Türkiye Geneli Makro Ekonomik Verileri GSYH (Milyar $) (2017 yılı II. Dönem (Nisan-Haziran) GSYH Büyüme Hızı (%) (2017 yılı II. Dönem (Nisan-Haziran)) Sanayi Üretim Endeksi (%) (Eylül 2017) Kapasite Kullanım Oranı (%) (Kasım 2017) MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER 2013 2014 2015 2016 2017 2017* 823,0 799,3 719,6 856,7 204,8 756 4,2 3,0 4,0 3,5 5,1 4,4-0,7 0,4 0,7-0,2 0,6-76,0 74,6 75,8 76,5 79,9 - TÜFE % (Kasım 2017) 7,40 8,17 8,81 8,53 +1,49 6,5 ÜFE % (Kasım 2017) 6,97 6,36 5,71 9,94 +2,02 - İşsizlik Oranı % (Ağustos 2017) 9,0 9,0 10,3 10,9 10,6 10,2 Cari Açık (Milyar $) (Eylül 2017) Kaynak: TÜİK, TCMB (*) : Orta Vadeli Program Yılsonu Gerçekleşme tahmini -63,6-43,5-32,2-32,6-39,2-32,0 TÜİK ve TCMB Verilerine göre, 2017 yılı Nisan-Haziran Döneminde GSYH değeri 204,8 milyar dolar olurken, GSYH Büyüme Hızı % 5,1 oranında artmıştır. Sanayi Üretim Endeksi, Eylül 2017 de bir önceki aya göre %0,6 oranında artış göstermiştir. Kapasite Kullanım Oranı Kasım 2017 ayında %79,9 a ulaşmıştır. 2017 yılı Kasım ayında, bir önceki aya göre TÜFE de %+1,49 artış, ÜFE de %2,02 artış gerçekleşmiştir. İşsizlik Oranı 2017 yılı Temmuz ayında %10,6 ya ulaşmıştır. Cari Açık 2015 yılında -32,2 milyar $ olurken, 2016 yılında -32,6 milyar $, 2017 Yılı Eylül ayında -39,2 milyar $ a ulaşmıştır. 1
DÖVİZ KURLARINDAKİ DEĞİŞİM (KASIM 2017) Sayı: 12 5 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 4,6747 3,9461 1,1846 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 USD EURO EURO/USD Kaynak: TÜİK, TCMB 2000-2017 yılları arasındaki döviz kurları incelendiğinde, USD ve EURO nun 2001 yılında ani bir yükseliş trendine girdiği, USD nin 2002 yılından itibaren düşüş trendine girdiği, 2011 yılından itibaren tekrar bir yükseliş trendine girdiği ve 2016 yılında son yılların en yüksek değerine ulaştığı görülmektedir. EURO 2017 yılı Kasım ayında son yılların en yüksek değerine ulaşmıştır. 2
TÜRKİYE GENELİ DIŞ TİCARET VERİLERİ (OCAK-EKİM 2017*) 400 350 300 250 200 150 100 50 0-50 -100 157,6 milyar dolar 399,7 351 242,1 207,2 198,6 190,2 143,8 142,6 129,0 341,2319,2 İhracat İthalat Dış Ticaret Hacmi Dış Ticaret Dengesi -63,3-56 -61,2-84,5 2014 2015 2016 2017 OCAK-EKİM Kaynak: TÜİK TÜİK verilerine göre, 2017 yılı Ocak-Ekim döneminde ihracat 129,0 milyar dolar, ithalat 190,2 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Dış ticaret hacmi 319,2 milyar dolar, dış ticaret dengesi -61,2 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. (*: Türkiye Geneli ithalat verilerine sadece TÜİK verilerinden ulaşılmakta olup, TÜİK te Ekim ayına ait veriler yer almaktadır.) 3
TÜRKİYE GENELİ ÜLKE BAZINDA İHRACAT (OCAK-KASIM 2017) (İlk 10 Ülke, milyar $) 14,0 12,0 12,6 13,6 10,0 8,0 6,0 4,0 7,7 8,5 6,7 7,5 5,9 7,4 7,4 6,5 5,4 5,9 4,5 5,7 3,3 3,5 2,7 3,1 2,0 - ALMANYA BİRLEŞİK KRALLIK İTALYA BİRLEŞİK DEVLETLER IRAK FRANSA İSPANYA HOLLANDA İSRAİL Ocak-Kasım 2016 Ocak-Kasım 2017 Kaynak: TİM Ülkeler Bazında 2017 yılı Ocak-Kasım dönemi Türkiye Geneli ihracatı incelendiğinde, Almanya pazarı 13,6 milyar dolar ihracat değeri ile ilk sırada yer alırken, Almanya yı sırasıyla 8,5 milyon dolar ile Birleşik Krallık pazarı, 7,5 milyon dolar ile İtalya pazarı, 7,4 milyon dolar ile Birleşik Devletler ve Irak pazarı izlemektedir. 4
