FARKLI MEMBRANLI LAMİNASYONLU KUMAŞLARDA KONFOR ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Benzer belgeler
Farklı Membranlı Laminasyonlu Kumaşların Mukavemetlerinin Araştırılması

ĠPLĠĞĠ BOYALI PAMUKLU DOKUMA KUMAġLARDA FĠZĠKSEL ÖZELLĠKLERĠN REGRESYON ANALĠZĠ

Kaplamalı Denim Kumaşlarda Performans Özellikleri Üzerine Deneysel Bir Çalışma

KUMAŞLARDA YIRTILMA MUKAVEMETİ TEST YÖNTEMLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA

T.C. UŞAK ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ANALİZ ve TEKNOLOJİK ARAŞTIRMA ve UYGULAMA MERKEZİ ANALİZ ÜCRETLERİ. 1 Optik Beyazlatıcı Tayini 100 UV Kabini

Ġpliği Boyalı Pamuklu KumaĢların Boyutsal DeğiĢimi Üzerine Bir AraĢtırma

KİMYASAL İŞLEM VE MEMBRAN YAPILARIN KOMBİNASYONU İLE SU İTİCİ SPOR GİYİM ÜRÜNLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ

DOKUMA BAZALT-CAM VE FINDIK KABUĞU TAKVİYELİ POLİMER KOMPOZİTLERİNİN EĞİLME DAYANIMI VE ISI GEÇİRGENLİKLERİNİN İNCELENMESİ

ÜRÜN KALİTESİ VE KALİTE KONTROL

Denim Kumaşların Dikiş Performansları Üzerine Deneysel Bir Çalışma

Stor perdelik kumaşların kopma mukavemeti, hava geçirgenliği ve su geçirmezlik özelliklerinin incelenmesi

TEKSTİL VE TEKNİK TEKSTİL MÜKEMMELİYET MERKEZİNDE UYGULANAN TESTLER VE STANDARTLARI (Test Listesi)

İçerik. Otomotiv/Taşıt Tekstilleri ve Spacer Örme Kumaşlar

Hazırlayan : Şükran Yasa Tekstil Müh.

Ġpliği Boyalı Pamuklu KumaĢlarda KumaĢ Konstrüksiyonunun Boncuklanma ve AĢınmaya Etkisinin AraĢtırılması

AKTİVİTEYE BAĞLI OLARAK GİYSİLERDE DEĞİŞEN NEM MİKTARININ ISIL KONFORA ETKİSİ

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı

Mikroliflerden Dokuma Fonksiyonel Koruyucu Giysilerin Geliştirilmesi

Raporun İngilizce hazırlanmasını istiyorsanız lütfen işaretleyiniz.

DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ TEKSTİL MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ TEST LABORATUVARLARI TALEP, TEKLİF VE SÖZLEŞME

ÖZGEÇMİŞ, ESERLER VE FAALİYETLER LİSTESİ

Dolce Entegral Poliüretan Kolçaklı

Master Panel 1000 R5M Çatı

Raporun İngilizce hazırlanmasını istiyorsanız lütfen işaretleyiniz.

Mikrofilament İnceliğinin Dokuma Kumaş Özelliklerine Etkisi. Effects of Microfilament Fineness on Woven Fabric Properties

TENCEL Micro A100 ve TENCEL A100 kullanarak karışımlarda farklı olasılıklar

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Akreditasyon Kapsamı

Dokuma Kumaş Yapisinin Tezgah Eni Boyunca Çözgü Gerginlik Dağilimina Etkisi

ELEKTRİK ARKLARININ TERMAL ETKİLERİNE KARŞI KORUYUCU GİYSİLER

Raporun İngilizce hazırlanmasını istiyorsanız lütfen işaretleyiniz.

Havlu Dokuma Kumaşlarda, Hav Yüksekliği ve Gramajın Kumaşların Su Emiciliği, Aşınma Ve Boncuklanma Dayanımlarına Etkisi

Master Panel 1000 R7M Çatı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/4) Akreditasyon Kapsamı

Master Panel 1000 W Cephe

Rüyalarınız için temiz hava akımı

METAL İPLİKLİ DOKUMA KUMAŞLARIN HAVA GEÇİRGENLİĞİNİN İNCELENMESİ

Denim Kumaşlara Buruşmazlık Apresi Uygulamak Suretiyle Üç Boyutlu Görünüm Kazandırılması

Raporun İngilizce hazırlanmasını istiyorsanız lütfen işaretleyiniz.

