AKŞEHİR SANCAGINDAKİ DİRLİKLERİN III MURAD DEVRİNDEKİ DURUMU VE 1583/991 TARİHLİ AKŞEHİR SANCAGI İCMAL DEFTERİ Dr 1\1 Akif ERDOGRU* Akşehir, Krnya'nın kuzeybatısında yer alır!' Eski İstanbul-Konya- Bağdat ticaret yolunu üzerinde bulunmasından dolayı tarih boyunca önemli bir yer olmuştur Özellikle Karamanlılardevrinde Beyşehirle birlikte Karaman -eyaletinin batı ucunu teşkil etmesi şehrin önemini bir kat daha artırınıştır Osmanlıların Akşehir'le ilk olarak 1382 tarihinde ilgüendikleri görülür Aynı tarihte, IMurad, şehri "satu-pazar" neticesinde Beyşehir, Şarkıkaraağaç, Isparta, Seydişehir ve Yalvaç şehirleriyle birlikte Hamıdoğlu Hüseyin Bey'den satın almıştır2 Ancak daha sonraki tarihlerde şehirde Osmanlı hakimiyetinin sağlanamadığı anlaşılmaktadır Zira şehir, 1466 tarihine kadar Osmanlılarla Karamanlılar arasında çok sık olar::ık el değiştirmiştir Osmanlı vekayinamelerine göre şehir, 1392' de Yıldırım Bayezid,3 1402'd~ Timur, 1414'de Çelebi Sultan Mehmed 4 Ankara Üniversitesi, DTC Fakültesi Genel Türk Tarihi Anabilimdalı 1 Akşehjr hakkında daha fazia biigi için şu araştırmaya bakılmalıdır: İbrabim Hakkı Konyalı, Nasreddin Hocanın Şehri Akşehir Tari/ır, Turistik Kılavuz, İstanbuI 1945 2 Aşıkpaşazade Tarihinde b;" oiay şöyi~ aniatılır: " Hamidoğlı'mn eiçisi geimişdi Anındabir va'de oiınmışdı Hamidağlı Hüseyin Beg viiayetini Murad Han Gazi'ye satdı İmdi ai ahd üzere Murad Han yüridi Kütahya'ya çıkdı Hamidağlıdahi biidikim kendüye geiir, adem gönderdi eyitdikim: "be'; ahd üzerine durmuşam" dedi "Akşehri'ni ve Beyşehri'ni ve Seydişehri'ni ve Karaağaç'ı istedin" dedi Tiz mektub gönderdi şer'ie satu pazar eyledi Murad Han' Gazi dahi arlem gönd'erdi satun aidığı vilayeti zab't etdirdi ', Aşıkpaşazade Tarihi, AIi tab'!, İst 1332,859; Neşri Tarihi, r, Ankara 19,87,s209 Feridun Bey, satış için "ibti)'a'-ı şer" kelimesini \kuilaiıır (Feridun Bey Miinşeatı, İst1274, snp) 3 Neşri Tarihi, I, s321 4 "Am beyan ederkim Sultan Mehmed Ieşker-i azim cem etdi doğru Karaman'a tevecciih etdi Akşehir'e,çıkdı vardı Akşehir'den Iiğın'a gitmek istedi İşitdikim KaramanoğIu ÇigiI'den gelirmiş, SuItan Mehmed Han kuiu Bayezid Paşa'yı karşı gönderdi, ÇigiI'de uğraşdılar;' Bayezid Paşa KaramanoğIu'nu tutdı andan Konya'ya tevecciih ctdiler Karamanoğlu Melı mcd Beyele!;Iil'di,büyük oğlu Mustafa Bey dahi eie girdi suih etdiler Akşehiri ve Seydişehri'ni ve Okhğı ve, Beyşehri'ı;ıi ve SiV):'ihisar'ı, Çamardıhisarı'nı ve, Nigde'yi buıılara verdi tamam sulh etdiler", Aşıkpaşazade Tarihi, s88; Neşri Tarihi, Il, s529
128 MEHMET AKİF ERDOGRU ( tarafından alınmıştır II Murad'ın 'saltanatının ilk yıllarında şehir tek-, rar Kaıamanlıların eline geçmiştir Şehrin 1435 yılına kadar Karamanoğlu İbrahim Bey'in elinde kaldığı anlaşılmaktadır S Bu tarihten itibaren şehir, 14356 de nmurad, 1451'de 7 Fatih Sultan Mehmed tarafından Osmanlı topraklarına dahil dilmiştir Ancak Akş~hir'iIı; O"manlı lar tarafın,ga:n kesin 'olarak zabtı 1465 tarihindedir 8 Bunurila' beraber Akşehir'de Osmanlı hakimiyetinin sağlanması 1476 yilına ka,dar sürmüştür Nitekim 1472 yılında Karaman ş':lhzadelerinin daveti 9 sonucu Akkoyunlu Uzun Hasan'ın yeğeni Yusufça Mirza Akşehir'e gel~iş; buradan Hamideli'ne geçmiştir Ancak-Fatih'in oğlu Şehzade Mustafa' nın Yusufça Mirza'yı Kınili'nin Eflatun Pınarı mevkiinde' mağlup etmesiyle, bu'bölgeler, bir daha elden:çıkniainaküz'ere 'Osmanlıegemenli- - ğine girmiştir: Osmanlıların Akşehir'in idari yapısında önemli değişiklikler yapmadıkları anlaşılmaktadır 14'65'de şehrin alınışmdan,hemen sonra yaptıkları idari' düzenlemeyle şehrin Karamanlılar dev~indeki idari yapısını muhafaza,etmişlerdir 1465,tarihindevilayet olarak gözüken AkşehirlO n Bayezid'in padişahlığının ilk yıllarında' sancağa (=liva) dönüştürülmüş ve Beyşehir Bolu, Çankırı, Kastomonu;' Sinop ve Şarkikarahisar şehirled gibi' ikinci derecede, sancak' merkezi 'haline getirilmi~tir ILBayezid'in büyük oğlu şehzade Abdullah buraya sancakbeyi olarak tayin edilmiştir II Akşehir'in kaderi, XVI yüzyılda, Konya, Beyşehir, Niğde, Aksaray, Kayseri, Kırşehir, Tarsus, İçel 've Turğud gibi Karaman sancaklarının kaderiyle aynı olmuştur 5 "Sultan Murad eydür: "ahdin kanı niçün bunun gibi iş eıdün? dedi, yüridi Akşehiee çıkdı Andan Konya'ya vardı, anı verdiler", Aşıkpaşazade Tarihi s121 6 Neşri Tarihi, II, s619 7 "SultanMehmed Gazi yüridi Akşehir'e çıkdı Akşehir fetlı olındı, Anda,rthünkar göçdu Ko~yiı~ya teveccüh etdi", ;1-şıkpaşazMe Tarihi, 6,140; Neşri T~;ihi,'II~ s,68:; 8 Akşehir'in alınışmdan hemen sonra hazırlanmış Tahİoir defteri Başbakaulık Arşivi' nde (= BA) 'Maliyeden Müdevvıer'de (=MM) 241 numarada saklanmaktadır (1465jH869 Zilhicce tarihlidir) Akşehir bu tarihte 'y-apaoğlu Ali Bey'e timar olarak tevcih edilmiştir 9 Karamanoğlanlan dahi Uzun if asan'm- bir begi -Yusuf Mirza'yla leşker cem etdiler, Akşehir'e geldiler, yüridiler Hamideli'ne girmege: Sultan Mustafa dahi Karahisar'dan yüridi, bunlarlabiıhışdı,'eyü,cenkler oldu; Uzun Iİasan'dan gelen beykim ol 'Yusuf'Mirza'dır ve hem Uzun Hasan'ın ammisi oğlıdır, anı tutdılar,esir ettileı:'lı Aşıkpaşazade Tarihi, sl7-7;neşri TanJıi;"II; 8801, 1'10- Bkz; MM 241" 89 ni Şelizade~':A:bduııaıı;i'Akşehit'de'kendi adma bir zaviye bina eüi~miş ve Kocaeli'nin Yalakabdir {= Yalova) nahiyesindeki Kadıköyü'nü zaviyesine vakfetmişti (Ankara, Kuyud} Kadime Arşivi, no146, Akşehir Livası 'Mıi/assal' Defteri; 'ş:i 2):
