5. SINIF
ÜNİTE 1: GÜNEŞ, DÜNYA VE AY 1-A 2-D 3-C 4-C 5-D 6-B 7-B 8-A 9-D 10-C 1-A 2-D 3-A 4-C 5-B 6-C 7-D 8-D 9-A 1-A 2-B 3-B 4-C 5-D 6-C 7-D 8-A 9-B 10-D 1-A 2-C 3-D 4-B 5-A 6-D 7-C 8-A 9-B ALIŞTIRMA - UYGULAMA 1. 1. Ay 2. Dünya 3. Güneş 2. Ay ın atmosferi olmadığından gündüz Güneş ışınlarının etkisiyle aşırı ısınan ve sıcaklığı artan Ay, gece ısı kaybederek çok hızlı olarak soğur. Bu durum gece ile gündüz arasındaki sıcaklık farkının fazla olmasına neden olur. 3. Güneş in kendi ekseni etrafında dönme hareketi yaptığı sonucuna ulaşılmıştır. 4. Ay ın Dünya ya Güneş ten daha yakın olmasıdır. (Ay ın Dünya ya uzaklığı 384 bin km, Güneş in Dünya ya uzaklığı ise 150 milyon km dir.) 5. Üçü de küre şeklindedir. 6. Ay; 1. kendi ekseni etrafında dönme hareketi 2. Dünya nın etrafında dolanma hareketi 3. Güneş in etrafında dolanma hareketi yapar. 7. Yeni, ay - İlk dördün - Dolunay 8. Ay, Dünya etrafında dolanma hareketi yaparken Ay ın Dünya ya ve Güneş e göre konumu sürekli değişir. Bu nedenle Ay ın ışık alan kısmı değişmiş olur. Dünya dan bakan bir gözlemci de Ay ı farklı şekillerde görür. 9. Üçü de aynı yönde (saat yönünün ters yönünde) döner. TEST - 6 1. Güneş te büyük patlamalar olur. Çevreye ısı ve ışık enerjisi yayılır. Bu nedenle Güneş ateş topu gibi görünür. 2. Bu evrede (İlk dördün) Ay ın sağ tarafı aydınlanır. 3. Ay da atmosfer yok denecek kadar ince olduğundan dolayı yağmur ve rüzgâr gibi hava olayları meydana gelmez. Bu nedenle ayak izleri bozulmadan kalır. 4. 1. hilal 2. dolunay 3. şişkin ay 5. Ay ın; kendi ekseni etrafında dönme süresinin, Dünya nın etrafında dolanma süresine eşit olması. 6. Uzaya ilk çıkan insan Yuri Gagarin, Ay a ilk ayak basan insan Neil Armstrong dur. 7. Güneş ve Dünya nın şekli küreye benzer. Güneş ve Dünya içten dışa doğru katmanlardan oluşur. Güneş ve Dünya kendi etrafında döner. 8. Dünya nın kendi ekseni etrafında dönmesi. 9. Güneş in yapısındaki hidrojenin helyuma dönüşmesi sırasında çok fazla miktarda enerji açığa çıkar. Bu enerji büyük patlamalar sırasında oluşur. TEST - 7 A. a. D b. Y c. D d. D e. D f. Y g. D h. Y B. 1. e 2. f 3. g 4. h 5. a 6. b 7. c 8. d C. 1. a 2. c 3. b 4. d D. Dünya: 2, 3 Ay: 2, 3 Güneş: 1, 2, 3 TEST - 8 A. a. D b. D c. Y d. Y e. D f. D g. D h. Y B. 1. f 2. e 3. g 4. h 5. b 6. a 7. c 8. d C. 1. b 2. a 3. c D. 14 ünde 321
TEST - 9 1-B 2-D 3-B 4-C 5-A 6-D 7-B 8-A 9-D 10-C 0 1-C 2-A 3-B 4-B 5-A 6-D 7-B 8-D SÜPER TEST 1 1-C 2-B 3-A 4-C 5-D 6-A 7-B 8-B ÜNİTE 2: CANLILAR DÜNYASI 1-A 2-D 3-A 4-C 5-B 6-B 7-D 8-D 1-B 2-B 3-C 4-D 5-D 6-A 7-C 8-B 1-C 2-A 3-D 4-B 5-A 6-A 7-B 8-C 1-A 2-C 3-C 4-C 5-B 6-B 7-D 8-C 9-D 1-A 2-D 3-A 4-A 5-C 6-B 7-C 8-B 9-A TEST - 6 1-C 2-B 3-D 4-D 5-B 6-C 7-C 8-A TEST - 7 1-D 2-D 3-C 4-C 5-C 6-D 7-C 8-C TEST - 8 1-B 2-D 3-C 4-B 5-B 6-A 7-A 8-C 9-C TEST - 9 1-C 2-B 3-C 4-D 5-B 6-A 7-B 8-C 9-B 10-D 322
