Bilişim Teknolojileri Dersi BİL 101 2009-2010 Yaz Dönemi Hatice Gökçe Bilgiç hgbilgic@etu.edu.tr hgokcebilgic@gmail.com 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 1
Hafta 1 Temel Bilgisayar Bilgisi BİL 101 Bilişim Teknolojileri Hatice Gökçe Bilgiç 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 2
Bilgi okuryazarlığı Bilgisayar okuryazarlığı ve önemi Bilgisayarın Temel Özellikleri Bilgisayarı Oluşturan Öğeler Bilgisayarların Sınıflandırılması Bilgisayarın Tarihçesi 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 3
Bilgi okuryazarlığı Hatice Gökçe Bilgiç 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 4
Bilgi okuryazarlığı Bilgiyi aramaya nereden başlamalıyım? Öncelikli olarak hangi kaynaklar işime yarar? Ne tür bilgi için hangi kaynaklardan yararlanabilirim? Doğru bilgiye nereden ulaşabilirim? 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 5
Bilgi okuryazarı olmak Bilgi okuryazarı; bilgiyi bulma, değerlendirme, kullanma ve iletme becerilerine sahip kişidir. Bilgi kaynak türleri: Kitaplar, www, veri tabanları, kütüphane katalogları 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 6
Bilgi okuryazarı olmak 21. yüzyılın cahili okuyup yazamayanlar değil, aynı zamanda öğrenemeyen, unutamayan ve yeniden öğrenemeyenler olacaktır." Alvin Toffler 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 7
Bilgi okuryazarı olmak Bilgi gereksinimini fark etme, Bilgiye ulaşma, Bilgiyi analiz etme,yorumlama, değerlendirme, iletme, Problem çözme becerilerine sahip olmak. Yaşam boyu öğrenmeyi ilke edinmek. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 8
Bilgi okuryazarı olmak Doğru bilgiye ulaşmak için kaynak seçimi önemlidir: Kaynak seçerken bilgi ihtiyacınız ile kaynakların özelliklerini karşılaştırmanız gerekir. Bilgi kaynaklarını iyi tanıyorsanız, isabetli seçimler yapabilirsiniz. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 9
Bilgi okuryazarlığı için yaşam boyu öğrenme 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 10
Bilgi okuryazarlığı için yaşam boyu öğrenme Bireylerin yaşam sürelerince içinde bulunacakları her türlü rol, ortam ve çevre için gereksinim duyacakları tüm bilgi, değer ve becerileri sağlamalarına olanak tanıyan süreçtir. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 11
Yaşam boyu öğrenme ile bilgi okuryazarlığı ilişkisi Yaşam boyu öğrenmenin amaç olduğu yerde bilgi okuryazarlığı araçtır. Bilgi okuryazarlığı yaşam boyu öğrenmeye temel teşkil eder. Bilgi okuryazarlığı becerilerine sahip olmayan birey yaşam boyu öğrenmeyi gerçekleştiremez. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 12
Bilgisayar okuryazarlığı Hatice Gökçe Bilgiç 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 13
Bilgisayar okuryazarlığı Bilgisayar okuryazarlığı, bilgisayarı kullanma yeteneğidir. Özellikle bilgisayarı bilgiye erişimde etkili ve doğru olarak kullanabilmek diye de ifade edilebilir. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 14
Bilgisayar okuryazarlığı Bununla birlikte, bilgisayar okuryazarlığı için şu türden tanımlar da yapılmaktadır: Çeşitli amaçlara ulaşmada bilgisayarı ve programları denetleme yeteneği. Çeşitli bilgisayar uygulamalarını kullanma yeteneği. Bilgisayarın birey ve toplum üzerindeki ekonomik, psikolojik ve toplumsal etkilerini anlama yeteneği. Bilgisayarı bilgiyi elde etmede, iletişim kurmada ve sorun çözmede kullanma yeteneği. (Akkoyunlu) 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 15
Bilgisayar okuryazarlığı Bilgisayar okuryazarlığı, yaşam boyu süren bir süreçtir. Buna göre, bilgisayar okuryazarı olan bir öğrencinin yapacaklarını şöyle sıralayabiliriz: Bilgisayar sistemlerinin ne olduğunu anlama. Bilgisayar sözlüğündeki sözcükleri kullanma. İşlerinde bilgisayarı kullanma. Bir programın ne olduğunun ve nasıl çalıştığının bilincinde olma. Bilgisayarın ticaret, sanayi ve öteki alanlardaki uygulamalarının farkında olma. Bilgi teknolojilerinin ve sosyal doğurgularının farkında olma. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 16
Bilgisayarın Temel Özellikleri Hatice Gökçe Bilgiç 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 17
