İSTANBUL SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI ISTANBUL CHAMBER OF CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANTS MALİ KASIM - ARALIK 2013 November - December 2013 YIL 23 YEAR 23 İ K İ A Y L I K M E S L E K İ D E R G İ Sahibi İSMMMO Adına - Owner on behalf of the ISMMMO YAHYA ARIKAN Genel Yayın Yönetmeni - Editor VEYSEL KARANİ PALAK Sorumlu Yazı İşleri Müdürü - Editorial Assistant GÜLGÜN ÖZTÜRK DANIŞMA KURULU Advisory Board Alfabetik Sıraya göre (Alphabetical Orders) Doç. Dr. Volkan DEMİR (Galatasaray Üniversitesi) Prof. Dr. Rüstem HACIRÜSTEMOĞLU (Galatasaray Ün.) Prof. Dr. Cemal İBİŞ (Marmara Üniversitesi) Doç. Dr. İsmail Ufuk MISIRLIOĞLU (Bilgi Üniversitesi) Prof. Dr. S. Ateş OKTAR (İstanbul Üniversitesi) Prof. Dr. Serdar ÖZKAN (İzmir Ekonomi Üniversitesi) YAYIN KURULU Publication Board Veysel Karani PALAK (Başkan) Gülgün ÖZTÜRK (Üye) Ayla BÜYÜKHAN (Üye) Ali Haydar TUNÇ (Üye) HAKEM KURULU (Alfabetik Sıraya Göre) Editorial Advisory Board (Alphabetical orders) Prof. Dr. Nalan AKDOĞAN (Başkent Üniversitesi) Doç. Dr. Tamer AKSOY (TOBB Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Ali DURAL (Galatasaray Üniversitesi) Prof. Dr. Doğan ARGUN (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Ercan BAYAZITLI (Ankara Üniversitesi) Prof. Dr. Nejat BOZKURT (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Emre BURÇKİN (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Nuran CÖMERT (Marmara Üniversitesi) Doç. Dr. Volkan DEMİR (Galatasaray Üniversitesi) Dr. A. Bumin DOĞRUSÖZ (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. M. Banu DURUKAN (Dokuz Eylül Üniversitesi) Prof. Dr. Melih ERDOĞAN (Anadolu Üniversitesi) Prof. Dr. Recep GÜNEŞ (İnönü Üniversitesi) Prof. Dr. Oktay GÜVEMLİ (E.Öğretim Üyesi) Prof. Dr. Rüstem HACIRÜSTEMOĞLU (Galatasaray Ünv.) Prof. Dr. Cemal İBİŞ (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Seval KARDEŞ SELİMOĞLU (AnadoluÜnv.) Dr. Ahmet KAVAK (Yeminli Mali Müşavir) Prof. Dr. Yüksel KOÇ YALKIN (E.Öğretim Üyesi) Dr. Resul KURT (Sosyal Güvenlik Uzmanı) Prof. Dr. Ömer LALİK (İst.Ticaret Üniversitesi) Mehmet MAÇ (Yeminli Mali Müşavir) Doç. Dr. İsmail Ufuk MISIRLIOĞLU (BilgiÜniversitesi) Prof. Dr. S. Ateş OKTAR (İstanbul Üniversitesi) Prof. Dr. Serdar ÖZKAN (İzmir EkonomiÜniversitesi) Doç. Dr. Korkut ÖZKORKUT (Ankara Üniversitesi) Prof. Dr. Recep PEKDEMİR (İstanbul Üniversitesi) Dr. Veysi SEVİĞ Prof. Dr. Barış SİPAHİ (Marmara Üniversitesi) Prof. Dr. Fevzi SÜRMELİ (AnadoluÜniversitesi) Prof. Dr. Münir ŞAKRAK (E.Öğretim Üyesi) Prof. Dr. Tuğrul TÜFEKÇİOĞLU (E.Öğretim Üyesi) Yrd. Doç. Dr. Masum TÜRKER (İstanbul Ticaret Ünv.) Prof. Dr. Nuri UMAN (Koç Üniversitesi) Prof. Dr. Selçuk USLU (Bilkent Üniversitesi) Prof. Dr. Göksel YÜCEL (İstanbul Üniversitesi) Prof. Dr. Süleyman YÜKÇÜ (Dokuz Eylül Üniversitesi)
