www.pwc.com Özel Sektöre Yönelik Ulusal ve Uluslararası Hibe Destek Programları Özlem Elver Karaçetin, Kaan Memişoğlu, Gurbet Deniz Yavuz Dijital dönüşümü anlamak
İçerik Özel Sektöre Yönelik Ulusal ve Uluslararası Hibe Destek Programları Sayfa 2014 Yılı Ar-Ge Faaliyetleri Araştırması 3 Ar-Ge Merkezleri ve Teknoloji Geliştirme Bölgeleri İstatistikleri 4 TÜBİTAK Destek Programları 5 Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Destek Programları 14 Avrupa Birliği Destek Programları 17 2
2014 Yılı Ar-Ge Faaliyetleri Araştırması Ar-Ge Harcaması 17 milyar 598 milyon TL (% 18,8 artış) Ar-Ge Harcamalarının GSYİH ye oranı %1,01 TZE Ar-Ge personeli sayısı 115.444, TZE araştırmacı sayısı 89.657 2014 yılında Gayri Safi Yurtiçi Ar-Ge harcamalarında: Özel sektör %49,8 Yükseköğretim sektörü %40,5 Kamu sektörü %9,7 3
Ar-Ge Merkezleri ve Teknoloji Geliştirme Bölgeleri İstatistikleri 218 Faaliyette olan Ar-Ge merkezleri Sektörel Dağılım Sayı Otomotiv Yan Sanayi 51 Savunma Yan Sanayi 16 Otomotiv 13 Yazılım 14 Kimya 13 Makine ve Teçhizat İmalatı 14 Bilişim, Bilgi ve İletişim Teknolojileri 15 Dayanıklı Tüketim Malları 10 İlaç 13 Elektrik-Elektronik 13 Tekstil 11 Gıda Sanyi 6 Cam ve Seramik Ürünleri 4 Havacılık 3 İklimlendirme 4 Enerji 3 Demir ve Demis Dışı Metaller 3 Bankacılık ve Finans 2 Otomotiv Tasarımı ve Mühendislik 2 Kozmetik 2 Petrol ve Petrol Ürünleri 2 Perakendecilik 1 Lojistik 1 Deri Teknolojileri 1 Mobilya 1 Faaliyette olan TGB Sayısı 48 Eylül 2015 sonu itibarı ile toplam 61 adet Teknoloji Geliştirme Bölgesi kurulmuştur. Bunlardan 48 i faaliyetine devam ederken, 13 ünde altyapı çalışmaları devam etmektedir. 4
TÜBİTAK Destek Programları TEYDEB Destekleri PwC
TÜBİTAK TEYDEB Destek Programları Türkiye de yerleşik sermaye şirketleri destek başvurusunda bulunabilir. 1501 Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı 1507 KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı 1505 Üniversite Sanayi İşbirliği Destek Programı 1509 Uluslar arası Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı 1511 Öncelikli Alanlar Araştırma Teknoloji Geliştirme ve Yenilik Projeleri Destekleme Programı Bütçede sınır yok, Destek süresi en fazla 36 ay, Destek oranı : %40 - %60 Bütçe sınırı 500.000 TL, En çok 5 proje (2 sinin ortaklı gerçekleştirilmesi şart) Destek süresi en fazla 18 ay. Destek oranı %75 Bütçe sınırı 1.000.000 TL Destek süresi en fazla 24 ay. Müşteri kuruluş dönem bütçesinin %25 - %40 ını yatırır, KOBİ %75 - BÜYÜK %60 Bütçede sınır yok, Uluslar arası proje süresi kadar. Destek oranı KOBİ %75, BÜYÜK %60 Çağrılı başvuru sistemi Bütçe sınırı yok Personel maaşları limiti diğer programlarda uygulanan limitlerden daha yüksek KOBİ %75 - BÜYÜK %60 %10 ek destek- genel gider 6
