeki pay oranı ve oy kullanma hakkı İş Ortaklıklarındaki Paylar ASELSAN Hassas Optik Sanayi ve Ticaret A.Ş. IGG ASELSAN Integrated Systems LLC Kazakhstan ASELSAN Engineering LLP ASELSAN Middle East PSC LTD Ana Faaliyeti Hassas optik teknolojisi Grup ürünlerinin pazarlama ve satışı Grup ürünlerinin pazarlama ve satışı Grup ürünlerinin pazarlama ve satışı Kuruluş ve Faaliyet Yeri oranı (%) 31 Aralık Türkiye 50 - B.A.E. 49 49 Kazakistan 49 49 Ürdün 49 49 İş ortaklığı, bir düzenlemede müşterek kontrolü olan tarafların, ortak düzenlemedeki net varlıklara ilişkin haklarının olduğu ortak bir girişimdir. Müşterek kontrol, bir ekonomik faaliyet üzerindeki kontrolün sözleşmeye dayalı olarak paylaşılmasıdır. Bu kontrolün, ilgili faaliyetlere ilişkin kararların, kontrolü paylaşan tarafların oy birliği ile mutabakatını gerektirdiği durumlarda var olduğu kabul edilir. Uzun vadeli finansal yatırımlar içinde yer alan, Grup un iş ortaklıklarından 2011 yılında kurulmuş olan IGG ASELSAN Integrated Systems LLC (Birleşik Arap Emirlikleri) ve Kazakhstan ASELSAN Engineering LLP (Kazakistan), 2012 yılında kurulan ASELSAN Middle East PSC LTD (Ürdün) ve yılında kurulan ASELSAN Hassas Optik Sanayi ve Ticaret A.Ş. konsolide finansal tabloları önemli düzeyde etkilememeleri sebebiyle konsolidasyona dahil edilmemiş olup maliyet değerleri üzerlerinden, varsa, değer düşüklüğü karşılığı düşülerek muhasebeleştirilmiştir. 2.2 Muhasebe Politikalarındaki Değişiklikler Muhasebe politikalarında yapılan önemli değişiklikler geriye dönük olarak uygulanmakta ve önceki dönem finansal tabloları yeniden düzenlenmektedir. 14
2. ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.3 Muhasebe Tahminlerindeki Değişiklikler ve Hatalar Muhasebe tahminlerindeki değişiklikler, yalnızca bir döneme ilişkin ise, değişikliğin yapıldığı cari dönemde, gelecek dönemlere ilişkin ise, hem değişikliğin yapıldığı dönemde hem de gelecek dönemlerde, ileriye yönelik olarak uygulanır. Grup un cari dönem içerisinde muhasebe tahminlerinde önemli bir değişikliği olmamıştır. Tespit edilen önemli muhasebe hataları geriye dönük olarak uygulanır ve önceki dönem konsolide finansal tabloları yeniden düzenlenir. 2.4 Yeni ve Revize Edilmiş Türkiye Muhasebe Standartları (a) Finansal tablolarda raporlanan tutarları ve dipnotları etkileyen TMS lerde yapılan değişiklikler Bulunmamaktadır. (b) yılından itibaren geçerli olup, Grup un konsolide finansal tablolarını etkilemeyen standartlar, mevcut standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar TFRS 10, 11, TMS 27 (Değişiklikler) Yatırım Şirketleri 1 TMS 32 (Değişiklikler) Finansal Varlık ve Finansal Borçların Netleştirilmesi 1 TMS 36 (Değişiklikler) Finansal Olmayan Varlıklar için Geri Kazanılabilir Değer Açıklamaları 1 TMS 39 (Değişiklikler) Türev Ürünlerin Yenilenmesi ve Riskten Korunma Muhasebesinin Devamlılığı 1 TFRS Yorum 21 Harçlar ve Vergiler 1 1 1 Ocak tarihinde veya bu tarih sonrasında başlayan mali dönemlerden itibaren geçerlidir. TFRS 10, 11, TMS 27 (Değişiklikler) Yatırım Şirketleri Bu değişiklik ile TFRS 10 a eklenen hükümler çerçevesinde yatırım işletmesi tanımını karşılayan işletmelerin tüm bağlı ortaklıklarını