TEKNOLOJĐK ARAŞTIRMALAR

BOYALI İPLİKLERDEN ÜRETİLEN FARKLI KONSTRÜKSİYONLARDAKİ PAMUKLU KUMAŞLARDA KUMAŞ YIRTILMA MUKAVEMETİNİN REGRESYON ANALİZİ

MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ SİPER PERLİTLİ YALITIM SIVASI ANALİZ RAPORU

Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi MALZEME BİLİMİ VE MÜHENDİSLİĞİ

simplan

Sırt ve Oturak Süngerleri İçten metal karkaslı 55 Kg/m3 (ISO845) yoğunluğunda uluslar arası alev almazlık (ISO3795) ve kalıcı defermosyan (ISO1856)

OPEN-END İPLİKÇİLİĞİNDE FARKLI ÇAPTA ROTOR KULLANIMININ İPLİK KALİTESİNE ETKİLERİNİN İNCELENMESİ

Sırt ve Oturak Süngerleri İçten metal karkaslı 55 Kg/m3 (ISO845) yoğunluğunda uluslar arası alev almazlık (ISO3795) ve kalıcı defermosyan (ISO1856)

Minto Sinema Koltuğu

TAŞIT MOTORLARI İÇİN REZONATÖR TİP SUSTURUCU TASARIMI

YUVARLAK ÖRME MAKİNELERİNDE KUMAŞ GRAMAJINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER ÖZET

Master Panel 1000 R7 Çatı ve Cephe

PROTEK PROSTAR İtfaiyeci Elbisesi

Master Panel NOVA 5TM Çatı

Akreditasyon Sertifikası Eki. (Sayfa 1/4) Akreditasyon Kapsamı

Yıkama İşleminin Denim Kumaşların Kopma Ve Yırtılma Mukavemetine Etkisi

DUVARMATĠK 1150 MODÜLER DUVAR PANELĠNĠN ISI ĠLETĠM KATSAYISININ VE SES ĠLETĠM KAYBININ TAYĠNĠ

2/13/2018 MALZEMELERİN GRUPLANDIRILMASI

Dokuma Kumaşlarda Ultrasonik Dikiş Üzerine Bir Araştırma

Sırt ve Oturak Süngerleri Sırt ve oturak üniteleri içten metal karkaslı, kg/m3 (ISO845) yoğunluğunda uluslar arası alev almazlık (ISO3795) ve

Poliester-Viskon-Elastan Kumaşlarda Boyarmadde Molekül Büyüklüğünün Performans Özelliklerine Etkisi

Sırt ve Oturak Süngerleri Sırt ve oturak üniteleri içten metal karkaslı, kg/m3 (ISO845) yoğunluğunda uluslar arası alev almazlık (ISO3795) ve

KARBON ELYAF TAKVİYELİ POLİAMİT 6 KARMALARIN ISIL VE MEKANİK ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ

FARKLI İNDİRGEN (REDÜKTİF) YIKAMA MADDELERİYLE GERÇEKLEŞTİRİLEN BOYARMADDE SÖKÜMÜ İŞLEMİNİN KUMAŞ BOYUTSAL ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

1. SINIF GÜZ YARIYILI

En geç 26 Şubat 2016 tarihine kadar tercih ettiğiniz danışmanla irtibata geçerek konuların belirlenmesi önemle rica olunur.

TEKSTİL VE MÜHENDİS (Journal of Textiles and Engineer)

Farklı Yıkamaların Denim KumaĢ Performansı Üzerindeki Etkilerinin AraĢtırılması

BAYINDIRLIK VE ĠSKAN BAKANLIĞI YAPI ĠġLERĠ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ. YAPI MALZEMELERĠ DAĠRE BAġKANLIĞI NİSAN 2011

SÜREKLİ DÖKÜM YÖNTEMİYLE ÜRETİLEN ALÜMİNYUM LEVHALARDA SMUT MİKTARININ TESPİTİ VE AZALTILMASI

Eğitim Öğretim Yılı Modül Seçimli Ders İçerikleri-(I.Grup)

TEKSTİL VE TEKNİK TEKSTİL MÜKEMMELİYET MERKEZİNDE UYGULANAN TESTLER VE STANDARTLAR

TEKSTİL TEKNOLOJİSİ ALANI

ALUPAM A.Ş. ALUPAM İLERİ TEKNOLOJİK MALZEMELER A.Ş. BURSA-2013

TECHTEXTIL 2013 SPOR TEKSTİLLERİ. Doç. Dr. Yüksel İKİZ Pamukkale Üniversitesi

yarnmaster DiGital online Quality Control

Profilimiz Ürünlerimiz İletişim Bilgilerimiz

Klipsli Endüstriyel Hortum ve Hava Kanalları

Elyaf Karışımlarının Boyanması

R3 Çatı Paneli. Üretim Yeri İskenderun. Uygulama Alanları

Mert KILINÇ, Göknur BAYRAM. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Kimya Mühendisliği Bölümü, 06531, ANKARA ÖZET

