İNTERNET PROGRAMLAMA II Tanımlar
WWW( World Wide Web) Dünya üzerindeki bütün bilgisayarların bağlı olduğu bir ağdır. Çoğunlukla Web olarak adlandırılır. Web üzerindeki bilgisayarlar standart protokolleri ve dilleri kullanarak iletişim kurarlar. Grafik, yazı, resim, müzik, video, animasyon gibi parçalardan oluşan bilgileri en uygun şekilde bir araya getirip milyonlarca kişiyle paylaşmanın en iyi yoludur.
www nasıl çalışır? Web sayfaları, web bilgilerinin saklandığı dökümanlardır. Web server, web sayfalarının saklandığı bilgisayarlardır. Web istemcisi, web sayfalarını okuyan bilgisayarlardır. Web browser, web istemcilerinde sayfaların görüntülenmesini sağlayan programlardır.
Browser sayfaları nasıl getirir?
Browser sayfaları nasıl gösterir? Bütün web sayfaları sayfanın nasıl gösterileceğini belirten komutları içerir. Browser bu komutları okuyup gereklerini yaparak sayfayı gösterir. Bütün browserların yorumladığı bu komutlara HTML imleri denir. <p>..</p>
Web standartlarını kim yapar? Web standartları Netscape veya Microsoft tarafından konulmamıştır. Web in temel kurallarını koyan ve geliştiren W3C dir. W3C nin açılımı World Wide Web Consortium En temel web standartları HTML, CSS ve XML dir.
HTML (Hyper Text Markup Language) HTML, HyperText Markup Language, tarayıcı (browser)'lardan görebileceğimiz (Internet Explorer, Netscape gibi) internet dokümanlarını yaratmaya yarayan bir işaretleme dilidir. İnternet üzerindeki tüm sayfaların kaynağı HTML'dir. Tarayıcı olmadan HTML kodları birşey ifade etmez. HTML dokümanları herhangi bir yazı editörü ile düzenlenip *.htm, *.HTML, *.shtml gibi uzantılarla kaydedilir. Bunun için notepad, pico, wordpad gibi editörler yeterlidir. Bunların yanında Frontpage, Dreamweaver, Homesite gibi bu iş için hazırlanmış ve kodlamayı kolaylaştıran programlar da vardır.
CSS - Cascading Style Sheets CSS bir html dokümanının stilini oluşturmaya yarar. Tüm dokümanın stilini ayarlayabileceğimiz gibi bir linkin, bir resmin veya bir yazınında stilleri örnek olarak rengi, yazı türü css aracılığıyla ayarlanabilir. CSS kodlar html kodlarının içine yazılabilirler, fakat bunun haricinde dışta bir css dosyası oluşturabilir ve bu css dosyası html sayfanıza entegre edilebilir. Örnek Kodlar a:link {color: #FF0000} /* ziyaret edilmemiş link */ a:visited {color: #00FF00} /* ziyaret edilmiş link */ a:hover {color: #FF00FF} /* mouse üzerine gelince link */ a:active {color: #0000FF} /* seçilen link */
JavaScript - Client Side Scripting Netscape Navigator 2.0 ile birlikte geliştirilen JavaScript dili istemci taraflı (client-side ) script dilidir. Web sayfalarında dinamik içerik sağlamak ya da kullanıcıyla iletişim kurmak için kullanılır. İlk başta yalnızca Netscape tarayıcıları için tasarlanan JavaScript, daha sonra diğer tarayıcılar tarafından da desteklenen genel bir scripting dili haline gelmiştir. Şu anda Navigator 4.0 tarafından desteklenen JavaScript 1.2 sürümü vardır. Microsoft Internet Explorer 3.0 ile JavaScript 1.0 ı desteklemeye başlamıştır. NOT: HTML kodları arasına yerleştirilen küçük kodlardır. Tek başına.js uzantılı JavaScript kodları da yazılabilir.
Javascript Javascript milyonlarca web sayfasında tasarımı güçlendirmek, formların geçerliliğini denetlemek, browser ı bulmak, cookileri oluşturmak vb. amaçlarla kullanılmaktadır. İnternette en popüler script dilidir ve ana browserların tümünde çalışmaktadır. Internet explorer,mozilla, Firefox, Netscape, Opera vb. Js Nedir? Web sayfalarına etkileşim eklenmesini sağlar. Javascript bir script dilidir. Script dilleri programlama dillerinin hafifletilmişidir. Js satır satır çalışan kodlardan oluşur. Js genellikle doğrudan html sayfalarına gömülür. Js derlenmeden doğrudan browser tarafından çalıştırılır. Herkes satın almadan js kullanabilir.
