ÜNİTE: SES BİLGİSİ KONU: Ses Olayları ÖRNEK SORULAR VE ÇÖZÜMLERİ 1. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisinde kaynaşma harfi kullanılmamıştır? Çözüm: A) Babası okula gelmil. B) Konuyu başkanla görüştük. C) Aklına gelen başına geldi. D) Dinamik, başarılı bir liderdi. Türkçe sözcüklerde, iki ünlü yan yana gelmez. Saat, şiir, şair gibi sözcükler Türkçe değildir. Bir sözcük ünlü ile bitiyorsa ve ünlü ile başlayan bir ek alıyorsa iki ünlü arasına y, ş, s, n kaynaştırma harfleri girer. sözcük kaynaştırma ek harfi kapı - y - ı iki - ş - er dere - s - i kızı - n - a A da baba s ı B de konu y u C de başı n a sözcükleri kaynaştırma harfi almıştır. D deki başarılı sözcüğünde kaynaştırma harfi yoktur. 2. Aşağıdaki sözcüklerden hangisinde altı çizili ses kaynaştırma harfi değildir? Çözüm: A) karşısı B) altışar C) arabasında D) suyun Koruma ünsüzü : Türkçe sözcüklerin bazılarına ek getirilirken söyleyiş kolaylığı ve güzelliği sağlamak amacıyla araya koruma ünsüzü adı verilen y ve n sesleri getirilir. Bu sesler kaynaştırma harfleri ile karıştırılabilir. Ancak şunu bilmeliyiz: Kaynaştırma harfi iki ünlü arasına girer. Koruma ünsüzü ise bir ünlü bir ünsüz arasına girebilir. karşı - s ı altı - ş ar su - y un Kaynaştırma harfidir. arabası - n - da Koruma ünsüzüdür. 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü daralması örneklenmiştir? A) Hiç bekleme, bence gelmeyecek. B) Anadolu da ne inanılmaz efsaneler vardır. C) Patron seni görmek istemiyor. D) Bu kadar da olmaz ki... 26 TÜRKÇE
Çözüm: Ünlü daralması : Bir eylemin son harfi e, a ile bitiyorsa ve -yor şimdiki zaman eki alıyorsa, kelimenin sonundaki e, a geniş ünlü -u, -ü, -ı, -i ye dönüşür. Bu kurala ünlü daralması denir. bakma yor bakmıyor izle yor izliyor dinle yor dinliyor gözle yor gözlüyor Seçeneklerde C de istemiyor sözcüğünde ünlü daralması vardır. isteme yor istemiyor 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü daralması örneklenmemiştir? Çözüm: A) Sen gel diye, neler yaptım. B) Yiyecek bir lokma ekmek yok C) Dereyi geçene kadar ıslandık. D) Hadi yemek yiyelim, diyecektim. Ünlü daralmasının bir başka oluşumu daha vardır. Tek heceli sözcüklerde y kaynaştırma harfi ünlü daralması yaratır. de y ecek diyecek y ye y ecek yiyecek de y elim diyelim y ye elim yiyelim de e diye 1. cümlede diye deye 2. cümlede yiyecek yeyecek 4. cümlede yiyelim yeyelim diyecektim deyecektim sözcüklerinde ünlü daralması vardır. 3. cümlede ünlü daralması yoktur. 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ulama vardır? Çözüm : A) Derdini söylemeyen derman bulamaz. B) Ateş düştüğü yeri yakar. C) El elin eşeğini türkü çağırarak arar. D) Sakla samanı gelir zamanı. TÜRKÇE 27
Ulama: Sessizle biten bir sözcükten sonra sesli ile başlayan bir sözcük getirildiğinde ulama gerçekleşir. Birinci sözcüğün son harfi ile ikinci sözcüğün ilk harfinin tek ses gibi okunmasına ulama denir. Kaybolan adam (kay bo la na dam) gibi. C seçeneğinde elin eşeğini sözcükleri arasında ulama vardır. 6. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisi arasında ulama gerçekleşmez? Çözüm: A) Küçük, oğlanı bir güzel dövdü. B) Küçük at da inanalım. C) Küçük arıyı yakaladım. D) Küçük oğlum okuldaydı. Ulama olması için bazı kuralların gerçekleşmesi gerekir. Birinci sözcük sessizle bitmeli ardından gelen sesli ile başlamalıdır. Her şeyden önce tüm koşullar gerçekleşse bile arada noktalama işareti olmamalıdır. 1.sözcük Arada noktalama 2. sözcük küçük at Sessizle işareti olmayacak Sesli ile küçük arı bitecek başlayacak küçük oğlum Ancak küçük, oğlan arasında virgül olduğundan ulama olmaz. 