I. BÖLÜM DAMGA VERGİSİ KANUNU DAMGA VERGİSİNDE ÖZELLİKLİ DURUMLAR İnanç ERGÜN 2017 1
DAMGA VERGİSİNDE ÖZELLİKLİ DURUMLAR Vergi Müfettişleri Derneği Cihan Sokak No: 13/7 Sıhhiye / ANKARA Tel: (0 312) 231 80 19 Fax: (0 312) 231 80 65 www.vmd.org.tr Mizanpaj & Kapak Tasarımı AREN REKLAM TANITIM DIŞ. TİC. LTD. ŞTİ. Dr. Mediha Eldem Sok. No: 38/15 Kızılay - Çankaya / ANKARA Tel: (0 312) 430 70 81 www.arentanitim.com.tr Baskı EPAMAT Basım Yayın Ambalaj Reklam Promosyon Ltd. Şti. Ağaç İşleri Sanayi Sit. 1357. Sk. No: 41 Ostim/ANKARA Tel: 0.312 394 48 63-64 VERGİ RAPORU DERGİSİNİN ÜCRETSİZ EKİDİR 2
I. BÖLÜM DAMGA VERGİSİ KANUNU ÖNSÖZ 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu 11.07.1964 tarih ve 11751 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kanun un kapsamına vergiye tabi kağıtlar mahiyetinde bulunan veya onların yerini alan mektup ve şerhlerle, bu kağıtların hükümlerinin yenilenmesine, uzatılmasına, değiştirilmesine, devrine veya bozulmasına ilişkin mektup ve şerhler girmektedir. Damga vergisi niteliği itibariyle dolaylı vergiler sınıfında yer almaktadır. Dolayısıyla doğrudan vergiler gibi kişilerin gelir düzeylerini ve/veya özel durumlarını dikkate almamaktadır. Burada esas mesele, kişilerin gelirleri değil tüketimi/harcaması olmaktadır. Bu yönüyle katma değer vergisine benzeyen damga vergisi, bütün mükelleflerden gelir düzeylerinden bağımsız olarak aynı oran veya tutarda alınmaktadır. Bu çalışmada 9 Ağustos 2016 tarihinde yayımlanan 6728 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ve 29 Eylül 2016 tarihinde yayımlanan 60 Seri No lu Damga Vergisi Genel Tebliği nin yanı sıra özellikli durumlarda vergi dairesi başkanlıkları tarafından verilen özelgelere, ihtilaf konusu olan durumlarda Danıştay, Yargıtay ve Sayıştay tarafından verilen kararlara da yer verilmeye çalışılmıştır. Kitabın hazırlanma aşamasında katkılarını esirgemeyen Vergi Müfettişi İlhan TAŞPINAR a ve Vergi Müfettişleri Derneğine teşekkür eder, meslektaşlarımıza, uygulayıcılara, meslek mensuplarına ve okuyuculara faydalı bir kaynak olmasını temenni ederim. İnanç ERGÜN 3
DAMGA VERGİSİNDE ÖZELLİKLİ DURUMLAR 4
I. BÖLÜM DAMGA VERGİSİ KANUNU İÇİNDEKİLER I. KISIM I. BÖLÜM Damga Vergisi Kanunu Damga Vergisi Kanunu... 21 (1) Sayılı Tablo... 32 Damga Vergisine Tabi Kâğıtlar... 32 I. Akitlerle İlgili Kâğıtlar...32 II. Kararlar ve Mazbatalar...33 III. Ticari İşlemlerde Kullanılan Kâğıtlar...33 IV. Makbuzlar ve Diğer Kâğıtlar...34 (2) Sayılı Tablo... 35 Damga Vergisinden İstisna Edilen Kâğıtlar... 35 I. Resmi İşlerle İlgili Kâğıtlar...35 A) Resmi Daireler Arasında Kullanılan Kâğıtlar...35 B) Resmi Dairelerden Kişilere Verilen Kâğıtlar...36 C) Kişilerden Resmi Dairelere Verilen Kâğıtlar...36 II- Öğrenciler ve Askerlerle İlgili Kâğıtlar...38 III- İşçiler, Çiftçiler ve Göçmenlerle İlgili Kâğıtlar...39 IV- Ticari ve Medeni İşlerle İlgili Kâğıtlar...39 V- Kurumlarla İlgili Kâğıtlar...44 II. BÖLÜM 60 Seri No lu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği ile Yapılan Açıklamalar 1. Nüshalarda Damga Vergisi Uygulaması...47 2. Bir Kâğıtta Üçüncü Kişinin Akdinin Bulunması...48 3. Bir Kâğıtta Birden Fazla Akit ve İşlem Bulunması...49 4. Azami Tutardan Vergi Alınması Uygulaması...50 5. (1) Sayılı Tabloya Yeni Sözleşme Türleri Eklenmesi...50 6. İhale Kararlarına İlişkin Damga Vergisi Uygulaması...52 7. Düzeltme Amacıyla Verilen Vergi Beyannamelerine İlişkin Damga Vergisi...53 8. (2) Sayılı Tabloda Yapılan Değişiklikler...53 II. KISIM Damga Vergisinde Özellikli Durumlar 1. Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfına Ait Gayrimenkulün Kiralanmasında Damga Vergisi İstisnası...59 5
DAMGA VERGİSİNDE ÖZELLİKLİ DURUMLAR 2. 6358 Sayılı Kanun Kapsamında Düzenlenen Sözleşmede Damga Vergisi...59 3. Harcırah Beyannamesi Üzerinden Tahakkuk Ettirilecek Damga Vergisi Matrahına KDV nin Dahil Edilip Edilmemesi...60 4. Sözleşme Süresinin Uzatılmasında Damga Vergisi İstisnası...60 5. Teknoloji Geliştirme Bölgesinde Bulunan Yönetici Şirketin Vergisel Yükümlülüğü...61 6. Hizmet Sözleşmelerinde Damga Vergisinin Beyanı ve Ödenmesi...63 7. Resmi Daire Tarafından Verilen Beyannamelerin Damga Vergisi...63 8. Elektronik Ortamda Fuar Katılım Sözleşmesinde Damga Vergisi...64 9. Petrol Arama Sözleşmelerinde Damga Vergisi İstisnası...64 10. 6331 Sayılı Kanun Kapsamındaki Eğitim Kurumunca Düzenlenen Sözleşmelerde Damga Vergisi İstisnası...65 11. Mazbut Vakfa Ait Taşınmazın, Restorasyonunda Yapılan Keşif Artışı Nedeniyle Düzenlenen Kâğıtların veya İhale Yoluyla Satışının Damga Vergisinden İstisna Olup Olmadığı...65 12. Çiğ Süt Alımına İlişkin Olarak Üreticiler ile Düzenlenecek Sözleşmelerin Damga Vergisinden İstisna Tutulup Tutulmayacağı...66 13. Yabancı Ülkede Düzenlenen Satış Sözleşmesinin Damga Vergisi...67 14. Kamulaştırma Bedelinin Ödenmesine İlişkin Düzenlenen Kâğıtların Damga Vergisi...68 15. Nama Yazılı Pay Senedinin Ciro Edilmesi Halinde Damga Vergisi Muafiyeti...68 16. Yabancı Firma ile Düzenlenen Senedin Noterde Tercüme Tasdiki İşleminin Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...68 17. Yurt Dışında Taşeron Olarak Üstlenilen İşle İlgili Sözleşmenin Döviz Kazandırıcı Faaliyetler Kapsamında Damga Vergisinden İstisna Olup Olmadığı...68 18. Üretim Lisansının Tadili Sonrası Taşeron Firma ile Yapılan Sözleşmenin Damga Vergisi...69 19. Organize Sanayi Bölgesi Müteşebbis Heyet Başkanlığınca Sosyal Güvenlik Kurumuna Verilecek Sigorta Prim Bildirgeleri ile Vergi Dairesine Verilecek Muhtasar ve KDV Beyannamelerinin Damga Vergisinden İstisna Olup Olmadığı...69 20. Serbest Bölgede Faaliyet Gösteren Firmanın Vergi Dairesine Vereceği Beyannameler ile Düzenleyeceği Serbest Bölge İşlem Formlarının Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...70 21. Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı ile İş Ortaklığı Arasında Düzenlenen Sözleşmenin 222 Sayılı Kanun Uyarınca Damga Vergisinden İstisna Olup Olmadığı...71 6