TÜRKİYE GENELİ SEKTÖREL BAZDA İHRACAT (OCAK KASIM 2017) (İlk 10 Sektör, milyar $) 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 21,5 26,0 15,6 15,6 14,7 12,6 10,3 8,1 9,0 9,4 7,2 7,4 5,5 6,2 5,7 5,8 4,8 5,5 3,4 4,3 0,0 Ocak-Kasım 2016 Ocak-Kasım 2017 Kaynak: TİM Sektörel Bazda 2017 yılı Ocak-Kasım dönemi Türkiye Geneli ihracatı incelendiğinde, Otomotiv Endüstrisi 26,0 milyar dolar ihracat değeri ile ilk sırada yer almaktadır. Otomotiv Endüstrisini sırasıyla, Hazırgiyim ve Konfeksiyon, Kimyevi Maddeler ve Mamulleri, Çelik, Elektrik Elektronik ve Hizmet ile Tekstil ve Hammaddeleri Sektörleri izlemektedir. 5
UİB İHRACAT VERİLERİ (Ocak-Kasım 2017) SEKTÖRLER 2016 2017 DEĞİŞİM % PAY % Otomotiv Endüstrisi 18.993.369.131 23.343.529.768 23% 87% Tekstil ve Hammaddeleri 1.041.619.219 1.067.701.002 3% 4% Hazırgiyim ve Konfeksiyon 468.004.920 515.266.033 10% 2% Meyve Sebze Mamulleri 144.380.815 144.331.994 0% 0,6% Yaş Meyve ve Sebze 94.907.858 107.211.796 13% 0,4% Diğer Sektörler 1.388.339.075 1.550.219.836 12% 6% TOPLAM 22.130.621.018 26.728.260.428 21% 100% Kaynak: UİB UİB ihracatı 2017 yılı Ocak-Kasım döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %+21 artışla 26,7 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 2017 yılı Ocak-Kasım döneminde en çok Otomotiv Endüstrisi ihracatı gerçekleşmiş olup, sektörün UİB ihracatından aldığı pay %87 olmuştur. Otomotiv Endüstrisini sırasıyla, %4 pay ile Tekstil ve Hammaddeleri, %2 pay ile Hazırgiyim ve Konfeksiyon, %1 pay ile Meyve Sebze Mamulleri ve %0,4 pay ile Yaş Meyve ve Sebze sektörleri izlemektedir. 6
TÜRKİYE GENELİ İLLER BAZINDA İHRACAT (Ocak-Kasım 2017) (milyon $) 60,0 52,3 57,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 12,9 11,8 11,5 9,2 8,0 7,2 6,0 5,9 5,7 5,6 4,7 3,6 3,4 2,0 2,5 2,8 1,5 İSTANBUL BURSA KOCAELI İZMIR GAZIANTEP ANKARA SAKARYA MANISA DENIZLI HATAY Ocak-Kasım 2016 Ocak-Kasım 2017 2,1 Kaynak: TİM Türkiye Genelinde 2017 yılı Ocak-Kasım döneminde en çok ihracat yapan il 57 milyar dolar ihracat ile İstanbul olmuştur. İstanbul u sırasıyla, 12,9 milyar dolar ile Bursa; 11,5 milyar dolar ile Kocaeli; 8 milyar dolar ihracat ile İzmir ve 6 milyar dolar ihracat ile Gaziantep izlemiştir. 7
BURSA İLİ DIŞ TİCARET VERİLERİ /(OCAK-EKİM 2017*) milyar dolar 20 18,4 16,817,4 16,6 16 15 10 8,9 9,3 9,7 8,6 8,6 7,9 8,1 8 8,7 7,4 5 0 1 1,2 0,6 1 1,2 İhracat İthalat Dış Ticaret Hacmi Dış Ticaret Dengesi 2013 2014 2015 2016 2017 Ocak-Ekim Kaynak: TÜİK 2017 yılı Ocak-Ekim döneminde Bursa ihracatı 8,6 milyar dolar, ithalat 7,4 milyar dolar olarak gerçekleşmiş ve dış ticaret hacmi 16,0 milyar dolar, dış ticaret dengesi 1,2 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. (*: Bursa İli ithalat verilerine TÜİK verilerinden ulaşılmakta olup, TÜİK te Ocak-Ekim dönemine ait veriler yer almaktadır.) 8