ODE R-FLEX PRM/STD LEVHA

KOMPOZİTLER Sakarya Üniversitesi İnşaat Mühendisliği

ZEMİNE HAYAT VEREN SİSTEMLER EPOKSİ POLİÜRETAN & AKRİLİK HYBRID YÜZEY KORUMA SİSTEMLERİ

Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi

ORMAN ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ LABORATUARLARINDA YAPILABİLEN ANALİZ VE TESTLER ORMAN ÜRÜNLERİ KİMYASI VE TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI

2009 MÜFREDATI MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ / MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ EĞİTİM PLANI SINIF: 1 DÖNEM: GÜZ. Ders Kodu Dersin Adı T P K ECTS Ders Tipi

ASKI VE ATLAMANIN DÜZ ÖRGÜ KUMAŞLARIN ISIL KONFOR ÖZELLİKLERİNE ETKİLERİ ÖZET

Sırt ve Oturak Süngerleri Sırt ve oturak ünitesi içten metal karkaslı 55 Kg/m3 (ISO845) yoğunluğunda uluslar arası alev almazlık (ISO3795) vekalıcı

ÇORAPLARDA ISIL KONFOR ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA

SANDWICH PANELLER POLİÜRETAN İZOLASYONLU ÇATI PANELLERİ

KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜİMAM ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ

4-Yaman N., Oktem T. ve N. Seventekin, Karbon Liflerinin Özellikleri ve Kullanım Olanakları, Tekstil ve Konfeksiyon, 2, (2007).

Büro : Bölüm Sekreterliği Adana, 22 / 04 /2014 Sayı : /

TESTLER. Haslık Testleri. Fiziksel Testler. Boyutsal Değişim Testleri. Ekolojik Testler. Elyaf Analizi Testleri

TS 1: 2002 T1: Kasım 2006

Master Panel 915 R3 Çatı ve Cephe

Master Panel 1000 R4 Çatı ve Cephe

TÜLBENT ESASLI YÜZEYLERİN MEKANİK ÖZELLİKLERİNE AKRİLİK YAPIDAKİ BİNDERLERİN ETKİLERİ

SİLİNDİR ÜSTÜ BIÇAK YÖNTEMİ KULLANILARAK YAPILAN TEK YÜZ KAPLAMA İŞLEMİNİ ETKİLEYEN PROSES PARAMETRELERİNİN İNCELENMESİ ÖZET

R4 Çatı Paneli. Üretim Yeri. İstanbul

PLASTİK MALZEMELERİN İŞLENME TEKNİKLERİ

Transkript:

TESKON 2015 / ISIL KONFOR SEMPOZYUMU Bu bir MMO yayınıdır MMO bu yayındaki ifadelerden, fikirlerden, toplantıda çıkan sonuçlardan, teknik bilgi ve basım hatalarından sorumlu değildir. FARKLI MEMBRANLI LAMİNASYONLU KUMAŞLARDA KONFOR ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA FÜSUN DOBA KADEM ÇUKUROVA ÜNĠVERSĠTESĠ ASLIHAN ERGEN KEM COLOR MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI BİLDİRİ