TÜBİTAK TEYDEB Destek Programları 1511 Programı 1511 Programı Kapsamında Çağrı Açılan Alanlar BİT Makine Otomotiv Sağlık - Genişbant Teknolojileri - Bulut Bilişim (Sanallaştırma Dahil) - Gömülü Sistemler - Bilgi Güvenliği - Mobil İletişim Teknolojileri - Mikro/Nano/Opto-Elektronik Teknolojileri (MEMS, NEMS, MOEMS) ve Yarı İletken Teknolojileri - Robotik ve Mekatronik - Mobil Uygulamalar - Açık Kaynak Yazılımlar - Ekran Teknolojileri - Veri Madenciliği ve Veri Depolama - Robotik ve Mekatronik - İmalat Teknolojileri - Takım Tezgahları ve Aparatları - Akışkan Gücü Sistemleri - Fabrika Otomasyon Teknolojileri - Kalıp Tasarımı ve İmalatı - Döküm Teknolojileri - Malzeme Teknolojileri - Araç/Komponent Üretim Teknolojileri - Gömülü Sistemler - Elektrikli ve Hibrit Araç Teknolojileri - İçten Yanmalı Motor Teknolojileri - Üretim Sistemleri - Biyomedikal Ekipmanlar - Biyomalzemeler - Elektronik Sağlık Teknolojileri ve Hizmetleri - Tıbbi Tanı Cihazları Enerji Gıda Su Ek Çağrılar - Güneş Enerjisi - Fosil Yakıtlar: Kömür - Sanayide Enerji Verimliliği - Konut ve Ticari Binalarda Enerji Verimliliği - Güç ve Depolama Teknolojileri: Elektrik Güç Dönüşümü, Elektrik İletim ve Dağıtımı - Gıda Biyoteknolojisi - Gıda Güvenilirliği - Gıda Katkı Maddeleri - Gıda Üretim Teknolojileri: Gıda işleme (Pastörizasyon, sterilizasyon, Soğutma, Kurutma) - Hayvancılık Ürünleri - Tarla ve Bahçe Bitkileri - Arıtma Teknolojileri - Kimya Ana Kimyasallar - Metal ve Madencilik- Demir Dışı Metaller - Tekstil- Hazır giyim, Konfeksiyon ve Teknik Tekstil 7
TÜBİTAK TEYDEB Destek Programları Ürün İnovasyonu Süreç İnovasyonu Pazarlama İnovasyonu Organizasyonel İnovasyon X 8
TÜBİTAK TEYDEB Destek Programları Desteklenen Ar-Ge Aşamaları 1 Kavram geliştirme 3 Geliştirilen kavramdan tasarıma geçiş sürecinde yer alan laboratuar ve benzeri çalışmaları 5 Prototip üretimi 7 Deneme üretimi ve tip testlerinin yapılması. 2 Teknolojik/teknik ve ekonomik yapılabilirlik etüdü 4 Tasarım, tasarım uygulama ve tasarım doğrulama çalışmaları 6 Pilot tesisin kurulması Desteklenen Giderler : - Personel Giderleri - Seyahat Giderleri -Alet/Teçhizat /Yazılım ve Yayın Giderleri - Hizmet Alımları - Malzeme Giderleri 9
TÜBİTAK TEYDEB Destek Programları Proje Değerlendirme Kriterleri Endüstriyel Ar-Ge İçeriği, Teknoloji Düzeyi ve Yenilikçi Yönü Proje Planı ve Kuruluşun Altyapısının Uygunluğu Ekonomik Yarara ve Ulusal Kazanıma Dönüşebilirliği 10
TÜBİTAK TEYDEB Destek Programları Dikkat Edilmesi Gereken Diğer Hususlar Hibe destek ile ilgili TÜBİTAK mevzuatı Proje maliyetlerinin muhasebeleştirme esasları Proje kapsamında yararlanılacak vergisel teşvik ve destekler (5520, 4691, 5746 sayılı Kanunlar) Proje maliyetlerinin farklı kamu kuruluşlarına beyanında uyum esası (Ar-Ge merkezleri TÜBİTAK projeleri) İnceleme yapabilecek kamu kurum ve kuruluşları (TÜBİTAK, Maliye Bakanlığı ve SGK) Özel Sektöre Yönelik Ulusal ve Uluslararası Hibe Destek Programlar 11
TÜBİTAK TEYDEB Destek Programları Yeni Uygulama Yeni Uygulama 1501 Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı ve 1602 Patent Destek Programı Mevcut durumda basılı kağıt ortamında uygulanan Ön kayıt süreci büyük firmalar için kaldırılmaktadır. Yeni süreçte, öncelikle büyük ölçekli şirketlerin kuruluş yetkilileri, kullanıcı kaydı yoksa yeni kayıt oluşturduktan sonra, e-imza ile PRODİS e giriş yapmalıdır. Uygulamaya alınan elektronik imzalı PRODİS süreçlerinde kuruluş yetkilileri vekalet vermek suretiyle işlem yapamayacaktır. Kuruluşlar, usulüne uygun olarak alacakları karar ile firma çalışanı/ortağı belirli kişi/kişilere temsil ve ilzam yetkisi verebilir ve bu yetkinin Ticaret Sicil Gazetesinde yayımlanması koşuluyla, bu kişi/kişiler elektronik imzayla kuruluşlarını temsilen PRODİS de işlem yapabilir. 1602 Patent Destek Programında ise, başvuruyu yapacak kişi ya da vekil nitelikli elektronik sertifikaya sahip olmalıdır. 12