Bilgisayarın Temel Özellikleri Bilgisayarlar verileri alıp saklayabilen, mantıksal ya da aritmetik olarak işleyen ve bilgiye dönüştüren elektronik cihazlardır. Veri: Bir anlam taşıyan ya da taşımayan nesnelerdir. Bilgi: İşlenmiş veridir. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 18
Bilgisayarın Temel Özellikleri Bilgisayarın veri işlemede kullandıkları temel işlemler: Veri Girişi Aritmetik ve Mantıksal İşlemler Veri Saklama Veri Çıkışı 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 19
Bilgi İşleme Döngüsü 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 20
Bilgi İşleme Döngüsü Bunların hepsini bir arada ele aldığımızda, bir bilgisayar veriyi bazı işlemlerle bilgiye dönüştüren cihazdır. Veriyi alır (girdi) Veriyi belli yönergelere göre işler (işlem) Elde edilen bilgiyi kullanıcıya sunar (çıktı) Sonuçları kaydeder (depolama) 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 21
Bilgi İşleme Döngüsü Girdi: Bilgi işleme döngüsü sırasında bilgisayar kullanıcı ya da bir program tarafından gelen veriyi alır. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 22
Bilgi İşleme Döngüsü İşleme: Bilgisayarın aldığı veriyi bilgiye dönüştürmesi işlemidir. İki çeşit işlem mevcuttur: Aritmetik işlemler: 3+7=10 Mantıksal işlemler: 7>3 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 23
Bilgi İşleme Döngüsü Depolama: Bilgisayar yaptığı işlemlerin sonucunu disk, bellek veya başka depolama aygıtlarına kaydeder. Depolama işlemi ile kaydedilen bilginin daha sonra kullanılması sağlanır. İki depolama türü vardır Geçici depolama (bellek) Kalıcı depolama (hard disk,cd vs.) 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 24
Bilgi İşleme Döngüsü Çıktı: Bilgisayarın ürettiği bilgiyi kullanıcılara göstermesi için kullanılır. Girilen verinin kullanılabilir hale getirilerek kullanıcıya sunulması. Yazı, Rakam, Grafik, Ses 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 25
Bilgisayarların Kullanım Alanları Evlerde Eğitimde Ekonomik araştırmalarda Trafik kontrolünde Askeri alanda İmalatta Kamusal Hizmetlerde İletişimde (Internet aracılığıyla) Bankacılık işlemlerimizde Sunum için iş hayatında, okul hayatımızda 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 26
Bilgisayarı Oluşturan Öğeler Hatice Gökçe Bilgiç 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 27
Bir bilgisayar sistemini oluşturan temel öğeler: 1- Donanım 2- Yazılım Bilgisayarları Oluşturan Öğeler 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 28
Bilgisayar Donanımları Bilgisayarı oluşturan her türlü fiziksel parçaya verilen addır. Fiziksel olarak dokunabildiğimiz her şey donanımdır. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 29
Bilgisayar Donanım Yazılım Temel Birimler (Sistem Donanımları) Çevre Birimleri İşletim Sistemleri Uygulama Yazılımları Mikroişlemci Monitör Bellek Kasa Anakart Hard disk Klavye Fare 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Ekran Teknolojileri kartı 30
Bilgisayar Yazılımları Bilgisayarı oluşturan, çalışmasını sağlayan diğer bir bileşendir. Soyuttur, bilgisayarın elle tutulamayan öğesidir. Bilgisayardaki tüm etkinlikleri düzenleyen programlardır. Programlardan oluşurlar. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 31
Bilgisayar Donanım Yazılım Temel Birimler Çevre Birimleri Sistem Yazılımları Uygulama Yazılımları İşletim Sistemleri Ofis Programları (Kelime işlemciler, Sunu Programları ) Hizmet Programları Oyunlar Aygıt Sürücüler Muhasebe Programları Sohbet Programları 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 32
Bilgisayar Donanımları Hatice Gökçe Bilgiç 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 33
Bilgisayar Donanımları Girdi Donanımları Klavye İşaretleme aygıtları(fare, kumanda kolu, dokunmalı tablet, vb) Tarayıcı Mikrofon Web Kamerası 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 34
Bilgisayar Donanımları Çıktı Donanımları Ekran Yazıcı Hoparlör 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 35
Bilgisayar Donanımları Sistem Donanımları Bilgisayarın oluşturan temel elektronik birimleri içerir. 1- Merkezi İşlemci Birimi (CPU) 2- Anakart 3- Ana Bellek 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 36
