S A K A RYA Ü N İ V E R S İ T E S İ İ. İ. B. F M A L İ Y E B Ö LÜ M Ü 9 6 5 4 5 8 4 0 7 6 2 9 1 3 8 5 4 3 3 1 0 8 2 2 4 1 6 9 6 0 7 5 5 7 8 5 3 7 3 9 6 7 4 9 1 29.TÜRKİYE MALİYE SEMPOZYUMU Kamu Maliyesinde Denetim 16-20 Mayıs 2014 / Antalya TEBLİĞLER KİTABI
Sakarya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye Bölümü 29. TÜRKİYE MALİYE SEMPOZYUMU KAMU MALİYESİNDE DENETİM 16-20 Mayıs 2014 / Antalya Editörler Prof. Dr. Fatih SAVAŞAN Prof. Dr. Temel GÜRDAL Doç. Dr. Fatih YARDIMCIOĞLU Doç. Dr. Mehmet Emin ALTUNDEMİR TEBLİĞLER KİTABI 2016
29. Türkiye Maliye Sempozyumu: Kamu Maliyesinde Denetim Sakarya Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Maliye Bölümü 1. Baskı, 2016 Editörler Prof. Dr. Fatih SAVAŞAN Prof. Dr. Temel GÜRDAL Doç. Dr. Fatih YARDIMCIOĞLU Doç. Dr. Mehmet Emin ALTUNDEMİR Beşiz Yayınları Adnan Menderes Cd. 22/A Adapazarı / SAKARYA Tel: 0264 273 52 5312 4829910 tapmat.com ISBN: 978-605-9974-19-6 Baskı: Sakarya Gelişim Ofset Tanıtım Mat. Yay. Rek. Tic. ve San. Ltd. Şti. Adnan Menderes Cd. 22/A Adapazarı / SAKARYA Adres Tel : 0264 273 52 5312 4829910 e-mail : info@sakaryagelisim.com@kitapmat.com Web : www.sakaryagelisim.com Her hakkı saklıdır. Bu kitabın tamamı veya bir kısmı 5846 sayılı yasanın hükümlerine göre Sakarya Üniveristesi, İİBF, Maliye Bölümü nündür. Önceden izin almaksızın elektronik, mekanik, fotokopi veya herhangi bir sistemle basılamaz, çoğaltılamaz ve bilgisayar ortamında tutulamaz. Kongre Web Sayfası: www.maliyesempozyumu.sakarya.edu.tr
Sakarya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye Bölümü 29. TÜRKİYE MALİYE SEMPOZYUMU KAMU MALİYESİNDE DENETİM İÇİNDEKİLER Düzenleme Kurulu Bilim Kurulu Hakem Kurulu AÇILIŞ KONUŞMALARI Prof. Dr. Fatih SAVAŞAN Prof. Dr. Muzaffer ELMAS İsmail İlhan HATİPOĞLU Prof. Dr. Selahattin TUNCER vii ix x xv xvii xvii xxv 1. OTURUM: VERGİ DENETİMİ Uluslararası Alanda Gerçekleştirilen Vergi Denetimi Doç. Dr. Ramazan Kılıç Alman Vergi Sisteminde Vergi İncelemesi Yrd.Doç.Dr. Ali Değirmendereli Vergi Denetim Birimlerindeki Değişikliğin Vergi Müfettişleri Gözüyle Değerlendirilmesi: Bir Alan Araştırması Prof. Dr. Fatih Savaşan, Araş. Gör. Kadriye İzgi Şahpaz, Araş. Gör. Tunç İnce Bir Vergi İncelemesi Yöntemi: Randıman Analizi ve Vergi Gayretine Muhtemel Katkılarının Tartışılması Prof. Dr. Ersan Öz, Mehmet Yolcu 1. Oturum Soru-Cevap 83 2 17 37 59 2. OTURUM: BÜTÇE DENETİMİ Türkiye de Kamu Denetiminde Saydamlık Sorunu ve Genel Bütçeli Kuruluşlar Açısından Bir Değerlendirme Yrd. Doç. Dr. Musa Gök, Araş. Gör. Dr. Sevda Akar Kamu Hizmetlerinde Performans Denetimi ve Memnuniyet: Asayiş Hizmetlerinde Memnuniyetin Bulanık Mantık Temelli Analizi Yrd. Doç. Dr. Alparslan A. Başaran, Doç. Dr. Murat Alper Başaran, Öğr. Gör. Dr. Serkan Erkam, Dr. Murat Çetinkaya Kamu Mali Denetiminde İstatistiksel Bir Yaklaşım: Benford Yasası Öğr.Gör. Uğur Dündar Sosyal Güvenlik Sistemlerinde Denetimin Rolü ve İşlevleri Doç. Dr. Metin Meriç, Dr. Sıddık Topaloğlu 2. Oturum Soru-Cevap 177 91 115 133 145 iii