I. BÖLÜM DAMGA VERGİSİ KANUNU 22. Elektrik Enerjisi Alım Sözleşmesinin Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...72 23. Gemi İpoteği Sözleşmesinin Damga Vergisi ve Harçtan İstisna Olup Olmadığı...73 24. Belediye İktisadi İşletmesinin Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Ödemelerinin Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...74 25. Araç Kiralama Sözleşmesi ve Eki Kira Kontratının Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...74 26. Yapım İşine Ait Hakediş Ödemelerinde Damga Vergisi Kesintisi...75 27. İhracatla İlgili Düzenlenen Gümrük Beyannamelerinin Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...75 28. İhtarname, Fesihname ve Muvafakatname Başlıklı Kâğıtların Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...76 29. Korumalı İş Yeri Hibe Desteği Sözleşmesinde Damga Vergisi...77 30. Kömür Ocaklarında Çalışan İşçilere Ödenen İhbar ve Kıdem Tazminatlarının Damga Vergisi...77 31. Aile Sağlığı Merkezlerince Verilen Vergi Beyannameleri ve Sigorta Bildirgelerinde Damga Vergisi Uygulaması...78 32. Sulama Birliğinin Damga Vergisi Mükellefiyeti...78 33. Anonim Şirketin Hisse Devirlerine İlişkin Yönetim Kurulu Karar Örnekleri nin Damga Vergisine Tabi Olup-Olmadığı...78 34. TÜVTÜRK e Muayene Hizmeti Karşılığı Resmi Daire Tarafından Yapılan Ödemelere İlişkin Düzenlenen Kâğıtların Damga Vergisi...79 35. Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesinin Hem Müteahhit Firma Olarak Hem de Şirket Yetkililerince Garantör Olarak İmzalanması Durumunda Damga Vergisi...79 36. 5510 Sayılı Kanunun Geçici 20 nci Maddesi Kapsamındaki Personel İçin Verilen Sigorta Prim Bildirgelerinin Damga Vergisi Karşısındaki Durumu...79 37. Serbest Bölgedeki Anonim Şirketin Damga Vergisi Muafiyeti...80 38. Kesin İzin Taahhüt Senedinin Revize Edilmesinde Damga Vergisi Uygulaması...81 39. Asıl Sözleşmeye Ek Olarak Düzenlenen Protokolün Damga Vergisi Matrahı...82 40. Kira Sözleşmelerinde Belediye Encümeni Kararı ve Kiracılar Tarafından Verilen Taahhütnamelerin Damga Vergisi Karşısındaki Durumu...82 41. Bankanın Kredi Alacağına Karşılık, İcra Yoluyla Satın Alınan Arazi Taşıtında Damga Vergisi Uygulaması...82 42. Yurt Dışına Yönelik Olarak Gerçekleştirilecek Müteahhitlik İşine İlişkin İhale Kararının Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...83 7
DAMGA VERGİSİNDE ÖZELLİKLİ DURUMLAR 43. Türkiye de Faaliyette Bulunan İrtibat Bürosu Çalışanlarına Ödenen Ücretlerin Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...85 44. Avrupa Birliği Tarafından Desteklenen Proje Kapsamında Kamu Görevlisine Yapılan Ücret Ödemesinin Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...85 45. İrtifak Hakkı Sözleşmesinin Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...87 46. Sözleşmede Belirtilen Teminat Mektubu Verme Taahhüdü Tutarı ile Söz Konusu Sözleşmenin Ekinde Yer Alan Kefaletnamelerin Damga Vergisine Tabi Olup Olmayacağı...87 47. Belli Bir Parayı İçermeyen İdame-i Şüyu (Paylı Mülkiyetin Devamı) Sözleşmesinin Damga Vergisi Karşısındaki Durumu...88 48. Serbest Bölgeye Yapılan İhracat İşlemlerinde Fatura Beyanının Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...88 49. Serbest Bölgenin Sınırlarının BKK ile Değişmesi Nedeniyle Değişiklik Sonrası Mükellefin Sınırın Dışında Kalması Sonucu Faaliyetin Hangi Kapsamda Devam Edeceği...88 50. Kamu Tüzel Kişiliğini Haiz Kurumların Almış Olduğu İhale Kararının Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...88 51. Sözleşme ve Teminat Senedinin 5488 Sayılı Kanun Kapsamında Damga Vergisinden İstisna Olup Olmadığı...89 52. Vazife Malulünün (Gazi) Faizsiz Konut Kredisi Kullanımında Damga Vergisi İstisnası...89 53. Demirbaşlar ve Yetki Belgelerinin Kısmi Bölünme Yoluyla Devri Sözleşmesinin Damga Vergisinden İstisna Olup Olmadığı...90 54. İkinci Defa Alınan İhale Kararında Damga Vergisi...91 55. Yurt Dışında Bulunan Gayrimenkulün Devri İçin Yurt Dışında Düzenlenen Devir Sözleşmesinin Notere İbrazının Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...91 56. Bina Görevlisi İçin SGK ya Verilen Sigorta Prim Bildirgelerinin ve Yapılan Ücret Ödemelerine İlişkin Olarak Düzenlenen Kâğıtların Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...92 57. Prefinansman Sağlama Aşamasında Düzenlenecek Sözleşmenin ve İpotek Tesisinin Damga Vergisinden İstisna Olup Olmadığı...92 58. İnternet Sitesi Üzerinden Online Olarak ve Elektronik Posta Mesajı ile Gerçekleştirilen Mal ve/veya Hizmet Alım Satım İşlemleri ile Elektronik Ortamda Düzenlenen Üyelik Sözleşmelerinde Damga Vergisi Uygulaması...93 59. Türk Silahlı Kuvvetleri Mehmetçik Vakfınca Alınan İhale Kararları ve Vakfın Taraf Olduğu Sözleşmelerin Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...95 60. Yurt Dışında Bulunan Şirkete Döviz Kredisi Verilmesi İşlemi İçin Düzenlenen Sözleşmenin İhracat Kapsamında Damga Vergisinden İstisna Olup Olmadığı...96 8
I. BÖLÜM DAMGA VERGİSİ KANUNU 61. Anapara ve Faiz İçeren Kredi Sözleşmesinin Hangi Tutar Üzerinden Damga Vergisine Tabi Olacağı...96 62. Konşimentoların Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...96 63. 6446 Sayılı Kanun Kapsamında Damga Vergisi İstisnası Uygulaması...97 64. Organize Sanayi Bölgesinde Doğalgaz Dağıtım Şebekesi Yapım İşine İlişkin Yapılan Hakediş Ödemelerinin Damga Vergisi Karşısındaki Durumu...98 65. Yurt Dışından Döviz Olarak Elde Edilen Ücretin Gelir ve Damga Vergisi...99 66. İhraç Edilmek Üzere İnşa Edilen Gemi Üzerine Tesis Edilecek İpotek İşleminin Damga Vergisinden Müstesna Olup Olmadığı...99 67. 6306 Sayılı Kanun Kapsamında Rezerv Yapı İlan Edilen Bölgede Özel Mülkiyette Bulunan Taşınmazlara İlişkin Yapılan İhale ve Sözleşmesinin Damga Vergisi...100 68. Jandarma Asayiş Vakfı nın Damga Vergisi Muafiyeti...101 69. Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerden Yurt İçi Mühendislik, Müşavirlik, Etüt, Proje vb. Hizmetlerinde Damga Vergisi Uygulaması...101 70. İl Özel İdaresi Tarafından Yaptırılan İlköğretim Okullarının Yapım ve Onarım İşlerine İlişkin Alınan İhale Kararının, Düzenlenen Sözleşmelerin ve Yapılan Hakediş Ödemelerine İlişkin Kâğıtların Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...103 71. Orduevinin Mal ve Hizmet Alımları Nedeniyle Düzenlediği Ödemeye İlişkin Kâğıtların Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...105 72. Ortak Kullanım Alanı Giderleri İçeren Kira Sözleşmesinde Damga Vergisi Oranı...106 73. Gayrimenkul Alımında Düzenlenecek İpotek Senedinde Damga Vergisi Üst Sınırı...106 74. İptal Edilen İhalenin Danıştay Kararı Sonucu Tekrar İlgilisine İade Edilmesi Sonucu Kalan Süre İçin Düzenlenecek Sözleşmenin Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...107 75. Organize Sanayi Bölgesine Ait Okula Yapılan Eğitim Öğretim Destek Ödemelerinin Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...107 76. Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliğinin Her Nevi Defterlerinin ve Ana Sözleşmelerin Tasdiki ve Açılış Tasdiklerinde Sayfaların Mühürlenmesinin Damga Vergisinden Muaf Olup Olmayacağı...108 77. Tarım Kredi Kooperatifinin Sigorta Prim Bildirgelerinde Damga Vergisi Muafiyeti...108 78. İşletme Tarafından Verilen Krediye İlişkin Düzenlenen Sözleşmenin Damga Vergisinden İstisna Olup Olmadığı...109 79. Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezinin Taraf Olduğu Sözleşmelerin 5362 Sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kanunu Kapsamında Damga Vergisinden İstisna Olup Olmadığı...109 9
