SIKÇA SORULAN SORULAR VE CEVAPLARI*

ÜSKÜDAR REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ SIKÇA SORULAN SORULAR VE CEVAPLARI* *Bu kitapçık velilerin, okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin, özel eğitim ve rehberlik hizmetleri konularında karşılaştıkları durumlara dair pratik bir başvuru kaynağı olabilmesi amacıyla Üsküdar Rehberlik ve Araştırma Merkezi tarafından konu ile ilgili resmi dayanaklar(kanun, genelge, yönetmelik vb.) ışığında hazırlanmıştır. Tereddüte düşülen konularda Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğünün resmi internet sitesinden bu resmi dayanakların tümüne ulaşılabilir. http://orgm.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?kno=608

Rehberlik ve Araştırma Merkezi (RAM) Nedir? RAM ın hizmet verdiği yaş aralığı nedir? Rehberlik ve araģtırma merkezleri sorumlu bulunduğu il/ilçe deki rehberlik hizmetleri ile özel eğitim hizmetlerini planlayarak hizmetlerin koordineli bir Ģekilde yürütülmesini sağlayan kurumlardır. RAM lar Milli Eğitim Bakanlığı çatısı altında Ġl/Ġlçe Milli Eğitim Müdürlüklerine bağlı randevu sistemi ile ücretsiz hizmet veren resmi kurumlardır. RAM lar ÖZEL EĞĠTĠM HĠZMETLERĠ BÖLÜMÜ ve REHBERLĠK HĠZMETLERĠ BÖLÜMÜ olmak üzere iki temel bölümden oluģmaktadır. RAM lar sorumlu olduğu ilçe sınırları içerisinde ikamet eden veya ilçe sınırları içerisinde bulunan okullarda öğrenim gören bireylere hizmet vermektedir. Hizmet almak için gelen bireyler için bir yaģ sınırlaması yoktur ancak 18 yaģından küçük bireylere ebeveynleri(veya yasal vasileri) onayıyla ve refakatiyle hizmet verilir. ÖZEL EĞĠTĠM HĠZMETLERĠ BÖLÜMÜ ĠÇĠN 1. Birey Resmi/Özel Bir Okula Kayıtlı Ġse; RAM dan nasıl randevu alabilirim? *Ġlk kez RAM dan randevu alınacaksa; -Bireyin devam ettiği okul tarafından hazırlanarak kapalı zarf içerisinde veliye teslim edilen eğitsel değerlendirme istek formu -Hizmet alacak bireyin kimlik fotokopisi -Hizmet alacak bireyin velisinin kimlik fotokopisi -Hizmet alacak bireye ait son 6 ay içerisinde çekilmiģ 4 adet vesikalık fotoğraf ile birlikte hizmet alacak bireyin velisinin mesai saatleri içerisinde RAM a gelerek değerlendirme için randevu talep etmesi gerekmektedir.(randevu almaya gelirken sadece ebeveynin gelmesi yeterlidir) *Birey daha önce herhangi bir RAM da değerlendirilmiģse; yeni randevu almak için velinin kuruma gelmesine gerek yoktur. www.ramdevu.meb.gov.tr adresinden randevu alabilir. Randevuya gelirken getirmesi gereken evraklar randevu ekranında belirtilmektedir.. 2. Birey Resmi/Özel Bir Okula Kayıtlı Değilse, Özel Eğitim Hizmetleri bölümünden ilk kez randevu almak için; - Geçerlilik süresi güncel olan, bireye ait bir engelli/özürlü sağlık kurulu raporu. -Hizmet alacak bireyin kimlik fotokopisi. -Hizmet alacak bireyin velisinin kimlik fotokopisi. -Hizmet alacak bireyin bireye ait son 6 ay içerisinde çekilmiģ 4 adet vesikalık fotoğrafı ile bireyin velisinin RAM a bizzat gelerek randevu alması gerekmektedir.