2345 FARKLI MEMBRANLI LAMİNASYONLU KUMAŞLARDA KONFOR ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Füsun DOBA KADEM Aslıhan ERGEN ÖZET Bu çalıģmada %100 polyester (PES) dokuma kumaģ sıcak eriyik metodu ile farklı membranlar kullanılarak laminasyon iģlemine tabi tutulmuģ, membran (laminasyonda zemin kumaģa tutunan film tabakası) materyalleri olarak PU (poliüretan), PES (polyester) ve PTFE (politetrafloretilen) kullanılmıģtır. Laminasyon iģlemi için kullanılan PES ve PU membranlar hidrofilik yapıda, PTFE membran ise mikrogözenekli yapıdadır. Deneysel olarak üç membran yapısı için de laminasyonlu kumaģlara hava geçirgenliği, su geçirmezlik ve su buharı geçirgenliği konfor testleri, DSC (diferansiyel taramalı kalorimetri) ve SEM (taramalı elektron mikroskobu) analizi uygulanmıģtır. Elde edilen sonuçlar karģılaģtırılmıģ ve yorumlanmıģtır Anahtar Kelimeler: laminasyon, membran, ısıl konfor ABSTRACT In the study, 100% PES woven fabric was laminated with respect to hot melt method using different membrane materials as PU (polyurethane), PES (poliester) and PTFE (polytetrafluoroethylene). After lamination process some comfort tests were carried out to these fabrics. The comfort tests included air permeability, water impermeability, and water vapor transmission tests. DSC (differential scanning calorimeter) analyses and SEM (scanning electron microscopy) analyses were applied to the laminated fabrics and the obtained results from studies were compared and interpreted. Key Words: lamination, membrane, thermal comfort 1. GİRİŞ Tekstil üretim proseslerinde, tüketici ihtiyaçlarını karģılamak ve geleceğe yönelik yeni kullanım alanları geliģtirmek amacıyla; tekstil malzemelerinin fonksiyonel ve performans özelliklerinin kazandırılmasında kaplama ve laminasyon teknolojileri kullanılmaktadır. Kaplama ve laminasyon yöntemi ile geçmiģte rüzgar ve diğer hava koģullarından korunmak için tekstil yüzeyinin bir ya da iki yüzünü polimer bir madde ile kaplayarak geçirgenlik özelliklerini azaltan bir yüzey oluģturulmaktaydı. Günümüzde ise; estetik ve dekoratif özelliklerin yanında tekstil ürünlerinin teknik veya iģlevsel özelliklerinin artırılmasına yönelik üretilen koruyucu ve spor tekstillerinde özellikle yüksek performans, sağlamlık, konfor gibi parametrelerin önemli olduğu yerlerde modern kaplama ve laminasyon teknolojileri kullanılmaktadır [1]. Laminasyon, tekstil ürünlerine yeni özellikler kazandırma ve bu ürünlerde mevcut olan dezavantajları ortadan kaldırmak amacıyla yapılan ve önemi gün geçtikçe artan bir iģlemdir. Günümüzün yükselen yaģam standartları ile birlikte giysilerden beklenen özelliklerin de değiģikliğe uğraması, laminasyonlu kumaģların kullanım alanının yaygınlaģmasını ve bu ürünlerle sağlanabilen mekanik (kopma mukavemeti gibi) ve konfor özelliklerinin (su buharı geçirgenliği, hava geçirgenliği