TÜBİTAK TEYDEB Destek Programları Teşvik Unsurları 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu (Md 10/1-a) 5746 sayılı Ar-Ge Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu % 100 Ar-Ge indirimi % 100 Ar-Ge indirimi Kurumlar vergisi istisnası Gelir vergisi stopajı teşviki (%80-90) Gelir vergisi istisnası (%100) Sigorta primi işveren hissesi desteği (%50) Damga vergisi istisnası Damga vergisi istisnası (sadece bordrolarda) KDV istisnası 13
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Destek Programları SAN-TEZ Teknoyatırım: Teknolojik Ürün Yatırım Destek Programı PwC
BSTB Destek Programları SAN-TEZ Ülkemize katma değer yaratacak ve uluslararası pazarlardaki rekabet gücünün artırılmasına katkı sağlayacak yeni ürün ve/veya üretim yönteminin geliştirilmesi, mevcut üründe ve/veya üretim yönteminde yenilik yapılmasına yönelik sanayinin ihtiyaçları doğrultusunda yüksek lisans ve/veya doktora tez çalışmalarını içeren projelerin desteklenmesi Mikro işletme ise proje toplam bütçesinin en fazla %85 i Küçük işletme ise en fazla %80 i Orta büyüklükteki işletme ise en fazla %75 i Büyük işletme ise en fazla %65 i Bakanlıkça karşılanır. Proje süresi 24 ay, İhtiyaç duyulması halinde bir defaya mahsus olmak üzere proje süresinin ¼ ü kadar ek süre 15
BSTB Destek Programları Teknolojik Ürün Yatırım Destek Programı Hedefler 1 Ulusal ve uluslararası fonlarca desteklenen Ar-Ge ve yenilik projeleri sonucunda ortaya çıkan teknolojik ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar 2 TGB de başlatılıp sonuçlandırılan, Ar-Ge ve yenilik projeleri sonucunda ortaya çıkan teknolojik ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar 3 Özkaynaklar kullanılarak yapılan Ar-Ge faaliyetleri sonucunda ortaya çıkan ve patenti alınan teknolojik ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar Desteklenecek Yatırım Türleri Komple Yeni Yatırım Ürün Çeşitlendirmeye Yönelik Yatırım Başvuru Tarihleri 3. dönem başvuruları: 9 Kasım - 25 Aralık 2015 Projenin başarılı sonuçlandığına dair belge Yatırım izni veya olumlu rapor İncelemeli patent belgesi Destek Unsurları Makine ve teçhizat desteği Kredi faizi desteği İşletme gideri desteği Makine ve teçhizat desteği Yatırım proje tutarının 10 milyon TL ye kadar olan kısmı için; İthal alımlar: Büyük % 10, Orta % 30, Küçük % 40 Yerli alımlar: Büyük % 20, Orta % 40, Küçük % 50 Kredi faizi desteği Yatırım projelerinde 50.000.000 TL ye kadar olan yatırım harcamaları için en az 1 yıl vadeli yatırım kredisi için geri ödemesiz faiz desteği, Destek üst limiti 10 milyon TL İşletme gideri desteği Yatırım Tamamlama Belgesi alınmasının akabinde en fazla 1 yıl kira gideri, enerji gideri, personel gideri desteği 16
Avrupa Birliği Destek Programları Eureka, Eurostars, Horizon 2020 PwC