ALIŞTIRMA - UYGULAMA 0 1. Canlıların sınıflandırılmasında canlıların yapısı, hareket, beslenme ve üreme özellikleri dikkate alınmıştır. 2. Sütün peynir veya yoğurda, üzüm suyunun sirkeye dönüşmesi bakterilerin yararlarına örnek verilebilir. Verem, kolera ve zâtüre gibi bulaşıcı hastalıklara neden olma ve dişlerin çürümesi bakterilerin zararlarına örnek verilebilir. 3. Mantarlar dört çeşittir. Şapkalı mantarlar, parazit mantarlar, maya mantarları ve küf mantarları 4. Bitkilerde; çiçek, yaprak, gövde ve kök bulunur. Çam ağacı ve gül çiçekli bitkileri, eğrelti otu ve su yosunu çiçeksiz bitkilere örnektir. 5. Yapraklarda üretilen besinleri bitkilerin kök vb. bölümlerine taşır. Köklerle alınan suyu yaprak vb. diğer kısımlara iletir. 6. Meyve oluşumu çiçek sağlar. Çiçek renkli ve hoş kokulu kısımdır. Aynı zamanda bitkilerin üremesini sağlayan yapıları bulundurur. 7. Akrep, sinek, kelebek, solucan 8. Kurbağalar - Kara kurbağası Balıklar - Vatoz balığı Kuşlar - Karga Sürüngenler - Kaplumbağa Memeliler - Deve 9. Balıklar solungaç solunumu yapar, yüzgeçleriyle hareket eder ve yumurtayla çoğalır. 10. Genellikle uzun bir vücut yapısına sahiptir. Sürünerek hareket eder. Vücudu sert ve kuru pullarla kaplıdır. 11. Karada yaşayanlar: tavşan, keçi Suda yaşayanlar: balina, fok balığı 12. Yavrularını doğurarak dünyaya getirmeleri ve sütle beslemeleridir. 1 A. Mikroskobik canlılar - Amip Mantarlar - Maya mantarları Bitkiler - Gül Hayvanlar - Zebra B. Çiçek bitkinin üremesini sağlayan yapıdır. Aynı zamanda meyveyi de oluşturur. Çiçekleri zarar gören bir bitki tohum ve meyve oluşturmayacaktır. Bu durumda çoğalması (üremesi) zorlaşacaktır. C. Balıklar - Hamsi Kurbağalar - Su kurbağası Kuşlar - Serçe Sürüngenler - Timsah D. a. Y b. D c. Y d. Y e. D 5. 1. a 2. d, f 3. e 4. g 5. c 6. h 7. b E. 1. b 2. a 3. d 4. e 5. c 2 1-A 2-B 3-B 4-B 5-D 6-C 7-A 8-B 9-D 10-C 3 1-C 2-D 3-A 4-D 5-B 6-A 7-B 8-D 4 1-D 2-B 3-C 4-A 5-C 6-C 7-D 8-D 9-A 5 1-A 2-B 3-D 4-C 5-C 6-B 7-C 8-B 9-B 10-C SÜPER TEST 6 1-A 2-A 3-B 4-A 5-C 6-C 7-D 8-B 9-A 323
BAŞTAN SONA TESTİ (GÜNEŞ, DÜNYA VE AY) 1-A 2-B 3-A 4-B 5-C 6-B 7-C 8-C BAŞTAN SONA TESTİ (CANLILAR DÜNYASI) 1-D 2-C 3-C 4-A 5-B 6-A 7-C 8-B BAŞTAN SONA TESTİ (TARAMA TESTİ) 1-A 2-B 3-B 4-A 5-A 6-D 7-C 8-D 9-B ÜNİTE 3: KUVVETİN ÖLÇÜLMESİ VE SÜRTÜNME TEST - 6 1-D 2-C 3-A 4-C 5-D 6-A 7-A 8-B 9-C 1-D 2-C 3-C 4-B 5-B 6-C 7-D 8-C 1-B 2-D 3-B 4-C 5-A 6-C 7-C 8-A 9-D 1-B 2-C 3-A 4-C 5-B 6-A 7-A 8-C 9-B 1-A 2-D 3-C 4-A 5-C 6-D 7-A 8-B 1-A 2-C 3-A 4-B 5-B 6-C 7-D 8-D ALIŞTIRMA - UYGULAMA TEST - 7 1. Duran bir cismi hareket ettirebilen, cisimlerde hız ve yön değişikliği oluşturabilen etkiye kuvvet denir. Kuvvetin birimi Newton (N) dur. Kuvvet dinamometre ile ölçülür. 2. Yavaşlama, hızlanma, durdurma, yön değiştirme ve şekil değiştirme etkisi. 3. Rüzgârın bayrağı dalgalandırması Havaya atılan cismin tekrar yere düşmesi 4. Kuvvet etkisiyle şekil değiştiren ve kuvvetin etkisi ortadan kalktığında eski haline geri dönen cisimlere esnek cisim denir. Yay, sünger ve lastik esnek cisimlere örnektir. 5. Esneklik 6. Dinanometrenin içerisindeki yayın esnekliği bozulur. Bu nedenle dinamometre doğru ölçüm yapmaz. 7. Futbol topu ile yüzey arasında oluşan sürtünme kuvveti, topun yavaşlayarak durmasına neden olur. 8. Zımpara kâğıdı ve toprak çok pürüzlü yüzeylere, cam ve porselen az pürüzlü yüzeylere örnektir. 9. Sürtünme kuvvetinin çok büyük olması 10. Tekerlek takılarak sürtünme azaltılmış olur. Böylece market arabasının daha kolay hareket ettirilmesi sağlanır. 11. Hava direncidir. Sallanan salıncak hava sürtünmesi nedeniyle yavaşlar ve durur. 324