AKŞEHİR SANCAGI icmal DEFTERi 129 Akşehir sancağı XVI yüzyılda İcmiil ve Alufassul olarak pek çok kere tahrir edilmiştir tcmal tahl'irler hakkında ileride ta Silatlı bilgi verilecektir Burada timar usülünün bozulnıaya başladığı III Murad d0vrinde, Akş~hir sancağında mevcut diriikler hakkında bilgi vercceğiz Bu bilgileri, Ankara'da, Tapu ve Kad,as!:ro Genel Miidiirlü~ü Kuyud-ı Kadıme Arşivi'nde 333 numarada saklanılan ve tam metnini makalenin sonunda verdiğiıniz Akşehir Liviisı, İcımil Defteri'nden çıkarmış bulunuyoruz 1583 tarihinde IILMurad'ın emriyle yapılan :bir tahride Ak~ehil', Karaman eyajetine yeniden bağlanmıştır Sancak tim"ır ıısıılüne göre beş nahiyeye taksinı edilmişti Akşehir 'nahiyesi sancağın mcrke;r,i olan Akşehir'in etrafını; Doğanhisarı ve Çemereli nilhiyclc1'i Ak~('hir'in güney ve güneyıoğu kısmını; Ilğın nahiyesi Alişehir'üı doğmmnı; YI: İshaklı nahiyesi (hugünkü Sultandağı) de Ak~ehir'in kuzeyhatı kısmmı kapsamaktaydı Sancak merkezi olan Akşehir'in nüfm;ıı X V 1 yüzyılın sonuna doğru bütün Karaman eyiileti şehirleriilde olduğu gihi mühim miktarda artmıştı Mufassal Defterlerden anlaşıldığına göre şehrin nüfusu 1507'de yaklaşık 1400 ki:;;i(fi69 nefer),12 1518'de 2100 kişi (77<)nder),13 ve 1584'de fi700 ki~i (1750 nefe1')14 di Bu niiffısııyla Akşdıir, BeYl'ichil', Seydişehir, Kırşehir, Ereğli, Ermcnck, Aladağ (== Hadim), Mml, Silifke ve Jlğın'dan büyük; I,ıncnde (=Karaman), J\iğde, Aksaray ve Kayseri gihi Karaman' eyaleti şehirlerinden küçüktü ~chriniıı nüfusu 41 mahalleye yayılmıştı15 1584'de şehir nüfıısunun (~,~ 5'ini (81 nefer) Seydi Mahmud Hayran ve Ahi Yôdiğiir mahallelerinde müslümantarla birlikte oturan gebranlar (hristiyanlar) olu~turuyordu Osmanlılar Akşehir'de timur usi'ıliinii ilk olarak 116(j tarihinue uygulaclılar Karaman eyaletinin Uigt>f sancaklarında yaptıktan gibi Karamanlılar devrinden kalma timar sahiplerinin bir l~ısmını Rumeli' de iskan etiler Bununla bidiktc Akşchir'c Rumclili sipfılıilcf getirdiler 12 B:<\, Tapu Tahrir (=TT), noao, Karaman liluj"ussa! Dejieri, Bcrat ehli nilfıısa <lahil değildir, 13 BA, TT, noass, Karaman ı'llufassal Defteri, 14 KK, no146, Akıehir Mufassal Defteri, 15 Akşehir, mahallelerinin çokluğuyla dikkate çekmektedjr IS84'<lc \kşchir'dcki ma halleler şunlardır: Tayi Tercüm~ Hacı Kapan, Ali Reis, Kürd, İkikuyulu, Meydan, Ali Kekı, Körkiin Altınkalemli, Hacı Kuş, Kürck~j, Alıi Celal, Kızılca, Bazar-ı Balık, Hoca Paşa, Can baz, Hi,ar, Ahi Mahmud, Bölükbaşı (=SerkH, Çekici (?),Seydi Mahmud Hayran, Cerralı, Bezci, Veledi Arif, Ychdan, Ahi Yndigar, DJra'" Namazgalı' Hoca Ümer, Çaııı, Nakkaş, ("c menli, Medrese, Kauı Kemaleduin, Seyfeddin, Veledj Celal, İmaret-j Köhne Bazarhaşı, Be ı:irlı:ine ve Ki;)"cegiz
130 MEHMET AKİF ERDOGRbI ve bunlara biradan timarlar tevcih ettilerl 6 Miri arazidenelde edilen hasılatın hass, zeamet ve timar olarak vazifelilere tahsis edilmesi usulünü sancakta uzun yıllar tatbik etme iıiıkanını buldular Metnini araştırmamızın sonunda verdiğimiz İcmôJ Defterinf göre 1583 yılında sancakta 4 adet hass, 14 adet zeamet ve 125 adet de timar vardı Sancak gelirinin % 31'i has s olarak, % 21,5'i zeamet olarak ve % 47,5'i de timit olarak ayrıımıştı (bkz Tablo 1) Hasslar devl'in padi-' şahı IIIMurad'a (padişahlığı: 1574-1595), veziriazam Siyavuş Paşa'ya, vezir Mehmed Paşa'ya ve Akşehir sancakheyi Abautlah Bey'e tahsis Tahlo 1, Saneağm Didik Da~ılımJ Hasslar Adet Akça %(1) %(2) 1, ----- - -~_-,-'------------- --- ------ >\kşehir ~irlivas; Hassı 1 190500 645'7 20,03-I Piidişah Hassı 1 49690 1684 522 Siyavl1ş Paşa Hass, 1 29242 991 307 Mehmed Paşa Hassı 1 25559 866 268 ------ ---- ---- ---- --'--l Toplam 4 294991 100 i ı Zeamet ve an Zeamet 'Dergiihı Ali Çavuşlar 6 lll 259 5432 1170 Karaman Defter Kethüdası ' 1 45500 2221 478' Sip"hi 1 15000 732 1 57 Dergôhı Ali Kiıtibi 1 1 634 ı 36 Defter-i Hakani Katihi 1 6500 317 068 Konya Miralayı 1 6000 292 063 Kethüdii 1 4600 224 048 ı-:~ı~~ı~~-_------,---------- ı:-- Dergah,ı Ali Miheferrikası 1 2400 117 025-2~~~ ~- --~- Timar ve an Timar Sipahiler 115, 381727 8467 4015 Karaman Mirmiran Çavuşları ) 6 27000 598 284 Akşehir Miralemi 1 13600 301 143 Çemen Eli Seraskeri 1 10000 221 105 İshaklı Çeribaş"ı 1 10000 221 105 Kethüdô 1 8500 188 089 ------------------- ------ ---- --- --- --- Toplam 125 450827 100 100 Sancak toplam geliri 950637 (1) Hass, Zeamet ve Tim"r içindeki yüzdesi (2) Toplam Sancak Geliri yüzdesi \6 Tinınr ",hiplerinin isimleri MM 212'de kn)'ıtlıdır i