Avrupa Birliği Destek Programları EUREKA Program üyesi 41 ülke Pazar odaklı, kısa sürede ticarileşebilecek ürün ve süreçleri kapsayan Ar-Ge Projeleri İkili veya çoklu uluslar arası işbirliği, EUREKA üyesi en az 2 ülkeden 2 ortak Uluslar arası proje, ulusal destek Sektör bağımsız, destek miktarı ve proje süresi limiti yok Büyük ölçekli firmalara %60, KOBİ lere ise %75 destek Sürekli başvuru imkanı (küme projeleri için çağrı açılır) TÜBİTAK a proje başvurusu (uluslar arası proje ve 1509 projesi) Hakem değerlendirmesi sonucunda EUREKA etiketi 18
Avrupa Birliği Destek Programları EUROSTARS 1 KOBİ lerin Ar-Ge projeleri (En az 2 proje ortağı, en fazla 3 yıllık projeler) 2 Yeni ürün, hizmet ya da süreç geliştirme odaklı projelerin desteklenmesi, 3 Herhangi bir teknoloji alanı ve sektör ayrımı olmaması 4 Proje faaliyetlerinin ve bütçesinin en az %50 sinin KOBİ ler tarafından gerçekleştirilmesi 6 7 8 9 Hedeflenen ürün veya sürecin proje tamamlandıktan sonra en geç 2 yıl içerisinde pazara sunulması KOBİ lere yaklaşık %75, büyük şirketlere %60 oranında hibe desteği Ulusal (1509) ve uluslar arası başvuru Uluslar arası hakem değerlendirmesi, panel kararı Son Başvuru Tarihleri: 18 Şubat 2016 15 Eylül 2016 AB kurallarına göre KOBİ Cirosunun %10 u Ar-Ge faaliyetleri veya Personelin %10 u TZE Ar-Ge personeli Ar-Ge Yoğun KOBİ 5 Proje koordinatörünün Eurostars üye ülkelerinden birinde bulunan Ar-Ge yoğun bir KOBİ olması 10 TEYDEB de bütçe değerlendirmesi 34 üye ülke 19
Avrupa Birliği Destek Programları HORIZON 2020 Avrupa nın bilim, teknoloji İlki 1984 yılında başlatılmıştır politika ve uygulamalarının uyumlaştırılması amacıyla oluşturulan Topluluk Programı Dünyanın en yüksek bütçeli sivil araştırma programıdır. En az 3 farklı AB üyesi ülke veya asosiye ülkeden en az 3 bağımsız kuruluş ile işbirliği 2014-2020 yılları arasında Avrupa Komisyonu tarafından yürütülecektir İşbirliği Yapılabilecek Ülkeler AB Üye Ülkeleri: 28 Ülke Asosiye Ülkeler: İzlanda, Norveç, Arnavutluk, Bosna ve Hersek, Makedonya, Karadağ, Sırbistan, Türkiye, İsrail Moldova, ) 3. Ülkeler (ABD, Çin, Rusya, Japonya) Çağrı Bazlı Başvuru PwC 20
Avrupa Birliği Destek Programları HORIZON 2020 Avrupa odaklı, Sonuçlarının Avrupa ya katkı sağlayacağı, Avrupa ve Dünya için Yenilikçi, Avrupa nın hali hazırdaki bilimselteknolojik durumuna katkı sağlayan Kullanılabilir ticari bir çıktı elde etmek ya da yeni bilgi ve en iyi uygulamayı üretmek için yürütülen Çağrı ile uyumlu, Çalışma Programındaki önceliklerle ilişkili Çok ortaklı /Avrupa daki diğer kuruluşlarla işbirliği ile yapılan Ar-Ge ve yenilik projeleri Ne Tür Projeler Desteklenir? Kimler Başvuru Yapabilir? Bilimsel Mükemmeliyet Endüstriyel Liderlik Toplumsal Sorunlara Çözümler Destek oranları: Bireysel Araştırmacılar Üniversiteler Araştırma Merkezleri Sanayi -KOBİ Sanayi-KOBİ Üniversiteler Araştırma Merkezleri Kamu Kurumları Üniversiteler Sanayi-KOBİ Araştırma Merkezleri Kamu Kurumları STK lar Ar-Ge Hibeleri %100 Yenilik Hibeleri %70 Marie Curie projeleri : %100 Genel Giderler %25 21
