ÇİN GEZİ NOTLARI
yeşim çınar
İLK İZLENİM Çin e giderken tabiki de sırt çantama, önyargılarımı ve kafamda yarattığım bir Pekin algısını da ekledim. Çok büyük, çok gürültülü ve çok hızlı. Evet öyle ama düzenli. ( Tabii bu ama, İstanbul dan geliyor.) Trafik gürültüsünü, iş saatleri dışında insan gürültüsü alıyor. Ama o da hiç aşina olmadığım dillerinden kaynaklı. Ne kadar Çince bilmesem ya da çoğunluğu İngilizce bilmese de kendinizi anlatmaya ve onları anlamaya çalıştığınız zaman bu gürültü de ortadan kalkmış oluyor. Beden dili iyiki de var! ŞEHRİN İÇİNDE BAŞKA BİR ŞEHİR Konakladığım otel şehrin fütüristik mimarinin baş kaldırdığı, iş merkezi olan Jianguomen de. Bende yer edinmiş Pekin algısından daha farklı bir oluşum gördüm orada. Birbirleri ile yarışan yüksek binalar, ikonik tasarımlar, betonla bütünleşen camlar ve keskin açılar. Birkaç km ötesinde ise şehrin eski merkezi Yasak Şehir e adım attığınız zaman, tarihin izleri arasında o modern dünyadan uzaklaşıyorsunuz aniden. Pekin in kuzeybatısındaki eski fabrikaların dönüştürüldüğü sanat galerileri ise bambaşka bir deneyim yaşatıyor. Yani şehri belirli zonlarla tanımlamak mümkün; iş, ticaret, sanat, eğitim, tarih... Kısacası başkentin haritasını okumak aslında çok kolay.
tongzi nehri
YAPILACAKLAR LİSTESİ Yasak Kent te küçük bir kural ihlali yap. Çin Seddi nde saatlerce ilerle. Hutonglar da bir aileyi ziyaret et. Lama Tapınağı nda ateş yak. Liulichang Kültür Sokağı ndan sanat malzemeleri al. Yazlık Saray da manzaranın tadını çıkar. Pekin Üniversitesi nde öğrenci aktivitelerine katıl. 798 Art Zone a kesinlikle git. Tiananmen Meydanı nda insanlarla tanış. Cennet Tapınağı ndan sonra çay seramonisine katıl. Sanlitun a gece git. Pekin Hayvanat Bahçesi nde panda gör. Qianmen Meydanı nda yemek ye. Silk Market te alışveriş yap. Arka Göller de dinlen. Çin e doğru yola çıkarken hedefimde bunların hepsini gerçekleştirmek vardı, ki gerçekleştirebildim de. Bu süreç içerisinde Çin in hızla gelişen, değişen modernizminini sokaklarda bırakıp, daha çok merak ettiğim Çin in tarihsel devinimine, geleneksel mimarisine, şehir yaşantısına ve kültürüne odaklı bir seyahat rotası oluşturdum.
yasak kent
YASAK KENT İmparatorlar için bu kadar güzelse, sanırım bizim için de oldukça güzeldir. İlk durak imparatorluğun evi olan Yasak Kent. Büyüklüğündendir ki saray yerine kent ismi uygun görülmüş olmalı. Yasak Kent in mimari yapısı; imparatorluğa yüzyıllarca ev sahipliği yapan Pekin in, bu dönemdeki mekan öğeleri arasındaki etkileşimlerinde ve oluşum sürecinin değerlendirilmesinde önemli bilgiler veriyor. Yasak Kent in güzel bir analizi şehrin diğer imparatorluk yapılarını anlamakda da rehberlik yapabilir. 500 yıl boyunca içeri sivil kişilerin girmesi yasak olduğu bu sarayda birbiri ardına açılan avlular, bir hiyerarşiye göre diziliyor ve yapıların detaylarında bulunan mitolojik figürler buralarda yaşayan kişilerin rütbelerini temsil ediyor. Dönemine merkezlik yapmış bu görkemli kent şimdi de Pekin in merkezi olarak kabul görüyor ve şehir Yasak Kent in çevresinde şekilleniyor.
yasak kent
CENNET TAPINAĞI Mavi: Cennet Sarı: İmparatorluk Kırmızı: Güç Yeşil: Halk Dünya ile Cennetin siimgeleştirildiği bu mabette dikkatimi çeken ilk şey süslemelerde kullanılan renk detayları olmuştu. Geleneksel Çin mimarisinde tüm bu renkler, çatılarda kullanılan hayvan ve mitolojik fügürler gibi özel anlamlar içeriyor. Ayrıca imparatora ait yapılar 3 katmandan oluşurken, bu mabet 3 katmanın göğe yani inanışa göre cennete doğru uzanan bir koni şeklini alıyor. Yasak Şehir den yaklaşık 3 kat daha büyük olması ise tanrının her şeyden üstün olduğunu simgeliyor. TIANANMEN MEYDANI Dünyadaki en büyük meydan. Çin mimarisinde yapılarda, bahçelerde olduğu gibi bu meydanda da büyüklük sürekli hissedilen ve hissettirilmeye çalışılan bir unsur. Oyleki meydanı doğru algılamak için farklı köşelerden ve açılardan fotoğraf çekmek yaklaşık 1 saatimi aldı.
tiananmen meydanı
ÇİN SEDDİ Badaling HARİKA! Çin de söylenen bir söze göre Çin Seddi ne çıkmayanlar gerçek adam sayılmaz. Çinliler için büyük bir gurur kaynağı olan bu şahesere çıkmak da bir gurur meselesi sanırım. O kadar da büyütülecek bir şey yok demem yanlış olur ve haddime de düşmez zaten. Fazlasıyla büyük ve görkemli bir Çin yapıtı. Ayrıca soğuk havaya rağmen Çin Seddi ni görmeye gelen yerli turistin sayısı ve ilgisi bir o kadar da muazzam. Bu yapıtın hikayesi bir tarafta dursun... Saatler süren yoldan sonra, Çin Seddi ne çıkıp kilometreleri katetip, durup neye baktığımı farkedince; HARİKA! dedim.