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tüm kaynaştırma harfleri kullanılmıştır? Çözüm : A) Gözlerinde zekâ pırıltıları vardı. B) Saçları rüzgârda ne de güzel uçuşuyor. C) Bize altışar köfteyi babası elini sürmeden dağıttı. D) Suyun başında testisini doldurmak için bekliyor Bilgilerimizi, öğrendiklerimizi tekrarlayalım. Kaynaştırma harfleri iki ünlü arasında bulunan y, s, ş, n harfleridir. A da ve B de kaynaştırma harfi alan sözcük yoktur. D de suyun y kaynaştırma harfi testi s i n i s ve n kaynaştırma harflerini almıştır. C de ise altışar, ş kaynaştırma harfi, köfteyi, y kaynaştırma harfi, elini, n kaynaştırma harfi, babası, s kaynaştırma harfi almıştır. 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hem ulama hem ünlü daralması vardır? Çözüm: A) Biz de sizinle gelmeliyiz, dedi. B) Elbisesi çok kırışmıştı. C) Sıcaklar, iyice bastırmaya başladı. D) Yeni filmleri izlemek istemiyorum. 28 TÜRKÇE
A, B, C de ulama da daralma da yoktur. D de izlemek istemiyorum ulama daralma vardır 1. Aşağıdaki cümlelerin altı çizili sözcüklerden hangisi kaynaştırma harfi almamıştır? A) Kapıyı bize annesi açtı. B) Saçının yeni modeli güzeldi. C) Yazının başlığı ilgi çekiciydi. D) Babası yurtdışına gitmiş. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ulama vardır? 5. Sevginin önemini herkes bilmiyor. cümlesinde ses olaylarından hangisi A) ulama B) kaynaşma C) ünlü daralması D) ünsüz benzeşmesi 6. Sabahın erken saatlerinde uyandım, sokağa çıktım. cümlesinde hangi iki sözcük arasında ulama vardır? A) erken saatlerinde B) saatlerinde uyandım C) sokağa çıktım D) sabahın erken A) Kapıyı bekleyen adam görevliydi. B) Saçlarına renk renk tokalar taktı. C) Eski bir dostu yardımcı oldu. D) Zengin bir bilgi birikimi vardı. 7. Altı çizili sözcüklerin hangisinde kaynaştırma harfi kullanılmıştır? 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü daralması vardır? A) Benden her şeyi gizliyor. B) Duvarları her renge boyadık. C) Resimlerini severek yapıyor. D) Çocuklarına iyi bir anne oldu. A) Kitaba nefis bir kapak yapmışlar B) Ocağa çay koydum, demleniyor. C) Sıraya girmeden öne ilerledi. D) Uzaya bile insan yolladık. 4. Masasının üzerindeki vazoya renk renk çiçekler koydum. cümlesinde kaç tane kaynaştırma harfi kullanılmıştır? A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 8. Kabul etmiyor, hatalarını reddediyor. cümlesindeki altı çizili sözcüklerde görülen ses olayları hangi seçenekte doğru sıralanmıştır? A) ünlü daralması ünlü düşmesi B) ünlü düşmesi ünsüz yumuşaması C) ünlü daralması ünlü türemesi D) ünlü daralması kaynaşma TÜRKÇE 29
9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden fazla ünlü daralmasını örnekleyen sözcük kullanılmıştır? A) Masa başında oturarak çalışıyorum. B) İş bulma konusunda ona yardım etti. C) Ödevlerimi yapamadım diye, ağlıyorum. D) Görevliler alkollü sürücüyü uyardılar. 10. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin hangisinde hem daralma hem kaynaşma A) Sana çok şey diyeceğim. B) Aynaya saatlerce baktı. C) Koşup havuza atladı. D) Denize girmeyi seviyordum. 13. Gönülden istemelisin bunu, diye nasihat etti. cümlesinde hangi ses olayı A) ünsüz yumuşaması B) ulama C) kaynaşma D) ünlü daralması 14. Altı çizili sözcüklerin hangisinde kaynaştırma harfi A) Dereyi görmeden paçaları sıvama. B) Anasına bak kızını al. C) El elin nesine gülerek gide yasına. D) Sakla samanı gelir zamanı. 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kaynaştırma harflerinin tümü kullanılmıştır? A) Çocuklarına deli divane oluyor. B) Doktorların verdiği ilaçları kullanmam gerek. C) Sivrisinekler tüm gece beni yedi. D) Ekmeğin arasına ikişer köfteyi koyup yedik. 