AKŞEHİR SANCAG! icmal DEFTERİ 131 edilmişti Köylü ve cemaatlerden toplamlan öşür ve resimlerdcn oluşan padişah hassına 19,340 akça daha ilave edilerek, hassın miktarı 49,690 akçaya çıkanımıştı Böylece III Murad'ın sancak gelirinden % 5,2 nisbetinde yararlanrnası sağlanmıştı Bu durumla padişah, sancakb~yinden (=midiva) sonra sancaktan en fazla gdir alan kişi olmuştu Miri araziden elde edilen gelirin en önemli kısmı Akşehir sancakbeyi Abdullah Beye verilmişti 15&3'de toplam 190,500 akça hassa sahip olan Abdullah Bey sancak gelirinin % 20'sini tasarruf etmişti Bu durumuyla sancaktan en çok pay verilen kişi özelliğine sahip olmuştur Sancakbcyi hassının temelini de köylüler ve cemaatlerdcn toplamlan öşür, resim, adet ve baclar oluşturmuştur Ilğın bölgesinin mahsulünün bir kısmı dıı veziriazam Siyavuş Paş~'ya has s olarak ayrılmıştı Siyavuş Paşa, 29242 akça tutarındaki hassının bir kısmını Karaman bcylerbeyisi Ahmed Paşa ile Sinan Paşa'dan devralmıştı Ilgın'ın özellikle "mahsfıl-i çift ve abd-ı abık"ı Siyavuş Paşa hassının esasını teşkil etmişti Siyavuş Paşa 29,242 akçalık hassıyla Akşehir sancakbcyi, padişah IIIMurad ve Karaman Defter Kethüdasından sonra sancaktan en çok yararlanankişi olmuştu Yine İcmal defterindeki kayıtlar göre Ilgın'a bağlı hazı köy ve mezraaların öşür ve resimleri vezir Mehmed Paşa'ya hass olarak tevcih edilmiş ve,mehmed Paşa'nın sancak gelirinden % 2,6 nisbetinde hir hisse almasına izin verilmişti Akşehir'deki hassların asıl kaynağı Akşehirli köylü ve cemaatlerden alınan öşür, resm, bac ve adetler ile; Akşehir, Ilgın, Doğanhisan ve İshaklı'nın merkezinden tahsil edilen vergiler olmuştu (hkz Tahlo 2) Akşehir,sancağındaki 14 adet zeamet, Deı'galı-ı ali çavuş, katip ve müteferrikalarına; Konya ve Akşehir mıralaylarına; Defter-i Hakanı katibine, Karaman Defter kethüdasın\l, sipahi ve kethüdalara tevcih edilmişti En fazla zeametin Karaman Defter kethüdası Mehmed'e verilgiği görülür Defter kethüdası Mehmed 45,500 akçalık zeametiyle sancak gelirinden vezıriazam Siyın:,ıış Paşa ve ve zır Mehmed Paşa'dan daha fazla yararlanmıştı Aynca Defter Kethüdası Mehmed' in Akşehir haricinde Konya, Niğde ve Beyşehir sancaklarında zeamet geliri olduğu da ~mlaşılmaktadır 1583 İcmal tahririnde, Karaman timar defterdarına, Divan-ı hümayun katiplerine ve Karaman defter eminine zeamet tahsis edilmemişti Hasslarda olduğu gibi zeametlerin de asıl kaynağı Akşehirli köylülerden alınan öşüi ve resimler olmuştu Akşehir, Karaman sancaklan içinde timarların en az bulunduğu sancak olarak dikkati çekmektedir 1583'de sancakta 125 adet timar mevcuttur ve bu tiınadarın 115'i sipahilerc; digerleri de Karaman hey-
132 MEHMET AKİF ERDOGRU Tablo 2 Sancak Dirlik Gelirleri Hass Köy gelirleri lığın ve Doğaıılıisar merkezinin gelirleri Cemaat gelirleri Hac-ı bazar, un ve 'pirinç mukataası,kasab resmi Akşehir ve İshakh'llin beytiilmal; mal-ı gaib, mal-ı mefkud, vave ve kaçğunıı Akşehir ve liğm'daki timariann arıis resmi ve bad-ı heva res~ minin yansı Akşehir'in gallat, bağ, bahçe ve bostan öşiirleri, Akşehir ve İshakh'llin ihtisab ve ihzariye ve serasesanı liğıp ve Doğanhisar'm yaylak ve kışlak resimleri Akşehir'in bad-ı heva, arns, tapu-yı zemin ve deşt-i bımi re- 'simleri Akşehir'in adet-i ağnarnı ve adet-i mir-abisi Mezraa gelirleri Akşehir şemhanesinin geliri \ Akşehir şabm,nesinin geliri, Akşehir bozahilnesinin geliri Akşehir değirmenlerinin geıiri çayır 'gelirleri li!hn otlakları Il~ın'm abd-ı' abık ve çifti Toplam "~c 1 Akça (1) (2) ı---: _ 1:l5151 424 131 47200 160 49 30900 104 32-18000 61 18 16000 54-16 15440 5,2 16 11720 39,12 9700 32 1:0 5500 18 05 5000 16 05 10 03 2740 0,9 02 1200 104 ','0'1 " 1080,,03 01 ' 700 62 007 600 02 006 560 01 005 500 01 005 500 0,1 005 --,,--:~"7r:-~~ ---- 295491* 100 31,0 294991 Zeaınet ve an Zeamet Köy gelirleri 187779 916 197 Cemaat gelirleri 11900 58 ' 12 Mezraa gelirleri 3020 14 03 çayır gelirleri LROO 08 01 Yaylak gelirleri 320 01 003 ----- ---', --' --- Toplam 20481~,,10,0,,' ~215 1; Timar' ve an Timar' Köy gelirleri 388177 86,1 408 Mezraa gelirleri, 31430 69 33 Cemaat gelirleri 21800 48 22 çayır gelirleri 5020, Ll 05 Saz, kanrlıra ve kamışlar 1400 03 01 Yaylakgelirleri 1250 02 01 Akşehir ve Monas'm,hamr hacı, 1000 02 ' 01' Çiftlik gelirleri '750 O:1 007 Toplam, ' " 450,827; 100 474 Toplaın Sancak ina!ısıdü:" 950637 100 * Klitip 506 akça eksik toplamıştır Toplam geliri içindeki yeri: 2 Toplam sancak' geliri içindeki yeri' ",