2346 gibi) önemini dikkate değer bir noktaya getirmiģtir. Bu alanda yapılmıģ araģtırma ve uygulama çalıģmaları incelendiğinde aģağıdaki değerlendirmeler yapılmıģtır. Membranlı kumaģlarda giysi tasarımı üzerine hazırlanan bir çalıģmada anotomik yapı, antropometrik ölçümler, ergonomi, ısıl konfor ve tekstil ürününün dikim, kullanım, üretim, kalite özellikleri ve amacı düģünülerek dağ sporları için tasarımlar oluģturulmuģ ve değerlendirilmiģtir [2]. Termoplastik poliüretanların kimyası ve nefes alabilirlikte kimyanın etkisinin incelediği bir çalıģmada, monolitik film ve mikro gözenekli film teknolojisinin karģılaģtırması yapılmıģtır [3]. Bir firmanın ürettiği iki farklı termoplastik PU nın deneysel olarak özellikleri araģtırılmıģ ve her ikisinin de WVTR (su buharı geçiģ oranı) değerinin iyi ve mikro gözenekli PTFE ye yakın değerde olduğu tespit edilmiģtir [3]. KumaĢ kaplama tekniklerinden bıçak kaplama yöntemiyle farklı kumaģlara (mikro PES, PA, PES, PES/PA) farklı yüzdelerde poliüretan kaplama uygulanmıģ bir çalıģmada bu kumaģların su geçirmezlik ve mukavemet performans özellikleri tespit edilmiģtir ve sonuçlar değerlendirilmiģtir [4]. Farklı lif tipleriyle üretilen lamine kumaģlarla ilgili yapılmıģ bir çalıģmada, viskon, polyester, pamuk ve bambu ipliklerden üretilen süprem örme kumaģların, birer yüzeyleri, aynı incelikte fakat farklı yoğunlukta su geçirmez ve nefes alabilir poliüretandan filmler ile lamine edilmiģ, bağlayıcı olarak ısı etkisi ile eriyen katı haldeki reaktif poliüretan yapıģkan kullanılmıģtır. Hazırlanan numuneler fiziksel özellikleri ve konfor performansları açısından test edilmiģtir. Yapılan deneyler ile elyaf türü ve farklı membran tipinin örme kumaģta yarattığı etki karģılaģtırılmalı olarak incelenmiģtir [5]. Membran ile lamine edilmiģ nefes alabilir kumaģların konfor özelliklerinin incelendiği 2008 yılında Sivri tarafından yapılan bir çalıģmada, laminasyonlu numunelere sırasıyla su buharı geçirgenliği, hava geçirgenliği, su geçirmezlik testleri uygulanmıģ ve sonuçlar değerlendirilmiģtir. ÇalıĢma neticesinde elde edilen en önemli sonuçlar, kumaģların kaplandığı/lamine edildiği membran/kaplamanın kalınlığının arttıkça su buharı geçirgenliğinin düģtüğü, membran karakterinin (mikro gözenekli/gözeneksiz) su buharı geçirgenliği üzerinde farklı ortam koģullarında farklı etkilerinin olduğu sonucudur. Ayrıca vücut ile giysi arasındaki hava boģluğunun su buharı geçirgenliğini önemli ölçüde düģürdüğü de tespit edilmiģtir [6]. Frydrych ve diğerleri, giysilerde yüksek konfor sağlayan membranların seçilmiģ fiziksel özelliklerini analiz etmiģlerdir. Öncelikle seçilmiģ ısı yalıtım giysileri tasarlanarak ve bunlar kumaģlarla kombine edilerek çok iyi ısıl özelliklere sahip giysiler hazırlanmıģ, membran kumaģların ısı yalıtım parametreleri test edilmiģtir. KumaĢların iç ve dıģ tabakalarına yarı geçirgen özellikteki membranlar kullanılarak 12 farklı kumaģ için ölçümler yapılmıģtır. Deneylerde kullanılan memranlar PBT, PTFE, PU olup hepsi de iki katmanlıdır. Bu membranların iletkenlik, difüzyon, ısıl dayanım gibi ısıl değerleri test edilmiģ ve elde edilen sonuçlar karģılaģtırılmıģtır. En iyi ısı yalıtım özelliği sırasıyla, PBT membran, PTFE membran ve PU membran olarak tespit edilmiģtir [7]. Kaplama ve laminasyon üzerine hazırlanan bir çalıģmada kaplama ve laminasyon yöntemleri, kullanım alanları, üretim teknikleri ve performans testleri incelenmiģ, kaplama ve laminasyon ile üretilen kumaģların performans ve fonksiyonel özelliklerinin kullanılan kaplama maddesine, uygulanan tekniğe, tekstil yüzeyinin yapısına ve özelliklerine göre farklılıklar gösterdiği tespit edilmiģtir [8]. Güney ve Üçgül, farklı materyallerden ve tabakalardan oluģmuģ nefes alabilir membanların ısıl yalıtım özelliklerini Alambeta cihazında test etmiģler ve sonuçları grafiklerle karģılaģtırmıģlar, bu membranların koruyucu giysi içinde konforu nasıl etkileyebileceğini yorumlamıģlardır. Neticede; koruyucu giysi tasarımında kullanılmaya baģlanılan nefes alabilir membranların ve gözenekli yapıların ısı ve buhar transferine izin vererek konforu arttırmada etkili olabileceğini tespit etmiģlerdir [9]. Doba Kadem ve Ergen, farklı membranlarla lamine edilmiģ kumaģların bazı konfor özelliklerini su iticilik apresinin etkisine göre değerlendirdikleri deneysel bir çalıģma yürütmüģlerdir. Zemin kumaģı %100 PES dokuma olan PU, PES ve PTFE membranlı kumaģlara, su iticilik apresini laminasyon öncesi ve sonrası olarak uygulamıģlar ve konfor testleri, laminasyon öncesi ve laminasyon sonrası su iticilik apre prosesli olmak üzere iki grupta yürütülmüģtür. Hava geçirgenliği, su iticilik, su geçirmezlik ve su buharı geçirgenliği, kumaģlara uygulanan konfor testleri olup, elde edilen sonuçlara göre geleneksel yöntemin yerine, laminasyon sonrası su iticilik prosesinin uygulanması tavsiye edilmiģtir [10].