15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcükler arasında ulama gerçekleşmez? A) Karanlığın içinden ses geldi. B) Simit, ona en güzel yiyecekti. C) Hepimizin aklı sende kaldı. D) Çocuğun elleri minicikti. 12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ulama vardır? A) Çevremizi temiz tutmalıyız. B) Geçinemiyoruz diye üzülüyor. C) Önümüzde güzel yıllar var. D) Denizin üstü sandallarla doluydu. 16. Polisiye, roman okumayı sevmiyormuş. cümlesinde altı çizili sözcükte görülen ses olayı aşağıdakilerden hangisidir? A) ünlü düşmesi B) ünlü daralması C) ünsüz benzeşmesi D) ünsüz yumuşaması 30 TÜRKÇE
17. Konuşurken ellerini nereye koyacağını bilemezdi.sözcüklerin anlamını bilmediğinden değil de sıkılganlığındandı bu hâli. Ne istediğinin önemini biliyordu. Parçada kaç yerde ulama vardır? A) Ne söylersem söyleyim inanmayacak. B) Her yıl Bodrum a gidiyorum. C) Genç kızlar çeşme başında konuşuyor. D) Sulak arazilerde verim alınıyor. 22. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ulama A) Deniz aşırı ülkelere gitti. B) Metal eşyalar daha sağlıklı. C) Kalbinin güzellikle dolması gerekir. D) Uykunun öncesinde kitap okurum. A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 18. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcükte kaynaşma harfi A) Parasını boşa harcıyor. B) Dediğini yapar mı yapar. C) Aklım şaştı bu işe. D) Sınırını iyi biliyor. 23. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü daralmasını örnekleyen sözcük A) Yemeğin tadını alamıyorum. B) Tatlı yemek için dışarı çıktım. C) Akşamki maçı izleyemiyoruz. D) Onun buraya geleceğini sanmıyorum. 19. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü daralmasını örnekleyen sözcük farklı yolla oluşmuştur? A) Yiyecek bile bulamamışlar. B) Sana diyecek sözüm yok. C) Siz beni anlamıyorsunuz, derdi. D) Diyelim sen de gittin, ne olacak? 24. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden fazla ulama vardır? A) Derenin üstüne bir köprü yaptılar. B) Askerlikten sonra yeni işe girdi. C) Annemin eline koluna sarılıp öptüm. D) Soruların hepsini doğru yaptım. 20. Aşağıdaki hangi cümlede ulama A) İyiliğinin altında kalmadım. B) Yapılan bu haksızlığa dayanamam. C) Sabaha kadar uyumadık. D) Güvendiğim arkadaşlarım var. 25. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü daralması ile ilgili yazım yanlışı yapılmıştır? A) Artık sevmiyeceğim. B) Bunu unutmayacağım. C) Kitabımı istiyorum. D) Kimseye güvenmiyorum. 21. Aşağıdaki cümlelerin hangisinin yüklemi kaynaştırma harfi almıştır? TÜRKÇE 31
1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcükte birden fazla ses olayı gerçekleşmiştir? A) Son treni de kaçırmıştım. B) Küçücüktüm ve hiçbir şey bilmiyordum. C) Sahafta aradığım kitabı buldum. D) Çiçekçiden bir buket gül aldım. 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz benzeşmesine (sertleşmesi) uğramış sözcük vardır? A) Siyahlar giyin de pencereye çık. B) Kaderde senden ayrı düşmek de varmış. C) Soğuk sularından içtim, serinledim. D) Şarkılar taşmıyordu evlerden sokaklara. 2. Burada doğayla baş başa, yapayalnız, kucak kucağa bir hafta geçirmiştim. cümlesinde aşağıdaki ses olaylarından hangisi A) ünsüz yumuşaması B) ünlü türemesi C) ünsüz benzeşmesi D) ünlü daralması 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcükte herhangi bir ses olayı A) Çoğunlukla köy halkı kahvede toplanırdı. B) Doğallığını hiç bozmamışlardı, korumuşlardı. C) Bir bilsen de bir bilene danış. D) Suyun soğukluğundan giremedim. 