İçindekiler Önsöz 11 Kısaltmalar 15 EBÛ MANSÛR EL-MÂTÜRÎDÎ 17 Hayatı 17 Siyasî ve İlmî Çevresi 20 İlmî Şahsiyeti 22 Eserleri 25 a. Kelâm ve Mezhepler Tarihi 25 b. Usûl-i Fıkıh 29 c. Tefsir ve Kur an İlimleri 30 d. Mâtürîdî ye Nisbet Edilen Eserler 32 KİTÂBÜ T-TEVHÎD -Açıklamalı Tercüme- 37 [Dini Delile Dayanarak Bilmenin Gerekliliği] 39 [Nakil ile Aklın Dinin Tanınması için Esas Teşkil Etmesi] 40 MUKADDİME 43 [BİLGİ EDİNME YOLLARI] 45 a. [Duyuların İdraki] 46 b. [Haberler] 47 c. [İstidlâl] 49 [Bilgi Edinme Yollarını İnkâr Edenlere Başka Cevaplar] 52 5
Birinci Bölüm [İLÂHİYYÂT KONULARI] 55 [ÂLEMİN YARATILMIŞLIĞI VE ALLAH IN VARLIĞI] 57 [CEVHERLERİN YARATILMIŞLIĞI] 57 [Araz veya Sıfat] 59 [ÂLEMİN YARATICISI] 65 MESELE 68 [KÂİNATIN YARATICISI BİRDİR] 68 [ALLAH TEÂLÂ DAN TEŞBİHİN NEFYİ] 73 [İspat ve Teşbih] 75 MESELE 77 [DUYULUR ÂLEMİN DUYU ÖTESİ İÇİN DELİL TEŞKİL ETMESİ] 77 Âlemin Ezelîliğini Savunanların Görüşleri 80 [Seneviyye nin Âlemin Ezelîliği ve Diğer Konular Hakkındaki Görüşleri] 85 MESELE 90 [Allah a Cisim Kavramının Nisbet Edilmesi] 90 [Allah a Şey Kavramının Nisbet Edilmesi] 92 MESELE 97 [ALLAH TEÂLÂ NIN SIFATLARI HAKKINDA] 97 [TEKVİN] 99 MESELE 104 [KÂ BÎ NİN ZÂTÎ SIFATLARLA FİİLÎ SIFATLAR HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ VE TENKİDİ] 106 [Kelâm Sıfatı] 108 MESELE 117 [İlâhî Fiillerin İhtiyarî Olduğu Hakkında] 117 [Hikmet ve İlim Sahibi Bir Yaratıcıyı İnkâr Edenlere Cevap] 117 MESELE 123 [Azîz ve Celîl Olan Allah ın İsimleri Hakkında] 123 MESELE 126 Arş Konusunun Açıklanması 126 MESELE 139 [Allah ın Görülmesi] 139 6
MESELE 151 [MU TEZİLE YE GÖRE MA DÛMUN ŞEY OLUŞU VE BUNUN TENKİDİ] 151 MESELE 160 [ALLAH I NİTELEYİP İSİMLENDİRMEK BENZEŞMEYİ GEREKTİRMEZ] 160 [ALLAH KÂİNATI NİÇİN YARATMIŞTIR?] 165 [Emir ile Nehyin Hikmeti] 169 MESELE 172 [TEVHİD KONUSUNDA RABBİN TANINMASI] 172 MESELE 175 [ ŞEY VE CİSİM KELİMELERİNİN ALLAH A NİSBET EDİLİŞİ] 175 [Allah Teâlâ nın Mekânla Nitelendirilemeyeceği] 176 MESELE 178 [ Mahiyet, Keyfiyet ve Kurb Kavramlarının Allah a Nisbet Edilmesi] 178 [Zararlı Nesneleri Yaratmanın Hikmeti] 180 MESELE 182 [İNSANLARIN KÂİNAT HAKKINDAKİ FARKLI GÖRÜŞLERİ] 182 [Seneviyye nin Tenkidi] 187 [Tabiatçıların Eleştirilmesi] 191 [TEVHİD YÖNTEMLERİ HAKKINDA] 194 [Muhammed b. Şebîb in Allah ın Varlığı ve Sıfatları Hakkındaki Görüşleri] 199 MESELE 216 [TEFEKKÜR YOLUYLA BİLGİ EDİNME HAKKINDA SAVUNMA] 216 [Muhammed b. Şebîb in Cisimlerin Yaratılmışlığı Hakkında İstidlâli] 220 DEHRİYYE YE AİT GÖRÜŞLERİN TENKİDİ 224 MESELE 238 [SÜMENİYYE NİN GÖRÜŞLERİ VE TENKİDİ] 238 MESELE 239 [Sofistlerin Görüşleri ve Tenkidi] 239 7