çin seddi
798 ART ZONE Kentin avangart sanat hareketine ev sahipliği yapmakta. Doğu Almanlar tarafından Bauhaus tarzında yapılan, eski bir sanayi kompleksi olan bu bölge şehrin sanat merkezi olarak biliniyor. Bu bölgede, günümüzün ve geçmişin izlerini-kontrastını bir arada görmek mümkün. Bir tarafta farklı yaştaki sloganlarla kaplı kırmızı tuğla duvarlar, diğer tarafta düzenli endüstriyel tesislerin bütünlüğü hakim. Tarih ve gerçekliğin, endüstri ve sanatın, üretim çatısı altında mükemmel bir şekilde gerçekleşebileceğini anlatıyor 798 sanat bölgesi.... Kısacası Çin de her şeyin mümkün olduğunu görebiliyorsunuz seyahat esnasında. Bir tarafta hızla modernleşmeye çalışan, diğer tarafta da geleneksel anlayışını koruyan bir yapı var. Öte yandan Bauhaus mimarisinin benzersiz tarzı ile şekillenen bir merkezi görmek mümkün. Ütopyaların gerçekleşmesi hiç de zor değil bu coğrafyada.
798 art zone
LAMA TAPINAĞI Antik Çin mimari oluşumu, dönemin Çinlilerinin Ying Yang evren görüşünü, düzeni ve istikrarı ön planda tutan estetik düşünceyi yansıtmıştır. Atalara, göğe ve toprağa ibadet etme işlevi gören Çin tapınakları dikdörtgen biçimde, güney-kuzey enlemine göre yapılmış, istikrarlı ve düzenli bakışımlı yapılar olarak kabul edilmiştir. Öte yandan bahçecilik mimari oluşumunda yapılan Çin tapınakları da Çin de nispeten yaygındır. Bu iki tür mimari oluşum, Çin tapınaklarına hem narinlik ve ciddiyeti, hem de doğal bir hava katmış, Çinlilerin zevklerini yansıtmıştır. Lama Tapınağı, Budizmin Sarı Tarikatı na ithaf edilmiştir. Halkı temsil eden yeşil, imparatorluğu, ihtişamı, gücü temsil eden sarı ile yer değiştirmiştir. Çin in genel mimari anlayışına hakim olan süs sanatı burada da en güzel örnekleri ile sergilenmektedir. İbadet alanlarının mekansal kurgusu, birbirleri ardına açılan avlular yasak şehrin, geleneksel Çin mimarisinin izlerini taşımaktadır.
lama tapınağı
HUTONGLAR Çin in yaşayan, yaşatılmaya çalışılan, yaşatılması da gereken bilgi kaynağı. Pekin in sembolü olarak bilinen Hutonglar ın kendine özgü yerleşim planı ve yapısal sistemi mevcut. Pekin e plan düzleminde bakıldığında Hutonglar ın ve Hutonglar a kimliğini veren avluların kombinasyonu, özel bahçeleri, yapı malzemeleri ve antik kalıntıları ile bir satranç tahtası gibi durmaktadır. Uzun, sürükleyici bir geçmişe sahip bu yapılar Yasak Şehri saran bir şerit, yasak olanın çevresindeki bir filtre gibi görev almaktadır. Bana göre, Pekin in gelişimine, tarihine şahit olan bu yerleşkenin, dar sokakların hikayeleri, diğer tarihi mimari eserlere göre yaşantıyı, Çin in geleneksel yapısını ve kültürünü oldukça güzel sergiliyor.
yazlık saray
YAZLIK SARAY Bir zamanlar imparatorlar için yazlık bir alan olan bu devasa saray, günümüzde Kraliyet Bahçesi Müzesi ismini almıştır. Pekin in en zengin manzarasına sahip olan bu saray geniş kompakt yapılarla çevrelenmiş bir imparatorluk bahçesidir. İlk izlenimim bir bahçe için akıl almaz bir büyüklüğe sahip olduğu idi. Ancak Çin in mimarisine hakim olan büyüklük, gösteriş olgusunu kafamda oturttuğumda ve dönemin mimari eserleri ile edindiğim tarihsel arka planındaki hiyerarşiye bakıldığında imparatorluk için yeterince büyük ve gösterişli bir bahçe. Öte yandan atlamadan söylemem gerekiyor, bu dünya kültür mirasında geçirdiğim zaman dilimi içerisinde, şehrin karmaşasından, gürültüsünden, koşuşturmacasından hatta kendi koşuşturmacamdan farkında olmadan uzaklaştığım en sakin, rahat dakikalarımı geçirdim.
botanik bahçesi
yazlık saray
TEŞEKKÜRLER.