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim tamlamasının tamlayanı da tamlananı da kaynaştırma harfi almıştır? A) Yalnız kalmak ve başını dinlemek istiyordu. B) Havuz suyu oldukça temiz tutuluyor. C) Tas kebabı yemeyi çok severim. D) Tencerenin sapını yanlışlıkla kırdım. 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü daralmasına uğramış bir sözcük A) Film saat 16.00 da başlıyor,hemen gel. B) Zaman su gibi akıyor. C) Bana durmadan onunla selâm yolluyor. D) Annem çiçekleri suluyor. 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcükte ünsüz yumuşaması A) Kırmızı bir arabanın lastiği patladı. B) Filmin sonunu tahmin ettiğimde bana kızdı. C) Duyduğuma göre olayla ilgisi varmış. D) Bazı şeylerin değerini bilmediğimiz oluyor. 8. Aşağıdaki tamlamalardan hangisinin tamlananı ünlü düşmesine uğramıştır? A) Aklı başa yaş getirir. B) Filmin saatini biliyorsun değil mi? C) Burnunun dikine gitmeyi sever. D) Şişenin ağzını iyice kapat. 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ulama vardır? A) Bilim mutlaka cahilliği yener, o hâlde halkı aydınlatmak lâzımdır. B) Akılcılık, insanların doğru karara varmasını sağlar. C) Bütün bu kafile, keyifli keyifli önümüzden geçiyor. D) Gölün ortasındaki temsili düşmanı can evinden vurdu. 32 TÜRKÇE
10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ulama A) Sen o anda evde olacaksın. B) İlk defa olarak yemeğini yalnız yiyeceksin. C) Tut ellerimden beni aydınlığa çıkar. D) Ay ışığında sevgiliye söylenen sözler, rüya gibidir. 14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hem ünsüz yumuşamasına hem de ünsüz benzeşmesine örnek vardır? A) Yıllar geçti unutamadım bir türlü. B) Çoğu günler uzun uzun ağlarım. C) Seni andıkça gözlerim dumanlanır. D) Ben yalnızlığımı yaşıyorum beşikten mezara kadar. 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim tamlamasının tamlananı, ünsüz yumuşamasına uğramıştır? A) Ak saçlı ihtiyar bir ana gibi görünür. B) Güz mevsiminde böyle birdenbire canavar kesilirdi. C) Dolabın kapağına şunları yapıştırma. D) Dürüstlüğün timsali biridir o. 15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde -ca, -ce eki ünsüz benzeşmesine uğramıştır? A) Bu sorunun cevabı bence bu değil. B) İnsanca bir hareket yapmadı. C) Yaşça sana uygun olduğunu düşünüyorum. D) Yıllarca seni beklediğini mi zannediyorsun. 12. Aşağıdaki tamlamalardan hangisinde ünsüz yumuşaması A) Sepetin ağzını iyice kapat. B) Küçüğün gözleri çok güzeldi. C) Okurken kitabın sayfalarını katlama. D) İlâcımın vakti geçmek üzere. 16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde i hâl ekini alan sözcük ünsüz yumuşamasına uğramıştır? A) Onun yemeğini pek beğenmedi. B) Kalemi bana uzatmasını söylemiştim. C) Evi görünce bayıldı. D) Şu saati çok beğendim,alacağım. 13. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi ünlü ile başlayan bir ek aldığında ünsüz yumuşamasına uğramaz? A) Bu sokaklar oldukça dar. B) Dünyada iç rahatlığından daha önemli bir şey yok. C) Sensizlik bana korku veriyor. D) Evden kaçmak istediğimde küçük bir çocuktum. 17. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kaynaşmaya örnek vardır? A) Her kederin tesellisi bulunur, üzülme. B) Her şeyi unutabilirsin. C) Mutluluk bir ateştir uzaklarda yaktığın. D) İnsan bir yerde boş vermeli kurallara, düzenlere TÜRKÇE 33
18. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisinde kaynaştırma harfi A) Suyunu içip sokağında yürüdüğün bu şehir yine bildiğin gibi. B) Elmayı soyup ona yedirir misin? C) Kedisi ölünce çok üzülmüş. D) Yollarımız burada ayrılıyor. 22. Aşağıdakilerin hangisinde cık eki ünsüz benzeşmesine uğramıştır? A) Gözünde arpacık çıktığı için çok rahatsız. B) Soru kitapçığını almadın mı? C) Elmacık kemiklerini çok çıkıntılı buluyormuş. D) Ona ayıcık getirmiş. 19. Nasıl da değişmiş küçücük ellerim. Nerede tahta atım, topacım, çemberim? Küçük arkadaşlarım ya siz nerdesiniz? Anladım ömrün bittiği yerdesiniz Yukarıdaki dörtlükte aşağıdaki ses olaylarından hangisi A) ulama B) ünsüz yumuşaması C) ünsüz düşmesi D) kaynaşma 23. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi ünsüz yumuşamasına uğramış bir sözcüktür? A) Sokak fenerleri şahidimizdi. B) Önceleri seni iş olsun diye sevmiştim. C) Onun kokusu sarmıştır sokakları. D) Önce aşk vardı, sen yoktun o zaman. 20. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü(hece) düşmesine örnek vardır? A) Bu şehrin mezarlarında bir ay doğar. B) Bir daha dünyaya gelsem yine seni severdim. C) Dünya seninle aydınlık ve güzeldi. D) Ateşler yakıldı meydanların ortasında. 24. İnsan yaşlandıkça anılarıyla yaşamaya başlar. cümlesinde altı çizili sözcüklerde görülen ses olayları seçeneklerin hangisinde doğru sıralanmıştır? A) ünsüz benzeşmesi ünlü türemesi B) ünlü türemesi ünsüz düşmesi C) ünsüz benzeşmesi kaynaşma D) ünsüz türemesi ünlü türemesi 21. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük ünsüz yumuşamasına uğrayan, büyük ünlü uyumu kuralına uymayan bir sözcüktür? A) Balıkçı meyhanelerinde sabahlayın. B) Ben yalnızlığı seviyorum. C) Sabahın ilk aydınlığı hoşuma gidiyor. D) Teni çok beyazdı. 25. Hüznü ve mutluluğu aynı anda yaşayan aileler vardı. cümlesinde hangi ses olayı A) ünsüz düşmesi B) ünlü düşmesi C) ünsüz yumuşaması D) ulama 34 TÜRKÇE
1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük ünlü uyumuna uymayan sözcük kullanılmamıştır? A) Telgrafın tellerine kuşlar mı konar? B) Senden bu işe başlamak için haber gelmedi. C) Tahıl ürünlerinin insan beslenmesinde önemi büyüktür. D) Hastalıkları önlemede bilinçli yaşam gereklidir. 6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde küçük ünlü uyumuna uymayan bir sözcük kullanılmamıştır? A) Kooperatif çalışmalarına başladı. B) Mahallede oturan doktordan yardım istedik. C) Deneyimli balıkçılar dalgalarla boğuştu. D) Rüzgâr şiddetini gittikçe arttırıyor. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz benzeşmesini örnekleyen birden fazla sözcük kullanılmıştır? A) Bu meslekte ilerlemek çok zordu. B) Bize iyilik eden adamı tanımıştım. C) Açıkça belirttiğim eğitimde sevgi olması. D) Kursta en başarılı öğrenciydim. 7. Toprağa atılan her tohum bir ümittir. cümlesinde hangi ses olayları vardır? A) ünsüz düşmesi ünsüz benzeşmesi B) ünlü türemesi ünlü düşmesi C) ünlü daralması ünsüz benzeşmesi D) ünsüz yumuşaması ünsüz benzeşmesi 3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz yumuşamasını örnekleyen sözcük A) Kalbinin sesini dinlemelisin. B) Dağın etekleri yemyeşildi. C) Kuşlar gibi özgürlüğün tadını çıkarıyor. D) Bardağın içinde meyve suyu var. 4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz benzeşmesini örnekleyen sözcük A) Yüzyıllar boyu süren efsaneydi. B) Gerçekten, hiç ayrılmadım. C) Trafikte neredeyse canavar kesiliyor. D) Müzikte yeni sesler yer alıyor. 8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcükte ünlü düşmesi gerçekleşmiştir? A) Boynumuz bükülmeden bekledik. B) Uzunca bir yoldan geldik. C) Yardımcımız bize itiraz ediyor. D) Çocuk söylenen her şeyi anlıyor. 5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük ünlü uyumuna uymayan birden fazla sözcük kullanılmıştır? A) Adalar sahilinde bekliyorum. B) Alçak tepelere kar yağmış. C) Bin yıl önceki efsaneler yaşıyor. D) Ateş yakmak için odun topladık. 9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcükte ses düşmesi A) Baharla birlikte yapraklar da yeşerdi. B) Benim istediğim tek şey mutluluktu. C) Senin fikrine önem veririm elbette. D) Oğlumuz üniversiteden mezun oldu. TÜRKÇE 35