TEST - 8 1. 0 ve 10 arası beş eşit parçaya ayrılmıştır. Yani iki çizgi arası 2 N luk kuvvete karşılık gelir. Gösterge çubuğu dördüncü çizgide olduğundan dolayı cisim yaya uyguladığı kuvvet 4 x 2 = 8 N olur. 2. On bölme 50 N a karşılık geldiğinden, 1 bölme 5 N luk kuvveti ölçmektedir. Dinamometreye 15 N luk kuvvet uygulanırsa uzama 3 bölme olacaktır. 3. Şekil değişimi etkisi 1 2 1-A 2-C 3-C 4-A 5-C 6-C 7-B 8-D 9-D 10-C SÜPER TEST 3 4. Hassas dinamometrelerde ince ve esnek yaylar kullanılır. 5. Bir yaya önce bir tane cisim asmalı ve yaydaki uzama miktarını ölçmeli, sonra yaya aynı cisimden iki tane asarak tekrar uzama miktarını ölçmelidir. 6. Sürtünmeyi artırmak ve araçların kaymasını önlemek için. 7. Kapı menteşelerinin yağlanması Gemilerin ön kısmının V şeklinde tasarlanması Buzdolabının altına tekerlek takılması 8. Hava direnci (sürtünmesi) cismin havayla temas eden yüzeyinin büyüklüğüne bağlıdır. Buruşturulmuş kâğıdın havayla temas eden yüzeyi daha büyük olduğundan yere daha geç düşer. 9. Uçaklar hava direncinden en az etkilenecek şekilde tasarlanmıştır. Hava direncinin azalması, uçakların yüksek hızlarla yol alabilmesini ve yakıttan tasarruf edilmesini sağlar. 10. Havanın sürtünme kuvveti (hava direnci) TEST - 9 A. a. D b. Y c. D d. D e. Y f. D g. D h. D B. 1. a 2. h 3. c 4. e 5. d 6. g 7. f 8. b C. 1. b 2. a 3. c D. Yaya uygulanan kuvvet arttıkça yaydaki uzama miktarı artar. 0 A. a. D b. D c. Y d. D e. Y f. D g. Y h. D B. 1. f 2. c 3. b 4. h 5. e 6. a 7. g 8. d C. 1. b 2. a 3. c D. Sürtünme kuvvetini artırır:1, 3 Sürtünme kuvvetini azaltır:2, 4, 5 1-B 2-D 3-A 4-C 5-A 6-A 7-C 8-C 9-B 1-C 2-B 3-B 4-D 5-A 6-D 7-D 8-C BAŞTAN SONA TESTİ (GÜNEŞ, DÜNYA VE AY) 1-C 2-C 3-D 4-A 5-A 6-A 7-C 8-D 9-D BAŞTAN SONA TESTİ (CANLILAR DÜNYASI) 1-D 2-C 3-B 4-D 5-B 6-A 7-B 8-C BAŞTAN SONA TESTİ (KUVVETİN ÖLÇÜLMESİ VE SÜRTÜNME) 1-C 2-A 3-A 4-A 5-D 6-C 7-A 8-B BAŞTAN SONA TESTİ (TARAMA TESTİ) 1-D 2-B 3-A 4-A 5-B 6-D 7-C 8-A 325
ÜNİTE 4: MADDE VE DEĞİŞİM 1-B 2-C 3-C 4-D 5-D 6-B 7-A 8-C 9-B 1-B 2-B 3-A 4-A 5-C 6-A 7-C 8-D 1-A 2-C 3-B 4-C 5-D 6-C 7-D 8-A 1-A 2-C 3-C 4-B 5-B 6-D 7-B 8-D 1-B 2-C 3-D 4-C 5-A 6-C 7-A 8-B TEST - 6 1-B 2-A 3-C 4-B 5-C 6-D 7-D 8-A TEST - 7 1-B 2-C 3-A 4-D 5-A 6-B 7-A 8-C ALIŞTIRMA - UYGULAMA TEST - 8 1. 1 numaralı olayda madde sıvı hâlden gaz hâle geçer. Bu hâl değişiminin adı buharlaşmadır. 2. Yoğuşma ve donma 3. Donmanın tersi olan hâl değişimi erime, buharlaşmanın tersi olan hâl değişimi yoğuşma, kırağılaşmanın tersi olan hâl değişimi süblimleşmedir. 4. 1. Belli sıcaklıklarda gerçekleşir. 2. Sıvının her yerinden kabarcıklar çıkar. 3. Buharlaşmanın en hızlı gerçekleştiği durumdur. 