SOMALİ ÜLKE PROFİLİ Hazırlayan : Yücel AKOVA Uzman T.C. Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü 2015
İÇİNDEKİLER 1. TEMEL SOSYAL GÖSTERGELER... 3 2. TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER... 3 3. DIŞ TİCARETİ... 3 3. 1. DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ... 4 3. 2. ÜRÜNLER İTİBARİ İLE DIŞ TİCARETİ... 4 3. 3. BAŞLICA ÜLKELER İTİBARI İLE DIŞ TİCARETİ... 6 3. 4. TÜRKİYE İLE TİCARET... 7 2
1. TEMEL SOSYAL GÖSTERGELER Devletin Adı Başkenti Yönetim Biçimi Resmi Dili Somali Demokratik Cumhuriyeti Mogadişu (1,6 Milyon) İslam kanunlarına göre yönetilen cumhuriyet Somalice, Arapça, İtalyanca(Güney bölgelerinde), İngilizce (Kuzeyde) Nüfus 10,5 Milyon (2013) Yüzölçümü 637.600 km 2 Dini Sunni Müslüman Para Birimi Kaynak: EIU Country Report Somali Şilingi 2. TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER 2009 2010 2011 2012 GSYİH (milyon $) 5.750 5.896?? Reel GSYİH Büyüme (%) 2,6 2,6 2,6 2,6 Nüfus (000) 9,1 9,3 9,9 10,2 Tüketici Fiyat Enflasyonu (ort, %)???? Mal İhracatı (milyon $) fob* 272.6 280,9 375,9 170,9 Mal İthalatı (milyon $) fob* 884.9 891,9 1.168,3 1.327,1 Cari İşlemler Dengesi (milyon $)???? Döviz kuru (ortalama, SoSh= ABD$) 1600 1600 31,900 1600 Tüm veriler kesinleşmemiş tahmini verilerdir. Kaynak: EIU Country Forecast Report 2014, CIA Factbook,*:ITC Trade Map 3. DIŞ TİCARETİ 3
3. 1. DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ (1.000 ABD Doları) YILLAR İHRACAT İTHALAT HACİM DENGE 2007 223,447 823,728 1,0471,75-600,281 2018 198,985 928,173 1,127,158-729,188 2009 171,961 793,814 965,775-621,853 2010 280,947 891,884 1,172,831-610,937 2011 375,916 1.168,297 1,544,213-792,381 2012 170,911 1.327,148 1,498,058-1,156,237 Kaynak : ITC-Trademap (2010, 2011 ve 2012 yılları kesinleşmemiş Mirror datalardır) 3. 2. ÜRÜNLER İTİBARİ İLE DIŞ TİCARETİ 3. 2. 1. İthal Ettiği Başlıca Ürünler (1.000 ABD Doları) HS NO Ürün Adı 2010 2011 2012 GENEL TOPLAM 891.884 1.168.297 1.327.148 0709 Diğer sebzeler (taze/soğutulmuş) 199.998 181.335 386.726 1701 Kamış/pancar şekeri ve kimyaca saf sakkaroz (katı halde) 127.899 90.073 188.695 0102 Canlı sığır 24.148 40.077 88.840 1006 Pirinç 49.229 98.579 56.582 1101 Buğday unu/mahlut unu 26.270 53.360 45.137 1902 Makarnalar 21.432 82.582 41.842 0402 Süt, krema (konsantre edilmiş, tatlandırıcı madde içerenler) 12.327 23.708 36.185 5516 Devamsız suni liften dokumalar (ağırlıkça %85 < suni) 11.512 20.242 25.859 0701 Patates (taze/soğutulmuş) 2.838 10.021 25.365 2523 Çimento 23.376 17.061 24.408 6402 Ayakkabı; dış tabanı, yüzü kauçuk ve plastik diğer 2.665 3.148 23.015 3402 Yıkama, temizleme müstahzarlarısabunlar hariç 9.260 9.365 22.695 Tedavide/korunmada kullanılmak 3004 üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış) 17.507 21.397 20.369 4