AKŞEHIRSANCAGI icmal DEFT,ERi 133 'rablo 3 Diriiklerin Nahiyelere Göre Taksimi Akşehir D hisarı Çemeneli İshaklı Ilğın ı Adet Akça Adet Akça Adet Akça Adet Akça Adet Akça Zeamet~ - - - - -- - 2 41399 - - An Zeiimet 3 79260 - - 1 2,400 2 29600 6 52160 Timar 32 150898 7 27300 24, 85700 37 94 190 21 78,539 An Timiir 1 3500 2 7400 i 3300 - - - - Has" 4, 167690-29700 - - - - 42800 ',-, 54801 r r, ------ ---- ~ ~-'-- -~ ---'~ \' "- -- ;- :--'- -- --- Toplam 40 4,01348 9 64-400 26 91400 41 207989! 27 185'5QO lerbeyisi çavuşlarına, Akşehir mıralemine, Çemeneli nalıiyesi seraskeri-, ne, İshakIr nihiyesi çeribaşısına ve kethüdalara verilmiştir Tiinar gelille'l'inin bazılarının Akşehir'in kuzeydoğu kısmında yer alan Turgud sancağından verildiği de anlaşılmaktadır Timarların asıl kayli;ağıııı da hass ve zeametlerdeolduğu gibi öşür ve resimler oluşturmuştur Timarların büyük çoğıinhiğunuu:'miktarı2000 il~3000 akça a~asında y~ğun laşm'ıştır (bkz; Tablo 4),,' B~ duı:uriı tim~rla!ı~ kıl~ç'haü~de huluı:f?u- Tahlo 4 Timarların Adet ve Miktar Açısından Durumıı, Geli seviyeleri 800 1001 2001 3001 4001 5001 10001 1000 2000 3000 4000 5000 10000 20000 Toplaİn' ------- ---- --- --- ------- ---- Adet 2 34 37 25 7 17 3 125 ----:----;--,-,- ---- ---,---,-'- -'-t, --- ----;~- % 16 272 296' 20, ' 56 136 24 100' - ---- Akça 1800 60990 ~~~ 949 88,300 31 800 124599 39389 450827 ---- --- --- --- --- --- % 03 135 23 195 ı 7 276 8,7 100 ğunu ve sipahilel'in terakki alamadıklarını gösterir Aynı tarihte Beyşehir sancağında da durum aynıdır 17 Ancak Beyşehir sanca~ında timarları olan sipahilerili; Akşe4ir'Aekilere görc hiı;az daha zengin oldukları sijylenebilir 1583'de eşkinci, be-nevbet ye müşterek ',timarların sayısı oldukça azalmıştır, Aynı durum Karaman'ın diğer sancaklarında da gözlenmektedir (bkz Tablo 5) 17 M, Akif Erdoğru, "Beyşehir S~ncağı temal Defteri; Belgeler, XXIII 117, (Ankara 1988), s131
MEHMET AıdF ERDOCRU Talılo 5 Timarial'ın Cinsleri Timarın cinsi Adet Akça ----------- ~---- -_--- Eşkinc! timar 1 1200 Be-nevlıct timur 1 1490 Ber-vech-i iştirak tiıiıar i 4 000 Diğer timarlar 122 444137 --~--------- ---- ----- Toplam 123 450827 Akşehir sancağı, 1583'dekiyıllık 950,637 akçalık geliriyle (bu gelire evkaf, emlak ve kale erenlerine aynlan gelirler dahil değildh) Konya, Beyşehir, Kırşeh;r, Niğde, Aksaray ve Kayseri sancaklarından daha az gelire sahip olmuş ve Karaman eyaıetinin en az gelire sahip olan sancağı özelliğini kazanmıştır ls Akşehir köylüleri didik gelirlerine % 83 nisbetinde, şehirliler % 10 nisbetinde ve cemaatlu % 7 nisbetinde katkıda bulunmuşlardır Akşehir merkez geliri sancak geliri içinde pek de önemli bir yekun tutmamıştır Yine Akşehir'deki Saray,Gölcük, Demirbayın, 'Müsellim pına~ı, Sanmusa, Karalar, Sançemen, Karaçayırı, I(etenlik, Çimendere, Sarıkavak, Erildi, Koyunalanı, Sarb Gazi, Dokuzağaç, Depelidepe, Güneyikalanı ve Kızılyatak gibi yaylalar ile çalfırlık, mezraa ve çiftliklerden fazla gelir elde edilememiştir Sancak gelirine katkıda bulunan cemaatler ise' şunlardır: İshaklı'da Akkoyunlu, Elvanbeyli, Sucuklu, Kondulu, Bennak, Kirliboğazı Tatarları (= Sığırcıkboğazı Tatarları), güherçile cemaatı; Akşehir'de Akçababa ccmaati ve Ilğın'da Sunkurbeyli cemaati Akşehir sancağının en zengin bölgesi sırasıyla Akşehir; İshaklı, Ilğın, Çemenli ve 'Doğanhisarı n3ihiyeleridir (bkz Tablo 4) Zira dirlik gelirin % 42,2'si Akşehir nahiyesinden, % 21,8'i İshaklı'dan, % 19,5'i Ilğın'dan, % 9,6'sı Çemeneli'nden ve % 6,7'si Doğanhisarı nahiyesinden karşılanmıştır Akşehir Sanea~ı temal Tahrideri Akşehir, 1466,1507, 1518, 1524 ve 1584 tarihlerinde Mufassal olarak; 1516, 1522, 1523, ve 1583 tarihlerinde İcmal olarak tahrır edilmiştir Mufassal ve İcmin tahrirleri gösteren Tapu Ddterleri arşivleri" mizde mevcuttur Şimdi hurada İcmal defterlerini kısaca tanıtalım 18 1583'de Konya Iivasınııı yılhk dirlik geliri 2,244,937 akça, Beyşehir'in 1,940,136 akça, Kırşehir'in 1,121,774 akça, Nigde'nin 1,025,234 akça ve Kayseri'nin?61;979 akça idi