5. 1. Farklı saf maddelerin erime ve donma noktası farklıdır. 2. Saf bir maddenin erime noktası donma noktasına eşittir. 6. Kaplardaki sular aynı sıcaklıkta donmaya başlar. 7. a. Madde ısı almıştır. b. Erime noktası 12 C dir. c. Kaynama noktası 28 C dir. d. Donma noktası 12 C dir. e. Madde iki defa hâl değiştirmiştir. f. Madde 20 C de sıvı hâldedir. g. Madde 8 C de katı hâldedir. h. Madde 35 C de gaz hâldedir. TEST - 9 1. Yanmakta olan mumun sıcaklığı, kaloriferin sıcaklığından fazladır. Yanmakta olan kaloriferin ortama verdiği ısı enerjisi miktarı, mumun verdiği ısı enerjisinden fazladır. 2. a. Antalya da deniz suyunun sıcaklığı 25 C ye ulaştı. b. Haşlanmış sıcak yumurta soğuk suya konulduğunda aralarında ısı alışverişi gerçekleşir. c. Sıcaklık, termometre ile ölçülür. d. Ateşte yanmakta olan odun çevresine ısı enerjisi verir. 3. a. L cismi ısı verir, K cismi ısı alır. b. K cisminin sıcaklığı artar L cisminin sıcaklığı azalır. c. Isı akışı, cisimlerin sıcaklıkları eşitleninceye kadar sürer. d. K ve L cisimlerinin sıcaklıkları 17 C ile32 C arasındadır. 4. Isıtılan sudaki sıcaklık artışı, kapta bulunan suyun kütlesine, ısıtıcının gücüne ve suyun ısıtılma süresine bağlıdır. 5. Madeni para ısıtıldığında genleşmiştir. Genleşen paranın boyutları arttığından çivilerin arasından geçememiştir. 6. Termometredeki sıvı ortama ısı vermiştir. Bunun sonucunda sıvının hacmi azalmıştır. 7 Şişe ve balondan düşen düzenek ısıtıldığında balonun içerisindeki hava genleşir ve daha fazla yer kaplar. Böylece balon şişer. 8. Bu kutuların içerisinde gaz madde vardır. Kutu ateşe atılırsa sıcaklığın etkisiyle ısınarak genleşir. Kutu çok fazla ısındığında patlayabilir ve olumsuz sonuçlara neden olabilir. 326
0 A. a. D b. Y c. D d. D e. Y f. D g. Y h. D ı. Y i. Y B. 1. g 2. b 3. f 4. a 5. h 6. c 7. d 8. e 2 3 4 5 SÜPER TEST 6 C. 1. b 2. d 3. a 4. e 5. c 6. f D. Sıvı hâldeki saf iki madde alınarak kaynamaya başlayıncaya kadar ısıtılır. Sıvılar kaynamaya başladığında sıvılara daldırılmış olan termometrelerden sıcaklık değeri okunur. Okunan değerler farklı sıvılar için farklıdır. E. Yağmur yağdıktan bir süre sonra yerler kurur. Yerlerin kuruması yağmur sularının buharlaşması anlamına gelir. Havuzdan çıktığımızda serinlik hissederiz. Bunun nedeni vücudumuzdaki suyun buharlaşmasıdır. 1 A. a. D b. D c. Y d. D e. Y f. D g. Y h. D ı. D i. Y B. 1. c 2. h 3. f 4. a 5. g 6. b 7. e 8. d C. 1. c 2. e 3. a 4. d 5. f 6. b D. Sürahideki su ile daha fazla buz eritilebilir. Bunun nedeni sürahideki suyun fazla olmasıdır. Madde miktarı arttıkça maddenin sahip olduğu ısı miktarı da artar. E. Sıcak hava balonunun yükselmesi için içerisindeki hava ısıtılır. Çünkü ısınan hava genleşir ve hacmi artar. Isıtma işlemi sonlandırıldıktan sonra zamanla balondaki hava soğur ve hacmi azalır. Böylece balon alçalır. 1-A 2-C 3-B 4-B 5-D 6-C 7-A 8-D 9-C 1-A 2-C 3-C 4-A 5-B 6-B 7-B 8-D 1-C 2-D 3-C 4-A 5-C 6-C 7-B 8-D 9-A 1-C 2-A 3-B 4-C 5-C 6-D 7-A 1-D 2-A 3-B 4-A 5-D 6-B 7-C BAŞTAN SONA TESTİ (GÜNEŞ, DÜNYA VE AY) 1-A 2-C 3-A 4-D 5-B 6-A 7-B 8-D BAŞTAN SONA TESTİ (CANLILAR DÜNYASI) 1-D 2-B 3-B 4-C 5-C 6-A 7-A 8-B 9-D BAŞTAN SONA TESTİ (KUVVETİN ÖLÇÜLMESİ VE SÜRTÜNME) 1-D 2-A 3-C 4-C 5-C 6-D 7-B 8-B 9-A BAŞTAN SONA TESTİ (MADDE VE DEĞİŞİM) 1-C 2-C 3-C 4-B 5-D 6-B 7-B 8-D 9-A BAŞTAN SONA TESTİ (TARAMA TESTİ) 1-A 2-C 3-C 4-B 5-A 6-D 7-C 8-B 9-D 10-D 327