1511 Palm yağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş) 20.585 31.229 18.272 2106 Tarifenin başka yerinde yer almayan gıda müstahzarları 15.870 27.362 16.534 7210 Demir/çelik yassı mamul, kaplı, sıvanmış (600mm. Den geniş) 2.652 9.445 11.642 1905 Ekmek, pasta, kek, bisküvi vs. İle boş ilaç kapsülü mühür güllacı vs. 6.802 13.397 10.002 4011 Kauçuktan yeni dış lastikler 7.952 5.481 9.192 8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar 2.108 1.651 8.785 8517 Telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar 24.342 21.729 8.081 Kaynak: ITC-Trade Map 3. 3. 2. İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (1.000 ABD Doları) HS NO Ürün Adı 2010 2011 2012 All products 280.947 375.916 170.911 0102 Diğer sebzeler (taze/soğutulmuş) 56.764 55.352 68.704 0104 Koyun ve keçiler 159.673 206.091 62.023 1207 Canlı sığır 8.900 4.862 8.114 4402 Odun kömürü 17.200 22.457 5.602 4106 Diğer hayvanların dabaklanmış derileri 2.279 4.289 3.855 4103 Diğer ham deriler 2.709 5.829 3.794 4105 Süt, krema (konsantre edilmiş, tatlandırıcı madde içerenler) 678 1.583 2.446 4102 Koyun ve kuzuların ham derileri 2.078 4.433 2.237 8413 Patates (taze/soğutulmuş) 5 1 2.132 1301 Lak; tabii sakızlar, reçineler ve sakız reçineler ve yağ reçineler 2.626 2.780 2.122 4101 Sığır ve at cinsi hayvanların derileriham 1.100 1.897 1.599 3907 Poliasetaller, diğer polieterler, epoksit-alkid reçineler vb (ilk şekilde) 1.912 1.521 8447 Örgü tezgahları, gipür, tül, dantela, 954 5
file imali makine, cihazları 4113 Diğer hayvanların diğer deri ve köseleleri 539 8409 İçten yanmalı, pistonlu motorların aksam-parçaları 25 5 525 0303 Balıklar (dondurulmuş) 302 406 423 0306 Kabuklu hayvanlar (canlı/taze/soğutulmuş/dondurulmuş/ 125 716 372 kurutulmuş/tuzlanmış Vs.) 3906 Akrilik polimerleri (ilk şekilde) 362 8429 Dozerler, greyder, skreyper, ekskavatör, küreyici, yükleyici vb. 312 298 8708 Kara taşıtları için aksam, parçaları 15 209 2849 Kendinden hareketli demiryolu tramvay vagonları 209 2615 Niyobyum, tantalyum, vanadyum, zirkonyum cevherleri vb. Konsantreleri 309 184 Kaynak: ITC-Trade Map 3. 3. BAŞLICA ÜLKELER İTİBARI İLE DIŞ TİCARETİ 3. 3. 1. İhracat Yaptığı Başlıca Ülkeler (1.000 ABD Doları) ÜLKELER 2010 2011 2012 TOPLAM 280.947 375.916 170.911 Umman 71.735 73.321 86.305 Yemen 40.913 35.754 47.203 Hindistan 9.171 3.114 8.002 Pakistan 3.371 9.384 6.116 Lübnan 4.541 7.306 5.092 Hong Kong 844 1.082 3.277 Brezilya 2 0 3.107 Çin 1.697 5.796 3.104 Fransa 799 2.474 2.080 Türkiye 1.361 2.465 1.163 İtalya 675 1.499 1.047 Endonezya 75 536 603 Meksika 418 19 593 Almanya 796 705 481 Çek Cumhuriyeti 366 482 341 ABD 79 194 317 6