Bilgisayar Donanımları Bilgisayar sisteminde verileri saklamak, bulmak, işlemek ve bu işlemleri koordine etmek için iki ana birim mevcuttur: Merkezi İşlemci Bellekler 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 37
Bilgisayar Donanımları- Merkezi İşlem Birimi 1- Merkezi İşlem Birimi (CPU-MİB) Bilgisayar sisteminin temel yönetim birimidir. Mikro işlemci diye de anılır. Komutları işler, hesaplamaları yapar, bilgisayarın içindeki bilgi akışını kontrol eder ve yönetir. Merkezi işlem biriminin iki temel bileşeni vardır:aritmetik-mantık Birimi ve Denetim Birimi 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 38
Bilgisayar Donanımları- Merkezi İşlem Birimi 1- Merkezi İşlem Birimi (CPU-MİB) Merkezi işlem birinde hız kavramı önemlidir. Hız ölçü birimi Hz dir. Hz bir sn de yapılan işlem sayısıdır. Örn: 3Hz bir saniyede 3 işlem yapıldığı anlamına gelir. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 39
Bilgisayar Donanımları- Merkezi İşlem Birimi 1- Merkezi İşlem Birimi (CPU-MİB) Günümüzdeki bilgisayarlarda MHz, GHz şeklinde bu birimin katları kullanılmaktadır. Örn 450 MHz olan bir işlemci sn de 450.000.000 işlem yapmaktadır Örn 3.0 GHz olan bir işlemci ise sn de 3.000.000.000 işlem yapmaktadır. İşlemci örneği: Pentium 4 3.6 GHz işlemcinin üreticisini, kuşağını ve hızını görürüz. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 40
Bilgisayar Donanımları- Anakart 2- Anakart Veri yolu, bilgisayarın içindeki değişik birimler arasında bilgileri taşıyan bir sistemdir. Bir bilgisayarın temel devre kartıdır. Bilgisayardaki tüm elektriksel bileşenler anakarta bağlanmıştır. Genişletme yuvaları, genişletme kartları(ses, görüntü-ekran, modem, network-ağ kartları)nın takılabileceği anakart üzerindeki soketlerdir. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 41
Bilgisayar Donanımları- 2- Ana Bellek - RAM Ana Bellek Bilgilerin geçici olarak saklandığı hafızadır. Bu geçicilik elektriğin varlığı ile sınırlıdır. Yani elektrik kesildiğinde bilgiler silinir, yok olur. Kapasite: Bellek için önemli kriterlerden biri kapasite kavramıdır. Ne kadar bilgi saklayabilirim? günümüzde bir bellek için en fazla bilinmesi, hesaplanması gereken unsurdur. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 42
Bilgisayar Donanımları- RAM Bilgisayarda kullanılan programlar RAM de tutulur. RAM in bilgisayarın hızı ve gücü üzerinde büyük etkisi vardır. RAM arttıkça bilgisayarın bir işi yapma hızı ve aynı anda yapabileceği iş sayısı artar. RAM deki bilgiler elektrik kesildiği zaman kaybolurlar. Bilgisayarınızda bir belge üzerinde çalışırken bilgisayar aniden kapanırsa kaydedilmemiş değişiklikleriniz kaybolur. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 43
Bilgisayar Donanımları- RAM Bir bilgisayarın belleğini belirtmek için kullanılan en yaygın ölçü birimi byte dır. Bir bit 1 ya da 0 değerini alan bir elektrik sinyalidir. Bir bilgisayarın kullandığı en küçük bilgi birimidir. Bir byte (8 bit) ise bilgisayar için bir anlam ifade eden bilgi birimidir. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 44
Bilgisayar Donanımları- RAM 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 45
Bilgisayar Donanımları- ROM Salt Okunur Bellekler (ROM: Read Only Memory) Bu belleklerdeki bilgiler elektrik kesilse dahi kaybolmaz. ROM'lara genellikle kontrol programları yüklenir ve bilgisayarlar ilk açıldığı anda yürütülen işlemler bu programların denetiminde yapılır. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 46
Bilgisayar Donanımları- Depolama Birimleri Bilgisayarın çalışması için bilgisayar kapatıldığında program dosyalarını kalıcı olarak bir yerlerde depolaması gereklidir. Üç çeşit temel depolama birimi vardır. 1- Manyetik: hdd, floppy 2- Optik: cd,dvd 3- Flash: hafıza kartları, usb, flash bellekler 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 47
Bilgisayar Donanımları- Depolama Birimleri Manyetik: Manyetik diskler üzerinde yapılır. (hdd, floppy) Optik: Optik bir diskin yansıtan yüzeyi üzerine lazer kullanılarak veri yazılması veya okunması. (cd,dvd) Flash: Elektiksel olarak silinip yeniden programlanabilen kalıcı bellektir. Verinin bir bilgisayardan diğerine kolay biçimde aktarımını sağlar.(hafıza kartları, usb, flash bellekler) 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 48