DAMGA VERGİSİNDE ÖZELLİKLİ DURUMLAR 80. Vakıf ile Müteahhit Firma Arasında Düzenlenen Okul Yapım Sözleşmesinin 222 Sayılı Kanun Kapsamında Damga Vergisinden Muaf Olup Olmadığı...110 81. Navlun Sözleşmesi Başlıklı Kâğıdın Döviz Kazandırıcı Faaliyetler Kapsamında Damga Vergisinden İstisna Olup Olmadığı...110 82. 5366 Sayılı Kanun Kapsamında Düzenlenen Sözleşmeler ve Alınan İhale Kararları ve Yapılan Hakediş Ödemelerinde Damga Vergisi İstisnası...111 83. Geçici Görevlendirme Nedeniyle Personele Yapılacak Günlük Yevmiye ile Ulaşım ve Konaklama Giderleri Ödemelerinde Damga Vergisi Uygulaması...113 84. Resmi Dairelere Kat Karşılığı İnşaat Yapımına İlişkin Düzenlenen Faturaların Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...113 85. Resmi Daire ile Kamuya Yararlı Dernek Arasında Düzenlenen Sözleşmenin Damga Vergisi...113 86. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfının Öğrenci Yurdu İnşaatı Nedeniyle Yüklenici Firmaya Yapacağı Hakediş Ödemelerinden Damga Vergisi Kesintisi Yapılıp Yapılmayacağı...114 87. Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi ile İş Yerleri Arasında Düzenlenen İş Güvenliği Sözleşmesinin Damga Vergisi İstisnası...114 88. Serbest Bölgede Faaliyet Gösteren Firmada Çalışan Hizmet Erbabına İlişkin Ücret Ödemelerinin ve SGK Prim Bildirgelerinin Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...114 89. Faktöring Sözleşmesinden Kaynaklanan Alacağın Teminatını Oluşturan İpoteğin Faktöring Şirketi Tarafından Müşterisi Dışında Bir Şirkete Temlik Edilmesine İlişkin Düzenlenen Sözleşmenin Damga Vergisi...116 90. Resmi Daire Sayılmayan Kurumların Hakediş Ödemelerinde Damga Vergisi Kesintisi Yapıp Yapmayacağı...116 91. Mimarlar Odası Tarafından Mal ve Hizmet Alımları İçin Yapılacak Ödemelerden (Avans Dahil) Damga Vergisi Aranılıp Aranılmayacağı...116 92. Bakıma Muhtaç Engellilere Verilen Bakım Hizmeti İçin Resmi Daireler Tarafından Yapılan Ödemeler Nedeniyle Düzenlenen Kâğıtların Damga Vergisine Tabi Olup Olmayacağı...117 93. Kira Sözleşmesinde Yer Alan Şahit İmzasının Kefil Olarak Değerlendirilip Değerlendirilmeyeceği...117 94. İş Yeri Kira Sözleşmesine Ait Damga Vergisinin Nasıl ve Hangi Tutarda Ödeneceği...117 95. Garanti Kitapçığının Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...118 96. Süresi Farklı Takvim Yıllarını İçine Alan İhale Kararları ve Sözleşmelerde Damga Vergisi Oran veya Tutarlarının Değişmesinden Dolayı Aradaki Fark Damga Vergisinin Aranılıp Aranılmayacağı...118 10
I. BÖLÜM DAMGA VERGİSİ KANUNU 97. Türkiye Bilardo Federasyonunun Aldığı İhale Kararları ile Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Düzenlediği Ödeme Belgelerinin Damga Vergisi...119 98. Köylere Hizmet Götürme Birliğince İlköğretim Okulları Yapım İşlerinde Düzenlenen Sözleşme, Alınan İhale Kararları ve Yapılan Hakediş Ödemelerinde Damga Vergisi...120 99. Üniversite Tarafından Düzenlenen Proje Kapsamında Üniversite Bünyesinde ve Dışında Görevli Personele Ödenen Ücretlerin Nasıl Vergilendirileceği...121 100. Posta Gönderimlerine İlişkin Yapılan Ödemelerde Damga Vergisi...122 101. Belediyenin Gayrimenkul Satışlarında Düzenlenen Kâğıtlarda Damga Vergisi...122 102. Satılıklarda Yetki Belgesi Sözleşmesi nin Damga Vergisi Matrahı...123 103. Dahilde İşleme İzin Rejimi Kapsamında Devir İthalat İşlemlerinde Düzenlenen Devir Sözleşmesi ile Taahhütnamenin Damga Vergisinden İstisna Tutulup Tutulmayacağı...123 104. Vakıf Tarafından Alınan İhale Kararının Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı ile Düzenlenen Sözleşmenin Damga Vergisinden İstisna Olup Olmadığı...123 105. Üniversite Tarafından Yapılacak Yargılama Giderleri ve Noter Masrafları İçin Mutemetlere Verilen Avanslardan Damga Vergisi Kesintisi Yapılıp Yapılmayacağı...124 106. Türkiye Körler Federasyonu ile Kültür ve Turizm Bakanlığı Tanıtma Fonu Kurulu Temsilciliği Arasında İmzalanan Protokolün Damga Vergisi...125 107. Zamanaşımı Süresi Geçtikten Sonra Resmi Daireye İbraz Edilen Kira Sözleşmesinin Damga Vergisi...125 108. Belediye Tarafından Alınan İhale Kararı ile Düzenlenen Sözleşmeler ve Hakediş Ödemelerinin 5393 Sayılı Kanun Kapsamında Damga Vergisinden İstisna Olup Olmadığı...126 109. Üniversitenin Yurt Dışı Basılı Yayın Alımı Sebebiyle Düzenlenecek Kâğıtların Damga Vergisinden İstisna Olup Olmadığı...127 110. 775 Sayılı Gecekondu Kanunu Kapsamında Düzenlenen İhale Kararının Damga Vergisi Tabi Olup Olmadığı...128 111. Üniversitelerde Sürdürülen Araştırma Projeleri Kapsamında Gerçekleştirilen Yapım İşleri İhalelerinde Firmalarla Düzenlenecek Sözleşmeler ile Bu Sözleşmeler Kapsamında Yapılacak Ödemeler Nedeniyle Düzenlenecek Kâğıtların Damga Vergisi Tabi Olup Olmadığı...130 112. Sosyal Destek Programı Çerçevesinde Belediye Tarafından Verilen Muhtasar Beyannamelerin Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...130 113. Uzlaştırmacı ve Bilirkişi Ücretlerinin Damga Vergisi Karşısındaki Durumu...131 11
DAMGA VERGİSİNDE ÖZELLİKLİ DURUMLAR 114. Okul-Aile Birliği ile Düzenlenen Kantin İşletmeciliğine Ait Kira Sözleşmesinde Damga Vergisi...132 115. Mal ve Hizmet Alımına İlişkin Olmayıp, Yersiz Alınan Tutarın Geri Ödenmesine İlişkin Düzenlenen Kâğıtların Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...133 116. Düzenleme Şeklinde Gayrimenkul Satış ve İnşaat Sözleşmesinin 2863 Sayılı Kanun Kapsamında Damga Vergisinden İstisna Olup Olmadığı...134 117. Öğretmenevi ve Akşam Sanat Okulu Müdürlüğünün Mal Alışları ve Diğer İşlemlerinde Düzenlenen Sözleşmeler, Alınan İhale Kararları ile Mal ve Hizmet Alımları Karşılığında Yapılan Ödemeler Nedeniyle Düzenlenen Kâğıtlara İlişkin Olarak Damga Vergisi Muafiyetinin Olup Olmadığı...134 118. İş Artışına İlişkin Olarak İhale Kararı ve Sözleşme Damga Vergisinin Ödenip Ödenmeyeceği...135 119. Tarım Satış Kooperatifi ile Şirket Arasında Düzenlenen Sözleşmenin Damga Vergisine Tabi Tutulup Tutulmayacağı ile Tutulacak ise Damga Vergisinin Matrahının Ne Olacağı...136 120. Su Kullanım Hakkı Sözleşmesinin Damga Vergisi ve Harca Tabi Olup Olmadığı...136 121. Boşanma Protokolünün Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...137 122. Gümrük Beyannamesi Ekinde İbraz Edilen A.TR, EUR.1, EUR-MED ve Form A Gibi Belgelerin Ayrı Ayrı Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...137 123. Serbest Bölgede İnşa Edilen Fabrika Binasının Proje İşlemleri İçin Türkiye de Yerleşik Firmalarla Düzenlenen Sözleşmelerde Damga Vergisi...138 124. Mükellefin Vefatı Nedeniyle İş Yerinin Kapanması Neticesinde Terekeden Mahkeme Tarafından Çalışanlara Ödenecek Kıdem Tazminatı ve İhbar Tazminatı Nedeniyle Ödenecek Damga Vergisinin Muhtasar Beyannameye Dahil Edilip Edilmeyeceği...138 125. Gayrimenkul Sahibi Dışındaki Kişi Tarafından İmzalanan Kira Sözleşmesinin Damga Vergisi Mükellefi...139 126. Şirket ile Kursiyer Arasında Düzenlenen Öğrencilik Sözleşmesinin Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kanunu Kapsamında Damga Vergisinden İstisna Olup Olmadığı...139 127. 