Uganda 0 0 298 Tayland 353 488 294 Mısır 305 434 277 İngiltere 7 28 208 Kaynak: ITC-Trade Map 3. 3. 2. İthalat Yaptığı Başlıca Ülkeler (1.000 ABD Doları) ÜLKELER 2010 2011 2012 TOPLAM 891.884 1.168.297 1.327.148 Etiyopya 224.122 243.311 524.106 Hindistan 70.999 122.083 199.082 Umman 69.860 123.889 182.629 Çin 72.232 91.209 101.107 Pakistan 61.013 79.613 65.308 Yemen 53.453 76.560 56.947 Türkiye 4.810 39.548 43.763 Mısır 19.145 73.150 18.828 ABD 1.458 5.249 15.426 Uganda 3.720 5.137 13.710 Fransa 6.731 23.366 13.062 İngiltere 2.889 7.079 12.495 Malezya 9.356 10.420 12.231 Brezilya 63.549 6.487 11.757 Endonezya 4.159 5.948 10.854 Tayland 4.728 9.215 9.527 İtalya 6.906 14.341 6.803 Hong Kong 83 25 5.018 Hollanda 3.556 4.745 4.982 Belçika 656 7.121 3.863 G.Afrika 10.395 12.177 2.672 Almanya 5.915 2.754 2.442 Güney Kore 863 898 1.419 Singapur 0 0 1.113 Tanzanya 8.574 1.145 1.049 Kaynak: ITC-Trade Map 3. 4. TÜRKİYE İLE TİCARET 7
3. 4. 1. Türkiye Somali Dış Ticaret Değerleri (1.000 ABD Doları) YILLAR İHRACAT İTHALAT HACİM DENGE 2001 198 318 516-120 2005 2,207 839 3,562 1,368 2010 4,810 1,361 6,171 3,449 2011 39,548 2,465 42,013 37,083 2012 43,788 1,165 44,953 42,625 2013 58,315 1,052 59,397 57,263 2014 62,119 1,523 63,642 60,596 Kaynak: ITC-Trademap 3. 4. 2. Türkiye nin Somali ye İhracatında Başlıca Ürünler ( ABD Doları) GTİP NO GTIP Dörtlü Adı 2012 2013 2014 TOPLAM 43.751.20 2 58.314.79 9 62.119.43 4 1902 MAKARNALAR VE KUSKUS 5.361.432 13.482.41 5 13.168.11 0 1701 KAMIŞ/PANCAR ŞEKERİ VE KİMYACA SAF 4.261.143 6.808.037 4.375.793 SAKKAROZ (KATI HALDE) 7214 DEMİR VEYA ALAŞIMSIZ ÇELİKTEN 881.693 1.826.549 3.739.105 ÇUBUKLAR (DÖVÜLMÜŞ, SICAK HADDELENMİŞ, HADDELEME İŞLEMİNDEN SONRA BURU 5702 DOKUNMUŞ HALILAR VE DOKUMAYA 470.166 917.456 2.941.068 ELVERİŞLİ MADDELERDEN DİĞER YER KAPLAMALARI 1101 BUĞDAY UNU/MAHLUT UNU 1.049.319 7.063.537 2.893.049 3004 TEDAVİDE VEYA KORUNMADA KULLANILMAK 2.397.572 1.909.210 2.437.060 ÜZERE HAZIRLANAN İLAÇLAR (DOZLANDIRILMIŞ) 8426 GEMİ VİNÇLERİ, DİĞER VİNÇLER, HAREKETLİ KALDIRMA ÇERÇEVELERİ, LASTİK TEKERLEKLİ TAŞIYICILAR VE VİNÇL 592 38.938 1.780.891 8
7308 DEMİR VEYA ÇELİKTEN İNŞAAT VE İNŞAAT 139.574 282.434 1.702.830 AKSAMI, İNŞAATTA KULLANILMAK ÜZERE HAZIRLANMIŞ DEMİR VEYA ÇELİK 7314 DEMİR VEYA ÇELİK TELLERDEN MENSUCAT, 379.634 26.081 1.565.889 IZGARA, AĞ VE KAFESLİKLER; DEMİR VEYA ÇELİKTEN METAL DEPLUVAYYE 1512 AYÇİÇEĞİ, ASPİR, PAMUK TOHUMU YAĞLARI 57.167 357.939 1.145.492 VE BUNLARIN FRAKSİYONLARI (KİMYASAL OLARAK DEĞİŞTİRİLMEMİŞ) 9619 HİJYENİK