PORT LAR Genellikle bilgisayarların arka kısımlarında bulunan ve harici donanımları (fare, yazıcı, tarayıcı) bilgisayara bağlamaya yarayan soketlerdir. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 49
PORT LAR PS/2: Bilgisayara fare ve klavye bağlanmak için kullanılır. USB: Flash disk, yazıcı gibi USB cihazları bilgisayara bağlamak için kullanılır. Ses: Ses girişi, ses çıkışı ve mikrofon bağlantıları için kullanılır. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 50
PORT LAR Seri Port: Modem gibi cihazları bilgisayara bağlamak için standart bir protokol ve bağlantı noktası sağlar. Paralel Port: Yazıcıları bilgisayara bağlamak için standart bir bağlantı noktası sağlar. CPU nun veriyi yazıcıya göndermesinde kullanılır. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 51
PORT LAR VGA: Monitörü bilgisayara bağlamaya yarayan porttur. Modem: ADSL kullanılmaya başlamadan önce çevirmeli bağlantı kullanılmaktaydı. Bu port 56k modemlerin bağlantısı için kullanılırdı. Network : Bilgisayarın bir network e bağlanmasını sağlayan port tur. Kablosuz: Kablosuz cihazları kullanırken kızılötesi yada bluetooth ile cihazla bağlantı kurulmasını sağlar. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 52
Bilgisayar Yazılımları 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 53
Bilgisayar Yazılımları Uygulama yazılımları belli bir uygulama için yazılmış programları kapsarken, sistem yazılımına bilgisayarın temel işlevlerini yerine getirmede yardımcı programlar girmektedir. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 54
Uygulama Yazılımları: Bilgisayar Yazılımları Özel bir amaca yönelik olarak geliştirilen, belli bir işi yapan veya belli bir problemi çözen programlardır. Bilgisayar kullanıcıları tarafından doğrudan kullanılan yazılımlardır. İki ana türden oluşur. Genel Amaçlı Özel Amaçlı 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 55
Uygulama Yazılımları: Bilgisayar Yazılımları Genel amaçlı uygulamalar: Herkes tarafından kullanılabilen yazılımlardır. Internet Tarayıcılar: Internet Explorer, Mozilla Firefox, Netscape Navigator, Opera Ofis Yazılımları:Kelime işlemciler, tablolama, veritabanı, e-posta yazılımları 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 56
Uygulama Yazılımları: Bilgisayar Yazılımları Özel amaçlı uygulamalar: Bu tür yazılımlar genel amaçlı yazılımlara göre daha özel uygulamalar için yazılmış olup, genellikle kısıtlı sayıda kullanıcıya hitap ederler. Bu kategoriye binlerce değişik yazılım girer. Örneğin; Analiz ve karar verme yazılımları, eğitim yazılımları, bütçe hazırlama, raporlama yazılımları 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 57
Sistem Yazılımları: Bilgisayar Yazılımları Bilgisayar sisteminin genel işlerini yaparlar. Üç ana sınıfa ayrılırlar. İşletim Sistemleri Hizmet Programları Aygıt Sürücüler 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 58
Aygıt Sürücüler: Bilgisayar Yazılımları- Sistem Yazılımları Giriş veya çıkış araçlarının bilgisayar sistemi ile iletişimini sağlayan yazılımlardır. Örnek: Bilgisayara bir tarayıcı bağlandığında bu aracın uygulama yazılımları tarafından kullanımını sağlayan yazılım. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 59
Bilgisayar Yazılımları- Hizmet Yazılımları: Sistem Yazılımları Bilgisayar kaynaklarının yönetimi ile ilgili özel görevleri yerine getiren yazılımlardır. İşletim sistemlerinin yeteneklerini ve işlevlerini genişleten, bir bakıma tamamlayan yazılımlardır. Yardımcı yazılımlar ne kadar çok aktiviteyi işletim sistemi o kadar basit ve özlü olacaktır. Örnek: Bilgisayar sistemini kurmaya yarayan ama işletim sisteminin içinde olmayan yazılımlar. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 60
Bilgisayar Yazılımları- Sistem Yazılımları Hizmet Programları: Diskleri biçimlendirmek, dosyaları kopyalamak, disklerdeki programları yedeklemek, dosya sıkıştırma, dosya transfer(ftp), klavye düzenleme, disk yüzeyini düzenleme(fdisk, partition magic), virüs temizleme gibi işlemleri yaparlar. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 61