7269 Sayılı Kanun Kapsamında Yapılan Kontrollük Hizmeti İşine İlişkin Düzenlenen Kâğıtların Damga Vergisi...141 128. Belediyelerce Yürütülen Sosyal Destek Programı Kapsamında Çalıştırılacak Personel İçin Verilecek SGK Prim ve Hizmet Bildirgelerinin Damga Vergisi Karşısındaki Durumu...142 129. Mesken Kira Sözleşmelerinde Damga Vergisi...143 12
I. BÖLÜM DAMGA VERGİSİ KANUNU 130. Büyükşehir Belediyesinin Ortağı Olduğu Şirketin Binek Araç Alımına İlişkin Olarak Düzenlenen Teklif Değerlendirme Tutanağının Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...144 131. 6 Seri No lu ÖTV Genel Tebliği Eki Taahhütnameye İlişkin Damga Vergisi...144 132. Yazılım Faaliyetlerinin Geliştirilmesini İçeren Alım İşi Nedeniyle Düzenlenen Sözleşmenin 5746 Sayılı Kanuna Göre Damga Vergisinden İstisna Olup Olmadığı...145 133. Düzeltme Beyannamelerinin Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...145 134. Kentsel Dönüşüm Alanı İçerisinde Bulunan İnşaatla İlgili Olarak Düzenlenen Sözleşme ve Hakediş Ödenmesine İlişkin Kâğıtların 5393 Sayılı Kanun Kapsamında Damga Vergisinden İstisna Olup Olmadığı...146 135. Belediye ve Vakıf Arasında Düzenlenen İntifa Hakkı Karşılığı İşletme Sözleşmesinin Damga Vergisinden İstisna Olup Olmadığı...146 136. Yurt Dışında Yerleşik Yabancı Banka ile Düzenlenecek Swap Sözleşmesinin Damga Vergisinden İstisna Olup Olmadığı...147 137. Gayrimenkul Yatırım Ortaklığının Taraf Olduğu Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmesi ile Arsa Satış Karşılığı Gelir Paylaşımı Sözleşmesinin Damga Vergisinden İstisna Olup Olmadığı...148 138. Kalkınma Ajanslarının Yapmış Olduğu Sözleşmelerden Dolayı Karşı Tarafın Damga Vergisi Ödememesi Durumunda Sorumluluğu...148 139. Hisse Devir Sözleşmesinin Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...150 140. Teklifnamelerin Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...151 141. Varlık Yönetim Şirketi Tarafından Kredinin Teminatı İçin Bankaya Temlik Edilen Alacağın Daha Sonra Bankadan Geri Temlik Alınması Halinde, Düzenlenecek Kâğıdın Damga Vergisinden İstisna Olup Olmayacağı...151 142. KOSGEB ve Üniversite Arasında Yapılan Hizmet Sözleşmesinde Damga Vergisi...152 143. Vakıf Üniversitesi Hastanesi Tarafından Verilen Sigorta Prim Bildirgeleri ile Vergi Beyannamelerinin Damga Vergisinden İstisna Olup Olmadığı...153 144. Taşeron Sözleşmesinin 7269 Sayılı Kanun Kapsamında Damga Vergisinden İstisna Olup Olmadığı...153 145. Üniversite Tarafından 4734 Sayılı Kanunun 22 nci Maddesi Kapsamında Doğrudan Temin Suretiyle Yapılan Alımlarla İlgili Olmak Üzere, Harcama Yetkililerince Mutemetlere Verilen Avanslar Nedeniyle Düzenlenen Kâğıtların Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...154 146. Bankanın Kredi Alacaklarının Teminatlarıyla Birlikte Bir Başka Bankaya Temlikine İlişkin Düzenlenen Sözleşmenin Damga Vergisi Karşısındaki Durumu...154 13
DAMGA VERGİSİNDE ÖZELLİKLİ DURUMLAR 147. Finansal Kiralama Sözleşmesine Konu Uçağın Finansal Kiralama Şirketine Satışı Nedeniyle Düzenlenen Devir Temlik Sözleşmesine 3226 Sayılı Kanun Kapsamında Damga Vergisini İstisnası Uygulanıp Uygulanmayacağı...155 148. Kamu Kurum ve Kuruluşlarında İstihdam Edilen Sözleşmeli Personel ile Düzenlenen Hizmet Sözleşmelerinin Damga Vergisinden İstisna Olup Olmadığı...156 149. Yurt Dışında Öğrenim Gören Öğrencilerin Resmi-Burslu Statüsünde Yaptığı Öğrenime İlişkin Verdiği Taahhüdün İhlali Nedeniyle Hazineye Olan Borcu İçin Düzenlenen Kefalet ve Taahhüt Senetlerinin Damga Vergisi Karşısındaki Durumu...157 150. Yurt Dışında Düzenlenen Türkiye de Yer Tahsisine İlişkin Sözleşmenin Damga Vergisi Karşısındaki Durumu...158 151. Kiracısı Olunan Taşınmazın Satışı veya Maliklerin Ölümü Halinde Yeni Maliklerle Aynı Şartlarda İmzalanan Kira Sözleşmelerinde Damga Vergisinin Durumu...159 152. Teknoloji Serbest Bölgesinde Faaliyette Bulunan Şirketin, İşten Ayrılması Durumunda Çalışanına Yapacağı Kıdem Tazminatı Ödemesine İlişkin Düzenlenen Kâğıdın 4691 Sayılı Kanun Uyarınca Damga Vergisinden İstisna Olup Olmayacağı...160 153. Aile Hekimliği Hizmet Sözleşmesinin Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...160 154. Sermaye Piyasası Kanunu na Göre Yapılmayan Repo ve Ters Repo İşlemlerine İlişkin Olarak Düzenlenen Küresel Repo Anlaşmalarında Damga Vergisi Oranının Sıfır Olarak Uygulanıp Uygulanamayacağı...160 155. Ana Sözleşmeye Ek Olarak Düzenlenen ve Birden Fazla Cezai Şart İçeren Sözleşmelerde Damga Vergisi...162 156. Toprak Altı Maden İşletmelerinde Çalışanlara Yıllık Ücretli İzinli Olduğu, Hafta Tatili ve Genel Tatil Günlerinde Ödenen Ücretlerde Gelir Vergisi ve Damga Vergisi Kesintisi Hk...163 157. Teknopark İnşaatı Yapmak Üzere Düzenlenen İhale Kararı ve Sözleşmenin Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı...164 158. Unvan değişikliği (Limited Şirketten Anonim Şirkete Dönüşüm) Nedeniyle Yeniden Düzenlenen Sözleşmelerde Damga Vergisi...165 159. Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü ve İller Bankası A.Ş. Bölge Müdürlüğünce Yapılacak Hakediş Ödemelerinde ve İş Artışlarında Damga Vergisi Kesintisi Yapılıp Yapılmayacağı...166 160. AFAD ın veya Taşra Teşkilatının Suriyeli Mültecilerin Tedavi ve İlaç Giderleri İçin Eczane ve Özel Hastanelere Yapacağı Ödemelerde Damga Vergisi...167 14