gerçeğe uygun değer farkını kâr veya zarara yansıtarak ölçmesi zorunlu olup, konsolide finansal tablo sunmalarına ilişkin istisna getirilmiştir. TMS 32 (Değişiklikler) Finansal Varlık ve Finansal Borçların Netleştirilmesi TMS 32 deki değişiklikler finansal varlık ve finansal borçların netleştirilmesine yönelik kurallar ile ilgili mevcut uygulama konularına açıklama getirmektedir. Bu değişiklikler özellikle cari dönemde yasal olarak uygulanabilen mahsuplaştırma hakkına sahip ve eş zamanlı tahakkuk ve ödeme ifadelerine açıklık getirir. 15
2. ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.4 Yeni ve Revize Edilmiş Türkiye Muhasebe Standartları (devamı) (b) yılından itibaren geçerli olup, Grup un finansal tablolarını etkilemeyen standartlar, mevcut standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar (devamı) TMS 36 (Değişiklikler) Finansal Olmayan Varlıklar için Geri Kazanılabilir Değer Açıklamaları TFRS 13 Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü Standardının bir sonucu olarak değer düşüklüğüne uğramış varlıkların geri kazanılabilir tutarının ölçümüne ilişkin açıklamalarda bazı değişiklikler yapılmıştır. Bu değişiklik finansal olmayan varlıklarla sınırlı tutulmuş olup, TMS 36 nın 130 ve 134 üncü paragrafları değiştirilmiştir. TMS 39 (Değişiklikler) Türev Ürünlerin Yenilenmesi ve Riskten Korunma Muhasebesinin Devamlılığı TMS 39 da yapılan bu değişiklikle, hangi durumlarda finansal riskten korunma aracının vadesinin dolmasının veya sonlandırılmasının söz konusu olmayacağına, dolayısıyla finansal riskten korunma muhasebesinin uygulanmasına son verilmeyeceğine açıklık getirilmiştir. TFRS Yorum 21 Harçlar ve Vergiler TFRS Yorum 21, vergi benzeri yükümlülüklerin ödenmesini ortaya çıkaran mevzuatta tanımlanan bir faaliyet gerçekleştiğinde, işletmelerin vergi ve vergi benzerinin ödenmesine ilişkin olarak bir borç muhasebeleştirmesi gerektiğine açıklık getirmektedir. (c) Henüz yürürlüğe girmemiş standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar Grup henüz yürürlüğe girmemiş aşağıdaki standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen aşağıdaki değişiklik ve yorumları henüz uygulamamıştır. TFRS 9 Finansal Araçlar TFRS 9 ve Geçiş Açıklamaları için Zorunlu TFRS 9 ve TFRS 7 (Değişiklikler) Yürürlük Tarihi TMS 19 (Değişiklikler) Çalışanlara Sağlanan Faydalar 1 2010-2012 Dönemine İlişkin Yıllık TFRS 2, TFRS 3, TFRS 8, TFRS 13, TMS 16 ve İyileştirmeler TMS 38, TMS 24, TFRS 9, TMS 37, TMS 39 1 2011- Dönemine İlişkin Yıllık İyileştirmeler TFRS 3, TFRS 13, TMS 40 1 Amortisman ve İtfa Payları İçin Uygulanabilir TMS 16 ve TMS 38 (Değişiklikler) Olan Yöntemlerin Açıklanması 2 1 30 Haziran tarihinden sonra başlayan hesap dönemlerinden itibaren geçerlidir. 2 31 Aralık 2015 tarihinden sonra başlayan hesap dönemlerinden itibaren geçerlidir. 16
2. ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.4 Yeni ve Revize Edilmiş Türkiye Muhasebe Standartları (devamı) (c) Henüz yürürlüğe girmemiş standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar (devamı) TFRS 9 Finansal Araçlar Kasım 2009 da yayınlanan TFRS 9 finansal varlıkların sınıflandırılması ve ölçümü ile ilgili yeni zorunluluklar getirmektedir. Ekim 2010 da değişiklik yapılan TFRS 9 finansal yükümlülüklerin sınıflandırılması ve ölçümü ve kayıtlardan çıkarılması ile ilgili değişiklikleri içermektedir. TFRS 9 ve TFRS 7 (Değişiklikler) TFRS 9 ve Geçiş Açıklamaları için Zorunlu Yürürlük Tarihi Kasım te TFRS 9 un zorunlu uygulama tarihi 1 Ocak 2017 tarihinden önce olmamak kaydıyla ertelenmiştir. Bu değişiklik KGK tarafından henüz yayınlanmamıştır. TMS 19 (Değişiklikler) Çalışanlara Sağlanan Faydalar Bu değişiklik çalışanların veya üçüncü kişilerin yaptığı katkıların hizmete bağlı olmaları durumunda hizmet dönemleri ile nasıl ilişkilendirileceğine açıklık getirmektedir. Ayrıca, katkı tutarının hizmet yılından bağımsız olması durumunda, işletmenin bu tür katkıları hizmetin sunulduğu döneme ilişkin hizmet maliyetinden azalış şeklinde muhasebeleştirilmesine izin verilir. 2010-2012 Dönemine İlişkin Yıllık İyileştirmeler TFRS 2: Bu değişiklik hakediş koşulu ve piyasa koşulu tanımlarını değiştirirken performans koşulu ve hizmet koşulu tanımlarını getirmektedir. TFRS 3: Bu değişiklik ile koşullu bedel her bir raporlama tarihinde gerçeğe uygun değeriyle ölçülür. TFRS 8: Bu değişiklikler birleştirme kriterlerinin faaliyet bölümlerine uygulanmasında yönetim tarafından yapılan değerlendirmelerin açıklanmasını zorunlu kılar, ve bölüm varlıkları toplamının işletme varlıkları toplamı ile mutabakatının ancak bölüm varlıklarının raporlanması durumunda gerektiğini belirtir. TFRS 13: Bu değişiklik, TFRS 9 ve TMS 39 a getirilen değişikliklerin bazı kısa vadeli alacaklar ve borçların iskonto edilmeden ölçülebilmesini değiştirmediğine açıklık getirir. TMS 16 ve TMS 38: Bu değişiklik ile bir maddi duran varlık kalemi yeniden değerleme işlemine tabi tutulduğunda, varlığın defter değerinin yeniden değerlenmiş tutarına göre düzeltilir. 17
2. ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.4 Yeni ve Revize Edilmiş Türkiye Muhasebe Standartları (devamı) (c) Henüz yürürlüğe girmemiş standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar (devamı) 2010-2012 Dönemine İlişkin Yıllık İyileştirmeler (devamı) TMS 24: Bu değişiklik işletmenin diğer bir işletmeden kilit yönetici personel hizmetleri alması durumunda bu yöneticilere ödenmiş veya ödenecek tazminatların açıklanması gerektiğine açıklık getirir. 2011- Dönemine İlişkin Yıllık İyileştirmeler TFRS 3: Bu değişiklik müşterek anlaşmanın kendi finansal tablolarında müşterek anlaşma oluşumunun muhasebeleştirilmesinin TFRS 3 kapsamı dışında olduğuna açıklık getirir. TFRS 13: Bu değişiklik, 52. paragraftaki istisnanın kapsamına açıklık getirir. TMS 40: Bu değişiklik bir gayrimenkulün yatırım amaçlı gayrimenkul veya sahibi tarafından kullanılan gayrimenkul olarak sınıflandırılması konusunda TFRS 3 ve TMS 40 arasındaki ilişkiye açıklık getirir. TMS 16 ve TMS 38 (Değişiklikler) Amortisman ve İtfa Payları İçin Uygulanabilir Olan Yöntemlerin Açıklanması Bu değişiklik, maddi duran varlıklar için bir varlığın kullanımı sonucunda oluşan faaliyetlerden elde edilen gelire dayalı amortisman yönteminin kullanılmasının uygun olmadığına açıklık getirirken, aksi ispat edilene kadar hukuken geçerli öngörü olan, ve yalnızca