MESELE 243 SENEVİYYE YE AİT GÖRÜŞLERİN MAHİYETİ 243 [Menâniyye nin Görüşleri ve Tenkidi] 243 [Deysâniyye nin Görüşleri ve Tenkidi] 251 [Merkayûniyye nin Görüşleri ve Tenkidi] 261 [Mecûsîler in Görüşleri ve Tenkidi] 263 İ kinci Bölüm [NÜBÜVVET KONULARI] 269 MESELE 271 [NÜBÜVVETİN İSPATI VE GEREĞİ] 273 [Verrâk ın Nübüvvet Konusundaki Görüşleri ve Tenkidi] 284 [Hz. Muhammed in Nübüvvetinin İspatına Kısa Bir Bakış] 290 [Verrâk a Ait Görüşlerin Devamı] 292 [İbnü r-râvendî nin Nübüvveti İspat Konusundaki İstidlâli ve Verrâk a Eleştirisi] 295 HAZRETİ PEYGAMBER İN NÜBÜVVETİNİN İSBATI 307 [Hıristiyanların Mesîh Îsâ Hakkındaki Görüşleri ve Tenkidi] 321 MESELE 324 Üçüncü Bölüm [KAZÂ VE KADER KONULARI] 329 MESELE 331 [HİKMET VE SEFEH HAKKINDA] 331 MESELE 338 KULLARIN FİİLLERİ VE FÂİLLERİNİN BELİRLENMESİ HAKKINDA 338 [İslâmî Fırkaların Kulların Fiilleri Hakkındaki Görüşleri] 343 [Kulların Fiilleri Hakkında Mu tezile nin Görüşü ve Tenkidi] 359 [Kulların Fiilleri Hakkında Kâ bî nin Görüşleri ve Bunların Tenkidi] 364 [Fiillerin Yaratılmışlığı Hakkında Naklî Delil] 387 [Kula Ait Fiilin Kudret veya İstitâati] 389 [İstitâat Fiilden Önce mi Fiil ile Beraber mi?] 396 8
MESELE 398 [Kudretin Hem Taat Hem Mâsiyete Elverişli Oluşu ve Güç Yetirilemeyecek Şeylerle Mükellef Tutulma Hakkında] 398 [Kâ bî nin Kudret ve Güç Yetirilemeyecek Şeylerle Mükellef Tutulma Hakkındaki Görüşleri ve Tenkidi] 402 [ECEL KONUSU] 425 [RIZIK KONUSU] 429 İRADEYE DAİR MESELELER 432 [Kâ bî nin İrade Konusundaki Görüşleri ve Tenkidi] 442 [İrade Konularının Devamı] 453 MESELE 458 KAZÂ VE KADER HAKKINDA 458 [Kâ bî nin Kazâ ve Kader Hakkındaki Görüşleri ve Tenkidi] 461 MESELE 471 [Kaderiyye veya Mu tezile nin Yerilmesi Hakkında] 471 [Kâ bî nin Kaderiyye Hakkındaki Görüşleri ve Tenkidi] 474 [Mu tezile yi Zem Konusunun Devamı] 477 Dördüncü Bölüm [BÜYÜK GÜNAHLAR VE BUNLARI İŞLEYENLERİN DURUMU] 485 MESELE 487 [GÜNAHLARIN DİNDEKİ KONUMU VE GÜNAH İŞLEYENLERİN DURUMU] 487 MESELE 496 [Büyük Günah İşleyenler Hakkında Âlimlerin Farklı Değerlendirmeleri] 496 [Kâ bî nin Büyük Günah Hakkındaki Görüşleri ve Bunların Tenkidi] 518 [İki Nevi Günahı Birbirinden Ayırmanın Aklî Gerekliliği] 544 [Mu tezile ve İmanla Vasıflanma Olayı] 549 [Büyük Günah ve Şefaat] 551 9
Beş inci Bölüm [İMAN VE İSLÂM TERİMLERİYLE İLGİLİ KONULAR] 563 MESELE 565 [İMANDA İKRAR VE TASDİKİN ROLÜ] 565 MESELE 574 [İman Tasdik midir Yoksa Mârifet mi?] 574 MESELE 575 [İrcâ Hakkında] 575 [İmanın Yaratılmışlığı] 580 MESELE 585 [İmanda İstisna] 585 MESELE 591 [İslâm ve İman] 591 Bibliyografya 603 İndeks 611 10