I. BÖLÜM DAMGA VERGİSİ KANUNU 161. Sendika Avukatı Vekâlet Ücretinin Damga Vergisi ve KDV Karşısındaki Durumu...168 162. Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Okul Bünyesinde Faaliyet Gösteren Çocuk Kulübünde Görevlendirilen Personel İçin Sosyal Güvenlik Kurumuna Verilecek Sosyal Güvenlik Prim Bildirgeleri ile Vergi Dairesine Verilecek Muhtasar Beyannamelerde Damga Vergisi...169 163. Borsa Tarafından Borsa Çalışanlarına ve Borsanın Hizmet Satın Aldığı Şirket Çalışanlarına Bir Defaya Mahsus Yapılan Ödemeler...170 164. Türkiye deki Büyükelçilikte Çalışan Türk Uyruklulara Ödenen Ücretlerde Damga Vergisi...171 165. Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğünün İşlemlerinde Damga Vergisi Uygulaması...172 166. Damga Vergisi Ödenmiş Sözleşmenin Suret Tasdikinin Noterde Yapılması Sırasında Damga Vergisinin Aranıp Aranılmayacağı...173 III. KISIM I. BÖLÜM Danıştay Kararları 1. Noterde Kalan Sözleşme Nüshasının Damga Vergisine Tabi Olmadığı, Davacının Uhdesinde Bulunan Nüshanın Damga Vergisinin Ödenmiş Olduğu ve Başkaca Nüsha Bulunduğuna Dair Bir Tespit Yapılmadığından Cezalı Damga Vergisi Tarhiyatında Hukuka Uygunluk Bulunmadığı...175 2. İhalenin Yargı Kararıyla İptal Edilmesi Halinde Damga Vergisinin Alınamayacağı...176 3. Özel Tüketim Vergisi İndirilmiş Yakıt Talep Formu ve Taahhütnamesi Belgesinin Damga Vergisine Tabi Olmadığı...177 4. Özel Tüketim Vergisi Beyannamesi Ekinde Verilen Taahhütnamenin Bir Bedele İlişkin Olmayıp İthal Malın Kullanımına İlişkin Olduğu ve Damga Vergisine Tabi Olmadığı...179 5. Taraflar Arasında Resmi Şekilde Düzenlenmeyen Sözleşmenin Damga Vergisi Kanunu Kapsamında Vergiye Tabi Kâğıt Olarak Değerlendirilemeyeceği...180 6. İşin Üstlenilmesinden Sonra İhale Makamınca İşi Üstlenen Şirketten Kesilerek Vergi İdaresine Ödenen Damga Vergisi İçin Tahsilatın İptali veya İadesi İstemiyle Şirketçe Vergi Mahkemesinde Dava Açılabileceği...181 7. Tam Mükellef İki Şirketin Kurumlar Vergisi Kanunu na Göre Birleşmesi Nedeniyle Düzenlenen Kâğıtların Damga Vergisinden İstisna Edilmesi Nedeniyle Birleşmeye İlişkin Olarak Düzenlenen Sözleşmeye Damga Vergisi Tahakkuk Ettirilemeyeceği...183 15
DAMGA VERGİSİNDE ÖZELLİKLİ DURUMLAR 8. Kâğıtların Suretlerinin Resmi Dairelere İbraz Edilecek Olmaları Koşuluyla Nispi Vergiye Değil Maktu Vergiye Tabi Tutulmaları Gerektiği...184 9. Resmi Şekle Uygun Olmayan, Haricen Yapılan Taşınmaz Satım Sözleşmeleri Nedeniyle Damga Vergisi Alınmasının Hukuka Aykırı Olduğu...187 10. Merkezi Yurt Dışında Bulunan Kurumlar Tarafından Hazırlanıp İmzalanarak Gönderilen ve Karşı Tarafça Türkiye de İmzalanmak Suretiyle Tamamlanan Sözleşmeler Yönünden Damga Vergisini Doğuran Olayın Türkiye de Gerçekleştiği...188 11. İmzalandığı Tarihte Hukuken Tekemmül Eden Sözleşme Nedeniyle Damga Vergisinin Doğmasından Sonra Sözleşmeden Kaynaklanan Yükümlülüklerin Yerine Getirilmemesi Nedeniyle Sözleşmenin Feshedilmesinin Vergiyi Doğuran Olayı Ortadan Kaldırmayacağı...190 12. Belli Bir Hususu İspat Etme Koşulunu Taşımayıp Bir Durumu Tespit Eden Tutanak Mahiyetinde Olan Kâğıtların Makbuz ve İbra Senedi Olarak Kabul Edilmesinin Mümkün Bulunmadığı...191 13. Müşavirlik Hizmeti Veren Davacının Müşterilerinin İşlemleri İçin Kullanılmak Üzere Satın Aldığı ve Düzenlediği Hizmet Faturalarında Bedele Dahil Unsurlar Arasında Gösterilmeyen Damga Pulu Alış Bedellerinin Maliyet Kayıtlarına İntikal Ettirilemeyeceği...192 14. Sebepsiz Zenginleşilen Para ile Vergi Borcunun Ödenmiş Olmasının Aleyhine Sebepsiz Zenginleşilen Tarafa Söz Konusu İşlemin İptali İstemiyle Vergi Mahkemesinde Dava Açma Hakkı Vermediği...193 15. İzale-i Şüyu Yoluyla Yapılan Satışa Ait Damga Vergisinin Mükellefinin Adalet Bakanlığı Olduğu ve Bakanlığın Resmi Daire Olması Nedeniyle Söz Konusu İhale Kararına Ait Damga Vergisinin İhale Üzerinde Kalan Kişiden İstenilmesi Gerektiği...195 16. Damga Vergisinin Tarh Tahakkuk ve Tahsiline İlgili Vergi Dairesinin Yetkili Olduğu, Katma Bütçeli İdareler Saymanlık Müdürlüğünce Bu Konuda Yapılması Gereken İşlemin Vergi Dairesine Bildirimde Bulunmaktan İbaret Olduğu...196 17. Rehin Sözleşmelerinin Damga Vergisinden Müstesna Tutulabilmesi İçin Rehin Sözleşmesinin Tarafının Banka, Yurt Dışı Kredi Kuruluşu veya Uluslararası Kurum; Rehin Sözleşmelerinde Atıf Yapılan Finansman Sözleşmelerinin de Kredi Sözleşmesi Niteliğinde Olması Gerektiği...197 18. 48 Seri No lu Damga Vergisi Genel Tebliği nin Noterlerden Kâğıdın Mükelleflerinden Alınması Gereken Ceza Tutarı Kadar Bir Cezanın Aranması Gerektiğine İlişkin Düzenlemesinin Damga Vergisi Kanunu nun 27. Maddesine Aykırı Olduğu...198 19. Sözleşme İçeriği İşlem Döviz Kazandırıcı Faaliyet Kapsamında Olduğundan Damga Vergisi Kanunu nun Ek 2. Maddesinde Belirtilen İstisnadan Yararlanılması Gerektiği...200 16
I. BÖLÜM DAMGA VERGİSİ KANUNU 20. Bankanın, Banka Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfına Yaptığı Ödemelerin Damga Vergisine Tabi Olduğu...202 21. Yurt Dışında Yapılacak Okul İnşaatı İşiyle İlgili Olarak Vergi, Resim ve Harç İstisna Belgesinin Bulunması Yeterli Olup; Söz Konusu Belgenin Sözleşmenin İmzalanmasından Daha Önce Alınması Zorunluluğunun Bulunmadığı...207 22. Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Kullanılan ve Yatırımın Gerçekleşen Kısmını Aşan Döviz Kredisinin Başka Bir Yatırım Belgesine Aktarılması Yolundaki İstemin Hazine Müsteşarlığınca Uygun Görülmemesi ve Bu Yolda Tesis Edilen İşlemin İdari Yargı Yerinde Dava Konusu Edilmemesi Karşısında, Anılan İşleme Dayanılarak Damga Vergisi İstisnasının Kaldırılması Suretiyle Tarh Edilen Verginin ve Kesilen Cezanın Hukuka Uygun Olduğu...208 23. Damga Vergisi Yükümlülüğünün Yerine Getirilmediğinin Gümrük Müfettişi Tarafından Tespit Edilmesi Üzerine Vergi Dairesi Tarafından Yapılan Re sen Damga Vergisi Tarhiyatının Hukuken Geçerli Olmadığı...209 II. BÖLÜM Yargıtay Kararları 1. İhale Kesinleşmeden Damga Vergisi Yükümlülüğünün Doğmaması...211 2. İcra Yoluyla Yapılan Satışlarda Verginin Mükellefinin İcra Dairesi Olduğu ve İhtilaflarda İdari Yargının Görevli Olduğu...211 3. Damga Vergisi Tamamlanıncaya Kadar Takip İşlemlerinin Durdurulmasına Karar Verilmesinin Yasaya Aykırı Olduğu...212 III. BÖLÜM Sayıştay Kararları 1. Belediyece Yol Geçirilmesi Sebebiyle Kamulaştırmasız El atma Sonucu Bedelinin Davacıya Ödenmesinde Binde 7,5 Oranında Damga Vergisi Kesileceği...214 2. Belediye Tarafından TEDAŞ a Ödenen Faturalardan Damga Vergisi Kesintisi Yapılması Gerektiği...214 3. İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğünün İktisadi Bir İşletme Olduğu Damga Vergisi Uygulamasında Resmi Daire Olarak Kabulüne Olanak Bulunmadığı Üniversitesi Döner Sermaye Saymanlığı Tarafından Yapılan Ödemelerden Damga Vergisi Kesintisi Yapılacağı...215 4. Belediyeye Ait Cep Telefonu Faturası Ödemesinden Damga Vergisi Kesilmesi Gerektiği...216 17