BURSA ÜLKE BAZINDA İHRACAT VERİLERİ (Ocak-Kasım 2017) (1000 $) ÜLKELER Ocak-Kasım 2016 Ocak-Kasım 2017 DEĞİŞİM 2017 PAYI % İRAN (İSLAM CUM.) 321.594 239.456 ALMANYA 1.821.377 1.886.543 4% 15% İTALYA 1.621.658 1.766.991 9% 14% FRANSA 1.257.644 1.273.181 1% 10% İSPANYA 686.770 794.733 16% 6% BİRLEŞİK 688.463 734.406 7% 6% DEVLETLER BİRLEŞİK KRALLIK 629.598 614.679-2% 5% ROMANYA 551.528 580.047 5% 4% POLONYA 280.032 393.858 41% 3% FAS 297.411 337.262 13% 3% İRAN (İSLAM CUM.) 239.456 321.594 34% 2% DİĞER ÜLKELER 3.719.346 4.203.728 13% 33% GENEL TOPLAM 11.793.282 12.907.021 9% 100% FAS POLONYA ROMANYA BİRLEŞİK KRALLIK BİRLEŞİK DEVLETLER İSPANYA FRANSA İTALYA ALMANYA Kaynak: TİM 337.262 297.411 393.858 280.032 580.047 551.528 614.679 629.598 734.406 688.463 794.733 686.770 1.273.181 1.257.644 1.766.991 1.621.658 1.886.543 1.821.377 0 500.000 1.000.000 1.500.000 2.000.000 9
SEKTÖRLER BURSA SEKTÖREL BAZDA İHRACAT VERİLERİ (Ocak-Kasım 2017) OCAK-KASIM 2016 2017 DEĞ. 2017 payı % OTOMOTİV ENDÜSTRİSİ 7.697.941 8.173.803 6% 63% TEKSTİL VE HAMMADDELERİ 861.954 899.266 4% 7% ÇELİK 500.508 692.345 38% 5% HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON 554.345 594.340 7% 5% MAKİNE VE AKSAMLARI 493.740 580.384 18% 4% MOBİLYA,KAĞIT VE ORMAN ÜRÜNLERİ 320.584 391.200 22% 3% KİMYEVİ MADDELER VE MAMULLERİ 364.850 387.510 6% 3% DEMİR VE DEMİR DIŞI METALLER 265.144 313.369 18% 2% İKLİMLENDİRME SANAYİİ 201.500 243.489 21% 2% ELEKTRİK ELEKTRONİK VE HİZMET 134.185 144.238 7% 1% Diğer Sektörler 398.532 487.079-22% 4% TOPLAM 11.793.282 12.907.021 9% 100% Kaynak TİM Sektörel bazda 2017 yılı Ocak-Kasım dönemi Bursa ihracatı incelendiğinde, Otomotiv Endüstrisi sektörünün %63 ile en büyük paya sahip olduğu görülmektedir. Bu dönemde Otomotiv Endüstrisi ihracatı %+6 oranında artışla, 8,1 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Otomotiv Endüstrisi sektörünü sırasıyla, %7 pay ile Tekstil ve Hammaddeleri sektörü, %5 pay ile Çelik ve Hazırgiyim ve Konfeksiyon sektörü, %4 pay ile Makine ve Aksamları sektörleri izlemektedir. 10
2% 1% 4% 3% 3% 2% Otomotiv Endüstrisi Tekstil ve Hammaddeleri 5% Çelik Hazırgiyim ve Konfeksiyon 5% Makine ve Aksamları Mobilya,Kağıt ve Orman Ürünleri 7% 63% Kimyevi Maddeler ve Mamulleri Demir ve Demir Dışı Metaller İklimlendirme Sanayii Elektrik Elektronik ve Hizmet 11
KG BAŞINA İHRACAT DEĞERLERİ ($) (OCAK-KASIM 2016/17) SEKTÖRLER TÜRKİYE GENELİ UİB BURSA 2016 2017 2016 2017 2016 2017 Otomotiv Endüstrisi Hazırgiyim ve Konfeksiyon Tekstil ve Hammaddeleri Yaş Meyve Sebze Meyve Sebze Mamulleri TOPLAM 6,56 6,93 15,35 14,87 4,29 4,39 0,57 0,57 0,90 0,87 1,26 1,27 7,90 7,91 7,83 7,87 20,85 20,12 16,14 15,92 9,77 9,20 10,15 9,50 2,69 2,49 2,59 2,47 0,70 0,73 0,71 0,76 7,09 7,03 3,64 3,48 12
KG BAŞINA İHRACAT DEĞERLERİ ($) / (OCAK-KASIM 2017) 25,00 TÜRKİYE GENELİ UİB BURSA 20,00 20,12 15,00 14,87 15,94 10,00 7,91 7,84 6,93 9,2 9,46 5,00 0,00 Otomotiv Endüstrisi Hazırgiyim ve Konfeksiyon 4,39 Tekstil ve Hammaddeleri 2,492,59 0,57 0,87 0,73 Yaş Meyve ve Sebze 0,75 Meyve Sebze Mamulleri YASAL UYARI; Bu rapor Birliğimiz uzmanları tarafından güvenilir olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılmak suretiyle, sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan Birliğimiz hiçbir şekilde sorumluluk kabul etmemektedir. Birliğimizin yazılı izni alınmaksızın herhangi bir kişi tarafından, herhangi bir amaçla, kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz veya yayımlanamaz. Tüm haklarımız saklıdır. 13