~,, i AI<ŞEHIR,,,",; SANCAGI - - ICMAL '> DEFTERi Akşehir sancağındaki timarları muhtevı ilk İcmal Defteri, İstanbul'da, Başbakanlık Arşivi Tapu Tahrır Fihristi'nde 58 numarada kayıtlıdır Karamdn Vilayeti İcmfil Defteri ismini taşıyan bu dcfter 1516 tarihinde (H922) Karaman beylerbeyisi Hüsrev Paşatarafmdan tanzım ettirilmiştir Bununla berabcr, Maliyeden Müdevver'de 241 numaradaki Karaman Mufassal Defterinde Akşehir'deki timarlara dair kayıtlar bulunmaktadır İkinci,İemal Defteri yine Tapu Tahrir'de 118 numarada kayıtlıchr Defter, Kasım 1522 (Muharrem 929) tarihinde Karaman beylerbeyisi Şadi Paşa, defte~'dar Mustafa Çelebi ve katip Ruşenı bin Hacı Hüseyin tamfından hazırlanmıştır Üçüncü defter yine Tapu Tahrır'de 392 numaradadır Defter 1523 tarihlidir ve defteri hazırlayanlar teshit edilememektedir Dördüncü defter yine Tapu Tahrir'de 371 numaradadır Karaman Vilayeti temal Defteri ismini ta'şır Fihristteki kayda göre defter Kanunı devrine aittir Akşehir'e ait tek "!üstakil İcmal defteri Ankara'da Kuytld-ı Kadime Arşivi'nde muhafaza edilmektedir 333 numara ile (eski numarası 288) muhafaza edilen İcmal defteri, bilinen defterlerinbeşincisidir Defter IILMurad'ın emriyle19 Haziran 1583 (Cemazidahır 991) tarihinde Mustafa bin Ahmed ve Kadri bin Melıemmed tarafından düzenlenmişitr Mustafa bin Ah-, med, tahrir eminliğinden önce Karaman vilayeti hazine defterdarı olarak görev yapmıştır Kadri bin Mehemmed ise Dergah-ı Ali katiplerin- dendir İleride tam metııini verdiğimiz defter sözünü ettiğimiz defterdir Akşehir Sancağı tcmal Defteri toplam 24 varakdır (48 sayfa) Defterin (l/a) sayfasına liimurad'm tuğrası (Şah Murad Han bin Şah Selim Muzaffer Daima) çekilmiştir Diger sayfalarda sırasıyla padişah liimurad'ın, vezıriazam Siyavuş Paşa'nın, vezır Mehmed Paşa'nın, Akşehir sancakbeyi Abdullah Bey'in 'Akşehir, İshaklı, Doğanhisarı ve Ilğın nahiyelerindeki hassları ile zaım ve sipahilere tevcih edilen zeamet ve timurlar siyakat hattıyla kayıtlıdır Defterin 1752 (H1l66) tarihine kadaı' işlem gördüğü anlaşılmaktadır 19 III Murad'm tahrir emri hakkıı1da bkz MAkif Erdoğru, ayuı ya:ı-, 8:117
MEHMET AKİF ERDOGRU lcmali LİvA-İ AKŞEHİR \ FİHRİSTİ NEVAHl 1- NAHİYEİ AKŞEHİR NAHİVEİ SAHRA 2- NAHİYE-İ DOGAN HiSARI EVRAK 3- NAHİVE-! ÇEMEN ELİ 4- NARİvEİ İSHAKLU EVRlIK 5- NARİvEl ILGUN EVRAK 3 8 10 H 21 İn cerlde~i sipllhiylin nebişte sod bii fermlin;illiş1inı Hazret{ Sultanı "fihib'kırlin es SlIlılin ib~i's-s~ltlin Suıdn' Murad 'ıu~ medde:~ıııiliu TeliHl' zam~nı sal~a~atuhu ~e hilllfetulıu iıa ebedl'dduhürlln bima<rifeti bendei bimikdlir Mustafa hi'" Ah~ed ve 'bikalemi Kad ri hin Mehemmed "tteslim ila Hızlinei Amiref! evliili şehri Cemlizi"İilhir se';'e ihd,1i've tis'in ve tis' anıie (l/a) Şah Murad HlIn hin Şlllı Selim Muzaffer Daimll (Tuğra) i (I ;ij) D'EFTERi'" İCMAL:İ LİVA-İ AKŞEHiR '' ' '"': 1- Hllsslıliihazreti padişllhı gerdün-iktid~r halledallahu hilllf~tuhu" ila ''ye~m,i'lkarllr Atık NARİvEİ AKŞEHlR DER LİvA-i MEZBUR 'Kaiyei Maruf ma<a 'mezra<ai Fakihler tdbi(i Akşelıi~ dlv'ltni' cö" vakf kuryei Orta Köy dbi'i mezbur Monos tdbi'i mezbür Kurye,i Eber tllbi<i İshaklu 'Cem~<ati Be";nak tllbi<:i m~zbür" 'un HlIsshili Hümllyün Cedid 5700 6200 2450 1l600 4400 30350 ;, i ~, Karyei Yazı Yağsıyan tdbli Akşe~ir ~lildri ve,örfiy?,e Me,~~a<aiKurd Kulağı tabl-iilğun Mezra'ai K~zıl Özü tll,blj mezmr 15000 220 120 1534-0 Karye; Dere Çelik tabl; İshaklu' Karyei Yazı Çelik tlibi<j mczbür 'Cem'an 2,240 1760 19340 Zikr olıınan onbeş bin akça gerü sipiihiye buyıırulub hükmi şerlf verilüb emr ü~ere las1ılh olundu emrdefterhiine'de mahfüzdur Timar-ı mezbztrdarı on beş bin akça yazar Baş karyelerinden vüzerü hiisslarından olub gerü veziri azam hazretlerine verildi (?) hükmi şerlf mücebince Hükmi şerlf Def terhane-dedir fi 2 RebWlevvel seııe 99
AKŞEHİR SANCAGI İCMA-L DEFTERİ 137 (2(,,) 2- an Hilssha-i Düstür-ı Ekrem Vezir-i A<zam Hazreti Siyuvuş Paşa yessar-allahu TeAiii mayeşil NARİYE-İ ILGUN DER LİV AL AKŞEHİR Kaiye-i Döger' tiibi<-i mezbür Karyei ldris tabi<i mezbür an tahvll-i Hazret-i Sinan Paşa 5242 7242 NEFS-İ ILGUN Mahsül-ı çift (ve) abd-ı Abık der kazai I1ğun ' Resm-i otlak ve yaylakm-i Saray ve Gölcük ve Demir Bayırı ve Müsellim Pınarı ve Saru Musa ve Karalar ve Saru Çi!Uen ve K~ra Çayırı ol yaylaklara çıkarlar ve su sığırlarm salıverirler Resm-i kışıak der hudüd-ı I1ğun ve tevlibi<hli hariçden gelüb kışlar çayır-ı Toprak Üyüğü der kurbi I1ğun ve Ahur Üyüğü der kurb-i karye-i Çiftlik Nısf-ı Md-ı hevll ve resm-i arüs-ı dmarlıll-i sipahiyan-ı kaza-i I1ğun gayri ez timarhai serbest an tahvlli Ahmed Paşa mlr'imlran-ı Karaman, 20000 500 500 500 60 440,2 i 3- an HAsshli-i Düstür Mükerrem Hazret-i Mehmed Paşa yessar- Allahu TcAla mayeşli Cem"an 29242 NARİYE-İ ILtUN DER LlVA-İ AKŞEHİR Gazi Köy tlibi<-i mezbür Yendikin tabici mezbıir Gedil tabi<-i m Karyei Kembuş tlibi<-i mezbür Mahmud Hisan tabici mezbür Döniler tabici mezbür Mezraca-i Güney tilbic-i mezbür Mezraca-i Boda t1lbi c i mezbür Kara Üyük-i Senirlü tabi<i mezbür Gaziler Üyük tabic-i mezbür Ruus tabic-i mezbür 3500 ı 000 1000 3858 500 400 1400 2331 600 6058