ÜNİTE 5: IŞIĞIN YAYILMASI 1-D 2-B 3-C 4-A 5-B 6-C 7-D 8-D 1-C 2-B 3-D 4-C 5-A 6-C 7-D 8-C 1-D 2-A 3-B 4-C 5-B 6-C 7-A 8-C 1-C 2-B 3-D 4-A 5-C 6-A 7-D 8-B 1-D 2-D 3-B 4-C 5-A 6-D 7-D 8-C ALIŞTIRMA - UYGULAMA TEST - 6 1. Bir ışık kaynağından çıkan ışık ışınları her yöne, doğrusal olarak yayılır. 2. Işık yayarak çevresini aydınlatan cisimlere ışık kaynağı denir. Güneş, yıldızlar, el feneri, ampul ve floresan lambaları örnek verebiliriz. 3. Basit ışın cisimleri ile aşağıdaki gibi gösterebiliriz. 4. 5. Gözlemci yanmakta olan mumun alevini görebilmek için; A-K veya C-L deliklerinin doğrultusunda bakmalıdır. 6. Düzgün va parlak bir yüzey üzerine, birbirine paralel olacak şekilde gelen ışınlar yüzeye çarptıktan sonra yine birbirine paralel olacak şekilde aynı ortamda geri yansır. Bu olaya düzgün yansıma denir. 7. Pürüzlü ve parlak olmayan bir yüzey üzerine, birbirine paralel olacak şekilde gelen ışınlar yüzeye çarptıktan sonra birbirine paralel olmayacak şekilde aynı ortamda farklı yönlere doğru geri yansır. Bu olaya dağınık yansıma denir. 8. 1. Gelen ışın, normal ve yansıyan ışın aynı düzlemdedir. 2. Gelme açısı yansıma açısına eşittir. 3. Yüzeye dik gelen ışın kendi üzerinden geri yansır. 9. Gelen ışın: 3 Yansıyan ışın: 1 Gelme açısı: b Yansıma açısı: a Yüzeyin normali: 2 TEST - 7 1. Üçe ayrılır. 1. Işığı geçiren maddelere saydam maddeler denir. 2. Işığı kısmen geçiren maddelere yarı saydam maddeler denir. 3. Işığı geçirmeyen maddelere saydam olmayan (opak) maddeler denir. 2. 1. yarı saydam bir maddedir. 2. saydam bir maddedir. 3. K engeli, saydam olmayan (opak) maddedir. L engeli, yarı saydam maddedir. M engeli, saydam maddedir. 4. Tül perde Gözlük camı Karton Çantanın Görüntüsü Net Bulanık Görünmüyor 5. Işık kaynağı olması gerekir. Işık kaynağının yaydığı ışık ışınlarının opak cismin üzerine gelmesi gerekir. Son olarak da oluşan gölgenin görülebileceği bir yüzey olmalıdır. 6. 7. Perde 1 yönünde hareket ettirildiğinde tam gölgelerin boyu büyür. Perde 2 yönünde hareket ettirildiğinde tam gölgenin boyu küçülür. 8. 328
TEST - 8 A. a. Y b. D c. D d. D e. Y f. Y g. D h. D ı. D i. Y B. 1. f 2. d 3. h 4. a 5. b 6. g 7. e 8. c C. 1. d 2. a 3. e 4. f 5. c 6. b D. El fenerinin ışık veren kısmı alüminyum folyo ile kapatılarak sivri bir cismin yardımıyla alüminyum folyonun orta kısmında küçük bir delik açılarak karanlık bir ortamda el feneri çalıştırılır. E. Düzgün yansımanın olduğu cisimler parlak, dağınık yansımanın olduğu cisimler mat görünür. TEST - 9 A. a. D b. Y c. D d. Y e. D f. D g. Y h. Y ı. D i. D B. 1. c 2. g 3. e 4. b 5. h 6. a 7. d 8. f C. 1. c 2. e 3. b 4. a 5. f 6. d D. Üzerine gelen ışığın tamamını