HAVLULAR VE TAMPONLAR, BEBEK 208.001 453.652 1.118.431 BEZLERİ VE BENZERİ HİJYENİK EŞYA 8544 İZOLE EDİLMİŞ TELLER, KABLOLAR VE DİĞER 421.061 172.698 1.041.997 ELEKTRİK İLETKENLER; TEK TEK KAPLANMIŞ LİFLERDEN OLUŞAN FİBE 8704 EŞYA TAŞIMAYA MAHSUS MOTORLU 2.689.645 90.336 1.023.510 TAŞITLAR 2102 MAYALAR VE CANSIZ DİĞER TEK HÜCRELİ 352.541 627.521 934.821 MİKROORGANİZMALAR 8474 TOPRAK, TAŞ, METAL CEVHERİ VB. 209.137 1.213.961 833.367 AYIKLAMA, ELEME, TASNİF, AYIRMA, YIKAMA, KIRMA, ÖĞÜTME, YOĞURMA, KALI 9403 DİĞER MOBİLYALAR VE BUNLARIN AKSAM VE 373.480 405.239 831.774 PARÇALARI 9919 EVLİLİK, MİRAS, ÖĞRENCİ, TABUT, İNSANİ 2.084.124 6.148.798 823.758 YARDIM KURULUŞU, MALÜL, SAKAT, ENGELLİ, KİŞİSEL, YOLCU BERABE 8429 BULDOZERLER, GREYDERLER, TOPRAK 1.595.368 114.207 800.745 TESVİYE MAKİNALARI, SKREYPERLER, MEKANİK KÜREYİCİLER, EKSKAVATÖRLER, 7606 ALUMİNYUM SACLAR, LEVHALAR, ŞERİTLER 23.337 10.800 747.612 (KALINLIĞI 0,2 MM. Yİ GEÇENLER) 1905 EKMEK, PASTA, KEK, BİSKÜVİ VE DİĞER 377.310 624.627 700.083 EKMEKÇİ MAMÜLLER, HOSTİ, BOŞ İLAÇ KAPSÜLÜ MÜHÜR GÜLLACI, PİRİNÇ 8428 KALDIRMA, ELLEÇLEME, YÜKLEME, 217.084 117.335 660.590 BOŞALTMA MAKİNALARI (ASANSÖRLER, YÜRÜYEN MERDİVENLER, KONVEYÖRLER, TEL 2106 TARİFENİN BAŞKA YERİNDE YER ALMAYAN 150.410 216.314 599.967 GIDA MÜSTAHZARLARI 8701 TRAKTÖRLER 108.999 35.450 575.450 9
8479 KENDİNE ÖZGÜ BİR FONKSİYONU OLAN 140.122 618.905 567.662 DİĞER MAKİNALAR VE MEKANİK CİHAZLAR 9405 DİĞER AYDINLATMA CİHAZLARI, IŞIKLI 105.628 164.885 459.685 PANOLAR, IŞIKLI TABELALARI VE BENZER EŞYA VE BU EŞYANIN AKSAM VE 1509 ZEYTİNYAĞI VE FRAKSİYONLARI (KİMYASAL 38.487 70.207 446.171 OLARAK DEĞİŞTİRİLMEMİŞ) 4418 AĞAÇTAN BİNA VE İNŞAAT İÇİN 11.214 160.978 436.150 MARANGOZLUK, MAMÜLLERİ, DOĞRAMA PARÇALARI 8507 ELEKTRİK AKÜMÜLATÖRLERİ (BUNIARIN 262.420 59.999 407.467 SEPARATÖRLERİ DAHİL) 8502 ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİM (ELEKTROJEN) 120.790 481.871 404.536 GRUPLARI VE ROTATİF ELEKTRİK KONVERTÖRLERİ 8705 ÖZEL AMAÇLI MOTORLU TAŞITLAR 1.379.390 662.783 393.563 (KURTARICILAR, VİNÇLİ, İTFAİYE, BETON KARIŞTIRICILI, YOL SÜPÜRME, ZİFT 9022 X, ALFA, BETA VEYA GAMA IŞINLI CİHAZLAR, 414.052 341.093 X IŞINLI TÜPLER VE JENERATÖRLER VE MUAYENE İÇİN KULLANILAN 8427 FORKLİFTLER; KALDIRMA VE ELLEŞLEME 322.002 57.646 307.358 TERTİBATI OLAN DİĞER YÜK ARABALARI 3917 PLASTİKTEN HORTUMLAR, BORULAR VE 106.971 59.092 301.826 BAĞLANTI ELEMANLARI (MANŞON, NİPEL, DİRSEK, FLANŞLAR, VB.) 6204 KADINLAR VE KIZ ÇOCUK İÇİN TAKIM ELBİSE, 353.057 255.323 282.687 TAKIM, CEKET, BLAZER, ELBİSE, ETEK, PANTOLON ETEK, VB.(YÜZM 7326 DEMİR VEYA ÇELİKTEN DİĞER EŞYA: 41.313 121.047 276.698 8703 BİNEK OTOMOBİLLERİ VE ESAS İTİBARİYLE İNSAN TAŞIMAK ÜZERE İMAL EDİLMİŞ DİĞER MOTORLU TAŞITLAR (YARIŞ 299.963 34.437 275.850 Kaynak: ITC-Trademap 3. 4. 3. Türkiye nin Somali den İthalatında Başlıca Ürünler ( ABD Doları) GTIP NO GTIP Dörtlü Adı 2012 2013 2014 10