DAMGA VERGİSİNDE ÖZELLİKLİ DURUMLAR 5. Resmi Dairelerin Mal ve Hizmet Alımları Karşılığı Yaptığı Ödemelerin Damga Vergisine Tabi Olduğu...217 6. Bir Nüshadan Fazla Olarak Düzenlenen Kâğıtların Her Nüshasının Ayrı Ayrı Aynı Miktar ve Nispetle Damga Vergisine Tabi Olduğu...217 7. Geçici Personel ile Akdedilen Hizmet Sözleşmesinden Damga Vergisi Kesintisi Yapılması Gerektiği...218 8. İdarenin İş Artışı Yapıldığı Zaman Artış Tutarından Damga Vergisi Alması Gerektiği...219 9. Belediye Tarafından Kredi Geri Ödemeleri İçin Düzenlenen Verile Emirlerinin Damga Vergisine Tabi Olmadığı...220 10. Kamu İhale Kanunu Md. 22 ye Göre Düzenlenen Piyasa Fiyat Araştırma Tutanağı nın Bir İhale Kararının Tüm Niteliklerini Taşıması Nedeniyle İhale Kararı Gibi Damga Vergisine Tabi Olması Gerektiği...221 11. Belediyenin Bir Şahıstan Kiraladığı Arsa Bedelinden Binde 7,5 Oranında Damga Vergisi %22 Oranında Gelir Vergisi Tevkifatı Yapılması Gerektiği...221 12. İki Nüsha Olarak Düzenlenmesi Öngörülen Sözleşmelerden İbraz Edilmeyen Nüshadan Damga Vergisi Kesintisi Yapılmamasında Mevzuata Aykırılık Bulunmadığı...222 13. Kamu İhale Kurumuna Yapılan Ödemelerden Damga Vergisi Kesintisi Yapılması Gerektiği - Damga Vergisinin Makbuz Karşılığı İstihkaktan Kesinti Yapılması veya Basılı Damga Konulması Şekillerinden Biriyle Ödeneceği...223 14. Resmi Daire Tanımına Girmeyen Yükseköğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Tarafından Kişilere Yapılan Ödemelere İlişkin Olarak Düzenlenen Kâğıtlardan Damga Vergisi Kesilmemesinde Mevzuata Aykırılık Bulunmadığı...224 15. Köylere Hizmet Götürme Birliklerinin Resmî Daire Sayılması Sebebiyle Bu Birliğe Yapılan Ödemelerden Damga Vergisi Kesintisi Yapılmamasında Mevzuata Aykırılık Bulunmadığı...224 18
I. BÖLÜM DAMGA VERGİSİ KANUNU 19
DAMGA VERGİSİNDE ÖZELLİKLİ DURUMLAR 20
I. BÖLÜM DAMGA VERGİSİ KANUNU I. KISIM I. BÖLÜM DAMGA VERGİSİ KANUNU 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu 11.07.1964 tarih ve 11751 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kitabın bu bölümünde kanun metninde ve eklerinde 09.08.2016 tarihli Resmi Gazete de yayımlanan 6728 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile yapılan değişikliklere yer verilmeye çalışılmıştır. 6728 Sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 09 Ağustos 2016 tarih ve 29796 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Söz konusu Kanun un 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29. maddeleri ile 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 5, 6, 14, Mükerrer 30, Ek 2. maddeleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. (Değişiklikler italik olarak gösterilmiştir.) ESKİ HALİ YENİ HALİ Kağıt Nüshalarının Birden Fazla Olması MADDE 5- Bir nüshadan fazla olarak düzenlenen kâğıtların her nüshası ayrı ayrı aynı miktar veya nispette Damga Vergisine tabidir. Şu kadar ki, poliçe ve emre yazılı ticari senetlerin yalnız tedavüle çıkarılan nüshaları vergiye tabi tutulur. Kağıt Nüshalarının Birden Fazla Olması MADDE 5- Bir nüshadan fazla olarak düzenlenen kâğıtlardan, maktu vergiye tabi olanların her bir nüshası ayrı ayrı aynı miktarda; nispi vergiye tabi olanların ise sadece bir nüshası damga vergisine tabidir. Şu kadar ki, poliçe ve emre yazılı ticari senetlerin yalnız tedavüle çıkarılan nüshaları vergiye tabi tutulur. 21
DAMGA VERGİSİNDE ÖZELLİKLİ DURUMLAR Bir Kağıtta Birden Fazla Akit ve İşlem Bulunması MADDE 6- Bir kağıtta birbirinden tamamen ayrı birden fazla akit ve işlem bulunduğu takdirde bunların her birinden ayrı ayrı vergi alınır. Bir kağıtta toplanan akit ve işlemler birbirine bağlı ve bir asıldan doğma oldukları takdirde Damga Vergisi, en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden alınır. Ancak bu akit ve işlemlere asıl işlemin akitlerinden başka bir şahsın eklenen akit ve işlemi de ayrıca vergiye tabidir. Nispet MADDE 14- (2) Belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin değiştirilmesi halinde artan miktar aynı nispette vergiye tabidir. Bunların devri halinde aslından alınan verginin dörtte biri alınır. Bir Kağıtta Birden Fazla Akit ve İşlem Bulunması MADDE 6- Bir kağıtta birbirinden tamamen ayrı birden fazla akit ve işlem bulunduğu takdirde bunların her birinden ayrı ayrı vergi alınır. Bir kağıtta toplanan akit ve işlemler birbirine bağlı ve bir asıldan doğma oldukları takdirde Damga Vergisi, en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden alınır. Ancak bu akit ve işlemlere asıl işlemin akitlerinden başka bir şahsın eklenen akit ve işlemi de ayrıca vergiye tabidir. Şu kadar ki; bir kâğıt üzerinde birden fazla adi kefalet ve garanti taahhüdü bulunması hâlinde, ayrı ayrı olmak üzere bunlardan yalnızca birinden damga vergisi alınır. Pey akçesi, cayma tazminatı, ücret tevkifi, cezai şart gibi bir sözleşmenin müeyyidesi mahiyetinde olan taahhütlerden, başlı başına bir sözleşmeye konu olmadıkça damga vergisi alınmaz. Nispet MADDE 14- (2) Belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin değiştirilmesi halinde artan miktar aynı nispette vergiye tabidir. Birinci fıkraya göre azami tutardan vergi alınan mukavelenamelerin, diğer hükümlerinde değişiklik olmaksızın sadece bedelinin artması durumunda, artan bedele ilişkin bu hüküm uygulanmaz. Bunların devri halinde aslından alınan verginin dörtte biri alınır. 22
I. BÖLÜM DAMGA VERGİSİ KANUNU MÜKERRER MADDE 30 (3) Bakanlar Kurulu, elektronik ortamda gönderilenler ile Sermaye Piyasası Kanununun uygulanmasıyla ilgili olarak Sermaye Piyasası Kurulunca düzenlenmesi öngörülen kâğıtların tâbi olduğu damga vergisi nispet ve maktu tutarlarını ibraz yerleri itibarıyla sıfıra kadar indirmeye, indirilen nispet ve tutarlarını kanunî seviyesine kadar çıkarmaya ve bu nispet ve tutarlar dahilinde kâğıtlar itibarıyla farklı nispet ve tutarlar tespit etmeye yetkilidir. (4) Bu Kanuna ekli (1) sayılı tablodaki 1.1.1994 tarihinde geçerli olan maktu vergiler (maktu ve nispi vergilerin asgari ve azami miktarlarını belirleyen hadler dahil) % 100, nispi vergiler % 20 oranında artırılmıştır. Bakanlar Kurulu, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yer alan maktu vergileri (maktu ve nispi vergilerin asgari ve azami miktarlarını belirleyen hadler dahil) ile nispi vergileri birlikte veya ayrı ayrı, maktu vergilerde on katına, nispi vergilerde ise bir katına kadar artırmaya, uygulanmakta olan maktu vergileri yarısına kadar, nispi vergileri ise bu fıkra ile artırılmadan önceki seviyelerine indirmeye, bu had ve miktarlar arasında yeni had, miktar ve nispetler tespit etmeye yetkilidir. MÜKERRER MADDE 30 (3) Bakanlar Kurulu, elektronik ortamda gönderilenler ile Sermaye Piyasası Kanunu ve Bankacılık Kanununun uygulanmasıyla ilgili olarak Sermaye Piyasası Kurulu ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca düzenlenmesi öngörülen kâğıtların tâbi olduğu damga vergisi nispet ve maktu tutarlarını ibraz yerleri itibarıyla sıfıra kadar indirmeye, indirilen nispet ve tutarlarını kanunî seviyesine kadar çıkarmaya ve bu nispet ve tutarlar dahilinde kâğıtlar itibarıyla farklı nispet ve tutarlar tespit etmeye yetkilidir. (4) Bu Kanuna ekli (1) sayılı tablodaki 1.1.1994 tarihinde geçerli olan maktu vergiler (maktu ve nispi vergilerin asgari ve azami miktarlarını belirleyen hadler dahil) % 100, nispi vergiler % 20 oranında artırılmıştır. Bakanlar Kurulu, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yer alan maktu vergileri (maktu ve nispi vergilerin asgari ve azami miktarlarını belirleyen hadler dahil) ile nispi vergileri birlikte veya ayrı ayrı, maktu vergilerde on katına, nispi vergilerde ise bir katına kadar artırmaya, uygulanmakta olan maktu vergileri yarısına kadar, nispi vergileri ise kâğıt türleri itibarıyla ayrı ayrı veya birlikte sıfıra kadar indirmeye, bu had ve miktarlar arasında yeni had, miktar ve nispetler tespit etmeye yetkilidir. 23