geçiren maddelere saydam madde denir. Hava, şeffaf naylon ve gözlük camı gibi maddeler saydam maddelere örnek olarak verilebilir. E. Sabah, tam gölgenin boyu büyüktür. Öğlen, tam gölgenin boyu en küçüktür. Akşam ise tam gölgenin boyu tekrar büyük olur. 0 1-C 2-B 3-A 4-D 5-B 6-A 7-D 8-D 9-C 10-A 1 1-B 2-D 3-C 4-A 5-C 6-C 7-B 8-D 2 1-C 2-A 3-D 4-B 5-C 6-B 7-A 8-B 3 1-A 2-C 3-C 4-B 5-D 6-B 7-C 8-D SÜPER TEST 4 1-D 2-D 3-B 4-D 5-B 6-A 7-C 8-D BAŞTAN SONA TESTİ (GÜNEŞ, DÜNYA VE AY) 1-A 2-D 3-C 4-D 5-C 6-B 7-B 8-A BAŞTAN SONA TESTİ (CANLILAR DÜNYASI) 1-D 2-A 3-B 4-B 5-D 6-B 7-C 8-B BAŞTAN SONA TESTİ (KUVVETİN ÖLÇÜLMESİ VE SÜRTÜNME) 1-D 2-A 3-C 4-C 5-B 6-D 7-D 8-B BAŞTAN SONA TESTİ (MADDE VE DEĞİŞİM) 1-B 2-D 3-A 4-D 5-D 6-A 7-D 8-A BAŞTAN SONA TESTİ (IŞIĞIN YAYILMASI) 1-C 2-C 3-B 4-D 5-C 6-C 7-A 8-D BAŞTAN SONA TESTİ (TARAMA TESTİ) TEST - 6 1-C 2-D 3-A 4-B 5-B 6-C 7-B 8-D 329
ÜNİTE 6: İNSAN VE ÇEVRE 1-C 2-B 3-C 4-D 5-A 6-A 7-A 8-C 9-B 10-D 1-A 2-D 3-C 4-B 5-D 6-C 7-A 8-B 9-A 1-C 2-A 3-B 4-B 5-D 6-A 7-A 8-D 1-B 2-B 3-D 4-A 5-B 6-D 7-A 8-C 1-A 2-D 3-C 4-A 5-C 6-A 7-A 8-D TEST - 6 1-C 2-D 3-B 4-C 5-C 6-A 7-A 8-B 9-D ALIŞTIRMA - UYGULAMA TEST - 7 1. Toprak yapısı, yeryüzü şekilleri, iklim özellikleri, coğrafî konum, deprem vb. yeryüzü hareketleri biyoçeşitliliği etkileyen faktörlerdendir. 2. Coğrafî konumu, üzerinde bulunan yüzey şekilleri, sahip olduğu iklim tipleri ve üç tarafının denizlerle çevrili olması. 3. Dinozor, mamut, moa kuşu 4. Kunduz, Asya fili, pars kaplanı 5. Aşırı nüfus artışı. Orman yangınları ve tahribi. Doğal yaşam alanlarının yok edilmesi. Sulak arazilerin kurutulması 6. Çevre kirliliği oluşması. Biyoçeşitliliğin azalması. Doğal kaynakların tükenmesi 7. Ev, iş yeri ve sanayi tesislerinden çıkan atıkların su kaynaklarına atılması, gemi ve yakıt tankeri kazaları, tarım ilaçlarının aşırı kullanımı su kirliliğinin temel sebeplerindendir. 8. Evet zararlıdır. İlaçlarda bulunan kimyasallar bitkilerin üzerinde birikir ve bu bitkileri tüketen canlılara geçerek bu canlıların sağlık sorunları yaşamasına neden olur. 9. Yağışlar, depremler, eğimin fazla olması 10. El feneri, düdük, içme suyu, ilk yardım malzemeleri 11. Fabrika bacalarına filtre takabilir. Enerji ihtiyacını Güneş ten ya da rüzgârdan karşılayabilir. 12. Öncelikle sakin olmalıyız. Hemen dışarı çıkmayı düşünmemeli, kendimizi emniyete almaya çalışmalıyız. Çamaşır makinesi gibi sağlam bir eşyanın yanında uygun pozisyonda durmalıyız. Mümkünse vanaları kapatmalıyız. TEST - 8 A. Bozayı, kardelen çiçeği, tuj koyunu, salep orkidesi. B. Çevre ve Orman Bakanlığı, Türkiye Erozyonla Mücadele Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı, Çevre Koruma ve Araştırma Vakfı C. Havaya karışan zararlı gazlar havadaki su buharı ile birleşir ve asitleri oluşturur. Bu asitler yağışlarla birlikte yer yüzüne iner. D. a. D b. Y c. D d. Y e. Y E. 1. e 2. a, g 3. b, c 4. d 5. h 6. f F. 1. b 2. e 3. a 4. c 5. d TEST - 9 1-C 2-D 3-B 4-B 5-A 6-C 7-C 8-D 330