3. OTURUM: İÇ DENETİM Mali Yönetim Reformunun Belediyelerde Harcama Yönetimi ve Denetimi Üzerindeki Etkileri: Seçilmiş Belediyelerden Kesit Veri Analizi Doç. Dr. Murat Demir, Prof. Dr. Abuzer Pınar Kamu Kesiminde İç Denetimin Etkinliği Doç. Dr. Temel Gürdal, Veysel Çıplak Yerel Yönetimlerde İç Denetim Sisteminin Değerlendirilmesine Yönelik Bir Araştırma Doç. Dr. Semih Bilge, Arş. Gör. Nurten Daşkaya Kamu Kurumlarında İç Denetim Faaliyetinin Etkinliği: Ege Bölgesi Alan Araştırması Prof.Dr. İbrahim Atilla ACAR, Yrd.Doç.Dr. Elif Ayşe Şahin İpek Belediyelerde Bütçe Saydamlığı: Mali Hizmetler Birim Yöneticileri Üzerine Bir Araştırma Doç. Dr. Semih Bilge, Arş. Gör. Dürdane Küçükaycan 3. Oturum Soru-Cevap 183 205 243 269 295 324 4. OTURUM: PERFORMANS DENETİMİ VE DIŞ DENETİM Yüksek Denetimin Bağımsızlığı: Türk Sayıştayı Örneği Yrd.Doç.Dr. Hüseyin Güçlü Çiçek, Araş. Gör. Süleyman Dikmen, Faruk Güngören 329 Kurumsal Performans Denetimi ve Türkiye de Uygulanabilirliği: Yeni Kamu Mali Yönetim Sistemi ve Sayıştay ın Değişen Rolü Doç. Dr. Hakkı Hakan Yılmaz Ofis Tipi Sayıştay Örnekleri Işığında Türk Sayıştayı nın Değerlendirmesi Yrd. Doç. Dr. Mehmet Alpertunga Avcı Sayıştay Sunumu Zekeriya Tüysüz 399 4. Oturum Soru-Cevap 403 5. OTURUM: MALİYE BAKANLIĞI PANELİ Türkiye de Kayıt Dışı Ekonomiye Mücadele Stratejisi ve Uygulamaları Faruk GÖZÜBÜYÜK Gelir İdaresi Başkanlığı e- Dönüşüm Projeleri Abdullah Kiraz 421 Gelir İdaresi Başkanlığı nın Gönüllü Uyum ve Mükellef Odaklılık Yaklaşımı Ayşe Ceceli, Mehmet Ceylan 5. Oturum Soru-Cevap 433 351 369 415 427 iv
6. OTURUM: DENETİMDE ETKİNLİK Vergi Denetiminde Bir Etkinlik Sorunu Olarak Mükellef Seçimi Prof. Dr. Mehmet Arslan, Yrd. Doç. Dr. Mine Biniş Vergilendirmede Elektronik Belgelerin Hukuki Geçerliliklerinin Değerlendirilmesi Yrd. Doç. Dr. Memduh Aslan Kalkınan Ekonomi Türkiye de Denetimin Etkinleştirilmesi Prof. Dr. Güneri Akalın Türkiye de Bölgesel Vergi Yüküne Formül Yöntemi ile Vergi Tahsisi ile Farklı Bir Bakış Prof. Dr. İsa Sağbaş, Prof. Dr. Naci Tolga Saruç 6. Oturum Soru-Cevap 519 7. OTURUM: KAMU GÖZETİM KURUMU PANELİ Bağımsız Denetim ve Kamu Gözetimi Konusundaki Dünyadaki Gelişmeler Mehmet Kaya Türkiye de Bağımsız Denetim ve Kamu Gözetimi Kurumu Osman Dereli Türkiye Denetim Standartları Mehmet Şirin Bağımsız Denetim ve Tasdik Denetiminin Karşılaştırılması Mehmet Nadi Abbasoğlu 7. Oturum Soru-Cevap 549 443 463 491 505 529 535 541 545 v