138 MEHMET AKİF ERDOGRU Tavuklu Tat hariç ez defter tllbic-i mezbür Ayaz tlibic-i m siihlri lviezra<a-ialtun Taş tiibi c _,;mezbür Karye-; Karalar nlim-ı diger Tomanlar (?) tiihic-i m CemaCat-i Sunkur Beylii der karye; Karalar tfibic-i m Yeküı;ı 200 500 600 1612 500 25559 (2Ib) 4- HASSHA-i ABDULLAH BEY MIR-LİvA-İ AKŞEHİR NEFS-İ AK ŞEHİR Oşr-i gaihlt-i nefs-i Şehr Adet-i oğnlim-ı nefs-i Şehr Oşr-i kovan-ı merdiim-i Şehr Oşr-i bostan Oşr-i bağlit-ı Şehr Oşr-i bahçemi Şehr gayrı ez dlihil-i nlinelıli-i nefs-i Şelır Adet-i mlr-libi-i nefs~i Şelır _ Şabhline-i 'nefsi Şelır gayrı ez hisse-i vakf Şemhllne-i nefs-i Şehr Asiyllb der sımır-ı Şehr Bozalıiine-i nefsi Şehr Mahsül-i seraseslln-ı nefs-i Şelır Mahsülı ihtislib~ı nefs-i Şehr ve ihzliriyye-i kazfii Akşelıir gayrı ez ihtisilb ve ilızllriyyei Doğan Hisarı Blic-ı bazar-ı siyllh der Akşehir ıriaca r~sm-i kanllre-i kassll blln ve resm-i kap lin-ı meviz maca mukataca-i ard ve er~ ve mevzünlln-ı sllire ki baç alınmaz Beytü'lmlil ve mill-ı gilib ve yava ve kaçgun ve mal-ı mefküd:ı nefs-ı Şehr gayrı ez nevilhi Nısf-ı blid-ı hevll ve resm-i ariisllnei timllrlıll-i siplllıiylln-ı livli-i Akşelıir gayrı ez timllrlıll-i serbest ve' nlihiye-i Ilğun ki 'mir-i miran hassıdır BAd-ı hevll ve resm:i arüs-ı 'nefs-i Şehr maca resm-i tapu-yı zemin ve deştbilni 1000 220 500 7000 1-080 1 200 600 700,ı 200 6500 18000 4000 15000 5000 68000 NARİYE-İ DOGAN RİSARI DER UVAİ AKŞEHİR - NEFS-İ D'OGAN HİsARI i Evrendos (nilmı diğer) Tuzlııkçı tllbici Akşelıir Karyei Gede tllbic-i Doğan ITisarı Lodar tllbic-i Akşelıir ' 16000 8000 4700 1000 29700
AKŞEHİR SANCAGI İCMAL DEFTERİ 139 NARİYE-İ İSHAKLU DER LlVA-İ AKŞEHİR NEFS-İ İSHAKLU CemaCat-i Sucuklu tabic-i mezbür CemaCat-i Kondulu t!lbic~i m Dort tahic-i mezbür Bu dahi İhtisAb ve ihdriyye-; kaza-i İshaklu NAHİYE-İ AKŞEHİR DER LİVAA ıvı Altun Taş tabi c _; mezbür Kaı'ye-i Koz Ağ8<'1tAbic-i mezpür Yaylak ve kışlak-ı kaza-; Akşehir Ketenıik der yaylak-ı Do- ~an Hi&arı çayır-ı Davud Pınarı Beytü'l-mAI ve mlll-i gllib ve m'lil-ı mefküd der nefs-i İshaklu' gayrı ez I1ğun ve nevlllıi-; I1ğun Beytü']mlil ve ınih-ı gllib vc ınal-ı mefküd ve yava ve kaçğun-ı ]ivii-i Akşehir gayrı ez nefs-; İshaklı'ı ve I1ğunhllss-ı Melımed Paşa YekJİn Cem'an,11200 20000,6000 3600 42800 21000 iı 500 5000 500 10000 50000 190500 EK:ishaklu kazası riaibi Osman südde-i sacadete mektüb gönderüb nrfs-i ishaklu kasabasında Altun nam hatünun bina eylediği camic-i şerlfin hüddamı hizmet-i lazımelerin kema yenbagi ed,ida kusurları olmayub lakin, vazifeleri olmadığından naşi halleri perişan "lub mahalli aharden vazife tedariki dahi mümkün olmamağla Akşehir sancağı mutasarrifları hassı mülhakatından liva'i meibıtrda ishaklu nahiyesinde nefs-i ishaklu tie cemacat-i Su-, cuklu ve tevabicinden yüz seneden berü hali ve harabe olub kimesneye nesne hasılı olmayan Üç Kuyu ve Kalın Ağıl ve Yenice Köy ve,selcek Argı ve Akça Şehir ve Danişmend ve Tavşan Yuvağı ve Ziyaret Oyüği ve Çiftlik-i Kasım lfakihve Dorı ve tevabici kura ve mezariclerinin ber müceb-i Defter-i Hakani yazusı olan yirmiüçbin: aln'yüz akçayi beher sene dört taksit ile Akşehir muıasarriflarına veselievi, yirmidört' bin akça vazife camic-i mezkür hüddamına ve oniki bin akça dahi taraf-ı mlrlye vermek şartıyla zikr olunan kura ve mezarici şen ve abadan etmek üzere hasslıkdan ref've elli guruş ~ucaccele ile camic-i mezbürun be~vech-i hasbi umürını rn'yet eden Dergahı Ali gedüklülerinden el-hacc Abdurrahman'a malikane tevıih ve yedine berat-i iili-şan verilmesini kasaba-i mezkürda sakin ulema ve suleha ve eimme ve hutebu ve saideri istid; il eylediklerinde mevlana-yı,mumaileyh ve Akşehir sancağı mutasarrıf ibrahim Paşa başka başl,a arz vemumaileyh el-hacc AbdurTa:hiıi:iiriarzıhali ile istirham ve ishaklu nahiyesine tabi c cemacat-i Sucuklu ve tahtında yetmiş nefer reaya ile karye-i Üç Kuyu ve otuzdokuz nefer reaya ile karye-i Kalın Ağıl ve otuz altı nefer reaya der karye,i Obacılar ve yüz otuz iki nefer reaya ve, bir zemin ilekarye-i' Yen,ice K6y ve Selcek Argı ve yetmiş bir nefer reaya 've dört nefer hademe-i güherçile ve iki,zemin ile karye-i Akça Şehir ve mezra,ca-i Üç Kuyu ve Akça Şehir ve Danişmendciler ve Kalın Ağıl ve Tavşan Yuvağı ve Sekek Argı yurtlarıdır ve ziracat ederler ve, hasıl maca mezraca-i Nurgar nam-ı di-