0 1-D 2-D 3-B 4-B 5-D 6-B 7-A 8-D SÜPER TEST 1 1-B 2-C 3-C 4-D 5-A 6-A 7-D 8-B 9-B BAŞTAN SONA TESTİ (GÜNEŞ, DÜNYA VE AY) 1-C 2-C 3-C 4-A 5-C 6-B 7-C 8-A BAŞTAN SONA TESTİ (CANLILAR DÜNYASI) 1-C 2-C 3-C 4-B 5-C 6-B 7-C 8-D BAŞTAN SONA TESTİ (KUVVETİN ÖLÇÜLMESİ VE SÜRTÜNME) 1-B 2-A 3-D 4-A 5-D 6-A 7-B 8-A BAŞTAN SONA TESTİ (MADDE VE DEĞİŞİM) 1-B 2-C 3-B 4-D 5-A 6-D 7-C 8-B BAŞTAN SONA TESTİ (IŞIĞIN YAYILMASI) 1-B 2-C 3-B 4-D 5-C 6-B 7-A 8-C TEST - 6 BAŞTAN SONA TESTİ (İNSAN VE ÇEVRE) 1-C 2-A 3-A 4-B 5-B 6-C 7-D 8-A TEST - 7 BAŞTAN SONA TESTİ (TARAMA TESTİ) 1-A 2-C 3-D 4-B 5-C 6-A 7-D 8-C ÜNİTE 7: ELEKTRİK VE DEVRE ELEMANLARI 1-A 2-D 3-D 4-A 5-C 6-B 7-C 8-C 1-D 2-C 3-A 4-C 5-A 6-B 7-A 8-B 9-B 331
1-C 2-B 3-D 4-A 5-C 6-C 7-B 8-D 9-A 10-D 1-A 2-B 3-C 4-D 5-B 6-C 7-A 8-D 9-A 1-D 2-C 3-C 4-A 5-A 6-D 7-B ALIŞTIRMA - UYGULAMA TEST - 6 1. a, d, e 2. Duy ve pil yatağı 3. Ampul: Elektrik enerjisini açığa verir. Pil: Devredeki enerji kaynağıdır. Elektrik kablosu: Devre elemanlarını birbirine bağlar. Anahtar: Devreyi, açıp kapamaya yarar. 4. + Ampul Pil Kablo Anahtar 5. Duy: Ampullerin yerleştirildiği yuvadır. Pil yatağı: Pillerin yerleştirildiği kısımdır. 6. 7. 8. Pilin enerjisi bitmiş olabilir. Anahtar açık olabilir. Ampul duya tam oturmamış olabilir. 9. Anahtar kapatılmalı ve pillerden biri ters çevrilmelidir. 10. I veya III 11. Bağımsız değişken: Pil sayısı Bağımlı değişken: Ampul parlaklığı Kontrol edilen değişken: Ampul sayısı TEST - 7 A. a. D b. D c. Y d. Y e. D f. D g. Y h. D ı. D i. D j Y B.1. e 2. a 3. c 4. b 5. f 6. ı, i 7. d 8. g 9. h C. 1. e 2. d 3. i 4. b 5. a 6.c 7. f 8. ı 9. h 10. g D. N > M = P > L > K 332
TEST - 8 1-B 2-A 3-C 4-A 5-A 6-B 7-D 8-A TEST - 9 1-B 2-B 3-C 4-C 5-B 6-C 7-D 8-D 0 1-D 2-C 3-B 4-A 5-C 6-A 7-B 8-C SÜPER TEST 1 1-D 2-B 3-D 4-D 5-C 6-A 7-A 8-D BAŞTAN SONA TESTİ (GÜNEŞ, DÜNYA VE AY) 1-B 2-C 3-A 4-A 5-D 6-C 7-A 8-D BAŞTAN SONA TESTİ (CANLILAR DÜNYASI) 1-B 2-D 3-A 4-C 5-A 6-D 7-C 8-B BAŞTAN SONA TESTİ (KUVVETİN ÖLÇÜLMESİ VE SÜRTÜNME) 1-C 2-B 3-D 4-A 5-C 6-B 7-C 8-B BAŞTAN SONA TESTİ (MADDE VE DEĞİŞİM) 1-D 2-D 3-B 4-A 5-B 6-C 7-D 8-B BAŞTAN SONA TESTİ (IŞIĞIN YAYILMASI) 1-C 2-A 3-B 4-D 5-A 6-B 7-D 8-A 9-C 10-C TEST - 6 BAŞTAN SONA TESTİ (İNSAN VE ÇEVRE) 1-A 2-B 3-C 4-C 5-A 6-D 7-D 8-C 9-D TEST - 7 BAŞTAN SONA TESTİ (ELEKTRİK DEVRE ELEMANLARI) 1-B 2-C 3-D 4-A 5-D 6-C 7-A 8-B TEST - 8 BAŞTAN SONA TESTİ (TARAMA TESTİ) 1-B 2-B 3-A 4-C 5-B 6-D 7-C 8-D 333
TIMMS - PISA TARZI SORULAR DENEME - 1 1. Güneş ten yayılan ısı ve ışık Güneş in yapısındaki hidrojenin helyuma dönüşmesi sırasında meydana gelen patlamalarla oluşur. Oluşan bu ısı ve ışığın çok az bir kısmı Dünya mıza ulaşır ve Dünya daki yaşamın temel kaynağını oluşturur. 2. Ay ın Dünya dan bakıldığında sol tarafının aydınlık olarak göründüğü evre son dördün evresidir. 3. Bakteriler uygun sıcaklıktaki, nemli ve besin bulunan ortamlarda en hızlı şekilde çoğalabilir. 