İşletim Sistemleri: Bilgisayar Yazılımları- Sistem Yazılımları Sistem yazılımlarının en önemlisi ve bilgisayar işlemlerini kontrol edenidir. Bilgisayarın donanımını ve uygulama yazılımlarını kontrol eden ve düzenleyen bir grup program olarak tanımlanabilir. Mikroişlemci, bellek, giriş/çıkış birimleri gibi kaynakların kullanımını denetler. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 62
Bilgisayarların Sınıflandırılması Hatice Gökçe Bilgiç 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 63
Bilgisayarların Sınıflandırılması 1- Mikrobilgisayarlar 2- Minibilgisayarlar 3- Anabilgisayarlar 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 64
1- Mikrobilgisayarlar Bilgisayarların Sınıflandırılması En küçük ve en ucuz bilgisayarlardır. En yaygın biçimde kullanılmaktadırlar. Tek kullanıcılıdırlar. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 65
1- Minibilgisayarlar Bilgisayarların Sınıflandırılması Mikrobilgisayardan daha pahalıdırlar. Orta sınıf bilgisayarları oluştururlar. Özel amaçlarla kullanılırlar. (server gibi.) 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 66
1- Anabilgisayarlar Bilgisayarların Sınıflandırılması Büyük, güçlü, pahalı, ve hızlıdırlar. Çok kullanıcılıdırlar. Süper bilgisayarlar Paralel bilgisayarlar 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 67
Bilgisayarların Tarihçesi Hatice Gökçe Bilgiç 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 68
Bilgisayarların Tarihçesi - Abaküs Bazı kaynaklarda abaküs basit bir hesaplama aracı olarak ilk bilgisayar olarak tanımlanmaktadır. Abaküsün ilk ne zaman kullanıldığı kesin olmamakla birlikte bazı kaynaklar M.Ö. 3000 yıllarında Babil de abaküse benzer hesaplama araçlarının kullanıldığını söylemektedir. Abaküs günümüzde de bir eğitim aracı olarak kullanılmaya devam etmektedir. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 69
Bilgisayarların Tarihçesi Mısır Hiyeroglifleri 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 70
Bilgisayarların Tarihçesi Sayı Sistemi Bugün kullandığımız sayı istemi Hindistan dan Arap yarımadasına geçmiştir. Avrupa da sayıların ifadesi Roma rakamları ile yapılmakta idi ve bu sayı sisteminde sıfır yoktu. Örneğin Roma rakamları ile 129 sayısı CXXIX olarak gösteriliyordu. Bu sistemle hesaplama yapmak çok güçtü 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 71
Bilgisayarların Tarihçesi _ El-Harizmi İslam dünyasında kullanılan sayı sisteminde sıfırın yer alması sayesinde astronomi ve matematik çok ileriye gitmiştir. Birçok İslam matematikçisi arasında İbn Musa Al Khowarizmi (El-Harizmi) nin çok özel bir yeri vardır. El-Harizmi nin M.S. 825 yılında yazdığı matematik kitabı latinceye çevrildikten sonra Avrupa da matematik gelişmeye başlamıştır. Bilgisayar programlarında kullanılan algoritma kavramının El-Harizmi ile başladığı kabul edilmektedir. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 72
Bilgisayarların Tarihçesi _ Bones 1600 lü yıllarda İskoç matematikçi John Napier tabi logaritma üzerinde çarpma işlemini kolaylaştırmak için BONES adı verilen bir alet yaptı. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 73
Bilgisayarların Tarihçesi _ Sürgülü Cetvel 1622 Yılında William Oughtred, Napier in aletini geliştirerek gerçek sürgülü hesap cetvelini yaptı. Bu aletin değişik şekil ve boyutlarında olanlar uzun yıllar mühendisler tarafından kullanılmıştır. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 74
Bilgisayarların Tarihçesi - Pascalline 1642 yılında Fransız matematikçi ve filozof Blaise Pascal ağaç dişlilerle çalışan, toplama ve çıkarma yapabilen bir hesap makinesini babasının hesap işlerini kolaylaştırmak için yapmıştır. Böylece ilk mekanik hesap makinesi Pascaline i geliştirdi. Bu hesap makinesi sadece toplama ve çıkarma işlemleri yapabiliyordu. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 75