REHBERLĠK HĠZMETLERĠ BÖLÜMÜ ĠÇĠN 1. Birey Resmi/Özel Bir Okula Kayıtlı Ġse; Okul yönetimince hazırlanmıģ bir Psikolojik Destek Yönlendirme Formu ile Bireyin velisinin RAM a gelerek randevu alması gerekmektedir. 2. Birey Resmi/Özel Bir Kayıtlı Değilse; 18 yaģından küçükse, bireyin velisinin RAM a gelerek randevu alabilir. 18 yaģından büyükse bizzat gelerek RAM a randevu alabilir. RAM da yapılacak değerlendirmeye çocuğumu başkası getirebilir mi? RAM da yapılacak değerlendirme için bireyi, ilgili mevzuat gereği velisi veya yasal olarak vasisi olan kiģi getirebilir bunun haricinde öğrenciyi incelemeye baģka birisi getirdiğinde ( akrabaları, rehabilitasyon merkezi görevlileri vb.) değerlendirme yapılmaz. *Aile ve sosyal politikalar bakanlığına bağlı kurumlarda kalan bireylerin eğitsel değerlendirmelerinin yapılabilmesi için öğrencinin kaldığı kurum müdürünün imzasının olduğu bir görevlendirme yazısı ile kurum tarafından görevlendirilen kiģi bu bireylerin değerlendirmesine refakat edebilmesi için yetkili kılınabilir. Çocuğumun üstün zekalı olduğunu düşünüyorum zeka testi yapar mısınız? Bireylerin eğitsel değerlendirmelerinin yapılabilmesi için okul tarafından hazırlanmıģ olan Eğitsel değerlendirme istek formu nun doldurulmuģ olması gerekir. Bu formda öğrencinin akademik düzeyine dair sınıf öğretmeninin, okul rehber öğretmeninin gözlemleri yer almaktadır. Üstün yetenekli bireylerin eğitim aldığı resmi kuruluģlar olan Bilim Sanat Merkezi ne baģvurular ilkokul 1. 2. ve 3. Sınıf düzeyinde hâlihazırda yapıldığından bu sınıf düzeyinde olan öğrenciler için üstün Ģüphesi ile değerlendirme RAM larda yapılmaz. Bu sınıf düzeyleri haricindeki sınıf düzeylerindeki üstün Ģüphesi olan bireylerin tanılanması için okulun RAM a yönlendirmesi ile değerlendirme yapılır. Gerekli görülen zeka testi RAM da inceleme yapan uzmanın gözlemine göre belirlenir. Okulöncesi yaģ grubunda, birçok zekâ testinin yapısı gereği bir üstün tanılaması yapılmamaktadır.

Çocuğuma özel bir kuruluşta zeka testi yaptırdım ve üstün zeka düzeyinde olduğu söylendi. RAM da bu test sonucu ile işlem yapabilir miyim? RAM da yapılacak iģlemlerde sadece resmi hastanelerde ve sağlık kurulu raporu vermekle yetkili vakıf üniversitesi hastanelerinde yapılmıģ olan zekâ testleri sonucu ile iģlem yapılır. Kaynaştırma nedir? KaynaĢtırma tedbiri özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitimlerini, destek eğitim hizmetleri de sağlanarak yetersizliği olmayan akranları ile birlikte resmî ve özel; okul öncesi, ilköğretim, orta öğretim ve yaygın eğitim kurumlarında sürdürmeleri esasına dayanan özel eğitim uygulamalarıdır. Bu tedbir okulun talebi üzerine RAM da yapılan değerlendirme ve akabinde Ġlçe Milli Eğitim Müdürlüğünde bulunan Ġlçe Özel Eğitim Hizmetleri Kurulu kararı ile onaylanan bir resmi tedbirdir. Bu tedbir alındığında öğrencinin BireyselleĢtirilmiĢ eğitim planının ( BEP) okulunda oluģturulan BEP geliģtirme birimi tarafından oluģturulması gerekir. Hakkında kaynaģtırma tedbiri alınmıģ olan bireyler için kaynaģtırma yoluyla eğitim uygulamaları yapılan okul ve kurumlarda öğrencinin yetersizliğine uygun fiziksel, sosyal, psikolojik ortam düzenlemeleri yapılır. Bu okul ve kurumlarda öğrenciye verilen eğitim hizmetlerinin etkin bir biçimde yürütülebilmesi amacıyla özel araç-gereç ile eğitim materyalleri sağlanır ve destek eğitim odası açılır. Ġlkokulda veya anaokulunda almış olduğumuz kaynaştırma tedbiri ortaokulda karşımıza çıktı. Bu tedbirin kaldırılması için ne yapmam gerekiyor? Birey için alınmıģ olan kaynaģtırma tedbiri