4. Havuç, turp, kereviz gibi bitkilerin köklerinde besin depolanır. Cevap: C 5. Bisikletin sabit süratle gitmesi, kalecinin topu tutması ve kapalı olan kapının açılması insanların uyguladığı kuvvetlerin etkisiyle gerçekleşir. Havaya atılan topun yere düşmesi ise doğada var olan kuvvetlerin etkisiyle gerçekleşir. Cevap: D 6. Merdivenlerde kullanılan kaydırmaz bantlar pürüzlü bir yapıda olduğu için oluşacak olan sürtünme kuvvetini arttırır. Böylece merdivenleri kullanan kişiler kaymadan güvenli bir şekilde yürüyebilir. 7. Donma olayı maddenin sıvı hâlden, katı hâle geçmesidir. Şemada 3 numara ile gösterilmiştir. Yoğuşma olayı maddenin gaz hâlden, sıvı hâle geçmesidir. Şemada 2 numara ile gösterilmiştir. Süblimleşme olayı maddenin katı hâlden doğrudan gaz hâle geçmesidir. Şemada 1 numara ile gösterilmiştir. 8. Suyun gaz hâle geçtiği sıcaklık değeri 100 C dir. 100 C sıcaklık değeri cıvanın erime ve kaynama noktaları arasında bir sıcaklık değeri olduğu için cıva bu sıcaklıkta sıvı hâlde bulunur. 100 C sıcaklık değeri demirin erime sıcaklığından küçük bir sıcaklık değeri olduğu için demir bu sıcaklıkta katı hâlde bulunur. 9. Saf madde soğuduğuna göre bulunduğu ortama ısı enerjisi verecektir. Sıcaklığın sabit kaldığı 50 C de maddede yoğuşma olayını gerçekleştirmektedir. Daha sonra sıcaklığın sabit kaldığı 25 C de maddede donma olayı gerçekleşmektedir. 10. Yansıma olayında, N (normal) yansıtıcı yüzeye dik olarak çizilen doğrudur. Yansıyan ışınla yüzey arasında 40 açı varsa (90 40 = 50 ) yansıma açısı bu durumda 50 dir. Yansıma kanunları gereği gelme açısı yansıma açısına eşit olduğu için bu durumda ışının yansıtıcı yüzeye gelme açısı da yine 50 olur. Cevap: C 11. Işık kaynağı ve perde sabit kalmak şartıyla opak cisim perdeye doğru aynı doğrultuda yaklaştırıldığında ışık kaynağından çıkan ışınlar arasındaki açı azalacağı için perde üzerindeki tam gölge küçülür. 12. Grafik incelendiğinde ampul parlaklığının azaldığı görülmektedir. Buna göre basit bir elektrik devresindeki ampul parlaklığının azalması için ya devreye özdeş ampul eklemeli ya da devredeki pil sayısını azaltmamız gerekir. Cevap: A 13. 1. Aşırı nüfus artışı 2. Çevre kirliliği 3. Doğal yaşam alanlarının tahrip edilmesi 4. Doğal kaynakların aşırı kullanımı 5. Küresel ısınma ve bunun sonucunda oluşan küresel iklim değişiklikleri 14. Çevre; toprak, su, hava gibi cansız varlıklar ile insan, hayvan, bitki gibi canlı varlıklardan oluşur. İnsanların beslenme, ısınma, barınma gibi temel ihtiyaçlarını karşılarken çevreye bıraktıkları atık ve zararlı maddelerin oluşturduğu sorunlara çevre kirliliği denir. Çevre kirliliği sonucunda doğal kaynaklar azalır ve küresel ısınma gibi problemler ortaya çıkar. 15. Bir deneyde araştırmacının etkide bulunduğu değişken bağımsız değişkendir. Bağımsız değişkenden etkilenen değişken bağımlı değişkendir. Deneyde sabit tutulan veya etkisi incelenmeyen değişken kontrol edilen değişkendir. Öğrencinin yaptığı deneyde ampul sayısı değiştirildiği için ampul sayısı bağımsız değişken, ampul sayısı değiştirilerek ampul parlaklığı incelendiği için ampul parlaklığı bağımlı değişken, devredeki pil sayısı değiştirilmediği için pil sayısı kontrol edilen değişkendir. 334