10. Kaybettiğim sözcüğünde hangi ses olayı A) ünlü düşmesi B) ünsüz benzeşmesi C) ünsüz türemesi D) ünsüz yumuşaması 14. Şahsımız için değil, çalıştığımız şirket için uğraşıyoruz. cümlesinde hangi ses olayı A) ünlü düşmesi B) ünsüz yumuşaması C) ulama D) ünlü daralması 11. Bu romanı her okuyuşta bazı şeyleri keşfediyorum. cümlesinde hangi ses olayı A) ünsüz benzeşmesi B) ünsüz yumuşaması C) ünlü düşmesi D) ünsüz türemesi 15. Öğrenci dosyalarını ad sırasına göre düzenledik. cümlesinde kaç tane kaynaştırma harfi kullanılmıştır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 12. Zaman ilerledikçe içim huzursuzlanıyordu. cümlesinde altı çizili sözcükte hangi ses olayları vardır? A) ünlü türemesi ünlü daralması B) ünlü düşmesi ünsüz benzeşmesi C) ünsüz benzeşmesi ünlü türemesi D) ünlü türemesi ünsüz benzeşmesi 16. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcükte ünsüz benzeşmesi A) İçindeki boşluğu ailesiyle dolduruyor. B) Tren geçitte arıza yaptı. C) Karnım denize girince acıktı. D) Kasetten her şeyi dinledim. 13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlü daralmasını örnekleyen sözcük A) Evlerinde köpek besliyorlar. B) Kadınlar boncukları iplere diziyor. C) Bu mahallede herkesi tanımıyorum. D) Sebze yemeklerini sevmiyordu. 17. Ömrümüzün en güzel zamanlarını şehrin gürültüsüyle kargaşasıyla tüketiyoruz. cümlesinde ünlü düşmesini örnekleyen kaç sözcük kullanılmıştır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 36 TÜRKÇE
18. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcükte ünsüz yumuşaması A) İşlerin düzeleceğini ummuyordum. B) Beni düşündüğünü biliyorum. C) Arabayı alırken pazarlığa girişti. D) Köy halkı bizi bağrına bastı. 22. Hak bildiğin yolda yalnız yürüyeceksin. cümlesinde aşağıdaki ses olaylarından hangi ikisi vardır? A) ünsüz yumuşaması ünlü düşmesi B) ünsüz yumuşaması kaynaştırma C) ünsüz benzeşmesi ünlü türemesi D) ünsüz türenmesi ünlü düşmesi 19. Elbette sanatçılar da umudunu yitirebilir. İşte o zaman gücünü okuyucusundan aldığını biliyoruz. Bizler de sevdiğimiz sanatçıyı desteklemeliyiz. Parçada ünsüz yumuşamasını örnekleyen kaç sözcük kullanılmıştır? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 23. 1. Başımı annemin göğsüne yasladım. 2. Duyanlar var mı bu olayı? 3. Ayrım yapmaksızın seviyorum. 4. Gazetede güzel yazıları yayınlandı. Yukarıdaki cümlelerin hangi ikisinde ünlü düşmesini örnekleyen sözcükler kullanılmıştır? A) 1-2 B) 2-3 C) 1-3 D) 2-4 20. Garibim, namına Kerem diyorlar Aslımı el almış, harem diyorlar. Hastayım derdime verem diyorlar Maraşlı, Şeyhoğlu Satılmışım ben Dörtlükte aşağıdaki ses olaylarından hangisi A) ünsüz yumuşaması B) ünlü daralması C) kaynaşma D) ünsüz benzeşmesi 24. Sana niçin gücendiğini bana da söylemiyor. cümlesinde aşağıdaki ses olaylarının hangisi A) ünlü düşmesi B) ünlü daralması C) ünsüz yumuşaması D) ulama 21. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birden fazla ulama vardır? A) Sokağın etrafında park yeri bulamadım. B) Görevliler hepimizle tek tek ilgilendiler. C) Tarlanın on adım ötesi sazlıktı. D) Cesur olduğu kadar becerikliydi de. 25. Aşağıdaki birleşik yapılı sözcüklerin hangisinde farklı ses olayı vardır? A) Seni üzeceğini zannetmiyorum. B) İyi bir yemek bulunca kendimi kaybediyorum. C) Bu tür önerileri şiddetle reddediyorum. D) Yalan söylediğini hissetmiyorum. TÜRKÇE 37