bireyin içinde bulunduğu eğitim kademesini kapsar. Kademe geçiģlerinde tekrar randevu alınarak gerekli formlarla RAM a müracaat edildikten sonra güncellenmesi gerekir. Örneğin anaokulunda alınmıģ olan kaynaģtırma tedbiri birey ilkokula baģladığında güncellenmelidir. Güncellenmediği taktirde birey yeni kademede BEP ve DESTEK EĞĠTĠM ODASI gibi hizmetlerden yararlanamaz ancak daha önce alınmıģ tedbir e-okul sisteminde görünür. Bu durumda kademe geçiģlerinde daha önce kaynaģtırma tedbiri olan birey için tekrar randevu alınarak eğitsel değerlendirme formu ile RAM A müracaat etmek gerekir. Bu formda yazan gözlemler, RAM da yapılan değerlendirme ve veli talebi dikkate alınarak tedbirin yeni kademede devam edip etmeyeceğine karar verilir. KaynaĢtırma tedbirinin iptali talep edilen birey ilkokul 2.3.4. ortaokul 6.7.8. lise için 10.11.12. sınıflarda ise ve veli /okul kaynaģtırma tedbirinin kaldırılmasını talep ediyorsa bireyin

okulunda kurulmuģ olan Rehberlik Hizmetleri Yürütme Komisyonu tutanağında komisyon üyelerince bireyin akademik durumuna dair gözlemlerin belirtilmesi ve komisyonun tedbirin iptaline dair görüģünü yazılı olarak bildirmesi gerekir. Bu durumda velinin iptal için geleceği randevuya bu komisyon tutanağı ile gelmesi gerekir. Üstün zeka düzeyinde olduğu RAM tarafından tespit edilmiş çocuğun kendisine en yakın okula kayıt hakkı var mıdır? Millî Eğitim Bakanlığı okul öncesi eğitim ve ilköğretim kurumları yönetmeliği madde 12/5 ġehit, harp malûlü ve muharip gazi çocukları ile özel eğitime ihtiyacı olan çocukların nakilleri, durumlarını belgelendirmeleri Ģartıyla ulusal adres veri tabanındaki adreslerine bakılmaksızın istedikleri okula yapılır. ġeklinde belirtilmektedir. Evde eğitim tedbiri nedir? Sağlık problemi nedeniyle örgün eğitim kurumlarından doğrudan yararlanamayacak durumda olduğunu sağlık raporu ile belgelendiren okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve lise çağındaki özel eğitim ihtiyacı olan öğrenciler için evde sunulan eğitim hizmetidir. En az dört ay süreyle örgün eğitim kurumundan doğrudan yararlanamayacak durumda olduğunu sağlık raporu ile belgelendiren özel eğitim ihtiyacı olan öğrenciler bu hizmetten yararlanabilir. Ġlkokulda evde eğitim alan öğrencilere (BEP doğrultusunda) branş öğretmeni görevlendirmesi zorunlu mudur nasıl yapılır? (ingilizce - din kültürü) Evde eğitim hizmetinden yararlanacak öğrencilerin özelliği ve öncelikli eğitim ihtiyacına göre özel eğitim öğretmenleri ile bireyin kayıtlı bulunduğu okul ve diğer okullardaki okul öncesi, sınıf ve diğer alan öğretmenleri eğitim hizmetlerini yürütmek üzere görevlendirilir. Evde eğitim hizmetinden yararlanan öğrencilere, kayıtlı bulunduğu okulda/kurumda uygulanan eğitim programlarının uygulanması esastır. Ancak BEP geliģtirme birimince, bu programlara dayalı olarak öğrencilerin eğitim performanslarına göre, ihtiyaç duydukları alanlarda BEP hazırlanır. (Bknz evde Eğitim Hizmetleri Kılavuzu, 2017) Kaynastirma öğrencisi sınıf tekrarı yapar mı? Millî Eğitim Bakanlığı okul öncesi eğitim ve ilköğretim kurumları yönetmeliği uyarınca ilkokularda ve ortaokullarda; KaynaĢtırma ve özel eğitim sınıflarında eğitimlerine devam eden öğrencilere baģarısızlıklarından dolayı sınıf tekrarı yaptırılmaz. Ancak; a) Velinin yazılı talebi ve BireyselleĢtirilmiĢ Eğitim Programı GeliĢtirme Biriminin kararı doğrultusunda, ilkokulda kaynaģtırma öğrencilerine bir defaya mahsus olmak üzere sınıf tekrarı yaptırılabilir. Lise düzeyinde ise kaynaģtırma tedbiri olan öğrenciler için sınıf tekrarı yaptırılabilir.