29. Türkiye Maliye Sempozyumu- Sakarya Üniversitesi İİBF Maliye Bölümü, 16-20 Mayıs 2014 Antalya vii 29. TÜRKİYE MALİYE SEMPOZYUMU DÜZENLEME KURULU ÜYELERİ Prof. Dr. Fatih SAVAŞAN Doç. Dr. Mehmet Emin ALTUNDEMİR Yrd. Doç. Dr. Fatih YARDIMCIOĞLU Doç. Dr. Temel GÜRDAL Prof. Dr. Naci Tolga SARUÇ Prof. Dr. Habib YILDIZ Yrd. Doç. Dr. Nurullah ALTUN Yrd. Doç. Dr. Cahit ŞANVER Dr. Hakan YAVUZ Arş. Gör. Furkan BEŞEL Arş. Gör. Tunç İNCE Arş. Gör. Kadriye İZGİ ŞAHPAZ Arş. Gör. Işıl AYAS Arş. Gör. Gonca GÜNGÖR Arş. Gör. Mustafa BALCİ Düzenleme Kurulu Başkanı Düzenleme Kurulu Başkan Yardımcısı Düzenleme Kurulu Başkan Yardımcısı
29. Türkiye Maliye Sempozyumu- Sakarya Üniversitesi İİBF Maliye Bölümü, 16-20 Mayıs 2014 Antalya ix 29. TÜRKİYE MALİYE SEMPOZYUMU BİLİM KURULU ÜYELERİ Prof. Dr. Aykut HEREKMAN Prof. Dr. Naci Birol MUTER Prof. Dr. Beyhan ATAÇ Prof. Dr. Turgay BERKSOY Prof. Dr. Nurettin BİLİCİ Prof. Dr. Nihat FALAY Prof. Dr. Abuzer PINAR Prof. Dr. Mircan TOKATLIOĞLU Prof. Dr. Ahmet Burçin YERELİ Prof. Dr. Yusuf KARAKOÇ Prof. Dr. Mustafa Ali SARILI Prof. Dr. Ahmet ULUSOY Prof. Dr. İstiklal Savaş VURAL Prof. Dr. Elif SONSUZOĞLU Doç. Dr. Tekin AKDEMİR Doç. Dr. Semih BİLGE Doç. Dr. Serpil AĞCAKAYA Doç. Dr. Hakkı ODABAŞ Doç. Dr. Tarık VURAL Yrd. Doç. Dr. Ahmet UTKUSEVEN Yrd. Doç. Dr. Volkan YURDADOĞ Yrd. Doç. Dr. Memduh ASLAN Emekli Öğretim Üyesi Emekli Öğretim Üyesi Anadolu Üniversitesi Marmara Üniversitesi Çankaya Üniversitesi Emekli Öğretim Üyesi Harran Üniversitesi Uludağ Üniversitesi Hacettepe Üniversitesi Dokuz Eylül Üniversitesi Adnan Menderes Üniversitesi Karadeniz Teknik Üniversitesi Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İstanbul Üniversitesi Erciyes Üniversitesi Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Süleyman Demirel Üniversitesi Uşak Üniversitesi Abant İzzet Baysal Üniversitesi İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Çukurova Üniversitesi Hasan Kalyoncu Üniversitesi
x Sempozyum Hakem Kurulu 29. TÜRKİYE MALİYE SEMPOZYUMU BİLDİRİ HAKEM KURULU ÜYELERİ Prof. Dr. Abuzer PINAR Prof. Dr. Adnan GERÇEK Prof.Dr. Ahmet Burçin YERELİ Prof. Dr. Ahmet KESİK Prof. Dr. Ahmet ULUSOY Prof. Dr. Ali ÇELİKKAYA Prof. Dr. Ayşe GÜNER Prof. Dr. Doğan ŞENYÜZ Prof. Dr. Engin ATAÇ Prof. Dr. Erdal GÜMÜŞ Prof. Dr. Fatih SAVAŞAN Prof. Dr. Fethi HEPER Prof. Dr. Figen ALTUĞ Prof. Dr. Filiz GİRAY Prof. Dr. Habib YILDIZ Prof. Dr. Hakan UZELTÜRK Prof. Dr. Hasan Hüseyin BAYRAKLI Prof. Dr. İbrahim Attila ACAR Prof. Dr. İbrahim ORGAN Prof. Dr. İsa SAĞBAŞ Prof. Dr. İstiklal Yaşar VURAL Prof. Dr. Kâmil TÜĞEN Prof. Dr. Mehmet YÜCE Prof. Dr. Muhlis BAĞDİGEN Prof. Dr. Mustafa Ali SARILI Prof. Dr. N. Semih ÖZ Prof. Dr. Naci Birol MUTER Prof. Dr. Naci Tolga SARUÇ Prof. Dr. Nevzat SAYGILIOĞLU Prof. Dr. Nezih VARCAN Prof. Dr. Nihat FALAY Prof. Dr. Nurettin BİLİCİ Prof. Dr. Osman PEHLİVAN Prof. Dr. Ömer Faruk BATIREL Harran Üniversitesi