maddi olmayan duran bir varlığın gelir ölçümü olarak ifade edildiği nadir durumlarda ya da maddi olmayan duran varlıktan elde edilen gelir ile ekonomik faydaların birbiriyle yakından ilişkili olduğunun kanıtlandığı durumlarda maddi olmayan duran varlıklar için bir varlığın kullanımı sonucunda oluşan faaliyetlerden elde edilen gelire dayalı itfa yönteminin kullanılmasının uygun olmadığı görüşünü de ileri sürmüştür. Bu değişiklik ayrıca bir varlığın kullanılması sonucunda üretilen bir kalemin gelecek dönemlerde satış fiyatında beklenen düşüşlerin bir varlığın, teknolojik ya da ticari bakımdan eskime beklentisini işaret edebileceği ve sonrasında varlığa ilişkin gelecekteki ekonomik faydalarda düşüşün göstergesi olabileceği konusuna değinen açıklamalara da yer verir. Grup, standartların finansal durum ve performansı üzerine etkilerini değerlendirmektedir. 18
2. ÖZET KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA İLİŞKİN ESASLAR (devamı) 2.5 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti Grup, ekli konsolide finansal tablolarını TMS 34 Ara Dönem Finansal Raporlama Standardı uyarınca ara dönem konsolide finansal tablolarını özet olarak hazırlamıştır. Ara dönem özet konsolide finansal tabloların hazırlanmasında kullanılan muhasebe politikaları, 1 Ocak - 31 Aralık hesap döneminde kullanılan muhasebe politikaları ile uyumludur ve ekli özet konsolide finansal tablolar 1 Ocak - 31 Aralık hesap dönemine ait yıllık konsolide finansal tablolar ile birlikte okunmalıdır. 3. İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI Şirket ile konsolide edilen bağlı ortaklıkları arasında gerçekleşen işlemler konsolidasyon sırasında elimine edildiklerinden, bu notta açıklanmamıştır. İlişkili taraflardan olan ticari alacaklar genellikle satış işlemlerinden kaynaklanmaktadır ve yaklaşık vadeleri 1-3 aydır. Alacaklar doğası gereği teminatsızdır ve faiz işletilmemektedir. İlişkili taraflara olan ticari borçlar genellikle alım işlemlerinden doğmaktadır ve yaklaşık vadeleri 1-3 aydır. Borçlara faiz işletilmemektedir. İlişkili taraflardan ticari olmayan alacaklar genellikle iş ortaklıklarına verilen finansman amaçlı borçlardan kaynaklanmaktadır ve yaklaşık vadeleri 3 aydır. Alacaklara faiz işletilmekte olup uygulanan faiz oranı ABD Doları cinsinden alacaklar için %3,3-%3,8 aralığındadır. (31 Aralık : %3,8-%4,4) Grup un tarihinde sona eren yıla ait üst düzey yöneticilere ödediği ücret ve benzeri menfaatlerin toplamı 4.087.545 TL dir. ( : 3.423.512 TL) Dönem içerisinde üst düzey yöneticilere sağlanan faydalar aşağıdaki gibidir: 1 Ocak- 1 Temmuz- 1 Ocak- 1 Temmuz- Ücretler ve diğer faydalar 4.087.545 1.191.990 3.423.512 1.198.348 Grup ile diğer ilişkili taraflar arasındaki işlemlerin detayları takip eden sayfada açıklanmıştır. 19
3. İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI (devamı) İlişkili taraflarla olan bakiyeler Ticari Alacaklar Borçlar Kısa vadeli Uzun vadeli Kısa vadeli Uzun vadeli Verilen Avans Ticari olmayan Ana ortak Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı (*) 16.649 - - - - - - 17.963.293 - - Diğer ortak Axa Sigorta A.Ş. - - - - - - - 20.169 - - Ana ortağın iştirakleri/bağlı ortaklıkları Havelsan Ehsim-Elektronik Harp Sis. Müh. Tic. A.Ş. - 32.370 - - 731.701 6.316 - - - - Havelsan Hava Elektronik San. ve Tic. A.Ş. 993.716 580.868 - - - - 7.216.064-697.884 2.820.424 Havelsan Teknoloji Radar San. ve Tic. A.Ş. - 75.791 - - - 3.556.591 - - - - İşbir Elektrik San. A.Ş. - 1.430.469 - - - 660.256 - - - - Mercedes-Benz Türk A.Ş. - - - - - 1.121.900 - - - - Netaş Telekomünikasyon A.Ş. 290.034 1.615.253 - - 9.956.872 17.248.594 - - - - STM-Savunma Teknolojileri Müh. ve Tic. A.Ş. 2.185.714 9.256.959 - - 560.130 1.824.907 10.841.850 - - 2.256.453 Tusaş-Türk Havacılık ve Uzay San. A.Ş. 10.453.498 - - 14.470.110-920.755 5.583.687 - - 43.657.440 TEI-Tusaş Motor Sanayii A.Ş. 22.799 - - - - - - - - - Bağlı ortaklıklar ASELSAN Bakü 284.294 - - 261.770 - - - - - - Mikroelektronik Ar-Ge Tas. ve Tic. Ltd. Şti. 68.022 1.146.113 - - 527.494 352.213 - - - - Bağlı menkul kıymetler Aspilsan-Askeri Pil San. ve Tic. A.Ş. - 37.567 - - - 343.671 - - - - Roketsan-Roket San. ve Tic. A.Ş. 11.196.217 40.545.353-29.892.180 199.030.020 4.751.644 9.627.598 - - 38.415.829 Şube ASELSAN Güney Afrika Şubesi - 656.613 - - - - - - - - İş ortaklıkları ve iş ortaklıklarındaki ilişkili taraflar International Golden Group 30.206.029 - - 13.090.999 - - - - - - IGG ASELSAN Integrated Systems 2.872.455 2.126.298 - - - - - - - - Kazakhstan ASELSAN Engineering -KAE 32.104.779-2.672.391 - - - - - - 11.551.137 ASELSAN Middle East PSC Ltd 6.796.538 - - - - - - - - - 97.490.744 57.503.654 2.672.391 57.715.059 210.806.217 30.786.847 33.269.199 17.983.462 697.884 98.701.283 (*) Ticari olmayan kısa vadeli borçların tamamına yakını, yılı kar payı ödemesi borcudur. Ticari Verilen Avans Ticari Alınan Avans Ticari olmayan Ticari Alınan Avans 20
3. İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI (devamı) İlişkili taraflarla olan bakiyeler Ticari 31 Aralık Alacaklar Borçlar Kısa vadeli Uzun vadeli Kısa vadeli Uzun vadeli Verilen Avans Ticari olmayan Ana ortak Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı 3.207.644 - - - - - 43.306 - - - Diğer ortak Axa Sigorta A.Ş. - - - - - 1.948-30.320 - - Ana ortağın iştirakleri/bağlı ortaklıkları Esdaş-Elektronik Sis. Destek San. ve Tic. A.Ş. 21.239 - - - - - - - - - Havelsan Ehsim-Elektronik Harp Sis. Müh. Tic. A.Ş. - 1.017.379 - - 698.852 - - - - - Havelsan Hava Elektronik San. ve Tic. A.Ş. 4.757.070 682.547-1.513.701-44.899 - - - 1.545.427 Havelsan Teknoloji Radar San. ve Tic. A.Ş. - 75.791 - - - 503.104 - - - - İşbir Elektrik San. A.Ş. - 1.601.645 - - - 659.529 - - - - Mercedes-Benz Türk A.Ş. - 72.094 - - - 1.193.994 - - - - Netaş Telekomünikasyon A.Ş. - 3.342.557 - - 9.428.841 8.435.774 - - - - STM-Savunma Teknolojileri Müh. ve Tic. A.Ş. 2.779.311 9.519.270 - - 957.570-10.643.377 - - - Tusaş-Türk Havacılık ve Uzay San. A.Ş. 11.315.342 - - 435.006-1.114.573 889.434 - - 4.164.209 Bağlı ortaklıklar ASELSAN Bakü 16.312 - - 332.402 - - - - - - Mikroelektronik Ar-Ge Tas. ve Tic. Ltd. Şti. - 1.260.456 - - - - - - - - Bağlı menkul kıymetler Aspilsan-Askeri Pil San. ve Tic. A.Ş. - 37.567 - - - 717.378 - - - - Roketsan-Roket San. ve Tic. A.