Kaynaştirma öğrencisi lise ve üniversite sınavlarına girebilir mi? Girebilir. RAM'a öğrencimi götürürsem ve kaynaştırma kararı çıkarsa bu karar çocuğumun geleceğinde karşısına çıkar mı? askerlikte ve iş bulmada sıkıntı yaşatır mı? Eğitsel tedbirler( KaynaĢtırma tedbiri, özel eğitim sınıfı tedbiri vb.) bireyin zorunlu eğitim hayatı içerisinde alınan tedbirlerdir bireyin zorunlu eğitim hayatı bittikten (liseden mezun olduktan sonra) sonraki süreci içermez. Doktor randevusu alamıyoruz çok fazla yoğunluk var acaba ram bize randevuda bir kolaylık sağlayabilir mi? RAM tarafından Ġlgili mevzuat gereği bir sağlık kuruluģuna yönlendirilen bireyler de hastanelerden normal Ģekilde randevu almaktadırlar. Bu konuda RAM dan yönlendirilmiģ olmanın bir önceliği yoktur. Kaynaştırma öğrencilerinin tanılarına göre ders muafiyet durumları ve dönem/yılsonu karne notları minimum değerleri nedir? Destek eğitim odası nedir? 19.09.2017 tarihli KaynaĢtırma/BütünleĢtirme yoluyla eğitim uygulamaları genelge sinin 7/a bölümü uyarınca bulunduğu okulun eğitim programını takip eden öğrencilerin baģarıları, takip ettikleri program esas alınarak hazırlanan bep ile devam ettikleri okulun sınıf geçme sınavlarla ilgili hükümlerine göre değerlendirilecektir demektedir. aynı genelgenin 7/c bölümünde belirtildiği üzere öğrencilerin baģarılarının değerlendirilmesinde kullanılacak yöntem, teknik, ölçme araçları ve değerlendirme süresi, değerlendirme zamanı, değerlendirme aralıkları, değerlendirmeden sorumlu kiģiler ve değerlendirmenin yapılacağı ortam BEP geliģtirme biriminin görüģ ve önerileri doğrultusunda belirlenecektir. denilmektedir. Ayrıntılı bilgi için bakınız; http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_09/21112929_kaynastirma_genelge.pdf Destek Eğitim Odası, okul ve kurumlarda, kaynaģtırma/bütünleģtirme yoluyla eğitim uygulamaları kapsamında yetersizliği olmayan akranlarıyla birlikte aynı sınıfta eğitimlerine devam eden özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilerin sunulan eğitim hizmetlerinden en üst düzeyde yararlanmaları amacıyla özel araç- gereçler ile eğitim materyalleri sağlanarak oluģturulmuģ eğitim ortamlarıdır. ayrıntılı bilgi için bakınız; https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2016_08/03045051_destek_egitim_odasi_kilavuz.pdf

Destek eğitim odası açmak zorunlu mudur? KaynaĢtırma/bütünleĢtirme yoluyla eğitim uygulamaları kapsamında yetersizliği olmayan akranlarıyla birlikte aynı sınıfta eğitimlerine devam eden özel eğitim ihtiyacı olan öğrenciler ile özel yetenekli öğrencilerin öğrenim gördüğü okul ve kurumlarda Destek Eğitim Odası açılması zorunludur. Destek eğitim odasında kimler eğitim görebilir? Destek eğitim odasında, okul ve kurumlarda, kaynaģtırma/bütünleģtirme yoluyla eğitim uygulaması kapsamında yetersizliği olmayan akranlarıyla birlikte aynı sınıfta eğitimlerine devam eden özel eğitim ihtiyacı olan öğrenciler ile özel yetenekli öğrenciler eğitim görebilir. Bir öğrenci destek eğitim odasında haftada kaç saat eğitim alabilir? Öğrencinin destek eğitim odasında alacağı haftalık ders saati, haftalık toplam ders saatinin %40 ını aģmayacak Ģekilde planlanır. Örneğin; haftalık 30 ders saati öğrenim gören bir öğrenci için söz konusu planlama en fazla 12 ders saati (30x40/100 = 12) olacak