2347 2. MATERYAL ve METOD Laminasyon iģlemi, kumaģ katmanlarını ya da kumaģ ve materyali, kompozit bir materyal oluģturmak için birleģtirme prensibine dayanmaktadır. Kaplama hamuru halinde biçimlendirilemeyen polimer maddeler öncelikle film haline getirilip daha sonra kumaģa lamine edilmektedir. Kaplamada yapılabildiği gibi laminasyonda da, çözelti ya da sulu dispersiyon olarak kimyasal madde köpük formunda kumaģa aktarılabilmektedir. Laminasyon iģlemi sonunda zemin kumaģı dahil olmak üzere iki veya daha çok katmandan oluģan bir yapı elde edilmektedir. Laminasyonda amaç, zemin kumaģın özelliklerini olduğu gibi koruyarak istenilen tutumda, estetik özellikte ve dayanımda esnek bir lamine kumaģ üretebilmektir [8]. Laminasyonda kullanılan film tabakaları (membranlar) hafif ağırlıkta giysilerde %100 kapama avantajına sahiptir; genelde sıvıları ve gazları geçirmez özellikte olup toz ve diğer partiküllere karģı da mükemmel koruma sağlarlar. Üretim metodu ve baģlangıç maddesine bağlı olarak maliyetleri değiģkenlik göstermektedir [5]. Membranlar, polimerik materyalden yapılmıģ, su buharının geçiģine izin vermesine rağmen sıvı suyun penetrasyonuna karģı çok yüksek seviyede dayanım gösterecek Ģekilde tasarlanmıģ oldukça ince filmlerdir. Membranlar, kumaģın tutumunu, dökümünü ve görsel etkisini olumsuz olarak etkilemeksizin ileri teknoloji fonksiyonlarını en iyi yapacak Ģekilde tekstil mamullerine birleģtirilmelidir. Bu çalıģmada, üç farklı membran yapısı için laminasyonlu kumaģlar üretilmiģ, deneysel olarak hava geçirgenliği, su geçirmezlik ve su buharı geçirgenliği konfor testleri uygulanmıģ, DSC (diferansiyel taramalı kalorimetri) ve SEM (taramalı elektron mikroskobu) analizi yapılarak elde edilen sonuçlar yorumlanmıģtır 2.1. Materyal Bu çalıģma kapsamında, mont (yağmurluk) kumaģı olarak üretilen %100 PES kumaģ zemin kumaģı olarak seçilmiģ, teknik kumaģlar üreten bir iģletmede laminasyon uygulamaları yürütülmüģtür. Bu ürünlerin laminasyonu için hidrofilik PES ve PU membranlar ile mikrogözenekli PTFE membran yapı kullanıldığından, bu yönde iģletme desteği alınmıģtır. Zemin kumaģı, sentetik haģıl sökme iģlemine tabi tutulmuģ, boyama iģlemi uygulanmıģ ve kumaģın ramözde en boy stabilitesi sağlanmıģtır. Bu çalıģmada, sıcak eriyik yöntemi ile uygulanan laminasyon iģleminde, membran ve kumaģı yapıģtırmak amacıyla poliüretan bazlı yapıģkan kullanılmıģtır. Tablo 1. de çalıģmada kullanılan hidrofilik ve mikro gözenekli membranların genel özellikleri verilmiģtir. Tablo 1. ÇalıĢmada Kullanılan Filmlerin Genel Özellikleri [11] Membran Kalınlık Membran Yapısı Tipi (mikron) Ağırlık (g/m 2 ) Renk PU Hidrofilik 20 20 Mat beyaz PES Hidrofilik 15 15 ġeffaf PTFE Mikro gözenekli 35 (±5) 22-25 Beyaz 2. 2. Metod Deneysel çalıģma kapsamında laminasyonlu kumaģlara laboratuar Ģartlarında standartlar esas alınarak; su geçirmezlik, hava geçirgenliği ve su buharı geçirgenliği testleri yapılmıģtır. DSC analizi ve SEM görüntüleri ile membranların farklılıkları değerlendirilmiģtir. Tablo 2. de kumaģlara uygulanan testler ve referans alınan ilgili standartlar verilmiģtir. Tablo 2. KumaĢlara Uygulanan Testler/analizler ve Ġlgili Standartları [11] Uygulanan Testler Ġlgili Standart Gramaj TS 251 Sıklık (atkı ve çözgü) TS 250 KumaĢ kalınlığı TS 7128 EN ISO 5084