Bilgisayarların Tarihçesi _ Leibniz 1672 yılında Alman matematikçi ve filozof Gottfried Wilhelm Leibniz matematiksel anlamda bir mantık sistemi geliştirdi, bu sistemde birler doğru değerleri, sıfırlar ise yanlış değerleri ifade etmektedir. Böylece iki tabanlı sayı sistemini bulması ile de bilgisayarların gelişimine çok önemli bir katkıda bulunmuştur. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 76
Bilgisayarların Tarihçesi - Leibniz Bu sisteme dayanarak Pascal ın icat ettiği hesap makinesine çarpma ve bölme işlemleri yapma yeteneğini kazandırarak Stepped Reckoner i icat etmiştir. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 77
Bilgisayarların Tarihçesi - Delikli Kartlar Dokuma Tezgahı 1801 yılında Joseph Marie Jacguard ın delikli kartlarla desenlerin kontrol edildiği otomatik dokuma tezgahını geliştirmesi, daha sonraki yıllarda bilişim dünyasındaki gelişmelere yeni boyutlar katmıştır. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 78
Bilgisayarların Tarihçesi - Delikli Kartlar 1822 yılında İngiliz Charles Babbage matematikte ve gemi seferlerinde kullanılan tablolardaki hataların buhar makinesi kullanılarak doğru hesaplanabileceğini düşünmüş ve bu sebeple tasarlamaya başladığı makineye fark motoru (Difference Engine) adını vermiştir. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 79
Bilgisayarların Tarihçesi - Delikli Kartlar Analitik Motor Babbage, fark motorundan sonra daha genel amaçlı bir hesaplama makinesi olan ve delikli kartlarla komut alan Analitik Motoru (Analytical Engine) tasarlamıştır. Ancak bu tasarısını hayata geçirememiştir. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 80
Bilgisayarların Tarihçesi - Delikli Kartlar Analitik makine da mantıksal işlem birimi, veri depolama birimi, giriş çıkış üniteleri kullanmayı planlıyordu. Bu mantık günümüzdeki bilgisayar temel prensibi olmuştur. Bu sebepten dolayı Babbage ilk bilgisayar tasarımcısı olarak anılmaktadır. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 81
Bilgisayarların Tarihçesi - Delikli Kartlar Babbage'nin tasarımlarını çok iyi anlayarak Analitik Motor için program yazan Ada Byron tarihin ilk bilgisayar programcısı ünvanına sahip olmuştur. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 82
Bilgisayarların Tarihçesi - Delikli Kartlar 1890 da Herman Hollerith tarafından, delikli kartlarla bilgilerin yüklenebildiği ve bu bilgiler üzerinde toplama işlemlerinin yapılabildiği bir elektro mekanik araç geliştirdi. A.B.D. Nüfus Sayımı İdaresi nde çalışan Herman Hollerith dokuma tezgahlarının delikli kartlarla kontrolünden esinlenerek nüfus sayımı bilgilerinin de benzer şekilde kartlara kodlanabileceğini düşünmüştür. Geliştirdiği sistem sonucunda 1890 nüfus sayımı sonuçlarının 10 yılda alınması tahmin edilirken sonuçlar 2,5 yılda elde edilmiştir. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 83
Bilgisayarların Tarihçesi - IBM Herman Hollerith daha sonra nüfus idaresinden ayrılarak Tabulating Machine Company adlı şirketi kurmuş ve bu şirket 1924 yılında başkaları ile birleşerek International Bussines Machine Corporation veya kısaca IBM adını almıştır. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 84
Bilgisayarların Tarihçesi - Z3 MARK I İkinci Dünya Savaşı nda A.B.D. de Harvard ve Pennsylvania üniversitelerinde bilgisayar yapımı ile ilgili iki proje başlatılmıştır. Harvard daki proje 1944 yılında tamamlanmış ve adına MARK1 denmiştir. Çalışma hızı saniyede 80 Hz olan bu bilgisayar temel yapı elemanı olarak röle kullanıp bilgileri delikli kartlardan almakta idi 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 85
Bilgisayarların Tarihçesi - Z3 MARK I Bu bilgisayar küçük kapasiteli olmasına rağmen o günün koşullarında büyük bir başarı olarak kabul edildi. MARK I e bilgiler delikli kartlarla veriliyor ve sonuçlar yine delikli kartlarla alınıyordu. Babbage ın analitik makinesine benzer şekilde çalışıyordu. Mark I saniyede 5 işlem yapabiliyordu. 18 m uzunluğunda ve 2,5 m yüksekliğinde idi. Mark- I insan müdahalesi olmadan sürekli olarak, hazırlanan programı yürüten ilk bilgisayar idi. Bununla birlikte Mark I elektronik bir bilgisayar değildi. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 86