DAMGA VERGİSİNDE ÖZELLİKLİ DURUMLAR EK MADDE 2- Döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin işlemlerle ilgili olarak düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden müstesnadır. Döviz kazandırıcı faaliyetlerin kısmen veya tamamen gerçekleştirilmemesi halinde, gerçekleşmeyen kısma ait alınmayan damga vergisi, mükelleflerden, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ceza ve gecikme faizi ile birlikte geri alınır. Yukarıda belirtilen hususlarda damga vergisi istisnası uygulamak suretiyle işlem yapan kuruluşlar, istisnaya konu işlemin mahiyeti ile alınmayan vergi tutarını, işlemin yapıldığı tarihi takip eden otuz gün içinde ilgililerin gelir veya kurumlar vergisi bakımından bağlı bulunduğu vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar. Döviz kazandırıcı faaliyetin gerçekleşmediğinin tespit edildiği tarihi takip eden otuz gün içinde, bu durumu vergi dairesine bildirmeyen kuruluşlar damga vergisi, ceza ve gecikme faizinin ödenmesinden ilgililerle birlikte müteselsilen sorumludurlar. Bu maddenin uygulanması bakımından döviz kazandırıcı faaliyetlerin neler olduğu ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığı ile Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından birlikte tespit edilir. EK MADDE 2-1. İhracat ve ihracata ilişkin olduğunun tevsiki kaydıyla aşağıda sayılan işlemler nedeniyle düzenlenen kâğıtlar (gümrük idarelerine verilen beyannameler dâhil) damga vergisinden müstesnadır. a) İhracat karşılığı yapılacak ödemeler (ihracatın finansmanında kullanıldığının tevsiki kaydıyla prefinansman, Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu çerçevesinde yapılan ödemelere ilişkin taahhütnameler ile temliknameler ve Sosyal Güvenlik Kurumu prim borçları ile genel bütçeli idarelere olan borçların mahsubu dâhil). b) İhracattan doğan alacağın ihracatçı tarafından temliki. c) İhracat bağlantıları için düzenlenecek anlaşmalar. ç) Transit ticarete konu malın satın alınması ve satılması. d) Tedarik edildikleri şekliyle ihraç edilmek üzere mal alımı. e) 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanununun 131 inci maddesine istinaden ithalat vergilerinden tam muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimine tabi ambalaj malzemesi ithali ile kati ihraç edilen mallara ait ambalaj malzemesinin geçici ihracı ve ithali. f) Dahilde işleme izni kapsamında iznin geçerli olduğu süre içerisinde yapılan ithalat. g) Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında belgenin geçerli olduğu süre içerisinde yapılan ithalat veya yurt içi alımlar. 24
I. BÖLÜM DAMGA VERGİSİ KANUNU ğ) Gerçekleştirilen mamul ürün ihracatı karşılığı olarak bu ürünlerin üretiminde kullanılan girdilerin Toprak Mahsulleri Ofisinden veya Şeker Kurumunca tespit edilen şeker fabrikalarından alımı. 2. Vergi, Resim, Harç İstisnası Belgesine bağlanan aşağıda sayılan diğer döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin işlemler nedeniyle, belgenin geçerlilik süresi içerisinde belgede yer alan tutarla sınırlı olmak kaydıyla, düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden müstesnadır. a) Kalkınma Bakanlığınca yayımlanan cari yıl yatırım programında yer alan yatırımlardan ve Millî Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığının bu programda yer almayan kamu yatırımlarından uluslararası ihaleye çıkarılanların ihalesini kazanan veya yabancı para ile finanse edilenlerin yapımını üstlenen ana yüklenici firmaların (alt yükleniciler hariç); i) Tam mükellef olması hâlinde, uluslararası ihalelerde tamamı üzerinden, yabancı para ile finanse edilenlerde ise yabancı paraya isabet eden oranda yapacakları teslim, hizmet ve faaliyetler ile tam mükellef imalatçı firmaların, bahse konu işte kullanılmak üzere bu işin yapımını yüklenen firmaya üreterek yapacakları mal ve malzeme ile hizmet satış ve teslimleri, ii) Dar mükellef olması hâlinde, söz konusu firmanın bu işte kullanacağı mal ve malzemeyi üreten tam mükellef imalatçı firmaların (işi taahhüt eden firmalar dâhil) yapacakları satış ve teslimleri, 25
DAMGA VERGİSİNDE ÖZELLİKLİ DURUMLAR iii) Tam ve dar mükellef firmaların ortaklığı hâlinde, tam mükellef firmaya kendi faaliyeti oranında, diğer firmaya ise (ii) alt bendi çerçevesinde tam mükellef firmaların üreterek yapacakları satış ve teslimleri, iv) Yukarıda belirtilen (i), (ii) ve (iii) alt bentleri çerçevesinde proje sahibi kamu kurumları ile bu projeleri üstlenen firmalara proje süresince yapılacak teknik müşavirlik, mühendislik ve benzeri hizmet satışları. b) i) Savunma Sanayii Müsteşarlığınca onaylanan savunma, güvenlik veya istihbarat alanları ile ilişkili projeleri üstlenmiş tam mükellef imalatçı firmalar ile savunma, güvenlik veya istihbarat alanlarında yapılacak araştırma ve geliştirme projelerini üstlenen tam mükellef imalatçı firmaların yapacakları satış ve teslimler ile bu satış ve teslimler sonrası doğan bakım ve onarım hizmetleri, ii) Savunma Sanayii Müsteşarlığınca savunma, güvenlik veya istihbarat alanları açısından önem arz ettiği belirtilen savunma, güvenlik ve istihbarata yönelik her türlü platform, sistem, yazılım, araç ve gereçlerini üreten tam mükellef imalatçı firmalar ile savunma, güvenlik veya istihbarat alanlarında yapılacak araştırma ve geliştirme projelerini üstlenen tam mükellef imalatçı firmaların ülkenin savunma, güvenlik veya istihbaratı ile ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına yapacakları satış ve teslimler ile bu satış ve teslimler sonrası doğan bakım ve onarım hizmetleri, 26