Ş. 19.158.362 6.035.892-15.490.970 168.352.153 3.594.606 1.635.803 - - 32.092.157 Şube ASELSAN Güney Afrika Şubesi - 792.439 90.646 - - - - - - - İş ortaklıkları ve iş ortaklıklarındaki ilişkili taraflar International Golden Group 55.710.667 - - 8.617.662 - - - - - - IGG ASELSAN Integrated Systems 2.980.497 2.321.156 - - - - - - - - Kazakhstan Aselsan Engineering -KAE 38.899.450-32.680.623 - - - - - - - ASELSAN Middle East PSC Ltd 6.311.145 - - 3.146 - - - - - - 145.157.039 26.758.793 32.771.269 26.392.887 179.437.416 16.265.805 13.211.920 30.320-37.801.793 Ticari Verilen Avans Ticari Alınan Avans Ticari olmayan Ticari Alınan Avans 21
3. İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI (devamı) 1 Ocak - 1 Temmuz- 1 Ocak - 1 Temmuz- İlişkili taraflarla olan işlemler Alımlar Alımlar Alımlar Alımlar Ana ortak Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı 370.400 138.900 391.320 130.440 Ana ortağın iştirakleri/bağlı ortaklıkları Esdaş-Elektronik Sis. Destek San. ve Tic. A.Ş. 119.284 119.284 298.660 - Havelsan Ehsim-Elektronik Harp Sis. Müh. Tic. A.Ş. 2.745.709 2.682.552 842.420 792.635 Havelsan Hava Elektronik San. ve Tic. A.Ş. 1.046.226-2.889.537 991.860 Havelsan Teknoloji Radar San. ve Tic. A.Ş. 3.080.413 1.504.588 2.475.032 860.823 İşbir Elektrik San. A.Ş. 3.086.910 1.306.675 1.165.613 354.138 Mercedes-Benz Türk A.Ş. - - 834.137 - Netaş Telekomünikasyon A.Ş. 27.165.520 6.052.563 15.250.567 7.244.069 STM Savunma Teknolojileri Müh. ve Tic. A.Ş. 3.637.274-244.755 - Tusaş-Türk Havacılık ve Uzay San. A.Ş. - - 741 - Bağlı ortaklıklar ASELSAN Bakü - - 340.281 22.170 Mikroelektronik Ar-Ge Tas. ve Tic. Ltd. Şti. 2.696.821 509.702 3.690.644 1.386.014 Bağlı menkul kıymetler Aspilsan-Askeri Pil San. ve Tic. A.Ş. 2.582.231 780.088 1.470.012 558.906 Roketsan Roket San. ve Tic. A.Ş. 58.796.009 44.476.013 130.003 2.500 Şube ASELSAN Güney Afrika Şubesi 3.654.257 1.413.570 2.651.382 1.019.081 Müşterek yönetime tabi teşebbüsler ve bu teşebbüslerdeki ilişkili taraflar IGG ASELSAN Integrated Systems 818.456-364.376 364.376 Kazakhstan ASELSAN Engineering -KAE - - 2.868-109.799.510 58.983.935 33.042.348 13.727.012 22
3. İLİŞKİLİ TARAF AÇIKLAMALARI (devamı) 1 Ocak - 1 Temmuz- 1 Ocak - 1 Temmuz- İlişkili taraflarla olan işlemler Satışlar Satışlar Satışlar Satışlar Ana ortak Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı 1.686.329 43.903 3.773.262 2.145.175 Ana ortağın iştirakleri/bağlı ortaklıkları Esdaş-Elektronik Sis. Destek San. ve Tic. A.Ş. 63.114-201 - Havelsan Hava Elektronik San. ve Tic. A.Ş. 6.717.396 1.904.618 15.234.335 2.252.220 Havelsan Teknoloji Radar San. ve Tic. A.Ş. 3.317-12.458 4.534 İşbir Elektrik San. A.Ş. 23.881 - - - Netaş Telekomünikasyon A.Ş. 264.626 245.792 - - STM Savunma Teknolojileri Müh. ve Tic. A.Ş. 23.732.976 9.518.010 7.927.821 3.760.767 Tusaş-Türk Havacılık ve Uzay San. A.Ş. 29.902.910 11.677.558 20.717.599 5.565.819 TEI-Tusaş Motor Sanayii A.Ş. 19.321 19.321 - - Bağlı ortaklıklar ASELSAN Bakü 162.035-121.294 112.376 Mikroelektronik Ar-Ge Tas. ve Tic. Ltd. Şti. 166.751 57.646 146.081 51.454 Bağlı menkul kıymetler Roketsan Roket San. ve Tic. A.Ş. 40.334.031 18.733.079 38.828.837 15.447.791 Müşterek yönetime tabi teşebbüsler ve bu teşebbüslerdeki ilişkili taraflar International Golden Group 10.947.074 2.431.370 15.089.679 7.664.057 IGG ASELSAN Integrated Systems 609.136-791.379 - Kazakhstan ASELSAN Engineering -KAE 24.375.215 8.493.317 52.153.268 14.153.954 ASELSAN Middle East PSC Ltd 15.113.045 3.611.491 5.973.823 3.531.102 154.121.157 56.736.105 160.770.037 54.689.249 23