Bilgisayarların Tarihçesi - ENIAC 1945 yılında ise Pennsylvania üniversitesindeki proje tamamlanmış ve adı ENIAC olan bilgisayar üretilmiştir. En önemli fark bu bilgisayarın yapımında röle yerine vakumlu tüplerin kullanılmış olmasıdır. Bu aşama mekanik teknolojiden elektronik teknolojiye geçiş olarak kabul edilmektedir. 30 ton ağırlığındaki ENIAC 18000 vakumlu tüple saate 180kw elektrik harcayarak saniyede Elektronik sayısal 5000 toplama, 3500 çarpma işlemi Hesaplayıcı ve Doğrulayıcı Electronic Numerical 03.05.2010 yapabiliyordu. BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 87 Integrator and Computer
Bilgisayarların Tarihçesi Bilgisayar Mimarisi Bu yıllarda Macar asıllı Amerikan matematikçi John Von Neumann bilgisayarın çalışmasının program komutları ile kontrol edilmesi sistemi ile program ve verilerin birbirine karışmaksızın bellekte tutulmasını sağlayan bilgisayar mimarisini geliştirdi.. Günümüzde halen bu mimari kullanılmaktadır. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 88
Bilgisayarların Tarihçesi - Transistor 1947 yılında William Shockley, John Bardeen ve Walter Brattain tarafından TRANSISTOR ün bulunması bilgisayarların geliştirilmesinde çok önemli ve hızlı atılımlara neden olmuştur. Transistor 1952 yılında ticari amaçla kullanılmaya başlandıktan sonra 1955 yılında bilgisayarlarda vakumlu tüplerin yerini almış ve bu tarihten itibaren bilgisayarlar hızla küçülmeye başlamıştır. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 89
Bilgisayarların Tarihçesi - Transistor İlk Transistor Günümüzdeki Transistor 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 90
Bilgisayarların Tarihçesi - Fortran Bu yıllarda bilgisayar teknolojisinde gözlenen diğer iki önemli olay ise çekirdek hafıza ve yüksek seviyeli programlama dillerinden FORTRAN ın geliştirilmiş olmasıdır. 1954'de IBM tarafından üretilen IBM 704 için ilk sürümü John Backus ve ekibi tarafından geliştirilmiştir. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 91
Bilgisayarların Tarihçesi - IBM 360 1959 yılında Tümleşik Devre (Integrated Circuit) teknolojisini geliştirilmesi bilgisayar donanımının küçülmesi, ucuzlaması ve hızının artmasında önemli bir aşamadır. 1964 yılında IBM 6 değişik modeli ile 360 serisi bilgisayarları piyasaya sunmuştur. 1969 yılında Apollo 13 ile aya yapılan ilk insanlı yolculuğun kontrol ve hesaplamalarında IBM 360/85 bilgisayarı kullanılmıştır. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 92
Bilgisayarların Tarihçesi - IBM 360 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 93
Bilgisayarların Tarihçesi Klavye-Ekran 1970 li yılların ortalarında delikli kartlarla veri girişinin yerini klavye-ekran ikilisi almaya başlamıştır. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 94
Bilgisayarların Tarihçesi Klavye-Ekran 1971 yılında IBM şirketi tarafından bilgisayarlarda disket kullanılmaya başlanması veri girişi ve saklanması bakımından önemli bir aşamadır. Kullanılan disketin çapı 8 inç (20.3 cm) ve kapasitesi 1024 Byte (1Kb) idi. 1973 yılında aynı şirketin bilgisayarlarında Winchester disk sürücüleri kullanmaya başlaması da önemli bir aşamadır. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 95
Bilgisayarların Tarihçesi - Altair 8800 1973-1974 yıllarında geliştirilmeye başlanan kişisel bilgisayarlara istek 1975 yılında çok artmaya başlamıştır. Bunlardan 256 Byte belleğe sahip olan Altair 8800 adeta bu alanda bir başlangıçtır. Bill Gates ve Paul Allen bu yıllarda ekranı ve klavyesi olan bir bilgisayar için BASIC yorumlayıcısı yazmışlardır. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 96
Bilgisayarların Tarihçesi - Apple II 1975 yılında Stephen Jobs ve Steve Wozniak bir otomobil garajında MOS Technologies firmasının 6502 işlemcisini kullanarak bir kişisel bilgisayar yaptı. 1977 yılında APPLE firmasını kuran ikilinin ürettikleri APPLE II serisi bilgisayarlar bürolar ve okullar tarafından çok tutuldu. Bu bilgisayarlarda işletim sistemi disket üzerinden yükleniyor, veriler ve sonuçlar yine disket üzerinde saklanabiliyordu. Ayrıca BASIC ve FORTRAN gibi üst seviyeli dillerde programlar yazılıp derlenebiliyordu. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 97