I. BÖLÜM DAMGA VERGİSİ KANUNU iii) Bu bendin (i) ve (ii) alt bentlerinde belirtilen firmalara, tam mükellef imalatçı firmaların üreterek yapacakları satış ve teslimleri, iv) Bu bendin (i) ve (ii) alt bentlerinde belirtilen işleri yüklenen firmanın dar mükellef firma olması hâlinde, tam mükellef imalatçı firmaların bu firmaya üreterek yapacakları satış ve teslimleri. c) Tam mükellef imalatçı firmaların, Ekonomi Bakanlığınca belirlenen yatırım malları listesinde belirtilen malları üreterek yapacakları satış ve teslimleri. ç) Tam mükellef imalatçı firmaların, Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında monte edilmemiş haldeki aksam ve parçaları ithal edebilecek firmalara, ithal edebilecekleri bu aksam ve parçaları üreterek yapacakları satış ve teslimleri. d) Yap-İşlet Modeli çerçevesinde yapılacak yatırım projelerini üstlenen tam mükellef firmaların yapacakları hizmet ve faaliyetleri. e) Kamu kurum ve kuruluşları tarafından uluslararası ihaleye çıkarılmış yurt içi veya yurt dışı münhasıran yük taşıma işlerini yüklenen tam mükellef firmaların bu faaliyetleri. f) Uluslararası yük taşımacılığından döviz olarak kazanılan navlun bedellerinin yurda getirilmesi kaydıyla kara, deniz veya hava ulaştırma hizmet ve faaliyetleri. g) Yurt dışına yönelik olarak gerçekleştirilecek müteahhitlik, müşavirlik, yazılım ve mühendislik hizmetleri. 27
DAMGA VERGİSİNDE ÖZELLİKLİ DURUMLAR ğ) Yabancı uyruklulara (diplomatik temsilcilikler ve mensupları dâhil), turistlere veya yurt dışında çalışan Türk vatandaşlarına ülkemizde bulundukları sürede, döviz karşılığı verilecek sağlık hizmetleri. h) Turizm müesseseleri ile seyahat acentelerinin yurt içindeki ve yurt dışındaki turizm faaliyetleri sırasında yaptıkları döviz karşılığı hizmet satışları. ı) Bedelleri döviz olarak alınmak kaydıyla yurt dışında yerleşik firmalar adına gerçekleştirilen bakım ve onarım hizmetiyle, dış sefere çıkan Türk ve yabancı bayraklı gemi, uçak veya tırların bakımı ve onarımı, yenileme ve dönüşüm ile bakım, onarım, yenileme ve dönüşüm kapsamında gerçekleştirilen mal (yakıt ve madeni yağlar hariç) ve hizmet satışları. i) Tam mükellef firmalarca, ihraç ürünlerimizin pazarlanması amacıyla yurt dışında mağaza açılması veya işletilmesi. j) Kamu kurum ve kuruluşlarınca uluslararası ihaleye çıkarılan maden havzalarından rödövans karşılığında maden çıkarımı ve işletmesiyle ilgili üretim faaliyetleri. k) Yurt içinde yerleşik haber ajanslarınca, yurt dışındaki yayın organlarına görüntülü veya görüntüsüz haber satışları. l) Kamu kurum ve kuruluşlarınca uluslararası ihaleye çıkarılan ve Ekonomi Bakanlığı tarafından belirlenen yatırım malları, sınai mamuller ve yazılım hizmetlerine yönelik ihaleleri kazanan tam mükellef imalatçı firmaların üreterek yapacakları satış ve teslimleri. 28
I. BÖLÜM DAMGA VERGİSİ KANUNU m) İkili veya çok taraflı uluslararası anlaşma hükümlerine göre yurt içinde bulunan yabancı kuruluşların yurt dışından getirme imkanına sahip bulundukları sınai mamulleri teslim eden tam mükellef imalatçı firmalar ile uluslararası kuruluşlar, yabancı ülke temsilcilikleri ve kuruluşlarına ait tesislerin yapımını ve onarımını üstlenen tam mükellef müteahhit firmaların faaliyet ve teslimleri. n) İkili veya çok taraflı uluslararası anlaşmalar kapsamında Türkiye de gerçekleştirilen projeleri üstlenen kurum, kuruluş veya şirketler (bunlar tarafından yurt içinde projenin yürütülmesi amacıyla kurulan veya ortaklık gerçekleştirilen şirketler dâhil) tarafından proje kapsamında verilen yapım ve teslim işlerini yüklenen firmaların (alt yükleniciler hariç); i) Tam mükellef olması halinde, bunların yapacakları teslim ve hizmetleri ile tam mükellef imalatçı firmaların bu firmalara üreterek yapacakları satış ve teslimleri, ii) Tam ve dar mükellef firmaların ortaklığı şeklinde olması hâlinde, tam mükellef firmanın ortaklığı oranında gerçekleştireceği teslim ve hizmetleri ile tam mükellef imalatçı firmaların bu firmalara üreterek yapacakları satış ve teslimleri. o) Kamu özel iş birliği kapsamında tesis yapımı ve yenilenmesi işlerini üstlenen tam mükellef firmaların yapacakları hizmet ve faaliyetleri. 29
DAMGA VERGİSİNDE ÖZELLİKLİ DURUMLAR 3. Vergi, Resim, Harç İstisnası Belgesi almak amacıyla proje formu ekinde verilecek taahhütnameler ile bu maddenin (2) numaralı fıkrasının (a), (b), (d), (e), (g), (j), (l) ve (o) bentlerinde sayılan işlem ve faaliyetlere ilişkin sözleşme safhasından önceki teminatlar ve ihale kararlarına belge aranmaksızın resen damga vergisi istisnası uygulanır. Belge sahibi firmaların belge konusu işe ilişkin mal, malzeme veya hizmet temin ettiği kişi ve kurumlarla yapacağı işlemler nedeniyle düzenlenen kâğıtlara damga vergisi istisnası uygulanması için, her iki işlem tarafının da o işle ilgili olarak düzenlenmiş belgeye sahip olması şarttır. 4. Bu maddenin uygulamasında; Uluslararası ihale: Kamu kurum ve kuruluşları tarafından yerli ve yabancı firmaların ayrı ayrı veya birlikte iştirakine açık olarak çıkılan ve yabancı firmalarca da teklif verilen ihaleyi, Vergi, Resim, Harç İstisnası Belgesi: Döviz kazandırıcı faaliyetleri teşvik etmek amacıyla damga vergisi istisnası uygulanabilmesi için alınması ve ibraz edilmesi gereken, vergiye tabi kâğıdın düzenlendiği tarihte geçerli Ekonomi Bakanlığınca düzenlenen belgeyi, ifade eder. Bu maddede geçen tam ve dar mükellefiyetin kapsamı Gelir Vergisi Kanununa ve Kurumlar Vergisi Kanununa göre tayin ve tespit edilir. 5. Bu maddede sayılan işlem veya faaliyetlerin kısmen veya tamamen gerçekleştirilmemesi hâlinde, 30
I. BÖLÜM DAMGA VERGİSİ KANUNU gerçekleşmeyen kısma ait alınmayan damga vergisi, mükelleflerden, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ceza ve gecikme faizi ile birlikte geri alınır. Bu madde kapsamında, damga vergisi istisnası uygulamak suretiyle işlem yapan kuruluşlar, istisnaya konu işlemin mahiyeti ile alınmayan vergi tutarını, işlemin yapıldığı tarihi takip eden otuz gün içinde ilgililerin gelir veya kurumlar vergisi bakımından bağlı bulunduğu vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar. Bu maddede sayılan işlem veya faaliyetlerin gerçekleşmediğinin tespit edildiği tarihi takip eden otuz gün içinde, bu durumu vergi dairesine bildirmeyen kuruluşlar damga vergisi, ceza ve gecikme faizinin ödenmesinden ilgililerle birlikte müteselsilen sorumludurlar. 6. Bu maddenin uygulanması bakımından; birinci ve ikinci fıkralarda yer alan döviz kazandırıcı faaliyetlere ilave olarak döviz kazandırıcı diğer faaliyetleri, belge kapsamında istisna uygulanacak işlem ve faaliyetlerin aşamaları ile diğer usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı ile Ekonomi Bakanlığı birlikte yetkilidir. 31