MEHMET AKIFEROOGRU ğer Ziyatet Oyüğü ve Çiftlik-i Kasım Fakilı ve ıahtında Ö1r galliit ve salürı ve gendüm ve ş{j~ir ve resm~i çift ve benntik ve bad ı lıeva ve arüsiye yekün maca gayrilıi yirmi bin akça yazu ve yine nalıiyei mezbüra tiibi c yüzüç nefer reiiyii ve bir zemin ile karyei Dort ve hasılı tahtında öşri gailiit ve salari ve gendüm ve şacir ve resmi çift ve benniik ve,a-ba ve biid, hevii ve reşmi arüs yekün maca gayrihi üçbin altıyüz akça yazu ile Defteri Mıırassarda muhar' rit kalemiyle başka başka talırir ve Defteri temal'de nefsi Akşehir ve nçfs; Ishalelu ve gayri/ı! ile ~itikıiirilüb mlrliviii AkşelıiT hiissmdan aimai< üzere tahrir olduğm Defter Emini olan Yeğen Melımed Efendi icliim ve hiissı mezbürun yirmiüç bin altıyüz akça ya-zıı"nu işbu binyüzaltmışaltı senesi Mart'ı ibtidasında otuzaltı bin akça dalıi zamm'vr, senevi ellidokıız bin altıyüz akça ~al ile müeeddeden mukataca- ka-yd t'e mebüiğı mezbürdtm /jeher sene )'irmiüç bin altıyü: akçeısm dött taksit ile Akşehir sa-neağı mıitasa-rrtfwrına ve yirmidirt bin akça şın eamic-i mezbür hiiddiimına ve oniki bi,n akçasın dahi Haz/nei Amire'ye edii ve 'teslim ve kalemiyyesin dahi verüb hisiib görmek meziiyidden firiiz eden mııcaeeeles;yle mıımiiileylı elhaee Abdrırralıman'a maükiine teve/h alınmak içiin mlrliva has lığında" (fra~ ve mahalii teoki'i kalemiyle hii ı hümayüna taslıih alınmak üzere Dioanı Hümii)'ün tarafından emr-i şerif talırir ve müziiyede kaimesi verilmek içün ilm ii haberi verilmesi biibında Baş Defterdar Mustafa Efendi dahi icliim etmeğin Defter; temaı ve M'ıifassal'ı getiirdiib s<ilifü' z-zikr,emacat ve, kurii ve mezaricin yi,rmiüç bin altıyüz akça yazltsrına işbu biiıyüzoltmış altı senesi Mart'ı ibtidasından otrızaltı bin akça dahi zamm ve seneoi ellidokuz bin altıyüz akça mal ile müceddeden mukataca kayd ve mebliiğ-ı mezbürdan beher sene y;rmiüç bin altı yüz akçasın dört taksit ile 1kşehir sancağı mrıtasarr,flarına vey/rmidörtbin al<çosın eiimi'i mezbüt MUdamına ve oniki bin akçaın dalıi~ifazinei Amire"ye eda ı'e kalemiyyein te '!im eylemek ü:ere mirliva hassından ifra: ve mahallerin kalemi,nle Haviiss-ı hümiiyü,na ~as ' hlh_eyleyesin deyü bu' hakire hiı,abe,{ sadır olan emri şerlj:i iilişiin miieebinee tashih ve ebt-i defter olundu f127 CA (Cemuzieleovel) sene 1166 elhaklr Melımed Tel'kii (3/a) 1- an Ze!lmet-i Mehmed KethüdAi Defteri VilAyet; Karaman Karyei Tilki Saray tllbi'i Ak~ehir Karyei Abdülcelil tnbi'-i mezbür Karyei Dipi tabi'i mezbür Karyei Yatköy namı diğer Kara Ganem tllbi'i İshaklu salliri Karyei Yenice tabic"i,akşehir Katyei" tabi'; İshaklu Derziler tabi'i I1ğun slilllri Mezracai Burnu Eğri tllbi'i Akşehir 2500 5300 19000 2400 10000 300 45500 Sairi Konya ve Niğde ve Beyşehri sancaklarındadır Konya temalinde tafsilert şerh olunduğu floereeşkinci kılıç zeiimet iire taslıl" olundufr 22 (Ree~b) sene 1145 Karyeisnıinin bulunduğu yer yıprandığını;lan okunmuyar
AKŞEHİR SANCAGI İCMAL DEFTERİ 141 2- an 'Zelimet-i benlim-ı İbrahim an Ça,'Uşlin-ı Derglih-ı Ali Boğaz ve Yaka Yenice tfibic-i Akşehir Davul tllbicj mczbür Koçaç tiü,ic_jmezbür Karyei Bcrmindc tabic-i ı:nezbür Silind tabi'-i mezbür Köstcrc tabi'-i I1ğun Dönildik tlibi c -; Doğan Hisarı çayır-ı Atsuz tllbi'-i ınezbür ' 3- an Zelimet-i Melımerl ça,'uş an Çavuşlin-! DergAlıı Ali Karye-j Engillü tlibic~i Akşe~ir Kayeık ve karye-i Yalmz kuyu tlibici İshaklu Karyei Halka '-e karyej (?) 'sfilliri Mezraca-ı Zerknb dbici m slilllri Sliiri Konya sancağmdadır llisseim'ehmed Sacid vc/,d-i Abdullah ı 900 1- TImliN Melımed Mlralem-i Livfi-i Akşehir,2600 4000 3600 4500 3400 3700 1000 1200 24000 4,700 3800 1100 160 9760 Karye-; Çakırlar tlib;'i' Akşelıir Bise' tlibic-,i m 1400 Karye-j Elveris tabi c -; m 2300 Karyc-i Yaka Yağsıyan tllbic-i ınezbür Kara Arslan tllbic-i ın 6000 1900 4000 Yeğren tllbic-i Çeınen 'Eli 8000 4000 13600 (3/b) 2- TImlir-ı Ahmed Serasker; nlihiyc-i Çeıiıen Eli Nadir tabi'-i Akşehir, Karye-; Karil Arslan tllhi'-i' mezbür Karye-; Yaylacı tllbi'-; mezbür 20000 6000 4000 4IJOO 10000 3- TImlirı Üveys Çeribaşı-ı niih;yc-i İshakın 13348 Karyc-j Boz' Doğan t1ibi c j Akşclıir Calişlu tllbic-i Doğan H;sarı Mezrac-i Kara Pınarı Taşluca ve Balıklağu tiib;'; İshakltı Mezra'a-i Eski Kışla tlibi'-; ın Bliç-ı bamr-ı nefs; Akşeh;r ve karye-; Monas 4000 1500 500 1000 10000
142 MEHMET AKİF ERDOGRU 4- TImllr-ı Hasan Karyei Nadir t'libi c i Akşebir 5- TImllr-ı Hasan Reis tllbic-i Ak!;ebir Mezraca-i Avşak Öyüği tllbici Doğan Hisarı Cema'at der karyei Evrendos (4 La) 6- TImllr-ı Kabil Kethiidll K,aryei Ağayid tllbici Akşehir Gedil tllbic-i İshaklu ~ 8500 8200 \ 1300 300 8500 7- TImllr-ı İbrahim Karye~i Nadir tlibic-i Akşehir 20000 84,99 8:" TImlirı Mehmed veledi Nehi Dere tllbici Akşehir Yazır tllbici Doğan Hisarı 2500 5500 9- TImllr-ı Hasan Kara Bulut tllibicı Akşehir Dekiş tllhic-i-i Çemen Eli 11500 24Q(l 5400 (4/h) 10- 'TImllr:ı Hiiseyin Karye~i Atsuz tlibici Akşeıllr Ulu Pınar tlibi,ci mezbür İblis Hisarı tliibici I1ğun 2500 1500 1400 ll,, TImllr-ı Mansur 5400 Eğri Göz tlihici Akşehir sillliri Kara Öyiik tlihic-i mezbur slilllri 5,4,00 3500 ~800! 5300