TOPLAM 1.163.42 3 1.051.79 9 1.522.89 5 1207 DİĞER YAĞLI TOHUMLAR VE MEYVELER 45.620 466.204 1.232.42 2 4101 SIĞIR (BUFALO DAHİL) VE AT CİNSİ HAYVANLARIN HAM 488.607 234.865 237.510 POST VE DERİLERİ 4911 BASILI DİĞER YAYINLAR, RESİMLER, FOTOĞRAFLAR 24.514 4102 KOYUN VE KUZULARIN HAM DERİLERİ 155.446 23.880 4103 DİĞER HAM POST VE DERİLER 4.200 7310 DEMİR VEYA ÇELİKTEN DEPO, SARNIÇ, KÜVLER VB 189 KAPLAR (HACMİ <= 300 LT VE MEKANİK VEYA TERMİK TERTİBATI 9018 TIPTA, CERRAHİDE, DİŞÇİLİKTE VE VETERİNERLİKTE 180 KULLANILAN ALET VE CİHAZLAR 302 BALIKLAR (TAZE VEYA SOĞUTULMUŞ) 11.198 36.988 3602 MÜSTAHZAR PATLAYICI MADDELER (SİLAH BARUTU 91.620 HARİÇ) 1301 LAK, TABİİ SAKIZLAR, REÇİNELER VE SAKIZ REÇİNELER 11.676 67.570 VE YAĞ REÇİNELER (PELESENKLER GİBİ) 8474 TOPRAK, TAŞ, METAL CEVHERİ VB. AYIKLAMA, ELEME, 36.639 TASNİF, AYIRMA, YIKAMA, KIRMA, ÖĞÜTME, YOĞURMA, KALI 8716 RÖMORKLAR VE YARI RÖMORKLAR; HAREKET ETTİRİCİ 36.639 TERTİBATI BULUNMAYAN DİĞER TAŞITLAR; BUNLARIN AKSAM VE 8413 SIVILAR İÇİN POMPALAR (ÖLÇÜ TERTİBATI OLSUN 30.193 OLMASIN) VE SIVI ELEVATÖRLERİ 7309 DEMİR VEYA ÇELİKTEN DEPO, SARNIÇ, KÜVLER VB 28.683 KAPLAR (HACMİ > 300 LT VE MEKANİK VEYA TERMİK TERTİBATI 2715 ESASINI TABİİ ASFALT, TABİİ BİTÜMEN, PETROL 16.782 BİTÜMENİ, MİNERAL KATRAN VEYA MİNERAL KATRAN ZİFTİ TEŞKİ 7408 BAKIR TELLER 3.164 3926 PLASTİKTEN DİĞER EŞYA 106 948 4819 KAĞITTAN, KARTONDAN, SELÜLOZ VATKADAN VEYA 685 SELÜLOZ LİF TABAKALARINDAN KUTU, MAFHAZA, TORBA VB. 4016 SERTLEŞTİRİLMEMİŞ VULKANİZE KAUÇUKTAN DİĞER EŞYA 497 581 11
3919 PLASTİKTEN KENDİNDEN YAPIŞKAN LEVHA, PLAKA, 1.873 129 BANDLAR, ŞERİT, FİLM, FOLYE VE DİĞER YASSI ŞEKİLLER 4008 VULKANİZE KAUÇUKTAN LEVHA, TABAKA, ŞERİT, ÇUBUK 1.636 109 VE PROFİLLER (SERTLEŞTİRİLMİŞ KAUÇUKTAN OLANLAR HARİ 4402 ODUN KÖMÜRÜ 442.471 3301 UÇUCU YAĞLAR, REZİNOİTLER, EKSTRAKSİYONLA ELDE 2.045 EDİLEN YAĞ REÇİNELERİ VE TERPENLİ YAN ÜRÜNLER, ÇÖZELT 8708 KARAYOLU TAŞITLARI İÇİN AKSAM, PARÇA VE 1.665 AKSESUARLAR 8421 SANTRİFÜJLER; SIVILARIN VEYA GAZLARIN FİITRE 202 EDİLMESİNE VEYA ARITILMASINA MAHSUS MAKİNA VE CİHAZLAR 8544 İZOLE EDİLMİŞ TELLER, KABLOLAR VE DİĞER ELEKTRİK 157 İLETKENLER; TEK TEK KAPLANMIŞ LİFLERDEN OLUŞAN FİBE 3916 PLASTİKTEN MONOFİLLER, İNCE VE KALIN ÇUBUKLAR VE 112 PROFİLLER (ENİNE KESİTİNİN EN GENİŞ YERİ > 1MM) 4009 VULKANİZE EDİLMİŞ KAUÇUKTAN BORU VE HORTUMLAR (BAĞLANTI ELEMANLARIYLA BİRLİKTE OLSUN OLMASIN) 112 Kaynak: ITC-Trademap 12