4. TİCARİ ALACAKLAR VE BORÇLAR a) Ticari alacaklar Grup un ticari alacaklarının detayı aşağıdaki gibidir: 31 Aralık Kısa vadeli ticari alacaklar Ticari alacaklar 483.384.824 455.002.013 İlişkili taraflardan ticari alacaklar (Not 3) 97.490.744 144.530.836 Devam eden inşaat sözleşmelerine ilişkin fatura edilmemiş alacaklar 203.655.435 157.715.412 Devam eden inşaat sözleşmelerine ilişkin fatura edilmemiş alacaklar - İlişkili taraf (Not 3) - 626.203 Alacak senetleri 2.855.491 2.019.535 Ticari alacaklar ve alacak senetleri reeskontu (-) (1.006.365) (1.458.796) Diğer ticari alacaklar - 33.088 Şüpheli ticari alacaklar karşılığı (-) (2.398.871) (2.221.896) 783.981.258 756.246.395 31 Aralık Uzun vadeli ticari alacaklar Ticari alacaklar 28.103.056 48.386.358 İlişkili taraflardan ticari alacaklar (Not 3) 1.629.362 564.224 Devam eden inşaat sözleşmelerine ilişkin fatura edilmemiş alacaklar 228.373.041 265.534.652 Devam eden inşaat sözleşmelerine ilişkin fatura edilmemiş alacaklar - İlişkili taraf (Not 3) 56.085.697 25.828.663 Alacak senetleri 15.819 - Ticari alacaklar ve alacak senetleri reeskontu (-) (911.307) (1.577.190) 313.295.668 338.736.707 24
4. TİCARİ ALACAKLAR VE BORÇLAR (devamı) a) Ticari alacaklar (devamı) Grup un şüpheli ticari alacaklar karşılığına ilişkin hareket tablosu aşağıdaki gibidir: 1 Ocak- 1 Ocak- Dönem başı itibarıyla karşılık 2.221.896 1.985.839 Dönem içinde ayrılan karşılık 176.975 169.810 Konusu kalmayan karşılık - (857) Dönem sonu itibarıyla karşılık 2.398.871 2.154.792 Ticari alacakların sektörel dağılımı aşağıdaki gibidir: 31 Aralık Kamu alacakları 317.444.831 561.853.149 Özel sektör alacakları 542.098.323 266.514.035 Yurt dışı alacaklar 237.733.772 266.615.918 Toplam alacaklar 1.097.276.926 1.094.983.102 Kamu alacakları, Milli Savunma Bakanlığı, Savunma Sanayii Müsteşarlığı ve diğer kamu kuruluşlarından olan alacakları temsil etmektedir. Grup tarafından yapılan işler sözleşmelere dayalı olup bunun dışında müşterilerden ek bir teminat alınmamaktadır. 25
4. TİCARİ ALACAKLAR VE BORÇLAR (devamı) b) Ticari borçlar Grup un ticari borçlarının detayı aşağıdaki gibidir: 31 Aralık Kısa vadeli ticari borçlar Ticari borçlar 419.983.506 279.899.705 Devam eden inşaat sözleşmelerine ilişkin fatura edilmemiş borçlar 51.079.025 90.119.079 Devam eden inşaat sözleşmelerine ilişkin fatura edilmemiş borçlar İlişkili taraf (Not 3) 3.246.070 1.466.911 İlişkili taraflara borçlar (Not 3) 27.540.777 14.798.894 Borç senetleri 6.367.932 6.748.296 Ticari borçlar ve borç senetleri reeskontu (-) (1.430.779) (1.729.224) Diğer ticari borçlar 2.310.168 2.144.441 509.096.699 393.448.102 31 Aralık Uzun vadeli ticari borçlar Ticari borçlar 580.199 6.141.424 Devam eden inşaat sözleşmelerine ilişkin fatura edilmemiş borçlar 842.181 842.181 Devam eden inşaat sözleşmelerine ilişkin fatura edilmemiş borçlar İlişkili taraf (Not 3) 697.884 - Borç senetleri 1.526.466 6.262.069 Ticari borçlar ve borç senetleri reeskontu (-) (188.264) (1.082.298) 3.458.466 12.163.376 26