2348 Su geçirmezlik (Hidrostatik basınç deneyi) TS 257 EN 20811 Hava geçirgenliği TS 391 EN ISO 9237 Su buharı geçirgenliği ASTM E 96-00 DSC analizi - SEM analizi - 3. BULGULAR VE DEĞERLENDİRME Laminasyon uygulamasında kullanılan zemin kumaģa ait fiziksel özellikler Tablo 3 te verilmiģtir. Tablo 2. de verilen standartlar esas alınarak gramaj, kalınlık, su geçirmezlik, su buharı geçirgenliği ve hava geçirgenliği tayini sonucu elde edilen verilerin ortalamaları Tablo 4. ve 5. te listelenmiģtir. Laminasyonlu numune kumaģlar ile zemin kumaģın gramaj değerleri incelendiğinde membran eklenmemiģ zemin kumaģın en az gramaja sahip olduğu, membranların Tablo 1. deki ağırlıklarını destekleyecek Ģekilde sırasıyla PES, PU ve PTFE olarak gramajın arttığı görülmektedir. KumaĢ kalınlığı sonuçları da buna paralellik göstermektedir. Tablo 5. te tespit edilen performans özelliklerinde hava geçirgenliği olarak en yüksek değerin zemin kumaģa ait olduğu, diğerlerinde membran tabakasının hava geçiģine izin veren gözenekliliği azaltması nedeniyle laminasyonlu kumaģlarda düģük hava geçirgenliği elde edildiği görülmüģtür. Su buharı geçirgenliğinde en yüksek geçirgenliği PTFE membranlı laminasyonlu kumaģın, su geçirmezlikte ise en yüksek değeri PES membranlı laminasyonlu kumaģın sağladığı görülmektedir. Tablo 3. Laminasyonda Kullanılan Zemin KumaĢın Fiziksel Özellikleri [11] KumaĢ eni (cm) 150 KumaĢ gramajı (g/m²) 115,97 Örgü yapısı 1/1 Bezayağı Sıklık Atkı (tel/cm) 31 Çözgü (tel/cm) 57 Ġplik Atkı (denye) 140 numarası Çözgü (denye) 140 Tablo 4. KumaĢ Gramajı ve Kalınlığı Test Sonuçları [11] KumaĢ Gramajı (g/m 2 ) KumaĢ Kalınlığı (mm) Zemin Zemin PU PES PTFE PU PES PTFE KumaĢı KumaĢı 115,97 149,48 143,13 153,92 0,27 0,28 0,27 0,29 Tablo 5. Membran Gruplarının Su Geçirmezlik, Su Buharı Geçirgenliği ve Hava Geçirgenliği Test Sonuçları [11] Laminasyonlu kumaģ türü Su Geçirmezlik (cm SS) Su buharı geçirgenliği (g/m².24h) Hava Geçirgenliği (mm/s) PU membranlı 1376,2 1591,59 0,111 PES membranlı 1534,6 3026,32 0,106 PTFE membranlı 1368,6 3646,51 0,126 Zemin KumaĢı 0 5774,69 51,3

2349 a)ptfe membranlı laminasyonlu kumaģ b)pu membranlı laminasyonlu kumaģ c)pes membranlı laminasyonlu kumaģ d)zemin kumaģı (%100 PES) Şekil 1. Laminasyonlu KumaĢların (1000 kat büyütülmüģ) ve Zemin KumaĢın SEM Görüntüleri Şekil 2. Laminasyonlu KumaĢların ve Zemin KumaĢın DSC Grafiği