Ģekilde uygulanır. Destek eğitim odasında öğrencilere grup oluşturularak eğitim verilebilir mi? Destek eğitim odasında öğrencilerin eğitim performansları dikkate alınarak birebir eğitim yapılır.ancak; BEP geliģtirme birimi gerektiğinde eğitim performansı aynı seviyede olan öğrencilerle birebir eğitimin yanında en fazla 3 öğrencinin bir arada eğitim alacağı grup eğitimi yapılması için de karar verebilir. Okul rehberlik servisleri olarak, RAM rehberlik hizmetleri bölümüne hangi durum/sorunsalla karşılaştığımızda öğrenci yönlendirebiliriz? Bu konuda sınırlar nedir, psikolojik danışma hizmeti sağlanıyor mu? RAM Rehberlik Hizmetleri Bölümü bünyesinde yeterli sayıda rehber öğretmen olmadığından dolayı psikolojik danıģma için randevu verilirken öncelik okulunda rehber öğretmeni olmayan bireylerdir. Ancak okulunda rehber öğretmenin olmasına rağmen de okulda görevli rehber öğretmenin kararıyla bu bölüme psikolojik danıģma için bireyler yönlendirilebilir. Sadece bedensel engeli olan çocuklara diğer derslerden BEP yapılır mı, destek eğitim sınıfından faydalanırlar mı? Eğitsel tedbiri sadece bedensel yetersizlik olan bireylerin ihtiyaçları doğrultusunda Bep geliģtirme birimi kararı ile ihtiyaç duyduğu dersler için okulda tedbirler alınabilir. Destek eğitim odasından faydalanabilir.

Bilsem için bazı veliler kaynak alıp çocuğunu üniversite sınavına çalıştırır gibi hazırlamaya çalışmaktadır. Bu açıdan çocuklara ön hazırlık doğru mudur? Bilsem giriģ uygulamasında genel zihinsel yetenek alanında bireysel değerlendirmeler, ilgili mevzuat gereği, çeģitli zeka testleri ile yapılmaktadır ve bu testlerin telifleri Milli Eğitim Bakanlığında olduğundan veliler bu teste ulaģamazlar. Bu alanda yapılacak hazırlık çalıģmaları değerlendirmeye girecek bireylerin I.Q. skorlarına bir etki etmemektedir. Bu tarz hazırlık çalıģmaları aynı zamanda bireylerin kaygı düzeyini artırmaktadır. Bu nedenle genel zihinsel yetenek alanında aday gösterilen bireyler için böyle bir hazırlık çalıģması önermiyoruz. Zihinsel anlamda sıkıntı yaşamayan fakat aşırı derecede dikkat dağınıklığı olan çocuklara resmi tedbir kararı verilmekte midir? Rehabilitasyon merkezinden eğitim alma imkanı var mıdır? Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu tanısı olan bireyler için resmi tedbir(kaynaģtırma) alınabilir ve destek eğitim odasından faydalanabilir ancak sadece DEHB tanısı olan bireyler ilgili mevzuat gereği rehabilitasyon merkezlerinden ücretsiz destek eğitimi alamamaktadır. Kaynaştırma öğrencisi olan sınıfta çocuk kendi düzeyine uygun sınavı da yapamıyorsa nasıl tedbirler alınır? KaynaĢtırma tedbiri olan birey kendisi için hazırlanan BEP doğrultusunda hazırlanan sınavlardan baģarılı olamıyorsa bu BEP birimince belirlenen hedeflerin ve hazırlanan bireysel soruların o bireyin akademik düzeyine uygun olmadığını gösterir. E-okulda RAM rapor kademesi E-okul sınıf kademesi farklıdır? RAM a başvurunuz ifadesi ne anlama gelmektedir? Bir önceki eğitim kademesinde hakkında resmi tedbir alınmıģ olan birey bir üst kademe geçtiğinde tedbiri güncellenmemiģse okul yöneticileri e-okulda RAM rapor kademesi E-okul sınıf kademesi farklıdır? RAM a baģvurunuz Ģeklinde bir uyarı görmektedir. Bu durumda bireyin gerekli formlarla birlikte RAM a tekrar yönlendirilmesi gerekmektedir.