Bilgisayarların Tarihçesi - Apple II Şirket gelişmesini APPLE III, LISA ve MACHINTOSH serilerini piyasaya sürerek devam etti ve günümüzde halen MAC PC leri üretmeye devam etmektedir. APPLE 2 LISA 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 98
Bilgisayarların Tarihçesi - IBM PC APPLE II serisi bilgisayarların geniş bir kitle tarafından kabul görmesi ve yaygınlaşması üzerine IBM şirketi de 1981 yılında kişisel bilgisayar (PC) piyasasına girdi. İşlemci olarak Intel 8088 i ve işletim sistemi olarak da MS DOS u kullanan IBM PC ler kişisel bilgisayar alanında çok kısa bir zamanda bir standart oluşturdu. IBM firması PC alanında, Microsoft firması da işletim sistemi alanında çok hızlı bir gelişme içine girdiler. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 99
Bilgisayarların Tarihçesi - IBM PC-XT 1982 yılında IBM firmasının PC-XT tipi bilgisayarı piyasaya sürmesi önemli bir gelişmenin başlangıcı olmuştur. Bu bilgisayarda işletim sistemi ve programlar çok yavaş olan disket sürücülerden değil, kapasiteleri 5 veya 10 Mb olan sabit disklerden belleğe yüklenmekte idi. 640 Kb bellek kapasiteli ve işletim sistemi olarak DOS 3.0 ı kullanan bu bilgisayarlardan sonra kişisel bilgisayarlarda çok hızlı gelişmeler ve fiyat indirimleri başladı. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 100
Bilgisayarların Tarihçesi - Intel İşlemciler Rekabetin, Güneydoğu Asya kaynaklı ucuzluğun ve satış politikalarının etkisi ile INTEL tipi işlemciler kullanan IBM ve uyumluları dünyada daha fazla yayılma göstermişlerdir. IBM ve uyumlular lehine bu fark ülkemizde de daha fazladır. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 101
Bilgisayarların Tarihçesi - Intel İşlemciler 4004 İlk işlemci 4 bitlik. 45 komuttan oluşuyor. Hızı: 50 KIPs (Kilo-instruction per second), oysa ENIAC ın hızı 10KIPs dı. 640 byte adresleme kapasitesi vardı.eski video oyunlarında, mikroişlemci-tabanlı kontrol sistemlerinde kullanıldı. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 102
Bilgisayarların Tarihçesi - Intel İşlemciler Intel in işlemcilerin devamı: 4040 8008 8085 8086 8088 8 bitlik veri yoluna sahiptir.1 MB adresleme kapasitesi.1981 de IBM kişisel bilgisayarlarında 8088 kullanmaya karar verdi. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 103
Bilgisayarların Tarihçesi - Intel İşlemciler 80286 80386 80486 INTEL firması 486 işlemcilerden sonra numaraların telif haklarında problem çıktığı için yeni ürettiği işlemcilere isim vermeye başlamış ve yeni serileri PENTIUM adıyla piyasaya sürmeye başlamıştır. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 104
Bilgisayarların Tarihçesi - Intel İşlemciler PENTIUM işlemciler Pentium, Pentium Pro, Pentium 2, Pentium 3 ve Pentium 4 serileri olarak üretildikten sonra günümüzde yerlerini çift çekirdeğe sahip olan DUAL CORE işlemcilere bırakmışlardır. Bugün kullanılmakta olan DUAL CORE işlemcilerde ise transistor sayısı 157 milyon olmuştur. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 105
Günümüz Kişisel Bilgisayarlar Günümüzde kişisel bilgisayarlar; cebimize girecek ölçülerde küçülmüş, saniyede milyonlarca işlem yapabilen, bellek kapasiteleri milyarlarca karakterle (byte) ölçülen, gerekirse birden fazla işlemciyi paralel olarak kullanabilen trilyonlarca karakterlik veriyi saklayabilen kapasitelere ulaşmışlardır. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 106
Günümüz Kişisel Bilgisayarlar Donanım ve yazılım teknolojilerinin bu denli gelişmesi sadece bilgisayarları değil onlara bağlı çalışan ve hayatımıza büyük kolaylıklar getiren dijital fotoğraf makineleri, hafıza kartları, bellek birimleri, kameralar ve dijital ses kaydedicileri gibi çevre birimlerini de vazgeçilmez hale getirmiştir. 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 107
03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 108
Bilgisayarların Tarihçesi Jenerasyon 1. Jenerasyon 2. Jenerasyon 3. Jenerasyon 4. Jenerasyon Teknoloji Vakumlu Tüpler Transistorlar Tümleşik (Entegre) Devre (Çoklu Transistor) Mikroçipler (Microchips) (Milyonlarca Transistor) Boyut Tüm bina boyutunda olanlar Bir oda boyutunda ya da yarısı boyutunda olanlar Daha küçük İnce - Küçük 03.05.2010 BİL 101 - Bilişim Teknolojileri 109