2350 ġekil 1. de verilen SEM görüntüleri ile, hidrofilik yapıda olan PES ve PU membranlı laminasyonlu kumaģlar ile mikrogözenekli yapıda olan PTFE membranlı laminasyonlu kumaģın gözenekliliği ve yüzey yapıları ile elde edilen sonuçları destekleyici görüntüler elde edilmiģtir. ġekil 2. de polimerik yapıların tanımlayıcı özelliklerinde de kullanılan DSC metodu ile membran türleri arasındaki karakteristik farklılıkları görebilmek amacıyla üç membran yapısıyla laminasyon yapılmıģ zemin kumaģın DSC analizi neticesi elde edilen grafiklerin tümü bir arada görülmektedir. Elde edilen grafik, literatürde bilinen sonuçlara paralellik göstermektedir. Çalışma ile ilgili yapılabilecek öneriler; Bu çalıģmada kullanılan membran materyalleri PU, PES ve PTFE du. Zemin kumaģı aynı olmak üzere membran türü artırılarak benzer çalıģmalar yapılabilir. Zemin kumaģı farklı hammaddeden seçilerek PU, PES ve PTFE membran ile laminasyon uygulanıp performans özellikleri incelenebilir. Bu çalıģma dokuma kumaģ ile yapılmıģtı. Dokusuz yüzey veya örme yüzey kumaģlar ile benzer çalıģmalar yapılabilir. TEŞEKKÜR ÇalıĢmaya verdikleri desteklerden dolayı Liteks San. Tic. Ltd. ġti (Ġstanbul) ve Vual Tekstil Ltd. ġti (Bursa) iģletmelerine teģekkür ederiz. KAYNAKLAR [1] FUNG, W., Coated and Laminated Textiles The Textile Ġnstitue, Woodhead Publishing Limited, England, 2002. [2] ÖZTÜRK, Z.S., Membranlı KumaĢlarda Giysi Tasarımı, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2000. [3] SAMMS, J., High Moisture Vapor Transmission Thermoplastic Polyurethanes, Noveon, Inc. 2002. [4] ġahġn, B., Yüzey Kaplama Uygulama Tekniklerinin Farklı Materyallere Uygulanması ve Etkileri, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ġstanbul, 2005. [5] ARMAĞAN, O. G., Farklı Lif Tipleriyle Üretilen Lamine KumaĢların Performansının Ġncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ġstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ġstanbul, 2007 [6] SĠVRĠ, Ç., Membranla Lamine EdilmiĢ Nefes Alabilir KumaĢların Konfor Özelliklerinin Ġncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta, 2008. [7] FRYDRYCH I., SYBILSKA W., WAJSZCZYK M. Analysis of Selecte Physical Properties of Membrane Fabrics Infl uencing the Utility Comfort of Clothing, FIBRES & TEXTILES in Eastern Europe Vol. 17, No. 6 (77) pp. 50-55, 2009. [8] BULUT, Y., SÜLAR, V., Kaplama veya Laminasyon Teknikleri ile Üretilen KumaĢların Genel Özellikleri ve Performans Testleri Tekstil ve Mühendis, Sayı:70-71, 6-16, 2010., [9] GÜNEY, F., ÜÇGÜL, Ġ., Koruyucu Giysiler Ġçindeki Nefes Alabilir Membranların Termal Yalıtım Özellikleri, Tekstil ve Konfeksiyon, 1: 9-16, 2010. [10] DOBA KADEM F., ERGEN A., Farklı Membranlarla Lamine EdilmiĢ KumaĢların Bazı Konfor Özelliklerinin Ġncelenmesi, Tekstil ve Konfeksiyon, Yıl: 21, Sayı:4, 323-327, Ekim-Aralık 2011. [11] ERGEN, A., %100 Polyester Dokuma KumaĢa Uygulanan Laminasyon Tekniklerinin KumaĢ Performans Özelliklerine Etkisinin Ġncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana, 2010. [12] ASTM Method E96-80, Standard Test Method for Water Vapor Transmission of Materials, 2009.

2351 [13] TS EN 250 ISO 1049-2, Tekstil DokunmuĢ KumaĢlar Yapı Analiz Metodları- Kısım 2- Birim Uzunluktaki Ġplik Sayısının Tayini. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 1996. [14] TS 251, DokunmuĢ KumaĢlar Birim Alan Kütlesinin Tayini. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 2002. [15] TS 7128 EN ISO 5084, Tekstil ve Tekstil Mamullerinin Kalınlık Tayini. Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 1998. [16] TS 257 EN 20811, Tekstil KumaĢları - Su Geçirmezlik Tayini, Hidrostatik Basınç Deneyi, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 1996. [17] TS 391 EN ISO 9237, Tekstil KumaĢlarda Hava Geçirgenliği Tayini, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 1999. ÖZGEÇMİŞ Füsun DOBA KADEM 1972 yılı KahramanmaraĢ doğumludur. 1992 yılında Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Makina Bölümünü bitirmiģtir. Aynı Üniversiteden 1996 yılında Yüksek Mühendis ve 2007 yılında Doktor unvanını almıģtır. 1993-1995 yılları arasında AraĢtırma Görevlisi, 1995-2007 yıllarında Öğretim Görevlisi olarak görev yapmıģtır. 2008 yılından beri Çukurova Üniversitesi Mühendislik- Mimarlık Fakültesi Tekstil Bölümü Tekstil Bilimleri Anabilim Dalı nda Yrd. Doç. Dr. Olarak görev yapmaktadır. Aslıhan ERGEN 1982 yılı Adana doğumludur. 2006 yılında Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Tekstil Terbiye Öğretmenliği bölümünü bitirmiģtir. 2007 yılında Çukurova Üniversitesi Tekstil Mühendisliği Tekstil Bilimleri Ana Bilim Dalında yüksek lisans eğitimine baģlamıģ 2010 yılında bitirmiģtir. 2008-2010 yılları arasında Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, Tekstil Sanatları Bölümünde 31. Madde ile görev yapmıģtır. 2011 yılından beri, özel bir firmada tekstil kimyasalları ve boyarmaddeleri satıģ sektöründe teknik uzman olarak çalıģmaktadır....