Router,OSI modelinin 3.katmanında çalışan ve ağ protokollerini destekleyen ve ağları birbirine bağlayan cihazdır. Bir router içersinde birbirinden farklı amaçlar için dört tür bellek vardır.bunlar; ROM: ROM içersinde, donanımsal testi yapan POST (Power On Self Test),işletim sistemini bulup açan yani açılış düzenini tertipleyen Bootstrap ve ayrıca rommon vardır. Decompress IOS yoksa eğer, Rommon 1> Donanımsal bir problem çıkarsa devamlı resetlenir. Cisco router lar IOS (Internetworking Operating System) işletim sistemini kullanırlar.cisco, IOS un kullanılmasını sağlayan arabirimi CLI olarak adlandırır.cli kullanıcıların terminal adaptöründen komutları yazmasını kapsar. RAM : Geçiçi konfigurasyon dosyalarının olduğu yerdir.çalışan konfig dosyaları burada saklanırlar.diğer bir adı da DRAM dir.dinamik ram anlamına gelmektedir. FLASH: Flash ın içinde IOS bulunur ve IOS lada Ip adresleri verilir,routing yapılır,vlan routing yapılır vb gibi. Ayrıca Vlan.dat dosyalarıda flash larda tutulurlar. NVRAM: (Nonvolatile RAM) NVRAM de startup-config kayıtlı konfig dosyası bulunur,konfigurasyonları yaptıktan sonra elde ettiğimiz dosyalardır. Ayrıca bir cisco router da yönetim amaçlı kullandığımız console portu vardır.interface ler ve aux portu da bulunur. Cisco router da CLI ye girdimizde önümeze gelen ilk satırı (--- System Configuration Dialog --- Continue with configuration dialog? [yes/no]: no deyip geçeriz. Press RETURN to get started Enter deriz Router> USERS mode gelir,bu modda herhangi bir işlem yapamayız ve enable komutunu girip Priviledged moda geçeriz. Router>enable Router# Bu modda delete,show,copy,erase gibi komutlar kullanılır. Show Yaptığımız ayarlarla ilgili komuttur.örnek show version komutu:routerların donanımsal özelliklerini gösterir. Copy Yedek almak için kullanılan komuttur. Erase Yaptıklarımızı silmek için kullandığımız komuttur. Ip vermek için ve routing yapabilmek için ise enable moddan Global Configuration moda geçmemiz gerekir.enable moddayken configure terminal yazarsak,bu moda geçeriz. Router>enable Router(config)# Router ımıza ismi de bu komuttayken verebiliriz. Router(config)#hostname ciscotr.com ciscotr.com(config)#
Örnek olarak router ımızdaki serial interface ip vermek istersek aşagıdaki komutları kullanırız; Router(config)#hostname ciscotr.com ciscotr.com(config)#interface serial0/0 ciscotr.com(config-if)#ip address 100.1.1.1 255.255.255.0 ciscotr.com(config-if)#no shutdown %LINK-5-CHANGED: Interface Serial0/0, changed state to down ciscotr.com(config-if)# Verdiğimiz Ip leri,hatta yaptıgımız routing ve diğer işlemleri enable moda dönüp hemen show run komutuyla kontrol edebiliriz. ciscotr.com#sh run Building configuration... Current configuration : 399 bytes version 12.2 no service password-encryption hostname ciscotr.com interface FastEthernet0/0 no ip address duplex auto speed auto shutdown interface FastEthernet0/1 no ip address duplex auto speed auto shutdown interface Serial0/0 ip address 100.1.1.1 255.255.255.0 interface Serial0/1 --More Tabiî ki daha birçok komut vardır,yapılması gereken işlemleri yapmak için burada amaçım sadece IOS la ilgili temel bir bilgi vermektir.cisco Routerlar ın çeşitleri vardır,fakat üzerindeki IOS lardaki komutlarda fazla bir değişiklik olmaz.
Bazı Cisco Router Modelleri: Cisco 1720 Router 1 autosensing 10/100 Fast Ethernet LAN port, çok geniş alanları destekleyebilen WAN interface ler için, 2 modüler WAN interface kart slotları, 1 auxiliary (AUX) portu (115.2 Kbps asenkron seriye kadar), yüksek performanslı şifreleme için RISC processeor, VPN hardware Encryption Modül için 1 internal expansion slotu bulunmaktadır. Cisco IOS yazılımının bir özelliği olan QoS kontrol, kritik uygulamalar için VPN bantgenişliği sağlar. Cisco 1720, QoS in bütün temel özelliklerini desteklemektedir. Cisco 1750 Router entegre edilmiş voice/data/fax uygulamalarına kolaylıkla upgrade edilebilme özellikleri ile, küçük branch ofislerin network sistemlerinde gereksinim duydukları bütün servisleri desteklemektedir. Cisco 2600 Serisi Firewall koruması ile, güvenli Internet/intranet access, multiservice voice/data entegrasyonu, analog ve digital dial access servislerini, VPN access uygulamalarını desteklemektedir. Inter- VLAN routing, routing ve management özellikleri de bulunmaktadır. Cisco 2621 serisi
Cisco 3660 Router Cisco 3660, 6 modül network slota sahiptir. Her network modül slotu, network interface kartlarının her çeşidine uyumludur, çeşitli WAN teknolojilerini, Token Ring, Ethernet, Fast Ethernet teknolojilerini destekler.
Cisco 7200 router Bu router serilerinden hariç ayrıca ; 800, 820, 950, 1400, 1600, 2500, 4000 ve çeşitleri bulunmaktadır. Kaynak:Korhan AYDIN (ciscotr.com)