Avrupa Birliği Destek Programları HORIZON 2020 H2020 Öncelikleri Bilimsel Mükemmeliyet 24,598 milyar - Avrupa Araştırma Konseyi - Yeni ve Gelişen Teknolojiler - Marie Curie Faaliyetleri - Araştırma Altyapıları - Kolaylaştırıcı ve endüstriyel teknolojiler alanında liderlik KET= BİT, nanoteknoloji, malzeme, biyoteknoloji, imalat sanayi, uzay - Risk sermayesine erişim - KOBİ ler için yenilik araştırma programı 17,938 milyar Endüstriyel Liderlik ve Rekabetçilik Horizon 2020 Toplumsal Sorunlara Çözümler 31,748 milyar - Sağlık, aktif yaşlanma ve refah - Gıda güvenliği, sürdürülebilir tarım ve biyoekonomi - Güvenli, temiz ve etkili enerji - Akıllı, temiz ve entegre ulaşım - İklim hareketi ve kaynak verimliliği - Kapsayıcı, yenilikçi ve güvenli toplumlar 22
Avrupa Birliği Destek Programları HORIZON 2020 Yol Haritası Proje Başvuru ve Değerlendirme Süreci Networking ve Proje Hazırlık Süreci Çağrı Öncesi Çalışmalar Çağrıların takibi, çağrı konularının, Çalışma Programının ve diğer AB strateji dokümanlarının incelenmesi Bilgi günleri ve etkinliklere katılım Proje fikirlerinin takibi Networking faaliyetleri Proje Başvurusu Proje dokümanının ve bütçe tablolarının tüm ortaklar tarafından onaylanması Proje koordinatörü tarafından proje başvurusunun gönderimi Resmi belgelerin gönderimi Çağrının Yayınlanması Uluslararası ortaklar ile görüşmeler Katılım sağlanacak projelerin belirlenmesi Proje dokümanının proje ortakları ile birlikte hazırlanması PIC alınması LEAR atanması Değerlendirme Alındı belgesi gönderimi Bağımsız uzmanlar tarafından projelerin değerlendirilmesi Sonuçların Bildirimi, Uzlaşma Eşik değeri geçen projelerin sıralanması ve bütçeye göre destek kararının verilmesi Uzlaşma sürecinin başlatılması Projelerin Yürütülmesi 6 ayda bir konsorsiyum toplantısı Ara dönem raporları ve final raporu Finansal denetim sertifikası (YMM) Projelerin izlenmesi Sözleşme İmzalanması Grant Agreement (NEF tool) Consortium Agremeent Projelerin başlatılması Finansal Denetim 5 yıl dokümanların saklanması Uzlaşma ve Sözleşme Süreci 23
Avrupa Birliği Destek Programları HORIZON 2020 TÜBİTAK H2020 Destek ve Ödülleri Destekler - Seyahat Desteği (1.500 ) - Marie Curie proje ön değerlendirme desteği (y.içi uzman kişi 4.500 TL, y.dışı uzman kişi 3.000, uzman kuruluş 6.000 ) Koordinatör Olma Destekleri - Konsorsiyum Kurma Amaçlı Seyahat Desteği, (1.500 ) - Konsorsiyum Kurma Amaçlı Organizasyon Desteği, (y.içi 25.000 TL, y.dışı 30.000 TL) - Proje Yazma-Sunma Eğitimi Desteği (9.000 ) - Proje Ön Değerlendirme Hizmeti Desteği (uzman kişi y.içi 6000 TL, y.dışı 4000, uzman kuruluş 8000 ) - Proje Yazdırma Hizmeti Desteği (uzman kişi y.içi 10.000 TL, y.dışı 10.000, uzman kuruluş 15.000 ) Ödüller - Eşik Üstü Ödülü (Ortak 3500, Koordinatör 7500, Marie Curie puana göre 2000-3000 ) - Başarı Ödülü Projedeki Türk ortağın Bütçe Dilimi (Euro) 0-250.000 250.000-1.000.000 >1.000.000 Hesaplama Formülü Ortak: 3.500 + (bütçe x 7%)=A Koordinatör: A x 2 Ortaksız SME Projeleri ve MSCA IF Projeleri: A x 1,5 Ortak: 8.500 + (bütçe x 5%)=B Koordinatör: B x 2 Ortaksız SME Projeleri ve MSCA IF Projeleri: B x 1,5 Ortak: 28.500 + (bütçe x 3%)=C Koordinatör: C x 2 Ortaksız SME Projeleri ve MSCA IF Projeleri: C x 1,5 24
Sorularınız? Özlem Elver Karaçetin PwC Türkiye Şirket Ortağı Ar-Ge +90 (212) 326 64 56 Ozlem.elver@tr.pwc.com Kaan Memişoğlu PwC Türkiye Kıdemli Müdür Ar-Ge +90 (212) 326 67 30 Kaan.memisoglu@tr.pwc.com Gurbet Deniz Yavuz PwC Türkiye Kıdemli Danışman Ar-Ge +90 (212) 326 30 82 Deniz.yavuz@tr.pwc.com 25