MALİ ISSN 1303-5444 Net 3000 adet basılmıştır. Dergi Adı: Mali Çözüm Dergimiz EBSCO ve ULAKBİM Sosyal Bilimler Veritabanı tarafından taranmaktadır. İmtiyaz Sahibinin Adı, Soyadı ve Adresi: Yahya ARIKAN Kurtuluş Caddesi No: 114 A Blok Kat:7 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Genel Yayın Yönetmeni: Veysel Karani PALAK Kurtuluş Caddesi No: 114 A Blok Kat:5 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Sorumlu Yazı İşleri Müdürün Adı, Soyadı ve Adresi: Gülgün ÖZTÜRK Kurtuluş Caddesi No: 114 A Blok Kat:5 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Yazı İçerik-Teknik Sorumlusu: İlkim MENGÜLEREK Kurtuluş Caddesi No: 114 B Blok Kat:5 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Grafik Tasarım ve Dizgi: Evren GÜNAY Kurtuluş Caddesi No: 114 A Blok Kat:6 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Yönetim Yeri Adresi: Kurtuluş Caddesi No: 114 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Basımı Yapanın Adı, Soyadı ve Adresi: Yayın Türü: Yerel-Süreli, 2 aylıkyayın Türü: Yerel-Süreli, 2 aylık Dergimiz HAKEMLİ DERGİ olma özelliği taşımaktadır. Dergimize gönderilen yazılar, hakem değerlendirmesine tabi tutulduğundan yayımında gecikmeler olabilmektedir. Dergimizde yayınlanan yazılar kaynak gösterilerek kullanılabilir. Yazılardaki görüşler yazarlarına aittir. Mali Çözüm (Financal Analyze) is two months journal of Chamber of Certified Public Accountants of Istanbul. It is a peer-reviewed Journal publishing refered articles, opinion papers, letters, reviews, news, questions and answers, law decisions on accounting. Yönetim Merkezi ve Yazışma Adresi: İSMMMO Kurtuluş Caddesi No: 114 Kurtuluş-Şişli/İSTANBUL Telefon: (0212) 315 84 00 pbx Faks: (0212) 343 47 80 E-mail: ismmmo@ismmmo.org.tr www.istanbulsmmmodasi.org.tr 2 KASIM - ARALIK
MALİ SUNUŞ Yeni bir yıla girdiğimiz 2014 ün ilk günlerinde dergimizin 120. sayısı ile siz değerli okurlarımızın karşısındayız. Bu sayımızda da diğer sayılarımızda olduğu gibi değerli hocalarımızın, meslektaşlarımızın ve konusunda uzman yazarlarımızın farklı konularda hazırlamış olduğu makaleler yer almaktadır. İlginizi çekeceğini inandığımız; şirket esas sözleşmelerin yeni Türk Ticaret Kanununa Uyumlu Hale Getirilmesi, Kar Payı Hakkı, Pay Sahiplerinin Genel Kurula Katılma Hakkı, Tevsi Yatırımlarda Kazanç Bedelleri, Türev Ürünleri, Yaşanan Vergi Sorunlarının Modern Vergi Sistemlerinde Sorgulanması, Denetimde Kanıtsal Mantık, UFRS Uygulamalarında Denetçinin Rolü, Satış ve Tahsilat Döngüsü ile ilgili örnek uygulama, Kayıtlarını Elektronik Ortamda Tutmak Zorunda Olan Mükellefler ile SGK Uygulamalarına yönelik konulardan; Ev Hizmetlerinde Çalışanlar, Gece Çalışması, İşyerlerinde Mobing Uygulanmasının Sosyal Güvenlik Mevzuatında Yeri ve Kadın Sigortalılara Uygulanan Pozitif Ayrımcılık gibi konular bu sayımızda dikkatinize sunulmaktadır. Geride bıraktığımız bir yıl içinde ekonomide, siyasette