5. STOKLAR 31 Aralık Hammadde 439.883.452 332.256.254 Yarı mamüller 226.535.268 222.874.833 Mamüller 47.648.898 41.372.762 Diğer stoklar 19.440.870 12.804.786 Ticari mallar 8.413.193 7.007.692 Yoldaki mallar (*) 42.502.035 37.585.022 Stok değer düşüklüğü karşılığı (-) (13.601.566) (8.051.806) 770.822.150 645.849.543 (*) Grup un yoldaki mallar stokları ithalat şekillerine ait mülkiyeti ve riski satıcı firmadan çıktığı anda Grup a geçen stokları içermektedir. Grup, net gerçekleştirilebilir değerin maliyet değerinden düşük kaldığı veya uzun süredir hareket görmediği durumlar için stok değer düşüklüğü karşılığı ayırmıştır. Grup, cari yıl içerisinde mamul, yarı mamul ve hammadde stoklarında net gerçekleşebilir değeri maliyetinin altında kalan stoklar belirlemiştir. Dolayısıyla, 5.575.029 TL ( : 4.736.103 TL) tutarında stok değer düşüklüğü karşılığı ayrılmıştır. Grup, 25.269 TL değerindeki önceki senelerde kayıtlara alınan stok değer düşüklüğünü cari yıl içerisinde ters çevirmiştir ( : 6.723.240 TL). Ters çevrilen değer düşüklüğü geliri, gelir tablosunda satılan malın maliyeti hesabına dahil edilmiştir. 1 Ocak- 1 Ocak- Stok değer düşüklüğü karşılığı hareketleri: Dönem başı itibarıyla karşılık 8.051.806 8.198.536 Konusu kalmayan karşılık (25.269) (6.723.240) Dönem içinde ayrılan karşılık 5.575.029 4.736.103 Dönem sonu itibarıyla karşılık 13.601.566 6.211.399 27
6. PEŞİN ÖDENMİŞ GİDERLER VE ERTELENMİŞ GELİRLER 31 Aralık Kısa vadeli peşin ödenmiş giderler Stok alımı için verilen sipariş avansları 162.147.451 222.473.292 İlişkili taraflara stok alımı için verilen kısa vadeli sipariş avansları (Not 3) 57.503.654 26.758.793 Gelecek aylara ait giderler 28.958.082 28.137.062 Uzun vadeli peşin ödenmiş giderler 248.609.187 277.369.147 31 Aralık Stok alımı için verilen sipariş avansları 51.933.181 65.361.147 İlişkili taraflara stok alımı için verilen uzun vadeli sipariş avansları (Not 3) 210.806.217 179.437.416 Sabit kıymet alımı için verilen sipariş avansları 32.113.280 24.325.736 Gelecek yıllara ait giderler 1.501.598 5.315.352 Kısa vadeli ertelenmiş gelirler 296.354.276 274.439.651 31 Aralık Alınan sipariş avansları 149.178.466 192.644.590 İlişkili taraflardan alınan sipariş avansları (Not 3) 33.269.199 13.211.920 Gelecek aylara ait gelirler 58.044 8.178.493 182.505.709 214.035.003 Kısa vadeli alınan sipariş avansları 55 adet müşteriden oluşmakta olup, (31 Aralık : 43 müşteri) en yüksek bakiyeli ilk 10 müşteriye ait sipariş tutarı toplam avansın %96,19 unu (31 Aralık : %98,75) oluşturmaktadır. Uzun vadeli ertelenmiş gelirler 31 Aralık Alınan sipariş avansları 845.671.605 1.124.223.301 İlişkili taraflardan alınan sipariş avansları (Not 3) 98.701.283 37.801.793 Gelecek yıllara ait gelirler 5.324 1.975 944.378.212 1.162.027.069 Uzun vadeli alınan sipariş avansları 25 adet müşteriden oluşmakta olup, (31 Aralık : 25 müşteri) en yüksek bakiyeli ilk 10 müşteriye ait sipariş tutarı toplam avansın %99,64 ünü (31 Aralık : %99,84) oluşturmaktadır. 28