Uludağ Üniversitesi Hacettepe Üniversitesi Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Karadeniz Teknik Üniversitesi Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Marmara Üniversitesi Uludağ Üniversitesi Hukuk Fakültesi Anadolu Üniversitesi Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sakarya Üniversitesi Anadolu Üniversitesi İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Uludağ Üniversitesi Sakarya Üniversitesi Galatasaray Üniversitesi Afyon Kocatepe Üniversitesi İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Pamukkale Üniversitesi Afyon Kocatepe Üniversitesi Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Dokuz Eylül Üniversitesi Uludağ Üniversitesi Bülent Ecevit Üniversitesi Adnan Menderes Üniversitesi Ankara Üniversitesi Celal Bayar Üniversitesi Sakarya Üniversitesi Gazi Üniversitesi Anadolu Üniversitesi İstanbul Üniversitesi Çankaya Üniversitesi Karadeniz Teknik Üniversitesi Marmara Üniversitesi
29. Türkiye Maliye Sempozyumu- Sakarya Üniversitesi İİBF Maliye Bölümü, 16-20 Mayıs 2014 Antalya xi Prof. Dr. Selami SEZGİN Prof. Dr. Süreyya SAKINÇ Prof. Dr. Şükrü KIZILOT Prof. Dr. Yusuf KARAKOÇ Doç. Dr. Ahmet ÖZEN Doç. Dr. Cemil RAKICI Doç. Dr. Emrah FERHATOĞLU Doç. Dr. Engin HEPAKSAZ Doç. Dr. Erhan GÜMÜŞ Doç. Dr. Gülsüm GÜRLER HAZMAN Doç. Dr. Hakan AY Doç. Dr. Hakan YILMAZ Doç. Dr. İlhami SÖYLER Doç. Dr. Mehmet TUNÇER Doç. Dr. Metin MERİÇ Doç. Dr. Mustafa Erkan ÜYÜMEZ Doç. Dr. Özhan ÇETİNKAYA Doç. Dr. Semih BİLGE Doç. Dr. Serpil AĞCAKAYA Doç. Dr. Tarık VURAL Doç. Dr. Tekin AKDEMİR Doç. Dr. Temel GÜRDAL Doç. Dr. Tolga DEMİRBAŞ Yrd. Doç. Dr. Cahit ŞANVER Yrd. Doç. Dr. Harun KILIÇASLAN Yrd. Doç. Dr. Nurullah ALTUN Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Celal Bayar Üniversitesi Gazi Üniversitesi Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dokuz Eylül Üniversitesi Karadeniz Teknik Üniversitesi Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Afyon Kocatepe Üniversitesi Dokuz Eylül Üniversitesi Ankara Üniversitesi Turgut Özal Üniversitesi Karadeniz Teknik Üniversitesi Gazi Üniversitesi Anadolu Üniversitesi Uludağ Üniversitesi Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Süleyman Demirel Üniversitesi Abant İzzet Baysal Üniversitesi Erciyes Üniversitesi Sakarya Üniversitesi Uludağ Üniversitesi Sakarya Üniversitesi Adnan Menderes Üniversitesi Sakarya Üniversitesi
SAKARYA ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ ve İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ MALİYE BÖLÜMÜ 9 6 5 4 5 8 4 0 7 6 2 9 1 3 8 5 5 3 6 7 9 4 4 0 9 3 6 2 7 5 0 8 3 7 3 2 1 6 16-20 Mayıs 2014 Side-Antalya Sueno Hotels Beach Side 9 5 8 1 4 7 1 29.TÜRKİYE MALİYE SEMPOZYUMU Kamu Maliyesinde Denetim
İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ MALİYE BÖLÜMÜ