yaşadığımız olumsuz olayların etkisi ile yeni bir yıla, olumlu ve pozitif duygularla başlamamızı güçleştireceği ortadadır. Mesleğimizin de yaşanan bu olumsuzlardan yeni yılda da payını alacağı aşikardır. Ancak, her zamankinden daha çok birlik ve beraberliğe ihtiyaç duyduğumuz bu günlerde umutlarımızı yitirmeden, heyecan ve daha çok çalışma isteği ile yeni başarılara imza atarak 2014 yılını kucaklamak, mesleğimizin ve ülkemizin geleceği adına çok büyük önem taşımaktadır. Tüm beklentilerinizin gerçekleşeceği, yepyeni umutların yeşerdiği bir dünyada sevdiklerinle sağlıklı günler geçirmenizi diler, yeni yılınızı ISMMMO ailesi olarak kutlarız. Saygılarımızla, Yönetim Kurulu KASIM - ARALIK 2013 3
4
İÇİNDEKİLER MALİ Hızlı, Köklü ve Nitelikli Değişim İçin; E-Devlet Yahya ARIKAN 7 HAKEMLİ YAZILAR REFEREED PAPERS Vergi Karmaşıklığı Modern Vergi Sistemlerinin Kaçınılmaz Sonu Mudur? Yrd. Doç. Dr. Yakup KARABACAK 15 Denetimde Kanıtsal Mantık Kullanımı: Satış ve Tahsilât Döngüsü İçin Örnek Bir Uygulama Yrd. Doç. Dr. Alper KARAVARDAR 31 Türev Ürünlerin Muhasebeleştirilmesi Orçun OCAKOĞLU 49 Kazancın Ayrı Bir Şekilde Tespit Edilemediği Tevsi Yatırımlarda Kazanç Tutarının Değişmesi Fuat USTA 65 HAKEMSİZ YAZILAR OPINION PAPERS Anonim Şirket Esas Sözleşmesinin Yeni TTK ya Uyumlaştırılması Soner ALTAŞ 77 Anonim Şirketlerde Kar Payı Alma Hakkını Kısıtlayan Unsurlar Mustafa YAVUZ 89 Sahte/Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Ücret Bordrosu veya Gider Pusulası Düzenleme Eyleminin Kaçakçılık Suçu Kapsamında Değerlendirilmesi Dr. Tahir ERDEM 99 Uygulayıcı Gözüyle UFRS Uygulamalarında Denetçinin Destekleyici/Tamamlayıcı Rolü Sezer Bozkuş KAHYAOĞLU 115 Kayıtlarını Elektronik Ortamda Oluşturması, Muhafaza ve İbraz Etmesi Gereken Mükellefler İbrahim ERCAN 125 EYLÜL - EKİM 2013 5
MALİ İÇİNDEKİLER 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda Yer Alan Cezai Sorumluluk Hükümleri ve Yaptırımları Serbay MORAY 133 Anonim Şirketlerde Pay Sahibinin Genel Kurula Katılma Hakkı; Bağımsız Temsil ve Kurumsal Temsil Ufuk ÜNLÜ 159 2013 Yılı Kira Gelirlerinin Vergilendirilmesi Ahmet T. UÇTUM - Metin BAŞER 165 Yabancıların İşe Başlama Tarihlerinin Tespiti Ayhan BOSTAN 173 Ev Hizmetlerinde Çalışanların Sigortalılığına İlişkin Yaşanan Tereddütler ve Çözüm Önerileri Süleyman TUNÇAY 183 Tüm Yönleriyle İşçilerin Gece Çalışması Erol GÜNER 189 İşe İade Davasının İşçi Tarafından Kazanılması Durumunda SGK ya Yapılacak Bildirimler Nelerdir Murat ÖZDAMAR Erden ÇAKAR 197 Örneklerle 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Teşvikinin Uygulanma Usulleri ve Hukuki Sorunlar Bünyamin ESEN 207 Mobbing in Türk İş ve Sosyal Güvenlik Mevzuatında Ki Yeri Ahmet NACAROĞLU 223 Türk Sosyal Güvenlik Sisteminde Kadın SigortalılaraYönelik Pozitif Ayrıcalıklar Özer DEMIRDIZEN 233 Pratik Bilgiler 241 Yayın Politikası İlkeleri 289 6 KASIM - ARALIK