Örnek javascript kodları
Harici js dosyası Java ile Javascript aynı mıdır?
Java ile Javascript aynı mıdır? HAYIR! Java ve js bütün halinde iki farklı dildir. Her ikiside ayrı anlayış ve tasarıma sahiptir. Java Sun Microsistem tarafından geliştirilmiştir. Çok güçlü ve kompleks bir programlama dilidir. C ve C++ gibi. Js nin gerçek adı ECMAScript dir. ECMA organizasyonu tarafından geliştirilmiş ve idamesi sağlanmaktadır. ECMA-262 resmi Js standardıdır. Breandan Eich tarafından bu dil oluşturulmuştur(navigator 2.0 ile). 1996 dan beri tüm microsoft ve netscape browserlarında kullanılmaktadır. 1998 de uluslararası ISO (ISO/IEC 16262) standardı olarak kabul edilmiştir. Standardın gelişimi halen devam etmektedir.
XML - Extensible Markup Language Verilerin tanımlanmasında ve transfer edilmesinde kullanılır. HTML ise verilerin gösterilmesinde kullanılır. XML dökümanının yapısı tamamıyle kullanıcı tarafından oluşturulur.verinin tarif edilmesi için DTD adı verilen yapılar kullanılmaktadır. XML ve DTD nin birlikte kullanılması ile dökümanlar kendini tarif eden bir yapı halini alırlar. DTD (Document Type Definition) nedir? Bir XML document'inin element'lerinin doğru yazılması için hangi kurallara uyulması gerektiği DTD ile verilir. Örneğin bir element için hangi element'lerin olacağı veya bir element'in kaç attribute'si olacağı veya bir element'in içinde yazının olup olamayacağı vs.. gibi kurallar DTD ile verilir. XML ve HTML arasındaki en belirgin fark XML in verinin kendisiyle ilgilenmesi HTML in ise verinin sunumuyla ilgilenmesidir.buna bağlı olarak HTML dökümanları veriye ilişkin şekillendirme bilgilerini içerirken XML dökümanları ise verinin tanım bilgilerini içermektedir. XML in tasarım amaçlarından biri de verinin taşınmasıdır. XML yi HTML nin yerine geçecek bir dil olarak düşünmek yerine HTML nin tamamlayıcısı olacak olan bir dil şeklinde düşünmek uygundur.
Örnek xml XML dosyası xml yi okuyan js dosyası görünümü
Server Side Scripting Dinamik web sayfası içeriklerinin oluşturulmasını sağlar. Sunucu taraflı dillerle veri tabanlarına erişilerek sonuçlar web sayfalarında gösterilebilir.
Managing Web Data with SQL Structured Query Language (SQL) veri tabanlarına(sql server, oracle, sysbase. Vb.) erişmek için ortak standartdır. Her web tasarımcısı SQL ile veri tabanına erişimi ve bunları web sayfasında göstermeyi bilmelidir.
Server side scripting Server davranışlarına göre program yazılmasıdır. Normalde browser HTML sayfasına istekte (request) bulunur ve server sayfayı istekte bulunan bilgisayara yollar(response). Eğer istekte bulunulan sayfada script kodları varsa önce sayfadaki kodlar server tarafından çalıştırılır ve sayfanın sonucu HTML olarak kullanıcıya yollanır. Browserda kodlar yer almaz serverda çalışır ve orada kalır.
Server scriptleri ile neler yapılabilir? Web sayfalarına dinamik olarak düzenleme, değiştirme veya ekleme yapılabilir. HTML formlarından kullanıcı sorguları veya verileri gönderilebilir. Verilere veya veri tabanlarına erişilebilir ve sonuçlar browserda gösterilebilir. Kullanıcılar kendilerine göre çok kullanışlı web sayfaları ayarlayabilir. Güvenliği sağlar, serverdaki kodlar browserda görünmez. asp Sunucu (Server side) html İstemci (Client side) ASP Motoru
ASP ve PHP Active Server Pages (ASP) ve Hypertext Preprocessor (PHP). Asp veya Php kodları browserda gösterilmez. Görülecek olan sadece sunucuda kodlar çalıştıktan sonra kodların ürettiği çıkıtılardır, bunlar html kodlarıdır. ASP PHP
ASP (Active Server Pages) Aktif Sunucu Sayfaları ASP yi kullanmak için HTML/XHTML & Javascript veya VBScript Bilmek gerekir.