AKŞEHİRSANCAGI İCMAL DEFTERİ 143 12- TImllr-ı Sefer Kara Bulut tabi'-i Akşehir 1l500 5000 13- TImlir-ı Ahmed Gedil tlibi'i Akşehir 2500 Bayındır nam-ı diger Seydi Köyü ve mezra'ai Kürd tabi'-i Akşehir 3~700 1550 4000 (5La) 14- TImar-ı Mestan 4999 Azari tabi'-i Akşehir 6700 1700 Bazarcık tabi'-i IJğun 1900 3600 Mufassarda tafsilen şerh olunduğu üzere Azari ve Kekçe karyelerinden Arkıd Hanı ariizisine iuıiik olmale şartıyla tahrir ve vaz'-ı aliiim ve Baş-muhiisebeye hudüduyla kayd olunan ariizi han-ı mezbür sükkiinı ta~afından zira'at olunub hasıl olanı mahsülin a' şiir-ı şer'iyyesine Sahib Ata vakfının mütevellisi ve Esb-lceşiin mukiita'asının ziibiti taraflarından müdahale olunmayub Arkıd Hanı mütevellisi tarafından ta'şir olunmak içün şerh verilmekte bu mahalle dahi jşaret olundu fi2 (Safer) sene 135 el-fakir Ab,!ullah ettevki; :; 15 -an TImar-ı M~hmed an Çavuş'lin-ı Mlri miran-ı Karaman 've Bazdil-ı Dergiih~ı AIi Kara Bulut tabi'i Akşehir ll500 3500 Sairi Konya sancağındadır 16- TImlir-ı Mehmed Öziler tlibi'i Akşehir ' Mezra'a-i Kağılcuk tlibi'-i Akşehir 200 32pO 17- TImlir-ı Arslan Ağİn tllbi'i Akşchir 6200 3100 (5/b) 18- TImlir-) Ali Ağ-İn tilbi'-i Akşehiı' 6200 3100 19- TImlir-ı Ahmed Milyas tltbi'-i Akşehir 5100 3100
i 144 MEHMET AKİF ERDOGRU 20- TImiir-ı Teherrnk Sahib tiibici Akşehir CemaCati Ağça Baba tiibic-i mezbür 3500 1000 21- TImiir-ı Süleyman Azari tiibici Akşehir 6700 (6/a) 22- TImllrı Enbiya veledi Ali Yaylak-ı Çimendere tiibic-i A)<:şehir MezraCa-i Teherrük Viranı tllbici İshaklu Karyei Bozguş niim-ı diger Yalnız Kuyu tllbi c -! Akşehir Mezracai Cebeli Öyüği der miylin-ı karye-i Reis ve Avayii ve Senit tlibici mezbür 1250 250 500 ı 000 23- TImllr-ı Pervane İlyaslu tiihic-i Akşehir sülüs maca salliri Mezraca-i Çay Ağağı tlibic-i mezhür 2500 500 24"" TImAr-ı Mustafa 6000 Karye~i Kara Öyük tllbici Akşehir 5400 2999 25- TImdrı Cemal Körnes tabici Akşehir 5500 2300 (6/h) 26- TImAr-ı Ahmed Körnes tllhici Akşelıir 5500 2200 27- _TImlir-ı Bustan veled-i Hüseyin, Bayındır nllın-ı diger Seydi Köyü saldn Mezraca-i Kürd tllbici mezbür 700 3700 2200 28- TImdr-ı Kılıç Çayırı Davul der kurlı-ı karye-i Davnl tlibici Akşehir 3200 2200
AKŞEHİR SANCAGI İCMAL DEFTERi BS 29- Tlmllr-ı Veli Ortaca tillıi'i Akşehir 34,00 Mezra'n-i Gök Üyük tabi'i Akşehir 200 2200 (7/a) 30- Tlmar-,Selim Karyei Milyas tlllıi'-i Akşehir 5100 31- Tlmlir-ı Kılıç an tahvrı-i Kalender Sivriee tabi'i Akşehir 1800 Çiftlik-i Mebmed veled-i Kapne, tabi'-i mezbür 200 İIhiik ila zalik KarY,ei Kara Öyük tlibi'-i Akşehir 5400 600 Mazra'ni Akça Pınnr tlibı'-i IIğnn 300 Çay,r 'der karyei ÖziJer tlibi'-i Doğan Hisarı 100 1000 Cem'nn 32- Tlmar-, Melımed Karyei Sahib tlibi'i Akşehir 350q 1500 Mezraca-İ Avdan tabi'i İshakın 2500 :aisse 500 33- Tlmlir-ı İvaz Azari tiibi'-i Akşehir 6700 (8/b) NAHİYE-İ DOGAN HİsARI DER LİVAİ AKŞEHİR 34- TimliN Zülfikar Karağa tlibi'-i Doğan Hisarı i Mehmed Sacm veledi Abdullah 300 9000 7000 35- Timlir, Abdullah veled-i Şeyh Veli Balıa Dilıekln tlilıi'-i mezlıür Ark,d ile ma'rüfdur Mezra'ai Ark tillıi'i mezbiir 5000 1500 6500
146 MEHMET AKİp ERDOGRU Karyei mezbüre sefer viikic oldukda cebelisin eşdirmek üzere beratı hümllyün verilüb ber mücebi beriitı ~erlf cebelisin eşdir~ek üzere kayd oluna deyü hatıı hümiiyün siidır oimağla miicebince verilen hükmi hümiiyün mücibi uzere cebelüsin eşd,rmek üzere kayd olundu fl 15 (Ramazan) el Faklr Mehmed sene et Tevki'i * 36: an Timiirı Yusuf an Çavuşlin, Mirimiran, Karaman Karyei Çetni dibiçi Doğan Hisan 9000 4000 Bu dahi hisse an tlmiir olmuşdnr (9 fa) 37- Timlir, Şa'baıı an Çavuşiin, Miri miriin-, Karaman Kilryei Çetni tlibici Doğan Hisarı 9000 Mezraca-i Dibek Kuyu (?) tllbici İshaklu 500 3500 Hasan süddei sacadete arz,hiil edüb Akşelıir ve Boln sancaklarında Doğan Hisarı ve gayrihi niihiyelerde Çeini niim karye ve gayrıdan onaltıbin beşy(izdoksanüç akça mu tasarrıf olduğu tlmarın kil,cı cem c olııb fuzıili hilafı kiinij-rı olmağla BollL sancağında Benderi Kili niihiyesinde Mekroz niim karye ve gayrıdan üçbindörıyüzdoksanüç akça kılıç ve hissesi baş kılıç olmak üzere Akşehir yahud Doğan Hisarı niihiyesinde Çeıni niim karye ve gayrıdan üçer bin akça üç kılıcı ile Ilğıın niihiyesinde Bolcık niim karye ve gayrıdan ikibin OOrıyüz akça bir kılıcı hisse anılmiir olmak üzere tashlh alınmak bii bında iniiyeı arz eıme;iin Defteri tcmiil'i geıürdüb mezkür Hasan'ın kılıçları bi has,l olub başka başka yarar adem sefer vermeğetahammiilü olmamağla Rolu ca'!' ağında olank,ıtçdan miiacdii Akşehir sancağında olan dört kılıcın mahalleri hisse a~ ılmiir olmak üzere kaleminle tashlh eyleyesin deyü bu haklre hiıiiben ı'iirid olan emri iili miicebince tashlh olundn fl 5 ZA (Zillca'de) sene 134 elfat"r Abdnl/ah eıte1!ki c i 38-,m Timiir-, Mehmed Karye; Çetni tllbici Doğan Hisarı 9000 çayır, Davul der karyei Davu! tabici Akşehir 3200 1200 Mezracai Barçınlu tiibici mezbür 200 3400 Bu dalıi hisse an tlıniir 'olmuşdur Tarihin bulunduğu yer y'prand'ğından ükumnuyoı: